Bài giảng Kế toán quản trị: Bài số 8

1
BÀI GIẢNG 8BÀI GIẢNG 8
PHÂN TÍCH THÔNG TIN THÍCH HỢP
CHO CÁC QUYẾT ĐỊNH NGẮN HẠN
2
MỤC TIÊU HỌC TẬPMỤC TIÊU HỌC TẬP
 Mô tả được qui trình ra quyết định
 Nắm được vai trò của kế toán viên đối với việc ra
quyết định
 Nắm được các tiêu chuẩn của thông tin thích hợp
 Nắm được cách phân tích các chi phí và thu nhập
thích hợp
 Có khả năng phân tích các thông tin về chi phí và
doanh thu thích hợp cho các tình huống ra quyết định
đặc biệt
3
VAI TRÒ CỦA KẾ VIÊN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ VAI TRÒ CỦA KẾ VIÊN KẾ TOÁN QUẢN TRỊ
TRONG VIỆC RA QUYẾT ĐỊNHTRONG VIỆC RA QUYẾT ĐỊNH
• Các kế toán viên kế toán kế toán quản trị có vai trò cung cấp các
thông tin thích hợp cho quá trình ra quyết định của nhà quản lý.
• Các kế toán viên kế toán quản trị phải am hiểu các quyết định của
các nhà quản lý.
Kế toán viên
kế toán
quản trị
Thiết kế và tổ chức
thực hiện hệ thống
thông tin kế toán
Các nhà quản lý trong
các lĩnh vực sản xuất,
tiếp thị, tài chính,v.v

Ra các quyết định
kinh tế
4
QUÁ TRÌNH RA QUYẾT ĐỊNHQUÁ TRÌNH RA QUYẾT ĐỊNH
Xác định vấn đề ra quyết định
Lựa chọn tiêu chuẩn
Xác định các phương án
Xây dựng mô hình ra quyết định
Thu thập dữ liệu
Ra quyết định
Phân tích
định tính
Phân tích
định lượng
Vai trò chủ yếu
của kế toán quản trị
5
VIỆC THU THẬP THÔNG TINVIỆC THU THẬP THÔNG TIN
Ba đặc điểm của thông tin hữu ích:
1. Tính thích hợp
2. Tính chính xác
3. Tính kịp thời
6
NHƯ THẾ NÀO ĐƯỢC GỌI LÀNHƯ THẾ NÀO ĐƯỢC GỌI LÀ
THÔNG TIN THÍCH HỢP?THÔNG TIN THÍCH HỢP?
• Thông tin có liên quan đến tương lai không?
> thông tin phải liên quan đến sự kiện trong tương lai
> thông tin quá khứ ít thích hợp cho việc ra quyết định
• Thông tin phải có sự khác biệt giữa các phương
án so sánh?

> thông tin giống nhau giữa các phương án so sánh thì thông
thích hợp cho việc ra quyết định.
7
TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC NHẬN DIỆNTẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC NHẬN DIỆN
THÔNG TIN THÍCH HỢPTHÔNG TIN THÍCH HỢP
 Vì sao việc tách biệt giữa thông tin thích hợp và thông
tin không thích hợp lại quan trọng đối với nhân viên kế
toán quản trị?
 Có 2 nguyên nhân:
1. Thứ nhất, việc thu thập thông tin rất tốn kém.
2. Thứ hai, tránh tình trạng quá tải thông tin.
8
NHẬN DIỆN THÔNG TIN THÍCH HỢPNHẬN DIỆN THÔNG TIN THÍCH HỢP
• Thu thập thông tin về chi phí và thu nhập gắn liền
với từng phương án.
• Loại bỏ các chi phí chìm.
• Loại bỏ các chi phí và thu nhập không chênh lệch
giữa các phương án.
• Ra quyết định dựa trên các thông tin còn lại.
9
• Công ty đang xem xét có nên mua máy mới để thay thế loại máy
cũ đang sử dụng hay không? Các số liệu liên quan đến hai loại
máy này như sau:
CHI PHÍ CHÌMCHI PHÍ CHÌM – không thích hợp cho việc ra quyết định
Máy cũ Máy mới
Giá ban đầu
Giá trị còn lại trên sổ sách
Thời gian sử dụng còn lại
Giá bán hiện tại
Giá trị bán trong 4 năm tới

