nhà nước và sự vận dụng của đảng ta vào việt nam

Website: Email : Tel : 0918.775.368
nhà nớc và sự vận dụng của đảng ta vào việt nam
Mục lục
Lời giới thiệu
Nội dung chính
I-Lí luận về nhà nớc
1-Nguồn gốc của nhà nớc
2-Bản chất của nhà nớc
3-Đặc trng cơ bản của nhà nớc
4-Vai trò của nhà nớc
5-Các kiểu và hình thức của nhà nớc
II-Nhà nớc chuyên chính vô sản
III-Nhà nớc pháp quyền
1-Khái niệm
2-Đặc điểm của nhà nớc pháp quyền
3-Nhà nớc pháp quyền chủ nghĩa xã hội Việt Nam
4-Giải pháp tăng cờng nhà nớc pháp quyền ở Việt Nam.
IV-Kết luận
V-Các tài liệu tham khảo
1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Lời giới thiệu
Nhà nớc do giai cấp thống trị lập ra để nhằm mục đích chủ yếu là bảo
vệ quyền lợi về kinh tế và chính trị của giai cấp mình.Nhng các nhà nớc khác
nhau lại có những nhiệm vụ,vai trò và chức năng khác nhau.Sự ra đời và tồn tại
của các nhà nớc cũng rất khác nhau và chỉ trong những điều kiện cụ thể nhất
định thì nhà nớc mới ra đời và nhà nớc đó thờng kết thúc bằng một cuộc cách
mạng xã hội đánh dấu sự ra đời của một nhà nớc khác.Lịch sử cho đến nay đã
trải qua bốn kiểu nhà nớc ,đầu tiên là nhà nớc chiếm hữu nô lệ,tiếp theo là nhà
nớc phong kiến,nhà nớc t bản chủ nghĩa cuối cùng là nhà nớc xã hội chủ
nghĩa.Các nhà nớc ra đời sau thờng phát triển và tiến bộ hơn các nhà nớc tr-

ớc.Nhng không phải các nhà nớc mới khi ra đời lại phủ định sạch trơn toàn bộ
những gì đã có của nhà nớc cũ mà loại bỏ những cái không phù hợp,lạc hậu kế
thừa,phát huy những mặt tích cực,phù hợp với điều kiện mới.Vì vậy việc nghiên
cứu vấn đề này có ý nghĩa rất cần thiết và quan trọng đối với nớc ta.Đặc biệt
trong giai đoạn hiện nay nớc ta đang thực hiện công cuộc đổi mới tiến lên chủ
nghĩa xã hội.Nắm vững vấn đề này giúp chúng ta đi lên chủ nghĩa xã hội theo
đúng quan điểm của MacLêNin và t tởng của chủ tịch Hồ Chí Minh về chủ
nghĩa xã hội tránh đợc những sai lầm,lệch lạc
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
NộI DUNG CHíNH
I_Lí luận về nhà nớc
1-Nguồn gốc của nhà nớc
Lịch sử cho thấẳn rằng không phải khi nào xã hội cũng có nhà nớc mà
cần phải có những điều kiện nhất định.Trong xã hội nguyên thủy,do kinh tế còn
thấp kém năng xuất lao động cha cao,mọi ngời cùng làm chung ăn chung vì thế
cha có sự phân hóa giai cấp,cho nên cha có nhà nớc.Đứng đầu các thị tộc và bộ
lạc là các tộc trởng do nhân dân bầu ra,quyền lực của những ngời đứng đầu
thuộc về uy tín và đạo đức của chính họ,việc điều chỉnh các quan hệ xã hội đợc
thực hiện bằng những quy tắc chung.Trong tay họ không có và không cần một
công cụ cỡng bức đặc biệt nào.
Khi lực lợng sản xuất phát triển,năng xuất lao động tăng lên đã dẫn đến
sự ra đời chế độ t hữu và từ đó xã hội phân chia thành giai cấp đối kháng.Các
giai cấp này mâu thuẫn với nhau về kinh tế dẫn đến các cuộc đáu tranh giai cấp
không thể điều hòa đợc.Điều đó dẫn tới nguy cơ các giai cấp chẳng những tiêu
diệt lẫn nhau mà còn tiêu diệt luôn cả xã hội.Để thảm họa đó không diễn ra,một
cơ quan đặc biệt đã ra đời.Đó chính là nhà nớc.Nhà nớc đầu tiên trong lịch sử là
nhà nớcc chiếm hữu nô lệ,xuất hiện trong cuộc đấu tranh không thể điều hòa
giữa giai cấp chủ nô và giai cấp nô lệ.Tiếp đó là nhà nớc phong kiến, nhà nớc t
sản ,nhà nớc xã hội chủ nghĩa.

