PHÒNG GIÁO DỤC QUẬN 3
TRƯỜNG MẦM NON 8
____________
Sáng Kiến Kinh Nghiệm
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP GIÁO VIÊN TẠO SỰ
TỰ TIN , MẠNH DẠN TRONG GIAO TIẾP CỦA
TRẺ Ở TRƯỜNG MẦM NON
Người Viết
Chức Vụ
Đơn Vị
: NGUYỄN THỊ LAN ANH.
: HIỆU PHÓ CHUYÊN MÔN
: TRƯỜNG MẦM NON 8
NĂM HỌC 2010 – 2011
PHÒNG GIÁO DỤC QUẬN 3
TRƯỜNG MẦM NON 8
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
-----o0o----
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÚP GIÁO VIÊN TẠO SỰ
TỰ TIN, MẠNH DẠN TRONG GIAO TIẾP CỦA TRẺ
Ở TRƯỜNG MẦM NON
Người viết
: Nguyễn Thị Lan Anh.
Chức vụ
: Hiệu Phó Chun Mơn Dạy.
Đơn vị
: Trường Mầm Non 8.
I/Đặt vấn đề :
- Tuổi thơ ấu của con người là một giai đoạn tràn đầy hạnh phúc trong vòng tay
của ông bà, cha mẹ. Song do sự phát triển của xã hội nên trẻ đã được gởi tới
trường Mầm non để học tập nhằm giúp cha mẹ, các bậc phụ huynh làm việc,
tham gia vào lao động xã hội. Điều này cho thấy thời gian sống ở các trường của
trẻ rất lâu, bằng 2/3 số thời gian trẻ thức trong ngày. Làm thế nào để giúp trẻ
sống trong một tập thể đơng đúc có nề nếp, ngoan ngỗn, hiểu biết mà vẫn hồn
nhiên, mạnh dạn, linh hoạt như ở gia đình, đó là nhiệm vụ rất khó khăn của một
giáo viên phụ trách nhóm lớp.
- Thơng thường giáo viên tuy đã đi học ở trường Sư phạm về sự cần thiết phải
xây dựng, phát triển nhân cách tồn diện cho trẻ phù hợp với việc phát triển tâm
sinh lý lứa tuổi nhưng trong thực tế hầu hết giáo viên hay chú trọng tới việc rèn
nề nếp lớp, nề nếp trẻ để luôn trật tự, yên tĩnh, ngoan ngỗn. Song mặt trái của
việc đó là trẻ mất đi sự tự tin, mạnh dạn, sáng tạo của bản thân và chính điều này
đã ảnh hưởng rất lớn ở trường phổ thông sau này.
- Để khắc phục vấn đề này – chúng tôi đề ra một số biện pháp cụ thể, yêu cầu
giáo viên thực hiện để giúp các cháu phát triển được tính hồn nhiên, chủ động,
mạnh dạn, tự tin đúng như lứa tuổi mình cần phải thế.
1
II/ NGUYÊN NHÂN SỰ THỤ ĐỘNG, KÉM MẠNH DẠN Ở TRẺ:
- Thực tế hiện nay cho thấy chúng ta phải thừa nhận một điều là trẻ con ngày
nay đã thông minh hơn, hoạt bát hơn, lém lĩnh hơn. Nhưng khi cháu vào lớp học
thì các cháu khơng dám nói lên những điều trẻ thích, khơng dám mạnh dạn sinh
hoạt trong tập thể, giao tiếp với người lớn theo suy nghĩ của mình. Chỉ một số
cháu dám nói lên những suy nghĩ, trị chuyện cùng cơ và khách đến lớp.Một câu
hỏi lớn được đặt ra?
- Các nguyên nhân: Trong khi dạy giáo viên khơng có sự giao tiếp gần gũi giữa
cơ và trẻ, cô thường dạy rập khuôn theo giáo án. Giáo viên ln nghĩ rằng nếu
vui vẻ dễ dãi thì sẽ mất nề nếp gây ồn ào mất trật tự. Và một trong những
nguyên nhân gây nên sự thụ động ở trẻ nữa đó là:
+ Giáo viên chưa biết điều khiển cái thông minh linh hoạt ở một số trẻ giỏi
đang có ở trong lớp của mình.
+ Cơ ít cùng cháu chuyện trị những đề tài ngồi chương trình, đàm thoại bàn bạc
những vấn đề xảy ra xung quanh trẻ.
