skkn phương pháp dạy tiếng anh nói cho học sinh trường thcs

Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
A.phần mở bài
I. Lý do chọn đề tài:
Ngành giảng dạy ngoại ngữ - ngôn ngữ thứ hai luôn có nhiều dao động và
biến đổi theo nhịp tiến hoá chung của nền văn minh và văn hoá thế giới.Việc dạy
ngoại ngữ nói chung và tiêng anh nói riêng ở trờng THCS đang đợc nhiều nhà
giáo dục,nhiều dự án giáo dục và đông đảo giáo viên giảng dạy môn ngoại ngữ
quan tâm và đa ra nhiều phơng pháp dạy- học thích hợp.Những điểm mạnh và
yếu của từng phơng pháp đợc thống kê để giúp cho ngời dạy có thể so sánh,đối
chiếu,điều chỉnh những kĩ thuật dạy nhằm rút kinh nghiệm,từ đó có những quyết
định sáng suốt trong việc lựa chọn cho mình những kĩ thuật phù hợp với nhu cầu
và mục đích của ngời học trong điều kiện và hoàn cảnh giảng dạy thực tế.
Đối với học sinh THCS hiện nay, tiếng anh đã trở lên phổ biến và thầy cô
giáo cũng đã cung cấp cho học sinh một vốn kiến thức mới, biết đợc các phơng
pháp học, các thủ thuật, các kĩ năng trong học tập, để các em có đợc một khối l-
ợng kiến thức sử dụng trong mọi văn cảnh nh nghe, nói, đọc và viết. Hơn nữa là
đợc giao tiếp một cách chính xác hơn. Vậy vấn đề đặt ra là giáo viên phải liên tục
đổi mới phơng pháp dạy học trong tình hình mới hiện nay.
Trớc nhận thức trên của bản thân, tôi mạnh dạn đa ra một vài suy nghĩ về:
Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS. Vậy vấn đề ở
đây đặt ra với mỗi giáo viên là phải thực sự đổi mới phơng pháp của mình thì mới
đáp ứng nhu cầu đào tạo hiện nay và phải nhận thức đợc giá trị giao tiếp và cách
thực hành các loại hình bài dạy một cách có ý nghĩa.
II. Mục đích nghiên cứu:
Với chuyên đề này tôi đề ra mục đích sau:
+ Hiểu đợc nội dung phần giáo viên giới thiệu (có thể là cấu trúc, bài tập
cụ thể).
+ Cung cấp và rèn luyện cho học sinh kĩ năng này qua các hình thức bài
khác nhau phù hợp với khả năng và nâng cao trình độ kiến thức của học sinh.
+ Tôi muốn cung cấp một nội dung của một dạng bài dạy kĩ năng theo một
hớng mới có tính chất tham khảo cho các đồng nghiệp của mình đang giảng dạy

bộ môn tiếng Anh ở trờng THCS.
III. Lịch sử vấn đề:
Xem xét về chức năng của bài dạy kĩ năng là hết sức quan trọng bởi trong
nó có từ, cấu trúc ngữ pháp Với nội dung đó ta có thể sử dụng chúng trong giao
Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
tiếp. Từ nhiều năm qua tiếng Anh cũng đã đợc chú trọng bởi nó là chiếc cầu nối
giữa các quốc gia.
IV. Phạm vi chuyên đề:
Với chuyên đề này tôi chọn đối tợng là học sinh THCS và học theo chơng
trình thay sách.
Học sinh có lực học: giỏi, khá, trung bình và yếu.
B. Phân tích nội dung:
I. Cơ sở đề xuất:
Với suy nghĩ trên tôi dựa vào nội dung của các phần, các bài học của ch-
ơng trình đồng thời qua các lớp bồi dỡng về chuyên môn, các lớp thay sách, sách
giáo khoa tiếng Anh 6, 7, 8, 9. Sách bồi dỡng phơng pháp tiếng Anh, chuyên đề
bồi dỡng tiếng Anh đã giúp tôi đa ra nội dung này.
II. Nội dung cụ thể:
* Nội dung 1:
Điều đầu tiên cần làm cho một lớp học nói là việc phân tích nhu cầu nói
của ngời học để từ đó ngời dạy có thể chọn lựa ngữ liệu, thiết lập các tình huống
thích hợp để soạn các bài tập tơng ứng.
Nhu cầu nói của ngời học rất đa dạng, thay đổi tuỳ theo mục đích học,
trình độ, lứa tuổi Hoạt động nói của học sinh trong trờng phổ thông thờng do
chơng trình và sách giáo khoa xác định và đựoc xây dựng theo một số nguyên tắc
nhất định nh: Chủ điểm từ vựng, chủ điểm ngữ pháp, chức năng ngôn ngữ
Kĩ năng nói thờng đợc rèn luyện tích hợp với một số kĩ năng khác thể hiện
trong các hoạt động ngôn ngữ. Mục đích của các bài tập rèn luyện nói là để giúp
cho ngời học nói chính xác và trôi chảy những điều cần thông tin. Tuỳ theo mục
đích yêu cầu của bài học mà ngời dạy có thể lựa chọn một số kĩ thuật thích hợp

