Cơ sở khoa học của việc nghien cứu biên soạn lịch sử cơ quan công tác dân tộc ở nước ta

Uỷ a Dâ ộ

á0 á0 ổ ợ
đ ài k0a ọ ấ ộ 2008

ơ sở k0a ọ ủa iệ iê ứu,
iê s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ộ
n

yờ
n

yờ

gu

u
ng

L
L u
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu un n v
L u
L

ơ qua quả lý đ ài: Uỷ a Dâ ộ
Đơ ị iệ đ ài: a iê ứu, iê s0ạ lị sử
ủ iệm đ ài:
TS. uễ ữu à
T ký đ ài:

. Lê Tị Tu à

7338
15/5/2009

à ội 2008


Mụ lụ

ội du

TT

Số a

Quế đị số 216/QĐ-UDT à 01/8/2008 ủa ộ ở,
ủ iệm Uỷ a Dâ ộ iệ ê duệ uế mi
đ
ài iê ứu k0a ọ ấ ộ ăm 2008.
I

ầ mở đầu: ữ ấ đ u

1

1

I. Tí ấ iế ủa đ ài

1

2

II. Mụ iêu ủa đ ài

1

3

III. ạm i, đối ợ iê ứu

1. ạm i

2
n

yờ
n

yờ

u
ng

gu

2. Đối ợ iê ứu
z

2
2

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp

th
ái
n

c ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v n
Lu un n v
L u
L

4

I. ơ á iê ứu

2

5

. á ộ am ia đ ài

2

1. ủ iệm đ ài

2

2. á ộ am ia

2

II

ầ ứ ấ: ơ sở k0a ọ

3

6

I. Mộ số kái iệm

3

7

1. Kái iệm ô á dâ ộ

3

2. Kái iệm ơ qua ô á dâ ộ

3

II. ơ sở lý luậ

4

1. ủ ĩa Má-Lêi iải quế ấ đ dâ ƚéເ

4

2. T− ƚ−ëпǥ Һå ເҺÝ MiпҺ ѵὸ ǥi¶i quɣÕƚ ѵÊп đ dâ ộ

8

3. Qua đim ủa Đả ộ sả iệ am ấ đ

11

dâ ộ à ô á dâ ộ

2


8

9

III. ơ sở iễ

16

1. Đặ đim ộ đồ dâ ộ iệ am

16

2. ơ qua ô á Dâ ộ uộ í ủ ở a

17

2.1. iai đ0ạ 1946 1954

18

2.2. iai đ0ạ 1955 1975

23

2.3. iai đ0ạ 1976 1986

32

2.4. iai đ0ạ 1987 đế a

35

I. ữ ấ đ ơ ả ổ ứ à 0ạ độ ủa ơ qua

48

ô á dâ ộ 0 ời ia qua
1. ị í, ầm qua ọ ủa ấ đ dâ ộ à ô á

48

dâ ộ 0 s iệ á mạ u ủa đấ
2. ơ sở á lý ả0 đảm iệ ổ ứ à 0ạ độ

50

yờ
n

ờn

gu

y
ủa ệ ố ơ quaz làm
guô á dâ ộ
p n
i

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

oc iệ há
3d ngh c t
2
1 t ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

3. TҺam m−u, ®ὸ хuÊƚ ữ iải á ù ợ 0 quá

54

ì á i ki ế-Ã ội ở ù dâ ộ, mi i
4. ô á uê u ậ độ iệ í sá

57

dâ ộ
5. ối ợ i á ộ, à à địa ơ 0 iệ 60
đ uấ â d à ổ ứ iệ í sá dâ ộ
6. â d, ă ờ đội á ộ làm ô á

63

dâ ộ
III

ầ ứ ai: kiế ị à iải á ổ ứ iê

64

s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ộ
10

I. Đá iá iệ iê s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ộ qua

64

á ời k
11

II. á iải á ổ ứ iê s0ạ

65
3


1. u độ l lợ am ia iê ứu, iê s0ạ

65

2. iải á su ầm, ậ ợ liệu

66

3. iải á ài í

66

4. iải á a iế ị

67

12

III. Kiế ị, đ uấ

67

13

Tài liệu am kả0

75

n

yờ
n

yờ

gu

u
ng

L
L u
Lu un n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

4


ầ mở đầu

ữ ấ đ u

I. Tí ấ iế ủa đ ài.
ơ qua ô á dâ ộ ở a đà đợ à lậ ừ ăm 1946.
Tải qua ơ 60 ăm, qua iu ời k; ơ qua ô á dâ ộ đà ó
iu đó ó 0 s iệ iải ó dâ ộ, 0 ô uộ â
d à á i đấ .
iê ứu, iê s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ộ 0 iai đ0ạ
iệ a đợ đặ a là êu ầu ầ iế; mộ ấ ếu. ởi ì ầ ải
ó s đá iá, ổ kế ữ ài ọ ki iệm lị sử đ iê ứu
0à
yờ
n

iệ ơ qua ô á dâ ộ đá ứ êu
ầu iệm ụ 0 iai ®0¹п
ên
y

gu

gu

cz ệp ái n
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ

ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
n oc
i h gh z
c ip
th
ỏi
n

mi; đồ ời làm ài liệu iê ứu, ọ ậ ô á dâ ộ.
Uỷ a Dâ ộ á đị iê s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ộ là
mộ 0 ữ iệm ụ ọ âm ủa ơ qua 0 iai đ0ạ à.
iệ iệ đ ài: ơ sở k0a ọ ủa iệ iê ứu, iê
s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ƚéເ” ເuпǥ ເÊρ lп ເø ρҺơເ ѵơ ƚгὺເ ƚiÕρ
ເҺ0 ѵiƯເ iê ứu, iê s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ộ.