Nguyên nhân trực tiếp của sự xuất hiện nhà nớc là mâu thuẫn giai cấp
không thể điều hòa đợc.Đúng nh Lênin nhận định Nhà nớc là sản phẩm và
biểu hiện của những mâu thuẫn giai cấp không thể điều hòa đợc.Bất cứ ở đâu,hễ
núc nào và chừng nào mà,về mặt khách những mâu thuẫn không thể điều hòa
đựơc thì nhà nớc xuất hiện.Và ngợc lại,sự tồn tại của nhà nớc chứng tỏ rằng
những mâu thuẫn giai cấp là không thể điều hòa đợc.
Nhà nớc chỉ ra đời và tồn tại trong một giai đoạn nhất định của sự phát
triển xã hội và sẽ mất đi khi những cơ sở tồn tại của nó không còn nữa .
2-bản chất của nhà nớc
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Nhà nớc ra đời tựa nh đứng ngoài xã hội,làm cho xã hội tồn tại tronh
vòng trật tự nhất định nhng trên thực tế,chỉ có giai cấp có thế lực giai cấp thống
trị về kinh tế mới có đủ điều kiện lập ra và sự dụng bộ máy nhà nớc.Nhờ có nhà
nớc ,giai cấp này cũng trở thành giai cấp thống trị,và do đó có thêm những ph-
ơng tiện mới để đàn áp và bóc lột giai cấp khác.Vì thế về bản chất Nhà nớc
chẳng qua chỉ là một bộ máy của một giai cấp này dùng để trấn áp moọt giai
cấp khác là một bộ máy để duy trì sự thống trị của giai cấp này đối với giai cấp
khác, là cơ quan quyền lực của một giai cấp đối với toàn bộ xã hội, là công cụ
chuyên chính của một giai cấp.Không có và không thể có nhà nớc đứng trên các
giai cấp hoặc nhà nớc chung cho mọi giai cấp.Nhà nớc chính là bộ máy do giai
cấp thống trị về kinh tế thiết lập ra để hợp thức hóa và củng cố sự áp bức của
chúng đối với quần chúng lao động.Giai cấp thống trị sự dụng bộ máy nhà nớc
để đàn áp,cỡng bức các giai cấp khác trong khuôn khổ lợi ích của giai cấp thống
trị.Đó là bản chất của nhà nớc theo nguyên nghĩa tức là nhà nớc của giai cấp
bóc lột.
Theo bản chất đó,nhà nớc không thể là lực lợng điều hòa sự xung đột
giai cấp,mà trái lại nó càng làm cho mâu thuẫn ngày càng găy gắt.Cũng thoe
bản chất đó, nhà nớc là bộ máy quan trọng nhất của kiến trúc thợng tầng trong
xã hội có giai cấp.Tất cả những hoạt động chính trị,văn hóa ,xã hội do nhà nớc

tiến hành,xét cho cùng đều xuất phát từ lợi ích của giai cấp thống trị.Thực tế đã
chứng minh rằng,cho dù che dấu dới hình thức tinh vi nh thế nào,nhà nớc trong
mọi xã hội có giai cấp đối kháng cũng chỉ là công cụ bảo vệ lợi ích của giai cấp
thống trị.
Tuy nhiên cũng có trờng hợp,nhà nớc giữ đợc mức độ độc lập nào đó
với cả hai giai cấp đối nghịch,khi cuộc đấu tranh giữa chúng đạttới thế cân bằng
nhất định,hoặc nhà nớc cũng có thể thực hiện sự thỏa hiệp về quyền lợi tạm thời
giữa những giai cấp để chốnh lại một giai cấp khác.Những trờng hợp trên là có
tính chất ngoại lệ và tạm thời.Sự phát triển của nền kinh tế xã hội nói chung và
của cuộc đấu tranh giai cấp nói riêng sẽ phá vỡ thế cân bằng giữa các giai cấp
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thù địch với nhau,sẽ phá vỡ sự thỏa hiệp tạm thời giữa các giai cấp với nhau và
tất yếu sẽ tập chung quyền lực vào tay một giai cấp nhất định.
2-Đặc trng cơ bản của nhà nớc.
Nhà nớc có 3 đặc trng cơ bẩn sau;
a)Nhà nớc quản lý dân c trên một vùng lãnh thổ nhất định:
Khác với tổ chức thị tộc,bộ lạc thời nguyên thủy đợc hình thành trên cơ
sở những quan hệ huyết thống,nhà nớcđợc hình thành trên cơ sở phân chia dân
c theo lãnh thổ mà họ c chú.Quyền lực nhà nớc có hiệu lực với mọi thành viên
trong lãnh thổ không phân biệt huyết thống.Đặc trng này làm xuaats hiện mối
quan hệ giữa từng ngời trong cộng đồng với nhà nớc.Mỗi nhà nớc đợc xác định
bằng một biên giới quốc gia nhất định.
b)Nhà nớc có một bộ máy quyền lực chuyên nghiệp mang tính cữơng chế
đối với mọi thành viên trong xã hội.
Khác với các cơ quan diều hành công việc chung trong thị tộc, bộ lạc
nhà nớc nào cũng có bộ máy quyền lực chuyên nghiệp.Nhà nớc thực hiện quyền
lực của mình trên cơ sở sức mạnh cỡng chế của pháp luật và dùng các thiết chế
bạo lực để pháp luật của mình đợc thực thi trong thực tế.
c)Nhà nớc hình thành hệ thống thuế khóa để duy trì và tăng cừơng bộ máy

