Bộ câu hỏi hội thi kể chuyện về tấm gương đạo đức hồ chí minh

MỘT SỐ NỘI DUNG GỢI Ý
TRẢ LỜI 30 CÂU HỎI HỘI THI
“Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh''


Câu1. Vì sao Đảng ta quyết định phát động Cuộc vận động ''Học tập và
làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh '' ?
Trả lời:
- Tư tưởng và đạo đức Hồ Chí Minh là sự kết tinh những truyền thống tốt
đẹp của dân tộc ta và tinh hoa văn hóa nhân loại, là tài sản tinh thần vô giá của
Đảng và nhân dân ta, là tấm gương sáng để mọi người Việt Nam học tập và noi
theo.
- Trong hơn 4 năm qua, thực hiện Chỉ thị 23 -CT/TW, ngày 27/3/2003 của
Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa IX), toàn Đảng, toàn dân ta đã tổ chức đợt học
tập tư tưởng Hồ Chí Minh để quán triệt, vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng
của Người trong công cuộc đổi mới, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đợt học tập đã
thu được nhiều kết quả tốt.
- Báo cáo của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá IX, về các Văn kiện
tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X của Đảng, đã nêu rõ: ''Tình trạng suy
thoái về tư tưởng chính trị phẩm chất chất đạo đức, lối sống, bệnh cơ hội, giáo
điều, bảo thủ, chủ nghĩa cá nhân và tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong một
bộ phận không nhỏ cán bộ, công chức còn diễn ra nghiêm trọng". Trước thực
trạng đó, đòi hỏi phải đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh, nhằm góp phần xây đựng Đảng ta thực sự trong sạch, vững mạnh, xây
dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên đủ phẩm chất và năng lực.
- Từ kết quả và kinh nghiệm triển khai chỉ đạo điểm Cuộc vận động ''Học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh '' trong năm 2005, trước yêu cầu
nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng và phát triển đất nước nhanh,
mạnh, bền vững, Bộ Chính trị (khoá X) ra Chỉ thị số 06- CT/TW triển khai cuộc
vận động này trong toàn Đảng và toàn xã hội. Đây là một chủ trương lớn, vừa
mang tính cấp bách trong bối cảnh tình hình hiện nay, vừa có ý nghĩa lâu dài đối

với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Câu 2. Ý nghĩa, tác dụng của cuộc vận động đối với việc thực hiện các
nhiệm vụ do Đại hội lần thứ X của Đảng đã đề ra như thế nào ?
Trả lời:
Phát động Cuộc vận động ''Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ
Chí Minh'' nhằm làm cho toàn Đảng, toàn dân nhận thức sâu sắc về những nội
dung cơ bản và giá trị to lớn của tư tưởng đạo đức và tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh.
- Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ về ý thức tu dưỡng, rèn luyện và làm theo
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh sâu rộng trong toàn xã hội, đặc biệt trong cán bộ,
đảng viên, công chức, viên chức, đoàn viên, thanh niên, học sinh.
- Nâng cao đạo đức cách mạng, suốt đời phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư; đẩy lùi sự suy thoái về tư
tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và các tệ nạn xã hội, góp phần thực hiện thắng
lợi Nghị quyết Đại hội X của Đảng.
- Hội thi ''Kể chuyện về tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh " là một hoạt
động chính trị - xã hội của toàn Đảng, toàn dân và toàn quân để hưởng ứng Cuộc
vận động ''Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ''. Thông qua tổ
chức Hội thi, nhằm tạo được sự chuyển biến mạnh mẽ từ nhận thức thành hành
động, tu dưỡng, rèn luyện phẩm chất của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức,
đoàn viên, thanh niên, học sinh nâng cao nền tảng đạo đức tinh thần trong Đảng
và toàn xã hội; đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, tệ
tham nhũng, lãng phí và các tệ nạn xã hội, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết
Đại hội lần thứ X của Đảng, xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh,
đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Câu 3. Đạo đức có vai trò, vị trí, tầm quan trọng như thế nào đối với mỗi
gia đình và mỗi cá nhân ?
Trả lởi:
- Đạo đức, hiểu theo nghĩa chung nhất, là một hình thái ý thức xã hội, bao
gồm những nguyên tắc, chuẩn mực, định hướng giá trị được xã hội thừa nhận, có

tác dụng chi phối, điều chỉnh hành vi của con người trong quan hệ với người khác
và toàn xã hội.
- Đối với mỗi cá nhân, ý thức và hành vi đạo đức mang tính tự giác, chủ
yếu xuất phát từ nhu cầu bên trong, đồng thời chịu tác động của dư luận xã hội, sự
kiểm tra của những người xung quanh. Đạo đức là giá trị cao quý nhất của mỗi con
người, gia đình, xã hội.
- Người có đạo đức là người thành đạt. Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Người có
đức mà không có tài làm việc gì cũng khó. Người có tài mà không có đức là vô
dụng.
- Gia đình có đạo đức là gia đình hạnh phúc.
- Xã hội có đạo đức là xã hội bền vững, phát triển.
Với mỗi người, Hồ Chí Minh ví đạo đức !à nguồn nuôi dưỡng và phát triển
con người, như gốc của cây, như ngọn nguồn của sông suối. Người viết: “Cũng
như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì sông cạn. Cây phải có
gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có đạo đức, không có đạo
đức, thì dù tài giỏi mấy cũng không lãnh đạo được nhân dân ''.
Theo Hồ Chí Minh, đạo đức cách mạng giúp con người vững vàng trong
mọi thử thách. Người viết: ''Có đạo đức cách mạng thì gặp khó khăn, gian khổ,
thất bại không rụt rè, lùi bước ''; ''khi gặp thuận lợi, thành công vẫn giữ vững tinh
2
thần gian khổ, chất phát, khiêm tốn '', mới '' lo trước thiên hạ, vui sau thiên hạ '';
''lo hoàn thành nhiệm vụ cho tốt chứ không kèn cựa về mặt hưởng thụ; không công
thần, không quan liêu, không kiêu ngạo, không hủ hóa ''.
Câu 4. Đạo đức có vai trò, vị trí và tầm quan trọng như thế nào trong
đời sống xã hội, nhất là trong giai đoạn hiện nay ?
Trả lời:
- Với các chức năng của đạo đức như: Chức năng giáo dục; chức năng điều
chỉnh (Chuẩn mực đạo đức điều chỉnh hành vi của các cá nhân, của cả cộng đồng
và mối quan hệ giữa người và người trong xã hội) , đạo đức có vai trò quan trọng
trong mọi xã hội.

- Đạo đức, với những chuẩn mực giá trị đúng đắn, là một bộ phận quan
trọng của nền tảng tinh thần của xã hội.
- Một xã hội mà mọi người sống có tình thương, có trách nhiệm, sống cần,
kiệm, liêm, chính sẽ giữ được ổn định chính trị - xã hội, qua đó thúc đẩysự phát
triển của kinh tế - xã hội bền vững, xây dựng xã hội ''dân giàu, nước mạnh, công
bằng, dân chủ, văn minh''.
- Trong xã hội, sự khủng hoảng của đạo đức sự “lệch chuẩn, loạn chuẩn''
là một trong những nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng chính trị, kinh tế, xã hội …
Câu 5. Dân tộc ta có những truyền thống và những giá trị đạo đức tốt
đẹp nào?
Trả lời:
- Trong suốt quá trình đấu tranh lâu dài dựng nước và giữ nước đã hình
thành nên các chuẩn mực, các giá trị đạo đức tốt đẹp trong quan hệ gia đình cộng
đồng và xã hội, phù hợp với yêu cầu tồn tại, phát triền của cộng đồng dân tộc Việt
Nam. Ông cha ta luôn luôn coi trọng đạo đức, giữ gìn và phát huy các giá trị,
chuẩn mực đạo đức tốt đẹp. Đó là truyền thống yêu quê hương đất nước; gắn bó
với thiên nhiên, với cộng đồng; đoàn kết, thủy chung, nhân ái, quý trọng nghĩa
tình; cần cù, yêu lao động; dũng cảm, kiên cường; hiếu học, sáng tạo …
- Trong cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, bảo vệ Tổ quốc và xây dựng
xã hội mới, Đảng ta và Bác Hồ kính yêu luôn luôn chăm lo giữ gìn và phát huy
truyền thống đạo đức tốt đẹp của dân tộc, xây dựng nền đạo đức mới, đạo đức cách
mạng. Đó là lòng yêu nước, thương nòi, sẵn sàng chiến đấu hy sinh, xả thân vì sự
nghiệp độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội, vì tự do, ấm no, hạnh phúc
của nhân dân. Đạo đức cách mạng đã trở thành một bộ phận quan trọng của nền
tảng tinh thần xã hội, là động lực, nguồn sức mạnh to lớn để Đảng và nhân dân ta
vượt qua mọi thử thách, hy sinh giành độc lập, tự do, thống nhất Tổ quốc và xây
dựng xã hội mới.
- Trong sự nghiệp đổi mới đất nước, truyền thống đạo đức của dân tộc được
phát triển và bổ sung thêm những giá trị mới. Đó là những phẩm chất đạo đức mới,
3

