chuyên đề những vấn đề chung về quản lý tổ chuyên môn trong trường trung học

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ LỚP TẬP HUẤN GV CỐT CÁN
BỒI DƯỠNG TỔ TRƯỞNG CHUYÊN
MÔN CÁC TRƯỜNG TRUNG HỌC !
Nguyễn Thái Quang
Nguyễn Thái Quang
Quy Nhơn, 2011
Quy Nhơn, 2011

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ
QUẢN LÝ TỔ CHUYÊN MÔN
TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC
CHUYÊN ĐỀ 1


MỤC TIÊU
1. Mục tiêu chung:
•
Nâng cao hiểu biết cho TTCM về lãnh đạo, quản
lý, quản lý giáo dục.
•
Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của TCM trong trường
THCS và THPT.
•
Làm rõ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của
TTCM trong quản lý TCM thực hiện các nhiệm
vụ theo các quy định hiện hành để định hướng
cho việc học tập, bồi dưỡng tăng cường năng lực
thực hiện nhiệm vụ đáp ứng yêu cầu phát triển
giáo dục hiện nay.

MỤC TIÊU
2. Mục tiêu cụ thể:

Nắm được một số khái niệm về lãnh đạo, quản lý, quản lý
giáo dục, người quản lý và vai trò của họ.

Hiểu được một số vấn đề khái quát về nhà trường phổ
thông; vị trí vai trò, nhiệm vụ của TCM trong trường
THCS và THPT (sau đây gọi là trường trung học).

Hiểu rõ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của TTCM
trường trung học theo quy định hiện hành.

Ý thức rõ trách nhiệm, nghĩa vụ và quyền hạn của TTCM
trong trường trung học, chủ động tích cực học tập để thực
hiện tốt vai trò của mình trong điều hành hoạt động TCM
đạt hiệu quả.

NỘI DUNG
2
3
3
3
1
TRƯỜNG THCS, THPT TRONG HỆ THỐNG GDQD
TỔ CHUYÊN MÔN TRONG TRƯỜNG TRUNG HỌC (TrH)
KHÁI QUÁT VỀ LÃNH ĐẠO, QUẢN LÝ, QLGD
TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN TRONG TRƯỜNG TrH
4
5

TĂNG CƯỜNG MỐI CÁC MỐI QUAN HỆ QL CỦA TTCM

Lãnh đ o là gì? ạ
Qu n lý là gì? ả

1.1 LÃNH ĐẠO
là khả năng gây ảnh hưởng, động viên, chỉ dẫn, chỉ thị
người khác hành động nhằm thực hiện mục tiêu mong
muốn. Lãnh đạo là quá trình định hướng dài hạn cho
chuỗi các tác động của công tác quản lý.
1.2 QUẢN LÝ
là quá trình tác động có kế hoạch, có chủ đích, hợp qui
luật của chủ thể quản lý đến đối tượng quản lý, nhằm
sử dụng có hiệu quả các tiềm năng, các cơ hội của tổ
chức, đưa tổ chức đạt đến mục tiêu đã xác định.
1. KHÁI QUÁT VỀ LÃNH ĐAO, QUẢN LÝ, QLGD

SO SÁNH LÃNH ĐẠO VÀ QUẢN LÝ

Lãnh đạo quan tâm đến
quyết định gì và truyền
đạt thông điệp gì.

LĐ quan tâm đến chiến
lược

Đón nhận và tạo ra sự
thay đổi

Đề ra hướng đi


Thúc đẩy mọi người

QL quan tâm hơn đến việc
ra quyết định như thế nào và
quá trình truyền đạt thông
tin ra sao.

QL quan tâm đến khía cạnh
hoạt động tác nghiệp

Lập kế hoạch hoạt động và
ngân sách

Tổ chức công việc cho nhân
viên

Kiểm soát và giải quyết vấn
đề

QUẢN LÝ GIÁO DỤC
là những tác động có hệ thống, có mục đích, có
kế hoạch, hợp quy luật của chủ thể quản lý giáo
dục đến hệ thống giáo dục nhằm làm cho hệ
thống giáo dục vận hành theo đường lối và
nguyên lý giáo dục của Đảng, thực hiện được
các tính chất của nhà trường XHCN Việt Nam,
mà tiêu điểm hội tụ là quá trình dạy học – giáo
dục, đưa hệ thống giáo dục tới mục tiêu dự kiến,
tiến lên trạng thái mới về chất.

