(Skkn 2023) xây dựng các hoạt động nhằm phát huy vai trò của cha mẹ học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp ở trường thpt quỳnh lưu 2

va
n
t
to
ng
hi
ep
kn

sk

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN

qu

----------------------

an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
an

va

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ul
nf

oi

lm

ĐỀ TÀI:

at

nh

XÂY DỰNG CÁC HOẠT ĐỘNG NHẰM PHÁT HUY VAI TRỊ CỦA
CHA MẸ HỌC SINH TRONG CƠNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở
TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 2

z

z

om

l.c

ai

gm

Lĩnh vực: Chủ nhiệm

an

Lu
n

va

ac

th

Năm học: 2022 - 2023


va
n
t
to
ng
hi
ep
kn

sk
qu

SỞ GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 2

an
ly
do
w
nl
oa
d
lu
an
va

ul
nf

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

oi

lm

ĐỀ TÀI:

nh

at

XÂY DỰNG CÁC HOẠT ĐỘNG NHẰM PHÁT HUY VAI TRÒ CỦA
CHA MẸ HỌC SINH TRONG CÔNG TÁC CHỦ NHIỆM LỚP Ở
TRƯỜNG THPT QUỲNH LƯU 2

z

z

om

l.c

ai

gm

Lĩnh vực: Chủ nhiệm

an

Lu
n

va

ac

th

Tác giả: 1. Nguyễn Thị Chung - 0971667286
2. Nguyễn Thị Nhung - 0985.900.547
3. Hồ Thị Mai

Năm học: 2022 - 2023

va
n
t
to
ng
hi

MỤC LỤC

ep
Nội dung

Trang
1

03

2. Mục đích nghiên cứu

04

3. Đối tượng nghiên cứu

1

05

4. Phạm vi nghiên cứu

2

06

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

07

6. Phương pháp nghiên cứu

08
09
10

7. Đóng góp của đề tài
7.1 Giả thuyết khoa học của đề tài

1

an

ly

1

do

w

oa
d

2

lu
an

2

va
ul
nf

2
2
3

lm

7.2. Đóng góp mới của đề tài
PHẦN II . NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
1. Cơ sở lí luận của đề tài

oi

nh

4
4

at

z

11
12

qu

02

PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài

nl

kn

sk

STT
01

z
1.1. Vị trí, vai trị, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường
THPT

4

14

1.2. Vai trò, nhiệm vụ của cha mẹ học sinh trong hoạt động giáo dục
của nhà trường

6

15

1.3. Đặc điểm tâm sinh lí học sinh THPT

7

16

1.4. Ý nghĩa của việc xây dựng các hoạt động nhằm phát huy vai
trò của cha mẹ học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp

9

17

2. Thực trạng của việc phối hợp và phát huy vai trò của cha mẹ
học sinh với nhà trường và giáo viên chủ nhiệm trong công tác
giáo dục học sinh

