Tư tưởng c mác ph ăngghen về đảng cộng sản là một tổ chức chính trị độc lập, mang bản chất giai cấp công nhân rõ rệt ý nghĩa thực tiễn trong công tác xây dựng đảng hiện nay

1
Tư tưởng C.Mác - Ph.Ăngghen về Đảng cộng sản là một
tổ chức chính trị độc lập, mang bản chất giai cấp công
nhân rõ rệt. Ý nghĩa thực tiễn trong công tác xây dựng
Đảng hiện nay

Sự ra đời học thuyết Mác - Lênin về chính đảng cách
mạng của giai cấp cơng nhân là một bước ngoặt lịch sử quan
trọng trong phong trào cộng sản và cơng nhân quốc tế, nó là
một bộ phận cấu thành của chủ nghĩa xã hội khoa học. Đó là
một hệ thống những quan điểm, tư tưởng hoàn chỉnh của
C.Mác - Ph.Ăngghen - Lênin về tổ chức và hoạt động của
chính đảng cách mạng. Chính đảng kiểu mới của giai cấp
công nhân. Học thuyết đã chỉ ra quá trình khách quan sự ra
đời và phát triển của Đảng Cộng sản, học thuyết đã nêu lên
những nguyên lý, nguyên tắc xây dựng đảng về chính trị, tư
tưởng và tổ chức. Đó là cơ sở khoa học bảo đảm cho việc xây
dựng các Đảng Cộng sản thực sự là đội tiền phong, lãnh tụ
chính trị và bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân.
Học thuyết gắn liền với tên tuổi của C.Mác - Ph.Ăngghen Lênin và trải qua một q trình phát triển lâu dài. Q trình
đó gắn liền với những điều kiện lịch sử cụ thể của cuộc đấu
tranh cách mạng của phong trào cộng sản và cơng nhân quốc
tế.
Với trí tuệ thiên tài, khả năng tư duy sáng tạo và cuộc
đời hoạt động thực tiễn phong phú của mình C.Mác Ph.Ăngghen là những người đầu tiên đưa ra những tư tuởng cơ
bản về chính Đảng Cộng sản; hai ông đã trực tiếp hoạt động


2
trong phong trào công nhân để giác ngộ giai cấp công nhân,
từng bước xây dựng tổ chức cộng sản đầu tiên của giai cấp vơ

sản. Tổ chức“ Liên đồn những nguời cộng sản” do hai
ông thành lập và lãnh đạo là thể hiện sự vận dụng những
nguyên tắc cơ bản về tổ chức và hoạt động của Đảng Cộng
sản vào thực tiễn. Lênin đánh giá cao “Liên đoàn những người
cộng sản là một đảng đã được thành lập lúc bấy giờ tuy
không đông lắm nhưng thực sự vô sản”1.
“Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản”; “Điều lệ của
liên đoàn những người cộng sản”; “Tuyên ngôn thành
lập hội liên hiệp công nhân quốc tế” và “Điều lệ chung
và các qui chế hành chính” của quốc tế thứ nhất do C.Mác
- Ph.Ăngghen soạn thảo. Đó là những văn kiện có tính chất
cương lĩnh về nguyên tắc và cơ cấu tổ chức của các tổ chức
cộng sản tiền bối. Là những nhà sáng lập ra Đảng Cộng sản
đầu tiên trong lịch sử phong trào cơng nhân, những văn kiện
nổi tiếng của mình trên đây C.Mác - Ph.Ăngghen đã có những
cống hiến vơ giá trong việc đưa ra, lý giải chính xác, khoa học
những nguyên tắc tổ chức và trực tiếp tổ chức xây dựng chính
Đảng cách mạng của giai cấp vơ sản.
Những ngun tắc đó là: Đảng Cộng sản là một tổ chức
độc lập mang bản chất giai cấp công nhân rõ rệt; Đảng Cộng
sản phải được xây dựng trên nguyên tắc dân chủ triệt để;
điều kiện, tiêu chuẩn người vào đảng; đảng phải thường
xuyên được củng cố vững chắc; đảng phải có cơ cấu tổ chức
phù hợp với điều kiện, thời gian và nhiệm vụ của đảng; chủ

1

Lênin toàn tập NxbTiến bộ,năm 1980, tập 23, tr 459

3
nghĩa quốc tế vô sản là một trong những nguyên tắc xây dựng
đảng.
Tất cả những tư tưỏng trên đều bắt nguồn từ luận điểm
khoa học về vai trò sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công
nhân với tư cách là người đào huyệt chôn chủ nghiã tư bản,
sáng tạo ra xã hội mới, một xã hội khơng cịn người bóc lột
người, xã hội cộng sản mà giai đoạn thấp là chủ nghĩa xã hội.
Những tư tưởng đó được đúc kết từ sự phân tích một cách
biện chứng những điều kiện lịch sử cụ thể quá trình phát triển
của xã hội lồi người nói chung và của giai cấp cơng nhân nói
riêng.
Ngày nay,“ Các mâu thuẫn lớn của thời đại vẫn rất
gay gắt. Nhiều vấn đề toàn cầu bức xúc đòi hỏi các quốc gia
và các tổ chức quốc tế phối hợp giải quyết...”2. Tình hình quốc
tế, châu lục, khu vực, diễn biến hết sức phức tạp, các thế lực
thù địch, bọn phản động quốc tế đang dùng mọi thủ đoạn phá
hoại chủ nghĩa Mác, lợi dụng sự khủng hoảng của chủ nghĩa
xã hội, chúng ra sức tuyên truyền, phủ nhận, xuyên tạc tính
đúng đắn của các nguyên lý Mácxít, kích động địi hỏi các
nước xã hội chủ nghĩa cịn lại thực hiện đa ngun về chính
trị, đa đảng đối lập, chúng phá hoại trên tất cả các mặt chính
trị, tư tưởng và tổ chức, địi xố bỏ sự lãnh đạo của Đảng
Cộng sản.
ở Việt Nam, cuộc đấu tranh tư tưỏng lý luận bảo vệ
chủ nghĩa Mác – Lênin, bảo vệ sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản
Việt Nam trở nên gay go, quyết liệt hơn bao giờ hết. Trong nội
bộ Đảng ta, công tác xây dựng Đảng bên cạnh những ưu điểm
2

Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội 2006, trang 74.


4
đạt được, hiện nay đang nổi lên một số mặt yếu kém và
khuyết điểm, phải chịu nhiều tác động của mặt trái nền kinh
tế thị trường. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X đánh giá: “
Tình trạng suy thối về chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống
của một bộ phận cán bộ, đảng viên gắn với tệ quan liêu, tham
nhũng lãng phí là nghiêm trọng. Những biểu hiện xa rời mục
tiêu của chủ nghĩa xã hội chưa được khắc phục. Các thế lực
thù địch vẫn tiếp tục thực hiện âm mưu “ diễn biến hồ bình”,
gây bạo loạn lật đổ, sử dụng các chiêu bài “dân chủ”, “nhân
quyền” hịng làm thay đổi chế độ chính trị ở nước ta.”3; “
Nhiều tổ chức cơ sở đảng thiếu sức chiến đấu và không đủ
năng lực giải quyết những vấn đề phức tạp nảy sinh. Cơng tác
tư tưởng cịn thiếu tính thuyết phục. Công tác lý luận chưa
làm sáng tỏ được một số vấn đề quan trọng trong công cuộc
đổi mới. Cơng tác tổ chức và cán bộ cịn nhiều mặt yếu kém.
Chất lượng và hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát chưa
cao.”4. Tình trạng tham ơ, tham nhũng, lãng phí tồn tại và
đang diễn ra ngày càng có tính chất nghiêm trọng trên nhiều
lĩnh vực, kể cả lĩnh vực giáo dục, y tế, văn hoá, xã hội và cơ
quan bảo vệ pháp luật.
Những vấn đề trên đây thực sự đang là những vấn
đề bức xúc nhất của xã hội ta hiện nay. Nó ảnh hưởng trực
tiếp đến uy tín, bản chất giai cấp công nhân của Đảng, làm
giảm sút lòng tin của nhân dân, hạ thấp sức chiến đấu và vai
trị lãnh đạo của Đảng, thậm trí cịn là một nguy cơ lớn đe doạ
sự tồn vong của chế độ ta. Trước tình hình đó đặt ra cho cơng

tác xây dựng Đảng những vấn đề cấp bách cần phải giải
3
4

Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội 2006, trang 75
Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội 2006, trang 65


5
quyết về nhận thức, tư tưởng chính trị, về đạo đức lối sống, về
tổ chức bộ máy và tổ chức thực hiện, đó là vấn đề sống cịn
của Đảng, của chế độ ta hiện nay.
Nghiên cứu, nắm vững và vận dụng sáng tạo
những tư tưởng của C.Mác - Ph.Ăngghen và học thuyết Mác –
Lênin về chính đảng cách mạng của giai cấp cơng nhân có ý
nghĩa to lớn cả về lý luận và thực tiễn đối với các Đảng Cộng
sản và bất kỳ người cộng sản nào. Kẻ thù và các thế lực phản
động càng đòi hỏi đa nguyên, đa đảng bao nhiêu thì trách
nhiệm của các Đảng Cộng sản và những người cộng sản lại
càng phải xây dựng Đảng Cộng sản thật sự là một tổ chức
chính trị độc lập, mang bản chất giai cấp công nhân rõ rệt bấy
nhiêu. Điều đó càng có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với
công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng Cộng sản Việt Nam trong
giai đoạn cách mạng hiện nay.
Từ hoạt động thực tiễn phong phú cộng với lý luận cách
mạng tiên tiến của mình, khi luận giải về vai trị sứ mệnh lịch
sử của giai cấp công nhân, C.Mác - Ph.Ăngghen đã luận chứng
một cách khoa học về địa vị kinh tế – xã hội, vai trò lịch sử và
sự phát triển của các giai cấp trong xã hội. C.Mác Ph.Ăngghen khẳng định “Cùng với sự phát triển đại công
nghiệp, chính cái nền tảng trên đó giai cấp tư sản đã sản xuất

và chiếm hữu sản phẩm của nó đã bị phá sập dưới chân giai
cấp tư sản. Trước hết, giai cấp tư sản sản sinh ra những người
đào huyệt chơn chính nó. Sự sụp đổ của giai cấp tư sản và
thắng lợi của giai cấp vô sản đều là tất yếu như nhau”5. Tuy
nhiên, địa vị kinh tế – xã hội đó của giai cấp cơng nhân khơng
5

C.Mác - Ph.Ăngghen toàn tập Nxb CTQG, Hà Nội1995, tập 4, tr 613.


