TRNG I HC BÁCH KHOA HÀ NI
VIN C KHÍ
B/M GIA CÔNG ÁP LC
Ch 3
CN TOHÌNHSNPHM
Ch
ng
3
CN
TO
HÌNH
SN
PHM
DNG KHI
DNG
KHI
Hà ni, 26.8.2010
NI DUNG
31
Khái
i
b
3
.
1
Khái
n
i
mc
b
n
3.1.1. Khái nim và phân loi
312
Tì h
ô
h
hì h
khi
3
.
1
.
2
.
T
r
ì
n
h
t c
ô
n
g
n
gh
to
hì
n
h
khi
3.1.3. Chđnhit
314
li
3
.
1
.
4
. V
t
li
u
3.2 Các nguyên công tohìnhs b
3.2.1 N
g
u
y
ên côn
g
ch
n
3.2.2 Nguyên công rèn trên đu búa vnnng
3.2.3 N
g
u
y
ên côn
g
chu
n
b
khác
3.3 Các nguyên công to hình chính
2
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
NI DUNG
33
Cá
ê
ô
t
hì h
hí h
3
.
3
Cá
cn
g
u
yê
nc
ô
n
g
t
o
hì
n
h
c
hí
n
h
3.3.1 Dp trong khuôn h
332
D
kh ô
kí
3
.
3
.
2
D
ptron
g
kh
u
ô
n
kí
n
3.3.3 Ép chy
334
kh ô
3
.
3
.
4
K
tc
u
kh
u
ô
n
3.3.5 iu khinhng th theo yêu culàm
i
hi
i
v
i
ccac
hi
t
i
t
3.4 Ví d tínhtoánQTCN dptrc khuu
3.5 Các tran
g
thi
t
b
h
tr thchinCN
3
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
3.1 KHÁI NIM VÀ PHÂN LOI
3.1.1 KHÁI NIM
Cô
h
d
hì h
khi
là
3.1.1
KHÁI
NIM
Cô
ng ng
h
d
pto
hì
n
h
khi
là
m
t
p
hn
g
p
há
p
d
p
t
ohìnhsn
p
hmd
n
g
p g
pp
p
p
g
khibng cách tác dng lc làm bin
ki
l i
ô
dng do
ki
m
l
o
i
trong lòng khu
ô
n.
4
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
Các dng sn phm dp khi
5
Dp khi sn phm ln
6
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
3.1.2 Trình t thchin công ngh
̌
S
đ
khi
công
ngh
rèn
dp
khi
̌
S
đ
khi
công
ngh
rèn
,
dp
khi
Phôi Nungphôi
Rèn t do
SnphmX lýsaudp
7
Dpkhi
Phân loi dp khi
8
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
̌
it
n
g
cnn
g
hiên cu
3.1.2 Trình t thchin công ngh
g
g
Phôi å Rèn, Dpkhi å Phôi dp
- Phôi đúc, gù đúc - Chn - Bán thành phm
- Phôi cán chu k, đnh hình - Vut, kéo - Chi tit
-
Ch đ nhit
-
Un
-
Dung sai vtdp
Ch
đ
nhit
Un
Dung
sai
vt
dp
-Vt liu, c tính - Dát
-Ép chy
- t l
-Vn xon
- Hàn chá
y
-Cht phôi
-Dp trong khuôn h
D tkhôkí
9
-
D
p
t
rong
kh
u
ô
n
kí
n
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
3.1.3 CH NHIT KHI DP KHI
̌
Khái
nim
:
̌
Khái
nim
:
- Khong nhit đ to hình cho phép (Tcp) khi rèn và dp nóng
là
khong
nhit
đ
gii
hn
bi
nhit
đ
bt
đu
rèn
(
T
)
và
là
khong
nhit
đ
gii
hn
bi
nhit
đ
bt
đu
rèn
(
T
bd
)
và
nhit đ kt thúc rèn (T
kt
) mà ti đó kim loi có tính docn
thi
t đ
bi
nd
n
g
và đi
n đ
y
lòn
g
khuôn.
ivih
p
kim thé
p
g
y
g
p
p
- các bon thông thng thì khong nhit đ cho phép nm trong
g
iihnt
1250
0
C
–
750
o
C.
g
-
Khong
nhit
đ
to
hình
cn
thit
(
T
ct
)
là
khong
nhit
đ
Khong
nhit
đ
to
hình
cn
thit
(
T
ct
)
là
khong
nhit
đ
nm trong khong nhit đ (Tcp) phù hpvitng nguyên công,
thi gian gia công và vtliu.