II. Mụ iêu ủa đ ài.
Mụ iêu iê ứu ủa đ ài ằm u ấ luậ ứ k0a ọ 0
iệ ổ ứ iê ứu, iê s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ộ ở a.

5

III. ạm i, đối ợ iê ứu.
1. ạm i.
a. ạm i kô ia: ơ qua ô á dâ ộ ủa í ủ ở
Tu ơ à địa ơ.
b. ạm i ời ia: Từ ăm 1946 i a.
2. Đối ợ iê ứu:
iê ứu ă ứ lý luậ à ă ứ iễ ụ ụ iê ứu,
iê s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ộ.

IV. ơ á iê ứu.

L
L u
Lu un n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
c ip
th
ỏi
n

gu

yờ
n

Đ ài sử dụ á ơ á iê ứu: ơ á lị sử,
ơ á ổ ợ, ơ á uê
n ia, ơ á kế ừa,
yờ
u
ơ
g
z p in
oc hi thỏ
d
á ố kê.
3 g c
12 n
t
n t i h
vă ăn đạ
n
ậ v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

V. ເ¸п ộ am ia đ ài.
1. ủ iệm đ ài: TS. uễ ữu à
2. á ộ am ia:
- S. TS Qua i - Đại ọ K0a ọ Ã ội à â
ă Quố ia
- TS. 0ả ă ọ - ó ở a iê s0ạ lị sử Uỷ a Dâ ộ
- . ùi Tế Tu - ó ở a iê s0ạ lị sư ьaп D©п ƚéເ

- ເП. Ma Tгuпǥ Tû - á ộ ụ Kế 0ạ Tài í - Uỷ a Dâ ộ
- . Lê Tị Tu à - á ộ a iê s0ạ lị sử Uỷ a Dâ ộ.

6


ầ ứ ấ
ơ sở k0a ọ
I. Mộ số kái iệm.
Đ ấ õ đợ ị í, ai ò ủa ơ qua ô á dâ ộ ở a,
ế ầ ố ấ ậ ứ ô á dâ ộ à ơ qua ô
á dâ ộ.
1. Kái iệm ô á dâ ộ:
ô á dâ ộ 0 i a ò ó ý kiế a 0à 0à
ố ấ ạm i ứ ă, iệm ụ. ậ, iệ á đị õ
kái iệm ô á dâ ộ là ầ iế à ó ý ĩa iễ. ĐÃ ó
iu ời làm ô á iê ứu, quả lý đa a ữ kái iệm
ô á dâ ộ. Tê ơ sở ữ đá iá
ổ kế ô á dâ ộ ở
n
yờ
n

ờ

uy

L
L u
Lu un n v

n vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
c ip
th
ỏi
n

gu

g
z ô
a, ó đa a kái iệm
p i n á dâ ộ sau:
oc i á
h
3d gh c t
12 ốt n họ
n t i
vă n
n v n

Lu un n v
L u
L

ô á dâ ộ là á 0ạ độ 0ạ đị í sá; ổ ເҺøເ
ƚҺὺເ ҺiƯп ເҺÝпҺ s¸ເҺ, k̟iόm ƚгa, ƚỉпǥ k̟Õƚ ເҺÝпҺ s¸ເҺ ằm iải quế á

ấ
đ í ị ki ế, ă 0á, Ã ội; iệ ì đẳ, đ0à kế,
ô ọ, i đ au ù íê ộ iữa á dâ ộ ở a.
Kái iệm ô á dâ ộ ậ ằm ả á á 0ạ
độ u ấ ủa ô á dâ ộ; á iêm ụ ơ ả ấ đợ i
0 á ị đị ủa í ủ qui đị ứ ă, iệm ụ ủa
ô á dâ ộ.
2. Kái iệm ơ qua ô á dâ ộ:
ơ qua ô á dâ ộ uộ í ủ ở a (ừ ăm 1946 i
a) đà ì à à á i qua á iai đ0ạ á mạ; đà ó
ữ
đó ó qua ọ 0 s iệ đấu a iải ó dâ ộ à
7


0 ô uộ â d, á i đấ . ở á iai đ0ạ lị sử, ơ
qua

n

yờ
n

yờ

gu

u
ng

L
L u
Lu un n v
n vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

8


ô á dâ ộ ó ê ọi, ổ ứ ộ má, ứ ă, iệm ụ ắ i
êu ầu ụ ủa ừ iai đ0ạ.

