biện chứng giữa vấn đề dân tộc và giai cấp trong tư tưởng hồ chí minh

Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Hồ Chí Minh không chỉ là vị lãnh tụ vĩ đại của dân tộc Việt Nam mà còn là
nhà chính trị nhà ngoại giao ,nhà tư tưởng nhà văn hoá kiệt xuất của nhân loại .
Tư tưởng của Người dẫn dắt phong trào cách mạng Việt Nam và đóng góp to
lớn vào tiến trình lịch sử của nhân loại ở thế kỉ XX. Tư tưởng của Người là nền
tảng tư tưởng ,là kim chỉ nam cho hành động của Đảng ,của cách mạng Việt
Nam.
Tư tưởng của Hồ Chí minh cũng giống như tư tưởng của nhiều vĩ nhân
khác được hình thành dưới tác động , ảnh hưởng của những điều kiện lịch sử -xã
hội nhất định của dân tộc và thời đại mà nhà tư tưởng đã sống như : điều kiện
lịch sử -xã hội Việt Nam (Việt Nam dưới ách thống trị của thực dân Pháp và là
một nước nửa thuộc địa, nửa phong kiến .Đời sống nhân dân vô cùng khó khăn
cực khổ .Từ đó tồn tại hai mâu thuẫn cơ bản là: mâu thuẫn dân tộc và mâu thuẫn
giai cấp .Đây là thời kì tăm tối nhất của dân tộc Việt Nam) gia đình và quê
hương(Hồ Chí Minh sinh ra trong một gia đình nhà nho hiếu học, yêu nước và
gần gũi với nhân dân .Nhân cách của Người chịu ảnh hưởng sâu sắc từ người
cha :cụ Nguyễn Sinh Sắc -một nhà nho có lòng yêu nước thương dân sâu sắc , ý
chí kiên cường vượt qua gian khổ khó khăn đặc biệt có tư tưởng thương dân
;quê hương của Người là Nghệ Tĩnh-một miền quê giàu truyền thống yêu nước
chống giặc ngoại xâm ) bối cảnh thời đại (cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX chủ
nghĩa tư bản từ tự do cạnh tranh chuyển sang giai đoạn độc quyền đế quốc chủ
nghĩa lưc lượng sản xuất phát triển mạnh và mâu thuẫn gay gắt với quan hệ sản
xuất dẫn đến các mâu thuẫn về kinh tế và mâu thuẫn về chính trị.Thời kì này
diễn ra lien minh với các nước tư bản với nhau đàn áp thuộc địa .Cách mạng
tháng 10 năm 1917 thành công chấm dứt sự thống trị toàn cầu của chủ nghĩa tư
bản mở ra thời đại mới thời kì quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã
hội ).Tư tưởng Hồ Chí Minh là một bước phát triển mới của chủ nghĩa Mác-Lê
SV: Dương Duy Khải
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368

nin, được vận dụng một cách sáng tạo vào thực tiễn giải phóng dân tộc và xây
dựng chủ nghĩa xã hội Việt Nam. Đặc biệt mối quan hệ giữa dân tộc và giai cấp
luôn được Người giải quyết đúng đắn .Người khẳng định phải đi từ giải phóng
dân tộc đến giải phóng giai cấp ;dân tộc không thoát khỏi kiếp ngựa trâu thì
ngàn năm giai cấp cũng không được giải phóng. Từ đó ta thấy tư tưởng biện
chứng của Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc với vấn đề giai cấp
là một trong những nhân tố đảm bảo thành công của cách mạng Việt Nam, một
trong những đóng góp xuất sắc của Người vào kho tàng lí luận cách mạng của
chủ nghĩa Mác- Lênin.
Vì vậy để hiểu thêm về mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai
cấp em đã quyết định chọn đề tài :”Biện chứng giữa vấn đề dân tộc và giai cấp
trong tư tưởng Hồ Chí Minh”
Do điều kiện thời gian và trình độ còn hạn chế cũng như những kinh
nghiệm thực tế còn ít nên bài viết của em không tránh khỏi những thiếu sót nhất
định. Qua đây em rất mong nhận được sự chỉ bảo góp ý của thầy cô giáo để bài
viết của em được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
A-MỐI QUAN HỆ GIỮA VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ VẤN ĐỀ GIAI CẤP
SV: Dương Duy Khải
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp có quan hệ rất chặt chẽ với nhau.
Trong một cộng đồng dân tộc bao giờ cũng có nhiều giai cấp và các tầng
lớp xã hội khác nhau cùng chung sống. Lợi ích dân tộc là lợi ích chung của tất
cả các giai cấp, các lực lượng xã hội sống trong cộng đồng ấy. Mỗi một giai
đoạn phát triển cụ thể của lịch sử, giai cấp nào có lợi ích gắn liền với phương
thức sản xuất thống trị sẽ trở thành lực lượng tiêu biểu và lãnh đạo dân tộc.
Tuy nhiên, trong xã hội và những phương thức sản xuất tồn tại dựa trên
chế độ chiếm hữu tư nhân về tư liệu sản suất, lợi ích của giai cấp thống trị và lợi
ích của dân tộc không phải khi nào cũng thống nhất, thậm chí nhiều lúc trái