cai trị.
Nnhà nớc không thể tồn tạinếu không dựa vào thuế khóa và các hình
thức bóc lột khác .Đó là những chế độ đóng góp có tính chất cỡng bức để nuôi
sống bộ máy nhà nớc. Bằng những hình thức khác nhau nh vậy,nhà nớc của giai
cấp thống trị khong những là công cụ trấn áp giai cấp mà còn là coong cụ thực
hiện sự bóc lột các giai cấp bị áp bức .
3-chức năng cơ bản của nhà nớc:
Bản chất giai cấp của nhà nớc còn đợc thể hiện ở các chức năng của
nó.Tùy theo góc độ khác nhau,chức năng của nhà nớc đợc phân chia khác
nhau.Dới góc độ tính chất của quyền lực chính trị,nhà nớc có chức năng xã
hội.Dới góc độ phạm vi tác động của quyền lực,nhà nớc có chức năng đối nội và
chức năng đối ngoại.
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
a)chức năng thống trị chính trị của giai cấp và chức năng xã hội
Chức năng thống trị chính trị của giai cấp-chức năng giai cấp-là chức
năng nhà nớc làm công cụ chuyên chính của một giai cấp nhằm bảo vệ sự thống
trị giai cấp đó đối với toàn thể xã hội.Chc năng giai cấp của nhà nớc bắt nguồn
từ lý do ra đời của nhà nớc và tạo thành bản chất chủ yếu của nó.
Chức năng xã hội của nhà nớc là chức năng nhà nớc thực hiện sự quản lý những
hoạt động chungvì sự tồn tại của xã hội ,thỏa mãn một số nhu cầu chung của
cộng đồng dân c nằm dới sự quản lý của nhà nớc.
Trong hai chức năng đó thì chức năng thống trị chính trị là cơ bản nhất,chức
năng xã hội phải phụ thuộc và phục vụ cho chức năng thống trị chính trị.Giai
cấp thống trị bao giờ cũng biết giới hạn chức năng xã hội trong khuôn khổ lợi
ích của mình.Sng,chớc năng giai cấp chỉ có thể đợc thực hiện thông qua chức
năng xã hội.Ph.ăngghen viết ở khắp nơi,chức năng xã hội là cơ sở của sự thống
trị chính trị;và sự thống trị chính trị cũng chỉ kéo dài chừng nào nó còn thực
hiện chức năng xã hội đó của nó.
Khi xã hội không còn giai cấp thì những nội dung thuộc chức năng xã hội sẽ do

xã hội tự đảm nhiệm ,và khi đó chế độ tự quản của nhân dân đợc xác lập.
b)chức năng đối nội và chức năng đối ngoại
Sự thống trị chính trị và sự thực hiện chức năng xã hội của nhà nớc thể
hiện trong lĩnh vực đối nội cũng nh trong đối ngoại.
Chức năng đối nội của nhà nớc nhằm duy trì trật tự kinh tế, xã hội,
chính trị và những trật tự khác hiện có trong xã hội theo lợi ích của giai cấp
thống trị.Thông thờng điều đó phải đợc pháp luật hóa và đợc thực hiện nhờ sự c-
ỡng bức của nhà nớc .Nhà nớc còn sử dụng nhiều phơng tiện khác để củng cố vị
trí thống trị.
Chức năng đối ngoại của nhà nớc nhằm bảo vệ biên giới lãnh thổ quốc
gia và thực hiện các mối quan hệ kinh tế ,chính trị với các quốc gia khác.Ngày
nay ,trong xu thế hội nhập khu vực và quốc tế,việc mở rộng chức năng đối
ngoại của nhà nớc có tầm quan trọng đặc biệt.
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Cả hai chức năng đối nội và đối ngoại của nhà nớc đều xuất phát từ lợi
ích của giai cấp thống trị.Chúng là hai mặt của một thể thống nhất.Tính chất
của chức năng đối nội quyết định tính chất của chức năng đối ngoại.Ngợc lại
tính chất và nhu cầu của chức năng dối ngoại có tác động mạnh mẽ trở lại chức
năng đôí nội.
4-Vai tò của nhà nớc;
Nhà nớc có vai trò rất quan trọng đối với toàn xã hội, điều chỉnh mọi
hoạt động của xã hội ,giữ cho xã hội ở trạng thái cân bằng và ổn định.Nhà nớc
tác động tới sự phát triển của nền kinh tế bằng việc đề ra các đờng lối chính
sách phát triển phù hợp đối với từng giai đoạn.Bằng việc xây dựng kiến trúc th-
ợng tầng nh:pháp luật ,các chính sách ,và các cơ quan nhầ nớc để tác động tới
cơ sở hạ tầng.
5-Các kiểu và hình hức nhà nớc.
a) Khái niệm kiểu và hình thức nhà nớc .
Kiểu nhà nớc là khái niệm dùng để chỉ bộ máy thống trị đó thuộc về