tiến bộ được xã hội thừa nhận, như: có ý thức làm chủ, ý chí chủ động lập thân, lập
nghiệp, sự năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, quyết
tâm vượt khó, quyết chí làm giàu chính đáng, đoàn kết giúp nhau cùng phát triển,
xây dựng đời sống văn hóa
- Truyền thống đạo đức tốt đẹp của dân tộc và những giá trị đạo đức mới
tốt đẹp hình thành trong giai đoạn mới là xu thế chủ đạo, quyết định chiều hướng
phát triển của đạo đức xã hội ta trong giai đoạn hiện nay.
Câu 6. Đồng chí hãy nêu những mặt tốt đẹp của đạo đức trong thời kỳ
đổi mới được ghi trong các văn bản của Đảng và Nhà Nước ta gần đây?
Trả lời:
- Có ý thức làm chủ, ý thức trách nhiệm công dân, có tri thức sức khoẻ và
lao động giỏi; sống có văn hoá và tình nghĩa; giàu lòng yêu nước và tinh thần quốc
tế chân chính.
- Nâng cao ý thức về nghĩa vụ gia đình; có phong cách lao động; có kỷ luật,
có kỹ thuật, có năng suất và hiệu quả cao, thể hiện tình bạn, tình đồng chí, đồng
đội trong sáng, thuỷ chung.
- Sự năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, quyết
tâm vượt khó, quyết chí làm giàu, đoàn kết giúp nhau cùng phát triển xây dựng đời
sống văn hóa …
Câu 7. Đồng chí hãy chỉ ra thực trạng và mức độ suy thoái về đạo đức,
lối sống của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân, thể hiện ở các dạng
chủ yếu nào?
Trả lời:
Trong các văn bản của Đảng và Nhà nước ta gần đây đã nhiều lần nêu lên
những mặt tốt đẹp của đạo đức trong thời kỳ đổi mới, đồng thời cũng chỉ ra thực
trạng và mức độ suy thoái về đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên và xã hội,
thể hiện ở các dạng chủ yếu sau đây:
- Một là, chủ nghĩa cá nhân, lối sống ích kỷ, thực dụng, vụ lợi … có xu
hướng ngày càng phát triển.
- Hai là, nạn tham nhũng, đưa và nhận hơi lộ, bòn rút, 1ãng phí của công

diễn ra ở nhiều ngành, nhiều địa phương, nhiều lĩnh vực, trở thành “quốc nạn”.
- Ba là, tệ quan liêu, xa dân, lãnh đạm, vô cảm trước những khó khăn, bức
xúc, những yêu cầu, đòi hỏi chính đáng của nhân dân, của doanh nghiệp , làm
giản niềm tin của quần chúng và sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà Nước.
- Bốn là, lối sống thiếu trung thực, cơ hội, “chạy chọt'' vì lợi ích cá nhân,
như chạy thành tích, bằng cấp, chức quyền, dự án, đề tài …, khá phổ biến. Khi bị
phát hiện thì chạy tội. Trong quan hệ với đồng chí, đồng nghiệp thì kèn cựa địa vị,
gây mất đoàn kết nội bộ.
4
- Năm là, lời nói không đi đôi với việc làm, nói và làm trái với nghị quyết
của Đảng; nói một đằng, làm một nẻo; nói nhiều, làm ít; phát ngôn tuỳ tiện, vô
nguyên tắc…, gây rối ren nội bộ, hoài nghi, bất mãn trong nhân dân, mất uy tín
trước quần chúng nhân dân.
- Sáu là, suy thoái về đạo đức trong quan hệ gia đình và quan hệ giữa cá
nhân với xã hội. Lối sống buông thả hưởng thụ, thiếu lý tưởng, hoài bão, thiếu
quyết tâm và ý chí phân đấu.
- Bảy là, đạo đức nghề nghiệp sa sút, ngay cả trong những lĩnh vực được xã
hội tôn vinh như: y tế, giáo dục, bảo vệ pháp luật, báo chí . . . Hiện tượng mê tín, dị
đoan có chiều hướng lan rộng, ảnh hướng xấu đến thuần phong, mỹ tục và trật tự,
an toàn xã hội.
- Tính chất nghiêm trọng của sự suy thoái về đạo đức, lối sống, nhất là tệ
quan liêu, tham nhũng, lãng phí của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên,
cùng với những tiêu cực trong xã hội được Đại hội X coi là: ''một nguy cơ, thách
thức lớn, liên quan đến sự sống còn của Đảng, của chế độ''.
Câu 8. Theo đồng chí, tình trạng suy thoái đạo đức trong một bộ phận
cán bộ, đảng viên hiện nay là do những nguyên nhân nào ?
Trả lời:
Trình trạng suy thoái đạo đức nêu trên có nhiều nguyên nhân, trong đó có
những nguyên nhân chủ quan và khách quan chính sau đây:
a. Nguyên nhân khách quan

- Sự chuyển đổi cơ chế kinh tế, từ kế hoạch hóa tập trung sang cơ chế thị
trường, đã có tác động không nhỏ đến đạo đức xã hội.
- Quá trình toàn cầu hóa và bùng nổ mạng thông tin toàn cầu đã tạo điều
kiện đẩy mạnh giao lưu kinh tế, văn hóa giữa các quốc gia, dân tộc trên thế giới.
Trong điều kiện đó, những mặt tiêu cực của văn hoá, lối sống tư sản phương Tây
có điều kiện tác động mạnh vào nước ta, nhất là những sản phẩm văn hóa độc hại,
bằng nhiều con đường đã tràn vào nước ta, trong khi chúng ta chưa có biện pháp
ngăn chặn hiệu quả.
- Do sự ''lạc hậu tương đối'' của ý thức xã hội so với tồn tại xã hội, trong xã
hội ta hiện nay vẫn còn những tàn dư của đạo đức phong kiến, thực dân.
- Thông qua Chiến lược ''Diễn biến hòa bình" và âm mưu xâm lăng văn hoá,
các thế lực thù địch, phản động đã và tác động vào đạo đức, lối sống của cán bộ,
đảng viên, đặc biệt là với cán bộ có chức, có quyền và lớp trẻ.
b. Nguyên nhân chủ quan
- Chúng ta chưa nhận thức đầy đủ, sâu sắc về vai trò nền tảng của đạo đức
trong ổn định và phát triển xã hội; chưa gắn chặt phát triển kinh tế với xây dựng
văn hóa, đạo đức, lối sống; thiếu sự tổ chức, sự phối hợp đồng bộ giữa các ngành,
các cấp trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên và nhân
dân.
5
- Trong công tác tổ chức cán bộ, việc đánh giá, quy hoạch, lựa chọn, bồi
dưỡng, đề bạt, quản lý cán bộ, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp, chưa coi
trọng và xem xét chặt chẽ các tiêu chuẩn đạo đức.
- Sinh hoạt tự phê bình và phê bình trong các cơ quan, đơn vị còn bị xem
nhẹ, có nơi tê liệt. Công tác thi đua, khen thưởng, kỷ luật còn nhiều biểu hiện hình
thức, chưa nghiêm minh, chính xác.
- Một bộ phận cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ có chức, có quyền và gia
đình họ, chưa làm gương về đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên và nhân dân
noi theo.
- Giáo dục đạo đức, lương tâm nghề nghiệp chưa được quan tâm đúng mức.