10
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
̌
Yê
khi
3.1.3 CH NHIT KHI DP KHI
t
đ
hit
đ
̌
Yê
uc
u
khi
nun
g
:
̇
t
đ
cn
hit
đ
nun
g
̇ Nhit phân bđng đutheotitdincathi
đúc hoc
p
hôi
̇ H
nch ox
y
hóa và thoát các
b
on
b
m
t
y
̇ Tránh ntt vi và ng sutd do nhit
̇
̇
…
11
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
3.1.3 CH NHIT KHI DP KHI
+ Chđnung phân đon cho phôi có chiudàyln:
1. Nung tinhit đ chuynbin pha vitc đ nung cho
p
hé
p
;
pp
2. Gi nhit nhit đ chuynbin pha;
3. Tiptc nung đnnhit đ nung cnthitvitc đ nung
ó
cao nh
tc
ó
th
;
4. Gi nhit nhit đ này đ đng đuhóanhit đ theo tit
din
phôi
.
din
phôi
.
12
3.1.3 CH NHIT KHI DP KHI
+ Chđnung phân đon cho phôi nh:
ivi đas thép ktcu khi phôi có đng kính nh
hn
100
mm
hoàn
toàn
có
th
cht
ngay
vào
lò
có
nhit
đ
cao
Khi
hôi
i
t
l
hi
dài/
đ
kí h
hn
100
mm
hoàn
toàn
có
th
cht
ngay
vào
lò
có
nhit
đ
cao
(1300 - 1400o C).
Khi
nung
phôi
ng
nv
i
t
l
c
hi
u
dài/
đ
ng
kí
n
h
L/D ≤ 2, thi gian nung có th gim2%,
L/D = 1,5 thi gian nung có th gim8%,
L/D = 1 thì thi gian nung có th gimti 29%.
13
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
3.1.3 CH NHIT KHI DP KHI
1. Phôi b mt nhit trong khi to hình
Quá trình làm nguigm 2 giai đon:
giai đon này phôi đc làm nguilàdo
- nhittruyn ra không khí xung quanh
- nhittru
y
ntrcti
p
vào dn
g
c
g
ia côn
g
.
2. Làm ngui sau khi rèn
y
p
g
g
g
- ivi các chi titnh, làm nguibng cách xpthànhđng ln trong lò kín,
tronglòcócha vôi
b
t, hoc trong lò có nhit đ th
phn nhit đ ngng rèn, tc
là c gng làm ngui càng chm càng tt.
- ivi các chi titln
(
D = 500
÷
1500 mm
),
n
g
italàmn
g
u
in
g
oài khôn
g
(
),
g
g
g
g
khí, đôi khi còn làm “áo” bao lychitit đ gimtc đ làm nguikimloi. Các
áo cách nhit đclàmbng amian và cách kim loit 50 đn 120 mm.