11

18

2.1. Nguyên nhân chủ quan

11

19

2.2. Nguyên nhân khách quan

15

om

l.c

ai

gm

13

an

Lu

21

3.1. Một số yêu cầu khi xây dựng các hoạt động góp phần giáo
dục học sinh

16

16

ac

th
16

3.2. Nội dung và hình thức xây dựng các hoạt động

n

3. Xây dựng các hoạt động nhằm phát huy vai trò của cha mẹ học
sinh trong công tác chủ nhiệm lớp

22

va

20


va
n
t
to
ng

hi

23

16

3.2.2. Hoạt động 2: Phần thưởng từ heo đất của ba mẹ

18

25

3.2.3. Hoạt động 3: Phiên toà giả định

19

26

3.2.4. Lập nhóm Zalo của phụ huynh và giáo viên

27

3.2.5. Hoạt động 5: Khách mời sinh hoạt

22

28

3.2.6. Hoạt động 6: Giao lưu tương tác

w

25

29

3.2.7. Các hoạt động phối hợp với cha mẹ học sinh qua các cuộc
họp phụ huynh

30

4. Kết quả đạt được

31

4.1. Kết quả khảo sát trước khi áp dụng biện pháp

32

4.2. Kết quả đạt được sau khi áp dụng biện pháp

33

4.2.1. Kết quả chung

34

4.2.2. Kết quả về nề nếp

35

4.2.3. Kết quả về học tập

36

5. Khảo sát sự cấp thiết và tính khả thi của các biện pháp đề xuất

37

5.1. Mục đích khảo sát

38

5.2. Đối tượng khảo sát

33

39

5.3. Nội dung và quy trình khảo sát

33

40

5.4. Kết quả khảo sát

33

kn

24

sk

ep

3.2.1. Hoạt động 1: Mảnh ghép yêu thương

qu

an

21

ly

do

nl

oa

26

d

lu

an
va

29

ul
nf

29

lm

oi

31

nh

31

at
z
z

31

ai

gm
om

l.c

32

an

Lu

33

n

va

33

ac

th

41

PHẦN III: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

37

42

1. Kết luận

37

43

2. Kiến nghị

37

44

TÀI LIỆU THAM KHẢO

45

PHỤ LỤC

38


va
n
t
to
ng
hi

DANH MỤC VIẾT TẮT

ep
Nội dung diễn đạt

GV

Giáo viên

qu

an

Học sinh

HS

ly

2

Cụm từ viết tắt

kn

1

sk

TT

Năng lực

do

NL

4

THPT

5

PPDH

6
7

TNSP

w

3

nl
oa
d

Phương pháp dạy học

lu
an
va

Thực nghiệm sư phạm

ul

nf

DH

Trung học phổ thông

Dạy học

oi

lm
at

nh
z
z
om

l.c

ai

gm
an

Lu
n

va

ac

th


va
n
t
to
ng
hi

PHẦN I. PHẦN MỞ ĐẦU

ep

1. Lý do chọn đề tài
Gia đình được xem là trường học đầu tiên hình thành và phát triển nhân cách
của con người. Gia đình cũng là nơi ươm mầm trí tuệ và cảm xúc cho mỗi cá nhân.
Đây là một trong những nhân tố chủ chốt để con người thành công sự nghiệp và cuộc
sống. Chính vì vậy, việc giáo viên chủ nhiệm tổ chức các hoạt động gắn kết giữa học
sinh với phụ huynh là vơ cùng quan trọng, giúp học sinh tìm thấy một điểm tựa tâm
hồn vững chắc, phát huy hết khả năng tiềm ẩn của bản thân, từ đó nâng cao chất
lượng giáo dục.

kn

sk

qu

an

ly

do

w

nl

oa

d

Trong những năm gần đây nhiều vấn đề nổi cộm trong học đường được cả xã
hội quan tâm, đặc biệt là các vấn đề tiêu cực xảy ra với mức độ ngày càng tăng dần.
Một trong những nguyên nhân để xảy ra các vấn đề tiêu cực chính là sự thiếu quan
tâm học sinh từ phía gia đình, cùng với đó là sự thiếu gắn kết giữa phụ huynh- học
sinh – giáo viên chủ nhiệm. Điều này, đã gây nên khơng ít sự việc đau lịng và đã
được báo chí, dư luận xã hội phản ánh trong thời gian qua.

lu

an

va

ul
nf

lm

oi

Trong thực tiễn làm công tác chủ nhiệm, chúng tôi nhận thấy bên cạnh những
học sinh ngoan, chăm chỉ có thành tích học tập tốt thì cịn một bộ phận khơng nhỏ
các học sinh khó giáo dục, kết quả học tập kém. Nguyên nhân phần lớn do các em
thiếu sự quan tâm của phụ huynh hoặc giữa các em và cha mẹ của mình chưa tìm
được tiếng nói chung, chưa có sự thấu hiểu lẫn nhau. Là giáo viên chủ nhiệm, chúng
tơi ln trăn trở và tìm cách khắc phục sao cho giữa cha mẹ học sinh và học sinh có
sự gắn kết bền chặt, từ đó nâng cao kết quả học tập và rèn luyện cho các em. Cha
mẹ học sinh ở đây không dừng lại ở ban đại diện cha mẹ học sinh mà là toàn bộ cha
mẹ học sinh của lớp. Việc tổ chức các hoạt động kết nối giữa cha mẹ học sinh - học
sinh – giáo viên chủ nhiệm nói riêng và nhà trường nói chung giúp cha mẹ thường
xun nắm bắt được tình hình học tập và rèn luyện ở trường, ở lớp của con em mình.
Trên cơ sở đó, phụ huynh hỗ trợ học sinh phát huy các điểm tốt và kịp thời ngăn
chặn, điều chỉnh, uốn nắn các điểm hạn chế trong học tập và rèn luyện của các em.

at

nh

z

z

om

l.c

ai

gm

an

Lu

3. Đối tượng nghiên cứu
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là xây dựng các hoạt động nhằm phát huy vai
trò của cha mẹ học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả ở trường THPT
Quỳnh Lưu 2.
1

ac

Nghiên cứu cơ sở lí luận và tìm hiểu thực tiễn của vấn đề xây dựng các hoạt
động nhằm phát huy vai trò của cha mẹ học sinh, để đề xuất các nguyên tắc và biện
pháp sư phạm, tổ chức các hoạt động nhằm phát huy vai trò của cha mẹ học sinh
trong cơng tác chủ nhiệm lớp có hiệu quả.

th

2. Mục đích nghiên cứu

n

va

Xuất phát từ những thực tiễn trên, chúng tôi đã chọn và nghiên cứu đề tài: “Xây
dựng các hoạt động nhằm phát huy vai trò của cha mẹ học sinh trong công tác
chủ nhiệm lớp ở trường THPT Quỳnh Lưu 2”.


va
n
t
to
ng

hi

4. Phạm vi nghiên cứu

ep

kn

sk

- Đề tài tập trung nghiên cứu các hoạt động nhằm phát huy vai trò của cha mẹ
học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả ở trường THPT Quỳnh Lưu 2.

