TIỂU LUẬN xây DỰNG ĐẢNG tư TƯỞNG của c mác và PH ĂNG GHEN về ĐẢNG CỘNG sản PHẢI THỂ HIỆN TÍNH vô sản rõ rệt NHỮNG vấn đề đặt RA đối với CÔNG tác xây DỰNG CHỈNH đốn ĐẢNG HIỆN NAY

Học thuyết Mác - Lênin về chính đảng cách mạng của giai cấp công nhân
là một bộ phận cấu thành của chủ nghĩa xã hội khoa học. Đó là một hệ thống
những quan điểm, tư tưởng hoàn chỉnh của C.Mác- Ph.Ăng ghen và V.I.Lê nin
về tổ chức và hoạt động của chính đảng cách mạng, chính Đảng kiểu mới của
giai cấp công nhân. Học thuyết đó nó chỉ ra qua trình khách quan của sự hình
thành và phát triển của Đảng cộng sản, nêu lên những nguyên lý, nguyên tắc xây
dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức, đó là những cơ sở khoa học bảo
đảm cho việc xây dựng các Đảng cộng sản thực sự là lãnh tụ chính trị đội tiên
phong và bộ tham mưu chiến đấu của giai cấp công nhân.
C.Mác và Ph.Ăng ghen là những người đầu tiên xây dựng lên những tư
tưởng cơ bản về Đảng cộng sản, đồng thời hai ông đã đích thân tham gia vào
phong trào công nhân và từng bước xây dựng tổ chức cộng sản đầu tiên của giai
cấp vô sản. Liên đoàn những người cộng sản do hai ông thành lập và lãnh đạo là
thể hiện sự vận dụng những nguyên tắc cơ bản về tổ chức và hoạt động của Đảng
vô sản vào thực tiễn. C.Mác, Ph.Ăng ghen đã thảo ra “Tuyên ngôn của Đảng
cộng sản” và “Điều lệ của liên đoàn những người cộng sản”. Sau đó C.Mác đã
tiếp tục soạn thảo ra “Tuyên ngôn thành lập hội liên hiệp công nhân quốc tế” và
cùng với Ph.Ăng ghen soạn thảo “Điều lệ chung và các quy chế hành chính” của
quốc tế thứ nhất. Đó là những văn kiện có tính chất cương lĩnh và cơ sở tổ chức
của các tổ chức cộng sản tiền bối. Là những người sáng lập ra Đảng cộng sản
đầu tiên trong lịch sử phong trào công nhân, bằng những văn kiện nổi tiếng nói
trên, C.Mác, Ph.Ăng ghen đã có những cống hiến vô giá trong việc nêu ra và lý
giải những nguyên tắc tổ chức về xây dựng Đảng cộng sản đó là: Đảng cộng sản
là một tổ chức độc lập của giai cấp công nhân; Đảng phải thể hiện tính vô sản rõ
rệt; Đảng phải được xây dựng trên nguyên tắc dân chủ triệt để; Điều kiện tiêu
chuẩn cơ bản của người vào Đảng; Đảng phải thường xuyên được củng cố vững


-2chắc về chính trị, tư tưởng và tổ chức; Đảng phải có cơ cấu tổ chức phù hợp với
điều kiện và thời gian hoạt động của Đảng, với những nhiệm vụ mà Đảng phải
giải quyết; Đảng phải nêu cao chủ nghĩa quốc tế vô sản.

Với những tư tưởng thiên tài của C.Mác và Ph.Ăng ghen về Đảng cách
mạng của giai cấp công nhân đã ảnh hưởng to lớn và trực tiếp đến sự phát triển
của toàn bộ phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Sau này trong điều kiện
lịch sử mới, V.I.Lê nin đã đấu tranh để bảo vệ, phát triển và xây dựng hoàn
chỉnh về chính đảng kiểu mới của giai cấp công nhân.
Nhưng hiện nay trước sự sụp đổ chủ nghĩa xã hội ở Liên xô (cũ) và các
nước Đông Âu, làm cho chủ nghĩa xã hội trên thế giới đang tạm thời bị khủng
hoảng, các Đảng cộng sản ở những nước đó mất vai trò lãnh đạo cách mạng. Bên
cạnh đó chủ nghĩa tư bản đã tận dụng những thành tựu của cuộc cách mạng khoa
học và công nghệ hiện đại, có sự điều chỉnh thích nghi chúng đang ra sức phủ
nhận vai trò lãnh đạo của Đảng cộng sản, phủ nhận vai trò lịch sử của giai cấp
công nhân và những thành quả cách mạng của nó, mục đích của chúng là xoá bỏ
lý luận của chủ nghĩa Mác-Lê nin nói chung, học thuyết Mác-Lê nin về xây dựng
Đảng của giai cấp công nhân nói riêng, để từng bước xoá bỏ sự lãnh đạo của
Đảng cộng sản ở một số nước còn lại và tiến tới xoá bỏ chủ nghĩa xã hội trên
toàn thế giới, trong đó có Việt Nam.
Hiện nay dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đất nước ta đang
tiến hành công cuộc đổi mới với nhiệm vụ trọng tâm là thực hiện công nghiệp
hoá, hiện đại hoá đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa. Bên cạnh những
thuận lợi, chúng ta phải đối phó với nhiều những khó khăn, thách thức. Cuộc đấu
tranh giai cấp, đấu tranh dân tộc diễn ra sâu sắc quyết liệt trên tất cả các lĩnh vực
của đời sống kinh tế xã hội. Với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ,
với xu thế toàn cầu hoá về kinh tế, chủ nghĩa đế quốc đang dùng mọi thủ đoạn
hết sức thâm độc và nguy hiểm để tấn công và chống phá cách mạng của nước


-3ta, trong đó chúng tập trung chống phá vào đường lối chính sách của Đảng, công
kích chia rẽ nội bộ Đảng, chia rẽ Đảng, Nhà nước và nhân dân hòng làm tan rã
Đảng ta và chế độ xã hội chủ nghĩa. Yêu cầu đặt ra là phải xây dựng Đảng ta
luôn vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức để lãnh đạo đất nước vượt qua

mọi khó khăn thử thách, xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở Việt Nam.
Để xây dựng Đảng ta vững mạnh về mọi mặt, chúng ta phải nghiên cứu
nắm vững và vận dụng đúng đắn sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ
Chí Minh nói chung và những tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăng ghen về chính
đảng cách mạng của giai cấp công nhân nói riêng. Đó là vấn đề có ý nghĩa đặc
biệt quan trọng để giúp cho Đảng ta và cán bộ đảng viên của Đảng có cơ sở khoa
học thế giới quan và phương pháp luận khoa học để nhận thức và hành động, xây
dựng niềm tin vào chế độ xã hội chủ nghĩa, vào sự lãnh đạo của Đảng, có cơ sở
lý luận và thực tiễn để đấu tranh phê phán với những luận điệu xuyên tạc của kẻ
thù, bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mác-Lê nin, tư tưởng Hồ Chí Minh,
đường lối quan điểm của Đảng ta.
Trong hệ thống tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăng ghen về chính đảng của
giai cấp công nhân, nhất là về nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính đảng
cách mạng của giai cấp công nhân có nhiều nội dung cơ bản quan trọng. Nhưng
phạm vi bài này chỉ đề cập phân tích tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăng ghen về
Đảng cộng sản phải thể hiện tính vô sản rõ rệt. Những vấn đề đặt ra đối với
công tác xây dựng và chỉnh đốn của Đảng ta hiện nay.
1. Tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăng ghen về Đảng cộng sản phải thể
hiện tính vô sản rõ rệt:
1.1.Đảng cộng sản ra đời là một tất yếu khách quan của cuộc đấu
tranh giai cấp cách mạng chống lại giai cấp tư sản:
Lịch sử loài người từ khi phân chia giai cấp là lịch sử đấu tranh giai cấp.
Trong xã hội có giai cấp, các giai cấp có lợi ích khác nhau dẫn đề mâu thuẫn về