6
tự phát đem lại cho giai cấp công nhân ý thức về sứ mệnh lịch
sử của mình, mà để vươn lên thành giai cấp “tự giác” thì giai
cấp cơng nhân phải có một lý luận tiên phong dẫn đường.
C.Mác - Ph.Ăngghen, những nhà khoa học thiên tài, cách
mạng triệt để đã sáng tạo ra lý luận ấy và truyền bá lý luận
ấy cho giai cấp công nhân, biến giai cấp cơng nhân từ “tự nó”
thành giai cấp “vì nó”. Khi giai cấp cơng nhân phát triển đến
trình độ tự giác thì xuất hiện lãnh tụ. Đảng Cộng sản ra đời là
sản phẩm của sự kết hợp giữa chủ nghĩa xã hội khoa học với
phong trào công nhân trong cuộc đấu tranh thực hiện sứ
mệnh lịch sử của mình. Trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng
sản”, C.Mác - Ph.Ăngghen đã khẳng định: Giai cấp vơ sản
hiện đại là người có sứ mệnh lịch sử đào huyệt chôn chủ nghĩa
tư bản và xây dựng một xã hội mới tốt đẹp hơn – chế độ xã
hội chủ nghĩa, cộng sản chủ nghĩa. Bằng lý luận sắc sảo, đúng
đắn các ông đã làm nổi bật vai trị của giai cấp cơng nhân là
giai cấp tiêu biểu cho lực lượng sản xuất tiến bộ nhất, là giai
cấp được rèn luyện trong nền sản xuất đại công nghiệp, là sản
phẩm của chính bản thân nền đại cơng nghiệp, cho nên giai

cấp công nhân là giai cấp tiên tiến nhất, có tinh thần cách
mạng triệt để nhất, có khả năng hành động cách mạng kiên
quyết nhất, có tính tổ chức và kỷ luật cao nhất, là giai cấp
duy nhất đóng vai trị lãnh đạo cách mạng “Trong tất cả các
giai cấp hiện đang đối lập với giai cấp tư sản, thì chỉ có giai
cấp vơ sản là giai cấp thực sự cách mạng. Tất cả các giai cấp
khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển của đại
cơng nghiệp. Cịn giai cấp vơ sản lại là sản phẩm của bản


7
thân nền đại công nghiệp”6. Tuy nhiên, để thực hiện sứ mệnh
lịch sử đó thì điều kiện tiên quyết là giai cấp cơng nhân phải
tổ chức ra chính đảng độc lập của mình. Trong lời tựa viết cho
bản tiếng Anh xuất bản năm 1888 của

“Tuyên ngôn của

Đảng Cộng sản” Ph.Ăngghen viết: “Chính bản thân các sự
biến và do những thành bại trong cuộc đấu tranh chống tư
bản - do những thất bại nhiều hơn là do những thành công –
mà công nhân không thể không cảm thấy rằng tất cả các
môn thuốc vạn ứng của họ đều vô dụng, họ không thể không
đi tới chỗ nhận thấy tường tận những điều kiện thực sự của
cơng cuộc giải phóng giai cấp cơng nhân”7.
Từ đó khẳng định rằng, giai cấp cơng nhân chỉ có thể
thực hiện được sứ mệnh lịch sử của mình khi nó tự tổ chức ra
một chính đảng độc lập của mình, đó là Đảng Cộng sản. Các
ơng đã lý giải tất cả các phong trào diễn ra trước đây đều là
những phong trào của một số ít, được thực hiện vì lợi ích của

một số ít, cịn phong trào của giai cấp vô sản là phong trào
của số đơng và vì lợi ích của số đơng. C.Mác - Ph.Ăngghen đã
chỉ ra, để cho phong trào đó kết thúc thắng lợi, cần thiết phải
thực hiện cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa và thiết lập nền
chun chính vơ sản, khơng có những điều đó thì khơng thể
tiêu diệt được chủ nghĩa tư bản và không thể xây dựng thành
công chủ nghĩa xã hội.
Đảng được hình thành và phát triển xuất phát từ vai trò
sứ mệnh lịch sử và địa vị của giai cấp cơng nhân, chính vai trị
sứ mệnh đó quyết định bản chất giai cấp của Đảng và đường
lối xây dựng Đảng.
6
7

C.Mác và Ph.Ăngghen tồn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 1995, tập 4, trang 610
C.Mác và Ăngnghen: sđd, tr 21, tr 518 - 521


8
C.Mác và Ph.Ăngghen khẳng định: giai cấp vô sản chỉ có
thể hành động như một giai cấp, khi nó được tổ chức thành
một đảng chính trị đặc biệt, chính đảng đó phải đối lập với tất
cả các đảng của giai cấp hữu sản. Sứ mệnh lịch sử của Đảng
Cộng sản, của giai cấp công nhân Ph.Ăngghen chỉ rõ: “Để cho
giai cấp vô sản đủ vững manh để chiến thắng trong giờ phút
quyết định, cần phải - và điều này Mác và tôi chủ trương từ
năm 1847 - thành lập một đảng riêng biệt khác hẳn các đảng
khác và đối lập hẳn với các đảng này, một đảng giai cấp tự
giác”8.
Trong lời kêu gọi của Ban chấp hành trung ương gửi