Việc tuyên truyền những phẩm chất tốt đẹp của con người Việt Nam trong thời kỳ
mới không thường xuyên, chưa sâu sắc, kém sức thuyết phục.
Để tình trạng suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống như hiện nay phải
thấy nguyên nhân chủ quan là chủ yếu.
Câu 9. Tác hại của sự suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống đối với sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc hiện nay như thế nào ?
Trả lời:
- Văn hóa, đạo đức là bộ phận trọng yếu của nền tảng tinh thần và động lực
phát triển của xã hội. Sự suy thoái về đạo đức, lối sống của một bộ phận cán bộ,
đảng viên có nguy cơ làm giảm sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong xã
hội, tác động đến sự ổn định và phát triển bền vững của xã hội.
- Sự suy giảm đạo đức, lối sống đang phá hoại hạnh phúc nhiều gia đình,
làm suy giảm nguồn nhân lực, gây hậu quả rất lớn về kinh tế do hạn chế phát huy
nguồn lực con người đế phát triển đất nước.
- Sự suy thoái về đạo đức của một bộ phận cán bộ, đảng viên hiện nay đang
là vấn đề bức xúc trong xã hội. Nó làm cho nhân dân lo lắng, bất bình, ảnh hưởng
xấu đến uy tín lãnh đạo của Đảng, đến việc tổ chức thực hiện đường lối, chủ
trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Nghị quyết Đại hội X, chỉ
rõ: ''Thoái hoá, biến chất về chính trị, tư tưởng, về đạo đức, lối sống; tệ quan
liêu, tham nhũng, lãng phí sách nhiễu trong một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng
viên diễn ra nghiên trọng, kéo dài chưa được ngăn chặn, đẩy lùi, nhất là trong cơ
quan công quyền, các lĩnh vực xây dựng cơ bản, quản lý đất đai, quản lý doanh
nghiệp nhà nước và quản lý tài chính, làm giảm lòng tin của nhân dân đối với
Đảng. Đó là một nguy cơ lớn, liên quan đến sự sống còn của Đảng, của chế độ ''.
Câu 10. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, những phẩm chất đạo đức của
con người Việt Nam trong thời đại mới gồm những nội dung cơ bản nào ?
Trả lời:
a. Trung với nước, hiếu với dân.
Trung, hiếu là đạo đức truyền thống của dân tộc Việt Nam và phương
Đông, được Chủ tịch Hồ Chí Minh kế thừa và phát triển trong điều kiện mới.

6
b. Yêu thương con người, sống có nghĩa, có tình.
Yêu thương con người trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh xuất phát từ
truyền thống nhân nghĩa của dân tộc, kết hợp với chủ nghĩa nhân văn của nhân
loại, chủ nghĩa nhân đạo cộng sản. Hồ Chí Minh coi yêu thương con người là
phẩm chất đạo đức cao đẹp nhất. Yêu thương con người thể hiện mối quan hệ giữa
cá nhân với cá nhân trong quan hệ xã hội.
c. Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
- Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là nền tảng của đời sống mới, là
phẩm chất trung tâm của đạo đức cách mạng trong tư tưởng đạo đức Hồ Chí
Minh, là mối quan hệ “với tự mình”.
- Cần, kiệm, liêm, chính có quan hệ chặt chẽ với nhau và với chí công vô
tư. Cần, kiệm, liêm, chính sẽ dẫn đến chí công vô tư. Ngược lại, đã chí công vô tư,
một lòng vì nước, vì dân, vì Đảng thì nhất định sẽ thực hiện được cần, kiệm, liêm,
chính.
d. Tinh thần quốc tế trong sáng.
Tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh về đoàn kết quốc tế là sự mở rộng những
quan niệm đạo đức nhân đạo, nhân văn của Người ra phạm vi toàn nhân loại, vì
Người là ''người Việt Nam nhất'' đồng thời là nhà văn hóa kiệt xuất của thế giới,
anh hùng giải phóng dân tộc, chiến sĩ lỗi lạc của phong trào cộng sản quốc tế.
Câu11. Theo đồng chí, trong các nội dung đạo đức cách mạng theo tư
tưởng Hồ Chí Minh, nội dung nào là quan trọng nhất ?
Trả lời:
Theo Hồ Chí Minh, đạo đức cách mạng là đạo đức mới mang bản chất
giai cấp công nhân và thấm nhuần những gì tốt đẹp nhất của đạo đức dân tộc và
tiếp thu tinh hoa đạo đức của nhân loại.
Trong các nội dung đạo đức cách mạng theo tư tưởng Hồ Chí Minh, nội
dung quan trọng nhất là: Tận trung với nước, tận hiếu với dân. Suốt đời hy sinh
phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN; vì tự do, ấm
no, hạnh phúc của nhân dân.

Câu 12. Đồng chí hãy trình bày những nguyên tắc xây dựng nền đạo
đức mới trong xã hội theo tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh ?
Trả lời:
Hồ Chí Minh nêu lên những nguyên tắc xây dựng nền đạo đức mới trong
xã hội và chính Người đã suốt đời tự rèn mình không mệt mỏi, giáo dục, động viên
cán bộ, đảng viên và nhân dân cùng thực hiện. Những nguyên tắc đó là:
- Nói đi đôi với làm, phải nêu gương về đạo đức;
- Xây đi đôi với chống;
- Phải tu dưỡng đạo đức suốt đời.
7
Câu 13, Tấm gương đạo đức của Hồ Chí Minh thế hiện tập trung ở
những điếm nào?
Trả lời:
Tấm gương đạo đức của Người thể hiện tập trung trong các điểm sau:
1. Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương trọn đời phấn đấu, hy sinh vì sự
nghiệp giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng con người và nhân loại.
2. Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương của ý chí và nghị lực tinh thần to
lớn, vượt qua mọi thử thách, khó khăn để đạt mục đích cách mạng.
3. Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương tuyệt đối tin tưởng vào sức mạnh
của nhân dân, kính trọng nhân dân hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân.
4. Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương của một con người nhân ái, vị tha,
khoan dung, nhân hậu hết mực vì con người.
5. Đạo đức Hồ Chí Minh là tấm gương cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô
tư, đời riêng trong sáng, nếp sông giản dị và đức khiêm tốn phi thường.
Bấy nhiêu đức tính cao cả chung đúc lại trong một con người đã làm cho
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trở nên cao thượng tuyệt vời. Nhưng cũng chính
từ sự kết hợp của những đức tính đó, Người là tấm gương cụ thể, gần gũi mà mọi
người đều có thể noi theo.
Câu 14. Đồng chí hãy trình bày phạm vi bao quát của tư tưởng đạo đức
Hồ Chí Minh ?