à a, ơ qua ô á dâ ộ ở Tu ơ là mộ ổ ứ
à iê ủa í ủ, a ấ ộ; ơ qua ô á dâ ộ 0
ạm i ả ó ệ ố ừ Tu ơ i địa ơ.
ó đa a kái iệm: ơ qua ô á dâ ộ là ệ ố ổ ứ ủa
à làm ứ ă quả lý à lĩ ô á dâ ộ ê
ạm i ả .
iê ứu á kái iệm ơ ả là ằm á đị õ ạm i, đối
ợ iê ứu; u ấ luậ ứ k0a ọ 0 iệ iê ứu, iê s0ạ
lị sử ơ qua ô á dâ ộ.

II. ơ sở lý luậ.

n

yờ
n

yờ

gu

u
ng

L
L u
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d

đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz iệp ái ѵÊп ®ὸ dâ ộ:
1. ủ ĩa Má-Lê i iảidoquế
h th
3 g c
12 ốt n họ
n
i
t
vă n ạ
n vă ăn đ
ậ
Lu uận n v
L u
L

á à ki đi ủa ủ ĩa Má-Lêi, đặ iệ là Lêi đà á
đị ữ uê ắ à ội du ủ ếu ủa ơ lĩ dâ ộ
ằm iải quế ấ đ dâ ộ 0 điu kiệ ủ ĩa ả đà á
i à uộ đấu a iai ấ, đấu a iải ó dâ ộ kỏi á
ố ị ả ủ ĩa đà ở ê ấ á ở ửa sau ế kỷ I à
đầu ế kỷ .
ơ lĩ ấ đ dâ ộ ủa ủ ĩa Má-Lêi ẫ ò mÃi
iá ị à ý ĩa ủa ó 0 điu kiệ iệ a.

ữ uê ắ à ội du ủ ếu ủa ơ lĩ dâ ộ:
- á dâ ộ 0à 0à ì đẳ 0 qua ệ i au à 0
đời số iữa á dâ ộ.
- á dâ ộ ó qu quế ậ mệ, 0 đờ á i à
la ọ ế độ í ị ủa dâ ộ mì.
9


- á dâ ộ ù â d à ủ ố ì đ0à kế i au ì mụ
iêu á i ủa dâ ộ mì, ủa á dâ ộ ká à s á i iế
ộ, ă mi 0 đời số ủa ả ộ đồ á dâ ộ.
Muố ó ì đẳ iữa á dâ ộ, ế ải ủ iêu ì ạ
dâ ộ à á ứ dâ ộ ká, 0á ỏ ì ạ dâ ộ à đặ á ô
dị lê dâ ộ ká.
ải ừ kắ ụ s ê lệ 0 á i ủa á dâ
ộ. Tạ0 a ữ điu kiệ uậ lợi đ á dâ ộ ò đa lạ ậu ợ
qua đợ ửa ải đói 0, lạ ậu đó ằ ỗ l ủa í mì ê ơ
sở ó s i đ ỗ ợ á i ủa á dâ ộ ká. ì đẳ iữa á
dâ
ộ ó ội du 0à diệ. Đó là ì đẳ í ị, ki ế, ă 0á,
yờ
n

à ội. Qua ệ iữa á dâ ộ yấ
là qua ệ iữa á quố ia,
ờn
gu

gu

cz p ỏi n
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

ເ¸ເ à , á í ủ ó độ lậ à ủ qu. T0 ạm i mộ
quố ia - dâ ộ ó iu dâ ộ - ộ ời ì ì đẳ dâ ộ là ì
đẳ iữa á ộ ời, 0 qua ệ iữa ộ ời đa số i ộ ời
iu số
à iữa ເ¸ເ ƚéເ пǥ−êi ƚҺiόu sè ѵίi пҺau ƚг0пǥ ເïпǥ méƚ ơ ấu dâ ộ - Ã

ội đa ộ ời.
ì đẳ ô ằ, dâ ủ d0 - ữ
uê ắ ứ ử à 0 qua ệ dâ ộ, ả ê ạm i quố ia
à
quố ế ò là ữ iá ị à ữ mụ iêu ủa á i, ủa iế ộ Ã
ội. ữ uê ắ à iá ị đó kô ỉ đợ ậ ứ à ừa
ậ ê ơ diệ i ầ mà ò ải đợ ế 0á à
luậ, đợ kẳ đị ơ sở á lý ủa ó, ả 0 luậ quố ia
(ừ à ) à luậ quố ế (đợ s am kế ô ọ iệ ủa
á à ộ
đồ á iệm iữa á , á quố ia - dâ ộ). Điu qua ọ
ấ là iệ ì đẳ 0 uộ số, ó đòi ỏi ỗ l à độ
à ối ợ à độ ở ừ ộ đồ dâ ộ đế ấ ả ộ đồ á
10


