Tl Hormon Sinh San Bo.doc

TRƯỜNG ĐẠI HỌC NƠNG LÂM TP HỒ CHÍ MINH
KHOA CHĂN NUÔI THÚ Y

MÔN HỌC: CHĂN NUÔI THÚ NHAI LẠI
Họ và tên: TRẦN VĂN PHƯƠNG
Lớp: TC06CNBR
MSSV: 06211023
Giảng viên Hướng dẫn: CHÂU CHÂU HOÀNG

Bà rịa, Tháng 10 năm 2010

1


Ý KIẾN NHẬN XÉT CỦA GIẢNG VIÊN HƯỚNG DẪN VIẾT TIỂU LUẬN

.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................

.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................
.................................................................................................................

2


MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU :
NỘI DUNG:

Trang 1

PHẦN I: CƠ SỞ LÝ LUẬN
1-Cơ sở lý luận chung về hormon ảnh hưởng đến sinh sản Trang 3-4
- Quan điểm của
- Quan điểm của
2- Những vấn đề cơ bản
-Mục tiêu
-Nhiệm vụ
PHẦN II: THỰC TIỂN
1. Đặc điểm : ( Vấn đề nghiên cứu của đề tài)
2. Thành tưụ của việc nghiên cứu hormon (quá trình tiết chê)
3- Nguyên nhân và những yếu kém
-Thuận lợi:………………………………………….. …….. Trang 12-13

-Khó khăn:……………………………………………………Trang 14-15
-Nguyên nhân:……………………………………………… . Trang 15-16
PHẦN III : QUAN ĐIỂM RÚT RA TỪ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
- Ý nghĩa
- ứng dụng trong cơng tác xử lý bị sinh khó (ocitocin)
- Ứng dụng trong việc khai thác sữa ( đúng giờ, trang phục , âm thanh. . . )
- Thúc đẩy chu kỳ động dục,
- Chuyển cấy phôi
a.Giải pháp: ................................................................................Trang 21-22
b. Kiến nghị: ……………………………………………………… Trang 23
KẾT LUẬN ………………………………………………………... Trang 24-25
TÀI LIỆU THAM KHẢO

3


LỜI MỞ ĐẦU
Sống trong một đất nước nông nghiệp, hơn 60% dân số là nông dân như
chúng ta , mục tiêu chính là làm thế nào để phát triển ngành nông nghiệp nước nhà là
một việc làm vừa cấp bách vừa lâu dài, không phải của một cá nhân ai mà là của
tồn xã hội, Nhằm góp phần thực hiện mục tiêu chung trong việc thúc đẩy phát triển
nông nghiệp nói chung và chăn ni nói riêng rất cần có những biện pháp cụ thể
mang tính đột phá, trên cơ sở ứng dụng những thành tựu khoa học hiện đại của nhân
loại vào sản xuất chăn nuôi, từng bước cải thiện đàn gia súc gia cầm cả về chất lượng
và số lượng đáp ứng nhu cầu của sự phát triển chung của xã hội.
Trong đó tập trung nghiên cứu những biện pháp phát triển chăn nuôi phải
được ưu tiên thúc đẩy là một tất yếu, bởi vì diện tích đất đai của chúng ta ngày càng
thu hẹp, nhường chỗ cho những mục đích phi nơng nghiệp, hơn nữa đang là sinh viên
của khoa chăn nuôi trường đại học nông lâm thành phố hồ chí minh, vừa nghiên cứu
mơn chăn ni thú nhai lại, nên em chọn đề tài nghiên cứu vai trò của các Hormone