1. KHÁI QUÁT VỀ LÃNH ĐAO, QUẢN LÝ, QLGD

1.3. NGƯỜI QUẢN LÝ VÀ CÁC VAI TRÒ
là người làm việc trong tổ chức,
điều khiển công việc của người khác
và chịu trách nhiệm trước cấp trên
về kết quả hoạt động của họ
VAI TRÒ
QUAN HỆ
CON NGƯỜI
-
Vai trò người đại diện
-
Vai trò lãnh đạo
-
Vai trò liên lạc
VAI TRÒ
THÔNG TIN
-
Vai trò giám sát
-
Vai trò truyền đạt
-
Vai trò phát ngôn
VAI TRÒ
QUYẾT ĐỊNH
-
Vai trò ra quyết định
-
Vai trò điều hành

-
Vai trò đảm bảo nguồn lực
-
Vai trò đàm phán

YÊU CẦU VỀ PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC
NGƯỜI QUẢN LÝ
PHẨM CHẤT NĂNG LỰC
Có đạo đức
Có văn hóa
Tuân thủ pháp luật
Dám nghĩ
Dám làm
Dám chịu trách nhiệm
Tư duy chiến lược
Thiết lập và
phát triển tốt
các mối quan hệ
Thành thạo
chuyên môn
Công nghệ…
Tận tâm

Kiểm tra
Đánh giá kết quả đạt
được.
Quyết định các biện
pháp cần thiết để đạt kết
quả mong muốn.
Kế hoạch

- Xây dựng mục tiêu.
- Quyết định các biện pháp
tương ứng để đạt mục tiêu.
Tổ chức
-
Xây dựng tổ chức bộ máy
-
Phân công công việc
- Xác định trách nhiệm.
- Cung ứng nguồn lực.
Chỉ đạo
- Tác động, ảnh hưởng, tạo ra
tầm nhìn chung.
- Hướng các nỗ lực của mỗi
người vào mục tiêu chung.

PP
PP
Hành chính
Hành chính
Tác động dựa trên mối quan hệ thứ bậc
trong tổ chức, thông qua mệnh lệnh, chỉ
thị, quyết định…có tính chất bắt buộc mọi
người thực hiện
PP
PP
T.lý – xã hội
T.lý – xã hội
Tác động vào tư tưởng, tình cảm của con
người trong tổ chức để họ tự giác, tích

cực thực hiện nhiệm vụ (GD, thuyết phục,
động viên, gây áp lực tâm lý )
PP kinh tế
PP kinh tế
Tác động thông qua lợi ích vật chất, tạo
động lực cho con người làm việc hướng đến
mục tiêu (CĐ lương, thưởng, phạt…)
1.5. PHƯƠNG PHÁP QUẢN
LÝ

2. TRƯỜNG TrHỌC TRONG HỆ
THỐNG GIÁO DỤC QUỐC DÂN
2.1. Mục tiêu, nội dung và phương pháp giáo dục
•
Mục tiêu giáo dục phổ thông:
Giúp HS phát triển toàn diện về đạo đức, trí tuệ, thể chất, thẩm mỹ và
các kỹ năng cơ bản, phát triển năng lực cá nhân, tính năng động và
sáng tạo, hình thành nhân cách con người Việt Nam XHCN, xây dựng
tư cách và trách nhiệm công dân; chuẩn bị cho HS học lên hoặc đi vào
cuộc sống lao động, tham gia xây dựng và bảo vệ tổ quốc.
•
Nội dung giáo dục phổ thông:
Phải bảo đảm tính phổ thông, cơ bản toàn diện, hướng nghiệp và có hệ
thống; gắn với thực tiễn cuộc sống, phù hợp với tâm sinh lý lứa tuổi
của HS, đáp ứng mục tiêu giáo dục ở mỗi cấp học.
•
Phương pháp giáo dục:
Phát huy tính tích cực, tự giác, chủ động, sáng tạo của HS; phù hợp với
đặc điểm của từng lớp học, môn học; bồi dưỡng phương pháp tự học,
khả năng làm việc theo nhóm; rèn luyện kỹ năng vận dụng kiến thức