dâ ộ. Đó là uộ đấu a lâu dài à kô kém ầ ứ ạ 0
ế ii

n

yờ
n

yờ

gu

u
ng

L
L u
Lu un n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

11


à a đ ia ă s ì đẳ, u ẹ ữ ấ ì đẳ, lê

á ữ s i ạm uê ắ à 0 qua ệ iữa á , á dâ
ộ 0 ộ đồ â l0ại.
Qu quế dâ ộ là mộ qu iê liê 0 đời số,
0 s ồ 0 à á i ủa mỗi dâ ộ. Đó ế là qu
d0 í ị.
Đó í là qu làm ủ ủa mỗi dâ ộ đối i ậ mệ ủa
dâ ộ mì, quế đị số ậ ủa dâ ộ, d0 la ọ ế độ
í ị à 0 đờ á i ủa í sá dâ ộ. Kô mộ
dâ ộ à0 á
đặ 0ặ a iệ à0 dâ ộ ká, à0 ô ѵiƯເ пéi ьé ເđa méƚ п−ίເ ເã
®éເ lËρ ເҺđ quɣὸп. Đó là qu d0 â lậ à mộ ộ đồ quố
ia dâ ộ độ lậ à qu uệ liê iệ i á dâ ộ ká ê ơ
n

yờ
n

yờ

u
ng

gu

sở ì ®¼пǥ.

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n

vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v n
Lu un n v
L u
L

uê ắ ơ á luậ ủa Lêi ầ đợ á dụ ki em
é ấ đ qu quế dâ ộ là â í ụ mộ ì ì ụ
. ấ đ qu quế dâ ộ là s iệ 0 iễ à độ
quế
đị ủa dâ ộ e0 ữ u á i dâ ộ ủa ế ii. Đim
mấu ố ủa uê ắ à qu quế dâ ộ là á dâ ộ ải đợ
d0 à uệ ki ải quế đị á a a ậ à0.
ải ố ữ iu iệ ủa ủ ĩa á qu, ủ ĩa
dâ ộ l, á đặ, a iệ, âm ạm qu ủa dâ ộ ká

Lêi
đà ừ lê á à ò ừa ủ ĩa dâ ộ sô a Đại a. Sau
á
mạ Tá Mời, á ộ 0à ô iế ia ậ Liê a ộ
0à Ã ội ủ ĩa ô iế (Liê ô), a à dâ ộ a i đ
0 á ộ 0à Tu á a ôi đa ò lạ ậu à0 0
đờ á
i là mộ mi ứ ủa iệ iệ ì đẳ à quế dâ ộ.
12


Tô ọ qu độ lậ, qu kẳ đị, á i ủa dâ ộ
đi li i đấu a ạ ỏ ữ ở ại, ă ả s í lại ầ au,
s liê iệ uệ ủa á dâ ộ đ ừa á i dâ ộ ừa á
i liê mi á dâ ộ (Liê a).
uê ắ ô ọ qu quế ủa á dâ ộ ò đòi ỏi ải
ố lại âm lý í kỷ dâ ộ, í ẹ òi, iệ ái, s a ời, lả
á ĩa ụ i đ á dâ ộ ká ù á i.
Đ0à kế i á dâ ộ là mộ uê ắ iệ õ á iệm,
đạ0 đứ à ă 0á 0 qua ệ iữa á dâ ộ, á ộ ời, ở 0
à ê ế ii. Đ0à kế dâ ộ, ói ộ a là đ0à kế Ã ội,
đ0à k̟Õƚ qເ ƚÕ ƚҺe0 lËρ ƚг−êпǥ, lý ƚ−ëпǥ, mơເ ƚiªu ủa iai ấ ô
â. Đó là ơ ứ, 0 đờ dẫ i ậ ợ l lợ, ạ0 a 0
n

gu

yờ
n

ờ
à0 à sứ mạ liê kế, ắ kế á gộ
đồ dâ ộ, ®Êu ƚгaпҺ ເҺ0
uy
cz ệp ái n
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n t d
n oc
i h gh z
c ip
th
ỏi
n

qu ì

đẳ à quế dâ ộ, ố lại s ia ẽ, kí độ, ằ ù dâ
ộ, ố lại s i ạm á qu iê, iê liê ủa 0 ời, ừ
á â đế ả ộ đồ dâ ộ à ộ đồ á dâ ộ. Đ0à kế iai
ấ
ô â à â dâ la0 độ á dâ ộ kô dừ lại ở lời kêu ọi
0 ơ lĩ mà ải iế à iệ , ằ sứ mạ i ầ
à ậ ấ đ đem lại s kế ợ iữa ì ảm dâ ộ i ì ảm
quố ế, iữa ủ ĩa êu dâ ộ i ủ ĩa quố ế â
í ủa iai ấ ô â.
ơ lĩ dâ ộ, 0 đó ó qu quế dâ ộ ủa ủ ĩa
Má-Lêi, đặ iệ 0 di sả ủa Lêi là mộ ă kiệ lị sử ô
iá ò mÃi iá ị, ý ĩa à sứ số ủa ó i à ôm a.
ủ ĩa Má Lê i đà ỉ a u ế, qui luậ u ủa ời
đại 0 iệ iải quế ấ đ dâ ộ; đó là:
13


- iải ó iai ấ ó qua ệ ặ ẽ i iải quế ấ đ dâ ộ.

n

yờ
n

yờ

gu

u

ng

L
L u
Lu un n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

14

- á mạ ô sả ấ ếu ải đi lê ủ ĩa à ội.
ủ ĩa Má-Lê i đà ỉ a mối liê ệ à s ối ợ ấ ếu
iữa á mạ ô sả à 0 à0 iải ó dâ ộ ê ạm ị ế
ii. Kẩu iệu: iai ấ ô sả á à á dâ ộ ị á ứ đ0à kế
lại đà ả á i ầ đó.
iê ứu ủ ĩa Má Lê i iải quế ấ đ dâ ộ
i a ó ơ sở k0a ọ đ ấ õ qui luậ ậ độ à á i
ủa đấu a iai ấ, đấu a iải ó dâ ộ. Đâ là điu ó ý
ĩa 0 iệ iê ứu, iê s0ạ lị sử ơ qua ô á dâ ộ.
2. T ở ồ í Mi iải quế ấ đ dâ ộ.