Chi phí hoạt động hàng năm
Doanh thu hàng năm
$175.000
140.000
4 năm
90.000
0
345.000
500.000
Giá mua
Thời gian sử dụng
Giá trị bán trong 4 năm tới
Chi phí hoạt động hàng năm
Doanh thu hàng năm
$200.000
4 năm
0
300.000
500.000
10
So sánh báo cáo thu nhập giữa 2 phương án:
CHI PHÍ CHÌMCHI PHÍ CHÌM – không thích hợp cho việc ra quyết định
Giữ máy cũ Mua máy mới Chênh lệch
Doanh số (qua 4 năm)
Chi phí hoạt động
Chi phí khấu hao máy mới
Chi phí khấu hao của máy cũ
Thu nhập từ bán máy cũ
Tổng lợi nhuận qua 4 năm
$2.000.000

(1.380.000)
(140.000)
$480.000
$2.000.000
(1.200.000)
(200.000)
(140.000)
90.000
$550.000
0
$180.000
(200.000)
0
90.000
$70.000
11
• Áp dụng trình tự phân tích và nhận diện chi phí thích
hợp:
Bước 1: Thu thập thông tin liên quan đến các phương án (số liệu
trong bảng)
Bước 2: Loại bỏ chi phí chìm
CHI PHÍ CHÌMCHI PHÍ CHÌM – không thích hợp cho việc ra quyết định
12
Bước 3: Loại bỏ các chi phí, thu nhập không chênh lệch
Bước 4: Ra quyết định dựa trên thông tin về chi phí và thu nhập
còn lại.
- Tăng chi phí do mua máy mới: $ (200.000)
- Giảm chi phí hoạt động do mua máy mới: 180.000
- Tăng thu nhập do bán máy cũ: 90.000
Lợi nhuận tăng do mua máy mới 70.000

CHI PHÍ CHÌMCHI PHÍ CHÌM – không thích hợp cho việc ra quyết định
13
• Giả sử một công ty đang xem xét mua một máy mới để giảm nhẹ bớt lao
động. Giá mua máy mới là $30.000 và máy có thời gian sử dụng là 10
năm. Số liệu về doanh số và chi phí của công ty hàng năm trong trường
hợp mua và không mua máy mới được trình bày trong bảng dưới đây:
• Công ty nên mua máy mới không?
CHI PHÍ VÀ THU NHẬP KHÔNG CHÊNH LỆCH
(không thích hợp cho việc ra quyết định)
Hiện tại Khi có máy mới
Sản lượng sản xuất và tiêu thụ (chiếc)
Giá bán/1 sản phẩm
Chi phí nguyên liệu trực tiếp/1 sản phẩm
Chi phí lao động trực tiếp/1 sản phẩm
Chi phí sản xuất chung khả biến/1 sản phẩm
Chi phí bất biến hàng năm
Khấu hao máy mới
5.000
$40
14
8
2
62.000
-
5.000
$40
14
5
2
62.000

3.000
14
Phân tích:
• Loại bỏ các chi phí và thu nhập không có chênh lệch:
-
-
-
-
• Ra quyết định dựa trên thông tin còn lại (là thông tin thích
hợp):
- Chi phí lao động/1 sản phẩm
- Chi phí khấu hao máy mới
CHI PHÍ VÀ THU NHẬP KHÔNG CHÊNH LỆCH
(không thích hợp cho việc ra quyết định)
15
• Dựa vào những thông tin trên, chúng ta xét xem việc đưa máy
mới vào sử dụng đạt được kết quả như thế nào?
- Chi phí lao động tiết kiệm được $15.000
(5.000 sản phẩm x $3/sản phẩm)
- Chi phí cố định tăng thêm ($3.000)
- Chi phí tiết kiệm được hàng năm $12.000
• Kết luận: Nên xem xét mua máy mới
CHI PHÍ VÀ THU NHẬP KHÔNG CHÊNH LỆCH
(không thích hợp cho việc ra quyết định)
16
Hãng hàng không World Airways tại sân bay Charles de Gaulle đang có
một lượng hàng tồn kho (phụ tùng cho máy bay) với giá gốc là $200.000.
Hàng tồn kho này đã lỗi thời, không còn thích hợp để sử dụng với những
chiếc máy bay hiện tại của hãng, mà muốn sử dụng được thì chúng phải
được chữa cho phù hợp để sử dụng. Chi phi sửa chữa ước tính là

