GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ BÀI 6 PHÉP TOÁN, BIỂU THỨC,CÂU LỆNH GÁN

TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM TP. HỒ CHÍ MINH
KHOA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN
BỘ MÔN PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TIN 2
GVHD: Lê Đức Long
SVTH : Trần Văn Trị
GIÁO ÁN TRÌNH CHIẾU TRÊN LỚP
CHƯƠNG TRÌNH
TIN HỌC 11
CHƯƠNG I:
Một số Khái niệm về lập
trình và ngôn ngữ lập trình
CHƯƠNG III:
Cấu trúc rẽ nhánh và lặp
CHƯƠNG V:
Tệp và thao tác với tệp
CHƯƠNG IV:
Kiểu dữ liệu có cấu trúc
Bài 6: Phép
toán, biểu thức,
câu lệnh gán
Mục tiệu chương trình
Tin học 11
Kiến thức căn bản về
lập trình, thuật toán,
cấu trúc dữ liệu…
Kỹ năng ban đầu lập
trình những bài toán đơn
giản với NNLT Pascal
CHƯƠNG II:
Chương trình đơn giản
CHƯƠNG VI:

Chương trình con và lập
trình có cấu trúc
2
BÀI 6: PHÉP TOÁN,
BIỂU THỨC, CÂU
LỆNH GÁN
Hoạt động 1:
Khởi động Nhắc
lại kiến thức liên
quan, dẫn vào bài
mới (7p)
Hoạt động 2:
Giới thiệu phép toán,
biểu thức số học và hàm
số học chuẩn (10p)
Hoạt động 3:
Giới thiệu biểu thức
quan hệ và biểu
thức logic (10p)
Hoạt động 4:
Câu lệnh gán (10p)
Hoạt động 5:
Củng cố dặn dò (8p)
3
Hoạt động 1 - Khởi động

Cho biết tên chương 2 đang học?

Cảm nhận sau khi học xong bài khai báo biến?


Đố vui – Matching
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học chuẩn
-
1.Phép toán:
-
Trong khi viết chương trình ta sẽ dùng các phép toán
để tính toán, so sánh để chọn hướng đi … Cách viết
các phép toán sử dụng trong Pascal giống hay khác
trong toán học?
-
Đề nghị học sinh xem bảng trong SGK trang 24 và cho
nhận xét
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học chuẩn

Cần ghi nhớ:
Trong Toán học Trong Pascal
(x) (*)
(:) (/)
(≥) (>=)
(≤) (<=)
(≠) (< >)
(¬) ( Not)
( ˅) ( Or)
( ˄ ) ( And)
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học chuẩn
•
Các phép toán +, -, div, mod viết bình thường như
trong Toán học
•
Div, Mod chỉ dùng cho kiểu nguyên

•
Kết quả phép toán quan hệ cho giá trị logic (True hoặc
False)
•
Not, Or, And thường dùng để kết hợp nhiều biểu thức
quan hệ với nhau
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học chuẩn

2.Biểu thức số học:

Hãy cho biết các thành phần tạo nên biểu thức toán học, dưới
dạng lắp ghép ô chữ.

Trong lập trình:

Phép toán bao gồm?

Toán hạng bao gồm?
Kết hợp
Biểu thức = Toán hạng
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học chuẩn

Đáp án cho biểu thức số học:

Trong lập trình

Phép toán gồm có : +, - , *, /, div, Mod

Toán hạng gồm có: các hằng, kiểu biến số và các hàm
số học

Kết hợp
Biểu thức
= Toán hạng
Phép toán
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học chuẩn
•
Bảng ví dụ cách chuyển từ biểu thức toán học sang biểu
thức trong Pascal
Trong toán học Trong Pascal
5a + 6b 5 * a + 6 * b
x*y/z
Ax2 + Bx + C A*x*x + B*x + C
(x+y)/(x-1/2) – (x-z)/xy
Trong toán học Trong Pascal
5a + 6b 5 * a + 6 * b
x*y/z
Ax2 + Bx + C A*x*x + B*x + C
(x+y)/(x-1/2) – (x-z)/xy
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học
chuẩn

Rút ra những lưu ý:
•
Không được bỏ qua dấu nhân (*) trong tích
•
Thực hiện trong ngoặc trước, ngoài ngoặc sau
•
Nhân, chia, div, mod trước, cộng trừ sau
•
Dùng dấu ngoặc để quy định trình tự tính toán

•
Kiểu của biểu thức là kiểu của biến hay hằng có miền giá
trị lớn nhất
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học
chuẩn
Ví dụ luyện tập:
3a – (2+3b)
A(x-3)2 + Bx + 5
xy
x
+
4
xy
x
x
yx 22
2
−
−
+
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học
chuẩn
Gợi ý:
Đáp án:
3*a – (2+3*b)
A*(x-3)*(x-3) +B*x+5
)*(
)4(
yx
y

+
)*(
)2(
)*(
)*2(
yx
x
xx
yx
−
−
+
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học
chuẩn

Để chuyển từ biểu thức toán sang biểu thức trong
Pascal phải làm sao?


Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học
chuẩn

Học sinh quan sát bảng trang 26, chú ý cột biểu
diễn trong Pascal để phát hiện và nhận xét.
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học
chuẩn
Hàm số học chuẩn:
•
Đối số của hàm luôn đặt trong dấu ( )
•

Kết quả của hàm của kiểu nguyên hay thực hoặc tùy
thuộc vào kiểu đối số
- Lưu ý:
•
Hàm được xem như biểu thức số học và có thể tham gia
vào biểu thức như toán hạng bất kỳ
•
Đối số của hàm có thể là 1 biểu thức
Hoạt động 2 - Biểu thức số học và hàm số học
chuẩn
Ví dụ: Biểu thức toán học:
Viết dưới dạng Pascal có dạng:
Hoặc
Trong đó biểu thức b2 – 4ac là đối số của hàm sqrt

a)*(2
c))*a* 4 -b*(bsqrt (-b
+
2/a
c))*a* 4 -b*(bsqrt (-b
+
Hoạt động 3 - Biểu thức quan hệ và biểu thức
logic

4. Biểu thức quan hệ:

Hãy cho vài ví dụ trong toán học có sử dụng phép
toán quan hệ( >, ≥, <, ≤, = và ≠ )

Việc giải và biện luận PT bậc 2 có dùng đến phép

toán quan hệ không?

Phép toán quan hệ cho kết quả kiểu gì? (đã học)
Hoạt động 3 - Biểu thức quan hệ và biểu thức
logic

Khi giải và biện luận phương trình bậc 2 xét trường
hợp ∆ > 0 : PT có 2 nghiệm phân biệt
Theo quan điểm lập trình đã có sự so sánh ∆ với số
0 trước khi thực hiện lệnh xuất ra 2 nghiệm (đây là
công dụng của biểu thức quan hệ)
Hoạt động 3 - Biểu thức quan hệ và biểu thức
logic

Trong pascal, so sánh 2 biểu thức cùng kiểu là biểu
thức quan hệ có dạng:
< biểu thức 1> < Phép toán quan hệ> <biểu thức 2>
Với trình tự thực hiện:
•
Tính các giá trị của biểu thức
•
Thực hiện phép toán quan hệ
•
Kết quả phép toán quan hệ là giá trị logic true hoặc
false
Hoạt động 3 - Biểu thức quan hệ và biểu thức
logic
Ví dụ:
•
x < 5 → Nếu x = 3 thì x < 5 có giá trị true

•
i+1 >= 2*j → Nếu i =2, j=3 thì i+1 >= 2*j có giá trị false
•
a2 + b2 > = c2

Nếu a = 3, b= 4, c = 5 thì a2 + b2 > = c2 có giá trị True

Nếu a = 3, b= 4, c = 6 thì a2 + b2 > = c2
có giá trị False
Hoạt động 3 - Biểu thức quan hệ và biểu thức
logic

5. Biểu thức logic

Xét hàm số y = sin x
•
Tìm miền giá trị của y?
•
Tìm cách biểu diễn miền giá trị của y trong
Pascal?

Tổng quát muốn so sánh nhiều điều kiện
đồng thời làm thế nào?
Hoạt động 3 - Biểu thức quan hệ và biểu thức
logic

Ta dễ dàng tìm được miền giá trị: -1 ≤ y≤ 1
Tuy nhiên trong Pascal không viết -1 ≤ y≤ 1 mà viết là:
( y >= -1) and (y<=1)
y≥ -1

( vì -1 ≤ y≤ 1 )
y≤ 1

Tổng quát muốn so sánh nhiều điề kiện đồng thời, cần dung phép toán
Logic liên kết các điều kiện đó, tạo thành biểu thức logic.
( Biểu thức logic đơn giản nhất là hằng hay biến logic)
•
Giá trị của biểu thức logic là true hoặc false
Hoạt động 3 - Biểu thức quan hệ và biểu thức
logic

Chú ý:

Phép toán NOT phải viết trước biểu thức cần phủ định
VD: NOT ( x < 1 ) x>= 1

Phép toán AND và OR kết hợp với biểu thức quan hệ hoặc
biểu thức logic để diễn tả các điều kiện phức tạp
VD: Hai biến nguyên M, N đồng thời chia hết cho 3 hay đồng
thời không chia hết cho 3 được viết trong Pascal như sau:
( (M mod 3 = 0 ) and (N mod 3 = 0) ) or ( (M mod 3 < > 0 )
and (N mod 3 < > 0) )
Hoạt động 4 - Câu lệnh Gán

6.Câu lệnh gán

Học sinh đọc SGK nếu lên những hiểu biết và suy nghĩ của mình về
lệnh gán?

Cho một vài ví dụ đã dùng phép gán trong toán học


Giả sử khi đi chứng minh biểu thức:
a3 + 3a2b + 3ab2 + b3 = (a+b)3
Ta đặt: P = (a+b)3(*)
Thực hiện biến đổi P = (a+b)(a+b)(a+b)
để đi đến P = a3 + 3a2b + 3ab2 + b3
Ta có sử dụng phép gán không? Có tác dụng gì?