skkn ứng dụng phần mềm imindmap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.

Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO ĐĂKLĂK

Đề tài Sáng kiến kinh nghiệm :
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5
tạo
bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu
quả
Tác giả : Đoàn Kiên Trung
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 1 Giáo viên : Đồn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
PHÒNG GD & ĐT KRÔNG NĂNG

Đề tài Sáng kiến kinh nghiệm :
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo
bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả
Tác giả : Đoàn Kiên Trung
Đơn vò : Trường THCS Nguyễn Du
KrôngNăng
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 2 Giáo viên : Đồn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Để đổi mới chương trình trung học cơ sở cần tiến hành đồng bộ từ quản
lý, việc dạy và học, nội dung, phương pháp … trong đó phương pháp dạy và
học là rất quan trọng.
Trong thời kỳ công nghệ thông tin đang phát triển đã tạo ra rất nhiều
phần mềm máy tính hữu ích trong lĩnh vực giáo dục trong đó có nhiều chương
trình ứng dụng cho việc thay đổi phương pháp dạy và học đạt hiệu quả cao đó
là sử dụng bản đồ tư duy.
Để tạo được một bản đồ tư duy có nhiều cách để thực hiện, trong đó cách

tốt nhất là sử dụng phần mềm chuyên dụng, giúp chúng ta tạo ra một bản đồ tư
duy đẹp, nhanh chóng theo yêu cầu của người dùng.
Mỗi chương trình đều có những điểm mạnh cũng như nhược điểm riêng
nhưng nhìn chung là tất cả các phần mềm đều có giao diện tiếng Anh không
thuận lợi cho đại đa số giáo viên và học sinh khi sử dụng.
Chính tất cả các yếu tố trên, tôi đã tự tìm tòi, học hỏi và vận dụng vốn
kiến thức tin học khiêm tốn của mình để tìm hiểu một số phần mềm tạo bản đồ
tư duy như ConceptDraw MINDMAP 5 Professional, Mindjet MindManager 9,
iMindMap 5,…
2. Mục đích nghiên cứu
- Nhằm đáp ứng nhu cầu cho ngành giáo dục nói chung và nhu cầu của
giáo viên,học sinh nói riêng trong trường Trung học cơ sở.
- Giảm tối đa thời gian cho việc tạo bản đồ tư duy.
- Sau khi vẽ xong bản đồ tư duy có thể chuyển bản đồ sang các ứng dụng
thường dùng như Word, PowerPoint thuận lợi cho việc soạn giáo án và soạn
bài dạy trên máy chiếu.
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 3 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
- Góp phần tạo hứng thú học tập cho học sinh đồng thời biết sử dụng
máy tính phục vụ học tập có hiệu quả.
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
- Việc tạo ra bản đồ tư duy của giáo viên và học sinh.
- Phần mềm iMindMap 5.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Tìm hiểu rõ các công văn chỉ đạo của Bộ giáo dục và đào tạo, Sở giáo
dục và đào tạo cũng như Phòng giáo dục và đào tạo liên quan đến các môn học,
trong đó chú trọng vào vấn đề đổi mới phương pháp dạy học có ứng dụng bản
đồ tư duy.
5. Phương pháp nghiên cứu
- Tự đọc và học hỏi phần mềm iMinMap 5 từ các sách báo.

- Tham khảo hướng dẫn sử dụng của chương trình trên website.
- Sưu tầm các cách thức tạo bản đồ tư duy.
- Kinh nghiệm sử dụng phần mềm và những khó khăn gặp phải của giáo
viên và học sinh khi tạo bản đồ tư duy.
6. Nội dung của đề tài
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 trong việc tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy
và học hiệu quả.
7. Cơ sở thực tiễn
- Khi tạo bản đồ tư duy bằng cách dùng bút màu, giấy… tốn kém nhiều
kể cả thời gian và tiền bạc.
- Giáo viên và học sinh gặp khó khăn khi thao tác trên phần mềm vì giao
diện dùng ngôn ngữ tiếng Anh và không được ai hướng dẫn sử dụng phần mềm
một cách đầy đủ.
- Chương trình này có tính ứng dụng cao, giao diện đẹp, dễ nhìn … và
đặc biệt sau khi tạo bản đồ tư duy có thể chuyển thành định dạng quen thuộc
như một hình ảnh thông thường, nên dùng để chèn vào giáo án, bài soạn cũng
như in ấn rất thuận lợi.
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 4 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.