$120.000.
Tuy nhiên, loại hàng tồn kho này có thể bán lại cho một hãng hàng
không khác với giá $170.000. John Orville là một nhà quản lý của World
Airways cho rằng: Nếu bán hàng tồn kho này đi thì hãng hàng không sẽ bị
lỗ $30.000, do vậy ông có ý định sữa chữa chúng để sử dụng.
Joan, một nhà quản lý khác thì cho rằng,việc bán hàng tồn kho ấy và
mua các phụ tùng mới để sử dụng thì sẽ có lợi hơn. Giá mua các phụ
tùng mới là $260.000.
(Hilton, 1991)
Yêu cầu: Là một nhân viên kế toán quản trị của World Airways, ý kiến của
bạn như thế nào?
BÀI TẬP DÀNH CHO SINH VIÊNBÀI TẬP DÀNH CHO SINH VIÊN
(Phân tích chi phí thích hợp)(Phân tích chi phí thích hợp)
17
PHÂN TÍCH THÔNG TINPHÂN TÍCH THÔNG TIN
CHO MỘT SỐ QUYẾT ĐỊNH ĐẶC BIỆTCHO MỘT SỐ QUYẾT ĐỊNH ĐẶC BIỆT
1. Quyết định chấp nhận hay từ chối một đơn hàng
đặc biệt
2. Quyết định tiếp tục hoặc ngưng kinh doanh một
sản phẩm/bộ phận kinh doanh
3. Quyết định nên làm hay mua sản phẩm/linh kiện
4. Quyết định nên bán hoặc tiếp tục sản xuất (tại
điểm phân chia)
5. Ra quyết định trong điều kiện ràng buộc về nguồn
lực
18
• Quyết định chấp nhận hay từ chối một đơn hàng đặc biệt khá phổ
biến trong các công ty sản xuất và dịch vụ. Công ty phải đối mặt
với việc bán sản phẩm với giá thấp hơn giá thông thường.
• Để ra quyết định đúng, cần phải phân tích các chi phí và thu nhập

thích hợp.
– Khi còn năng lực nhàn rỗi: Các định phí thường là thông tin
không thích hợp, các biến phí là thông tin thích hợp.
– Khi không còn năng lực nhàn rỗi: Chi phí cơ hội phải được
xem xét, nó là thông tin thích hợp cho việc ra quyết định.
CHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐICHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐI
MỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆTMỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆT
19
• Một Công ty du lịch ở Nhật Bản có ý định thuê dịch vụ vận chuyển
hành khách từ Nhật Bản đến Hawaii bằng máy bay phản lực loại
lớn của hãng hàng không Worldwide Airways. Mức giá mà Công ty
du lịch Nhật bản đề nghị là $150.000 cho một chuyển bay đi và về.
Trong khi đó, doanh thu hiện tại của cho một chuyến bay từ Nhật
Bản đến Hawaii và trở về là $280.000.
• Worldwide Airways vừa mới loại bỏ một số tuyến bay ít lợi nhuận,
do vậy hiện tại Worldwide Airways có 2 máy bay chưa được sử
dụng và hãng hàng không chưa có ý định mở các tuyến bay mới.
• Các biến phí cho chuyến bay bao gồm: nhiên liệu, bảo trì, chi phí
cho đội bay, các bửa ăn & dịch vụ và lệ phí mặt đất. Các định phí
của Worldwide Airways sẽ được phân bổ cho từng chuyến bay:
khấu hao máy bay, bảo trì và khấu hao các thiết bị, chi phí quản lý
cố định.
CHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐICHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐI
MỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆTMỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆT
20
 Thông tin về chi phí cho một chuyến bay đi-về giữa Nhật Bản và
Hawaii hiện tại như sau:
Doanh thu:
- Hành khách $ 250.000
- Hàng hóa 30.000

