Khảo sát tần suất HBsAg (+) và các yếu tố liên quan trên bà mẹ mang thai tại tỉnh Bạc Liêu từ 09/03/2003 đến 30/08/2003

TRÂN TRỌNG KÍNH CHÀO
QUÝ THẦY CÔ

1


TRUNG TÂM ĐÀO TẠO BỒI DƯỢNG CÁN BỘ Y TẾ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

KHẢO SÁT
TẦN SUẤT HBsAg (+) VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN
TRÊN BÀ MẸ MANG THAI TẠI TỈNH BẠC LIÊU
TỪ 09/03/2003 ĐẾN 30/08/2003.

BẢO TR:
BS. NGUYỄN THỊ NGỌC PHƯNG
HƯỚNG DẪN: BS. PHAN QUANG HIẾU
SINH VIÊN THỰC HIỆN:

VÕ THỊ DUY LINH
ĐỖ THỊ TUYẾT NGA

2


KHẢO SÁT TẦN SUẤT HBsAg(+)
VÀ CÁC YẾU TỐ LIÊN QUAN
TRÊN BÀ MẸ MANG THAI TẠI TỈNH BẠC LIÊU

1.
2.

3.
4.
5.
6.

Đặt vấn đề
Mục tiêu nghiên cứu
Phương pháp nghiên cứu
Kết quả
Bàn luận
Kết luận và đề xuấtt luận và đề xuất

3


ĐẶT VẤN ĐỀ

4


1.1. Tầm quan trọng
 2 tỷ người đã nhiễm SVVG B
 400 triệu người nhiễm mạn tính
 Châu Á–Thái Bình Dương: 250 triệu người nhiễm VGSV B mạn
 15%-25% sẽ chết do những biến chứng của tình trạng nhiễm mạn
tính SVVG B
 Khoảng 750.000 người chết mỗi năm
 Lây truyền chu sinh đóng vai trò quan trọng
 Hậu quả của VGSV B trên thai kỳ: sẩy thai, thai chết trong tử cung…
5

1.2.Tần suất HBsAg(+) trên bà mẹ mang thai
tại Việt Nam
 Mẹ có HBeAg(+): nguy cơ 90-100%
Mẹ có HBeAg(-): nguy cơ 5-20%
 Mẹ nhiễm tam cá nguyệt thứ 1 và 2: 10%
Mẹ nhiễm tam cá nguyệt thứ 3: 90%
N

HBsAg(+)

Phạm Song

Nă
m
1990

1865

12,7%

Trần Thị Lợi

1990

300

11,6%

Nguyễn Thị Ngọc Phượng

1995

505

9,9%

Tác giả

Trần Văn Bé

1991

1465

10,0%

HBeAg(+)/ HBsAg(+)
36,3%

30,0%
6


1.3. ĐẶC ĐIỂM CỦA TỈNH BẠC LIÊU











Tổng diện tích tự nhiên: 2.842 km2
Dân số chung : 774.395 người
Tỉ suất sinh : 18,25‰
Số phụ nữ 15-49 tuổi : 222.289 người
Số phụ nữ có thai : 11.832 người
Đời sống kinh tế còn khó khăn
Trình độ dân trí thấp, CSSKBĐ hạn chế
Năm 2002: 2 huyện chích ngừa VGSV B

Phát hiện sớm nhiễm VGSV B ở bà mẹ mang thai 
có kế hoạch phòng ngừa nhiễm VGSV B cho mẹ và
7
cho con của họ


MỤC TIÊU NGHIÊN CỨU

8


2.1. Mục tiêu tổng quát
Xác định tần suất HBsAg(+) và một số yếu tố liên quan trên bà mẹ mang thai
tại tỉnh Bạc Liêu từ 09/03/2003 đến 30/08/2003

2.2. Mục tiêu chuyên biệt


Xác định tần suất HBsAg(+)



Xác định tần suất HBeAg(+) đối với những trường hợp có HBsAg(+)



Xác định một số đặc điểm dịch tễ và tương quan với tình trạng HBsAg(+)



Xác định đặc điểm tiền căn sản phụ khoa, tiền căn bệnh gan, các yếu tố
nguy cơ và tương quan với tình trạng HBsAg(+), trên bà mẹ mang thai tại
tỉnh Bạc Liêu từ 09/03/2003 đến 30/08/2003.