qu

- Đề tài tiến hành khảo sát, thực nghiệm sư phạm trong năm học 2022–2023 tại
trường THPT Quỳnh Lưu 2, Huyện Quỳnh Lưu, Tỉnh Nghệ An.

an

ly

5. Nhiệm vụ nghiên cứu

do

w

- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn của vấn đề xây dựng các hoạt động nhằm
phát huy vai trò của cha mẹ học sinh trong công tác chủ nhiệm lớp ở trường THPT
Quỳnh Lưu 2.

nl

oa

d

lu

- Xây dựng và hướng dẫn các hoạt động nhằm phát huy vai trò của cha mẹ học
sinh trong công tác chủ nhiệm lớp.

an

va

ul
nf

- Thực nghiệm sư phạm để đánh giá tính khả thi của đề tài.

oi

6. Phương pháp nghiên cứu

lm

- Đưa ra được các kết luận và kiến nghị.

nh

at

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ chủ nhiệm lớp, nghiên cứu và viết sáng
kiến kinh nghiệm này, chúng tôi đã sử dụng một số phương pháp cơ bản sau:

z

z

om

l.c

ai

gm

- Phương pháp thực nghiệm: Trực tiếp vận dụng phương pháp tổ chức, hướng
dẫn, quản lý hoạt động có sự tham gia của cha mẹ học sinh vào việc chủ nhiệm lớp
của bản thân.

an

Lu

- Phương pháp khảo sát: khảo sát việc vận dụng phương pháp tổ chức, hướng
dẫn, quản lý hoạt động có sự tham gia của cha mẹ học sinh vào việc chủ nhiệm lớp
của một số đồng nghiệp cùng trường và khác trường.

Sáng kiến kinh nghiệm có thể giúp công tác chủ nhiệm lớp đạt hiệu quả cao, xây
dựng được các tập thể lớp tiên tiến, xuất sắc, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục
của nhà trường.
2

ac

7.1. Giả thuyết khoa học của đề tài

th

7. Đóng góp của đề tài

n

va

- Phương pháp so sánh, đối chiếu: So sánh, đối chiếu kết quả thi đua và kết quả

tu dưỡng rèn luyện nói chung ở lớp chủ nhiệm khi áp dụng các hoạt động và các lớp
khác.
.
- Phương pháp điều tra, thống kê : Thực hiện điều tra thái độ, cảm nhận và đánh
giá của học sinh, cha mẹ học sinh với các hoạt động trong quá trình học tập ở trường
phổ thơng.
- Phương pháp thống kê tốn học: Lập bảng biểu, thống kê, phân tích, xử lí các
số liệu của đề tài, giúp đánh giá vấn đề chính xác, khoa học.
Ngồi ra, chúng tơi cịn sử dụng một số thao tác khác: nghiên cứu tài liệu, phân
tích, tổng hợp…


va
n
t
to
ng

hi

7. 2. Đóng góp mới của đề tài

ep

kn

sk

- Phát huy vai trị của cha mẹ học sinh trong cơng tác chủ nhiệm không phải là
đề tài mới, nhưng trong tất cả các bài viết hay sáng kiến kinh nghiệm khác về vai trò

của cha mẹ học sinh đều chung một hình thức đó là sử dụng các giải pháp chung
chung vào mục đích phối hợp, kết hợp giữa ban đại diện cha mẹ học sinh với ban
giám hiệu nhà trường và giáo viên chủ nhiệm. Việc thiết kế, xây dựng và vận dụng
các giải pháp thành những hoạt động cụ thể để phát huy vai trò của cha mẹ học sinh
theo như chúng tơi tìm hiểu thì chưa có đề tài nào thực hiện. Và phát huy vai trò cha
mẹ học sinh chứ không chỉ dừng lại ở ban đại diện cha mẹ học sinh bằng các hoạt
động cụ thể. Đây củng là kinh nghiệm được đúc rút từ trong q trình chủ nhiệm lớp
của chính nhóm tác giả.

qu

an

ly

do

w

nl

oa

d

lu

an
va
ul

nf
oi

lm
at

nh
z
z
om

l.c

ai

gm
an

Lu
n

va

ac

th
3


va

n
t
to
ng
hi

PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU

ep

sk

1. Cơ sở lí luận của đề tài

kn

1.1. Vị trí, vai trị, nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm lớp ở trường THPT

qu

Giáo viên chủ nhiệm là nhà quản lí, nhà sư phạm đại diện cho Hiệu trưởng
truyền đạt những chủ trương, yêu cầu, kế hoạch giáo dục của nhà trường đến với học
sinh và tập thể học sinh. Bằng phương pháp thuyết phục, sự gương mẫu, kinh nghiệm sư
phạm và uy tín của mình, giáo viên chủ nhiệm giúp cho mỗi học sinh và tập thể lớp
có trách nhiệm tuân thủ và tự giác thực hiện nghiêm túc những yêu cầu này.