đối với sự sinh sản ở bị cái nhằm góp phần tìm hiểu một trong những biện pháp phát
triển ngành chăn ni nói chung phát triển và chăn ni bị nói riêng.
Chúng ta đều biết sinh sản là điều kiện để duy trì nịi giống của tất cả các cơ thể
sống mn lồi, phát triển cá thể trong bầy đàn, Ở gia súc thì sinh sản có liên quan
chặt chẽ đến sự điều chỉnh các hormone. Tìm hiểu sự tác động của các hormon tới sự
sinh sản sẽ giúp cho chúng ta hiểu rõ được cơ chế sinh đẻ của thú và từ đó nâng cao
được chất lượng sinh sản
Đề tài em chọn nghiên cứu trong tiểu luận chỉ tập trung vào việc tìm sinh
sản của bò cái nhằm rút ra những quy luật, nguyên lý, cơ chế tác động của các loại
hormone lien quan từ đó vận dụng vào thực tiễn giúp cho người chăn ni có được
những quy trình tác động thích hợp vào q trình sinh sản của bị, từ đó hạn chế được
những rủi ro tổn thất, chủ động trong sản xuất là mang lại được hiệu quả cao trong
chăn nuôi gia súc đặc biệt là chăn nuôi thú nhai lại phát triển bền vững.

NỘI DUNG
PHẦN I : CƠ SỞ LÝ LUẬN
1- KHÁI NIỆM VÀ VAI Ò HORMONE:
Hormon là những hợp chất hữu cơ được tạo thành trong cơ thể với lượng rất
nhỏ, nhưng lại có vai trị như những tín hiệu giữa các tế bào trong toàn cơ thể. Ở
người và động vật bậc cao, hormon do các tuyến nội tiết sinh ra, thâm nhập trực tiếp
vào mTRáu, nhờ vậy được đưa tới các mơ.
Hormon có tác dụng điều hồ các q trình sinh hố, chứ khơng tham gia
trực tiếp vào các phản ứng. Các hormon tác động đến tốc độ sinh tổng hợp enzim và
protein, tốc độ xúc tác bởi enzim, điều khiển nhiều chức năng trong cơ thể…
Hormon là những phân tử hữu cơ được tổng hợp và bải tiết từ các tế bào đặc
biệt, có hoạt tính sinh học cao, giữ vai trò là chất “ truyền tin hố học” giữa các tế bào,
mơ, cơ quan.
Hormon lần đầu tiên do william Baylis và Ernest Starling phát hiện năm
1904. Đó là chất tiêt từ niêm mạc tá tràng có tác dụng làm tăng bài tiết dịch tuỵ.
Thông thường hormon được tổng hợp trong các mơ đặc biệt, sau đó chuyển

đến các tế bào, mô lân cận hoặc các tế báo khác gọi là tế bào đích (target organ).
4


Hiệu quả tác dụng của hormon rất lớn, chỉ cần một lượng rất nhỏ đã có tác
dụng trao đổi chất, sinh trưởng, phát triển của cơ thể. Nồng độ hormon rất thấp, một số
hormon động vật dao động trong khoảng từ 10-12 dến 10-15 mol/ mg protein.
- Hormom môn động vật rất phong phú về số lượng và có cấu tạo hố học
rất đa dạng, bản chất có thể là polipeptit, peptit, các dẫn xuất của axit amin, steroit,
thuyroit.
Cơ chế tác động của hormom theo nguyên tắc sau:
- Tế bào đích có chất tiếp nhận đặc hiệu với đối với hormom, đó là các
protein có nồng độ thấp có thể gắn với các hormom có ái lực lớn. chất tiếp nhận đặc
hiệu các hormom có bản chất polipeptit, thường định vị trên màng tế bào đích; chất
tiếp nhận các hormom steroit tan trong lipit, thấm qua màng tế bào, thường ở bên
trong tế bào.
- Hormon liên kết với chất tiếp nhận đặc hiệu, kích thích tế bào tạo nên các
phân tử truyền tin, gây tác dụng hoạt hố hoặc kìm hãm một số phảm ứng hoá sinh
đặc hiêu ở tế bào đích.
- Hormon động vật rất phong phú về số lượng, đa dạng về chức năng, có thể
phân loại dựa vào nguồn gốc, bản chất hố học, hoặc tính chất hố học. sau đây sẽ
trình bầy các hormom có tính chất là các polipeptit, các dẫn xuất của axit amin,
thyroit và các steroit.
2. VAI TRÒ SINH HỌC CỦA HORMON
Hormone là những chất hoá học được tiết ra từ những cơ quan đặc biệt gọi là
tuyến nội tiết, hormon có tác dụng kích thích điều khiển các q trình trao đổi chất ở
cơ thể.
Hầu hết các hormon khơng có tính đặc trưng cho lồi, nghĩa là hormon của
lồi này cũng có tác dụng với loài khác và cho người, chẳng hạn như hormon insulin
của tuyến tụy có thể dùng chung cho nhiều lồi. Nhưng một vài loại hormon chỉ có tác