-4lợi ích, đó là nguồn gốc cơ bản của mâu thuẫn giai cấp và đấu tranh giai cấp.
Đấu tranh giai cấp thoạt đầu là đấu tranh về quyền lợi kinh tế cuộc đấu tranh đó
phát triển đến một trình độ nhất định thì chuyển hoá thành đấu tranh chính trị. Từ
thực tiễn cuộc đấu tranh chính trị đó đặt ra đòi hỏi phải có một tổ chức chính trị,
một lực lượng đại biểu đại diện cho ý chí, nguyện vọng của một giai cấp, là lãnh

tụ chính trị, bộ tham mưu của một giai cấp để giác ngộ, lãnh đạo tổ chức đấu
tranh giai cấp. C.Mác và Ph.Ăng ghen đã đi phân tích luận giải từ hình thái kinh
tế tư bản chủ nghĩa, đã chỉ ra xu hướng vận động của xã hội tư bản và sự vận
động của các giai cấp trong xã hội tư bản, đồng thời các ông chỉ ra hai giai cấp
cơ bản đối lập nhau, đó là giai cấp vô sản và giai cấp tư sản. Sự ra đời và phát
triển của giai cấp vô sản luôn gắn liền với sự ra đời và phát triển của chủ nghĩa
tư bản, của nền sản xuất đại công nghiệp: "Trong tất cả các giai cấp hiện đang
đối lập với giai cấp tư sản thì chỉ có giai cấp vô sản là giai cấp thực sự cách
mạng. Tất cả các giai cấp khác đều suy tàn và tiêu vong cùng với sự phát triển
của đại công nghiệp, còn giai cấp vô sản lại là sản phẩm của bản thân nền đại
công nghiệp"1
C.Mác và Ph.Ăng ghen đã đi phân tích từ địa vị kinh tế xã hội của giai cấp
công nhân khảng định “Trước hết giai cấp tư sản sản sinh ra những người đào
huyệt chôn chính nó. Sự sụp đổ của giai cấp tư sản và thắng lợi của giai cấp vô
sản đều là tất yếu như nhau”2. Hai ông đã chỉ ra tính tất yếu diệt vong của chủ
nghĩa tư bản, của giai cấp tư sản và sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công
nhân là người đào huyệt chôn chủ nghĩa tư bản và xây dựng một chế độ xã hội
mới xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa. Đó là một sự nghiệp vĩ đại, to lớn
và triệt để nhất, phải trải qua một quá trình đấu tranh gay go quyết liệt, vô cùng
khó khăn phức tạp và lâu dài. Nhưng để thực hiện được sứ mệnh lịch sử thế giới
của giai cấp công nhân nhất thiết phải tổ chức ra một chính Đảng cách mạng.
1
2

C.Mác và Ph.Ăng ghen, toàn tập, Nxb Chính trị QG, HN 1995, tập 4, tr 610
Sđd tập 4, tr 613


-5Đảng đó phải là một tổ chức độc lập, phải thể hiện tính vô sản rõ rệt, tức là phải
mang bản chất của giai cấp công nhân: “Trong cuộc đấu tranh của mình chống

quyền lực liên hiệp của các giai cấp hữu sản, giai cấp công nhân chỉ khi được tổ
chức
thành một chính đảng độc lập với tất cả các chính đảng cũ do giai cấp hữu sản
lập lên, thì mới có thể hành động với tư cách là một giai cấp. Việc tổ chức như
vậy giai cấp công nhân thành một chính đảng là cần thiết bảo đảm thắng lợi của
cách mạng xã hội và thắng lợi của mục đích cuối cùng của nó là thủ tiêu các giai
cấp”3. Chính Đảng của giai cấp công nhân ra đời là một dấu hiệu đánh dấu sự
phát triển đến một trình độ cao của cuộc đấu tranh giai cấp, đồng thời đó là điều
kiện nâng cuộc đấu tranh giai cấp lên một trình độ cao hơn, triệt để hơn phát
triển thành cách mạng xã hội.
1.2- Đảng cộng sản mang bản chất giai cấp công nhân, là một bộ phận
không tách rời của giai câp công nhân, một tổ chức chính trị độc lập của
giai cấp công nhân.
Từ sự nghiên cứu sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản, tính tất yếu khách
quan phải thành lập Đảng cộng sản và qui luật ra đời của Đảng. C.Mác, Ph.Ăng
ghen đã chỉ rõ mối quan hệ biện chứng giữa Đảng cộng sản và giai cấp công
nhân và các ông khảng định Vô sản sẽ tiến tới cộng sản đó là quá trình biện
chứng của sự phát triển. Đảng cộng sản là sản phẩm tất yếu của quá trình phát
triển của giai cấp công nhân và cuộc đấu tranh của giai cấp công nhân chống lại
giai cấp tư sản. Đảng cộng sản bao gồm những người ưu tú, tiên tiến nhất của
giai cấp công nhân, mang bản chất giai cấp công nhân Đảng không phải là một tổ
chức tách rời giai cấp, mà là một bộ phận gắn bó chặt chẽ với giai cấp, là một tổ
chức độc lập của giai cấp. Ph.Ăng ghen đã chỉ rõ: “Để cho giai cấp vô sản đủ
mạnh, để chiến thắng trong giờ phút quyết định, cần phải và điều này Mác và tôi
3

Sđd tập 18, tr 203


-6chủ trương từ 1847 thành lập một đảng riêng biệt khác hẳn các đảng khác và đối

lập hẳn với các đảng này, một đảng giai cấp tự giác” 4. Đảng không phải toàn bộ
giai cấp, Đảng chỉ là một bộ phận không tách rời giai cấp. Đảng là đội tiền
phong bộ tham mưu chiến đấu có tổ chức và là tổ chức chặt chẽ nhất của giai cấp
công
nhân. Đảng có quan hệ chặt chẽ với giai cấp, đó là quan hệ bản chất hữu cơ vốn
có, quan hệ máu thịt trong suốt quá trình ra đời tồn tại và hoạt động lãnh đạo của
Đảng: “Những người cộng sản không phải là một đảng riêng biệt đối lập với các
đảng công nhân khác”5. Đảng luôn gắn bó với quần chúng, Đảng là hiện thân của
giai cấp đã tự giác, là một bộ phận không tách rời của giai cấp công nhân, không
đối lập lại giai cấp, không đứng trên giai cấp. Đảng tồn tại vì lợi ích của giai cấp,
của dân tộc.
Đảng cộng sản mang bản chất của giai cấp công nhân tức là Đảng cộng
sản là Đảng của giai cấp công nhân, Đảng luôn đứng vững trên lập trường của
giai cấp công nhân, mọi chủ trương, đường lối chiến lược, sách lược của Đảng
đều xuất phát từ lợi ích của giai cấp công nhân.: “Họ tuyệt nhiên không có một
lợi ích nào tách khỏi lợi ích của toàn thể giai cấp vô sản” 6. Mục đích của Đảng là
mục đích của giai cấp . Đảng là đại biểu cho lợi ích của toàn bộ phong trào vô
sản. Đảng không chỉ đại biểu cho quyền lợi giai cấp công nhân mà còn đại biểu
cho quyền lợi của nhân dân lao động và của cả dân tộc. Giai cấp công nhân để
hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình, tổ chức được một chính đảng độc lập của
giai cấp công nhân. Như vậy Đảng phải xây dựng cương lĩnh đường lối, mục tiêu
lý tưởng là lật đổ giai cấp tư sản xoá bỏ chủ nghĩa tư bản, xây dựng chủ nghĩa xã
hội và chủ nghĩa cộng sản, có hệ tư tưởng độc lập của giai cấp công nhân đó là
chủ nghĩa xã hội khoa học, đó là lý luận Mác. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động
của Đảng: Xây dựng và hoạt động theo những nguyên tắc phù hợp với những
Sđd tập 6, tr 704
Sđd tập 4, tr 614
6 Sđd tập 4, tr 614
4
5