Sáng kiến kinh nghiệm Trang 5 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
PHẦN THỨ NHẤT
THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1. Khái quát phạm vi
- Tiết kiệm thời gian, công sức và tiền bạc cho việc tạo bản đồ tư duy
phục vụ dạy và học.
- Áp dụng cho cả giáo viên và học sinh.
- Hướng dẫn cơ bản sử dụng phần mềm iMindMap 5 để tạo bản đồ tư
duy.

2. Thực trạng của đề tài nghiên cứu
- Việc đổi mới phương pháp dạy học là cần thiết và quan trọng có tính
quyết định chất lượng học tập của học sinh.
- Trong ngành giáo dục đã tốn kém không ít thời gian, công sức và tiền
bạc nghiên cứu áp dụng bản đồ tư duy vào công tác quản lí cũng như dạy học.
Mở nhiều lớp tập huấn từ Bộ cho đến các Sở, Phòng giáo dục, các trường học
cho tất cả giáo viên và học sinh. Nhằm đổi mới nâng cao chất lượng học tập
phát huy tính tích cực, sáng tạo của người học.
- Trong khi đó để tạo được một bản đồ tư duy mất khá nhiều thời gian
khi vẽ bằng bút màu, khó khăn trong việc chỉnh sửa nếu có sai sót. Khi dùng
phần mềm ứng dụng để vẽ gặp cũng không ít khó khăn do nhiều giáo viên cũng
như học sinh kĩ năng sử dụng máy tính nói chung và sử dụng phần mềm vẽ bản
đồ tư duy còn rất hạn chế.
- Mặt khác ngày nay việc soạn giáo án hay các bài giảng được nhiều giáo
viên ứng dụng soạn thảo trên máy tính, vì vậy việc ứng dụng phần mềm tạo bản
đồ tư duy là cần thiết.
3. Nguyên nhân của thực trạng
- Thời gian tập huấn hướng dẫn sử dụng phần mềm chưa đáp ứng yêu
cầu công việc.
- Kĩ năng sử dụng máy tính của giáo viên và học sinh còn nhiều hạn chế.
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 6 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
- Không có tài liệu hướng dẫn sử dụng phần mềm (tiếng Việt) để người
sử dụng tìm hiểu.
- Một số giáo viên và học sinh còn ngần ngại trong việc ứng dụng công
nghệ thông tin trong đổi mới phương pháp dạy và học.
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 7 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
PHẦN THỨ HAI
GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI

1. Cơ sở đề xuất các giải pháp
- Căn cứ vào các văn bản của ngành về việc ứng dụng công nghệ thông
tin trong đổi mới phương pháp dạy học.
- Căn cứ vào chuyên đề sử dụng bản đồ tư duy góp phần đổi mới phương
pháp dạy học và quản lí của dự án phát triển giáo dục trung học cơ sở II – Bộ
giáo dục và đào tạo.
- Đại đa số giáo viên và học sinh còn khó khăn khi ứng dụng phần mềm
tạo bản đồ tư duy.
- Giảm thời gian, công sức để tạo bản đồ tư duy và có thể sử dụng kết
quả đó vào các ứng dụng thường dùng như chèn vào giáo án soạn bằng phần
mềm Word hay bài giảng trên PowerPoint…
2. Các giải pháp chủ yếu
- Hướng dẫn cơ bản và dễ hiểu nhất để mọi giáo viên và học sinh có thể
sử dụng phần mềm tạo bản đồ tư duy iMindMap 5. Với sáng kiến này mọi giáo
viên và học sinh có thể tạo ra được bản đồ tư duy phục vụ cho việc dạy và học
đạt hiệu quả.
3. Tổ chức, triển khai thực hiện
- Sáng kiến này như một hướng dẫn sử dụng phần mềm iMindMap 5
bằng tiếng Việt và có hình ảnh minh họa được in màu nên rất dễ nhìn và thực
hiện thao tác trên phần mềm. Mặt khác sáng kiến này được lưu dưới dạng một
tệp tin văn bản nên rất thuận lợi trong việc triển khai như sao chép tài liệu này
cho giáo viên hay đăng tải trên website để mọi người dễ dàng hơn trong việc
tìm hiểu ứng dụng này.
4. Cách sử dụng chương trình
4.1 CÀI ĐẶT PHẦN MỀM :
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 8 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
Nhấn đúp chuột vào biểu tượng chương trình iMindMap
5 có trong CD kèm theo sáng kiến này. Để tiến hành cài
đặt phần mềm vào máy tính để sử dụng.