9


PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

10


4.1.Thiết kế nghiên cứu
Mô tả cắt ngang

4.2.Dân số nghiên cứu
a. Dân số mục tiêu:
Những phụ nữ có thai sống tại tỉnh Bạc Liêu
b. Dân số nghiên cứu:
Những phụ nữ có thai sống tại tỉnh Bạc Liêu trong thời gian từ
9/3/2003 đến 30/8/2003

4.3.Cỡ mẫu
Với  =0.05

N = Z21- /2 p (1-p)/ d2
d=0,026

Z1- /2=1,96

p=0,099

 N=505 do chọn mẫu theo cụmN1=2*N=1.010 thai

11


4.4. Phương pháp chọn mẫu
a. Tiêu chuẩn chọn mẫu:
- Những phụ nữ có thai ≥16 tuần sống tại tỉnh Bạc Liêu 16 tuần sống tại tỉnh Bạc Liêu
- Đồng ý tham gia nghiên cứu
b. Tiêu chuẩn loại:
- Các thai phụ không đồng ý tham gia nghiên cứu
- Những phụ nữ có thai <16 tuần
c. Cách chọn mẫu:

- Chọn mẫu ngẫu nhiên theo cụm.
- Tỉnh Bạc Liêu có 55 xã/ thị trấn tương đương 55 cụm chọn ngẫu
nhiên ¼ số cụm, nghóa là chúng tôi sẽ chọn ngẫu nhiên 14 xã/ thị trấn.
- Lấy toàn bộ số thai phụ trong 15 xã/ thị trấn.
- Số thai phụ chọn được là 1.035.

12


4.5. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP SỐ LIỆU
a.

Biến số nghiên cứu:
-

b.

Các yếu tố dịch tễ học
Tiền căn sản khoa
Các yếu tố nguy cơ
Dấu ấn huyết thanh: HBsAg, HBeAg.
Cách thu thập số liệu

- Thời gian tiến hành: từ 9/3/2003 đến 30/8/2003
- Nhân lực: 2 bác só, các NHS, trưởng (phó) trạm y tế, 2 SV
- Nguyên vật liệu:
 Bảng câu hỏi
 Dụng cụ lấy bệnh phẩm vô trùng (găng tay,ống tiêm, ống xét
nghiệm).
 Que thử HBsAg, máy quay li tâm.

13


4.5. PHƯƠNG PHÁP THU THẬP SỐ LIỆU
- Tiến trình thu thập số liệu

Gửi thư mời đến những thai phụ

Phỏng vấn bằng bảng câu hỏi

Lấy máu, quay li tâm làm xét nghiệm




Bước1: sử dụng phương pháp xét nghiệm miễn dịch gắn men EIA bằng que thử
One-Step HBsAg test, sàng lọc ra những BMMT có HBsAg(+).
Bước 2: Những mẫu huyết thanh của BMMT có HBsAg(+) ở bước 1 đem về BV
Từ Dũ để làm tiếp xét nghiệm ELISA đồng thời tìm thêm HBeAg.

14


4.6. PHƯƠNG PHÁP PHÂN TÍCH VÀ XỬ LÍ SỐ LIỆU

 SPSS for windows 10.0
 Phép kiểm 2, Fisher’s exact test và RR
 Bảng, biểu.
 Word 2000, Excel 2000

15


Nguyên tắc xét nghiệm nhanh

•KT đa dòng

•HBsAg

•+
•MÀNG

•Anti HBs

•MẪU MÁ
16 U


Đọc kết quả

Dương tính

Âm tính

Không có giá trị
17


KẾT QUẢ – BÀN LUẬN

18


Tổng cộng có 1.035 bà mẹ mang thai

1. Tần suất HBsAg(+),
2. Tần suất HBeAg(+)/HBsAg(+),
3. Đặc điểm của nhóm nghiên cứu,
4. Tương quan của đặc điểm trên với HBsAg(+).

19


5.1 Tần suất HBsAg(+):
Bước 1: HBsAg/one step HBsAg test
HBsAg

Tần số

Tỉ lệ

(+)

71

6,9%

(-)

964

93,1%

Bước 2: HBsAg/Elisa cho 71 ca HBsAg(+)/ bước 1
100% HBsAg(+)

20