PHÂN TÍCH ĐỘC TIỂU THANH KÝ

Đọc Tiểu Thanh Kí
1. Mở bài:
- Tác giả:
+ Đại thi hào Nguyễn Du là một trong những cây bút sáng chói đóng góp cho
dịng chảy văn học nước nhà những bước chuyển mình vàng son
+ Là một nhà thơ, nhà văn hoá kiệt xuất của dân tộc, danh nhân văn hố thế
giới. Có thể nói tên tuổi và thành tựu văn học của Nguyễn Du rợp bóng cả thế kỉ
XVIII.
+ Nguyễn Du đã để lại cho đời nhiều tác phẩm bất hủ, trong đó nổi bậc nhất là
“Đọc Tiểu Thanh Kí” – một trong những tác phẩm tiêu biểu của thơ văn Nguyễn
Du, là tiếng nói đồng cảm với thân phận người phụ nữ bất hạnh xưa - nạn nhân
của chế độ phong kiến.
+ “Đọc Tiểu Thanh Kí” được trích trong tập thơ Thanh Hiên thi tập của ông.
- Tác phẩm:
+ Bài thơ nói về một cơ gái xinh đẹp tên là Tiểu Thanh đến từ đất nước Trung Quốc với cuộc đời
oan trái, bất hạnh của cơ.
( Phân tích/ Cảm nhận tác phẩm/ đoạn trích. )
+ Đoạn thơ đã thể hiện rõ nét ... ( tựa bài kêu nhận xét hay rút ra cái gì đó thì điền vơ chỗ 3 chấm
này ) của tác giả Nguyễn Du. ( Phân tích/ Cảm nhận tác phẩm có liên hệ và phân tích có định
hướng. )
- Trích dẫn:
Hơn 8 câu thì trích 2 câu đầu rồi 3 chấm 2 câu cuối
2. Thân bài:
a) Khái quát:
- Giới thiệu về nhà thơ: 1765-1820, tên chữ Tố Như, hiệu Thanh Hiên, là một nhà thơ nổi
tiếng thời Lê-Mạt. Ông sinh ra tại Thanh Long trong một gia đình quan lại. Nguyễn Du là người
có kiến thức sâu rộng, am hiểu sâu sắc văn học dân tộc và văn chương của đất nước
Trung Quốc. Đặc biệt, ơng có thể sáng tác cả chữ Hán lẫn chữ Nơm.
- Xuất xứ và hồn cảnh ra đời của bài thơ Trao Duyên:
+ “Đọc Tiểu Thanh Kí” gồm 8 câu, được trích trong tập thơ Thanh Hiên thi tập của Nguyễn Du,
một tập thơ chữ Hán của ông.

- Thể thơ: Thơ thất ngôn bát cú Đường luật, viết bằng chữ Hán.
+ Thương xót cho số phận bất hạnh của nàng Tiểu Thanh, Nguyễn Du đã sáng
tác ra bài thơ “Đọc Tiểu Thanh kí”.
- Ý nghĩa nhan đề:
- Tiểu Thanh là một cô gái người Trung Quốc sống vào đầu thời Minh. Nàng vốn thơng minh, xinh
đẹp, có tài văn chương nhưng cuộc đời nhiều oan trái, bất hạnh.
- Đọc Tiểu Thanh Kí: Đọc tập thơ của nàng Tiểu Thanh/ Đọc câu chuyện về nàng Tiểu Thanh.
+ Phân tích có định hướng - Giải thích vấn đề được định hướng.
=> Chốt vấn đề: bài thơ vừa mang ..... điền cái định hướng ngta yêu cầu .....
b) Phân tích: Từ nghệ thuật => Nội dung. ( Phân tích/ Cảm nhận tác phẩm/ đoạn trích.)
( Phân tích/ Cảm nhận tác phẩm có liên hệ ): thêm phần liên hệ ở cuối phần phân tích
- Bài thơ đã thể hiện .... yêu cầu nhận xét hay rút ra cái gì đó ghi vơ... của Nguyễn Du. Rồi ghi ra cái
nhận xét của mình .... ln dạt dào tình u thiên nhiên hay tinh thần nhân đạo quốc tế gì á....
- Từ đó, ta thấy được tài năng sử dụng ngôn ngữ của Nguyễn Du ....
( Phân tích có định hướng ) - Phân tích theo u cầu của đề chứ khơng phân tích hết.
c) Nhận xét:
- Nội dung:


+ Bài thơ thể hiện niềm cảm thương của Nguyễn Du dành cho Tiểu Thanh và
tâm sự khao khát tri âm hướng về hậu thế, vẻ đẹp của chủ nghĩa nhân đạo
Nguyễn Du.
+ Thể hiện cảm xúc, suy tư của Nguyễn Du về số phận bất hạnh của người phụ
nữ có tài văn chương trong xã hội phong kiến,
+ Xót xa cho những giá trị tinh thần bị chà đạp - một phương diện quan trọng
trong chủ nghĩa nhân đạo của Nguyễn Du.
- Nghệ thuật:
+ Sử dụng tài tình phép đối và khả năng thống nhất những mặt đối lập trong
hình ảnh, ngơn từ,..
+ Ngơn ngữ trữ tình đậm chất triết lí

+ Thể thơ thất ngơn bát cú Đường luật
+ Từ ngữ thơ sâu sắc, đầy triết lí, nghệ thuật đối, câu hỏi tu từ.
+ Hình ảnh thơ hàm súc, giàu giá trị biểu tượng.
( Phân tích có định hướng ) - Nhận xét vấn đề đề định hướng
- Bài thơ nó sự kết hợp hài hồ giữa ... tên vấn đề....
- Lý giải vấn đề - tại sao lại có vấn đề đó ?
3. Kết bài:
+ Khép lại bài thơ “Độc Tiểu Thanh kí”, ta vẫn khơng khỏi xót xa cho nàng Tiểu
Thanh tài giỏi nhưng bạc mệnh.
+ Đồng thời thấy tấm lòng yêu thương, vị tha, thấu cảm của Nguyễn Du với
những con người bất hạnh trong xã hội cũ.
+ “Độc Tiểu Thanh kí” là bài thơ thể hiện nỗi lịng, sự cảm thơng của đại thi hào
Nguyễn Du với nàng Tiểu Thanh tài hoa bạc mệnh.
+ Cũng qua đó, Nguyễn Du cảm thán cuộc đời, cảm thán cuộc đời mình dường
như cũng giống nàng Tiểu Thanh.
+ Cũng như những bài thơ khác của ông, “Độc Tiểu Thanh kí” mang đầy giá trị
nhân đạo khi Nguyễn Du đã nhắc đến vấn đề cuộc sống của những con người bị
cái ác, bị xã hội vùi dập và đặc biệt là người phụ nữ trong thời đại xưa.
+ Ơng khơng chỉ thể hiện sự xót thương mà cịn cả sự trân trọng những gì họ
để lại cho đời sau.
( Phân tích có định hướng ) - Kết bài
- Khẳng định giá trị tác phẩm ( lật tập ra coi thử )
- Khẳng định vị trí tác giả trên thi đàn ( lật tập ra coi thử )