+ Cịn mệnh lệnh ra lệnh cho trẻ. Thậm chí muốn cháu vào nề nếp nhanh cơ hay
rầy la gị bó trẻ.
+ Trong một số tiết học như : tìm hiểu mơi trường xung quanh, văn học, âm
nhạc, vui chơi ít tạo điều kiện cho trẻ hỏi nhiều và nêu những thắc mắc của mình
bằng chính ngơn ngữ ngây thơ của trẻ.
III/ MỘT SỐ BIỆN PHÁP CỤ THỂ:
* Phương án 1 : Giúp bé có cảm giác thích thú mỗi khi đặt câu hỏi với cô,
học được nhiều điều hay sau mỗi câu trả lời của cô:
+ Cô giáo là người bạn là người mẹ để cháu tin yêu gần gũi khi nói chuyện:
- Hàng tháng trong những buổi họp chuyên môn tôi thường đưa ra những việc
chưa thành công để các cô cùng thảo luận, hướng dẫn và gợi ý các cô muốn
cháu mạnh dạn tự tin, thông minh các cơ nên gần gũi trị chuyện cùng trẻ, đừng
rầy la khi cháu làm sai. Mà ngược lại phải tôn trọng cháu không xem thường
2
những thắc mắc những câu hỏi của cháu. Thậm chí quan tâm cả những lời méc
vớ vẩn của cháu.
- Và không chỉ gợi ý cho các cô bằng lời, tôi đã hành động để các cô nắm vững
cách : thường xuyên vào nhóm lớp hoặc những giờ sinh hoạt ngồi trời, giờ vui
chơi, nói chuyện với trẻ bình thường và gần gũi... Ví dụ như bạn Kim mới cắt
tóc phải khơng, đẹp q nha. Bé Mi sáng đi học có ngoan khơng, hơm nay Mi có
áo đầm xinh q...
- Sử dụng những câu chuyện đơn giản bằng cách gợi cho cháu trả lời bằng
những ngơn ngữ bình thường, dần dần các cháu hết bị gị bó, khơng cịn nhút
nhát nữa và cịn thấy rằng “ cơ Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng nói chuyện cũng
rất giống mẹ nói chuyện với con”.
+ Những thông tin những nhận xét của người thân trong gia đình:
- Một trong những biện pháp giáo dục tốt là thông tin cho bé biết là những điều
người thân trong gia đình nghĩ về mình, nhận xét mình. Cơ giáo là người tổ chức
truyền đạt lại qua buổi sinh hoạt chủ nhiệm được thực hiện như sau: trong suốt
một năm học ba mẹ đến trường tiếp xúc với cô và qua sổ Bé ngoan có những
nhận xét cho gia đình. Giáo viên chọn một buổi sinh hoạt trong tuần hoặc lúc
sinh hoạt ngồi trời kể lại những gì cơ biết về bé một cách thật tình cảm, thật tế
nhị. Đặc biệt lưu ý những bé cá biệt của lớp, cô nêu những ưu điểm dù rất nhỏ
động viên, tránh trường hợp chỉ khen những bé giỏi; chê bai những trẻ kém làm
cho trẻ chán và thêm mặc cảm.
- Cô nên hạn chế phân tích những điều chưa tốt trên một cá nhân nào đó trước
lớp mà chỉ nên giáo dục cháu trên những nhân vật trong truyện... Và để giúp bé
mạnh dạn cô mời bé đứng lên – xác nhận những gì cha mẹ kể cho cơ nghe và
động viên bé kể những việc làm tốt ở nhà. Mục đích của cơ sẽ đạt rất nhanh, vì
bé sẽ rất tự tin những điều cơ nói về mình.
+ Xây dựng giờ tìm hiểu mơi trường xung quanh tốt để cung cấp kiến thức về
thiên nhiên và xã hội cho trẻ:
- Xây dựng chuỗi hệ thống câu hỏi từ dễ đến khó và sưu tầm cách cơi mở giới
thiệu vấn đề. Ví dụ muốn giới thiệu với trẻ về đặc thù của móng vuốt các con
3
vật sống trong rừng thì cơ sẽ hỏi” các con thấy những con vật sống trong rừng
như thế nào? Thức ăn của chúng là những gì? Tư thế(cách ăn) của chúng khi săn
mồi như thế nào?...