an

ly

do

w

nl

oa

d

Nói như PGS.TS Đặng Quốc Bảo - Học viện quản lý giáo dục thì giáo viên chủ
nhiệm lớp là nhà quản lý khơng có dấu đỏ. Ngày nay, với sự nhận thức ngày càng
đúng đắn và sâu sắc về giáo dục, có thể coi giáo viên chủ nhiệm như một nhà quản
lý với các vai trò: Người lãnh đạo lớp học; người điều khiển lớp học; người làm công
tác phát triển lớp học; người làm công tác tổ chức lớp học; người giúp hiệu trưởng
bao quát lớp học; người giúp hiệu trưởng thực hiện việc kiểm tra sự tu dưỡng và rèn
luyện của học sinh; người có trách nhiệm phản hồi tình hình lớp. Một người giáo
viên chủ nhiệm giỏi sẽ góp phần xây dựng nên một tập thể lớp giỏi, nhiều tập thể
lớp giỏi sẽ xây dựng nên một nhà trường vững mạnh. Giáo viên chủ nhiệm là cầu
nối giữa nhà trường - gia đình và xã hội. Nếu thực hiện thành cơng cơng tác chủ
nhiệm sẽ góp phần giáo dục học sinh sau này trở thành thế hệ trẻ năng động, sáng
tạo và tài năng.

lu

an

va

ul

nf

oi

lm

at

nh

z

z

l.c

ai

gm

om

Để trở thành một giáo viên chủ nhiệm chân chính thì người giáo viên đó cần hội
tụ đủ những yếu tố sau: Có hiểu biết rộng về văn hóa chung, có tri thức sâu sắc; Vững
vàng về mơn học phụ trách ở lớp chủ nhiệm; Có khả năng sáng tạo trong cơng tác
giáo dục, dạy học; Có khả năng thu thập tích lũy tri thức để ngày càng nâng cao hoặc
mở rộng tầm hiểu biết của mình; Có khả năng kích hoạt, gây hào hứng nhằm khơi
dậy sự hứng thú và động cơ học tập, rèn luyện đạo đức ở học sinh; Giáo viên chủ
nhiệm cần tự trang bị cho mình nhiều kĩ năng sư phạm như: Giao tiếp sư phạm trước
đám đông, biểu lộ và kiềm chế tình cảm, cảm xúc khi cần thiết, ứng xử các tình

huống sư phạm linh hoạt,… Và trên hết, giáo viên chủ nhiệm phải thực sự là một
tấm gương sáng cho học sinh noi theo.

an

Lu

Vai trị quản lí của giáo viên chủ nhiệm lớp thể hiện trong việc xây dựng và tổ
chức thực hiện các kế hoạch giáo dục, đôn đốc, kiểm tra và đánh giá kết quả học tập
và tu dưỡng đạo đức của học sinh trong lớp chủ nhiệm.
4

ac

Giáo viên chủ nhiệm lớp do hiệu trưởng phân công và thay mặt hiệu trưởng để
quản lí và tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh ở một lớp học.

th

- Giáo viên chủ nhiệm thay mặt hiệu trưởng quản lí một lớp học:

n

va

Theo Điều lệ trường THCS, THPT và trường PT có nhiều cấp học, ban hành kèm
theo Thơng tư sổ 12/2011/TT-BGDĐT ngày 28/3 /2011 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và
Đào tạo, giáo viên chủ nhiệm có những vai trò sau:

va
n
t
to
ng

hi

Giáo viên chủ nhiệm phải trả lời các câu hỏi về chất lượng học tập và hạnh kiểm
của học sinh trong lớp trước hiệu trưởng, trước Hội đồng sư phạm của nhà trường
và trước phụ huynh học sinh của lớp khi tổng kết năm học.

ep

kn

sk

qu

- Giáo viên chủ nhiệm xây dựng tập thể học sinh thành một khối đoàn kết:

an

Giáo viên chủ nhiệm lớp là linh hồn của lớp, bằng các biện pháp tổ chức, giáo dục,
bằng sự gương mẫu và quan hệ tình cảm, giáo viên chủ nhiệm xây dựng khối đồn
kết trong tập thể, dìu dắt các em nhỏ như con em mình trưởng thành theo từng năm
tháng.

ly

do

w

nl

oa

Học sinh kính yêu giáo viên chủ nhiệm như cha mẹ mình, đồn kết thân ái với
bạn bè như anh em ruột thịt, lớp học sẽ trở thành một tập thể vững mạnh. Tình cảm
của lớp càng bền chặt, tinh thần trách nhiệm và uy tín của giáo viên chủ nhiệm càng
cao thì chất lượng giáo dục càng tốt.

d

lu

an

va

ul
nf

Rất nhiều giáo viên cùng giảng dạy trong một lớp, nhưng giáo viên chủ nhiệm bao
giờ cũng để lại những ấn tượng sâu sắc đối với từng học sinh trong suốt cuộc đời họ.
Bởi vì, người giáo viên khơng chỉ dạy kiến thức mà cịn dành nhiều thời gian, sức lực,
tình cảm cảm hóa học sinh. Họ kết gắn các thành viên trong lớp học thơng qua những
câu chuyện, những trị chơi, hoạt động.

oi

lm

at

nh

z

z

- Giáo viên chủ nhiệm tổ chức các hoạt động giáo dục học sinh trong lớp:

gm

om

l.c

ai

Vai trò tổ chức của giáo viên chủ nhiệm thể hiện trong việc thành lập bộ máy tự
quản của lớp, phân công trách nhiệm cho từng cá nhân, các tổ, nhóm, đồng thời tổ
chức thực hiện các mặt hoạt động theo kế hoạch giáo dục được xây dựng hàng năm.

an

Lu

Các hoạt động của lớp được tổ chức đa dạng và toàn diện, giáo viên chủ nhiệm lớp
quán xuyến tất cả các hoạt động một cách cụ thể, chặt chẽ.