giai cấp nào,tồn tại trên cơ sở kinh tế nào ,tơng ứng với hình thía kinh tế xã hội
nào .
Mỗi kiểu nhà nớc lại có thể tồn tại dới các hình thức khác nhau.Hình
thức nhà nớc là khái niệm dùng để chỉ cách thức tổ chức và phơng thức thực
hiện quyền lực nhà nớc .Hình thức nhà nớc bị quy định bởi bản chất giai cấp , t-
ơng quan lực lợng giữa các giai cấp,bởi đặc điểm truyền thống chính trị của đất
nớc.
b)Các kiểu và hình thức nhà nớc trong lịch sử.
Tơng ứng với ba chế độ xã hội có đối kháng giai cấp trong lịch sử là
hình thái kinh tế xã hội chiếm hữu nô lệ,phong kiến và t bản chủ nghĩa là ba
kiểu nhà nớc :nhà nớc chiếm hữu nô lệ ,nhà nớc phong kiến và nhà nớc t
sản.Tùy theo tình hình kinh tế xã hội cụ thể của mỗi quốc gia mà mỗi kiểu nhà
nớc đợc tổ chức theo những hình thức nhất định.
-Nhà nớc chiếm hữu nô lệ .Đây là nhà nớc chủ nô thời cổ đại mà tiêu
biểu là nhà nớc chủ nô ở Hy Lạp và La Mã cổ đại nh chính thể quân chủ và
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
chính thể cộnh hòa ,chính thể quý tộc và chính thể dân chủ .Các hình thức này
chỉ khác nhau về cách thức và cơ chế hoạt động của bộ máy nhà nớc còn bản
chất của chúng đều là nhà nớc của giai cấp chủ nô nhằm thực hiện chuyên
chính đối với nô lệ.
-Nhà nớc phong kiến .Đây là nhà nớc của giai cấp địa chủ phong
kiến.Nhà nớc phong kiến cũng đợc tổ chức dới nhiều hình thức khác
nhau.Quyền lực nhà nớc đợc chia thành quyền lực độc lập ,địa phơng phân
tán.Mỗi chúa phong kiến là một ông vua trên lãnh thỏ của mình.Hoàng đế là
chúa phong kiến lớn nhất nhng chỉ có quyền lực trên lãnh thổ của mình .ở ph-
ơng đông hình thức quân chủ tập quyền là hình thức nhà nớc phổ biến nhất ựa
trên chế độ sở hữu nhà nớc về ruộng đất.Trong nhà nớc này quyền lực của vua
đợc tăng cờng rất mạnh.Dù tồn tại dới hình thức nào nhà nớc phong kiến cũng
chỉ là chính quỳên của giai cấp địa chủ,quý tộc,là cơ quan bảo vệ những đặc

quyền phong kiến là cong cụ dùng để áp bức thống trị nông nô.
-Nhà nớc t sản.Đây là nhà nớc của giai cấp t sản thích ứng với hình thái
kinh tế xã hội t bản chủ nghĩa .Nhà nớc t sản đợc tổ chức dới những hình thức
khác nhau,nhng chỉ có hai hình thức cơ bản nhất là hình thức cộng hòa và hình
thức quân chủ lập hiến .Trong thực tế nhằm thích ứng với điều kiện cụ thể của
mỗi quốc gia các hình thức cụ thể của nhà nớc t sản hiện đại lại có sự khác nhau
quá lớn,về chế độ bầu cử ,chế độ tổ chức ,về nhiệm kì và sự phân chia quyền lực
giữa tổng thống và nội các.Hình thức của nhà nớc t sản là rất phong phú nhng
không làm thay đổi bản chất của nó.Đó là công cụ của giai cấp t sản dùng để áp
bức thống trị giai cấp vô sản và quần cúng lao động để bảo vệ lợi ích và quyền
lợi của mình.Đúng nh V.I.Lênin đã chỉ ra: những hình thức của của nhà nớc t
sản thì hết sức khác nhau,nhng thực chất chỉ là một:chung quy lại thì tất cả
những nhà nớc ấy,vô luận thế nào cũng tất nhiên cũng phải là chuyên chính t
sản.Chúng ta cũng phải thấy rằng,ngay ở những nớc t sản phát triển khá cao
trong thời kì hiện nay ,không ít những yêu cầu dân chủ sơ đẳng của ngời dân
vẫn bị chà đạp.Vì vậy chỉ có thể đạt đợc một nhà nớc thật sự dân chủ của nhân
dân,khi xóa bỏ nhà nớc t sản để xác lập nhà nớc xã hội chủ nghĩa .
8
Website: Email : Tel : 0918.775.368
II_NHà NƯớc chuyên chính vô sản
Nhà nớc vô sản là nhà nớc kiểu mới ,nhà nớc của giai cấp công nhân và
nhân dân lao động.Một nhà nớc bảo vệ lợi ích của giai cấp vô sản.
C.Mác đã khẳng định rằng,giai cấp công nhân và nhân dân lao động
muốn xóa bỏ tình trạng ngời bóc lột ngời và mọi sự tha hóa của con do chế độ
chiếm hữu t nhân về t liệu sản xuất sinh ra ,trớc hết họ phải chiếm lấy chính
quyền ,thực hiện chuyên chính của giai cấp công nhân.Trong tác phẩm phê
phán cơng lĩnh Gôta,CMác viết: Giữa xã hội t bản chủ nghĩa và chế độ xã hội
chủ nghĩa là một thời kì cải biến cấch mạng từ xã hội này sang xã hội kia .Thích
ứng với thời kì ấy là một thời kì quá độ chính trị,và nhà nứơc của thời kì ấy
không thể là cái gì khác hơn là nền chuyên chính cách mạng của giai cấp vô