Tổng 280.000
Chi phí:
- Biến phí 90.000 (trong đó chi phi đặt chổ, bán vé là $5.000)
- Định phí phân bổ 100.000
Tổng chi phí 190.000
Lợi nhuận $ 90.000
• Là kế toán viên kế toán quản trị,theo bạn Worldwide Airways có
chấp nhận lời đề nghị của Công ty du lịch Nhật Bản không?
CHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐICHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐI
MỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆTMỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆT
21
Mức giá đề nghị cho chuyến bay $ 150.000
Chi phí cho chuyến bay
Biến phí 90.000
Trừ: Biến phí tiết kiệm từ việc
đặt chổ và bán vé 5.000
Định phí 0
Tổng chi phí cho chuyến bay $ 85.000
Lợi nhuận $ 65.000
> Worldwide Airways nên chấp lời đề nghị từ phía Công ty
du lịch Nhật Bản.
CHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐICHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐI
MỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆTMỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆT
22
Xét trường hợp: Worldwide Airways không có máy bay nhàn rỗi. Để
thực hiện tuyến bay Nhật Bản-Hawaii, hãng phải hủy tuyến bay ít
lợi nhuận giữa Nhật Bản và Hồng Kông. Tuyến bay này hiện tại
mang lại cho Worldwide Airways số dư đảm phí là $80.000.
Câu hỏi: Trong trường hợp này, quyết định của Worldwide Airways
như thế nào? (BÀI TẬP CHO SINH VIÊN)

CHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐICHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐI
MỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆTMỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆT
23
• Tóm lại, quyết định chấp nhận hay từ chối một đơn hàng đặc biệt
khá phổ biến trong các công ty sản xuất và dịch vụ. Công ty phải
đối mặt với việc bán sản phẩm với giá thấp hơn giá thông thường.
• Để ra quyết định đúng, cần phải phân tích các chi phí và thu nhập
thích hợp.
– Khi còn năng lực nhàn rỗi: Các định phí thường là thông tin
không thích hợp, các biến phí là thông tin thích hợp.
– Khi không còn năng lực nhàn rỗi: Chi phí cơ hội phải được
xem xét, nó là thông tin thích hợp cho việc ra quyết định.
CHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐICHẤP NHẬN HAY TỪ CHỐI
MỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆTMỘT ĐƠN HÀNG ĐẶC BIỆT
24
QUYẾT ĐỊNH TĂNG THÊM HAY LOẠI BỎQUYẾT ĐỊNH TĂNG THÊM HAY LOẠI BỎ
MỘT SẢN PHẨM, MỘT BỘ PHẬN SẢN XUẤTMỘT SẢN PHẨM, MỘT BỘ PHẬN SẢN XUẤT
Bộ phậnTổng
Cộng Dược
phẩm
Mỹ
phẩm
Đồ gia
dụng
Doanh số
Trừ: Chi phí khả biến
Số dư đảm phí
Trừ: Các chi phí bất biến
Lương
Quảng cáo

Khấu hao TSCĐ
Thuê nhà
Bảo hiểm
Quản lý chung
Tổng chi phí bất biến
Lãi (lỗ)
$250.000
105.000
145.000
50.000
15.000
5.000
20.000
3.000
32.000
125.000
$20.000
$125.000
50.000
75.000
29.500
1.000
1.000
10.000
2.000
15.500
59.000
$16.000
$75.000
25.000

50.000
12.500
7.500
2.000
6.000
500
9.500
38.000
$12.000
$50.000
30.000
20.000
8.000
6.500
2.000
4.000
500
7.000
28.000
$(8.000)
Chúng ta hãy nghiên cứu tình hình kinh doanh các bộ phận bán hàng
trong cơng ty thương mại D như sau:
25
• Hiện tại, bộ phận kinh doanh đồ gia dụng đang lỗ $8.000. Công
ty nên bỏ hay tiếp tục kinh doanh đồ gia dụng?
• Biết rằng:
– Chi phí tiền lương: Lương phản ánh tiền lương phải trả cho
nhân viên trực tiếp làm việc trong từng bộ phận.
– Chi phí quảng cáo: Quảng cáo phản ánh chi phí quảng cáo trực
tiếp của mỗi bộ phận.

– Chi phí khấu hao TSCĐ: Phản ánh chi phí khấu hao TSCĐ sử
dụng để trưng bày các loại sản phẩm trong từng bộ phận. Giả
thiết rằng việc bán lại những tài sản này rất khó hoặc giá trị rất
thấp.
QUYẾT ĐỊNH TĂNG THÊM HAY LOẠI BỎQUYẾT ĐỊNH TĂNG THÊM HAY LOẠI BỎ
MỘT SẢN PHẨM, MỘT BỘ PHẬN SẢN XUẤTMỘT SẢN PHẨM, MỘT BỘ PHẬN SẢN XUẤT