“Liên đoàn những người cộng sản” tháng 3 năm 1850
C.Mác - Ph.Ăngghen chỉ rõ: “Để khỏi một lần nữa bị tụt xuống
vai trò của đội ca vỗ tay hoan nghênh các nhà dân chủ tư
sản, thì cơng nhân và trước hết Liên đoàn phải cố gắng để
thành lập bên cạnh phái dân chủ chính thống, một tổ chức
Đảng cơng nhân bí mật và công khai độc lập và biến mỗi chi
bộ của mình thành trung tâm và hạt nhân của các hội liên
hiệp cơng nhân, trong đó lập trường và lợi ích của giai cấp vơ
sản có thể được đưa ra thảo luận độc lập với những ảnh
hưởng tư sản”9. Như vậy, chỉ có khi nào giai cấp vơ sản tổ
chức ra chính đảng độc lập của mình, thì khi đó cuộc đấu
tranh của giai cấp công nhân mới thực sự chuyển từ đấu tranh
tự phát sang đấu tranh tự giác có tổ chức, có lãnh đạo.
C.Mác - Ph.Ăngghen khẳng định: “Về mặt thực tiễn,
những người cộng sản là bộ phận kiên quyết nhất trong các
đảng công nhân ở tất cả các nước, là bộ phận luôn luôn thúc
8
9

C.Mác và Ph.Ăngghen, tồn tập, Nxb Chính trị quộc gia, Hà Nội 1995, tập 6, tr. 704
Sđd tr 342- 343


9
đẩy phong trào tiến lên, về mặt lý luận, họ hơn bộ phận cịn
lại của giai cấp vơ sản ở chỗ là họ hiểu rõ những điều kiện,
tiến trình và kết quả chung của phong trào vô sản”

10

C.Mác - Ph.Ăngghen luận giải rằng trong cuộc đấu tranh
của mình chống quyền lực liên hợp của các giai cấp của nó,
giai cấp cơng nhân chỉ khi được tổ chức thành một chính đảng
độc lập đối lập với tất cả các chính đảng cũ do giai cấp của nó
lập nên, thì mới có thể hành động với tư cách là một giai cấp:
“Đảng cơng nhân phải hoạt động sao cho thật có tổ chức,
thật thống nhất, thật độc lập, nếu nó khơng muốn...lại bị giai
cấp tư sản lợi dụng và phải bám đuôi nó lê đi”11
Quan điểm C.Mác - Ph.Ăngghen về Đảng Cộng sản phải
là một tổ chức độc lập, có nghĩa là Đảng Cộng sản phải độc
lập cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức, không lệ thuộc vào
giai cấp tư sản.
Theo C.Mác - Ph.Ăngghen Đảng Cộng sản độc lập về
chính trị ở chỗ: Đảng phải có cương lĩnh, điều lệ, đường lối,
chiến lược, sách lược tập trung thống nhất và đúng đắn.
đường lối, chủ trương, chính sách của đảng phải là sự kết hợp
nhuần nhuyễn giữa lý luận với thực tiễn, phản ánh đúng nhu
cầu đòi hỏi khách quan của thực tiễn xã hội, phù hợp với tâm
tư nguyện vọng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động.
Đảng Cộng sản phải luôn kiên định mục tiêu, lý tưởng
của mình, dù trong bất cứ điều kiện nào, hồn cảnh nào cũng
khơng được xa rời mục tiêu, lý tưởng, đó là tổ chức những
C.Mác và Ph.Ăngghen tồn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 1995, tập 4, trang
614-615
11
C.Mác và Ph.Ăngghen tồn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 1993, tập 7, trang
342-343
10

10
người vô sản thành giai cấp, tuyên truyền, giác ngộ giai cấp
vô sản, tổ chức họ thành lực lượng cách mạng thực sự, tiến
hành cách mạng vơ sản giành chính quyền, thiết lập và sử
dụng chun chính vơ sản như một cơng cụ có hiệu lực để cải
tạo xã hội cũ, xây dựng xã hội mới: “Đối với chúng ta, vấn đề
không phải là làm thay đổi chế độ tư hữu, mà làm thủ tiêu
chế độ đó, khơng phải là xố nhồ mâu thuẫn giai cấp, mà là
thủ tiêu các giai cấp, khơng phải là hồn thiện xã hội hiện
tồn, mà là xây dựng xã hội mới”12.
Để thực hiện mục tiêu, lý tưởng đó Đảng phải ln nắm
chắc tình hình thực tiễn cách mạng, nghiên cứu, tổng kết thực
tiễn xác định đường lối, chủ trương, chính sách đúng đắn và
khoa học để định hướng cho sự phát triển của cách mạng,
thúc đẩy lực lượng cách mạng của Đảng, của giai cấp cơng
nhân hồn thành vai trị sứ mệnh lịch sử của mình.
Cùng với độc lập về chính trị, Đảng Cộng sản cịn độc lập
về tư tưởng: “Tun ngơn của Đảng Cộng sản” một văn
kiện có tính chất cương lĩnh đầu tiên của phong trào cộng sản
và công nhân quốc tế, trong đó C.Mác - Ph.Ăngghen khơng
những trình bày quan điểm lý luận chung mà cịn thể hiện rõ
mục đích, nhiệm vụ của Đảng, những cơ sở lý luận của chiến
lược, sách lược, con đường, biện pháp đấu tranh cách mạng…
đó chính là những cơ sở để xây dựng Đảng về chính trị, tư
tưởng. Đồng thời trong Tun ngơn C.Mác - Ph.Ăngghen đã
thẳng thắn đấu tranh bác bỏ mọi tư tưởng chống đối, đối lập
với hệ tư tưởng vơ sản, bóc trần những quan điểm tư tưởng, lý
luận sai trái của giai cấp tư sản về sở hữu cá nhân, tự do cá
12