-7nguyên tắc tổ chức của giai cấp công nhân trong sản xuất đại công nghiệp và
trong đấu tranh cách mạng, phản ánh bản chất cách mạng và khoa học của giai
cấp công nhân đó là nguyên tắc tập trung dân chủ, lãnh đạo tập thể đi đôi với cá
nhân phụ trách, tự phê bình và phê bình. Đảng phải xây dựng đội ngũ cán bộ
đảng viên của Đảng theo lập trường quan điểm của giai cấp công nhân, phải thừa
nhận thế giới quan cộng sản chủ nghĩa phấn đấu theo mục tiêu lý tưởng của
Đảng. Đảng gắn bó mật thiết với giai cấp công nhân và nhân dân lao động, đó là
mối quan hệ máu thịt của Đảng. Đảng luôn quan hệ với các giai cấp, các đảng và
các tổ chức khác của giai cấp vô sản để thực hiện mục tiêu lý tưởng của giai cấp
công nhân. Đảng luôn là hạt nhân lãnh đạo, hạt nhân đoàn kết, tập hợp xung
quanh mình mọi lực lượng, mọi tổ chức của giai cấp công nhân và nhân dân lao
động. Đảng cộng sản luôn mang tính chính trị, tính giai cấp rõ ràng. Khảng định
dứt khoát Đảng cộng sản phải là của giai cấp công nhân mang bản chất của giai
cấp công nhân.
C.Mác và Ph.Ăng ghen còn chỉ ra “Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại”
tức là Đảng cộng sản luôn trung thành với chủ nghĩa quốc tế vô sản. Đây cũng là
thể hiện bản chất giai cấp công nhân. Để giành thắng lợi và tự giải phóng mình
giai cấp công nhân phải lấy sự thống nhất quốc tế của mình chống lại sức mạnh
quốc tế của chủ nghĩa tư bản. Sự nghiệp giải phóng giai cấp công nhân phải có
sự hợp tác anh em của giai cấp công nhân các nước, nhưng trước hết phải tự giải
phóng mình trước làm cơ sở để giải phóng toàn thế giới: “Cuộc đấu tranh của
giai cấp vô sản chống lại giai cấp tư sản dù về mặt nội dung không phải là cuộc
đấu tranh dân tộc nhưng lúc đầu lại mang hình thức đấu tranh dân tộc. Đương
nhiên là trước hết giai cấp vô sản mỗi nước phải thanh toán xong giai cấp tư sản
nước mình đã”7. Đảng cộng sản tuyên bố quan điểm cách mạng không ngừng,
mục đích của họ chỉ có thể đạt được là dùng bạo lực cách mạng để làm cuộc
7

Sđd tập 4, tr 611


-8cách mạng lật đổ sự thống trị của giai cấp tư sản, giành quyền thống trị về tay
giai cấp vô sản. Trong cuộc cách mạng ấy những người cộng sản chẳng mất gì
hết ngoài những xiềng xích trói buộc họ, trong cuộc cách mạng ấy họ giành được
cả thế giới cho mình.
Ở đây cũng phải phê phán những phần tử cơ hội đưa ra những luận điệu
“đảng toàn dân” hay “đảng dân tộc”, đảng phi giai cấp hay đảng của nhiều giai
cấp. Thực chất là chúng nhằm xoá ranh giới đảng với giai cấp, xoá bỏ tính chất
giai cấp công nhân của Đảng để từ đó xoá bỏ sự lãnh đạo của Đảng. Khi xem xét
bản chất giai cấp công nhân của một đảng chúng ta phải căn cứ vào mục đích, lý
tưởng, cương lĩnh chính trị, đường lối, hệ tư tưởng của đảng, ở các nguyên tắc tổ
chức và sinh hoạt của đảng, phẩm chất đội ngũ đảng viên. Còn tính chất toàn dân
và tính dân tộc đó chỉ là phản ánh vai trò là đại biểu cho lợi ích và đấu tranh cho
lợi ích của nhân dân và dân tộc. Một giai cấp có thể có nhiều đảng nhưng không
thể có đảng chung chung của nhiều giai cấp. Chỉ có đảng của một giai cấp nhất
định. Đảng cộng sản là Đảng của giai cấp công nhân mà C.Mác và Ph.Ăng ghen
đã chỉ ra những thuộc tính riêng của nó, bản chất giai cấp công nhân của Đảng
cộng sản, được biểu hiện thông qua mục tiêu lý tưởng, thế giới quan, hệ tư
tưởng, nguyên tắc tổ chức và hoạt động, lợi ích của Đảng, sứ mệnh lịch sử của
Đảng là của giai cấp công nhân. Cùng thực hiện chung mục tiêu lý tưởng “Mục
đích trước mắt của những người cộng sản cũng là mục đích trước mắt của tất cả
các Đảng vô sản khác: tổ chức những người vô sản thành giai cấp lật đổ sự thống
trị của giai cấp tư sản, giai cấp vô sản giành lấy chính quyền”8.
1.3. Đảng cộng sản là lãnh tụ chính trị, đội tiên phong của giai cấp
công nhân.
Đảng mang bản chất của giai cấp công nhân, nhưng Đảng không phải toàn
bộ giai cấp mà chỉ là lãnh tụ chính trị, đội tiên phong, bộ phận ưu tú nhất, tiên
8

Sđd tập 4, tr 615


-9tiến nhất của giai cấp công nhân. Tính tiên phong của Đảng không chỉ thể hiện ở
vấn đề lý luận mà còn cả vấn đề thực tiễn.
Tiên phong “về mặt lý luận, họ hơn bộ phận còn lại của giai cấp ở chỗ họ
hiểu rõ những điều kiện tiến trình và kết quả chung của phong trào” 9. Bởi vì
đảng được tiếp thu hệ thống lý luận cách mạng và khoa học của chủ nghĩa MácLênin, giai cấp công nhân có chủ nghĩa Mác-Lênin làm nền tảng tư tưởng và kim
chỉ nam cho hành động cách mạng. Vì chủ nghĩa Mác-Lênin là hệ thống lý luận
đã luận giải sâu sắc về quy luật khách quan và tiến trình lịch sử. Mặt khác với
chức năng lãnh đạo của Đảng, Đảng là người lãnh đạo hơn ai hết đi tiên phong
trong nắm bắt vận dụng quy luật, trong hoàn thiện lý luận và sáng tạo trong tiến
trình cách mạng.
Tiên phong “về mặt thực tiễn, những người cộng sản là bộ phận kiên
quyết nhất trong các đảng công nhân ở tất cả các nước, là bộ phận luôn thúc đẩy
phong trào tiến lên”10. Thực tiễn đó được thể hiện bằng lời nói thống nhất với
việc làm, Đảng định ra đường lối, kiên quyết quá trình thực hiện đường lối và
kiểm tra quá trình thực hiện đường lối. Đảng kiên quyết vượt qua những khó
khăn thử thách trong giành chính quyền, trong đối mặt với những thách thức
thực tiễn của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội.
Tính tiên phong của Đảng nói lên nguyên tắc nhất quán là không được hạ
thấp Đảng xuống ngang giai cấp, không được xoá nhoà ranh giới giữa đảng viên
với quần chúng tích cực mà Đảng phải là lãnh tụ chính trị, là đội tiền phong của
giai cấp, tính tiền phong của Đảng được thể hiện trên cả lĩnh vực chính trị tư
tưởng và tổ chức
Tiên phong về chính trị: Đảng phải luôn kiên định với mục tiêu lý tưởng
của giai cấp công nhân là lật đổ chủ nghĩa tư bản, xây dựng chủ nghĩa cộng sản.
Muốn vậy trước hết Đảng phải luôn có đường lối cương lĩnh chính trị, chiến
9