để xây dựng các sinh hoạt học tập trong lớp và các bài tập giao tiếp giữa ngời dạy
và ngời học, giữa ngời học với nhau; để từ đó mở rộng ra thành những ứng dụng
giao tiếp thật sự trong cuộc sống, đáp ứng nhu cầu học nói của ngời học.
Các bài tập rèn luyện nói thờng đựoc sắp xếp theo nhiều mức độ: từ những
bài tập đcọ kiểm soát chặt chẽ đến những bài tập ít đựoc kiểm soát hơn và đến
giai đoạn tập nói tự do. Các hoạt động nói trong lớp thờng đựoc tổ chức và xếp
loại nh sau:
+ Rèn luyện cấu trúc ngữ pháp.
Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
+ Hành động lời nói.
+ Tham gia.
+ Quan sát.
a. Rèn luyện cấu trúc ngữ pháp:
Mặc dù các kĩ thuật rèn luyện nói qua các cấu trúc ngữ pháp nh lặp lại,
thay thế, bị phê phán là máy móc, thiếu tính giao tiếp. Nhng chúng ta cũng
không thể phủ nhận những giá trị thc tế do các kĩ thuật này đem lại trong việc
giúp chu ngời học nói chính xác và trôi chảy các cấu trúc ngữ pháp đã đợc
rèn luyện.
Để giúp ngời học rèn luyên có hiệu quả, ngời dạy không nên xem các kĩ
thuật rèn luyện lặp lại hay thay thế là phần chính của bài tập nói. Việc cho ngời
học thực tập lặp lại hay thay thế chỉ đợc xem nh hoạt động ban đầu nhằm
cung cấp ngữ liệu đầu vào giúp cho ngời học có dữ kiện ngôn ngữ chuẩn xác để
có thể tiến hành các hoạt động tiếp theo mang tính giao tiếp. Việc rèn luyên nói
phải đợc đa vào những tình huống có ý nghĩa thật sự và thú vị để có thể đáp ứng
một số yêu cầu của phơng pháp giao tiếp.
* Ví dụ 1:
Bài tập Structured Interview là một ví dụ của sự điều chỉnh vừa nêu. Trong
bài học này ngời học phỏng vấn lẫn nhau, sử dụng cấu trúc ngữ pháp đã học, nh-
ng họ trả lời với những thông tin có thật mà đồng thời vẫn lặp lại và thay thế
các dữ kiện để củng cố cấu trúc ngữ pháp vừa học.

* Ví dụ 2:
Chủ đề bài học là Food and Drinks. Ngữ liệu cần rèn luyện là cấu trúc
ngữ pháp với động từ like. Ngời học dùng các câu hỏi Yes - No để phỏng vấn
lẫn nhau.
Minh: Do you like bananas, Mai ?
Mai: Yes, I do. What about you, Lan ?
Lan: No, I dont. I like oranges. Minh, do you like oranges ?
Minh: Yes, I do.
ở phơng pháp này nên cho ngời học đóng những vai đợc chỉ định trong
những hoạt động hỏi và đáp, đa ra gợi ý và có lẽ nên sử dụng một số hình thức
sau:
* Trò chơi về ngôn ngữ cũng có thể góp phần tạo nên các bài tập nói có
kiểm soát.
Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
* Trò chơi ghép tranh với lời nói là một trong những bài tập tốt dành cho
ngời mới bắt đầu học.Ngời học chuẩn bị vài bức tranh và viết câu để mô tả nội
dung tranh trên những mảnh giấy khác nhau.
* Trò chơi sử dụng trí nhớ nh Story Building ngời dạy bắt đầu nói một câu
hoặc một mệnh đề. Ngời học sẽ lần lợt nói tiếp,mỗi ngời một câu để trở thành câu
chuyện.
Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
* Ví dụ :
ND : I had a friend named Thanh.
NH1 : I had a friend named Thanh who cheated whenever she took tests.
NH2 : I had a friend named Thanh who cheated whenever she took tests by
writing notes on her shirtsleeve.
b. Hành động lời nói:
Trong các hoạt động thể hiện hành động lời nói, ngời học có chuẩn bị trớc
và chuyển thông tin đến một nhóm qua bài tập nói trớc lớp.
Trong các giáo trình dạy hội thoại thờng có các bài tập yêu cầu ngời học kể