ngược và đối lập với lợi ích dân tộc. Trong xã hội xã hội chủ nghĩa, phương thức
sản xuất dựa trên chế độ công hữu về tư liệu sản xuất, lực lượng sản xuất thuộc
về quyền sở hữu chung của cả xã hội, khi ấy lợi ích giai cấp cơ bản phù hợp với
lợi ích của cả cộng đồng dân tộc. Đương nhiên, sự phù hợp thể hiện trong quá
trình giải quyết đúng đắn các mâu thuẫn. Ngày nay, khi trong xã hội còn giai cấp
đối kháng và đấu tranh giai cấp thì vấn đề quan hệ giai cấp và dân tộc được giải
quyết trên lập trường giai cấp nhất định.
Hồ Chí Minh rất coi trọng vấn đề dân tộc, đề cao sức mạnh của chủ nghĩa
yêu nước, nhưng Người luôn đứng trên quan điểm giai cấp để nhận thức và giải
quyết vấn đề dân tộc. Sự kết hợp nhuần nhuyễn vấn đề giai cấp và vấn đề dân
tộc của Hồ Chí Minh thể hiện: khẳng định vai trò lịch sử của giai cấp công nhân
và quyền lãnh đạo duy nhất của Đảng cộng sản trong quá trình cách mạng Việt
Nam, chủ trương đại đoang kết dân tộc rộng rãi trên nền tảng liên minh công
nhân, nông dân và tầng lớp trí thức, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sử dụng bạo lực
cách mạng của quần chúng để chống lại bạo lực phản cách mạng của kẻ thù,
thiết lập chính quyền nhà nước của nhân dân, do dân và vì dân, gắn kết mục tiêu
dộc lập dân tộc với chủ nghĩa xã hội.
B-VẤN ĐỀ DÂN TỘC VÀ THUỘC ĐIA THEO CÁC QUẢN ĐIỂM
KHÁC
• MAC ANGHEN
Vai trò giai cấp đối với dân tộc:
SV: Dương Duy Khải
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Quan hệ giai cấp xét cho cùng quy định sự hình thành dân tộc, xu hướng, bản
chất xã hội, tính chất quan hệ giữa các dân tộc. Áp bức giai cấp là cơ sở, nguyên
nhân của áp bức dân tộc.Nhân tố giai cấp là nhân tố cơ bản trong phong trào giải
phóng dân tộc.
Vai trò dân tộc đối với giai cấp
Vấn đề dân tộc là vấn đề hàng đầu của cách mạng vô sản. Áp bức dân tộc tác

động mạnh mẽ tới áp bức giai cấp, nuôi dưỡng áp bức giai cấp, làm sâu sắc thêm
áp bức giai cấp.Đấu tranh dân tộc tác động mạnh mẽ tới đấu tranh giai cấp. Dân
tộc là cơ sở của giai cấp, nuôi dưỡng đấu tranh giai cấp, tạo cơ sở sức mạnh giai
cấp
Trong Tuyên ngôn của Đảng cộng sản, Mac –Engels đề cập đến vấn đề
dân tộc và vấn đề giai cấp như sau:
Cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản ở giai đoạn đầu mang tính chất dân
tộc, vì phong trào vô sản là phong trào độc lập của khối đại đa số, mưu lợi ích
cho khối đại đa số. Vì vậy, cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chống lại giai cấp
tư sản, không phải là cuộc đấu tranh dân tộc, nhưng lúc đầu mang hình thức dân
tộc. Như vậy, Mac-Engels đã thấy được mối quan hệ gắn bó giữa vấn đề dân tộc
và vấn đề giai cấp. Hai ông không xem nhẹ vấn đề dân tộc. Tuy nhiên, hai ông
không đi sâu giải quyết vấn đề dân tộc vì:
- Tại các nước này, mâu thuẫn cơ bản của xã hội là mâu thuẫn giữa hai giai cấp
đối kháng: tư sản và vô sản.
- Về cơ bản, ở châu Âu, vấn đề dân tộc đã được giải quyết trong cách mạng tư
sản.
- Vào thời của Mac, hệ thống thuộc địa đã có, nhưng các cuộc đấu tranh giành
độc lập chưa phát triển mạnh.
Do vậy, trong sự nghiệp giải phóng hai ông nhấn mạnh đến giải phóng giai cấp
công nhân. Mac-Engels viết: "Hãy xóa bỏ tình trạng người bóc lột người thì tình
trạng dân tộc này bóc lột dân tộc khác sẽ được xóa bỏ" và: "Khi mà sự đối
kháng giữa các giai cấp trong nội bộ dân tộc không còn nữa thì sự thù địch giữa
các dân tộc cũng đồng thời mất theo". Như vậy theo Mac-Engels, để giải quyết
sự đối kháng dân tộc, trước hết phải giải quyết sự đối kháng giai cấp, giải phóng
giai cấp là nhiệm vụ trung tâm, là điều kiện
SV: Dương Duy Khải
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
để giải phóng dân tộc. Lenin từng nhận xét, đối với Marx so với vấn đề giai cấp