Sđd tập 4, tr 614-615
Sđd tập 4, tr 615

10


- 10 lược, sách lược đúng đắn, đường lối đó là sự kết hợp nhuần nhuyễn cả lý luận
chủ nghĩa Mác-Lênin với thực tiễn của đất nước, của dân tộc mình. Đường lối đó
phản ánh đúng khách quan của thực tiễn xã hội, nó phù hợp với tâm tư nguyện
vọng của quảng đại quần chúng nhân dân. Đường lối đó tập trung thống nhất,
không chấp nhận đa nguyên về chính trị. Đường lối đó góp phần làm chuyển
biến cách mạng, trực tiếp thúc đẩy Đảng và giai cấp phát triển. Đường lối đó góp
phần vận động phát triển đáp ứng yêu cầu thực tiễn và phải được không ngừng
bổ sung phát triển bằng việc đóng góp trí tuệ của đảng viên và của quần chúng.
Tiên phong về tư tưởng: Đảng phải dựa trên nền tảng tư tưởng của giai
cấp công nhân đó là chủ nghĩa Mác-Lênin, đó là tư tưởng độc lập của Đảng cộng
sản, Đảng cộng sản luôn kiên trì kiên định với hệ tư tưởng đó, không dung nạp,
không chấp nhận sự tồn tại của đa hệ tư tưởng trong đảng. Chủ nghĩa Mác-Lênin
luôn đóng vai trò làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động cách
mạng. Đảng cộng sản không chỉ vũ trang hệ tư tưởng đó cho toàn đảng mà còn
phải vũ trang cho toàn xã hội để nó trở thành hệ tư tưởng thống trị xã hội, nó trở
thành đời sống tinh thần và giữ vai trò chủ đạo trong đời sống nhân dân lao
động. Đảng phải không ngừng tổng kết thực tiễn để bổ sung vào hệ thống lý luận
của chủ nghĩa Mác-Lênin, không ngừng đấu tranh chống tư tưởng phi vô sản, tư
tưởng thù địch các quan điểm sai trái phản động để giữ vững tính độc lập tư
tưởng và phát huy vai trò của tư tưởng để bảo vệ củng cố và phát triển chủ nghĩa
Mác-Lênin.
Tiên phong về tổ chức: Đảng là một tổ chức độc lập của giai cấp công
nhân và là một tổ chức chặt chẽ nhất từ Trung ương đến cơ sở, từ trên xuống

dưới, từ toàn đảng đến chi bộ đảng. Đảng phải có một điều lệ tập trung thống
nhất và có một kỷ luật thống nhất. Tức là Đảng cộng sản phải là một chỉnh thể
thống nhất về ý chí và hành động, có trình độ tổ chức cao nhất. Tổ chức và hoạt


- 11 động theo nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo đi đôi với cá nhân phụ
trách, tự phê bình và phê bình là quy luật phát triển của Đảng.
Tính tiên phong của Đảng cộng sản là yếu tố quyết định giữ vững và tăng
cường bản chất giai cấp công nhân đồng thời là điều kiện tiên quyết để Đảng
thực hiện vai trò là lãnh tụ chính trị của giai cấp công nhân và của cả dân tộc.
Tóm lại: Tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăng ghen về Đảng cộng sản phải thể
hiện tính vô sản rõ rệt chính là khảng định Đảng cộng sản là Đảng của giai cấp
công nhân, mang bản chất của giai cấp công nhân. Đảng là lãnh tụ chính trị, đội
tiên phong của giai cấp công nhân. Đảng phải luôn đứng vững trên lập trường
của giai cấp công nhân để giải quyết mọi vấn đề trong xây dựng và hoạt động
của Đảng. Cương lĩnh, chiến lược, sách lược của Đảng phải luôn xuất phát từ lợi
ích của giai cấp công nhân và nhân dân lao động, phù hợp với thực tiễn của đất
nước. Có như vậy Đảng cộng sản mới hoàn thành được vai trò sứ mệnh lịch sử
của mình đối với giai cấp và dân tộc.
Thực tế những tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăng ghen về chính đảng của
giai cấp công nhân cùng với những hoạt động tích cực của các ông trong phong
trào công nhân ở các nước châu Âu giữa thế kỷ XIX đã ảnh hưởng to lớn và trực
tiếp đến sự phát triển của toàn bộ phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Tư
tưởng là sự cống hiến vô giá đối với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế
cả về lý luận và thực tiễn. Đó cơ sở để V.I.Lê nin vận dụng và phát triển thành
học thuyết về đảng kiểu mới của giai cấp công nhân trong điều kiện mới.
Những tư tưởng về đảng của giai cấp công nhân đến nay vẫn còn nguyên
giá trị, là nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành động của phong trào cộng
sản và công nhân quốc tế trong cuộc đấu tranh với chủ nghĩa tư bản nhằm thực
hiện thắng lợi chủ nghĩa cộng sản. Thực tiễn lịch sử đã chứng minh, ở bất cứ

nước nào mà đảng từ bỏ, xa rời vận dụng giáo điều, dập khuôn máy móc trong
việc vận dụng chủ nghĩa Mác-Lê nin về xây dựng đảng thì ở đó không thể tránh


- 12 khỏi sai lầm, đảng sẽ mất vai trò lãnh đạo và cách mạng sẽ dẫn tới thất bại. Sự
sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô và các nước ở Đông Âu không phải vì
bản thân của chủ nghĩa xã hội khoa học mà vì Đảng cộng sản ở các nước đó đã
phạm sai lầm, nhất là những sai lầm trong việc xây dựng Đảng và nâng cao năng
lực sức chiến đấu của Đảng.
2.- Những vấn đề đặt ra đối với công tác xây dựng và chỉnh đốn Đảng
ta hiện nay.
2.1.- Tình hình xây dựng và chỉnh đốn của Đảng ta.
Sự ra đời, phát triển và trưởng thành của các Đảng cộng sản là một quá
trình gắn liền với cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân, gắn liền với
những điều kiện, hoàn cảnh của từng nước. Trên cơ sở thấm nhuần những nội
dung cơ bản của Học thuyết Mác Lênin về xây dựng đảng. Đảng ta do Chủ tịch
Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, từ khi ra đời đến nay Đảng ta đã trung thành
và vận dụng đúng đắn sáng tạo học thuyết Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh về
xây dựng đảng vào điều kiện cụ thể của cách mạng Việt Nam. Đảng ta luôn coi
trọng công tác xây dựng Đảng, thường xuyên chăm lo củng cố Đảng vững mạnh
về chính trị, tư tưởng và tổ chức, không ngừng giữ vững tăng cường bản chất
giai cấp công nhân và tính tiên phong của đảng. Chính vì vậy Đảng ta luôn có
bản bĩnh chính trị vững vàng, năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng ngày
càng được nâng cao đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ cách mạng trong mọi giai đoạn
lịch sử, đưa sự nghiệp cách mạng nước ta vượt qua mọi khó khăn thử thách,
giành từ thắng lợi này đến thắng lợi khác.
Trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta luôn khảng định Đảng
Cộng sản Việt Nam mang bản chất của giai cấp công nhân Việt Nam. Đảng là
đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam. Chủ tịch Hồ Chí Minh nói:
“Đảng ta là một đội ngũ tiên tiến nhất và tổ chức chặt chẽ nhất của giai cấp công