Trả lời:
Phạm vi bao quát của tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh xem xét một cách
toàn diện:
- Đối với mọi đối tượng, từ công nhân, nông dân đến trí thức, văn nghệ sĩ;
từ các cụ phụ lão đến phụ nữ, thanh thiếu niên, nhi đồng; từ đồng bào các dân tộc
đến đồng bào các tôn giáo, các nhà tu hành.
- Trên mọi lĩnh vực hoạt động của con người, từ đời tư đến việc công, như
sinh hoạt, học tập, lao động, chiến đấu, lãnh đạo, quản lý.
- Trên mọi phạm vi từ hẹp đến rộng, từ gia đình đến xã hội (làng xóm, phố
phường, tập thể, đơn vị, tổ chức ), từ giai cấp đến dân tộc, từ các vùng miền, địa
phương đến cả nước, từ quốc gia đến quốc tế.
- Trong cả ba mối quan hệ chủ yếu của mỗi con người là đối với mình, đối
với người và đối với việc. Đối với người thì có quan hệ giữa cán bộ, đảng viên của
Đảng và Nhà Nước với dân, quan hệ giữa cấp trên - cấp dưới
8
Câu 15. Tại sao nói: Đạo đức Hồ Chí Minh là một kiểu mẫu về sự nhất
quán giữa tư tưởng và hành động ?
Trả lời:
- Tư tưởng đạo đức là phần 1ý luận, là triết lý nhân sinh của Người. Ngoài
bộ phận cốt yếu ấy, thuộc về nhận thức, tư tưởng đạo đức Hồ Chí Minh còn là
phương pháp giáo dục và thực hành đạo đức mà Người đặc biệt chú trọng trong
thực tiễn, trong lối sống, ứng xử, trong quan hệ con người, trong các công việc
thực tế để rèn luyện đạo đức cách mạng cho cán bộ, đảng viên và quần chúng.
- Đạo đức Hồ Chí Minh còn có một phương diện, một cấp độ nữa, đó là đời
sống đạo đức của bản thân Người với tư cách là một con người bình thường giữa
muôn người khác, dù hết sức vĩ đại nhưng lúc nào và ở đâu, Người cũng chỉ coi
mình là một con người bình thường.
- Tổng hợp các phương diện ấy, trong sự thống nhất tư tưởng với phương
pháp, 1ý luận với thực tiễn mới có thể nhận thức đầy đủ đạo đức Hồ Chí Minh.
- Muốn hiểu đúng tư tưởng của Người, trong đó có tư tưởng về đạo đức thì

không chỉ dừng lại ở phân tích các bài viết, tác phẩm của Hồ Chí Minh. Cùng với
điều đó còn phải đặc biệt chú trọng tìm hiểu nghiên cứu đời sống đạo đức, hoạt
động thực tiễn phong phú, đa dạng của Người, sự phong phú của các mối quan hệ
giữa Người với dân, với Đảng, với các địa phương, vùng, miền trong cả nước, với
các bạn bè quốc tế; tình cảm yêu mến, sự kính trọng và lòng ngưỡng mộ của nhân
dân ta và nhân dân các dân tộc trên thế giới dành cho Người. Chỉ như vậy chúng ta
mới hiểu được đạo đức Hồ Chí Minh - một kiểu mẫu về sự nhất quán giữa tư
tưởng và hành động.
Câu 16. Đồng chí hãy trình bày nội dung học tập và làm theo tư tưởng,
tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay ?
Trả lời:
Nội dung chủ yếu của việc học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh trong giai đoạn hiện nay là:
Thứ nhất, thực hiện chuẩn mực đạo đức Hồ Chí Minh ''Trung với nước,
hiếu với dân'', cần quán triệt nội dung của chủ nghĩa yêu nước trong giai đoạn mới,
phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc, đẩy mạnh toàn diện công cuộc đổi mới,
sớm đưa nước ta ra khỏi tình trạng kém phát triển, cụ thể:
- Tôn trọng và phát huy quyền làm chủ của nhân dân;
- Luôn thể hiện ý chí vươn lên quyết tâm vượt qua nghèo nàn, lạc hậu;
- Giữ gìn sự đoàn kết dân tộc, đoàn kết trong Đảng, trong cơ quan, đơn vị,
đấu tranh kiên quyết trước mọi mưu đồ chia rẽ, cục bộ, bản vị;
- Có tinh thần trách nhiệm cao đối với công việc, có lương tâm nghề nghiệp
trong sáng;
9
- Giải quyết đúng đắn mối quan hệ cá nhân - gia đình - tập thể - xã hội;
Thứ hai, thực hiện đúng lời dạy ''Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”,
nêu cao phẩm giá con người Việt Nam trong thời kỳ đổi mới:
- Tích cực lao động, học tập, công tác;
- Kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng;
- Kiên quyết chống bệnh lười biếng, lối sống hưởng thụ, ích kỷ;

Thứ ba, nâng cao ý thức dân chủ và kỷ luật, gắn bó với nhân dân, vì nhân
dân phục vụ:
- Mỗi cán bộ, đảng viên phải đặt mình trong tổ chức, trong tập thể, phải tôn
trọng nguyên tắc, pháp luật, kỷ cương;
- Phải gần dân, học dân, có trách nhiệm với dân;
- Coi trọng tự phê bình và phê bình với mục đích xây dựng tổ chức, xây
dựng quan hệ đồng chí, sống với nhau có nghĩa có tình.
Thứ tư, phát huy chủ nghĩa yêu nước gắn chặt với chủ nghĩa quốc tế trong
sáng, đoàn kết, hữu nghị giữa các dân tộc trong điều kiện toàn cầu hoá, chủ động,
tích cực hội nhập:
- Đoàn kết quốc tế trong sáng;
- Phát huy tinh thần độc lập tự chủ, tự lực, tự cường, tôn trọng độc lập, chủ
quyền của các nước khác, mở rộng hợp tác theo nguyên tắc cùng có lợi. Chống tư
tưởng tự ti, chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi.
Câu l7. Theo đồng chí, để thực hiện đúng lời dạy: ''Cần, kiệm, liêm,
chính, chí công vô tư'' trong thời kỳ mới mỗi chúng ta cần phải làm gì ?
Trả lời:
Để thực hiện, đúng lời dạy ''Cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư" trong
thời kỳ mới, cần làm tốt các nội dung sau đây:
- Tích cực lao động, học tập, công tác với tinh thần sáng tạo; lao động có
năng suất, chất lượng, hiệu quả cao; biết quý trọng lao động và tài sản của tập thể,
của nhân dân, không xa hoa, lãng phí, không phô trương hình thức. Biết sử dụng
có hiệu quả lao động, vật tư, tiền vốn của Nhà Nước, của tập thể, của cá nhân.
- Kiên quyết chống chủ nghĩa cá nhân, lối sống thực dụng. Phải loại bỏ thói
chạy theo danh vọng, địa vị, giành giật lợi ích cho mình, lạm dụng chức vụ, quyền
hạn để chiếm đoạt của công, thu vén cho gia đình và cá nhân. Phải thẳng thắn,
trung thực, bảo vệ chân lý, bảo vệ đường lối, quan điểm của Đảng, bảo vệ người
tốt, không bao che, giấu diếm khuyết điểm.
- Kiên quyết chống bệnh lười biếng, lối sống hưởng thụ, vị kỷ, nói không đi
đôi với làm, nói nhiều làm ít. Kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực,

các tệ nạn xã hội.
10
Câu 18. Đồng chí hãy trình bày tóm tắt giá trị của tác phẩm ''Nâng cao
đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân'' ?
Trả lời:
Mặc dù bài viết ra đời cách đây gần 40 năm, nhưng những tư tưởng, quan
điểm được Hồ Chí Minh nêu trong tác phẩm ''Nâng cao đạo đức cách mạng, quét
sạch chủ nghĩa cá nhân'' vẫn giữ nguyên giá trị. Chúng ta cần nhận thức sâu sắc
một số nội dung chủ yếu sau:
Thứ nhất, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã cảnh báo hai vấn đề lớn liên quan đến
nguy cơ của Đảng cầm quyền: Một là, sai lầm về đường lối của Đảng; Hai là, sự
suy thoái về phẩm chất đạo đức của đội ngũ cán bộ, đảng viên.
Thứ hai, cán bộ là gốc của mọi công việc, đạo đức là gốc của người cán bộ,
muôn việc thành công hay thất bại là do cán bộ tốt hay kém. Theo Người, tư cách
của người cách mạng là yếu tố quan trọng hàng đầu giúp các thế hệ người Việt
Nam vững tin vào con đường cách mạng và đưa sự nghiệp giải phóng dân tộc theo
con đường cách mạng vô sản đến thắng lợi cuối cùng. Bởi vì, đạo đức cách mạng
là gốc, là nền tảng. Mọi việc thành hay bại, chủ yếu là do cán bộ có thấm nhuần
đạo đức cách mạng hay không.
Thứ ba, sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ
phận không nhỏ cán bộ, đảng viên đã trở nên nghiêm trọng. Thực trạng này đã
được Bác cảnh báo trong tác phẩm. Chống suy thoái về đạo đức là chống lười
biếng, xa xỉ, quan liêu và đặc biệt là chống sự nhũng lạm.
Thứ tư, phòng chống tham nhũng, tiêu cực phải bắt đầu từ phòng, chống
chủ nghĩa cá nhân. Chống suy thoái về đạo đức, đặc biệt phải tập trung chống chủ
nghĩa cá nhân. Bởi vì, chủ nghĩa cá nhân là một loại giặc, đồng ninh với các loại
giặc khác. Muốn chống các loại giặc khác, trước hết phải chống giặc trong lòng,
tức chủ nghĩa cá nhân. Chủ nghĩa cá nhân là một trở lực trên con đường xây dựng
chủ nghĩa xã hội, đối lập với chủ nghĩa xã hội. Vì vậy, thắng lợi của chủ nghĩa xã
hội không thể tách rời thắng lợi của cuộc đấu tranh trừ bỏ chủ nghĩa cá nhân.