vô sản thì vấn đề dân tộc chỉ là vấn đề thứ yếu thôi.
• II- LÊNIN
Đến thời Lenin, khi chủ nghĩa đế quốc trở thành hệ thống thế giới, cách
mạng giải phóng dân tộc trở thành một bộ phận của cách mạng vô sản, Lenin
mới có cơ sở thực tiễn để phát triển vấn đề dân tộc thuộc địa thành một hệ thống
lý luận. Lenin cho rằng cuộc đấu tranh của giai cấp vô sản chính quốc sẽ không
giành được thắng lợi, nếu nó không liên minh với cuộc đấu tranh của các dân tộc
bị áp bức. Từ đó Người cùng với Quốc tế cộng sản bổ sung khẩu hiệu nêu trong
Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản: "Vô sản tất cả các nước và các dân tộc bị áp
bức đoàn kết lại."
Sau khi Lenin mất, Ban lãnh đạo Quốc tế cộng sản một thời gian dài đã
nhấn mạnh vấn đề giai cấp, coi nhẹ vấn đề dân tộc, vì vậy không mấy quan tâm
đến chủ nghĩa yêu nước, tinh thần dân tộc của các nước thuộc địa, thậm chí còn
coi đó là biểu hiện của chủ nghĩa quốc gia hẹp hòi, trái với chủ nghĩa quốc tế vô
sản.
Tóm lại, Mac - Engels, Lenin đã nêu ra những quan điểm cơ bản về mối
quan hệ giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp. Tuy nhiên, xuất phát từ yêu cầu,
mục tiêu của cách mạng vô sản châu Âu, các ông vẫn tập trung nhiều hơn vào
vấn đề giai cấp, vẫn "đặt lên hàng đầu và bảo vệ những lợi ích không phụ thuộc
vào dân tộc và chung cho toàn thể giai cấp vô sản".
I. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc
• Vấn đề dân tộc trong tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề dân tộc thuộc địa.
+, Thực chất của vấn đề dân tộc thuộc địa là :
Đấu tranh chống chủ nghĩa thực dân,thực hiện giải phóng dân tộc .
+, Con đường cách mạng gồm có : tư sản dân quyền ,thổ địa cách mạng,
đi tới xã hội cộng sản
Xây dựng nhà nước dân tộc độc lập
• Nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc
SV: Dương Duy Khải
5

Website: Email : Tel : 0918.775.368
o Độc lập tự do là quyền thiêng liêng bất khả xâm phạm của các dân
tộc
o Độc lập tự do trong tư tưởng Hồ Chí Minh là độc lập thực sự gắn
liền với chủ quyền thống nhất toàn vẹn lãnh thổ
o Độc lập tự do gắn liền với quyền tự quyết dân tộc
o Độc lập tự do gắn liền với việc đảm bảo cuộc sống hoà bình ấm no
cho nhân dân
o Chủ nghĩa dân tộc là động lực to lớn của đất nước
Theo Hồ Chí Minh, chủ nghĩa dân tộc ở đây là chủ nghĩa dân tộc chân
chính ,nó khác hoàn toàn với chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi ,chủ nghĩa Sô Vanh
Người khẳng định , ở phương Đông và Việt Nam ,kinh tế lạc hậu,chậm
phát triển ,sự phân hoá giai cấp chưa triệt để ,sự xung đột quyền lợi giai cấp
giảm tối thiểu nên cuộc chiến tranh diễn ra ở đay không giống như ở các nược
Tây Âu
Mặt khác , ở các nước Phương Đông mọi giai cấp ,tầng lớp xã hội dù là
địa chủ hay nông dân đều có sự tương đồng lớn,họ đều là những người dân mất
nước đều có nguyện vọng chung là độc lập dân tộc
Kết hợp nhuần nhuyễn dân tộc với giai cấp , độc lập dân tộc với
CNXH,chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế
Giải quyết vấn đề dân tộc trên cơ sở lập trường của giai cấp công nhân
Vấn đề dân tộc là vấn trên hết ,trước hết
Giải phóng dân tộc là tiền đề giải phóng giai cấp
Trong một nước thuộc địa thì lợi ích giai cấp phục tùng lợi ích
dân tộc ,có giành được độc lập thì các giai cấp mới được giải phóng.
Độc lập dân tộc gắn liền với CNXH phản ánh nguyện vọng dân tộc
xu thế phát triển của thời đại phản ánh khát vọng và truyền thống dân tộc
SV: Dương Duy Khải
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368