- 13 nhân, là người lãnh đạo của giai cấp công nhân và nhân dân lao động” 11, trong
điều lệ Đảng cộng sản Việt Nam ghi: “Đảng là đội tiên phong của giai cấp công
nhân Việt Nam, đại biểu trung thành lợi ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao
động và của cả dân tộc”12. Vấn đề khảng định bản chất giai cấp công nhân của
Đảng là vấn đề có ý nghĩa cả lý luận và thực tiễn hết sức quan trọng là cơ sở để
xây dựng Đảng ta vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức, bảo đảm cho
Đảng ta luôn đủ sức lãnh đạo cách mạng nước ta.
Thực tế lịch sử đã chứng minh vai trò lãnh đạo cách mạng của Đảng trong
76 năm qua, Đảng ta đã lãnh đạo cách mạng nước ta giành thắng lợi trong các
cuộc kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ, hoàn thành cách mạng dân tộc, dân
chủ nhân dân, thực hiện thống nhất đất nước đưa nước ta đi lên xây dựng chủ
nghĩa xã hội.
Những năm qua trong những điều kiện lịch sử diễn biến hết sức phức tạp
khó lường. Sự sự sụp đổ của chủ nghĩa xã hội ở Liên Xô (cũ) và các nước ở
Đông Âu, sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch đối với cách mạng
nước ta, nhưng dưới sự lãnh đạo của Đảng với đường lối đổi mới đúng đắn Đảng
ta đã lãnh đạo nhân dân ta từng bước khắc phục khó khăn, khắc phục được
những khủng hoảng của kinh tế xã hội, đưa nước ta bước vào thời kỳ công
nghiệp hoá, hiện đại hoá. Những thắng lợi đó là sự khảng định sự trung thành và
kiên định mục tiêu lý tưởng cách mạng của chủ nghĩa Mác-Lênin và tư tưởng Hồ
Chí Minh. Sự độc lập tự chủ và linh hoạt sáng tạo trong việc xây dựng và tổ
chức thực hiện nhiệm vụ cách mạng, và xây dựng lực lượng đoàn kết gắn bó chặt
chẽ với quần chúng nhân dân lao động. Sự đoàn kết thống nhất, ý thức tổ chức
kỷ luật, tinh thần dũng cảm khắc phục sửa chữa sai lầm khuyết điểm trên tình
thương yêu đồng chí đồng dội. Sự đoàn kết quốc tế trong sáng. Đã chứng minh
11
12

Hồ Chí Minh, toàn tập, Nxb Chính trị QG, HN 2000, tập 9, tr 314
Điều lệ Đảng cộng sản Việt Nam, Nxb Chính trị QG, Hà nội 2001, tr3,4


- 14 sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố quyết định mọi thắng lợi
của cách mạng nước ta. Nhưng để lãnh đạo cách mạng, yêu cầu đòi hỏi Đảng
phải thường xuyên tự đổi mới, chỉnh đốn Đảng, để giữ vững và tăng cường bản
chất giai cấp công nhân và tính tiền phong là nhiệm vụ hàng đầu của Đảng ta.
Nhiệm vụ xây dựng chỉnh đốn Đảng đã được Đảng ta xác định ngay từ khi
Đảng ra đời đến nay đó là một nội dung hết sức quan trọng của công tác xây
dựng Đảng, phải được tiến hành thường xuyên, đảm bảo cho Đảng luôn giữ
vững sự lãnh đạo trong mọi giai đoạn cách mạng, nhất là trước những bước
ngoặt của cách mạng, khắc phục những biểu hiện bi quan dao động khi cách
mạng gặp khó khăn, chủ quan tự mãn khi cách mạng giành thắng lợi. Mục đích
của xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
của Đảng, bảo đảm cho Đảng vững mạnh về cả chính trị, tư tưởng và tổ chức,
tăng cường bản chất giai cấp công nhân và tính tiền phong của Đảng làm cho
Đảng xứng đáng là lãnh tụ chính trị là đội tiền phong của giai cấp công nhân và
của cả dân tộc.
Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay nhiệm vụ xây dựng chỉnh đốn
Đảng có ý nghĩa hết sức quan trọng. Đại hội VIII của Đảng xác định: "Điều
xuyên suốt và có ý nghĩa quan trọng hàng đầu đối với Đảng ta trong giai đoạn
hiện nay là giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng" 13. Đó
là nhiệm vụ then chốt và là vấn đề cấp bách. Xuất phát từ vị trí vai trò lãnh đạo
của Đảng trong sự nghiệp đổi mới xây dựng đất nước theo định hướng xã hội
chủ nghĩa, từ sự xuất hiện những diễn biến hết sức phức tạp và nhanh chóng trên
thế giới và khu vực làm thay đổi cục diện chính trị quốc tế và từ những yếu kém
khuyết điểm của công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng trong những năm vừa qua.
Thực tế trong những năm qua Đảng ta đã giành nhiều thời gian và công
sức cho công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng. Coi đó là nhiệm vụ then chốt có ý

13

ĐCSVN, Văn kiện ĐHĐB toàn quốc lần thứ VIII, Nxb CTQG, HN1996, tr48


- 15 nghĩa sống còn của toàn bộ sự nghiệp của Đảng. Từ năm 1999 toàn Đảng đã tiến
hành cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng, thực hiện tự phê bình và phê
bình theo tinh thần nghị quyết Trung ương 6 khoá VIII. Sau đó được tiếp tục chỉ
đạo triển khai trong Đại hội IX của Đảng và hội nghị Trung ương 4 khoá IX đã
đạt được một số kết quả nhất định góp phần củng cố tăng cường năng lực lãnh
đạo và sức chiến đấu của Đảng.
Hội nghị Trung ương 6 (lần 2): "Đảng ta tiếp tục phát huy truyền thống
cách mạng, bản lĩnh chính trị, kiên định mục tiêu, lý tưởng cách mạng nguyên
tắc tổ chức, nêu cao tinh thần độc lập tự chủ, sáng tạo trong xây dựng đường lối
chủ trương chính sách, hình thức, phương pháp, bước đi phù hợp với đặc điểm
của Việt Nam đưa đất nước vượt qua mọi khó khăn thử thách, đứng vững và tiếp
tục đi lên"14. Cho nên trong bối cảnh tình hình quốc tế chủ nghĩa xã hội lâm vào
cuộc khủng hoảng nhưng Đảng ta vẫn vững vàng bình tĩnh phân tích tình hình và
khảng định đây là bước quanh co của lịch sử nhưng chủ nghĩa xã hội cuối cùng
sẽ chiến thắng, nước ta vẫn có đủ điều kiện để tiến lên chủ nghĩa xã hội. Chính vì
vậy Đảng ta vẫn kiên định con đường mục tiêu chủ nghĩa xã hội, kiên định chủ
nghĩa Mác-Lênin trên cơ sở nhận thức đúng đắn hơn có bổ sung và phát triển.
Đội ngũ cán bộ đảng viên: "Trong điều kiện mới, phần lớn cán bộ đảng
viên giữ vững phẩm chất chính trị, phát huy truyền thống yêu nước và cách
mạng" "phần lớn cán bộ đảng viên tiếp tục giữ vững và phát huy được tư cách
đảng viên"15. Đồng chí Lê Khả Phiêu nói: "Giữ vững bản chất giai cấp công
nhân, bản chất cách mạng khoa học và niềm tin cộng sản dù trong gông cùm,
trong máu lửa, trong xây dựng kinh tế hay trong đời sống hàng ngày, trong từng
đảng bộ, từng người đảng viên, chính là cội nguồn của mọi thắng lợi"16.
Tuy nhiên công tác xây dựng Đảng trong những năm qua còn có những

