chương 2 hệ thống kiểm soát nội bộ

LOGO
30/03/201330/03/2013
Chương 2: HỆ THỐNG KiỂM SOÁT NỘI BỘ
Mục tiêu
Với chương này, người đọc có thể hiểu được cơ bản
về hệ thống kiểm soát nội bộ (KSNB) gồm các bộ
phận cấu thành, lợi ích và hạn chế của nó; nắm
được các nội dung, phương pháp tìm hiểu và đánh
giá hệ thống KSNB của một kiểm toán viên.
1
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
LOGO
30/03/201330/03/2013
HỆ THỐNG KiỂM SOÁT NỘI BỘ
2
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
KHÁI NIỆM HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ
2.1
CÁC BỘ PHẬN CỦA HỆ THỐNG KSNB
2.2
TRÌNH TỰ NGHIÊN CỨU- ĐÁNH GIÁ KSNB
NHỮNG HẠN CHẾ TIỂM TÀNG CỦA KSNB
CÁC DẠNG SAI PHẠM
CHƯƠ
NG 3
2.3
2.4
2.5
LOGO

30/03/201330/03/2013
3
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
Mục tiêu:
BCTC đáng tin cậy
Các luật lệ, quy định
được tuân thủ
Hoạt động hữu hiệu và
hiệu quả
L
à
m

ă
n

t
h
u
a

l
ỗ
V
i

p
h
ạ

m

p
h
á
p

l
u
ậ
t
,

k
h
ô
n
g

t
u
â
n

t
h
ủ

q
u

y

đ
ị
n
h
Cần ban hành các chính
sách, thủ tục và tiêu chuẩn
để đối phó rủi ro?
LOGO
30/03/201330/03/2013
CHƯƠNG 2 – HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI BỘ
2.1. Khái quát về hệ thống KSNB
(1) Định nghĩa:
Theo COSO (Committee of Sponsoring Organinzation)
“Là một quá trình do nhà quản lý, HĐQT và
các nhân viên của đơn vị chi phối, được thiết
lập để cung cấp một sự đảm bảo hợp lý nhằm
thực hiện 3 mục tiêu:

Báo cáo tài chính đáng tin cậy

Các luật lệ, quy định được tuân thủ

Hoạt động hữu hiệu và hiệu quả”
4
MaMH 202001 Hệ thống kiểm soát nội bộ
LOGO
30/03/201330/03/2013
5

MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
Định nghĩa kiểm soát nội bộ
(Theo báo cáo của COSO – 1992, 2013)
KSNB được thiết kế và vận hành bởi con người:
- Hội đồng quản trị
- Ban giám đốc
- Các trưởng bộ phận
- Nhân viên
KSNB cung cấp một sự đảm bảo hợp lý:
- Sai lầm của con người
- Chỉ ngăn chặn sai phạm nhưng không đảm bảo
không xẩy ra sai phạm
- Mối quan hệ giữa chi phí và lợi ích
LOGO
30/03/201330/03/2013
6
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
Định nghĩa kiểm soát nội bộ
(Theo báo cáo của COSO – 1992, 2013)
Mục tiêu của KSNB:
Báo cáo tài chính: Đáng tin cậy
Chấp hành luật pháp và các quy định
Các hoạt động : hữu hiệu & hiệu quả
LOGO
30/03/201330/03/2013
2.2. Các bộ phận hợp thành Hệ thống KSNB
7
MaMH 202001 Hệ thống kiểm

soát nội bộ
2. anh gia rui ró ́Đ ̉
1. Môi tr ng Ki m ườ ể
soát
3. Ho t ng ạ độ
ki msoat1ể
4. Thông tin va ̀
truyên thông̀
5.Giám sát
LOGO
30/03/201330/03/2013
8
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.1. MÔI TR NG KIÊM SOAT̀ ́ƯƠ ̉
Cac nhân tô tao lâp bâu không khi chung vê kiêm ́ ́ ̀ ́ ̣̀ ̣ ̉
soat trong toan n vi, phan anh cac quan iêm ́ ̀ ́đơ ̣ ̉ ̉ đ ̉
nhân th c cua nha quan ly.́ ̀ ̣́ ư ̉ ̉
Phản ánh sắc thái chung
Chi phối ý thức kiểm soát của mọi thành viên
Nền tảng cho các bộ phận khác
LOGO
30/03/201330/03/2013
9
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.1. MÔI TR NG KIÊM SOAT̀ ́ƯƠ ̉
Triêt ly quan ly va phong cach hoat ônǵ ́ ́ ̀ ́̉ ̣ đ ̣
C câu tô ch ć ́ơ ̉ ư
Ph ng phap uy quyêń ̀ươ ̉