dụng riêng cho lồi đó, ví dụ như hormon sinh trưởng.
Vai trò sinh học của hormon trong cơ thể rất phong phú và phức tạp. Có thể
tóm tắt những vai trị chính của hormon như sau:
- Hormone tham gia điều hồ q trình sinh trưởng và phát triển của cơ thể.
Ví dụ hormon kích thích sự phát triển (STH), hormon kích thích tuyến giáp trạng
(TSH) của tuyến yên hoặc hon non tyrosin của tuyến giáp trạng... Sự phát triển bình
thường, nhất là về mặt hình dạng, kích thước của cơ thể phụ thuộc vào các hormon
này.
- Hormone tham gia điều hoà quá trình trao đổi chất và năng lượng. Quá trình chuyển
hoá, dự trữ và biến đổi của vật chất và năng lượng trong cơ thể phụ thuộc rất nhiều
vào hormon như hormon STH, tyrosin, glucocorticoit, insulin, glucagon... Các hormon
này tạo ra sự cân bằng hài hồ giữa hai q trình đồng hoá và dị hoá trong cơ thể.
- Hormone tham gia điều hồ sự cân bằng nội mơi của dịch nội bào và ngoại
bào. Ví dụ như hormon vasopressin (ADH), hormon ACrP của tuyến yên, các hon non
aldosteron và cortízol của miền vỏ tuyến trên thận, calcitonin của tuyến giáp trạng...
có vai trị rất quan trọng trong q trình trao đổi nước, muối khoáng và các thành phần
khác, giữ cân bằng nội môi, ổn định áp suất thẩm thấu
5


Hormone tham gia điều tiết sự thích nghi của cơ thể với mơi trường. Ví dụ
hormon tyrosin của tuyến giáp trạng tham gia điều tiết thân nhiệt, hormon adrenal in
và noradrenalin của liucll tuỷ tuyến trên thận giúp cơ thể chống lại các stress của môi
trường. - Homlone tham gia điều tiết quá rình sinh sản ở động vật. Sự có mặt của các
hon non sinh dục đực (androgen) và hon non sinh dục cái (oestrogen) đảm bảo sự phát
triển, duy trì giới tính, sự phát triển giao tử, sự thụ tinh, thai nghén, đẻ và nuôi con của
động vật.
Mặc dù cấu tạo hoá học và tác dụng sinh lý của hormon đã biết khá tường
tận, nhưng cơ chế tác dụng của từng loại hormon còn nhiều điều chưa rõ hiện nay có
thể quan niệm một số cơ chế chung của hormon như sau:

- Cơ chế điều hồ chuyển hố của nhiều hormon được thể hiện bằng quá
trình cảm ứng tổng hợp enzym.
Ví dụ: Nhiều hormon đặc biệt là các cocticosteroit có thể kích thích sản xuất
ARN ở nhân tế bào qua đó làm tăng tổng hợp enzym đặc hiệu .
- Hoạt hoá trực tiếp trên enzym - nhiều hormon khi đưa vào cơ thể có tác
dụng làm tăng hoạt tính một enzym nào đó.
- Ảnh hưởng tới tính thấm của màng tế bào: nhiều hormon tham gia đặc hiệu
vào chuyển vận một số chất qua màng tế bào (ose, acid amin, cation.. .).
3- CÁC LOẠI HORMONE ĐỘNG VẬT:
2.1. hormon tăng trưởng (GH) :
GH được tạo ra bởi những tế bào kích thích sinh dưỡng (somatotropes), mặc dù GH
kích thích hầu hết tế bào cơ thể gia tăng về kích thước và sự phân chia, những mục
tiêu chủ yếu của nó Là xương và cơ xương. sự kích thích đĩa sụn sẽ làm xương dài
tăng trưởng, tác động của nó lên cơ xương sẽ hỗ trợ khối cơ tăng trưởng.
Với chức năng là một hoocmơn đồng hố, GH hỗ trợ việc tổng hợp và khuyến khích
việc sử dụng mở để làm nhiên liệu, do đó bảo tồn được glucose.
* Sự tiết GH có một chu kỳ theo ngày, với cường độ hoạt động mạnh nhất là vào lúc
ngủ đêm và lượng GH tiết ra hàng ngày nhiều nhất là trong khoảng tuổi dậy thì và sau
đó giảm dần theo tuổi.
2.2. hoocmơn TSH :
TSH là một hoocmơn kích thích sự phát triển thông thường và hoạt động tiết của tuyến
giáp.
2.3. hoocmôn ACTH :
ACTH kích thích vỏ thượng thận phóng thích những hoocmôn corticosroid mà quan
trọng nhất là glucorticoid giúp cơ thể tránh được những căng thẳng.
2.4. hoocmơn kích thích sinh dục :
FSH, LHlà những hoocmơn kích thích sinh dục được điều tiết bởi tuyến sinh dục
(buồng trứng và tinh hoàn) ở cả hai giới tính, FSH kích thích việc sản xuất (tinh trùng
và trứng) của tế bào sinh dục, trong khi đó LH kích thích việc sản xuất những
hoocmơn sinh dục.

Ở nữ LH kết hợp với FSH làm chín trứng, sau đó LH sẽ kích thích sự rụng trứng, thúc
đẩy sự tổng hợp và phóng thích hoocmơn buồng trứng (estrogen và progesteron).Ở
nam LH kích thích những tế bào của tinh hồn để sản xuất testosteron.LH và FSH do
6


thuỳ trước tuyến yên tiết ra.
Trước tuổi dậy thì FSH và LH hầu như khơng có trong máu. Tuy nhiên suốt tuổi dậy
thì, hoocmơn kích thích sinh dục bị kích hoạt và mức độ kích dục bắt đầu gia tăng,
khiến cho bộ phận sinh dục phát triển đầy đủ để thành người thành niên.
2.5. Prolactin (PRL)
PRL là một hoocmơn có cấu trúc tương tự như hoocmôn tăng trưởng. Tuy nhiên PRL
chỉ được biết đến nhờ tác dụng kích thích tuyến vú sản xuất sữa ở động vật bậc cao.
4- CÁC HORMON LIÊN QUAN ĐếN QUÁ TRÌNH SINH SẢN CủA THÚ
NHAI LẠI
Hormone giải phóng gonadotropin (GnRH)
GnRH được sản xuất ra từ vùng dưới đồi, tuyến này nằm ngay trên sàn não.
GnRH điều khiển bài tiết các hormone của tuyến yên, đây là một loại tuyến
nhỏ cũng nằm ở sàn não thất.
Hormone kích thích hồng thể (LH)
Hormone này được sản xuất ra từ tuyến yên, dưới tác động của GnRH. LH
sau khi được sản xuất ra lại có tác động đến các tế bào Leydig ở bên trong tinh hồn.
Khi được kích thích bởi LH các tế bào Leydig bên trong tinh hồn sản xuất ra
testosteron
Hormone kích thích nang nỗn (FSH)
FSH cũng được sản xuất ra từ tuyến yên nằm trên sàn não. Cùng với
testosteron, FSH kích thích tế bào Sertoli sản xuất ra tinh trùng. Tế bào Sertoli là
những tế bào nằm bên trong các ống sinh tinh của tinh hoàn.
Testosteron
Được sản xuất ra từ các tế bào leydig bên trong tinh hoàn dưới tác động của