sản.
Bảo vệ và phát triển một cách sáng tạo quan điểm của CMác về nhà nớc
trong thời đại đế quốc và cách mạng vô sản.Lênin đã phê phán những kẻ cơ hội
chủ nghĩa về nhà nớc mà thực chất họ phủ nhận việc giai cấp vô sản giành lấy
chính quyền phủ nhận sự chuyên chính của giai cấp vô sản. Ngời khẳng định
rằng chỉ có những ngời đã hiểu rằng chuyên chính của một giai cấp là tất yếu
lhông những cho mọi xã hội có giai cấp nói chung ,không những cho giai cấp
vô sản,mà còn cho suốt thời kì lịch sử từ chế độ t bản chủ nghĩa đến xã hội
không có giai cấp,chỉ có những ngời đó mới thấm nhuần đợc thực chất của học
thuyết của Mác về nhà nớc .
Sự cần thiết xác lập chuyên chính vô sản để tiến tới chủ nghĩa cộng
sảnlà vì trong thời kì quá đọ xã hội còn tồn tại các giai cấp bóc lột và cấc lực l-
ợng xã hội ,chúng chống lại sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội khiến giai cấp
công nhân và nhân dân lao động phải chấn áp chúng bằng bạo lực.Hơn nữa
trong thời kì quá độ còn có các giai cấp chung gian khác.Do địa vị kinh tế xã
hội của mình ,họ dễ dao động giữa giai cấp vô sản và giai cấp t sản,họ không
thể tự mình tiến lên chủ nghĩa xã hội .Giai cấp vô sản tìm cách thu hút lực lợng
đông đảo này về phía mình.Chuyên chính vô sảnđóng vai trò là cần thiết để đảm
bảo sự lãnh đạo của giai cấp công nhân đối với nhân dân.
9
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Trong thời quá độ còn tồn tại nhiều giai cấp đối lập nhau ,đấu tranh với
nhau,do đó chuyên chính vô sản là cần thiết để đa xã hội đi theo con đờng xã
hội chủ nghĩa.Muốnvậy,quan điểm của giai cấp công nhân trên cơ sở phản ánh
đúng quy luật khách quan của đời sống xã hội phải giữ vai trò chi phối.Chuyên
chính vô sản là sự thống trị của giai cấp công nhân,do cách mạng xã hôi chủ
nghĩa sinh ra và có sứ mệnh xây dựng thành công xã hội chủ nghĩa.Sau khi trở
thành giai cấp cầm quyền thì giai cấp vô sản phải nắm vững công cụ chuyên
chính ,kiên quyết trấn áp mọi thế lực đi ngợc lại lợi ích của nhân dân để bảo vệ
thành quả cách mạng nhằm xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội.Trong khi

nhấn mạnh sự cần thiết của bạo lực, của trấn áp,các nhà kinh điển của chủ nghĩa
Mác-Lênin vẫn xem mặt tổ chức,xây dựng là chức năng cơ bản nhất của chuyên
chính vô sản.Khi đề cập tới vấn đề này Lênin đã cho rằng chuyên chính vô sản
không phải chỉ là bạo lực đối với bọn bóc lột ,và cũng không phải chủ yếu là
bạo lực mà mặt cơ bản của nó là tổ chức,xây dựng toàn diện xã hội mới xã hội
xã hội chủ nghĩa và cộng sản chủ nghĩa .
Để thực hiện sứ mệnh của mình giai cấp công nhân cần có sự hỗ
trợ,cộng tác ,liên minh vững chắc và ngày càng củng cố với những ngời lao
động khác.Do vậy ,chuyên chính vô sản là một loại liên minh đặc biệt giữa giai
cấp công nhân với quần chúng lao động.Nhà nớc vô sản là nhà nớc của nhân
dân,là nhà nớc của dân do dân và vì dân,do đó chế độ dân chủ vô sản là chê độ
dân chủ theo nghĩa đầy đủ nhất của từ đó.Đó là nền dân chủ bao quáttoàn diện
mọi lĩnh vực của xã hội,nó lấy dân chủ trên lĩnh vực kinh tế làm chủ cơ sở.Chủ
nghĩa xã hội không thể tồn tại và phát triển đợc nếu thiếu dân chủ và thiếu sự
thực hiện một cách đầy đủ và mở rộng không ngừng dân chủ.
Giai cấp công nhân không chỉ có sứ mệnh lịch sử lãnh dậo cuộc đấu
tranh để giải phóng dân tộc mình mà còn có vai trò lịch sửtoàn thế giới.Do vậy
chuyên chính vô sản còn phải thực làm nghĩa vụ quốc tế của mình,bằng việc
giúp đỡ từ mọi phơng tiện có thể đợc cho cuộc đấu tranh của các dân tộc vì hòa
bình ,độc lập dân tộc ,dân chủ và tiến bộ xã hội.Nhà nớc vô sản là tổ chức
thông qua đó,Đảng của giai cấp công nhân thực hiện vai trò lãnh đạo của mình
10
Website: Email : Tel : 0918.775.368
đối với toàn xã hội.Không có sự lãnh đạo của đảng cộng sản ,nhà nớc không giữ
đợc bản chất giai cấp công nhân của mình.Để đảm bảo vai trò lãnh đạo của
đảng cộng sản đối với nhà nớc là nguyên tắc sống còn của giai cấp vô sản .
Nhà nớc vô sản có thể tồn tại dới các hình thức khác nhau.Công xã pari năm
1871 đã sản sinh ra nhà nớc vô sản kiểu công xã.Hình thức thứ hai của chuyên
chính vô sản là Xôviết.ở một số nhà nớc ,nhà nớc vô sản còn tồn tại dới hình
thức nhà nớc dân chủ nhân dân.Thực tiễn xây dựng chủ nghĩa xã hội mang lại