Kha n ng ôi ngu nhân viêñ̉ ă đ ̣
Chinh sach nguôn nhân l ć ́ ̀ ự
S trung th c va cac gia tri ao c̀ ́ ́ ́ự ự ̣ đ ̣ đư
Hôi ông quan tri va Ban kiêm soat̀ ̀ ̣́ đ ̉ ̣ ̉
LOGO
30/03/201330/03/2013
10
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.2. ANH GIA RUI RÓ ́Đ ̉
Nhân dang rui rọ ̣ ̉
Xac inh muc tiêú đ̣ ̣
Thiêt lâp c chê nhân dang rui ró ̣́ ơ ̣ ̣ ̉
anh gia rui ró ́Đ ̉
Thiêt hai ̣ ̣
Xac suât xay rá ́ ̉
Cac biên phap ôi pho v i rui ró ́ ́ ́ ̣́ đ ơ ̉
Tranh ne rui ró ́ ̉
Chuyên giao rui rỏ ̉
Giam rui rỏ ̉
Châp nhân rui ró ̣ ̉
LOGO
30/03/201330/03/2013
11
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
RỦI RO TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Báo cáo tài chính:
Tài sản không có thực trên thực tế
Tài sản không thuộc quyền sở hữu của đơn vị

Đánh giá không đúng giá trị tài sản và công nợ
Doanh thu và chi phí không khai báo đầy đủ
Thông tin trình bày không phù hợp với chuẩn mực kế toán
….
LOGO
30/03/201330/03/2013
12
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
RỦI RO TRÊN BÁO CÁO TÀI CHÍNH
Nguyên nhân rủi ro trên báo cáo tài chính:
Thay đổi trong quy chế tổ chức hoặc môi trường hoạt động
Thay đổi nhân sự
Nghiên cứu mới
Sửa đổi hệ thống thông tin
Sự tăng trưởng nhanh chóng của đơn vị
….
LOGO
30/03/201330/03/2013
13
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
Những chính sách và
thủ tục để đảm bảo là
các chỉ thị của nhà
quản lý được thực
hiện
Chính sách tín dụng
khách hàng
Thủ tục bán chịu


Thực thi những hành động

Kiểm soát các rủi ro
2.3. CAC HOAT ÔNG KIÊM SOAT́ ̣́ Đ ̣ ̉
LOGO
30/03/201330/03/2013
14
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.3. CAC HOAT ÔNG KIÊM SOAT́ ̣́ Đ ̣ ̉
•
Phân chia trach nhiêḿ ̣
•
Kiêm soat qua trinh x ly thông tiń ́ ̀ ́̉ ử
•
Ki m soát v t ch tể ậ ấ
•
Ki m tra c l p vi c th c hi nể độ ậ ệ ự ệ
•
Phân tich ra soat́ ̀ ́ hay soát xét l i vi c th c ạ ệ ự
hi n.ệ
LOGO
30/03/201330/03/2013
15
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.3.1. PHÂN CHIA TRACH NHIÊḾ ̣
°
Không ê môt ca nhân n m tât ca cac khâu cua ́ ́ ́ ́đ ̉ ̣ ă ̉ ̉

môt nghiêp vu:̣ ̣ ̣
Nguyên tắc: Phân công phân nhiệm

Xet duyêt,́ ̣

Th c hiên, ự ̣

Bao quan tai san,̀̉ ̉ ̉

Gi sô sach kê toan.̃ ́ ́ ́ư ̉
LOGO
30/03/201330/03/2013
16
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.3.1. PHÂN CHIA TRACH NHIÊḾ ̣
Không cho phep kiêm nhiêm gi a môt sô ch c ́ ̃ ́ ̣́ ư ̣ ư
n ng:ă

Phê chuẩn nghiệp vụ & bảo quản tài sản
Nguyên tắc: Bất kiêm nhiệm.