Chống chủ nghĩa cá nhân không có nghĩa là chà đạp lên lợi ích cá nhân.
Giờ đây, trong bối cảnh tình hình mới, việc tu dưỡng, rèn luyện đạo đức trở
thành một nhu cầu cấp bách và có ý nghĩa lâu dài đối với sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ Tổ quốc. Tư tưởng và tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh chứa đựng một ý
nghĩa sâu xa về lý luận và thực tiễn, tiếp tục soi sáng công cuộc đổi mới đất nước.
Những giải pháp từ các tổ chức Đảng đến cán bộ, đảng viên được Hồ
Chí Minh nêu trong tác phẩm ''Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa
cá nhân'' vẫn còn nguyên giá trị và vẫn là những giải pháp rất cơ bản, thiết thực và
phải được tiến hành thường xuyên.
11
Câu 19. Đồng chí hãy nêu những nội dung chủ yếu của tác phấm “Nâng
đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân” ?
Trả lởi: .
Tác phẩm ''Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân'' có
ba nội dung chủ yếu:
1. Những thành tựu cách mạng và tấm gương đạo đức trong cán bộ, đảng
viên.
Một trong những nguyên nhân cơ bản dẫn đến thắng lợi to lớn của cách
mạng Việt Nam có được là do có sự gương mẫu, tận tụy của cán bộ, đảng viên đi
đầu lãnh đạo toàn dân thực hiện:
- Làm cách mạng tháng Tám thành công;
- Kháng chiến 9 năm chống thực dân Pháp thắng lợi;
- Vừa tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, vừa xây dựng chủ
nghĩa xã hội ở miền Bắc.
2. Những tật bệnh bắt nguồn từ chủ nghĩa cá nhân trong cán bộ, đảng viên.
Bên cạnh những ưu điểm, Hồ Chí Minh nêu còn một số ít cán bộ, đảng viên
đạo đức, phẩm chất thấp kém, mang nặng chủ nghĩa cá nhân. Hồ Chí Minh cho
rằng: ''Chủ nghĩa cá nhân là kẻ địch hung ác của chủ nghĩa xã hội'', là ''giặc nội
xâm, kẻ địch ở bên trong, là thứ vi trùng rất độc, là bệnh chính, bệnh mẹ đẻ ra
trăm thứ bệnh nguy hiểm khác''.

- Hồ Chí Minh nêu ra 10 thứ bệnh: bệnh quan liêu; bệnh tham lam; bệnh
lười biếng; bệnh kiêu ngạo; bệnh hiếu danh; bệnh hữu danh vô thực'; bệnh cận thị;
bệnh tỵ nạnh; bệnh xu nịnh, a dua; bệnh kéo bè, kéo cánh.
3. Giải pháp nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân.
Hồ Chí Minh khẳng định, đối lập với đạo đức cách mạng là chủ nghĩa cá
nhân, do đó, nâng cao đạo đức cách mạng không thể tách rời với chống chủ nghĩa
cá nhân, luôn luôn gắn xây với chống. Xây là để nâng cao đạo đức cách mạng,
chống là hướng tới mục tiêu quét sạch chủ nghĩa cá nhân. Hồ Chí Minh chủ
trương, ''phải quét sạch chủ nghĩa cá nhân, nâng cao đạo đức cách mạng'' và nâng
cao đạo đức cách mạng để tăng sức mạnh chống chủ nghĩa cá nhân. Những giải
pháp chủ yếu để nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân được
Hồ Chí Minh đề cập sáng rõ trong bài viết nhân Kỷ niệm 39 năm ngày thành lập
Đảng, trong đó có các giải pháp từ phía Đảng, các giải pháp từ phía cán bộ, đảng
viên.
12
Câu 20. Đồng chí hãy nêu những giải pháp chủ yếu để nâng cao đạo đức
cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân được Chủ tịch Hồ Chí Minh đề cập
trong tác phẩm ''Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá nhân'' ?
Trả lời:
Giải pháp chủ yếu nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá
nhân, gồm:
a.Giải pháp từ phía Đảng
Thứ nhất, tăng cường giáo dục trong toàn Đảng về lý tưởng cộng sản chủ
nghĩa, về đường lối chính sách của Đảng, về nhiệm vụ và đạo đức của người đảng
viên. Thực chất đây là giải pháp nhằm thiết lập nền tảng tư tưởng, lý luận, kim chỉ
nam cho hành động, tạo dựng cái nền, cái gốc của Đảng. Mọi cán bộ, đảng viên
phải ra sức học tập chủ nghĩa Mác - Lê nin, củng cố lập trường giai cấp vô sản,
nắm vững quy luật của cách mạng Việt Nam.
Thứ hai, thực hành tự phê bình và phê bình nghiêm chỉnh trong Đảng. Đây
là quy luật phát triển của Đảng, là vũ khí sắc bén trong công tác xây dựng chỉnh

đốn Đảng. Đó là phương thuốc giúp cho toàn Đảng và mỗi đảng viên sửa chữa
khuyết điểm, phát huy ưu điểm để tiến bộ không ngừng.
- Tự phê bình và phê bình phải có tình thương yêu giúp đỡ lẫn nhau, không
lợi dụng để tự tư, tự lợi; không ''dĩ hoà, vi quý'', không cực đoan.
Thứ ba, chế độ sinh hoạt và kỷ luật Đảng phải nghiêm minh.
b. Giải pháp từ phía cán bộ, đảng viên.
Thứ nhất, phải đặt lợi ích của cách mạng, của Đảng, của nhân dân lên trên
hết.
Thứ hai, phải đi sâu, đi sát thực tế, gần gũi quần chúng, thật sự tôn trọng và
phát huy quyền làm chủ tập thể của nhân dân:
- Mối quan hệ Đảng - dân luôn là nhân tố quyết định thắng lợi của sự
nghiệp cách mạng;
- Đạo đức cách mạng là hoà mình với quần chúng thành một khối, tin quần
chúng, hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến quần chúng.
Câu 21. Đồng chí hãy phân tích lời dặn của Hồ Chí Minh về Đảng trong
Di chúc của Người ?
Trả lời:
Nói về Đảng là lời dặn đầu tiên trong Di chúc của Hồ Chí Minh.
Người khẳng định: Vấn đề đoàn kết có tầm quan trọng hàng đầu của công
tác xây dựng Đảng. Đoàn kết là nguyên nhân thắng lợi của cách mạng Việt Nam
dưới sự lãnh đạo của Đảng. Người viết: ''Nhờ đoàn kết chặt chẽ'' mà ''Đảng ta đã
đoàn kết, tổ chức và lãnh đạo nhân dân ta hăng hái đấu tranh tiến từ thắng lợi
này đến thắng lợi khác''.
13
Đoàn kết là một nội dung tư tưởng lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Người
khẳng định, đoàn kết là một truyền thống cực kỳ quý báu của Đảng và của dân tộc
ta. Người tâm huyết căn dặn: ''Các đồng chí từ Trung ương đến các chi bộ cần
phải giữ gìn sự đoàn kết nhất trí của Đảng như giữ gìn con ngươi của mắt mình''.
Để thực hiện đoàn kết thống nhất trong Đảng, Hồ Chí Minh yêu cầu phải
thực hiện các nguyên tắc tổ chức và sinh hoạt của Đảng, làm cho Đảng ta thật sự