cho nhà nớc vô sản nhiều hình thức mới .Tính da dạng của các nhà nứơc đó tùy
thuộc vào điều kiện lịch sử cụ thể của thời điễm xác lập nhà nớc ấy,tùy thuộc
vào tơng quan lực lợng giữa các giai cấp và khối liên minh giai cấp tạo thành cơ
sở xã hội của nhà nớc,tùy thuộc vào nhiệm vụ kinh tế chính trị xã hội mà nhà n-
ớc đó phải thực hiện,tùy thuộc vào truyền thống chính trị của dân tộc.Hình thức
cụ thể của nhà nớc trong thời kì quá độ có thể rất khác nhau nhng bản chất của
chúng chỉ là một .Chuyên chính cách mạng của giai cấp vô sản.Chủ nghĩa Mác
Lênin đã chỉ ra rằng nhà nớc vế sản là một nhà nớc đặc biệt. nhà nớc không có
nguyên nghĩa,là nhà nớc nửa nhà nớc.Sau khi những cơ sở kinh tế xã hội
của sự xuất hiện và tồn tại của nhà nớc mát đi thì nhà nớc sẽ không còn.Sự mất
đi của nhà nớc vô sản không phải bằng con đờng thủ tiêu, xóa bỏ mà bằng
con đờng tự tiêu vong.Sự tiêu vong của nhà nớc vô sản là một quá trình rất lâu
dài.
III_NHà NƯớc pháp quyền
1-Khái niệm.
Nhà nớc pháp quyền là một hình thức đặc biệt mà ở đó pháp luật đợc
đặt ở một vị trí cao nhất.Tất cả các hoạt động của đời sống xã hội đều đặt dới sự
giám sát ,điều chỉnh của các quy phạm pháp luật.Nội dung của nhà nớc pháp
quyền là thực hiện quyền lực của nhân dân.Nhà nớc ta là nhà nớc pháp quyền
của dân,do dân và vì dân.
2-đặc điểm của nhà nớc pháp quyền
-Pháp luật giữ vị trí tối cao trong xã hội .
11
Website: Email : Tel : 0918.775.368
-Quyền lực nhà nớc thể hiện lợi ích và ý trí của đa số
-Thể hiện mối quan hệ giữa nhà nớc và nhân dân.
3-Nhà nớc pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Trải qua mấy ngàn năm lỉch sử,nhân dân Việt Nam lao động cần cù
,sáng tạo,chiến đấu anh dũng để dựng nớc và giữ nớc,đã hun đúc lên truyền
thống đoàn kết,nhân nghĩa,kiên cờng ,bất khuất của dân tộc và xây dựngnên nền