Xây dựng CNXH là điều kiện để bảo vệ và phát huy những thành
quả đạt được trong sự nghiệp giải phóng dân tộc
Thời đại ngày nay là thời đại quá độ từ CNTB lên CNXH trong
phạm vi toàn cầu
Độc lập dân tộc mình đồng thời tôn trọng độc lập dân tộc khác
Kết hợp chủ nghĩa yêu nước với chủ nghĩa quốc tế
II. Tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề giai cấp
Hồ Chí Minh tiếp thu tư tưởng của Mac-Anghen luôn coi trọng vấn
đề giai cấp.Người luôn giải quyết vấn đề giai cấp một cách cẩn thận .Người coi
giai cấp là một bộ phận quan trọng trong quá trình giải phóng dân tộc .phải phối
hợp chặt chẽ vấn đề giai cấp với vấn đề dân tộc . Trong khi đề cao mục tiêu giải
phóng dân tộc, Hồ Chí Minh không bao giờ xa rời mục tiêu giải phóng giai cấp.
Trong hệ thống tư tưởng Hồ Chí Minh thì tư tưởng về giai cấp công
nhân trong sự nghiệp cách mạng giải phóng dân tộc là một quan điểm nhất quán,
đánh giá đúng bản chất cách mạng và năng lực lãnh đạo của giai cấp công nhân
Việt Nam. Tùy từng thời kỳ lịch sử, Người đã phát triển nhận thức của mình về
vai trò, vị trí của giai cấp công nhân một cách đúng đắn, phù hợp với nhiệm vụ
cách mạng chung của cả nước.
III. Mối quan hệ biện chứng giữa vấn đề dân tộc va vấn đề giai cấp
Quá trình hình thành tư tưởng về vấn đề giai cấp và vấn đề dân tộc của
Hồ Chí Minh đã gắn liền với cuộc đời hoạt động cách mạng của Người ngay từ
những năm cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX. Như mọi người đều thấy rõ, trước
khi học thuyết Mác – Lênin được truyền bá vào Việt Nam thì các phong trào yêu
nước của người Việt Nam chống thực dân Pháp liên tục nổ ra, nhưng kết cục
đều thất bại. Nguyên nhân quan trọng nhất khiến cho các phong trào đó thất bại
SV: Dương Duy Khải
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
chính là do bế tắc về đường lối, mặc dù các bậc lãnh tụ của những phong trào
yêu nước ấy đã dành nhiều tâm huyết cho sự nghiệp của mình, nhưng do họ

không nhận thức được xu thế của thời đại, nên không thấy được giai cấp trung
tâm của thời đại lúc này là giai cấp công nhân - giai cấp đại biểu cho một
phương thức sản xuất mới, một lực lượng tiến bộ xã hội. Do đó, mục tiêu đi tới
của những phong trào ấy không phản ánh đúng xu thế vận động của lịch sử và
thời đại, nên không thể đem lại kết quả và triển vọng tốt đẹp cho sự phát triển
của xã hội Việt Nam.
Trước yêu cầu bức xúc của vấn đề giải phóng dân tộc, từ chủ nghĩa yêu
nước, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã quyết định ra đi tìm
đường cứu nước. ''Công lao to lớn đầu tiên của Bác đối với sự nghiệp cách mạng
Việt Nam là đã tìm ra con đường cứu nước, khai phá con đường giải phóng dân
tộc và các dân tộc bị áp bức trên thế giới''.
Trong quá trình ra đi tìm đường cứu nước, qua khảo sát thực tế ở các nước
trên các châu lục Âu, Phi, Mỹ và ngay cả trên đất Pháp, Nguyễn Ái Quốc đã rút
ra nhận xét: chủ nghĩa tư bản, chủ nghĩa thực dân là nguồn gốc mọi sự đau khổ
của công nhân, nông dân lao động ở cả “chính quốc” cũng như ở thuộc địa.
Nghiên cứu các cuộc cách mạng dân chủ tư sản Mỹ (1776); Pháp (1789),
Nguyễn Ái Quốc nhận thấy các cuộc cách mạng này tuy nêu khẩu hiệu ''tự do'',
''bình đẳng'', nhưng không đưa lại tự do, bình đẳng thực sự cho quần chúng lao
động. Người viết: Tiếng là cộng hoà, dân chủ kì thực trong thì nó bóc lột công
nông, ngoài thì nó áp bức thuộc địa. Tuy khâm phục các cuộc cách mạng ấy,
nhưng Nguyên Ái Quốc cho rằng đó là cách mạng chưa đến nơi. Vì thế, Nguyễn
Ái Quốc đã tích cực tham gia hoạt động đấu tranh trong phong trào giải phóng
của các dân tộc bị áp bức, phong trào giải phóng giai cấp công nhân ở các nước
tư bản. Chính vì vậy mà Nguyễn Ái Quốc đã tìm đến với cách mạng Tháng
SV: Dương Duy Khải
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Mười Nga, đến với V.I. Lênin; như một tất yếu lịch sử. Cách mạng Tháng Mười
Nga thắng lợi là một sự kiện chính trị đặc biệt quan trọng trong quá trình hoạt
động tìm đường cứu nước của Nguyễn Ái Quốc. Đặc biệt, sau khi đọc ''Sơ thảo

