Bài giảng Cơ sở dữ liệu - Bài 3: Ngôn ngữ SQL

CƠ SỞ DỮ LIỆU
Bài 3:
NGÔN NGỮ SQL
06/08/2012 1 HVĐ – THQL
VẤN ĐỀ
• Làm sao tương tác với hệ quản trị CSDL để
– Tạo CSDL
– Cập nhật dữ liệu
– Quản lý người dùng
– Khai thác CSDL
06/08/2012 HVĐ – THQL 2
MỤC TIÊU
• Kiến thức
– Ngôn ngữ con định nghĩa dữ liệu (DDL)
– Ngôn ngữ con thao tác dữ liệu (DML)
– Ngôn ngữ con điều khiển truy xuất (ACL)
– Ngôn ngữ con truy vấn (QL)
• Kỹ năng
– Cài đặt cơ sở dữ liệu
– Cập nhật dữ liệu
– Quản lý người dùng
– Giải bài toán dùng ngôn ngữ con truy vấn
• Yêu cầu: áp dụng thực tế
06/08/2012 HVĐ – THQL 3
NỘI DUNG
• Ngôn ngữ con định nghĩa dữ liệu
• Ngôn ngữ con điều khiển truy cập
• Ngôn ngữ con thao tác dữ liệu
• Ngôn ngữ con truy vấn
• Thảo luận tình huống
06/08/2012 HVĐ – THQL 4

TẠO CƠ SỞ DỮ LIỆU
• Ngôn ngữ con định nghĩa dữ liệu
– Định nghĩa miền giá trị
– Tạo cấu trúc bảng
– Khai báo các ràng buộc
– Định nghĩa khung nhìn
• Ngôn ngữ con điều khiển truy cập
• Ngôn ngữ con thao tác dữ liệu
• Ngôn ngữ con truy vấn
• Thảo luận tình huống
06/08/2012 HVĐ – THQL 5
ĐỊNH NGHĨA MIỀN GIÁ TRỊ
• Các ví dụ:
– CREATE DOMAIN tid AS char(6) not null
– CREATE DOMAIN tdiem AS int check (value > 0)
• Thực hành với một hệ quản trị CSDL cụ thể
– Tuổi
– Ngày sinh
– …

06/08/2012 6 HVĐ – THQL
TẠO CẤU TRÚC BẢNG
• Các ví dụ
– CREATE TABLE gvien(
gvid tid,
gvten char(10),
nsinh date )
– CREATE TABLE monhoc(
monid tid primary key,
monten char(10),

sotc int not null check (sotc between 3 and 4))
• Thực hành với một hệ quản trị CSDL cụ thể
06/08/2012 7 HVĐ – THQL
KHAI BÁO RÀNG BUỘC
• Các ví dụ
– ALTER TABLE gvien ADD CONSTRAINT
gvien_pkey primary key(gvid)
– ALTER TABLE phancong ADD CONSTRAINT
pc_gv_fk foreign key (gvid) references gvien(gvid)
• Thực hành với một hệ quản trị CSDL cụ thể
06/08/2012 8 HVĐ – THQL
ĐỊNH NGHĨA KHUNG NHÌN
• Các ví dụ
– CREATE VIEW class3 AS
SELECT * FROM student WHERE classID = ‘C3’
WITH CHECK OPTION
– CREATE VIEW siSo (classID, className, siSo) AS
SELECT class. classID, className, count(*)
FROM student, class
WHERE student.classID = class.classID
GROUP BY classID, className
• Thực hành với một hệ quản trị CSDL cụ thể
06/08/2012 HVĐ – THQL 9
NN ĐỊNH NGHĨA DỮ LIỆU (DDL)
• Lệnh
– Create
– Alter
– Drop
• Đối tượng
– Database

– Domain
– Table
– Constraint
– Function
– Trigger
– View
06/08/2012 10 HVĐ – THQL
TÌNH HUỐNG
• Mô hình cơ sở dữ liệu Bán Hàng
– Miền giá trị
– Bảng
– Khung nhìn
– Ràng buộc
06/08/2012 HVĐ – THQL 11
QUẢN LÝ NGƯỜI DÙNG
• Ngôn ngữ con định nghĩa dữ liệu
• Ngôn ngữ con điều khiển truy cập
– Tạo tài khoản người dùng
– Cấp quyền
– Hủy quyền
• Ngôn ngữ con thao tác dữ liệu
• Ngôn ngữ con truy vấn
• Thảo luận tình huống
06/08/2012 HVĐ – THQL 12
TẠO TÀI KHOẢN NGƯỜI DÙNG
• Các ví dụ (PostgreSQL):
– CREATE ROLE hvduc
LOGIN PASSWORD ‘duc’
SUPERUSER
CREATEDB