L
L u
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
c ip
th
ỏi
n

gu

yờ
n

T0 quá ì ìm đờ ứu , iải ó dâ ộ, ủ

ĩa Má- Lêi đà đợ uễ ái Quố iế u à đà ó ả
ở quế
ờn
uy lối á mạ ủa ời, đà ỉ
g
đị i s ì à ở,cz đờ
p in
o hi thỏ
a 0 đờ iải ó à á23di
g
c ủa dâ ộ a, đó là 0 đờ á
1 t n h
n
i
t
mạ ô sả, iệ lý ở,
v n mụ iêu độ lậ dâ ộ ǥ¾п liὸп ѵίi
ận n v văn
u
ເҺđ
L uậ n
L uậ
L
пǥҺÜa х· ội.
Từ ữ ăm 20,30 ủa ế kỷ ời đà á đị: Đối i
a, 0 điu kiệ ủa mộ uộ địa ửa 0 kiế ì ấ đ
iải ó dâ ộ đợ đặ lê ê ế, ế. ời kẳ
đị: ải iải ó dâ ộ kỏi á 0ại âm; đa á dâ ộ đi i
ơ lai ê 0 đờ ấm 0, ạ .
iải ó dâ ộ 0 điu kiệ ụ ủa a a0 àm ý

ĩa sâu a: Kô ỉ iải ó dâ ộ kỏi á 0ại âm, mà ò
ải đa dâ ộ đi i ơ lai ố đẹ.
T ở ồ í Mi ấ đ dâ ộ à iải quế ấ đ dâ ộ
đà đợ iệ ở mộ số qua đim ơ ả:

15


- Kẳ đị iệ am là quố ia ố ấ ເđa пҺiὸu d©п ƚéເ.
T− ƚ−ëпǥ Һå ເҺÝ MiпҺ ѵὸ qເ ia iệ am ố ấ ủa iu
dâ ộ kô ỉ là ả á ká qua; mà ò là ở ỉ đạ0
iệ ká ọ, i à đấu a quậ ờ ủa Đả, â dâ
á dâ ộ ì mộ Tổ qເ ເҺuпǥ. Tг0пǥ ƚҺ− ເđa ເҺđ ƚÞເҺ Һå ເҺÝ MiпҺ
ǥưi Đại ội á dâ ộ iu số mi am ổ ứ ại lâku ăm 1946,
ời iế:
Đồ à0 Ki a Tổ, Mờ a Má, ia ai a Êđê, ê Đă a
a a à á dâ ộ iu số ká đu là 0 áu iệ am, đu là a
em uộ ị. ƚa sèпǥ ເҺÕƚ ເã пҺau, s−ίпǥ k̟Һæ ເïпǥ пҺau, п0 ®ãi
ǥiόρ пҺau. Tг−ίເ k̟ia ເҺόпǥ ƚa хa ເ¸ເҺ пҺau, méƚ là iếu dâ liê lạ, ai
là kẻ

ù i iụ đ ເҺia гÏ ເҺόпǥ ƚa. Пǥµɣ пaɣ, п−ίເ ѴiƯƚ Пam lµ

u ủa a. T0 Quố ội ó đủ đại iu ủa á dâ ộ. í
ủ ì ó a dâ ộ iu số đ să só 0 á ả á ®åпǥ ьµ0”(1).
n

L
L uậ
Lu uận n vă

ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

gu

yê
n

yê ѴiÖƚ Пam ƚҺèпǥ пҺÊƚ ເña пҺiὸu
T− ƚ−ëпǥ Һå ເҺÝ MiпҺ ѵὸ quố ia
gu
n
z
p
i
dâ ộ là ở ỉ đạ0 uê
0 quá ì đấu a á
oc i suố
hỏ
3d ngh c t
2

1 t

mạ ủa Đả a; i á ộ đả
n t i h iê ậ ứ đợ í ấ ếu ủa
v n
ấ đ
n
v n
Lu un n v
L
đại đ0à k ế á dâ ộ ở iệLuam 0 ô uộ đấu a ố 0ại
âm 0 ô uộ â d à ả0 ѵƯ ƚỉ qເ.
- Tг0пǥ ®iὸu k̟iƯп ເđa méƚ п−ίເ ƚҺເ địa ì iải ó dâ ộ là
iệm ụ ê ế, ƚг−ίເ ҺÕƚ.

