chương 11 giải phẩu- sinh lý vỏ não và hoạt động thần kinh cấp cao (p2)

1
Chương 11
GIẢI PHẨU- SINH LÝ VỎ NÃO
VÀ HOẠT ĐỘNG THẦN KINH CẤP CAO (P2)
(Anatomy and physiology of the cerebral
cortex and the neural activity high level )
Dr Võ Văn Toàn- Quynhon University
2
NỘI DUNG CHƯƠNG 11
I/ Giải phẩu – sinh lý vỏ não
2.1. Sơ lược cấu tạo vỏ não
2.2. Chức năng sinh lý của vỏ não
2.3. Các dây thần kinh sọ não
II/ Hoạt động phản xạ của hệ thần kinh
2.1. Khái niệm chung về phản xạ
2.2. Phản xạ không điều kiện và có điều kiện
2.3. Bản năng của động vật
III/ Các quy luật hoạt động của vỏ não
IV/ Khả năng phân tích và tổng hợp của vỏ não
V/ Các loại hình thần kinh
3
1.3. Các dây thần
kinh sọ não (Cranial
nerves): Gồm 12 đôi
dây thần kinh xuất phát
từ mặt dưới của bộ não
(trừ đối số 4 xuất phát từ
mặt lưng của não giữa).
Các dây thần kinh não
có 3 loại: dây thần kinh
vận động, dây thần kinh

cảm giác và dây pha.
I/ GIẢI PHẨU- SINH LÝ CỦA VỎ NÃO
4
+Dây thần kinh số I: Dây thần kinh khứu giác,
bắt nguồn từ các noron khứu giác của niêm mạc
mũi, các nhánh kéo dài thành sợi thần kinh khứu
giác, liên kết với nhau rồi chui qua xương sàng để
vào xoang sọ.
5
Dây thần kinh số I
6
+Dây thần kinh số II: Kết nối với võng mạc,
cho cảm giác hình ảnh và ánh sáng
7
+Dây thần kinh số II bắt nguồn từ các
tế bào hạch của võng mạc. Sợi trục của
các nơ ron này tạo thành dây thần kinh thị
giác và được coi là bó thị giác. Một phần
sợi thần kinh của bó thị giác sẽ bắt chéo
nhau để tạo thành chéo thị giác tại não
giữa.
+ Sau khi bắt chéo, toàn bộ các sợi
thần kinh thị giác sẽ tới thể gối của vùng
đồi thị. Một phần sợi thần kinh của bó thị
giác kết thúc tại 2 củ não sinh tư để tham
gia thực hiện các phản xạ vận động thị
giác.
8
9
Dây thần kinh số II

10
+Dây thần kinh số III:
Là một dây pha,
có nhân nằm trong
não giữa. Các sợi
hướng tâm của nó
xuất phát từ các cơ
quan thụ cảm của
mắt. Các sợi li tâm
của nó điều tiết hoạt
động của cơ nhãn
cầu, chuyển động
của con ngươi, của
các mi mắt.
11
+Dây thần kinh số III:
12
+Dây thần kinh số IV:
Là một dây pha, có
nhân nằm trong não giữa.
Các sợi hướng tâm của
nó xuất phát từ các cơ
quan thụ cảm của mắt.
Các sợi li tâm của nó
điều tiết hoạt động của cơ
nhãn cầu, chuyển động
của con ngươi, của các
mi mắt.
13
Dây thần kinh số IV:

14
+Dây thần kinh số V: Dây thần kinh sinh
ba
15
Đôi số V (dây thần kinh sinh ba hay tam thoa),
là một dây pha, có nhiều nhóm nhân nằm từ não
giữa tới hành tuỷ. Các sợi vận động của đôi dây
thần kinh này bắt nguồn từ nhân vận động nằm
trong cầu não. Các sợi cảm giác của đôi dây thần
kinh này là rễ của các nơ ron giả đơn cực trong
hạch Gaxeri.
Từ hạch này sẽ cho ra 3 nhóm sợi thần kinh
cơ bản của dây thần kinh tam thoa là: Nhóm sợi
thần kinh thuộc nhánh thị giác điều tiết hoạt động
cảm giác của nhãn cầu, mi mắt; Nhóm sợi tạo
thành thần kinh hàm trên, gồm nhiều nhánh nhỏ,
điều tiết cảm giác của răng hàm trên, niêm mạc và
vùng da môi trên, da mi dưới, xoang hàm; Nhóm
sợi tạo thành thần kinh hàm dưới là một dây pha
có sợi vận động và cảm giác điều tiết hoạt động
các cơ vòm họng, cơ dưới hàm, cơ dưới lưỡi.
16
Dây thần kinh số V
17
Dây thần kinh số VI: Dây vận nhãn ngoài
Là một dây pha, có
nhân nằm trong cầu
não. Các sợi vận động
của dây thần kinh này
điều tiết cơ thẳng bên

của mắt
Các sợi cảm giác
cũng xuất phát từ các
bộ phận thụ cảm của cơ
này.
18
Dây thần kinh số VI
19
Dây thần kinh số VII: Dây thần kinh mặt
20
Đôi số VII (dây thần kinh mặt), là một
dây pha, bao gồm sợi cảm giác, sợi vận
động và sợi đối giao cảm.
Nhân của đôi dây thần kinh số VII có
các nhánh cảm giác để điều tiết hoạt động
của tuyến nước bọt, đảm bảo cảm giác vị
giác cho nửa ngoài của lưỡi; các nhánh
vận động chi phối sự hoạt động của các
cơ mặt…
21
Dây thần kinh số VII: Dây thần kinh mặt
22
Dây thần kinh số VIII: Dây thần kinh thính giác
Đôi số VIII (dây thần kinh cảm giác thính
giác), gồm 2 nhánh: nhánh ốc tai và nhánh
tiền đình, giúp tiếp nhận cảm giác âm thanh
và thăng bằng.
23
Dây thần kinh số VIII
24

Dây thần kinh số IX: Dây thần kinh lưỡi hầu
Là một dây pha, gồm các sợi hướng tâm
tiếp nhận các thông tin cảm giác từ lưỡi. Các
sợi li tâm điều tiết hoạt động cơ trâm - móng,
của tuyến mang tai.
25
Dây thần kinh số IX