yếu kém khuyết điểm cuộc vận động xây dựng chỉnh đốn Đảng vẫn chưa đạt yêu
Trích báo cáo của Bộ Chính trị tại HNTW 6 (lần 2) BCHTWĐ khoá VIII
Trích báo cáo của Bộ Chính trị tại HNTW 6 (lần 2) BCHTWĐ khoá VIII
16 ĐCSVN, VKHNTW 6 (lần 2) BCHTWĐ khoá VIII
14

15


- 16 cầu, chưa tạo được những chuyển biến cơ bản. Đại hội IX của Đảng đánh giá:
"Bên cạnh những ưu điểm nổi lên một số yếu kém, khuyết điểm trong đó đáng
chú ý là khuyết điểm về giáo dục rèn luyện đội ngũ cán bộ đảng viên, chưa ngăn
chặn và đẩy lùi được sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức và lối sống, một
số tổ chức đảng chưa được chỉnh đốn, dân chủ bị vi phạm, kỷ luật, kỷ cương
lỏng lẻo, nội bộ không đoàn kết, chất lượng sinh hoạt đảng giảm sút, công tác tư
tưởng công tác lý luận còn yếu kém, bất cập, công tác tổ chức cán bộ còn một số
biểu hiện trì trệ". "Việc đổi mới phương thức lãnh đạo không đúng còn lúng
túng, chưa đi sâu làm rõ đặc điểm và yêu cầu về lãnh đạo của Đảng trong điều
kiện đảng cầm quyền, tổ chức và chỉ đạo thực hiện và kiểm tra việc thực hiện các
nghị quyết của Đảng và pháp luật Nhà nước còn yếu"17.
Từ thực trạng trên cho thấy: Giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp
công nhân là nhiệm vụ quan trong hàng đầu của công tác xây dựng Đảng ta hiện
nay. Để xây dựng Đảng ngang tầm với nhiệm vụ trong thời kỳ đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hoá đất nước vấn đề đặt ra Đảng ta và mỗi cán bộ đảng viên
phải vận dụng đúng đắn sáng tạo tư tưởng C.Mác và Ph.Ăng ghen về bản chất
giai cấp công nhân của Đảng để xây dựng Đảng và đội ngũ cán bộ đảng viên thật
sự vững mạnh, tiên phong cả lý luận và hoạt động thực tiễn. Luôn trung thành
với mục tiêu lý tưởng của Đảng của giai cấp công nhân. Không giao động mơ hồ
về bản chất giai cấp công nhân của Đảng. Xây dựng đội ngũ trước hết là cán bộ
chủ chốt các cấp thực sự kiên định vững vàng, tiêu biểu cho đường lối chính trị,

phẩm chất trí tuệ và bản lĩnh của giai cấp công nhân và dân tộc Việt Nam.
2.2- Một số nội dung nhiệm vụ đổi mới chỉnh đốn Đảng, xây dựng
Đảng ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới.
Trong giai đoạn hiện nay công cuộc đổi mới của nước ta với nhiệm vụ
trung tâm là công nghiệp hoá, hiện đại hoá theo mục tiêu dân giầu, nước mạnh,
17

ĐCSVN, Văn kiện ĐHĐB toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, HN 2001, tr138


- 17 xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Chúng ta xây dựng đất nước có nhiều
thuận lợi nhưng cũng phải đương đầu với nhiều khó khăn thách thức trước tình
hình thế giới và khu vực diễn biến hết sức phức tạp, cuộc đấu tranh giai cấp, đấu
tranh dân tộc trên thế giới diễn ra gay gắt và quyết liệt, vấn đề khủng bố và
chống khủng bố trở thành vấn đề nóng bỏng trong toàn cầu. Cuộc cách mạng
khoa học và công nghệ phát triển như vũ bão. Đảng ta đứng trước những vấn đề
mới, phải xử lý nhiều việc hết sức phức tạp. Trong khi đó trình độ nhận thức,
trình độ trí tuệ của chúng ta có mặt còn hạn chế, nhiều vấn đề lý luận và thực
tiễn đặt ra chưa được giải quyết. Chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch tiếp
tục đẩy mạnh hoạt động "diễn biến hoà bình" bạo loạn lật đổ gây sức ép đối với
cách mạng nước ta dưới nhiều hình thức như dân chủ, nhân quyền, dân tộc, tôn
giáo tiếp tay cho các thế lực phản động, bọn cơ hội chính trị trong nước hoạt
động chống phá cách mạng nước ta ngày càng quyết liệt và thâm độc hơn.
Chúng ra sức vu cáo Đảng, Nhà nước ta xuyên tạc phá hoại đường lối của Đảng,
chia rẽ Đảng, Nhà nước và nhân dân hòng làm tan rã Đảng và chế độ ta từ bên
trong. Từ tình hình đó, đòi hỏi Đảng ta phải thật sự vững mạnh về chính trị, tư
tưởng và thống nhất về ý chí và hành động, trong sáng về đạo đức lối sống, chặt
chẽ về tổ chức, nghiêm minh về kỷ luật, kỷ cương để xây dựng khối đại đoàn kết
toàn dân tộc thực hiện thắng lợi sự nghiệp đổi mới đất nước.
Trong giai đoạn hiện nay, Đảng ta khảng định xây dựng, chỉnh đốn Đảng

là nhiệm vụ hàng đầu của các cấp uỷ đảng làm cho Đảng ngày càng trong sạch
vững mạnh đủ sức lãnh đạo sự nghiệp đổi mới của đất nước.
Phương hướng của xây dựng, chỉnh đốn Đảng hiện nay là: Tiếp tục phát
huy truyền thống tốt đẹp giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân và
tính tiền phong của Đảng, xây dựng Đảng thực sự trong sạch vững mạnh cả về
chính trị, tư tưởng, phẩm chất đạo đức, tổ chức, cán bộ, đổi mới phương thức
lãnh đạo, tăng cường mối liên hệ giữa Đảng với nhân dân, bảo đảm cho Đảng