Với tinh thần trách nhiệm, với kinh nghiệm cơng tác của mình làm tham mưu cho
chi Đồn thanh niên của lớp lập kế hoạch công tác, bầu ra ban lãnh đạo chi đoàn,tổ
chức các nội dung hoạt động và phối hợp với ban cán sự lớp để xây dựng tập thể,
đem lại hiệu quả giáo dục tốt nhất.
- Giáo viên chủ nhiệm giữ vai trò chủ đạo trong việc phối hợp với các lực
lượng giáo dục:
Gia đình, nhà trường và xã hội là ba lực lượng giáo dục, trong đó nhà trường là
5

ac

Giáo viên chủ nhiệm lớp phải nắm vững điều lệ, tơn chỉ mục đích, nghi thức và
nội dung hoạt động của các đoàn thể.

th

- Giáo viên chủ nhiệm - Cố vấn đắc lực cho các đoàn thể của học sinh trong lớp:

n

va

Các phong trào thi đua học tập và rèn luyện đi vào thực chất, các nội dung sinh
hoạt đồn thể có nội dung hấp dẫn các thành viên trong lớp về phong trào văn hóa,
văn nghệ, thể thao… Chất lượng học tập và tu dưỡng đạo đức của học sinh phụ thuộc
rất nhiều vào trật tự, kỉ luật, vào tinh thần đoàn kết và truyền thống của tập thể lớp

cũng như các hoạt động đa dạng của lớp.


va
n
t
to
ng

hi

cơ quan giáo dục chuyên nghiệp, hoạt động có mục tiêu, nội dung, chương trình và
phương pháp giáo dục dựa trên cơ sở khoa học, do vậy giáo viên chủ nhiệm phải là
người chủ đạo trong điều phối các hoạt động giáo dục cùng với các lực lượng giáo
dục đó một cách có hiệu quả nhất. Năng lực, uy tín chuyên môn, kinh nghiệm công
tác của giáo viên chủ nhiệm lớp là điều kiện quan trọng để tập hợp lực lượng, phối
hợp thành công các hoạt động giáo dục cho học sinh trong lớp.

ep

kn

sk

qu

an

ly

do

Như vậy, giáo viên chủ nhiệm là người đóng vai trị quan trọng trong việc giáo
dục để hình thành và phát triển phẩm chất, năng lực của học sinh. Để thực hiện tốt
chức trách, nhiệm vụ của mình, việc học hỏi và khơng ngừng trau dồi bản thân là
yếu tố tiên quyết của một giáo viên chủ nhiệm.

w

nl

oa

d

lu

1.2. Vai trò, nhiệm vụ của cha mẹ học sinh trong hoạt động giáo dục của nhà
trường

an

va

ul
nf

Chúng ta đều biết rằng, gia đình là mơi trường giáo dục đầu tiên của đứa trẻ, gia
đình có trách nhiệm đầu tiên trong giáo dục con cái. Khi trẻ đi học, gia đình cịn là
mơi trường để trẻ thực hành những điều đã học ở trường, rèn luyện hành vi,... Ảnh

hưởng giáo dục của gia đình đối với đứa trẻ có ý nghĩa sâu sắc khơng chỉ khi trẻ cịn
nhỏ mà ngay cả lúc trưởng thành. Cha mẹ học sinh (CMHS) là “người thầy đầu tiên”
của con cái họ, là người xây dựng nền tảng nhân cách trẻ em. Nhiều nét cơ bản của
nhân cách như tính người, tình người, đều bắt đầu ngay từ gia đình và từ giáo dục
mầm non, tiểu học. Trẻ em tiếp xúc với các chuẩn mực đạo đức, các thói quen ứng
xử đầu tiên từ gia đình, mọi sự kiện xã hội được trẻ em lĩnh hội qua thái độ và tình
cảm của những thành viên trong gia đình, qua những định hướng giá trị của những
người ruột thịt. Gia đình và giáo dục gia đình là một giá trị hết sức đặc trưng của
nhân loại, nhất là ở phương Đông từ xưa tới nay. Giáo dục gia đình có những điểm
mạnh. Đó là tính xúc cảm cao, tính linh hoạt, tính thiết thực, thích ứng nhanh nhạy
giữa yêu cầu của cuộc sống và đối tượng giáo dục là con cái. Cùng với các giá trị
của giáo dục gia đình, những điểm mạnh này có thể bổ sung cho giáo dục nhà trường
góp phần hồn thiện q trình hình thành và phát triển nhân cách học sinh.