LH. Testosteron cùng với FSH có vai trị rất cần thiết cho q trình sinh sản tinh trùng
diễn
ACTH (AdrenoCorticoTropic Hormone): tăng bài tiết các hormon sinh dục
đặc biệt là hormon sinh dục đực
FSH (Follicle Stimulating Hormone) : kích thích nang hoạt động và sự lớn
lên của noãn bào (ở cá thể cái)
LH (Luteinizing Hormone ) : gây ra sự rụng trứng và biến nang trứng thành
thể vàng (ở cá thể cái), thể vàng là nơi tiết ra hormon sinh dục cái progesteron, có tác
dụng duy trì sự mang thai, kích thích tuyến sữa phát triển
ICSH (Interstitial Cell Stimulating Hormone) : kích thích tế bào kẽ (hay tế
bào Leydig) trong tinh hoàn tiết ra hormone sinh dục đực và kích thích q trình tạo
tinh, tăng hoạt tính của tế bào dinh dưỡng (hay tế bào Sertoli) (ở cá thể đực)
LTH(LuteoTropic Hormone )
hay còn gọi là prolactin: có tác dụng kích thích thể vàng, điều hịa sự tạo
sữa(kết hợp cùng với oxytoxin thải sữa ra ngoài)
Prostabglandin(tiền liệt tuyến tiết ra) có nhiều loại PGEs, PGE2α.....
Đối với con đực: làm co cơ trơn ống dẫn tinh, xoang chứa tinh và cơ trơn
niệu đạo, để thực hiện động tác phóng tinh, giúp việc đẩy tinh vào đường sinh dục cái
với tốc độ cao.
Làm cơ tử cung co bóp mãnh liệt để đây tinh trùng vào sâu trong đường sinh
dục cái
7


Oxytoxin : hormon thúc đẻ, gây co bóp cơ trơn dạ con và tiết sữa
Ostrogen:
* Tạo đặc tính sinh dục thứ cấp con cái
* Kích thích tích lũy glycogen ở niêm mạc âm đạo và tử cung để chuẩn bị
đón thai
Progesteron

* Kích thích sự hơn nữa sự phát triển tử cung âm đạo
* Kích thích sự phát triển mạnh của tuyến vú
* Ức chế tuyến yên giảm tiết FSH, LH trong khi có chửa
* An thai(ức chế sự co bóp của tư cung)
5- QÚA TRÌNH TIẾT CHẾ CỦA HORMONE THÚ CÁI
PHẦN III : QUAN ĐIỂM RÚT RA TỪ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU
1- Ý nghĩa
- ứng dụng trong công tác xử lý bị sinh khó (ocitocin)
- Ứng dụng trong việc khai thác sữa ( đúng giờ, trang phục , âm thanh. . . )
- Thúc đẩy chu kỳ động dục,
- Chuyển cấy phôi Phương hướng:………………………………………………
Trang 17-21
a.Giải pháp: ................................................................................Trang 21-22
b. Kiến nghị: ………………………………………………………

KẾT LUẬN
I – ý nghĩa
I.1-Đối với nghiên cứu khoa học
Như vậy chúng ta có thể thấy các hormon có tầm ảnh hưởng lớn tới sự sinh sản
của gia súc
I.2-Để đạt hiểu quả cao trong công tác chăn nuôi cần chú ý tới sự tác động
của hormon nhằm nâng cao hiệu quả trong công tác phối giống và điều trị bệnh
kịp thời
II- những vấn đề chưa giải quyết và hướng phát triển
- Tóm tắt những nội dung nghiên cứu chính, chỉ ra cái mới của nghiên cứu
- Đưa ra những phát hiện, gợi mở của bản thân: cần trao đổi thêm, cần
nghiên cứu thêm.

8