vào thực tiễn, tác động đến tình cảm, đem lại niềm vui, hứng thú học
tập cuả HS

2.2. Cơ cấu tổ chức và mô hình hoạt động
2.2.1. Cơ cấu tổ chức: Có 3 kiểu trường
* Các trường có một cấp học
* Các trường có nhiều cấp học
* Các trường chuyên biệt
2.2.2. Mô hình hoạt động
Có 2 mô hình: Công lập và tư thục
2. TRƯỜNG TrHỌC TRONG HỆ
THỐNG GIÁO DỤC QUỐC DÂN

TỔ CHUYÊN MÔN
HIỆU TRƯỞNG VÀ CÁC P.HIỆU TRƯỞNG
HỘI ĐỒNG TRƯỜNG
TỔ CHỨC ĐẢNG
Tổ
chức
bộ
máy
LĐ,
QL
HỘI ĐỒNG TĐ, KT, VÀ CÁC HĐ TƯ VẤN KHÁC
ĐOÀN, ĐỘI, CÁN BỘ THAM VẤN
2.2.3. TỔ CHỨC BỘ MÁY QUẢN LÝ LÃNH ĐẠO

3. Tổ chuyên môn trong trường
THCS; THPT
3.1. Khái niệm và phân loại

3.1.1. Khái niệm

Điều 16 (TT 12/2011/QĐ-BGD-ĐT ngày 28/3/2011)

“Hiệu trưởng, các Phó Hiệu trưởng, giáo viên, viên chức
làm công tác thư viện, thiết bị giáo dục, cán bộ làm công
tác tư vấn cho học sinh của trường trung học được tổ
chức thành tổ chuyên môn theo môn học, nhóm môn học
hoặc nhóm các hoạt động ở từng cấp học THCS, THPT.
Mỗi tổ chuyên môn có tổ trưởng, từ 1 đến 2 tổ phó chịu
sự quản lý chỉ đạo của Hiệu trưởng, do Hiệu trưởng bổ
nhiệm trên cơ sở giới thiệu của tổ chuyên môn và giao
nhiệm vụ vào đầu năm học”

3. Tổ chuyên môn trong trường
THCS; THPT

Tổ chuyên môn là một bộ phận của nhà trường,
gồm một nhóm giáo viên (từ 3 người trở lên) cùng
giảng dạy về một môn học hay một nhóm môn học
hay một nhóm viên chức làm công tác thư viện,
thiết bị giáo dục, tư vấn học đường…được tổ chức
lại để cùng nhau thực hiện các nhiệm vụ theo quy
định tại khoản 2 điều 16 của Điều lệ nhà trường.

Mỗi TCM có tổ trưởng và từ 1-2 tổ phó do hiệu
trưởng bổ nhiệm vào đầu năm học
3.1.2. Phân loại

Trong trường trung học có 2 loại TCM phổ biến:

Tổ đơn môn và tổ liên môn.

3. Tổ chuyên môn trong trường THCS;
THPT
3.2. Vị trí, vai trò, nhiệm vụ của TCM trong trường THCS và
THPT
3.2.1. Vị trí, vai trò của tổ chuyên môn

Tổ chuyên môn là nơi trực tiếp triển khai các hoạt động
giáo dục và dạy học.

Tổ chuyên môn là một bộ phận cấu thành của trường
THCS, THPT

Tổ chuyên môn là đầu mối quản lý mà Hiệu trưởng dựa
vào đó để quản lý nhà trường trên nhiều phương diện,
nhưng cơ bản nhất là hoạt động giáo dục, dạy học và hoạt
động sư phạm của GV.

TCM là nơi tập hợp, đoàn kết các GV trong tổ, kịp thời
động viên, giúp đỡ GV trong tổ hoàn thành tốt nhiệm vụ

3.2.2. NHIỆM VỤ CỦA TỔ CHUYÊN MÔN TRƯỜNG TrH
1
4
Xây dựng
và triển
khai thực
hiện kế
hoạch

hoạt
động
chung
của tổ
2
Hướng
dẫn xây
dựng và
quản lý
kế hoạch
cá nhân
của tổ
viên
Tham
gia
đánh
giá,
xếp loại
các
thành
viên
của tổ
Giới
thiệu
tổ
trưởng,
tổ phó.
5
6
3

Tổ
chức
bồi
dưỡng
chuyên
môn và
nghiệp
vụ cho
GV
Đề xuất
khen
thưởng
kỷ luật
đối với
giáo
viên.
THEO ĐIỀU 16,
KHOẢN 2
7
Họp tổ
2 lần/
tháng.