4.2 KHỞI ĐỘNG PHẦN MỀM :
Nhấn đúp chuột vào biểu tượng chương trình iMindMap 5 trên màn hình
Desktop hoặc vào menu Start  All Programs  iMindMap 5 
iMindMap 5
Sau khi khởi động chương trình có giao diện như sau :
Màn hình làm việc của iMindMap 5
Một bản đồ được tạo ra bằng iMindMap 5
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 9 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
4.3 TẠO BẢN ĐỒ MỚI :
1) Tạo biểu tượng cho “ý tưởng trung tâm” (Central
Idea) :
Nhấn chuột vào nút New
Nhấn chọn 1 hình nền cho Central Idea
Central Idea xuất hiện trên bản đồ
2) Chỉnh sửa Central Idea :
a/ Thay đổi tiêu đề :
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 10 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
Click đúp chuột vào Central Idea, gõ tiêu đề mới vào rồi gõ Enter
Central Idea với tiêu đề mới
Sáng kiến kinh nghiệm Trang 11 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
b/ Định dạng cho tiêu đề :
Click chuột vào Central Idea để chọn
Tiêu đề sau khi đã định dạng
c/ Thay đổi hình nền :
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 12 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Click nút phải chuột vào Central Idea, rồi
chọn Edit Central Idea. Trong hộp thoại

Open, chọn tập tin hình rồi nhấn nút Open
Sử dụng các nút trên thanh công cụ Formatting để định dạng (tương tự như trong Word)
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
d/ Thay đổi kích thước :
Dùng chuột kéo một trong các hình vuông nhỏ
xung quanh Central Idea để thay đổi kích thước
3) Thêm nhánh (Branch) vào bản đồ :
a/ Thêm nhánh mới :
Có 2 loại nhánh : nhánh trơn (Branch) và nhánh có hộp văn bản (Box Branch)
B1. Chọn loại nhánh muốn tạo
B2. Chọn Central Idea, rồi trỏ chuột vào hình tròn đỏ ở giữa (tâm)
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 13 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
B3. Từ tâm đỏ đó, kéo chuột ra ngoài để tạo nhánh
b/ Thêm tiêu đề cho nhánh :
Khi tạo nhánh mới chưa có tiêu đề. Để thêm tiêu đề, ta làm như sau :
Cách 1 : Đối với nhánh không có hộp văn bản. Nhấn đúp chuột vào nhánh, xuất hiện
con trỏ văn bản,gõ tiêu đề vào rồi nhấn Enter.
Cách 2 : Đối với nhấn có hộp văn bản. Nhấn đúp chuột vào hộp văn bản, xuất hiện con
trỏ văn bản,gõ tiêu đề vào rồi nhấn Enter.
Các nhánh sau khi đã thêm tiêu đề
Sau khi thêm tiêu đề, ta có thể định dạng tiêu đề theo ý muốn. Các làm tương tự như đối
với Central Idea (xem phần 2a và 2b)
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 14 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
c/ Thay đổi hình dạnh nhánh :
Để thay đổi hình dạng của nhánh ta nhấn để chọn nhánh. Khi đó, trên nhánh
sẽ xuất hiện 4 hình tròn nhỏ màu xanh. Ta sẽ dùng chuột kéo các hình tròn này.
Lưu ý : ở vòng tròn cuối của nhánh ta kéo vòng tròn xanh bên ngoài (con trỏ
chuột có hình 4 mũi tên) chứ không kéo vòng tròn đỏ bên trong.