sđ , tr 347


11
nhân, vấn đề gia đình, dân tộc, Tổ quốc... Trên cơ sở đó bảo
vệ và khẳng định những nguyên lý của chủ nghĩa xã hội khoa
học. Vì vậy, theo C.Mác - Ph.Ăngghen Đảng Cộng sản cần phải
khẳng định nền tảng tư tưởng của mình là chủ nghĩa xã hội
khoa học và coi đó là hệ tư tưởng duy nhất đúng cho mọi hoạt
động của đảng, dù trong điều kiện hoàn cảnh nào cũng khơng
được xa rời hệ tư tưởng đó; đồng thời luôn luôn nghiên cứu
nắm vững bản chất cách mạng khoa học của nó, phải tích cực
tun truyền sâu rộng vào trong phong trào công nhân, vào
mọi tầng lớp xã hội để cho hệ tư tưỏng đó khơng chỉ là hệ tư
tưởng của Đảng, của giai cấp công nhân mà hệ tư tưởng đó
phải trở thành nền tảng tư tưởng của cả xã hội. Để giữ vững
tính độc lập của tư tưởng và phát huy sức mạnh về tư tưởng
chúng ta không ngừng đấu tranh chống lại các hệ tư tưởng
thù địch, các quan điểm sai trái, không dung nạp, không chấp
nhận sự tồn tại của đa hệ tư tưởng trong Đảng.
Trong “Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản” C.Mác Ph.Ăngghen đã chỉ rõ “Cách mạng cộng sản chủ nghĩa là sự
đoạn tuyệt triệt để nhất với những quan hệ sở hữu kế thừa
của q khứ, khơng có gì đáng ngạc nhiên khi thấy rằng trong
quá trình phát triển của nó, nó đoạn tuyệt một cách triệt để
nhất với những tư tưởng kế thừa của quá khứ”13.
Tính độc lập về tổ chức của Đảng thể hiện ở chỗ: Đảng
phải là một chỉnh thể có tổ chức và là tổ chức chặt chẽ của
giai cấp công nhân, kỷ luật tự giác, nghiêm minh, trong Đảng
ln đồn kết ý chí và hành động. Xuất phát từ quan điểm:
Đảng là đội tiền phong có tổ chức, do vậy, ngay trong tác

13

C.Mác và Ph.Ăngghen tồn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 1995, tập 4, trang 626


12
phẩm “Hệ tư tưởng Đức” C.Mác - Ph.Ăngghen đã nhấn
mạnh: khơng có một chính đảng nào có thể tồn tại khơng có
tổ chức. Bằng hoạt động thực tiễn và lý luận tiên phong của
mình hai ơng đã cải tổ “Liên đồn những người chính
nghĩa”, thành “Liên đồn những người cộng sản” và luôn
đấu tranh để củng cố sự thống nhất các tổ thức vô sản, cùng
với việc kiện quyết chống bọn cơ hội, xét lại. Trong tác phẩm
“Gia đình thần thánh” C.Mác - Ph.Ăngghen khẳng định:
công nhân được tổ chức là lực lượng sáng tạo ra xã hội mới,
sáng tạo ra tất cả, nghĩa là, khi giai cấp công nhân giác ngộ
được nguồn gốc, bản chất bóc lột và tư hữu, ý thức được con
đường mục tiêu đấu tranh thì họ sẽ tự giác liên kết để hoạt
động và có hoạt động chính trị rộng rãi, khi đó họ sáng tạo ra
cả xã hội. Theo C.Mác - Ph.Ăngghen để củng cố tổ chức cần
phải đuổi cổ ra khỏi đảng những phần tử thù địch, bọn cơ
hội…đây là quy luật phát triển của đảng và phải duy trì kỷ
luật chặt chẽ, nếu không, mọi cái sẽ mất đi hết. Đồng thời, hai
ông cũng chỉ rõ: lập trường, quan điểm, tư tưởng, thế giới
quan của giai cấp cơng nhân quyết định tính chất của một
Đảng chứ không phải ở thành phần xuất thân của đảng viên,
thành phần xã hội của Đảng. Vì vậy, về cơ cấu tổ chức của
Đảng thì Đảng khơng chỉ kết nạp những đại biểu ưu tú trong
giai cấp cơng nhân, mà cịn phải kết nạp vào hàng ngũ của
mình những người ưu tú thuộc các tầng lớp nhân dân lao động

khác, nếu họ từ bỏ quan điểm, thành phần giai cấp xuất thân,
giác ngộ và tự nguyện đứng trên lập trường giai cấp công
nhân, gắn cuộc đời với Đảng, hy sinh phấn đấu cho mục tiêu,
lý tưởng của Đảng Cộng sản.