lần thứ nhất Luận cương về dân tộc và thuộc địa” của V.I. Lênin, Nguyễn Ái
Quốc đã thấy rõ hơn con đường đúng đắn mà cách mạng Việt Nam sẽ trải qua.
Người khẳng định: ''Chỉ có chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản mới giải phóng
được các dân tộc bị áp bức và những người lao động trên thế giới khỏi ách nô
lệ''; rằng: ''Muốn cứu nước và giải phóng dân tộc không có con đường nào khác
con đường cách mạng vô sản''. Kết luận trên đây của Nguyễn Ái Quốc là sự
khẳng định một hướng đi mới, nguyên tắc chiến lược mới, mục tiêu và giải pháp
hoàn toàn mới, khác về căn bản so với các lãnh tụ của các phong trào yêu nước
trước đó ở Việt Nam; đưa cách mạng giải phóng dân tộc vào quỹ đạo của cách
mạng vô sản, tức là sự nghiệp cách mạng ấy phải do Đảng của giai cấp công
nhân lãnh đạo, lấy hệ tư tưởng của chủ nghĩa Mác - Lênin làm nền tảng. Vì vậy,
con đường phát triển tất yếu của cách mạng giải phóng dân tộc phải phát triển
thành cách mạng XHCN. Người chỉ rõ: ''Cách mạng giải phóng dân tộc phải
phát triển thành cách mạng xã hội chủ nghĩa thì mới giành được thắng lợi hoàn
toàn''.
Trong quá trình hoạt động thực tiễn cách mạng, Nguyễn Ái Quốc đã đấu
tranh và chỉ đạo giải quyết mối quan hệ giữa giải phóng dân tộc và giải phóng
giai cấp, bền bỉ chống các quan điểm không đúng về vấn đề dân tộc và thuộc
địa, đã phát triển lý luận về cách mạng giải phóng dân tộc. Ngay từ khi hoạt
động trong phong trào công nhân ở Pháp, Người đã nhận thấy một hố sâu ngăn
cách giữa giai cấp công nhân và nhân dân lao động ''chính quốc'' với giai cấp
công nhân và nhân dân lao động thuộc địa. Đó là chủ nghĩa sô-vanh nước lớn
của các dân tộc đi thống trị và chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi đối với các dân tộc bị
thống trị.
SV: Dương Duy Khải
9
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Trong Đại hội Tua, thành lập Đảng Cộng sản Pháp (1920), Nguyễn Ái
Quốc đã kêu gọi những người xã hội ủng hộ phong trào giải phóng ở các thuộc
địa và lên án phái nghị viện đi theo đường lối cơ hội của Đệ nhị quốc tế, theo

đuổi bọn thực dân phản động, từ chối yêu cầu giải phóng của các dân tộc thuộc
địa. Trong nhiều tham luận tại các Đại hội quốc tế và các bài viết, Nguyễn Ái
Quốc đã bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, phê bình một cách kiên quyết và chân
thành những sai lầm, khuyết điểm của các Đảng Cộng sản chính quốc. Các Đảng
Cộng sản này, tuy thừa nhận 21 điều kiện của Quốc tế cộng sản, trong đó Điều 8
quy định các Đảng Cộng sản ở chính quốc phải ủng hộ và hoạt động một cách thiết
thực giúp đỡ phong trào giải phóng dân tộc; nhưng trên thực tế hoạt động rất ít, do
không nhận thức đúng tầm quan trọng của vấn đề thuộc địa
Đối với Đảng Cộng sản Việt Nam, ngay từ khi mới thành lập, trong
''Chính cương vắn tắt'' do Nguyên Ái Quốc khởi thảo đã khẳng định: ''Chủ
trương làm tư sản dân quyền cách mạng và thổ địa cách mạng để đi tới xã hội
cộng sản''. Như vậy là, lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng Việt Nam, với Hồ
Chí Minh, sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc gắn liền với cách mạng
XHCN. Cuộc cách mạng này kết hợp trong bản thân nó tiến trình của hai sự
nghiệp giải phóng: giải phóng dân tộc khỏi ách nô lệ thực dân và giải phóng giai
cấp khỏi ách áp bức bóc lột. Vấn đề dân tộc được giải quyết trên lập trường của
giai cấp công nhân - điều đó phù hợp với xu thế thời đại và lợi ích của các giai
cấp và lực lượng tiến bộ trong dân tộc. Sức mạnh đi tới thắng lợi của cách mạng
Việt Nam không phải là cái gì khác mà là mục tiêu dân tộc luôn thống nhất với
mục tiêu dân chủ trên cơ sở định hướng XHCN. Đặc điểm nổi bật của cách
mạng Việt Nam là cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân triệt để, tạo tiền đề cho
bước chuyển sang thời kỳ quá độ lên CNXH; tức là, cách mạng XHCN là bước
kế tiếp ngay khi cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân thắng lợi và giữa hai cuộc
cách mạng này không có một bức tường nào ngăn cách. Đây là quan điểm hết
SV: Dương Duy Khải
10
Website: Email : Tel : 0918.775.368
sức căn bản của tư tưởng Hồ Chí Minh: chỉ có hoàn thành cách mạng giải phóng
dân tộc mới có điều kiện để tiến lên CNXH và chỉ có cách mạng XHCN mới giữ
vững được thành quả cách mạng giải phóng dân tộc, mới mang lại cuộc sống ấm