trong sạch, vững mạnh. Người căn dặn: “Trong Đảng thực hành dân chủ rộng rãi,
thường xuyên và nghiêm chỉnh tự phê bình và phê bình”. Theo Người, đó là cách
tốt nhất để củng cố và phát triển sự đoàn kết và thống nhất trong Đảng.
- Bằng chính tấm gương sáng ngời của đời mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
khẳng định tình cảm giai cấp và đồng chí trong Đảng, coi đó là một nhân tố quan
trọng để đoàn kết trong Đảng. Người yêu cầu, trong Đảng “phải có tình đồng chí
thương yêu lẫn nhau”.
- Hồ Chí Minh nhấn mạnh nhân tố đạo đức khi Đảng ta trở thành Đảng cầm
quyền. Đảng cầm quyền có sứ mạng lãnh đạo giai cấp và dân tộc xây dựng thành
công xã hội mới – xã hội xã hội chủ nghĩa. Để hoàn thành sứ mệnh đó, trong Di
chúc, Người căn dặn: “Đảng ta là một Đảng cầm quyền. Mỗi đảng viên và cán bộ
phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính, chí công
vô tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, xứng đáng là người lãnh đạo, là
người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”.
Câu 22. Đồng chí hãy phân tích lời dặn của Hồ Chí Minh về đoàn viên
thanh niên trong Di chúc của Người ?
Trả lời:
- Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn giành cho thế hệ trẻ Việt Nam tình yêu
thương, sự quan tâm và niềm tin sâu sắc. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, đoàn viên
thanh niên là đội hậu bị của Đảng, là người chủ tương lai của đất nước. Trải qua
thực tiễn cách mạng, Người nhận xét: “Đoàn viên và thanh niên ta nói chung là
tốt, mọi việc đều hăng hái xung phong, không ngại khó khăn, có chí tiến thủ”.
Người nhấn mạnh, thế hệ trẻ mới là người xây dựng thành công xã hội mới ở Việt
Nam. Người thường nói: Thanh niên là người chủ tương lai của nước nhà. Nước
nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh một phần lớn là do các thanh niên. Thanh niên
muốn làm người chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại phải rèn luyện tinh
thần và lực lượng của mình, phải làm việc để chuẩn bị cho tương lai đó. Bác
khuyên thanh niên:
“Không có việc gì khó,
Chỉ sợ lòng không bền,

Đào núi và lấp biển,
Quyết chí ắt làm nên”.
Để đoàn viên thanh niên hoàn thành vai trò lịch sử của mình, Người yêu
cầu: “Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho họ, đào tạo họ
thành người thừa kế xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”.
14
Câu 23. Đồng hãy phân tích lời dặn của Hồ Chí Minh với nhân dân lao
động trong Di chúc của Người ?
Trả lời:
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn luôn xác định ''cách mạng là sự nghiệp của
quần chúng ''; Người luôn có một tình cảm đặc biệt và niềm tin mãnh liệt vào nhân
dân và thường xuyên nhắc nhở cán bộ, đảng viên:“dễ mười lần không dân cũng
chịu, khó vạn lần dân liệu cũng xong''. Trong Di chúc, Người nêu rõ: ''nhân dân
lao động ta ở miền xuôi cũng như ở miền núi, đã bao đời chịu đựng gian khổ, bị
chế độ phong kiến và thực dân áp bức bóc lột, lại kinh qua nhiều năm chiến tranh.
Tuy vậy, nhân dân ta thật anh hùng, dũng cảm, hăng hái, cần cù. Từ ngày có
Đảng, nhân dân ta luôn luôn đi theo Đảng, rất trung thành với Đảng ''. Đó là sự
đánh giá đầy đủ nhất, sâu sắc nhất về vai trò to lớn của nhân dân trong sự nghiệp
cách mạng, dưới sự lãnh đạo của Đảng.
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ ra trách nhiệm to lớn của Đảng với nhân dân là
''Đảng cần phải có kế hoạch thật tốt để phát triển kinh tế và văn hóa, nhằm không
ngừng nâng cao đời sống của nhân dân''. Người yêu cầu đảng viên, cán bộ phải
luôn đặt lợi ích nhân dân lên trên hết; liên hệ chặt chẽ với nhân dân, việc gì cũng
bàn với nhân dân, giải thích cho nhân dân hiểu rõ; có khuyết điểm thì thật thà tự
phê bình trước nhân dân và hoan nghênh nhân dân phê bình mình; sẵn sàng học hỏi
nhân dân; tự mình phải làm gương để nhân dân noi theo.
Câu 24. Đồng chí hiểu thế nào về ''Điều mong muốn cuối cùng'' của
Bác trong Di chúc là: ''Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng
một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và
góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới '' ?

Trả lời:
- “Điêù mong muốn cuối cùng '' của Chủ tịch Hồ Chí Minh, cũng chính là
điều cốt lõi nhất của khát vọng mà nhân dân ta ấp ủ, nung nấu. Nếu ''lúc đầu,
chính là chủ nghĩa yêu nước, chứ chưa phải chủ nghĩa cộng sản đã đưa tôi tin
theo Lê nin, tin theo Quốc tế thứ ba '' thì đến phút cuối, ''chủ nghĩa yêu nước'' đó
tập trung trong ''Điều mong muốn cuối cùng'' của Người là: ''Toàn Đảng, toàn
dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hoà bình, thống nhất, độc
lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế
giới ''.
- Đó cũng chính là mục tiêu của cách mạng Việt Nam, dưới sự lãnh đạo của
Đảng Cộng sản Việt Nam.
- Điều mong muốn cuối cùng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, đã và đang trở
thành hiện thực, mãi mãi là nguồn sức mạnh tinh thần dẫn dắt toàn Đảng, toàn
quân, toàn dân ta trên con đường xây dựng Tổ quốc Việt Nam ''dân giàu, nước
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh''.
Câu 25. Kể về một tấm gương đạo đức cụ thể của cán bộ, đảng viên mà
đồng chí trực tiếp biết đến, cảm phục và ghi nhớ ?
15
(Riêng câu này, thí sinh tự liên hệ, không có gợi ý trả lời cụ thể).
Câu 26. Đồng chí hãy làm rõ nội dung tư tưởng và tình cảm của Bác Hồ
đối với đồng bào các dân tộc Tây nguyên trong bức thư của Bác Hồ gửi Đại hội
các dân tộc thiểu số miền Nam tại Plây cu (19/4/1946) ?
Trả lời:
- Nhận rõ âm mưu thủ đoạn chia rẽ dân tộc của kẻ thù, nhằm chủ động
củng cố thêm một bước khối đoàn kết toàn dân để đi vào cuộc kháng chiến trường
kỳ, Trung ương Đảng, Chính phủ và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã thống nhất tổ chức
Đại hội đoàn kết các dân tộc thiểu số miền Nam vào ngày 19/4/1946, tại Plây cu.
- Trong lễ khai mạc, các đại biểu trân trọng đón thư của Chủ tịch Hồ Chí
Minh. Bức thư có đoạn viết: “Đồng bào Kinh hay Thổ, … sướng khổ cùng nhau,
no đói giúp nhau”, “Giang sơn và Chính phủ…chúng ta phải đoàn kết chặt chẽ