oi

lm

at

nh

z

z

om

l.c

ai

gm

an

Lu

3. Phối hợp với nhà trường, cơ quan quản lý giáo dục giải quyết các vấn đề có
liên quan đến việc giáo dục con hoặc người được giám hộ theo quy định.
Bên cạnh trách nhiệm của mỗi gia đình, trong mỗi trường, lớp cịn có Ban đại
diện CMHS. Ban đại diện CMHS có tầm quan trọng đặc biệt, là một trong các giải
pháp phát huy vai trị của gia đình trong sự nghiệp giáo dục. Qua Ban đại diện
CMHS, gia đình tham gia cơng tác giáo dục một cách có tổ chức, tiếng nói của gia
6

ac

2. Tham gia hoạt động giáo dục theo kế hoạch của nhà trường; tham gia hoạt
động của ban đại diện cha mẹ học sinh trong nhà trường.

th

1. Tiếp nhận thông tin về kết quả học tập, rèn luyện của con hoặc người được
giám hộ.

n

va

Về trách nhiệm của gia đình, cha mẹ học sinh, Điều 91 Luật giáo dục quy định
như sau:


va
n
t
to
ng

hi

đình với nhà trường tăng “trọng lượng”, đồng thời phát huy sức mạnh tập thể CMHS
tham gia vào các hoạt động giáo dục và xây dựng nhà trường. Ban đại diện CMHS
là lực lượng xã hội gần gũi, gắn bó nhất của nhà trường, giúp đỡ đắc lực nhà trường
về nhiều mặt, là lực lượng phối hợp thường xuyên, liên tục nhất. Ban đại diện CMHS
tạo thuận lợi cho mối quan hệ giữa nhà trường và CMHS để liên lạc với nhau tốt
hơn, làm tăng tinh thần trách nhiệm của các bậc cha mẹ, khích lệ lao động sư phạm
của giáo viên và học tập của học sinh. Ban đại diện CMHS chăm lo bảo vệ những
quyền lợi của học sinh, của nhà trường và thông báo cho CMHS tất cả những gì liên
quan đến giáo dục, học tập của học sinh. Hỗ trợ nhà trường trong việc bảo dưỡng
hoặc mua sắm các phương tiện và đồ dùng dạy học. Ban đại diện CMHS là đại diện
của CMHS ở địa phương, tham dự lễ hội nhà trường hàng năm. Ban đại diện không
chỉ là cầu nối giữa nhà trường và gia đình mà trong nhiều trường hợp cịn là cầu nối,
là điểm tựa trong quan hệ giữa nhà trường với các lực lượng xã hội khác ngoài
trường, kể cả trong cơng tác của trường với cấp ủy và chính quyền địa phương.

ep

kn

sk

qu

an

ly

do

w

nl

oa

d

lu

an

va

ul
nf

oi

lm

Về trách nhiệm của Ban đại diện CMHS, Điều 92 Luật giáo dục quy định “Ban
đại diện cha mẹ học sinh, trẻ mầm non được tổ chức trong mỗi năm học ở giáo dục
phổ thông và giáo dục mầm non, do cha mẹ hoặc người giám hộ học sinh, trẻ mầm
non từng lớp, từng trường cử ra để phối hợp với nhà trường trong việc chăm sóc,
ni dưỡng, giáo dục học sinh, trẻ mầm non và hoạt động theo quy định của Bộ
trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo.”

at

nh

z

z

l.c

ai

gm

1.3. Đặc điểm tâm sinh lí học sinh THPT

om

Đối với học sinh phổ thơng, độ tuổi mà trình độ, kiến thức cuộc sống còn nhiều
hạn chế, GVCN trở thành chỗ dựa tinh thần cho các em; là nhà tư vấn, hỗ trợ, định
hướng, dẫn dắt cho các em về suy nghĩ, hành động, nuôi dưỡng mơ ước cho cho các

em về tương lai để sau này các em trở thànnhững chủ nhân tương lai của đất nước.

an

Lu

7

ac

Học sinh THPT vừa có sự độc lập nhất định trong tư duy, trong đối nhân xử thế,
tuy nhiên các em vẫn còn phụ thuộc vào gia đình về mặt kinh tế. Trong lứa tuổi
này, các em luôn mong muốn được tôn trọng và lắng nghe. Do vậy, cha mẹ cần

th

- Độ tuổi này tiếp thu cái mới nhanh, rất thông minh sáng tạo nhưng cũng dễ
sinh ra chủ quan, nơng nổi, kiêu ngạo ít chịu học hỏi đến nơi đến chốn để nâng cao
trình độ. Các em rất hăng hái nhiệt tình trong cơng việc, rất lạc quan yêu đời nhưng
cũng dễ bi quan chán nản khi gặp thất bại.