no, tự do, hạnh phúc cho mọi tầng lớp nhân dân, mới có độc lập dân tộc thực sự.
Như chúng ta đều biết, Hồ Chí Minh đã đi từ chủ nghĩa yêu nước đến với
chủ nghĩa Mác - Lênin. Từ đó, Người đã phát huy cao độ chủ nghĩa yêu nước
truyền thống Việt Nam, trong sự thống nhất với chủ nghĩa quốc tế vô sản. Bởi
vậy, trong tư tưởng Hồ Chí Minh, đúng như Ph. Ăng-Ghen đã nói: Những tư
tưởng dân tộc chân chính đồng thời cũng là những tư tưởng quốc tế chân
chính. Sự phát triển tự tưởng Hồ Chí Minh đã chỉ đạo sự phát triển của thực tiễn
cách mạng Việt Nam, trong sự thúc đẩy lẫn nhau giữa dân tộc và giai cấp, ý thức
giác ngộ về cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc là tiền đề quyết định nhất, cũng là
động lực chủ yếu để Nguyễn Ái Quốc đến với chủ nghĩa Mác - Lênin và tiếp thu
quan điểm mác-xít về giai cấp. Đó chính là nhân tố đảm bảo tính khoa học và
cách mạng cho sự phát triển tinh thần dân tộc đúng đắn ở người chiến sĩ cộng
sản Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về sự kết hợp, gắn bó hữu cơ giữa hai quá trình
đấu tranh cách mạng: giải phóng dân tộc và cách mạng vô sản không phải chỉ là
chứng minh cho sự đúng đắn của chủ nghĩa Mác - Lênin, mà còn là sự phát triển
sáng tạo và có giá trị định hướng rất cơ bản. Qua thực tiễn đấu tranh và lãnh đạo
cách mạng Việt Nam, luôn bám sát đặc điểm thực tiễn Việt Nam và tham khảo
kinh nghiệm các nước khác, Hồ Chí Minh đã có những giải pháp đúng đắn, sáng
tạo, đáp ứng đòi hỏi của lịch sử, góp phần làm phong phú thêm kho tàng lý luận
của chủ nghĩa Mác - Lênin; đó cũng chính là nguồn gốc sức mạnh của cách
mạng nước ta trong suốt bảy thập kỷ qua. Bởi lẽ:
SV: Dương Duy Khải
11
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Một là, cách mạng giải phóng dân tộc trong thời đại ngày nay muốn thành
công triệt để nhất định phải đi theo quỹ đạo và là một bộ phận khăng khít của
cách mạng vô sản. Cuộc cách mạng đó phải đưa vào lực lượng của nhân dân,
nòng cốt là liên minh công nông, do chính Đảng của giai cấp công nhân lãnh
đạo. Hồ Chí Minh nhận thức rất rõ, nếu chỉ đưa vào lực lượng của riêng giai cấp

công nhân, thậm chí cả giai cấp nông dân là hoàn toàn không đủ, mà theo
Người, chỉ có phát động cả dân tộc tham gia mới biến sức mạnh dân tộc thành
lực lượng vô địch.
Hai là, cuộc đấu tranh giải quyết mâu thuẫn giai cấp trong nội bộ dân tộc
(mâu thuẫn địa chủ - nông dân, mâu thuẫn tư sản - vô sản) không tách rời cuộc
đấu tranh giải quyết mâu thuẫn giữa toàn thể dân tộc với các thế lực đế quốc
xâm lược. Ở giai đoạn đầu của cách mạng, cần đặt vấn đề dân tộc, độc lập dân
tộc lên trên hết. ''Nếu không giải quyết được vấn đề dân tộc, không đòi được độc
lập tự do cho toàn thể dân tộc, thì chẳng những toàn thể dân tộc còn chịu mãi
kiếp ngựa trâu mà quyền lợi của bộ phận giai cấp đến vạn năm cũng không đòi
lại được''. ''Chính lập trường và lợi ích giai cấp công nhân đòi hỏi trước hết phải
giải phóng dân tộc''. Ở đây rõ ràng cái giai cấp được biểu hiện ở cái dân tộc, cái
dân tộc được giải quyết theo lập trường giai cấp công nhân, chứ đâu phải là “hy
sinh cái nọ cho cái kia” như có người từng cố chứng minh.
Ba là, cách mạng giải phóng dân tộc và cách mạng vô sản ở chính quốc
như ''hai cánh của một con chim'', phải thực hiện sự liên minh giữa vô sản ở
chính quốc với vô sản và nhân dân các nước thuộc địa thì cách mạng mới thắng
lợi. Cách mạng giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa không phụ thuộc một
chiều vào cách mạng vô sản ở chính quốc, mà có thể và phải chủ động tiến lên
giành thắng lợi, thậm chí có thể giành thắng lợi trước, từ đó góp phần tích cực
hỗ trợ cho cách mạng ở các nước tư bản. Đó là nhận định hết sức đúng đắn, táo
SV: Dương Duy Khải
12
Website: Email : Tel : 0918.775.368
bạo và sáng tạo của Hồ Chí Minh. Đáng tiếc là có lúc quan điểm này của Hồ Chí
Minh không được một số người, trong đó có một vài người của Quốc tế cộng
sản cũng không thừa nhận.
Bốn là, sau khi giải phóng dân tộc khỏi ách thống trị ngoại bang, khỏi
chế độ thuộc địa, dân tộc vừa được giải phóng phải quá độ lên CNXH và trong
bước quá độ ấy phải tự mình tìm tòi con đường, phương thức riêng phù hợp với