d/ Thay đổi màu của nhánh và vị trí tiêu đề :
Sau khi chọn nhánh, ta sử dụng các nút trên thanh Formatting để thay đổi màu
của nhánh hoặc vị trí tiêu đề.
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 15 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
e/ Xóa nhánh :
- Chỉ cần nhấn chọn nhánh rồi nhấn Delete trên bàn phím.
f/ Thêm phần nội dung cho nhánh :
- Nhấn chọn nhánh rồi nhấn vào nút Note trên thanh công cụ Branch Items. Bên
phải màn hình sẽ xuất hiện vùng soạn thảo để ta soạn nội dung cho nhánh.
- Một nhánh có chứa nội dung sẽ có biểu tượng nội dung trên nhánh đó. Ta nhấn
chuột vào biểu tượng này thì vùng nội dung sẽ xuất hiện bên phải màn hình.
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 16 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
g/ Tạo đường bao để làm nổi bật nhóm :
Ta có thể tạo một đường bao xung quanh nhánh
để làm nổi bật nhánh đó. Để tạo đường bao, ta
chọn nhánh rồi click vào nút Boundary trên
thanh công cụ Branch Items.
Lưu ý : Khi tạo đường bao cho 1 nhánh thì tất cả các nhánh con của nhánh đó
cũng có đường bao tương tự như vậy.
Một nhánh được tạo đường bao
h/ Tạo nhánh con cho 1 nhánh :
Để tạo nhánh con cho 1 nhánh, ta làm tương tự như khi tạo nhánh cho Contral Idea.
Nhưng ta thực hiện trên vòng tròn đỏ ở đầu nhánh.
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 17 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
Tạo nhánh con cho 1 nhánh
4.4 XUẤT BẢN ĐỒ RA DẠNG HÌNH ẢNH :
Sau khi đã hoàn chỉnh bản đồ, ta có thể xuất bản đồ dưới dạng hình ảnh để chèn vào

các tài liệu khác như Word, PowerPoint, …
Để thực hiện làm theo các bước sau :
PHẦN THỨ BA:
KẾT QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
- Giáo viên và học sinh tiếp thu cách sử dụng phần mềm tạo bản đồ tư duy nhanh
hơn, dễ dàng hơn và đây cũng chính là điều kiện giúp cho giáo viên và học sinh không
còn ngần ngại ứng dụng công nghệ thông tin nói chung và phần mềm iMindMap 5 nói
riêng để vẽ bản đồ tư duy trong đổi mới phương pháp dạy và học, tạo được hứng thú
cho học sinh, phát huy được tính tích cực và sáng tạo trong việc tìm hiểu và xây dựng
nội dung bài học góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 18 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
- Với giải pháp cơ bản trên đã được đông đảo giáo viên và học sinh hưởng ứng
và sử dụng phần mềm tích cực hơn.
- Một bản đồ tư duy được tạo từ phần mềm iMindMap 5 ứng dụng trong bài 6 :
Bảo vệ thông tin máy tính - tin học 9 khi tìm hiểu về Virus máy tính
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 19 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ
1. Kết luận
- Qua đề tài sáng kiến kinh nghiệm trên tôi nhận thấy rằng việc ứng dụng
công nghệ thông tin nói chung và ứng dụng phần mềm iMindMap 5 nói riêng trong
việc tạo bản đồ tư duy đã góp phần đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên và
học sinh.
- Giáo viên không còn ngần ngại khi bước đầu sử dụng chương trình, học
sinh tham gia xây dựng bài tích cực hơn.
- Góp thêm phần thành công cho chuyên đề sử dụng bản đồ tư duy trong
đổi mới phương pháp giáo dục của dự án trung học cơ sở II – Bộ giáo dục và đào
tạo.
2. Kiến nghị