để giữ gìn nước non ta, để ủng hộ chính phủ ta”, “Sông có thể cạn… để giữ vững
quyền tự do độc lập”, thể hiện rõ: đoàn kết các dân tộc là một truyền thống tốt đẹp
của dân tộc ta. Đoàn kết sẽ tạo nên sức mạnh to lớn để các dân tộc cùng nhau
chống kẻ thù chung. Tinh thần ấy được Bác Hồ nâng lên ở một tầm cao mới có giá
trị động viên, khích lệ kịp thời, trở thành sức mạnh tinh thần vô giá trong thời điểm
lịch sử lúc bấy giờ. Được toàn thể đại hội tiếp nhận và biến thành hành động cách
mạng chống thực dân Pháp xâm lược. Bức thư của Người là sự kiện trọng trong sự
nghiệp xây dựng và phát triển quan hệ đoàn kết anh em giữa các dân tộc miền Nam
trung bộ và Tây Nguyên.
- Bức thư chứa đựng tình cảm sâu nặng của vị cha già kính yêu của dân tộc
đối với đồng bào các dân tộc thiểu số miền Nam: “ Tiếc vì đường sá xa xôi, tôi
không đến dự Đại hội được. Tôi tuy xa nhưng lòng tôi và Chính phủ vẫn gần gũi
đồng bào” .
Câu 27. Đồng chí hãy trình bày nội dung bức thư của Bác Hồ gửi Đại
hội các dân tộc thiểu số miền Nam tại Plây cu (19/4/1946) ?
Trả lời: Nội dung của bức thư:
“Hôm nay đồng bào khai hội, sum họp một nhà thật là vui vẻ.
Tiếc vì đường sá xa xôi, tôi không đến dự hội được. Tôi tuy xa, nhưng lòng
tôi và chính phủ vẫn gần gũi đồng bào.
Đồng bào Kinh hay Thổ, Mường hay Mán, Gia Rai hay Ê Đê, Xê Đăng hay
Ba Na và các dân tộc thiểu số khác, đều là con cháu Việt Nam, đều là anh em ruột
thịt. Chúng ta sống chết có nhau, sướng khổ cùng nhau, no đói giúp nhau.
Trước kia chúng ta xa cách nhau, một là vì thiếu giây liên lạc, hai là vì có
kẻ xui giục để chia rẽ chúng ta.
Ngày nay nước Việt Nam là nước chung của chúng ta. Trong Quốc hội có
đủ đại biểu các dân tộc. Chính phủ thì có “NHA DÂN TỘC THIỂU SỐ” để săn
sóc cho tất cả các đồng bào.
16
Giang sơn và Chính phủ là giang sơn và Chính phủ chung của chúng ta.
Vậy nên tất cả dân tộc chúng ta phải đoàn kết chặt chẽ để giữ gìn nước non ta, để

ủng hộ Chính phủ ta.
Chúng ta phải thương yêu nhau, phải kính trọng nhau, phải giúp đỡ nhau
để mưu hạnh phúc chung của chúng ta và con cháu chúng ta.
Sông có thể cạn, núi có thể mòn, nhưng lòng đoàn kết của chúng ta không
bao giờ giảm bớt. Chúng ta quyết góp chung lực lượng lại để giữ vững quyền tự
do, độc lập của chúng ta.
Xin chúc Đại hội thành công.

Lời chào thân ái
Hà nội, ngày 19/4/1946
Hồ Chí Minh
Câu 28. Đồng chí hãy làm rõ tình cảm của Bác Hồ thông qua bức thư
Bác Hồ gửi cán bộ, chiến sĩ, nhân dân Liên khu V, nhân chiến thắng ĐakPơ
(24/6/1954) ?
Trả lời:
- Trong trận đánh quân Pháp rút chạy trên đường 19 tai Đak Pơ, ngày
24/6/1954 quân ta đã diệt và làm bị thương hơn 700 lính âu phi, 1200 tên địch,
trong đó có đại tá Ba Ru và toàn ban tham mưu Binh đoàn 100 của Pháp bị bắt, ta
thu 229 xe, 20 đại bác, trên 1000 súng. Đăk Pơ là một chiến thắng lớn của quân và
dân liên khu V. Sau chiến thắng, Bác Hồ gửi thư khen, mở đầu bức thư Bác viết:
“Các chú hoạt động có thành tích khá. Bác vui lòng thay mặt chính phủ khen ngợi
các chú và thưởng cho tiểu đoàn vừa thắng khá ở An khê huân chương kháng
chiến hạng nhất”. Lời thư mộc mạc, chân tình, gần gũi làm cho chúng ta không
thấy một sự cách biệt nào của người đứng đầu một quốc gia. Thư Bác viết tiếp:
“Bác khuyên toàn thể chiến sĩ và cán bộ cần phải cố gắng: nắm vững tình hình
địch, thi đua giết giặc lập công, ra sức dân vận nguỵ vận. Chớ nên vì thắng mà
kiêu, chủ quan khinh địch; ra sức tranh lấy thành tích to hơn nữa”. Sau lời khen là
những lời căn dặn, khuyên răn nhằm giúp cán bộ, chiến sĩ khu 5 luôn tỉnh táo tránh
vấp phải những sai lầm sau khi đạt được một thành tích nào đấy. Cuối thư: “Bác
chờ nhiều tin thắng lợi của các chú và thân ái hỏi thăm đồng bào trong đó”. Lời

thư như lời động viên, khích lệ mọi người phấn đấu lập nhiều thành tích hơn và dù
bận trăm công ngàn việc Bác của chúng ta vẫn không quên đồng bào miền trung.
Toàn bộ bức thư chứa chan tình cảm thắm thiết của Người dành cho đồng
bào, cán bộ, chiến sĩ Liên khu 5.
Câu 29. Đồng chí hãy cho biết nội dung và tình cảm của quân dân Gia
Lai thể hiện trong Điếu văn truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh của Đảng bộ tỉnh
ngày (09/9/1969) ?
Trả lời:
17
Nội dung Điếu văn của Ban chấp hành Đảng bộ tỉnh:
“…Thề quyết thực hiện thắng lợi đường lối của Trung ương Đảng, các
nghị quyết và chủ trương của Khu uỷ V, tăng cường đoàn kết trong Đảng bộ, tin
tưởng tuyệt đối và đoàn kết chung quanh Ban chấp hành trung ương Đảng.
Thề quyết học tập noi theo tinh thần triệt để cách mạng, đạo đức cao cả
của Bác, tuyệt đối tuân theo những huấn thị theo Di chúc của Bác.
Thề vượt qua mọi sóng gió, kiên cường đấu tranh bảo vệ sự nghiệp trong
sáng của chủ nghĩa Mác- Lê nin, đoàn kết trong phong trào cộng sản và công
nhân quốc tế.
Chúng ta tất cả cán bộ, quân dân trong tỉnh xin gắn băng tang kính cẩn
nghiêng mình tưởng nhớ cha già, vị lãnh tụ vô cùng kính mến của Đảng, của dân
tộc và của các lực lượng vũ trang nhân dân.”
Trong giờ phút trang nghiêm vĩnh biệt Bác, toàn thể cán bộ, đảng viên và
nhân dân các dân tộc trong tỉnh nguyện biến đau thương thành hành động cách
mạng dũng cảm tiến lên thực hiện lời thề trước anh linh của Người.
Lực lượng vũ trang tỉnh chấp hành quyết định ngừng bắn 3 ngày để tang
Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bằng mọi hình thức cả công khai, bí mật đồng bào các dân
tộc các địa phương đã để tang Bác 7 ngày, các làng dân tộc đã đánh chiêng tang để
nhớ Bác và cũng để báo cho nhau tin đau buồn vô hạn đó. Anh hùng Núp đã để
tang Bác theo phong tục tập quán dân tộc mình, 100 ngày không cạo râu cắt tóc để
tưởng nhớ Bác. Ở thị xã giới Phật giáo đã tổ chức lễ cầu siêu truy điệu Bác tại gia