tình hình và đặc điểm đất nước, tránh giáo điều, dập khuôn những hình thức,
bước đi, biện pháp của nước khác.
Trong thực tiễn công cuộc xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN
hiện nay, việc vận dụng và phát triển sáng tạo tư tưởng Hố Chí Minh về mối
quan hệ biện chứng giữa vấn đề dân tộc và vấn đề giai cấp càng có ý nghĩa cực
kỳ quan trọng hết sức cấp thiết. Bởi vì, thực tế cho ta bài học là, có thời kỳ, khi
triển khai các nhiệm vụ xây dựng CNXH, đã có lúc Đảng ta phạm sai lầm nóng
vội, chủ quan, duy ý chí, quá nhấn mạnh vấn đề giai cấp nên đã xem nhẹ vấn đề
dân tộc trong việc hoạch định và thực hiện chiến lược phát triển kinh tế xã hội,
dẫn đến lợi ích các giai cấp, tầng lớp không được tính đến đầy đủ và kết hợp hài
hoà, sức mạnh dân tộc không được phát huy như một trong những động lực chủ
yếu nhất. Nhưng ngay sau đó, Đảng ta đã kịp thời khắc phục có hiệu quả cả về
phương điện nhận thức lý luận cũng như trong hoạt động thực tiễn về vấn đề
này.
Tuy thế, trong những năm gần đây, ở nước ta đã nảy sinh ý kiến cho
rằng: mối quan hệ giữa vấn đề dân tộc với vấn đề giai cấp luận chứng trong chủ
nghĩa Mác - Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh chỉ đúng với một số nước khác nào
đó, còn ở Việt Nam vốn là nước thuộc địa, nửa phong kiến, vấn đề dân tộc bao
giờ cũng chi phối, khi nào Đảng nhấn mạnh vấn đề giai cấp thì đều dẫn đến sai
lầm. Từ đó, họ đề xuất ý kiến theo hướng nhấn mạnh một chiều vấn đề dân tộc,
SV: Dương Duy Khải
13
Website: Email : Tel : 0918.775.368
tách vấn đề dân tộc khỏi vấn đề giai cấp, hạ thấp ý nghĩa quan trọng, bức thiết
của vấn đề giai cấp, không lấy quan điểm giai cấp làm quan điểm cơ sở lập
trường để xem xét, giải quyết vấn đề dân tộc. Theo họ, nước ta hiện nay chỉ nên
đề ra và giải quyết những vấn đề dân tộc, còn vấn đề giai cấp không nên đặt ra.
Mục tiêu ''dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh'' được họ
đồng tình, thưng giải thích theo hướng phi giai cấp, nghĩa là không nhất thiết
phải theo định hướng XHCN. Thực chất là họ bác bỏ đường lối giải quyết vấn