3. Tổ chuyên môn trong trường
THCS; THPT

3.2.3. TIÊU CHUẨN ĐÁNH GIÁ CHẤT LƯỢNG
HOẠT ĐỘNG TCM

a) Có kế hoạch công tác và hoàn thành các nhiệm

vụ theo quy định tại Điều lệ trường trung học.

b) Sinh hoạt ít nhất hai tuần một lần về hoạt động
chuyên môn, nghiệp vụ và các hoạt động giáo dục
khác

c) Hàng tháng, rà soát, đánh giá việc thực hiện các
nhiệm vụ được phân công

4. TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN VÀ QUẢN LÝ
TCM

4.1 Người tổ trưởng chuyên môn

Tổ trưởng chuyên môn: là người đứng đầu TCM,
do hiệu trưởng bổ nhiệm, chịu trách nhiệm trước
hiệu trưởng về phân phối nguồn lực của tổ, hướng
dẫn, điều hành việc thực hiện các nhiệm vụ của
TCM theo quy định, góp phần đưa nhà trường đạt
đến các mục tiêu đã đề ra theo kế hoạch.

4. TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN VÀ QUẢN LÝ
TCM

4.1 Người tổ trưởng chuyên môn
4.1.1. Vị trí và vai trò của TTCM

Tổ trưởng CM do Hiệu trưởng bổ nhiệm vào đầu mỗi năm
học. Nhiệm kỳ của TTCM là 1 năm, hết một năm học có
thể bổ nhiệm lại hoặc bổ nhiệm mới tùy theo điều kiện và

yêu cầu của từng trường.

TTCM là người chịu trách nhiệm cao nhất về chất lượng
giảng dạy và lao động sư phạm của GV trong phạm vi các
môn học của TCM được phân công đảm trách.

Tổ trưởng CM là một CBQL, được hưởng phụ cấp chức vụ
theo các văn bản quy định hiện hành.

4. TỔ TRƯỞNG CHUYÊN MÔN VÀ QUẢN LÝ
TCM
4.1.2.Tiêu chuẩn tổ trưởng chuyên môn

Tổ trưởng CM là một GV nên phải đảm bảo các quy định
về tiêu chuẩn trình độ chuyên môn nghiệp vụ, phẩm chất
đạo đức của nhà giáo quy định trong chuẩn nghề nghiệp
GV (ban hành theo Thông tư 30/2009/TT-BGDĐT);

Tổ trưởng CM có nhiệm vụ, quyền lợi, trách nhiệm…quy
định tại điều 30,31, 32 và 33 của Điều lệ trường trung học.

Tổ trưởng CM phải là người có khả năng xây dựng kế
hoạch; điều hành tổ chức, hoạt động của tổ theo kế hoạch
giáo dục, phân phối chương trình môn học của Bộ GD&ĐT
và kế hoạch năm học của nhà trường; tổ chức bồi dưỡng
chuyên môn cho GV trong tổ; đánh giá, xếp loại và đề xuất
khen thưởng, kỉ luật GV thuộc tổ mình quản lý.

TIÊU CHUẨN VỀ PHẨM CHẤT, NĂNG LỰC
TỔ TRƯỞNG CM

PHẨM CHẤT NĂNG LỰC
Có uy tín
Đạo đức tốt
Lối sống
lành mạnh,
trung thực
Có năng lực
chuyên môn,
nghiệp vụ
Có năng lực
tố chức các
hoạt động CM
Có năng lực
kiểm tra,
đánh giá
Tận tâm
Có năng lực
tư vấn
chuyên môn
Tư tưởng,
chính trị
vững vàng
Dám nghĩ,
dám làm,
dám chịu
trách nhiệm
Đạt trình độ
chuẩn về CM
Có năng lực
lãnh đạo, quản lý