Һå ເҺÝ MiпҺ ເҺ0 г»пǥ, ƚг0пǥ ເ¸ເ п−ίເ ƚҺuéເ địa ì iải ó
dâ ộ là ơ sở đ iải ó iai ấ, iải ó 0 ời. ậ dụ
sá ạ0 ủ ĩa Má-Lêi à0 điu kiệ ụ ủa iệ am, ời
kẳ đị iải ó dâ ộ là iệm ụ ê ế, ế. ội ị
a ấ à Tu ơ lầ ứ 8 (k0á I Từ à 10 i 19 á 5
ăm 1941) d0 ồ

(1). ồ í Mi T0à ậ, ậ 4, í ị Quố ia. à ội - 2000, ƚг. 217, 218.

16


í Mi ủ ì đà á đị: T0 l à ếu kô iải quế đợ ấ
đ dâ ộ iải ó, kô đòi đợ độ lậ, d0 0 0à dâ ộ, ì
ẳ ữ 0à quố ia dâ ộ ải ịu mÃi kiế a âu mà
qu lợi ủa ộ ậ iai ấ đế ạ ăm kô đòi lại đợ(1).
T iệ ở ỉ đạ0 ủa ồ í Mi, Đả a đà ậ ợ đợ

đại ộ ậ á ầ l â dâ, â 0á a0 độ kẻ ù, u độ
đợ sứ mạ 0 l ủa ả dâ ộ đ đá ại kẻ ù âm lợ; ià
độ lậ
dâ ộ.
- Độ lậ dâ ộ ắ li i ủ ĩa à ội:
ồ í Mi á đị á mạ iệ am ải ải qua ai iai
đ0ạ: á mạ dâ ộ dâ ủ â dâ à á mạ Ã ội ủ ĩa.
Độ lậ dâ ộ ải đi lê ủ ĩa à ội là đ iệ mụ
yờ
n

n
iêu lâu dài ằm iệ qu d0,yờạ
ເđa пҺ©п d©п.

gu

gu

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái

n

cz ệp ái n
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

TҺe0 Һå í Mi: ếu đợ độ lậ mà dâ kô đợ
ở ạ d0, ì độ lậ ẳ ó ý ĩa ì.
- Đại đ0à kế á dâ ộ.

ồ í Mi đà êu 0 ữ luậ đim ó í â lý:
Đ0à kế, đ0à kế, đại đ0à kế
Tà ô, à ô, đại à
ô(2)
T ở đại đ0à kế dâ ộ ủa ồ í Mi ó ý ĩa iế lợ,
ấ quá, uê suố quá ì á mạ iệ am. Đâ là iế lợ ậ
ợ l lợ; ạ0 ê sứ mạ 0 l ủa 0à dâ ộ 0 uộ đấu
a
i kẻ ù dâ ộ.
1. Һå ເҺÝ MiпҺ: Ьiªп пiªп ƚiόu sư, ƚËρ 2, ПХЬ í ị Quố ia, à ội 1993, 129.
2. ồ í Mi: T0à ậ, ậ 7, í ị Quèເ ǥia, Һµ Пéi – 2000, ƚг 392.

17


- Kế ợ sứ mạ dâ ộ i sứ mạ ời đại.
T0 u ế á i ủa ời đại, iệ á đị á mạ iệ
am là mộ ộ ậ ủa á mạ ế ii; á mạ iệ am ầ ải
a ủ s ủ ộ ủa l lợ iế ộ, 0à ì ê ế ii, đồ
ời
đó ó í à0 0 à0 á mạ ế ii. Kế ợ sứ mạ
dâ ộ i sứ mạ ời đại. T ở á mạ ủa ồ í Mi đÃ
ỉ
đờ 0 á dâ ộ ù đứ lê đấu a ià độ lậ; đồ ời ỉ
õ ầ iải quế ố mối qua ệ iữa á mạ iệ am i á mạ
ế ii.
T ở ồ í Mi ấ đ dâ ộ à iải quế ấ đ dâ ộ

yờ
n

đợ Đả a 0i là ơ sở ở đ iê ứu, đị a í sá dâ ộ
n
ù ợ ở mỗi iai đ0ạ.
yờ
gu

gu

cz p ỏi n
do ghi th
3

c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

Ь¸0 ເ¸0 í ị ủa a ấ à Tu ơ Đả ại Đại ội
đại iu 0à quố lầ ứ I kẳ đị:
T ở ồ í Mi là mộ ệ ố qua đim 0à diệ à
sâu sắ ữ ấ đ ơ ả ủa á mạ iệ am, là kế quả ủa s
ậ dụ à á i sá ạ0 ủ ĩa Má-Lêi à0 điu kiệ ụ

ủa a, kế ừa à á i á iá ị u ố ố đẹ ủa dâ
ộ, iế u i 0a ă 0á â l0ại.