văn hiến Việt Nam.
Từ những năm 1930,dới sự lãnh đạo của đảng công sản do chủ tịch Hồ
Chí Minh sáng lập và rèn luyện,nhân dân ta tiến hành cuộc chiến tranh lâu
dài,đày gian khổ hy sinh,làm cách mạng tháng tám thành công.Ngày2/9/1945
chủ tịch Hồ Chí Minh đọc tuyên ngôn độc lập khai sinh ra nớc Việt Nam dân
chủ cộng hòa.Tiếp đó suốt mấy chục năm, nhân dân các dân tộc nớc ta đã liên
tục chiến đấu,với sự giúp đỡ quý báu của bạn bè trên thế giới,nhất là các nớc xã
hội chủ nghĩa đã lập lên những chiến tích oanh liệt ,đánh thắng hai cuộc chiến
tranh xâm lợc gải phóng đất nớc.Ngáy 2/7/1976,quốc hội nớc Việt Nam thống
nhất đã quyết định đổi tên nớc là nớc Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Nớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là nhà nớc pháp quyền xã hội
chủ nghĩa của nhân dân,do nhân dân ,vì nhân dân.Tất cả quyền lực nhà nớc
thuộc về nhân dân mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp
nông dân và đội ngũ trí thức.
Nhà nớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là trụ cột của hệ thống
chính trị,là công cụ thực hiện quyền lực của nhân dân,là tổ chức thực hiện
quyền làm chủ của nhân dân lao động dới sự lãnh đạo của đảng cộng sản Việt
Nam.
Nhà nớc quản lí mọi mặt đời sống xã hội bằng pháp luật,quản lí kinh tế
bằng kế hoạch,bằng chính sách,bằng những đòn bẩy kinh tế và các cộng điều
tiết khác.Nhà nớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đợc tổ chức theo nguyên
tắc nhà nớc pháp quyền của dân ,do dân và vì dân,lấy liên minh giai cấp công
nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ trí thức làm nền tảng,đặt dới sự lãnh đạo
của đảng cộng sản .Nhà nớc ấy do nhân dân lập ra và thông qua tổng tuyển cử
12
Website: Email : Tel : 0918.775.368
toàn dân,đợc đặt dới sự kiểm sát của nhân dân.Mọi quyền lực mà nhà nớc có đ-
ợc đều do nhân dân ủy quyền.Mọi chủ trơng,chính sách của nhà nớc đều vì lợi
ích của nhân dân.Nó kiên quyết đập tan mọi mu đồ đi ngợc lại ý chí của nhân
dân ta.

Trong tổ chức và hoạt động cuả mình,quyền lực nhà nớc đợc tổ chức
theo nguyên tắc thống nhất nhng có sự phân công và phối hợp chặt chẽ giữa các
cơ quan nhà nớc trong việc thực hiện quyền lập pháp ,hành pháp và t pháp .Tổ
chức và hoạt động của nhà nớc thực hiện nguyên tắt tập chung dân chủ.Tát cả
quyền lực của nhà nớc thuộc về nhân dân bảo đảm sự thống nhất tổ chức và
hành động,phát huy đồng bộ và kết hợp chặt chẽ sức mạnh của cả cộng đồng và
từng cá nhân,của cả nớc và từng địa phơng ,của cả hệ thống bộ máy và từng yếu
tố cấu thành nó.Tập chung dân chủ đối lập với tập chung quan liêu cũng nh
phân tán cục bộ.
Nhà nớc cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam có sự thống nhất hữu cơ
chức năng giai cấp và chức năng xã hội trong tổ chức,trong hoạt động của
mình.Càng đứng vững trên lập trờng giai cấp công nhân,càng có khả năng phát
hiện ,nhận thức và giải quyết có hiệu quả những vấn đề có liên quan tới nhận
thức xã hội.Ngợc lại,việc thực hiện tốt chức năng xã hội sẽ góp phần nâng cao
hiệu quả thực hiện chức năng giai cấp.
Để nhà nớc ta thực sự là nhà nớc pháp quyền của dân,do dân ,vì
dân,trong giai đoạn trớc mắt chúng ta phải thực hiện đồng bộ một loạt những
nhiệm vụ: Đổi mới nâng cao chất lợng công tác lập pháp và giám sát tối cao của
quốc hội đối với toàn bộ họat động của nhà nớc,cải cách nền hành chính nhà n-
ớc,bao gồm cải cách thể chế hành chính,tổ chức bộ máy và kiện toàn đội ngũ
cán bộ công chức,cải cách tổ chức và hoạt động t pháp.
Đồng thời với việc thực hiện những nhiệm vụ đó,chúng ta phải đẩy
mạnh cuộc đấu tranh chống bệnh quan liêu,tham nhũng trong bộ máy nhà n-
ớc,một nguy cơ trực tiếp quan hệ đến sự sống còn của hệ thống chính trị nói
chung,của nhà nớc ta nói riêng.Mặt khác,cũng cần phải kết hợp những biện
pháp cấp bách với những giải pháp có tầm hiến lợc nhằm vừa hoàn thiện cơ chế
13
Website: Email : Tel : 0918.775.368
chính sách,kiện toàn tổ chức,chấn chỉnh công tác quản lí khắc phục sơ hở,vừa
sử lí nghiêm kịp thời mọi vi phạm,tội phạm.Bằng việc thực hiện tổng hợp và