14
3.1.3 CH NHIT KHI DP KHI
PHNG PHÁP NUNG:
a
)
Khi nun
g
bn
g
dòn
g
đi
n ti
p
xúc
)
g gg p
b)
Khi n
u
n
g
b
n
g
dò
n
g
đ
i
n
c
m
n
g
b) u g b gdò gđ c g
c
)
Phn
g
p
há
p
nun
g
bn
g
dun
g
d
ch đi
n
) gp p g gg
phân
15
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
3.1.4 Phôi s dng trong rèn và dpkhi
* Mi vt liu kim loi có tính do đu có th dp
m
t nhi
t đ
nh
t đ
nh
* Vt liu đ rèn và dp khi rt đa dng, gm:
-Các loi thép các bon
Các loithéphpkim
-
Các
loi
thép
hp
kim
- Kim loi mu và hp kim màu nh hp kim
hô iê đ à t h ki ik
n
hô
m, mag
iê
,
đ
ng v
à
m
t
s
h
p
ki
m n
ik
en,
titan…
16
C¸c d¹ng ph«I chñ yÕu
C¸c
d¹ng
ph«I
chñ
yÕu
¬
Ph«I thÐp ®óc
¬
Ph«I
thÐp
®óc
¬ ph«I thÐp c¸n ®Þnh h×nh
«Ì
¬ ph
«
I r
Ìn
¬ ph«I thÐp tÊ
m
¬ ph«I qua gia c«ng c¬
¬
ph«I ®óc
¬
ph«I
®óc
¬ c¸c lo¹i ph«I kh¸c
17
18
Các phng pháp ct phôi
S đ ct phôi trên máy ct
19
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
Các phng pháp ct phôi
Li ct đ ct thép hình
a – đ ct phôi tròn
b
-
đ ct phôi vuông
b
đ
ct
phôi
vuông
c - đ ct phôi ch nht
d - đ ct thép góc
e
-
đ cttm
e
-
đ
ct
tm
20
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
Các phng pháp ct phôi
Dng đc trng ca đu mt phôi sau khi ct
21
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
V
í d
tính l
c ct
Ví d:
Tính lcctphôitr
Φ
20 mm thép ký hiuC30trênmáyct?
P = k .
σ
c
. F
≈
0,7 k .
σ
b
. F
Tính
lc
ct
phôi
tr
Φ
20
mm
thép
ký
hiu
C30
trên
máy
ct
?
Tra bng thông s vt liu ta có gii hn bn 480Mpa
F=pi*20*20/4=100pi mm*mm
b
480 M 480 N/ 2
σ
b
=
480
M
pa=
480
N/
mm
2
k = 1
÷
1,6
P=( 1
÷
1,6 )*0,7*480*100pi = 105.557
÷
168.892 N =10.5
÷
16.8 T
22
3.2 CÁC NGUYÊN CÔNG TO HÌNH S B
CN DPTOHÌNHKHI
È
CN
DP
TO
HÌNH
KHI
R
È
N T
DO
D
P KH
I
RÈN TH CÔNG
RÈN MÁY
23
•
Rèn
th
công
:
là
các
nguyên
công
nhm
bin
3.3.1 Khái nimvàPhânloi
Rèn
th
công
:
là
các
nguyên
công
nhm
bin
dng kim loimtphn hay toàn b th tích
nhi
t đ
thích h
p
b
n
g
d
n
g
c
b
ind
n
g
đn
p
g
g
g
ginvàs dng scngi là chính.
• Rèn má
y
: các n
g
u
y
ên côn
g
d
p
t
ohìnhkhi
y
gy
g
p
đnginnhmbindng mtphn hay toàn b
th tích đcthchintrêncác
thitb tolc
nhit đ thích hp.
24
Trong khuôn kh bài ging này ch tptrungvàocôngngh rèn máy.
B/M GIA CÔNG ÁP LC - ViN C KHÍ - I HC BÁCH KHOA HN
3.2 CC NGUYấN CễNG RẩN
CN
rèn
i
CN
rèn
ồ
n
ố
t
l
ỗ
à
nh
nòng
uổi
b
ậc
h
áy
u
ốn
n
phô
i
p
hôi
p
hôi
g
ch
ồ
g
vu
ố
đột
l
d
át v
à
n
trục
d
át đ
t
ạo
b
h
àn c
h
ô
ng
u
m
trê
n
p
hôi
p
hôi
r
èn
p
C
ắt
p
côn
g
côn
g
c
ông
ô
ng
d
t
trê
n
ô
ng
d
c
ông
t
ô
ng
h
y
ên c
ô
l
ồi lõ
m
r
èn
p
C
ắt
p
r
C
Ng.
Ng.
Ng.
c
N
g. c
ô
C
vuô
t
N
g. c
ô
Ng.
c
N
g. c
ô
N
gu
y
C
tạo
l
r
C
25
B/M GIA CễNG P LC - ViN C KH - I HC BCH KHOA HN
N
n.
C
N
N
N
n.
C