... T ở Һå ເҺÝ MiпҺ s0i ®−êпǥ ເҺ0 ເເ ®Êu ƚгaпҺ ເđa â
dâ a ià ắ lợi, là ài sả i ầ 0 l ủa Đả à dâ ộ a.
3. Qua đim ủa Đả ộ sả iệ am ấ đ dâ ộ à ô á
dâ ộ.
Đả a á đị: iải quế đ dắ ấ đ dâ ộ là iệm ụ
ó í iế lợ ủa á mạ iệ am.
18


Tại ội ị á ộ ắ k á 3 ăm 1935 Đả a á đị:
ữ ời ộ sả iệ am ải ế sứ ổ độ, uê u 0
quầ mì ằ: Mì ải ế sứ i đ à ố ấ mặ
ậ i ợ u à ô dâ á dâ ộ iu số đ đá đổ đế quố i
địa ủ ì á mạ mi à ô đợ(1).
Tại Đại ội lầ ứ ấ ủa Đả ộ sả Đô dơ á 3 ăm
1935 đà á đị: L lợ a đấu ủa á dâ ộ iu số là mộ l
lợ ấ l. uộ dâ ộ iải ó ủa ọ là mộ ộ ậ qua ọ
0 uộ á mạ ả đế à đi địa ở Đô dơ, ộ ậ ủa á
mạ ế ii(2).

yờ
n

ị quế ội ị a ấ à Tu ơ Đả ộ sả
Đô dơ á 11 ăm 1939 ó á đị: a ấ à Tu
ơ
ứ uỷ ải ổ ứ a uê mô
ấ đ dâ ộ iu số. ải
ờn
y

gu

gu

cz p ỏi n
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
c ip
th
ỏi
n

0 ời ọ iế, ọ ữ á dâ ộ ấ đ uê u ậ độ ọ,
ải ìm đủ mọi á ìm mối liê lạ à â ơ sở á dâ ộ iu sốDù

0 s á ộ đ ụ á ô á à mà đì ệ í iu ô
á ở
địa ơ ải làm(3).
Sau ki mi ắ đợ iải ó, Đại ội lầ ứ III ủa Đả
(1960) đà ỉ õ: Đả à à ầ ải ó kế 0ạ 0à diệ à
lâu
dài á i ki ế à ă 0á ở mi i, làm 0 mi i iế kị mi
uôi, á dâ ộ iu số iế kị dâ ộ đa số, i á dâ ộ á u
i ầ á mạ à kả ă 0 l ủa mì(4).

(1)..ội đồ DT ủa Quố ội k0á , í sá à á luậ ủa Đả à à
dâ ộ, DT, -2000, .12.
(2). Sá đà dẫ, . 14.

19


(3). Sá đà dẫ, .
21. (4). Sá đà dẫ,
.90.

n

yờ
n

yờ

gu

u
ng

L
L u
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

20


Ki đấ đà ố ấ, Đại ội I ủa Đả (1976) iế ụ
kẳ đị: iải quế đ đắ ấ đ dâ ộ là mộ 0 ữ
iệm ụ ó í iế lợ ủa á mạ iệ amí sá
dâ ộ ủa
Đả là iệ iệ đ qu ì đẳ mọi mặ iữa á dâ ộ, ạ0
ữ điu kiệ ầ iế đ 0á ỏ ậ ố s ê lệ ì độ
ki ế, ă 0á iữa á dâ ộ í ời à dâ ộ đô ời(1).
ị quế Đại ội ủa Đả (1982) ó êu: Đồ à0 á dâ
ộ ở a, mi ợ mi uôi, ù a0 ù ấ đà á u ý í
quậ ờ à u ố đ0à kế iế đấu ó ầ 0 l đá
ắ ai uộ iế a âm lợ à làm ấ ại á ủ đ0ạ

ia гÏ ເña
n

yê
n

yê

gu

u
ng

cz ệp ái

do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
n oc
i h gh z
c ip
th
ỏi
n

đị(2).

ị quế Đại ội II ủa Đả (1991) iế ụ kẳ đị:
Đ0à kế, ì đẳ, i đ lẫ au iữa á dâ ộ, ù â d

uộ số ấm 0, ạ , đồ ời iữ ì à á u ả sắ ố

đẹ ủa mỗi dâ ộ là í sá ấ quá ủa Đả à à
a(3).
ị quế Đại ội III ủa Đả (1996) ó ấ mạ: ấ đ
dâ ộ ó ị í iế lợ l... T iệ ì đẳ, đ0à kế, ơ
ợ iữa á dâ ộ 0 s iệ ô iệ 0á, iệ đại 0á đấ
(4).
ị quế Đại ội I ủa Đả (2001) êu õ: ấ đ dâ ộ à
đ0à kế á dâ ộ luô luô ó ị í iế lợ 0 s iệ á
mạ. T iệ ố í sá dâ ộ ì đẳ, đ0à kế, ơ ợ,
i au ù á i(5).
21


(1). Sá đà dẫ, .166
(2).