đình hoặc tại chùa, được tăng ni phật tử tham gia đông đảo. Các tổ chức đảng trong
nhà lao đã tổ chức lễ truy điệu tại nhà ăn, mọi người để một phút mặc niệm Bác và
thầm hứa nguyện suốt đời noi gương Bác. Nhiều đồng bào trong thị xã dù sống
trong vòng kiểm soát của địch, nhưng vẫn tìm cách hợp pháp truy điệu Bác. Tất cả
những việc làm nêu trên đều là những tình cảm chân thành của nhân dân cả tỉnh
giành cho Bác lúc đi xa.
Câu 30. Theo đồng chí để Cuộc vận động học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh ở Đảng bộ của đồng chí hiệu quả hơn, trong thời
gian tới cần phải làm gì?
Trả lời:
Để Cuộc vận động học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh ở
đảng bộ có hiệu quả hơn, trong thời gian tới cần:
-Tiếp tục tuyên truyền sâu rộng trong cán bộ, đảng viên và quần chúng
nhân dân về mục đích, ý nghĩa của Cuộc vận động. Tiếp tục học tập tư tưởng đạo
đức và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh.
- Các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể cơ quan, đơn vị cần thường
xuyên quan tâm chỉ đạo, kiểm tra việc tổ chức thực hiện các bước của Cuộc vận
động.
- Tích cực hưởng ứng Hội thi báo cáo viên giỏi cấp tỉnh "Kể chuyện về tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh".
- Xây dựng kế hoạch thực hiện Cuộc vận động của địa phương, đơn vị theo
từng năm và từ nay cho đến năm 2011.
18
- Xây dựng Chương trình hành động rèn luyện đạo đức của chi đảng bộ và
kế hoạch phấn đấu của từng cá nhân. Vận dụng sáng tạo các hình thức nghiên cứu,
học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh phù hợp với điều kiện địa
phương, đơn vị, tổ chức cơ sở Đảng. Biểu dương, khen thưởng kịp thời, những tập
thể cá nhân thực hiện tốt cuộc vận động, nhất là gương người tốt việc tốt, đấu tranh
kiên quyết với những biểu hiện vi phạm đạo đức lối sống trong cán bộ, đảng viên.
Hằng năm sơ, tổng kết đánh giá rút kinh nghiệm để triển khai có hiệu quả hơn.

- Xây dựng các tiêu chuẩn đạo đức phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ của từng
ngành, địa phương, đơn vị làm cơ sở cho mọi người phấn đấu rèn luyện.

o0o
10 câu hỏi - đáp án dành cho khán giả
Câu 1. Đồng chí hãy trình bày một bài thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh nói
về rèn luyện, tu dưỡng đạo đức ?
Trả lời:
- Bài thơ “Nghe tiếng giã gạo”, trong Tập Nhật ký trong tù, của Hồ Chí Minh:
"Gạo đem vào giã bao đau đớn
Gạo giã xong rồi trắng tựa bông
Sống ở trên đời người cũng vậy
Gian nan rèn luyện mới thành công".
- Hoặc bài thơ "Mới ra tù, Tập leo núi", trong Tập Nhật ký trong tù, của
Hồ Chí Minh:
"Núi ấp ôm mây, mây ấp núi
Lòng sông gương sáng bụi không mờ
Bồi hồi dạo bước Tây Phong Lĩnh
Trông lại trời Nam nhớ bạn xưa"
Câu 2. “Tôi chỉ có một sự ham muốn, ham muốn tột bậc, là làm sao cho nước ta
được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo
mặc, ai cũng được học hành. Riêng phần tôi thì làm một cái nhà nho nhỏ, nơi có non
xanh, nước biếc để câu cá, trồng hoa, sớm chiều làm bạn với các cụ già hái củi, em trẻ
chăn trâu, không dính líu gì với vòng danh lợi”.
Câu nói này Bác trả lời cho ai ? vào thời gian nào?
Trả lời:
Câu này Bác nói khi trả lời các nhà báo nước ngoài, vào tháng 01/1946.
Câu 3. “Cũng như sông thì có nguồn mới có nước, không có nguồn thì
sông cạn. Cây phải có gốc, không có gốc thì cây héo. Người cách mạng phải có
19

đạo đức, không có đạo đức thì dù tài giỏi đến mấy cũng không lãnh đạo được nhân
dân”.
Lời dạy này Bác viết ở tác phẩm nào, thời gian nào ?
Trả lời: Câu nói này trong bài viết " Sửa đổi lối làm việc”, tháng 10/1947.
Câu 4. Sáu lời Bác dạy Công an nhân dân:
“Đối với tự mình, phải cần, kiệm, liêm, chính.
Đối với đồng sự, phải thân ái giúp đỡ.
Đối với Chính phủ, phải tuyệt đối trung thành.
Đối với nhân dân, phải kính trọng, lễ phép.
Đối với công việc, phải tận tụy.
Đối với địch, phải cương quyết, khôn khéo”.
Được viết ở đâu, trong thời gian nào ?
Trả lời: Sáu lời dạy của Bác Hồ đối với Công An nhân dân được viết
trong bài "Tư cách người Công an cách mệnh", tháng 3 năm 1948.
Câu 5. Bác viết: “ Cần, kiệm, liêm, chính là nền tảng của đời sống mới,
nền tảng của thi đua ái quốc.
Trời có bốn mùa: xuân, hạ, thu, đông
Đất có bốn phương: đông, tây, nam, bắc
Người có bốn đức: cần, kiệm, liêm, chính
Thiếu một mùa thì không thành trời
Thiếu một phương thì không thành đất
Thiếu một đức, thì không thành người”.
Câu này Bác viết trong tác phẩm nào? Thời gian nào ?
Trả lời: Bác viết trong tác phẩm: “Cần, kiệm, liêm, chính”, tháng 6/1949.
Câu 6. Bác khuyên thanh niên:
“Không có việc gì khó,
Chỉ sợ lòng không bền,
Đào núi và lấp biển,
Quyết chí ắt làm nên”
Lời khuyên của Bác vào hoàn cảnh nào, thời gian nào ?

Trả lời:
Lời khuyên thanh niên được Bác viết tặng một đơn vị thanh niên xung
phong, tháng 9 năm 1950 (Tác phẩm “Khuyên thanh niên”)
Câu 7. Bác nói “Lương y phải như từ mẫu” ở đâu, thời gian nào ?
Trả lời:
20
Bác nói “Lương y phải như từ mẫu” trong “Thư gửi hội nghị cán bộ y tế”,
tháng 02 năm 1955.
Câu 8. Bác viết bài: “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ nghĩa cá
nhân” ở thời điểm nào? tại đâu? nội dung bài viết nhằm phê phán cái gì ?
Trả lời:
Trong dịp kỷ niệm Đảng ta tròn 39 tuổi (3.2.1930 - 3.2.1969), tại "nhà 67"
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết bài “Nâng cao đạo đức cách mạng, quét sạch chủ
nghĩa cá nhân”.
Bài viết nhằm phê phán những hành vi, tư tưởng cá nhân, hẹp hòi. Người
chỉ rõ chủ nghĩa cá nhân là nguyên nhân, bạn đồng hành của tham ô, lãng phí,
tham danh , làm hại đến quyền lợi cách mạng, của nhân dân, làm giảm thanh
danh, uy tín của Đảng.
Câu 9. “ Dân tộc ta, nhân dân ta, non sông đất nước ta đã sinh ra Hồ Chủ
tịch, người anh hùng dân tộc vĩ đại, và chính Người đã làm rạng rỡ dân tộc ta, nhân
dân ta và non sông đất nước ta ”
Đồng chí hãy nói xuất xứ của câu này, và được thể hiện ở thời điểm nào ?
Trả lời:
Câu nói trên được trích trong “Điếu văn của Ban Chấp hành Trung ương
Đảng Lao động Việt Nam”, do đồng chí Lê Duẩn, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành
Trung ương Đảng, đọc tại lễ truy điệu Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 09 tháng 9 năm
1969, tại Hà Nội.
Câu 10. Đồng chí hãy trình bày một bài hát hoặc một bài thơ ca ngợi Bác
mà đồng chí yêu thích ?
Trả lời:

Các bài hát, bài thơ ca ngợi tấm gương đạo đức và tình yêu thương bao la
của Bác ở các ấn phẩm phát hành chính thức .
00o
21

22