- Cần định hướng một vài đề tài để giáo viên triển khai viết và tổ chức thi
những đề tài đó với nhau để chọn ra những đề tài có giá trị về mọi mặt trong hoạt
động quản lý giáo dục cũng như chất lượng, phương pháp giảng dạy.
- Cần triển khai các đề tài sáng kiến các cấp đã được công nhận đến tận
cơ sở nhằm khơi dậy hay tạo ý tưởng cũng như học hỏi kinh nghiệm để viết những
đề tài có giá trị thiết thực.

Eatóh, ngày 09 tháng 11 năm 2011
Người thực hiện
Đoàn Kiên Trung
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 20 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
Lời tựa
Được sự phân công của Phòng Giáo dục và Đào tạo Krông Năng và tiếp nhận của
Trường THCS Nguyễn Du – Eatóh, Tôi được công tác giảng dạy từ tháng 3 – 2005 cho đến
nay.
Được sự quan tâm giúp đỡ và tạo điều kiện của Ban Giám hiệu Nhà trường THCS
Nguyễn Du và các bạn đồng nghiệp đã giúp tôi yên tâm công tác và thực hiện tốt trách nhiệm
của mình.
Để hoàn thành đề tài này ngoài sự giúp đỡ của Ban giám hiệu là một phần không nhỏ
của tập thể giáo viên,học sinh nhà trường và các đồng nghiệp xa gần đã không ngừng đóng góp ý
kiến xây dựng tạo ý tưởng thiết thực cho đề tài
Trong đề tài này do phạm vi nghiên cứu còn hạn hẹp và không trách khỏi mắc thiếu sót.
Vì vậy, tôi rất mong nhận được sự cổ vũ vũ động viên cùng những lời góp ý chân thành từ các cấp
lãnh đạo cũng như các bạn đồng nghiệp để sáng kiến ngày một hoàn thiện và được sử dụng rộng
rãi hơn.
Xin chân thành cảm ơn !
Tác giả : Đoàn Kiên Trung
MỤC LỤC
Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 21 Giáo viên : Đồn Kiên Trung

Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.
Trang
LỜI TỰA
LỜI NĨI ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 1
3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu 1
4. Nhiệm vụ nghiên cứu 1
5. Phương pháp nghiên cứu 2
6. Nội dung của đề tài 2
7. Cơ sở thực tiễn 2
PHẦN THỨ NHẤT
THỰC TRẠNG CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1. Khái qt phạm vi 3
2. Thực trạng của đề tài nghiên cứu 3
3. Ngun nhân của thực trạng 3
PHẦN THỨ HAI
GIẢI PHÁP CHỦ YẾU ĐỂ THỰC HIỆN ĐỀ TÀI
1. Cơ sở đề xuất các giải pháp 4
2. Các giải pháp chủ yếu 4
3. Tổ chức, triển khai thực hiện 4
4. Cách sử dụng chương trình 4
4.1 Cài đặt phần mềm 4
4.2 Khởi động phần mềm 4
4.3 Tạo bản đồ mới 5
4.4 Xuất bản đồ ra dạng hình ảnh 12
PHẦN THỨ BA:
KẾT QUẢ CỦA ĐỀ TÀI
Kết quả 13
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. Kết luận 14
2. Kiến nghị 14
NHẬN XÉT CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC GIÁO DỤC
CẤP CƠ SỞ :







Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 22 Giáo viên : Đồn Kiên Trung
Ứng dụng phần mềm iMindMap 5 tạo bản đồ tư duy phục vụ dạy và học hiệu quả.







CAÁP HUYEÄN :

Sáng kiến kinh nghiệm 2011 Trang 23 Giáo viên : Đoàn Kiên Trung