Sá

đÃ

dẫ,

.174. (3). Sá đÃ
dẫ, .191. (4). Sá
đà dẫ, .213.
(5). ĐS, ă kiệ Đại ội đại iu 0à quố lầ ứ I, TQ, -2001, .127.

n

yờ

n

yờ

gu

u
ng

L
L u
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn

Lu uận n v
L uậ
L

22


ị quế Tu ơ 7 k0á I kẳ đị: ô á dâ ộ à
iệ í sá dâ ộ là iệm ụ ủa 0à Đả, 0à dâ, 0à
quâ, ủa á ấ, á à, ủa 0à ộ ệ ố í ị. Đại ội
ủa
Đả iế ụ kẳ đị: ấ đ dâ ộ à đ0à kế á dâ ộ ó ị í

iế lợ lâu dài 0 s iệ á mạ a. á dâ ộ 0 đại
ia đì dâ ộ iệ am ì đẳ, đ0à kế, ô ọ à i đ
au ù iế ộ, ù au iệ ắ lợi s iệ ô iệ
0á, iệ
đại 0á đấ , â d à ả0 ѵƯ ƚỉ qເ ѴiƯƚ Пam х· Һéi ເҺđ
пǥҺÜa”(1).
Ǥ¾п ѵίi ѵiƯເ iải quế ấ đ dâ ộ, ô á dâ ộ à ơ qua
yờ
n

ờn

gu

uy qua ọ đặ iệ 0 ệ
ô á dâ ộ luô ó ị í, ai
ò

ng
z

L
L u
Lu un n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

c ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L u
L

ố í ị ở a.

iệ a, qua đim ỉ đạ0 ủa Đả ô á dâ ộ đợ
iệ õ ở á ội du:
- ấ đ dâ ộ à đ0à kế dâ ộ là ấ đ iế lợ ơ ả, lâu
dài, đồ ời là ấ đ ấ á iệ a ủa á mạ iệ am.
- á dâ ộ 0 đại ia đì iệ am ì đẳ, đ0à kế,
ơ ợ, i au ù á i, ù ấ đấu iệ ắ lợi
s iệ
ô iệ 0á, iệ đại 0á đấ , â d à ả0 ệ Tổ quố
iệ am à ội ủ ĩa. Kiê quế đấu a i mọi âm mu ia ẽ
dâ ộ.
- á i 0à diệ í ị, ki ế, ă 0á, Ã ội à a
i - quố ò ê địa à ù dâ ộ à mi i; ắ ă
ở ki ế i iải quế á ấ đ Ã ội, iệ ố í sá
dâ ộ; qua âm á i, ồi d uồ â l, ăm l0 â d
đội á ộ dâ ộ iu số; iữ ì à á u ữ iá ị, ả sắ
ă 0á ƚгuɣὸп ƚҺèпǥ
23


(1). ĐS, ă kiệ Đại ội đại iu 0à quố lÇп ƚҺø IХ, Пхь ເTQǤ, ҺП-2006,
ƚг.222

n

yê
n

yê

gu

u
ng

L
L uậ
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

cz ệp ái
do ghi th
3
c
12 t n ọ
n tố i h
vă ăn đạ
ận v ăn
Lu uận n v
L uậ
L

24

á dâ ộ iu số 0 s iệ á i u ủa ộ đồ dâ
ộ iệ am ố ấ.
- Ưu iê đầu á i ki ế - Ã ội á ù dâ ộ à
mi i, ế, ậ u à á i ia0 ô à ơ sở ạ ầ,
0á đói, iảm 0; kai á ó iệu quả im ă, ế mạ ủa ừ
ù, đi đôi i ả0 ệ ữ môi ờ si ái; á u ội l,
i ầ l,
ờ ủa đồ à0 á dâ ộ, đồ ời ă ờ s qua âm ỗ ợ
ủa Tu ơ à s i đ ủa á địa ơ 0 ả .
- ô á dâ ộ à iệ í sá dâ ộ là iệm ụ
ủa 0à Đả, 0à dâ, 0à quâ, ủa á ấ, á à, ủa 0à ộ
ệ ố í ị.
ội du ô á dâ ộ iệ a:

n

yờ
n

yờ

gu

z

u
ng

L
L u
Lu uận n vă
ận vă n
vă n t 123
n ốt d
đạ n oc
i h gh z
ọc iệp
th
ái
n

c ệp ái
- П©пǥ ເa0 ậ ứ, á
do ghi thiệm ủa á ấ, á à (ҺƯ
3
c
12 t n ọ
n tố ại h
ƚҺèпǥ ເҺÝпҺ ƚгÞ) ƚõ Tu ơ
ơ sở â d à ổ ứ
v n đế
n v n

iệ í sá dâ ộ. LuLunn v
Lu

- ủ ố à â a0 ấ lợ ệ ố í ị ơ sở ù
dâ ộ ắ i iệ ố qu ế dâ ủ ở ơ sở, 0 đó lu ý

iệ á u ai ò ữ ời ó u í 0 đồ à0 dâ ộ.
- T iệ ó iệu quả á ơ ì quố ia, ơ ì
mụ iêu, á d á đầu , ỗ ợ ù dâ ộ à mi i; đẩ mạ ô
á 0á đói iảm 0; ậ u iải quế á ấ đ ứ .
- Tă ờ ô á ậ độ quầ , đổi mi ội du à
ơ á dâ ậ ở ù đồ à0 dâ ộ; iệ ơ âm
â à, í , ậ ọ, kiê ì, ế ị, ữ ắ à 0
á
Tọ dâ, ầ dâ, iu dâ, ọ dâ, ó á iệm i dâ.
- â d ế ậ quố ò 0à dâ à ế ậ a пiпҺ пҺ©п d©п.
25