Bảo quản tài sản & kế toán

Thực hiện nghiệp vụ & kế toán
LOGO
30/03/201330/03/2013
17
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ

THI DU VÊ KIÊM NHIÊM “NGUY HIÊM”́ ̣̀ ̣ ̉
Công viêc kiêm nhiêṃ ̣
Thu tiên va theo doi sô ̀ ̀ ̃ ̉
sach kê toan vê n ́ ́ ́ ̀ ợ
phai thu ̉
Rui rỏ
Co thê lây tiên sau o ́ ́ ̀ ́̉ đ
che dâu b ng cach ghi ́ ̀ ́ă
xoa sô khoan n phai ́ ̉ ̉ ợ ̉
thu, ho c bu p b ng ̀ ́ ̀ặ đă ă
khoan thu cua khach ́̉ ̉
hang khac̀ ́
Mua nguyên vât liêu va ̣̀ ̣
s dung cho san xuât́ử ̣ ̉
Không mua hang nh ng ̀ ư
vân thanh toan tiên hang ̃ ́ ̀ ̀
Quản lý hàng hóa trong
kho (thủ kho) và theo dõi
sổ kế toán về tồn kho (kế
toán tồn kho)
Chiếm dụng hàng hóa và
thay thế bằng hàng hóa
không đảm bảo chất lượng
hay điều chỉnh sổ sách
LOGO
30/03/201330/03/2013
18
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
3.1.2. KIÊM SOAT QUA TRINH X LY THÔNG TIŃ ́ ̀ ́̉ Ử VÀ CÁC NGHI P VỆ Ụ

°
Uy quyên va xet duyêt̀ ̀ ́̉ ̣
°
Kiêm soat ch ng t va sô sach́ ́ ̀ ̀ ́̉ ư ư ̉
°
Kiêm tra ôc lâp̉ đ ̣ ̣
LOGO
30/03/201330/03/2013
19
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.1.2.1. Ủy quyền & xét duyệt
Cần đảm bảo tất cả các nghiệp vụ, hoạt động phải được
phê chuẩn bởi:
Ủy quyền bằng chính sách:
Đưa ra chính sách chung bao gồm các
điều kiện cho phép thực hiện nghiệp vụ
Xét duyệt cụ thể:
Xét duyệt từng trường hợp cụ thể, không
có chính sách chung
LOGO
30/03/201330/03/2013
20
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
Ủy quyền theo chính sách
Thí dụ về bán chịu:
Xét duyệt cụ thể
Phòng kinh doanh được quyền
xét duyệt bán chịu theo chính

sách với:
Các hóa đơn dưới 100 triệu và
Các đại lý có mức dư nợ dưới
100 triệu đồng
Phó tổng giám đốc xét duyệt
từng trường hợp cụ thể:
Các hóa đơn trên 100 triệu;
Các đại lý có mức dư nợ vượt
100 triệu đồng
LOGO
30/03/201330/03/2013
21
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.1.2.2 Kiểm soát chứng từ & sổ sách

Kiểm soát sổ sách:
1. Thiết kế
2. Ghi chép kịp thời,
chính xác,
3. Bảo quản lưu trữ

Kiểm soát chứng từ:
1. Đánh số trước, liên tục
2. Biểu mẫu chứng từ đầy
đủ
3. Kiểm soát chứng từ
chưa sử dụng
4. Lưu chuyển chứng từ
5.Tham chiếu và dấu vết

kiểm toán
6. Bảo quản và lưu trữ
LOGO
30/03/201330/03/2013
22
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.1.3 Ki m tra c l pể độ ậ
Ng i kiêm tra không phai la ng i th c ̀ ̀ ̀ươ ̉ ̉ ươ ự
hiên nghiêp vu ê nâng cao tinh khach ́ ̣́ ̣ ̣ đ ̉
quan
Tiên kiêm̀ ̉
Kiêm tra tr c khi nghiêp vu diên rá ̃̉ ươ ̣ ̣
Hâu kiêṃ ̉
Kiêm tra sau khi nghiêp vu xay rả ̣ ̣ ̉
LOGO
30/03/201330/03/2013
23
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ
2.4 THÔNG TIN VA TRUYÊN THÔNG̀ ̀
BP bán hàng BP mua hàng BP nhân sự BP kế toán
LOGO
30/03/201330/03/2013
24
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ

Thông tin là những tin tức cần thiết cho người
sử dụng.


Truyền thông đúng đối tượng và kịp thời

Hệ thống thông tin kế toán là một phân hệ
quan trọng trong hệ thống thông tin của đơn
vị
2.4 THÔNG TIN VA TRUYÊN THÔNG̀ ̀
LOGO
30/03/201330/03/2013
CHƯƠNG 2 – HỆ THỐNG KIỂM SOÁT NỘI
BỘ
2.3. Hạn chế của hệ thống KSNB

Áp lực trong cân đối lợi ích – chi phí

Mất hiệu lực

Sai phạm từ nhân tố con người

Rủi ro từ việc sử dụng công nghệ mới

Điều kiện hoạt động thay đổi
25
MaMH 202001 Hệ thống kiểm
soát nội bộ