- Hoặc dưới hình thức kiểm tra kiến thức trẻ. Chúng tôi thường xuyên vào lớp
thăm trẻ, sà xuống nói chuyện với trẻ về mọi chuyện mà trẻ thích : hơm qua ở
nhà có gì vui khơng? Những ngày nghỉ ở nhà con làm gì, có đi chơi khơng?
Đồng thời tơi gợi mở, động viên khuyến khích trẻ hỏi thăm tơi : khen chiếc áo
đang mặc, khoe với tơi món đồ trẻ đang có và hỏi xem tơi có khơng... Đồng thời
tơi mời thêm nhiều bạn cùng trò chuyện cùng thảo luận với nhau.
- Và dựa theo sự hăng hái kể truyện của bé – tôi cùng cô giáo uốn nắn thêm giúp
trẻ nhận xét đúng hơn.
+ Tổ chức thật tốt và thật hồn chỉnh giờ vui chơi :
- Trò chơi nhất là trò phân vai theo chủ đề ( chơi bán hàng, đóng vai bác sĩ, chơi
cơ giáo... ) góp phần vào sự phát triển hài hồ cho trẻ và qua trò chơi sẽ củng cố
những tri thức mà trẻ có. Và quan hệ qua lại giữa con người với con người sẽ rất
tốt nếu người lớn thể hiện sự hứng thú của mình với trò chơi của trẻ, tham gia
chơi cùng trẻ, chỉ bảo hướng dẫn hành động của trẻ trong khi chơi.
- Đa phần giáo viên của chúng ta hay làm thay trẻ trong giờ vui chơi. Các loại
đồ chơi thường làm sẵn cho trẻ – bé chỉ sắp xếp theo ý cơ. Chúng ta nên thay đổi
theo phương thức trẻ, vì giờ vui chơi là của cháu. Cháu rất tha thiết được suy
nghĩ chơi theo sự hứng thú của mình. Cơ chỉ nên là người quan sát giúp ý kiến
dưới hình thức cùng hồ nhập chơi với cháu.
* Phương án 2: Sinh hoạt văn nghệ
- Ngồi giờ sinh hoạt chủ nhiệm, sinh hoạt ngồi trời... Ban giám hiệu chúng tôi
luôn động viên các lớp thực hiện thêm loại hình sinh hoạt văn nghệ. Nhằm thực
hiện tốt các bài hát đã được học đồng thời qua sinh hoạt này phát huy cho trẻ
tính mạnh dạn, tự tin trước đám đơng. Dám thể hiện cái trẻ biết và độc lập trong
suy nghĩ và dám khẳng định chính bản thân mình. Song trong đó cũng giúp cô
phát hiện năng khiếu của trẻ giúp trẻ cảm nhận tốt âm nhạc.
4
- Khi thực hiện chương trình sinh hoạt văn nghệ : nhạc được sử dụng nhiều cách
hoặc cô đàn, nghe nhạc không lời để bé hát theo nhạc. Qua những hình thức trên
bé được tiếp xúc với âm nhạc thường xuyên, cùng sinh hoạt với lớp thường
xuyên sẽ tạo cho bé tự tin, vui tươi, mạnh dạn hồn nhiên và gần gũi thân thiết
cùng cô và các bạn. Bé sẽ dần mất sự thụ động và nhút nhát.
* Phương án 3 : Cho trẻ được tư do và hành động theo suy nghĩ của trẻ:
- Nếu có ai nói rằng “ cho trẻ hành động theo ý thích và suy nghĩ trẻ là sai lầm”
thì tơi nghĩ chính người nói như thế mới sai lầm. Bởi với vai trò là một người
lớn, một giáo viên thì nhiệm vụ chính của chúng ta là giúp trẻ gặp khó khăn,
hướng dẫn trẻ một cách kịp thời để luôn đi đúng hướng. Tuyệt đối khơng để ý
nghĩ là mình kêu trẻ làm gì thì trẻ làm đó, mọi việc là có người lớn chuẩn bị sẳn
chỉ cần làm theo y như vậy thì sẽ chẳng có chuyện gì xảy ra. Vơ hình chung vì
những suy nghĩ này mà ta đã để lại sự chủ quan, ỷ lại vào người lớn nơi trẻ.