- 18 làm tròn nhiệm vụ trách nhiệm là lãnh tụ chính trị, đội tiền phong lãnh đạo sự
nghiệp cách mạng trong giai đoạn mới. Đại hội VIII của Đảng: "Đảng ta phải
tiếp tục tự đổi mới, tự chỉnh đốn, nâng cao hơn nữa sức chiến đấu và năng lực
lãnh đạo của mình, khắc phục cho được các khuyết điểm, các biểu hiện tiêu cực
và yếu kém. Đảng phải mạnh từ Trung ương đến cơ sở ở tất cả các cấp, các
ngành"18
Từ phương hướng đó đặt ra vấn đề giữ vững và tăng cường bản chất giai
cấp công nhân là vấn đề cơ bản, bao trùm và có tính nguyên tắc đối với tất cả các
Đảng cộng sản chân chính. Nhất là đối với Đảng ta, một Đảng ra đời và trưởng
thành trong một nước thuộc địa nửa phong kiến, nền kinh tế kém phát triển. Giai
cấp công nhân còn nhỏ bé, đảng viên xuất phát từ công nhân không nhiều. Hiện
nay Đảng đang lãnh đạo phát triển nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng
xã hội chủ nghĩa. Cho nên có nhiều vấn đề phức tạp đặt ra. Trong đó cán bộ đảng
viên giữ vị trí quan trọng trong nền kinh tế, hàng ngày hàng giờ tiếp xúc với
hàng và tiền, đối mặt với chủ nghĩa tư bản cho nên phải chăm lo giữ vững bản
chất giai cấp công nhân và tính tiền phong của Đảng. Nếu không nhận thức một
cách sâu sắc đầy đủ vấn đề này thì rất dễ bị biến chất. Vì vậy vấn đề giữ cho
Đảng không biến chất, giữ vững bản chất giai cấp công nhân, tính tiền phong của
Đảng, là Đảng cộng sản chân chính, Đảng hoạt động vì sự nghiệp của giai cấp
công nhân, vì lợi ích của nhân dân là vấn đề hết sức cơ bản, là nhiệm vụ đặc biệt
quan trọng đối với công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng hiện nay. Chính vì vậy

phải xây dựng cho Đảng ta luôn giữ được bản chất cách mạng và khoa học, ý chí
kiên định, trí tuệ tiên phong, đạo đức trong sáng và tính kỷ luật nghiêm minh
được thấm sâu vào tất cả các mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức tức là trong
đường lối chính trị, nền tảng tư tưởng, nguyên tắc tổ chức và mọi hoạt động của
Đảng.
18

ĐCSVN, Văn kiện ĐHĐB toàn quốc lần thứ VIII, Nxb CTQG, HN1996, tr138


- 19 Để giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng
trong giai đoạn mới cần phải tập trung thực hiện tốt một số nhiệm vụ sau:
Một là: Nâng cao bản lĩnh chính trị và trình độ trí tuệ của Đảng. Kiên
định chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, mục tiêu độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội. Vận dụng và phát triển sáng tạo chủ nghĩa Mác-Lênin, tư
tưởng Hồ Chí Minh vào hoạt động của Đảng và nhà nước. Để kiên định mục tiêu
đó trước hết chúng ta phải kiên định nguyên tắc về sự lãnh đạo của Đảng, kiên
định đường lối đổi mới theo định hướng xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh sự nghiệp
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước. Thường xuyên tổng kết thực tiễn, bổ
sung, phát triển lý luận, giải quyết tốt những vấn đề do thực tiễn đặt ra. Nâng cao
chất lượng nghiên cứu lý luận của Đảng, gắn lý luận với thực tiễn. Tiếp tục làm
sáng tỏ lý luận về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước
ta làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn đường lối, chính sách của đảng trong thời kỳ
đổi mới. Chủ nghĩa Mác-Lê nin và tư tưởng Hồ Chí Minh là hệ thống lý luận với
bản chất cách mạng và khoa học. Lý luận đó chính là cơ sở thế giới quan và
phương pháp luận cho Đảng ta định ra đường lối chiến lược, sách lược đúng đắn.
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: "Chủ nghĩa Lê nin đối với chúng ta những người
cách mạng và nhân dân Việt Nam, không những là cái cẩm nang thần kỳ, không
những là kim chỉ nam mà còn là mặt trời soi sáng con đường chúng ta đi đến
thắng lợi cuối cùng đi tới chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản" 19. Cho nên phải

lấy chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm nền tảng tư tưởng và kim
chỉ nam cho hành động của mình là cơ sở đảm bảo thực hiện thắng lợi mục tiêu
kinh tế xã hội nhưng đồng thời cũng phải kiên quyết đấu tranh bảo vệ chủ nghĩa
Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, bảo vệ đường lối quan điểm của Đảng, phê
phán bác bỏ những quan điểm sai trái, quan tâm chống sự suy hoá về chính trị tư

19

Hồ Chí Minh, toàn tập, Nxb Chính trị QG, HN 1996, tập 10, tr 128


- 20 tưởng, đạo đức lối sống, đấu tranh làm thất bại chiến lược "diễn biến hào bình "
bạo loạn lật đổ của các thế lực thù địch.
Hai là: Thực hiện tốt nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo cá
nhân phụ trách, thường xuyên tự phê bình và phê bình, giữ gìn sự đoàn kết
thống nhất trong Đảng. Bảo đảm vai trò nền tảng và hạt nhân chín trị của tổ
chức cơ sở đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên.
Đây là nguyên tắc lãnh đạo cơ bản của Đảng thể hiện mọi cán bộ đảng
viên có quyền bàn bạc tham gia quyết định công việc của Đảng. Quyền được
thông tin tranh luận, nêu ý kiến riêng, bảo lưu ý kiến trong tổ chức, khi đã thành
nghị quyết thì phải nói và làm theo nghị quyết của Đảng. Thực hiện tốt nguyên
tắc này góp phần quan trọng trong việc củng cố tăng cường sự đoàn kết thống
nhất về ý chí và hành động trong Đảng, là cơ sở đấu tranh chống và loại bỏ
những phần tử cơ hội ra khỏi Đảng, là tiêu chuẩn để phân biệt giữa Đảng cách
mạng và phản cách mạng.
Thường xuyên đấu tranh các quan điểm cơ hội thực dụng, độc đoán
chuyên quyền, chia rẽ bè phái trong Đảng. Chống tư tưởng dân chủ chung
chung, dân chủ hình thức, dân chủ vô chính phủ. Tất cả các tư tưởng đó đều làm
ảnh hưởng đến sức mạnh, sức chiến đấu của Đảng. Chính vì vậy ở bất cứ đâu,
chỗ nào chúng ta cũng phải thực hiện nghiêm túc nguyên tắc này. Đây là vấn đề

cơ bản thuộc về bản chất của Đảng ta.
Mỗi tổ chức cơ sở đảng có trách nhiệm tổ chức, quy tụ sức mạnh của cơ
sở hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao; Làm tốt công tác giáo dục chính
trị tư tưởng, quản lý và giám sát đảng viên cả về năng lực hoàn thành nhiệm vụ
về phẩm chất đạo đức, lối sống; Kiện toàn hệ thống tổ chức cơ sở đảng xác định
rõ vị trí, vai trò của từng loại hình cơ sở, xây dựng đội ngũ đảng viên thực sự
tiên phong gương mẫu có phẩm chất đạo đức cách mạng, có ý thức tổ chức kỷ
luật và năng lực hoàn thành nhiệm vụ. Kiên định lập trường giai cấp công nhân,