chuyện về một kinh nghiệm nào đó của mình. Trong lớp,ngời dạy có thể cho ngời
chuẩn bị để giải thích về một quy trình hay một thí nghiệm nào đó. Sau đấy ngời
dạy hay cả lớp có thể phản hồi bằng hình thức hỏi - đáp hay đánh giá. Việc đánh
giá của ngời học sẽ có tác dụng tốt vì :
- Ngời học trong lớp có thái độ tham gia và đóng góp tích cực qua việc đặt
câu hỏi,nhận xét và đánh giá hành động nói đã thực hiện chứ không chỉ thụ động
ngồi nghe.
- Việc đánh giá giúp cho ngời học tự tin hơn về khả năng đánh giá ngôn
ngữ do ngời khác sử dụng .
- Bản thân việc đánh giá là một cơ hội giúp cho việc hiao tiếp bằng lời nói
trong lớp trở nên chân thực hơn ,cập nhật hơn và có tầm quan trọng đáng kể đối
với ngời đa ra nhận xét đánh giá.
Một trong những kĩ thuật giúp cho ngời đồng học đánh giá việc nói trớc
lớp của một ngời học khác là việc ngời dạy chỉ định trớc hai ngời học chính thức
chịu trách nhiệm về việc đánh giá. Hai ngời học này sẽ nêu ra những điể chính
của bài thuyết trình để thể hiện khả năng nghe bài nói của họ. Ngoài ra,ngời dạy
cũng có thể thay đổi kĩ thuật giúp ngời học luyện nói bằng cách cho hai hay ba
ngời học cùng chịu trách nhiệm trớc lớp. Việc này tạo điều kiện cho những ngời
thuyết trình thảo luận, bàn bạc,chia sẻ thông tin trong nhóm,và hỗ trợ nhau khi
cần thiết.
Hình thức tranh luận cũng là một hành động nói đợc thể hiện trong lớp
học. Ngời sẽ dùng thời gian trong lớp để chọn các đề tài,bài nghiên cứu,thu nhập
dữ liệu để tập hợp chuẩn bị cho phần trình bày của nhóm và tích trớc các câu hỏi
của nhóm tranh luận. Do vậy, hình thức tranh luận có thể xem nh phần cuối của
việc chuẩn bị hành động lời nói nhng đồng thời cung cấp cho nhóm một cơ hội
Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
giao tiếp thực sự giữa các thành viên của nhóm trong giai đoạn chuẩn bị để tranh
luận.
c. Tham gia:
Các hoạt động này thể hiện sự tham gia của ngời học trong những khung