n

va

Lứa tuổi học sinh THPT là lứa tuổi chuyển tiếp từ trẻ em sang người lớn,
các em có thể có những cảm xúc và hành vi rất khác nhau trước một vấn đề xảy ra
trong cuộc sống của các em. Ở tuổi này các em muốn khẳng định sự độc lập và tạo
dựng hình ảnh bản thân, tuy nhiên đơi khi có những hành vi mang tính thử nghiệm,
bốc đồng. Chính những thay đổi về đặc điểm tâm lí đó kéo theo những sự thay đổi

trong cách ứng xử của các em trong cuộc sống. Các em từ gần gũi với cha mẹ, chuyển
sang gần gũi với bạn bè, trong tâm lí các em xảy ra mâu thuẫn giữa các giá trị gia
đình và bạn bè, đồng thời các em cũng dễ bị tác động bởi các nhóm xã hội.


va
n
t
to
ng

hi

có sự tin tưởng vào các em, tạo điều kiện cho các em được đưa ra các quyết
định như lựa chọn nghề n ghiệp, học hành, tình cảm. Sự tơn trọng của cha mẹ sẽ
giúp cho mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái trở nên tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, cha mẹ
vẫn cần có sự thẳng thắn, giúp các em nhận thức đúng sai để các em có thể hoàn
thiện hơn nữa.

ep

kn

sk

qu

an

ly

- Trong quan hệ bạn bè, học sinh THPT có mối quan hệ rộng rãi và có nhiều
nhóm bạn đa dạng hơn. Các nhóm hình thành dựa trên những điểm chung về sở
thích, sự chia sẻ và đồng cảm với nhau. Tuy nhiên ở lứa tuổi này, cha mẹ cần có sự
định hướng giúp các em lựa chọn các nhóm chơi phù hợp để phát triển theo chiều
hướng tích cực.

do

w

nl

oa

d

- Ở độ tuổi này, yếu tố vị thế đã được học sinh trung học cơ sở bắt đầu coi trọng
hơn. Các em thường có xu hướng mong muốn được thừa nhận, được nhìn nhận tích
cực từ các bạn, hay nói cách khác là mong muốn thể hiện bản thân. Do vậy, các
nhóm sinh hoạt trong nhà trường cần được thiết kế các nội dung sinh hoạt hấp dẫn
nhằm mục đích giúp các em thỏa mãn các nhu cầu tâm lý xã hội.

lu

an

va

ul

nf

lm

oi

- Khi trưởng thành, các em có nhiều điều kiện để tham gia vào nhiều quan hệ
xã hội đa dạng và phức tạp hơn, xuất hiện nhiều vai trò xã hội mới mà trước đây các
em chưa có. Học sinh ở độ tuổi THPT bước đầu có đầy đủ các quyền và nghĩa vụ
nhất định, có năng lực hành vi và năng lực trách nhiệm hình sự.

at

nh

z

z

om

l.c

ai

gm

- Hoạt động học tập của học sinh THPT đã có sự định hướng nghề nghiệp, vì
vậy các em ý thức rõ hơn động cơ học tập của mình. Học sinh có xu hướng bỏ qua,
ít quan tâm đến những mơn học khơng phục vụ trực tiếp đến mục đích thi vào các

trường Đại học và Cao đẳng.

Lu

an

- Bên cạnh hoạt động học tập, hoạt động xã hội cũng dần có vai trị lớn hơn.
Học sinh THPT tích cực tham gia các hoạt động xã hội. Đây cũng là một vấn đề
các nhà trường đặc biệt quan tâm trong công tác giáo dục học sinh một cách toàn
diện. Các hoạt động xã hội khơng chỉ giúp học sinh có sự trưởng thành về ý thức
cơng dân mà cịn giúp học sinh thể hiện được các quan điểm, thái độ của bản thân
trước các vấn đề xã hội. Do vậy, khuyến khích các hoạt động xã hội tích cực là cách
thức hữu hiệu để phát triển và hình thành nhân cách tốt đẹp cho học sinh.

ac

th

8

n

va

Như vậy, ở giai đoạn này, các em đã có sự trưởng thành về mặt thể chất, tuy
nhiên về mặt nhân cách chưa có sự phát triển hoàn thiện. Do vậy, học sinh chưa hoàn
toàn làm chủ được hành vi của bản thân, việc chủ động và tích cực tham gia vào các
hoạt động xã hội còn hạn chế. Tuy nhiên, các em ở lứa tuổi này phải đối mặt với
những quyết định quan trọng của cuộc đời đó là lựa chọn nghề nghiệp cho tương lai,
đây là một thử thách lớn đối với mỗi học sinh THPT, đòi hỏi các em phải rất nỗ lực

và cố gắng. Vì vậy, học sinh rất cần sự sát cánh, sự hỗ trợ của gia đình, thầy cơ và
bạn bè. Trong đó, vai trị của GVCN là rất quan trọng, từ những hiểu biết về học
sinh, giáo viên sẽ có định hướng cụ thể cho học sinh về mọi mặt, từ đó GVCN liên
hệ với giáo viên bộ mơn và gia đình để góp phần giúp các em học sinh hoàn thành
ước nguyện.