NOCREATEROLE;
– GRANT guest TO hvduc;
• Thực hành với một hệ quản trị CSDL cụ thể
06/08/2012 13 HVĐ – THQL
CẤP QUYỀN
• Các ví dụ (PostgreSQL)
– GRANT ALL ON TABLE gvien TO hvduc;
– GRANT SELECT ON TABLE gvien TO guest;
– GRANT EXECUTE ON FUNCTION checksiso()
TO postgres;
• Thực hành với một hệ quản trị CSDL cụ thể
06/08/2012 14 HVĐ – THQL
HUỶ QUYỀN
• Dùng REVOKE để huỷ quyền
• Dùng DROP để loại bỏ tài khoản người dùng
06/08/2012 15 HVĐ – THQL
TÌNH HUỐNG
• Mô hình cơ sở dữ liệu Bán Hàng
– Phân loại người dùng
– Tạo tài khoản người dùng
– Cấp quyền
06/08/2012 HVĐ – THQL 16
QUẢN LÝ DỮ LIỆU
• Ngôn ngữ con định nghĩa dữ liệu
• Ngôn ngữ con điều khiển truy cập
• Ngôn ngữ con thao tác dữ liệu
– Thêm
– Xóa
– Sửa
• Ngôn ngữ con truy vấn

• Thảo luận tình huống
06/08/2012 HVĐ – THQL 17
CÁC VÍ DỤ
• INSERT INTO gvien VALUES
(‘hat’, ‘tuan’, ‘5-24-1958),
(‘hvd’, ‘duc’, ‘12-23-1963’);
• DELETE FROM gvien WHERE gvid=‘hat’;
• UPDATE gvien SET nsinh=nsinh+7 WHERE
gvid=‘hvd’
06/08/2012 18 HVĐ – THQL
TÌNH HUỐNG
• Mô hình cơ sở dữ liệu Bán Hàng
– Cập nhập dữ liệu
06/08/2012 HVĐ – THQL 19
KHAI THÁC CƠ SỞ DỮ LIỆU
• Ngôn ngữ con định nghĩa dữ liệu
• Ngôn ngữ con điều khiển truy cập
• Ngôn ngữ con thao tác dữ liệu
• Ngôn ngữ con truy vấn
– Truy vấn
– Cài đặt đại số quan hệ
– Cài đặt ràng buộc toàn vẹn
• Thảo luận tình huống
06/08/2012 HVĐ – THQL 20
TRUY VẤN
• Cấu trúc chính:
SELECT <danh sách thuộc tính>
FROM <danh sách bảng>
WHERE <điều kiện chọn>
• Kết nhiều bảng

<table1>
INNER JOINT / LEFT JOINT / RIGHT JOIN
<table1>
ON <điều kiện kết>
• Các phép so sánh
– <thuộc tính> θ <giá trị>
– <thuộc tính> θ ANY/ALL <tập giá trị>
– EXISTS <quan hệ>
06/08/2012 21 HVĐ – THQL
CÁC PHÉP TOÁN TẬP CON
• SELECT * FROM r1
UNION SELECT* FROM r2
• SELECT * FROM r1
INTERSECT SELECT * FROM r2
• SELECT * FROM r1
EXCEPT SELECT * FROM r2
• Áp dụng
– Ghi sổ kép kế toán
– Toàn bộ lịch giảng
– Tìm những giảng viên không có giờ giảng
06/08/2012 22 HVĐ – THQL
TÍNH TOÁN
• Từ các giá trị thuộc tính của mỗi dòng
• Tập các giá trị từng thuộc tính trong cùng một
nhóm (nhóm theo dòng)
– Count
– Sum
– Avg
– Max
– …

06/08/2012 23 HVĐ – THQL
CẤU TRÚC ĐẦY ĐỦ
• Cấu trúc:
SELECT <danh sách thuộc tính>
FROM <danh sách bảng>
WHERE <điều kiện chọn trước tính toán>
GROUP BY <thuộc tính tạo nhóm>
HAVING <điều kiện chọn sau tính toán>
• Ví dụ tìm các hoá đơn trị giá hơn 1000 trong năm 2009
SELECT HDSo, SUM(SoL*GiaB) AS TriG
FROM HDon INNER JOIN CTHDon
ON (HDon.HDSo = CTHDon.HDSo)
WHERE month(NgayL) = 2009
GROUP BY CTHDon.HDSo
HAVING TriG > 1000
06/08/2012 24 HVĐ – THQL
TÌNH HUỐNG
• Cơ sở dữ liệu Thể thao đội
06/08/2012 HVĐ – THQL 25