cảnh hoàn toàn tự nhiên. Một trong những hoạt động này là thảo luận có hớng
dẫn.Ngời dạy sẽ thuyết trình ngắn gọn về một đề tài hay một vấn đề cần thảo luận
nào đó:thờng là nội dung của một bài đọc ngắn gọn.Ngời học sẽ đợc chia thành
nhiều nhóm nhỏ để thảo luận về đề tài,đề xuất những giải pháp của vấn đề, ra
quyết định hay biểu dơng
Ngời dạy có thể sử dụng một số kĩ thuật đánh giá đã nêu ở phần hành
động lời nói nh: đánh giá ngời cùng học, bản tự đánh giá chi tiết của ngời nói
dựa theo nhận xét của những ngời cùng học.
Kĩ thuật thảo luận có hớng dẫn đợc đánh giá cao vì có thể giúp cho ngời
học có một cơ hội tốt để nắm đợc các quy luật trong thảo luận nh: thay phiên
nhau nói, đề tài thảo luận đợc kiểm soát, việc kiểm tra mức độ chính xác của ngữ
âm, từ vựng và ngữ pháp đợc sử dụng trong khi nói.
Bài tập phỏng vấn cũng có thể dùng làm cơ sở cho một bài luyện viết. Nếu
ngời học đã tóm tắt cuộc phỏng vấn bằng miệng thì bài tập viết sẽ cho thấy sự
khác biệt giữa văn viết và văn nói trong tiếng anh.
d. Quan sát:
Trong các hoạt động này ngời học quan sát hay ghi lại các câu nói hoặc cử
chỉ trong khi nói giữa hai hay nhiều ngời nói tiếng Anh thành thạo. Loại bài tập
này rất có ích trong việc xây dựng cho ngời học sự quan tâm vì đây là thứ ngôn
ngữ đợc thực sự sử dụng trong đời sống. Ngoài ra, do không tham gia trực tiếp
vào các hoạt động hội thoại, ngời học sẽ có cơ hội tập trung vào đề tài thảo luận
và không lo sợ mình sẽ nói sai, một trở ngại cho những ngời học vì kĩ năng nói
cha đựoc phát triển tốt.
Thông thờng ngời dạy chỉ định một nhóm 2 ngời học theo dõi cuộc thảo
luận của ngời khác để xem cách họ nói nh thế nào trong khi chào hỏi, yêu cầu,
ngắt lời nhau, cảm ơn nhau, biểu lộ sự đồng ý hoặc không đồng ý, nhận lời
khen
Ngời học sẽ rất thích thú theo dõi các câu đáp lại những câu nói và sẽ đa
họ vào sử dụng trong khi đóng vai trớc lớp. Ngời dạy có thể hớng dẫn các buổi
thảo luận có đề tài liên quan đến chiến thuật trong hội thoại: làm thế nào để cách

Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
diễn đạt trong khi nói giống nh ngời bản xứ trong các tình huống thân tình, trang
trọng
*Nội dung 2:
Trong thực hành giảng dạy có thể chia việc dạy nhóm trong lớp làm các
giai đoạn sau đây:
- Thiết lập tình huống có ý nghĩa.
- Giới thiệu ngữ liệu: ôn lại phần kiến thức nếu cần thiết cho việc thực tập
rèn luyện, giới thiệu từ, cấu trúc ngữ pháp mới để chuẩn bị cho ngời học đi vào
thực hành rèn luyện kĩ năng nói trong một môi trờng mang ý nghĩa giao tiếp.
- Hớng dẫn thực hành các bài tập có kiểm soát với mức độ thay đổi từ kiểm
soát hoàn toàn đến ít kiểm soát hơn - bài tập có hớng dẫn.
- Hớng dẫn thực hành các bài tập tự do.
Ngữ liệu đầu vào đựoc sử dụng chung cho những bài tập trong những giai
đoạn này, những hình thức và cấu tạo các bài tập khác nhau tùy theo tính chất của
mỗi bài tập.
Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
a. Thiết lập tình huống:
Ngời dạy giới thiệu đề tài và tổ chức cho ngời học tham gia vào hoạt đông
gợi ý bằng một số tranh ảnh, hình vẽ trên bảng.
* Ví dụ:
Trong bài học về đề tài quần áo, ngời dạy thiết lập tình huống bằng cách
gợi ý nh sau:
Your mom is going to buy some new clothes for you. And here are some
pieces of clothes for you to consider. (a blouse, a dress, a shirt, shorts, a skirt, a
sweater)
b. Giới thiệu ngữ liệu:
+ Work in pairs. Discuss what you want, and put a check against the things
you want to buy.
a blouse

a dress
a shirt
a skirt
a hat
a cap
a sweater
a pair of jeans
a pair of shorts
a pair of shoes
a pair of gloves