- Vì thế cho nên với vai trò là Ban giám hiệu trường tôi triển khai với giáo viên
trong lúc sinh hoạt chuyên môn là hàng tuần trước khi nghỉ ngày thứ 7 và chủ
nhật giáo viên nên giao trẻ một nhiệm vụ để trẻ được vừa chơi với hai ngày nghỉ
đồng thời trẻ được chứng tỏ với ba mẹ ở nhà những gì trẻ đã được hướng dẫn từ
cơ giáo và bây giờ khi nói với ba mẹ trẻ lại một lần nữa được học cách nói
chuyện, cách trình bày của chính người thân của trẻ. Và xem như đây ta đã giúp
cho trẻ được rất nhiều qua hình thức trẻ được giao tiếp, trao đổi với nhiều người
lớn và học được cách trình bày ngơn ngữ của bản thân một cách mạnh dạn, tư
tin. Ví dụ: cơ giao cho trẻ đề tài “ bé hãy nói một nghề mà bé biết. Đồng thời nói
lên : ước mơ của chính bản thân mình sau này thích làm nghề gì. Tại sao?” Với
đề tài này cô giáo cho bé được về nhà hỏi những người thân quen về một nghề
hoặc yêu cầu bố, mẹ dẫn đi quan sát, thậm chí cả việc trò chuyện với người đang
làm các nghề để trẻ được trực tiếp quan sát rồi suy nghĩ và nêu được lý do khi
chọn một nghề sau này. Qua những việc mà trẻ đã làm sẽ có vốn kiến thức rất
nhiều và cứng từ đây chính là nền tảng để trẻ mạnh dạn, tự tin, phát triển những
lời nói của mình một cách hồn nhiên ngây thơ nhưng rất thiết thực từ những gì
trẻ đã và đang thực hiện.
5
IV/ KẾT QUẢ:
- Với những suy nghĩ như trẻ chúng tôi đã và đang áp dụng tại trường, với sự
nhiệt tình của tập thể giáo viên, với tinh thần cầu tiến luôn suy nghĩ sáng tạo
torng phương pháp giảng dạy và với phương châm “ lấy học sinh làm trọng tâm”
chúng tôi đã giúp cháu :
+ Hồn nhiên linh hoạt, mạnh dạn, thơng minh và thích đến trường. Đó là điều
mà phụ huynh thật an tâm khi giao núm ruột của mình cho nhà trường.
+ Tham gia các hội thi do PGD và trường tổ chức : biễu diễn văn nghệ mừng
ngày nhà giáo Việt Nam, mừng ngày 8/3, mừng xuân ... . Tổ chức cho các cháu
tham quan, trò chuyện và biểu diễn văn nghệ tại Tòa án quân sự quân khu 7 với
tinh thần rất mạnh dạn và tự tin.
+ Đặc biệt là về sau khi các cháu gặp tôi đã tỏ vẻ gần gũi đến nổi đang vui chơi
ngồi trời hoặc đang sinh hoạt trong lớp đã chạy đến nói chuyện với tơi về nét
chữ trẻ viết xong, vừa thực hiện xong một tác phẩm tạo hình hoặc khéo với tôi
một vài chiếc kẹp đẹp, kể với tôi việc vừa xảy ra ở lớp. Bằng thực tế đơn giản
tôi đã chứng minh cho giáo viên của tôi thấy là : dù quản lý cháu bé nhỏû như
thế ta cũng không nên xem thường cháu.
V/ BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
Qua kết quả thực hiện nêu trên tôi đã rút ra được một số kinh nhgiệm sau:
-Luôn luôn quán triệt và xác định tầm quan trọng trong việc phát triển nhân cách
của trẻ trong trường Mầm non để giúp trẻ hoạt bát, mạnh dạn, tự tin, nhanh
nhẹn.
- Phải kết hợp song song vừa giải quyết nhận thức của mọi người từ giáo viên,
phụ huynh, đồng thời vừa hình thức tổ chức thực hiện của BGH trong việc phát
triển nhân cách cho trẻ.
- Phải coi trọng những hành động, suy nghĩ của trẻ dù là nhỏ nhất và luôn đạt
câu hỏi “ luôn luôn lắng nghe, luôn luôn thấu hiểu” lên hàng đầu.
6
- Phải tạo được nề nếp hoạt động thường cuyên, liên tục, mang tính tự giác cao,
đồn kết nhất trí và quyết tâm thực hiện khơng ngại khó.
- Điều cơ bản nhất là không gấp gáp với thời gian, không nóng lịng vội vã địi
có kết quả trong thời gian ngắn mà phải kiên trì.
DUYỆT CỦA HỘI ĐỒNG
Quận3, Ngày 16 tháng12 năm 2010
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Người viết
Nguyễn Thị Lan Anh
7
8
9
10
11
12
13