13
Như vậy, về bản chất Đảng Cộng sản là một tổ chức
chính trị độc lập với giai cấp tư sản và các đảng phái tư sản.
Sự độc lập về chính trị, tư tưởng của Đảng Cộng sản là tiêu chí
cơ bản để khẳng định giai cấp công nhân là lực lượng chính
trị độc lập.
Đảng Cộng sản là lực lượng chính trị độc lập với giai cấp
tư sản nhưng không đối lập và tách rời giai cấp công nhân, mà
Đảng Cộng sản ln gắn bó mật thiết với giai cấp cơng nhân,
tuyên tuyền giác ngộ và tổ chức giai cấp công nhân đấu tranh
chống giai cấp tư sản.
Theo C.Mác - Ph.Ăngghen thì vơ sản tất yếu phải đi đến
cộng sản đó là điều biện chứng của sự phát triển, Đảng Cộng
sản là kết quả tất yếu của quá trình phát triển của giai cấp
công nhân, là sản phẩm của cuộc đấu tranh giữa giai cấp vô
sản và giai cấp tư sản. Đảng khơng phải là cái gì khác mà là
hiện thân của giai cấp công nhân đã tự giác. Mục tiêu, lý
tưởng của Đảng là mục tiêu, lý tưởng của giai cấp cơng nhân,
đó là xố bỏ chế độ tư hữu, thiết lập chun chính vơ sản, xây
dựng thành cơng chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản. Đảng
Cộng sản đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp cơng
nhân, đồng thời hy sinh phấn đấu vì mục tiêu, lý tưởng, lợi ích
của giai cấp.
Trong “Tun ngơn của Đảng Cộng sản” C.Mác Ph.Ăngghen chỉ rõ “Những người cộng sản không phải là một

Đảng riêng biệt, đối lập với các Đảng cơng nhân khác.
Họ tuyệt nhiên khơng có một lợi ích nào tách khỏi lợi ích
của tồn thể giai cấp vơ sản”14. Như vậy, Đảng là một bộ phận
14

C.Mác và Ph.Ăngghen tồn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội 1995, tập 4, trang 614


14
của giai cấp công nhân không tách rời giai cấp cơng nhân,
Đảng là một tổ chức chính trị độc lập của giai cấp cơng nhân,
gắn bó mật thiết với giai cấp công nhân. Đảng là đội tiền
phong, bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân, song
về bản chất giai cấp thì Đảng với giai cấp là một hay nói cách
khác là Đảng mang bản chất giai cấp cơng nhân rõ rệt. Bản
chất giai cấp của Đảng được thể hiện rõ ở mục tiêu, lý tưởng,
lập trường, quan điểm của Đảng là của giai cấp công nhân, hệ
tư tưởng của Đảng là hệ tưởng của giai cấp công nhân đó là
chủ nghĩa xã hội khoa học, nguyên tắc tổ chức hoạt động của
Đảng phù hợp theo những nguyên tắc của giai cấp công nhân
trong sản xuất công nghiệp và đấu tranh cách mạng, đó là
nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo cá nhân phụ
trách…Đảng xây dựng đội ngũ của mình theo quan điểm, lập
trường tư tưởng của giai cấp công nhân; Đảng Cộng sản
không chỉ đại biểu trung thành cho lợi ích của giai cấp cơng
nhân mà cịn đại biểu trung thành cho lợi ích của tầng lớp
nhân dân lao động trong sự nghiệp cách mạng, Đảng Cộng
sản ln mang trong mình tinh thần quốc tế vô sản.
C.Mác - Ph.Ăngghen chỉ rõ: Đảng Cộng sản của giai cấp
công nhân, mang bản chất giai cấp công nhân, do đó phải

đứng trên lập trường giai cấp để xem xét, giải quyết mọi vấn
đề. Mọi chủ trương đường lối chiến lược, sách lược của Đảng
đều phải được xuất phát từ lợi ích của giai cấp cơng nhân và
nhân dân lao động. Làm được như thế Đảng mới thực sự có
sức mạnh và lơi cuốn lực lượng cách mạng to lớn trong cuộc
đấu tranh thực hiện sứ mệnh lịch sử của mình.


15
Đến với chủ nghĩa Mác, nghiên cứu sâu sắc những
nội dung cơ bản của học thuyết Mác - Lênin về xây dựng
đảng, vận dụng sáng tạo vào điều kiện thực tiễn của cách
mạng Việt Nam. Chủ tịch Hồ chí Minh đã sáng lập và rèn
luyện Đảng Cộng sản Việt Nam, xây dựng thành công Đảng
Cộng sản ở một nước thuộc địa nửa phong kiến.
Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời là sản phẩm của sự kết
hợp chủ nghĩa Mác - Lênin với phong trào công nhân và phong
trào yêu nước Việt Nam. Ngay từ khi ra đời Đảng ta đã mang
bản chất giai cấp công nhân, đồng thời là đại biểu trung thành
cho lợi ích của giai cấp cơng nhân, nhân dân lao động và của
cả dân tộc. Thực tiễn đã chứng minh, trong suốt 77 năm qua
sự lãnh đạo của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi của
cách mạng Việt Nam.
Vận dụng sáng tạo những nguyên lý của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, qua tổng kết , đúc rút, phát triển
lý luận Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X xác định: “ Đảng
Cộng sản Việt Nam là đội tiên phong của giai cấp công nhân,
đồng thời là đội tiên phong của nhân dân lao động và của cả
dân tộc Việt Nam; đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp
cơng nhân, nhân dân lao động và của dân tộc.”15
Trong giai đoạn cách mạng hiện nay, Đảng tiếp tục lãnh

đạo nhân dân ta tiến hành công cuộc đổi mới, đẩy mạnh sự
nghiệp cơng nghiệp hố, hiện đại hố đất nước trong điều
kiện: “Những năm tới, đất nước ta có cơ hội lớn để tiến lên,
tuy khó khăn cịn nhiều. Địi hỏi bức bách của dân tộc lúc này
là phải tranh thủ cơ hội, vượt qua thách thức, tiếp tục đổi mới
15

Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội 2006, trang 130


16
mạnh mẽ, toàn diện và đồng bộ, phát triển nhanh và bền
vững hơn.”16 Chính vì vậy địi hỏi Đảng ta phải luôn giữ vững
bản chất cách mạng - khoa học của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh và vận dụng sáng tạo học thuyết đó, tư
tưởng vào điều kiện cụ thể cách mạng nước ta, không ngừng
tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đưa đất nước vững
bước tiến lên chủ nghĩa xã hội.
Để hoàn thành nhiệm vụ của mình Đại hội đại biểu lần
thứ X Đảng Cộng sản Việt Nam chỉ rõ: “ Trong những năm tới,
phải dành nhiều công sức tạo được chuyển biến rõ rệt về xây
dựng Đảng, phát huy truyền thống cách mạng, bản chất giai
cấp cơng nhân và tính tiên phong của Đảng; xây dựng Đảng
thực sự trong sạch, vững mạnh cả về chính trị, tư tưởng và tổ
chức, đồn kết nhất trí cao, gắn bó mật thiết với nhân dân, có
phương thức lãnh đạo khoa học, có đội ngũ cán bộ, đảng viên
đủ phẩm chất và năng lực. Đây là nhiệm vụ then chốt, có ý
nghĩa sống cịn đối với Đảng và sự nghiệp cách mạng của
nhân dân ta.”17
Công tác xây dựng và chỉnh đốn đảng hiện nay là vấn

đề then chốt, cơ bản và cấp bách với nhiều nội dung lớn mà
đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X xác định đó là: Nâng cao
bản lĩnh chính trị và trình độ trí tuệ của Đảng; kiệm tồn và
đổi mới hoạt động của tổ chức cơ sở đảng, nâng cao chất
lượng đội ngũ đảng viên; thực hiện nghiêm túc nguyên tắc tập
trung dân chủ trong đảng; tăng cường quan hệ gắn bó giữa
Đảng với nhân dân; nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác
kiểm tra, giám sát; đổi mới tổ chức, bộ máy và công tác cán
16
17

Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội 2006, trang 75
Văn kiện đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ X, Nxb CTQG, Hà Nội 2006, trang 130


17
bộ; đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng; trong đó vấn đề
có tính chất cốt lõi nhất là khơng ngừng tăng cường bản chất
giai cấp công nhân của Đảng và thường xuyên xây dựng Đảng
vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
Tăng cường bản chất giai cấp cơng nhân là vấn đề có
tính ngun tắc đối với Đảng Cộng sản nói chung và Đảng ta
nói riêng. ở nước ta lợi ích giai cấp cơng nhân thống nhất với
lợi ích dân tộc, Đảng mang bản chất giai cấp cơng nhân, đồng
thời Đảng đại biểu cho lợi ích của nhân dân lao dộng và của
cả dân tộc. Thực tế, Đảng đã và đang phấn đấu hy sinh vì lợi
ích của giai cấp, của nhân dân lao động và của cả dân tộc.
Bản chất giai cấp công nhân của Đảng thấm sâu vào tất cả
các mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức, tức là cả trong nền
tảng tư tưởng, đường lối chính trị, nguyên tắc tổ chức và mọi

mặt hoạt động của Đảng.
Là chính đảng của giai cấp cơng nhân, đương nhiên,
Đảng phải không ngừng tăng cường bản chất giai cấp cơng
nhân và coi đó là điều kiện quan trọng để nâng cao bản lĩnh
chính trị tư tưởng của Đảng, nhất là trong tình hình hiện nay
khơng ít cán bộ đảng viên còn dao động về đường lối xây
dựng chủ nghĩa xã hội của nước ta, một bộ phận chưa nhận
thức được đầy đủ, có biểu hiện thờ ơ, phai nhạt lý tưởng, làm
việc cầm chừng, đóng góp cho cơng việc chung cịn hạn chế;
cịn một bộ phận khơng nhỏ vi phạm về đạo đức, lối sống, vi
phạm nguyên tắc, điều lệ Đảng, nói và làm trái với đường lối
quan điểm của Đảng. Vì vậy, giữ vững và tăng cường bản chất
giai cấp công nhân của Đảng là nhiệm vụ có ý nghĩa quan
trọng hàng đầu đối với Đảng ta hiện nay.


18
Để giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân
của Đảng trong giai đoạn cách mạng hiện nay nhất thiết phải:
kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, trong
bất kỳ tình huống nào cũng khơng được xa rời mục tiêu đó;
kiên định và vận dụng sáng tạo, góp phần phát triển chủ
nghĩa Mác – Lênin và tư tưởng Hồ chí Minh trong hoạt động
của Đảng. Thường xuyên tổng kết thực tiễn, bổ sung, phát
triển lý luận, giải quyết đúng đắn những vấn đề do cuộc sống
đặt ra. Trên cơ sở đó xây dựng đường lối, chủ trương và các
chính sách đúng đắn; Giữ vững nguyên tắc tập trung dân chủ,
thực hiện tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách. Thường xuyên
tự phê bình và phê bình, giữ gìn sự đồn kết thống nhất trong
Đảng; thường xuyên giáo dục, bồi dưỡng lập trường, quan