+ What do you want? You can choose three pieces of clothes! Fill in the blanks.
I want , ,and
c. Thực hành:
+ Information gap: Work in pairs. You have a shopping list. Your partner
knows where to buy them. Discuss with your partner.
+ Group work: Youre discussing your favorite daily and Sunday clothes.
Give reasons to support your likes/dislikes.
Here are some possible language items needed for your discussion:
I want/ I dont want to wear
I like/I dont like because
it is/they are (very) small/tight/large/long/easy/uneasy/cluinsy/
rough/cheap/expensive/comfortable/uncomfortable
d. Bài tập củng cố:
Write a letter to your friend/sister/brother who lives in another city to inform
her/him about some new clothes you have shopped recently.
Vậy trớc khi dạy dạng bài này giáo viên cần phải nghiên cứu bài học và đánh
dấu nội dung có chức năng cần dạy, cần luyện để phục vụ cho các tình huống giao
Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
tiếp thực tế nh thế nào và những tình huống ngôn ngữ nào có thể dùng để thực hành

luyện, phần nào cần thay thế nội dung nào cần hỏi và trả lời và làm thế nào để học
sinh tạo ra lời nói có ý nghĩa. Không giới hạn việc luyện tập trong khuôn khổ của
bài học mà nên cung cấp cho học sinh những kiến thức cần thiết khác để học sinh
luyện tập một cách có ý nghĩa với loại hình đã chọn. Cuối cùng là yêu cầu học sinh
thuộc lòng và luôn tỏ ra cần thiết, nhất là đối với học sinh yếu.
III. Kết quả
Sử dụng loại hình này giúp học sinh mang lại nhiều u điểm với nhiều trình độ
của học sinh ngay trong cùng một lớp: học sinh khá, giỏi học theo để rồi có khả
năng sáng tạo trên nền các nội dung đã luyện tập để giao tiếp.
Học sinh cha khá giỏi thì việc học thuộc lòng những nội dung đã học giúp
chúng sử dụng ngôn ngữ giao tiếp một cách chính xác, tiến tới sử dụng ngôn ngữ
một cách thành thạo.
Phơng pháp giảng dạy kĩ năng nói môn tiếng Anh ở trờng THCS
c. Phần kết luận
I. ý nghĩa của chuyên đề:
+ Đối với ngời dạy và ngời học:
Việc giảng dạy kĩ năng nói trong việc học ngoại ngữ giúp ngời học nắm bắt
và sáng tạo trong những tình huống gần với đời sống của học sinh. Hơn nữa, sự thay
đổi trong các hoạt động học tập và kiểu giao tiếp duy trì đợc sự tập trung trong học
tập và có ý thức đợc quyền tự chủ và trách nhiệm đối với sự tiến bộ của chính mình.
Việc rèn luyện kĩ năng nói còn giúp học sinh bạo dạn hơn trong việc sử dụng
ngọai ngữ học sinh yếu kém thờng lo sợ mắc lỗi trớc thầy cô. Qua đó học sinh còn
có cơ hội để giúp đỡ, học hỏi lẫn nhau nhiều hơn.
Các kết quả thu lợm đợc từ việc quan sát, lắng nghe giáo viên sẽ nắm đợc các
điểm yếu, mạnh của học sinh, những vấn đề cần bổ sung cho các bài sau. Những
chỗ cần điều chỉnh trong giáo án của mình. Những lỗi không quan trong không làm
ảnh hởng đến nghĩa của lời nói và khuyến khích học sinh mạnh dạn hơn khi sử
dụng ngoại ngữ.
II. Đề xuất ý kiến:
Khi thực hiện nội dung này, giáo viên nên chú ý tới chủ điểm, cấu trúc, ngữ

pháp và từng đối tợng học sinh để đa ra yêu cầu cho phù hợp. Hớng dẫn cho học
sinh hiểu rõ nội dung yêu cầu. Song nó phải mang tính logic, mặt khác giáo viên
phải tôn trọng sự độc lập, sáng tạo của học sinh.
III. Suy nghĩ của bản thân:
Khi nghiên cứu viết chuyên đề này, tôi muốn áp dụng những nội dung yêu
cầu của dạng bài dạy kĩ năng nói vào việc giảng dạy môn tiếng Anh ở trờng THCS,
đồng thời tôi cũng rất mong đợc sự tham gia đóng góp của bạn bè đồng nghiệp. Bởi
lẽ, trong khi trình bày nội dung trên chắc rằng còn có những hạn chế, việc đóng góp
giúp tôi rất nhiều để nội dung vấn đề thêm phong phú và hoàn hảo hơn. Hơn nữa,
tôi cũng mong muốn vấn đề này đợc nhiều ngời quan tâm.
Xin chân thành cảm ơn !