đề dân tộc theo lập trường của giai cấp công nhân. Quan điểm nêu trên đi ngược
với con đường mà Hồ Chí Minh, Đảng ta và nhân dân ta đã lựa chọn, và rõ ràng
là không phù hợp với thực tiễn của lịch sử cách mạng Việt Nam. Thực tiễn đó
đã chỉ ra rằng, trong bất cứ giai đoạn nào, sự nghiệp cách mạng của nhân dân ta
đều phải kết hợp nhuần nhuyễn lợi ích giai cấp với lợi ích dân tộc; trong chủ
nghĩa yêu nước Việt Nam luôn luốn gắn bó hữu cơ với lý tưởng của giai cấp
công nhân Việt Nam. Nền độc lập thật sự của dân tộc; tự do, sự giàu mạnh, văn
minh và hạnh phúc của nhân dân chỉ có thể đạt được một cách bền vững trong
sự nghiệp cách mạng theo mục tiêu, lý tưởng của giai cấp công nhân. Bởi vậy,
ngay từ khi khởi xướng và lãnh đạo công cuộc đổi mới, Đảng ta đã xác định rõ:
đổi mới không phải là thay đổi mục tiêu XHCN mà là quan niệm đúng đắn hơn
về CNXH và thực hiện mục tiêu ấy bằng những hình thức; bước đi và biện pháp
phù hợp. Nói cách khác, giữ vững định hướng XHCN là nguyên tắc cơ bản của
quá trình đổi mới.
Thực tiễn cách mạng Việt Nam từ Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ VI
đến nay, Đảng ta đã ngày càng cụ thể hoá và hoàn thiện đường lối đổi mới toàn
diện, mà thực chất là nhận thức đúng đắn và sâu sắc hơn về chủ nghĩa Mác -
Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh, kết hợp đúng đắn vấn đề dân tộc với vấn đề
giai cấp trong công cuộc xây đựng CNXH ở nước ta.
SV: Dương Duy Khải
14
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Văn kiện của Đảng ta tại Đại hội lần thứ IX đã xác định rõ: “mối quan hệ
giữa các giai cấp, các tầng lớp xã hội là quan hệ hợp tác và đấu tranh trong nội
bộ nhân dân, đoàn kết và hợp tác lâu dài trong sự nghiệp xây đựng và bảo vệ Tổ
quốc được sự lãnh đạo của Đảng. Lợi ích giai cấp công nhân thống nhất với lợi
ích toàn dân tộc trong mục tiêu chung là: độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa
xã hội”.
Nhìn lại lịch sử dân tộc ta trong thế kỷ XX, một thế kỷ vận động và phát
triển mau lẹ và phức tạp của tình hình quốc tế, chúng ta càng thấy sự đúng đắn,

sáng tạo của tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và giai cấp.
Vấn đề đó đã được kiểm nghiệm bằng thực tế, cả trong chiến tranh ác liệt
lẫn trong những khó khăn của hoà bình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Ngày nay,
tư tưởng Hồ Chí Minh đang thể hiện giá trị trường tồn nhất là trong bối cảnh các
dân tộc đang đứng trước những thách thức cực kì nguy hiểm khi các thế lực hiếu
chiến dựa vào tiềm lực quân sự hiện đại tiến hành chiến tranh xâm lược những
nước có chủ quyền, bất chấp luật pháp.
Điều đó càng cho thấy sự cần thiết phải tiếp tục nghiên cứu, học tập,
quán triệt tư tưởng Hồ Chí Minh về vấn đề dân tộc và giai cấp trong tình hình
mới, làm cơ sở vững chắc cho việc vận dụng, hoạch định, tổ chức và thực hiện
đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước, để đưa dân tộc ta vượt qua mọi
thử thách, vững bước trong quá trình xây dựng một đất nước vì mục tiêu dân
giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
SV: Dương Duy Khải
15
Website: Email : Tel : 0918.775.368
KẾT LUẬN
Tóm lại ta thấy việc trình bày cơ sở hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về
mối quan hệ dân tộc và giai cấp. Cụ thể là lý giải những cơ sở thực tiễn và cơ sở
lý luận của sự hình thành tư tưởng Hồ Chí Minh về mối quan hệ dân tộc và giai
cấp.
Quan điểm cơ bản của Hồ Chí Minh về mối quan hệ giữa dân tộc
và giai cấp trong thời đại ngày nay. Đề tài đã lý giải sự thống nhất giữa giải
phóng dân tộc, giai cấp và xã hội trong tư tưởng Hồ Chí Minh, giải phóng dân
tộc phải theo lập trường giai cấp công nhân và độc lập dân tộc phải gắn với chủ
nghĩa xã hội
Vận dụng và phát triển tư tưởng Hồ Chí Minh về mối quan hệ dân
tộc và giai cấp vào sự nghiệp đổi mới ở Việt Nam hiện nay. Đề tài đã nêu lên
thực trạng việc giải quyết quan hệ dân tộc và giai cấp trong thực tiễn nước ta
.Từ đó đề ra một số phương hướng, giải pháp nhằm tăng cường mối quan hệ

giữa dân tộc và giai cấp ở nước ta hiện nay.
Vì vậy mỗi người trong chúng ta hãy thực hiện tốt nghĩa vụ và trách
nhiệm của mình để đưa nước ta ngày càng đi lên trở thành cường quốc trong
khu vực và trên thế giới.
SV: Dương Duy Khải
16
Website: Email : Tel : 0918.775.368
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Giáo trình tư tưởng Hồ Chí Minh (Nhà xuất bản chính trị quốc gia)
Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác Lênin
Hồ Chí Minh toàn tập.t6, t7
Tạp chí Đảng cộng sản
C.Mác và Ph.Anghen: toàn tập Nxb chính trị quốc gia Hà Nội 2002
VI.Lê nin : toàn tập.Nxb tiến bộ matxcova
Giáo trình đường lối cách mạng của Đảng Cộng Sản
Dân trí.com
SV: Dương Duy Khải
17
Website: Email : Tel : 0918.775.368
MỤC LỤC



SV: Dương Duy Khải
18