điểm, ý thức tổ chức của giai cấp công nhân, xây dựng đội
ngũ cán bộ đảng viên theo quan điểm của giai cấp cơng nhân;
củng cố mối quan hệ gắn bó máu thịt với nhân dân, tăng
cường khối đại đoàn kết toàn dân, chăm lo đời sống, thực sự
phát huy quyền làm chủ của nhân dân; trung thành với chủ
nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân, kết hợp sức mạnh dân
tộc với sức mạnh thời.
Thực tiễn, những năm qua chứng tỏ rằng, Đảng ta
lấy chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng
tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của Đảng là hoàn toàn
đúng đắn, chính vì kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ
nghĩa xã hội mà Đảng ta giữ vững được vai trò lãnh đạo, đạt
được những tiến bộ quan trọng trong công tác xây dựng Đảng
và tiếp tục là nhân tố quyết định thắng lợi của tồn bộ cơng
cuộc đổi mới của đất nước. Càng đẩy mạnh công cuộc đổi mới


19
và công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng, chúng ta càng phải
quán triệt sâu sắc, kiên quyết giữ vững các vấn đề nguyên tắc
đó.
Kiên định chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ chí
Minh vấn đề cốt lõi là phải học tập nghiên cứu nắm vững tư
tưởng cơ bản, vận dụng sáng tạo và thực tiễn cách mạng và
thực tiễn xây dựng Đảng, cùng với việc đấu tranh đập tan mọi
thủ đoạn xuyên tạc chủ nghĩa Mác.
Một trong những bài học lớn trong công tác xây dựng
Đảng là Đảng phải thường xuyên được xây dựng và chỉnh đốn,
coi đây là nhiệm vụ then chốt, có ý nghĩa sống cịn của Đảng,
của cách mạng. Xây dựng Đảng là làm cho Đảng thực sự

trong sạch vững mạnh, không ngừng nâng cao năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu; chỉnh đốn Đảng là sửa chữa những sai
lầm, khuyết điểm, làm cho Đảng trở lại đúng các nguyên tắc
về xây dựng Đảng cả về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Đó là
phương châm có ý nghĩa bao quát, chỉ đạo, nội dung cơ bản
của quá trình xây dựng Đảng. Tại hội nghị lần thứ 9 Ban chấp
hành trung ương khoá IX đã chỉ rõ “ Đảng ta là Đảng duy nhất
cầm quyền, bối cảnh phức tạp của tình hình quốc tế, trong
nước và cơng cuộc đổi mới đất nước hiện nay địi hỏi Đảng ta
phải thường xuyên tự đổi mới, tự chỉnh đốn, phải

thường

xun chăm lo cơng tác chính trị, tư tưởng, bảo đảm sự thống
nhất trong Đảng về nhận thức và hành động, sự đồng thuận
trong xã hội về mục tiêu, lý tưởng, về đường lối, chủ trương,
chính sách đổi mới và vai trò lãnh đạo của Đảng”18. Đặc biệt
phải kết hợp xây dựng tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh từ
Đảng cộng sản Việt Nam, VKHN lần thứ 9 BCHTW khoá IX, Nxb CTQG, 2004, tr. 140 –
141.
18


20
cơ sở đến trung ương. Kết hợp xây dựng tổ chức Đảng vững
mạnh với xây dựng đội ngũ cán bộ đảng viên, đổi mới phương
thức lãnh đạo của Đảng, xây dựng mối quan hệ bền vững, gắn
bó giữa Đảng với các tổ chức khác trong hệ thống chính trị.
Đứng trước yêu cầu, nhiệm vụ cách mạng trong thời
kỳ hiện nay, để xây dựng Đảng ngang tầm với nhiệm vụ, mỗi

chúng ta, những người cộng sản nhất thiết phải trung thành
và vận dụng sáng tạo tư tưởng của học thuyết Mác về chính
đảng của giai cấp cơng nhân, đặc biệt cần quán triệt sâu sắc,
vận dụng linh hoạt vào tình hình thực tiễn để xây dựng tổ
chức Đảng, đội ngũ đảng viên thực sự vững vàng, kiên định,
trung thành với lý tưởng xã hội chủ nghĩa. Đấu tranh có hiệu
quả chống lại mọi luận điệu thù địch, xuyên tạc, phá hoại chủ
nghĩa Mác trên tất cả các lĩnh vực đời sống xã hội của các thế
lực phản động; kiên quyết giữ vững vai trị lãnh đạo của Đảng,
khơng thực hiện đa đảng đối lập, đa ngun về chính trị, góp
phần vào việc thực hiện thắng lợi cuộc vận động xây dựng,
chỉnh đốn Đảng trong giai đoạn cách mạng hiện nay. Đồng
thời kiên quyết đấu tranh chống mọi biểu hiện cơ hội chủ
nghĩa, lợi dụng chức quyền để tham ô, tham nhũng…ở một bộ
phận cán bộ đảng viên là trách nhiệm chính trị của tồn
Đảng, tồn dân và tồn qn ta, góp phần trực tiếp bảo vệ và
phát triển tư tưởng của C.Mác - Ph.Ăngghen về xây dựng
Đảng Cộng sản trong thời đại ngày nay.
Quân đội nhân dân dân Việt Nam do Đảng Cộng sản
Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, giáo dục và rèn
luyện. Là lực lượng chính trị trung thành của Đảng, công cụ
bạo lực sắc bén của nhà nước, từ khi thành lập đến nay luôn