- 21 phấn đấu cho mục tiêu lý tưởng của Đảng, vững vàng trước mọi khó khăn thử
thách, năng động, sáng tạo góp phần thúc đẩy sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện
đại hoá đất nước, phân công đúng người, đúng việc tạo điều kiện cho đảng viên
hoàn thành nhiệm vụ, đẩy mạnh tự phê bình và phê bình trong sinh hoạt Đảng
theo đúng qui định của điều lệ Đảng, đẩy mạnh công tác phát triển đảng đảm bảo
về số lượng, chất lượng. Thường xuyên sàng lọc đảng viên, vận động quần
chúng giám sát, đóng góp ý kiến về đảng viên; Gắn nâng cao chất lượng đảng
viên với nâng cao chất lượng tổ chức cơ sở đảng.
Ba là: Thường xuyên giáo dục bồi dưỡng lập trường quan điểm ý thức tổ
chức của giai cấp công nhân, xây dựng đội ngũ cán bộ và đảng viên theo quan
điểm của giai cấp công nhân.
Mục đích nhằm nâng cao bản lĩnh chính trị, có nhận thức đúng đắn đường
lối chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. Trong xây dựng
đội ngũ cán bộ đảng viên phải coi trọng thành phần giai cấp, tăng cường số công
nhân trẻ, có trình độ năng lực tốt nhưng phải bảo đảm chất lượng, số lượng hợp
lý. Phải đổi mới công tác cán bộ, thường xuyên rèn luyện phẩm chất năng lực
cho cán bộ coi đó là "cái gốc" "cái nền tảng" của cách mạng. Cán bộ phải là
người có đức, có tài, có phẩm chất chính trị tốt, tuyệt đối trung thành với Tổ
quốc với Đảng hết lòng phấn đấu vì lợi ích của nhân dân, của dân tộc có bản lĩnh
chính trị vững vàng, kiên định lý tưởng và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội

không giao dộng trước mọi biến cố phức tạp. Kiên quyết đẩy lùi tình trạng cán
bộ đảng viên thoái hoá biến chất về phẩm chất đạo đức, lối sống chạy theo đồng
tiền, sống buông thả, cơ hội, thực dụng làm ảnh hưởng đến bản chất cách mạng của
Đảng.
Bốn là: Củng cố mối quan hệ gắn bó mật thiết với nhân dân, tăng cường
khối đại đoàn kết toàn dân, chăm lo đời sống, thực sự phát huy quyền làm chủ
của nhân dân.


- 22 Ngay từ khi Đảng ta ra đời, Đảng ta đã luôn tôn trọng và phát huy quyền
làm chủ của nhân dân, không ngừng củng cố mối quan hệ gắn bó mật thiết "dân
với Đảng" "Đảng với dân" đoàn kết một lòng thực hiện thắng lợi mọi đường lối
chủ trương lãnh đạo của Đảng qua từng thời kỳ cách mạng. Nhưng cũng có lúc
có nơi một số tổ chức Đảng chưa nhận thức đúng mối quan hệ máu thịt này, dẫn
tới xa dân, cá biệt còn có một số ít cán bộ đảng viên bị tha hoá biến chất trước sự
cám dỗ của đồng tiền mà làm trái với lợi ích của dân, làm ảnh hưởng đến uy tín
của Đảng, tạo điều kiện cho kẻ thù lợi dụng chống phá Đảng, gây mất đoàn kết
trong nội bộ Đảng, giữa Đảng với nhân dân. Thực tế còn nhiều bài học về vấn đề
này, nhất là ở vùng Tây nguyên vừa qua. Cho nên Đảng ta phải xác định đây là
vấn đề có tính chiến lược lâu dài vừa có ý nghĩa thiết thực vừa cấp bách. Đó là
điều kiện để bảm bảo thắng lợi của sự nghiệp cách mạng nước ta. Cho nên chúng
ta phải có biện pháp đồng bộ để tăng cường củng cố mối quan hệ đoàn kết gắn
bó giữa Đảng với nhân dân. Kiên quyết đấu tranh chống lại những tư tưởng coi
thường dân, vi phạm quyền lợi của nhân dân, quan liêu xa rời dân. Phải thường
xuyên chăm lo đời sống của nhân dân, phát huy quyền làm chủ của nhân dân,
xây dựng mối quan hệ đại đoàn kết toàn dân, tạo thành sức mạnh trong sự nghiệp
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa.
Năm là: Trung thành với chủ nghĩa quốc tế của giai cấp công nhân, kết
hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại. Đây là một trong những bài học
kinh nghiệm đã được Đảng ta đúc kết sau mười lăm năm đổi mới. Trong tình

hình hiện nay, bài học này không chỉ thể hiện nghĩa vụ của Đảng và giai cấp
công nhân Việt Nam trong cuộc đấu tranh chung của nhân dân thế giới vì hoà
bình, độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội mà còn là đòi hỏi của sự nghiệp
đổi mới để chúng ta có thể tranh thủ tối đa những cơ hội tốt nhất trong việc chủ
động hội nhập kinh tế quốc tế.


- 23 Tóm lại: Giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng
là công việc thường xuyên của Đảng nhằm bảo đảm cho Đảng luôn vững mạnh
về chính trị, tư tưởng và tổ chức có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu cao, xứng
đáng là đội tiên phong của giai cấp công nhân Việt Nam, đại biểu trung thành lợi
ích của giai cấp công nhân, nhân dân lao động và của cả dân tộc. Xây dựng chỉnh
đốn Đảng là nhiệm vụ của toàn Đảng, của cả hệ thống chính trị và của toàn dân.
Trong đó Đảng phải chủ động tự đổi mới và chỉnh đốn nội bộ Đảng trong sạch
vững mạnh. Có như vậy Đảng ta luôn trong sạch vững mạnh, có đủ khả năng để
lãnh đạo cách mạng nước ta "vượt qua thử thách, phấn đấu thực hiện thắng lợi sự
nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, vì dân giầu, nước mạnh, xã hội
công bằng, dân chủ văn minh, vững bước đi tới tương lai"20.
KẾT LUẬN
Học thuyết của C.Mác và Ph.Ăng ghen về chính đảng cách mạng của giai
cấp công nhân là một học thuyết cách mạng và khoa học bao gồm những nguyên
lý, nguyên tắc cơ bản. Trong đó có tư tưởng của C.Mác và Ph.Ăng ghen về Đảng
cộng sản phải thể hiện tính giai cấp công nhân rõ rệt. Những nguyên lý, nguyên
tắc đó ngày nay vẫn giữ nguyên giá trị, là cơ sở bảo đảm cho giai cấp công nhân
hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình. Những tư tưởng đó là kim chỉ nam cho
hành động của Đảng cộng sản cho nên trong quá trình vận dụng những tư tưởng
của C.Mác và Ph.Ăng ghen về bản chất giai cấp công nhân của Đảng vào điều
kiện hoàn cảnh của nước ta cho phù hợp. Những tư tưởng đó làm cơ sở nền tảng
cho Đảng ta xây dựng cương lĩnh đường lối lãnh đạo xây dựng những nguyên lý,
nguyên tắc, phương châm xây dựng Đảng. Nó có giá trị to lớn trong việc chỉ đạo

toàn bộ hoạt động xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức trong giai
đoạn cách mạng mới.

20

ĐCSVN, Văn kiện ĐHĐB toàn quốc lần thứ IX, Nxb CTQG, HN 2001, tr147


- 24 Là cán bộ đảng viên được học tập nghiên cứu lý luận của C.Mác và
Ph.Ăng ghen về chính đảng của giai cấp công nhân, chúng ta phải tích cực
nghiên cứu nắm vững lý luận đối chiếu với thực tiễn, tìm tòi, tổng kết thực tiễn
để góp phần giữ vững và tăng cường bản chất giai cấp công nhân của Đảng ta,
xây dựng Đảng ta ngang tầm với yêu cầu nhiệm vụ của tình hình mới.