đồng bộ những nhiệm vụ đó,chúng ta sẽ từng bớc hoàn thiện nhà nớc cộng hòa
xã hội chủ nghĩa Việt Nam để xây dựng thành công chủ nghĩa xã hội ở nớc ta.
4-Giải pháp tăng cờng nhà nớc pháp quyền ở Việt Nam.
Nhà nớc pháp quyền chủ nghĩa Việt Nam khác về bản chất với nhà nớc
pháp quyền t sản.Điều này đợc quy định khách quan trên cơ sở kinh tế và chế
độ chính trị xã hội.Sự khác biệt đó thể hiện ở bản chất giai cấp,tính dân tộc và
tính nhân dân của nhà nớc.Chỉ có nhà nớc mang bản chất giai cấp công
nhân,hoạt động theo đờng lối ,quan điểm của đảng tiên phong của giai cấp công
nhân mới đại biểu cho lợi ích chung.Vì vậy việc tìm kiếm,xây dựng những thiết
chế,cơ chế nhà nớc nh thế nào cho phù hợp với trình độ phát triển kinh tế xã
hội,trình độ dân trí,đảm bảo quyền lực nhà nớc thuộc về nhân dân.Chúng ta cần
chú ý giải quyết tốt các vấn đề sau.
+Tăng cờng vai trò lãnh đạo của đảng với Đảng với nhà nớc.Đảng phải
chịu trách nhiệm toàn diện và cao nhất trớc nhân dân cả về phát triển xã hội lẫn
nâng cao đời sống của nhân dân,năng lực lãnh đạo của các cơ quan nhà n-
ớc.Đảng phải bằng mọi cách phát huy cao nhất vai trò của nhà nớc.
+Phân định rõ chức năng giữa Đảng và nhà nớc từng bớc xác định rõ
nội dung ,phạm vi mức độ quan hệ giữa sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lí của
nhà nớc.Cần chú ý làm rõ sự khác biệt giữa quyền lực chính trị ,sự lãnh đạo của
Đảng với quyền lực quyền uy pháp luật và sự quản lí của nhà nớc.
+Đổi mới quá trình thể chế hóa chủ trơng đờng lối của đảng thành hành
động của nhà nớc.Yêu cầu của việc tổ chức bộ máy của nhà nớc sao cho nhà n-
ớc thực sự là cơ quan quyền lực thể hiện ý trí của Đảng cầm quyền và cũng là ý
trí của nhân dân,mọi quyền lực của chính quyền thể hiện và thực hiện đờng lối
của Đảng.
Để nâng cao hiệu quả quản lí của nhà nớc cần chú ý giải quyết:
14
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Cần đề cao và thực hiện nhất quán các chuẩn dân chủ và pháp quyền
trong Đảng,nhà nớc và xã hội.Cầnphải hoàn thiện hệ thống pháp luật,tăng tính

cụ thể,khả thi của các quy định vào trong văn bản pháp luật
Nâng cao vai trò quản lí kinh tế của nhà nớc .Nhà nớc vô sản là nhà nớc
kiểu mới.Cần phân biệt rõ đâu là nhà nớc với t cách là một bộ phận của kiến
trúc thợng tầng ,đầu là hoạt động quản lí sản xuất ,kinh doanh của nhà nớc
Nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra ,giám sát của nhà nớc.Đảng lãnh
đạo bằng công tác kiểm tra,giám sát thông qua đó Đảng phát hiện những thiếu
sót sai lệch trong hoạt động quản lí của nhà nớc để kịp thời điều chỉnh.
15
Website: Email : Tel : 0918.775.368
IV_kết luận
Sau khi nghiên cứu vấn đề này chúng ta có thể nhận thấy rằng nhà nớc
có một vai trò rất quan trọng nó thể hiện ý trí của toàn thể nhân dân.Nhng nhà
nớc có rất nhiều hình thức tồn tại,mỗi nhà nớc mang một bản chất và chức năng
riêng.Vì vậy chúng ta cần có thái độ rõ ràng khi nghiên cứu về nhà nớc để có
thể hiểu đợc sự khác biệt cơ bản giữa các nhà nớc và mối quan hệ giữa chúng,để
từ đó lựa chọn hình thức nhà nớc phù hợp nhất.Nhà nớc ta là nhà nớc pháp
quyền xã hội chủ nghĩa là một nhà nớc tiên tiến là nhà nớc của nhân dân ,do
nhân dân ,vì nhân dân.Một nhà nớc của gia cấp công nhân bảo vệ lợi ích cho
toàn thể nhân dân lao động mà nền tảng là sự liên minh giữa giai cấp công nhân
với nông dân và tầng lớp trí thức.Xây dựng một nhà nớc vững mạnh phát triển là
nghĩa vụ và trách nhiệm của toàn thể nhân dân chứ không phải của một cá nhân
nào,và tất cả đều phải đặt dới sự lãnh đạo của Đảng cộng sản Việt Nam.Đối với
bản thân là một công dân sau khi nghiên cứu vấn đề này ,em ý thức đợc nghĩa
vụ và trách nhiệm của mình với nhà nớc một nhà đã phải trải qua bao năm gian
nan mới có thể xây dựng đợc.Mỗi sinh viên là những chủ nhân dân tơng lai của
đất nớc cần phải không ngừng trau dồi tri thức và rèn luyện đạo đức để có thể đ-
a đất nớc phát triển sánh vai với các nớc trên thế giới.

16
Website: Email : Tel : 0918.775.368

V_Các tài liệu tham khảo
1-Văn kiện nghị quyết của đảng VI
2-Tạp trí triết học số 6(181)-2006
3-Tạp trí cộng sản
4-Giáo trình triết học
5-Các tài liệu khác
17