va
n
t
to
ng

hi

Chính những đặc điểm của lứa tuổi, GVCN cần phải gần gũi với các em nhiều
hơn, nắm bắt được đặc điểm về tính cách, hồn cảnh, quan điểm của từng học sinh
để có biện pháp giáo dục phù hợp, đồng thời giáo viên cũng nên giúp phụ huynh
cũng hiểu rõ những tâm tư, tình cảm của con mình hơn để có thể làm bạn và đồng
hành cùng con.

ep

kn

sk

qu

an

ly

1.4. Ý nghĩa của việc xây dựng các hoạt động nhằm phát huy vai trị của cha
mẹ học sinh trong cơng tác chủ nhiệm lớp

do

w

Giáo dục của nước nhà đang có sự phát triển mạnh mẽ. Để đạt được hiệu quả
giáo dục bên cạnh vai trị của các thầy cơ giáo thì phụ huynh cũng là một nhân tố
chủ chốt trong việc giáo dục của học sinh. Yếu tố quyết định đến sự thành công của
học sinh ở giai đoạn này và trong suốt hành trình của các em chính ở việc phụ huynh
trở thành những người đồng hành và truyền cảm hứng học tập cho các con bằng sự
khích lệ khơng ngừng.

nl

oa

d

lu

an

va

ul

nf

oi

lm

- Các em học sinh thường có đam mê, nhiệt huyết và nhiều ước mơ nhưng đơi
khi vì suy nghĩ chưa chín chắn mà các em có những tư duy sai lệch. Vì vậy, đây là
lúc mà vai trị của phụ huynh trong việc định hướng giáo dục con cái. Các bậc phụ
huynh phải giúp cho con em của mình hiểu rõ thế mạnh, điểm hạn chế của bản thân
cũng như cách phát huy, hạn chế tối đa điểm mạnh, điểm yếu đó.

at

nh

z

z

om

l.c

ai

gm

- Ở lứa tuổi đang lớn, đang trưởng thành của học sinh THPT tâm lí trẻ dễ bị tác
động, bị ảnh hưởng tiêu cực. Cha mẹ cần phải luôn ở gần con của mình, hỏi thăm,

động viên và cùng con tìm ra, và “gỡ rối” những khó khăn mà con đang vướng mắc.

an

Lu

Chỉ khi có tâm lí tốt thì các em mới tập trung vào việc học tập và rèn luyện đạo
đức. Như vậy gia đình trở thành nơi động viên tinh thần cho học sinh; đây là yếu tố
vô cùng cần thiết và quan trọng để đạt được mục tiêu giáo dục đã đề ra.

Lớp học là đơn vị tổ chức giáo dục cơ bản của trường học. Hầu hết các bậc phụ
9

ac

1. Mối quan hệ giữa giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh trong nhà trường
phổ thơng

th

Như vậy, có thể khẳng định phụ huynh đóng vai trò quan trọng trong việc nâng
cao chất lượng giáo dục. Và để để đạt được điều đó thì cần có sự phối kết hợp thường
xuyên, mạnh mẽ và khăng khít giữa gia đình, nhà trường và đặc biệt là phải có sự
gắn kết chặt chẽ giữa phụ huynh và học sinh để các em có mơi trường giáo dục tốt
nhất khi ở trường và ở nhà. Khi có được mơi trường giáo tốt thì chắc chắn rằng chất
lượng giáo dục học sinh sẽ được nâng lên.

n

va

- Ở trong trường học, học sinh được học tập rất nhiều kiến thức, kĩ năng, được
rèn luyện đạo đức nhưng điều đó chưa đủ mà các em phải tự học rất nhiều khi ở nhà.
Người nhắc nhở học sinh thực hiện nhiệm vụ này chính là cha mẹ. Bằng nhiều cách
khác nhau, phụ huynh giúp đỡ con mình đạt được hiệu quả học tập cao nhất. Tuy
nhiên, cha mẹ cần phải nhẹ nhàng, động viên chứ đừng để con rơi vào tình trạng quá
tải, áp lực, stress.


va
n
t
to
ng

hi

huynh học sinh trong lớp đều cho rằng “Người có tác dụng tốt nhất đối với con em
mình, chính là Giáo viên chủ nhiệm”. Giáo viên chủ nhiệm là đầu mối liên kết các
lực lượng giáo dục khác như nhà trường, giáo viên bộ mơn, gia đình và các đồn
thể ...

ep

kn

sk

qu

an

Giáo viên chủ nhiệm là người thường xuyên có mối quan hệ mật thiết với
cha mẹ học sinh để cùng trao đổi nắm vững tình hình học tập và hạnh kiểm của các
em ở lớp và ở nhà. Mối quan hệ này được thiết lập thường xuyên thông qua các
phương thức thực hiện là sử dụng điện thoại, thư điện tử, sổ liên lạc... Các phụ huynh
trong lớp thành lập chi hội phụ huynh theo điều lệ trường phổ thông, trực tiếp
theo dõi tình hình của lớp và phối hợp với giáo viên chủ nhiệm bàn bạc các biện
pháp giáo dục học sinh.

ly

do

w

nl

oa

d

lu

an

va

Lúc đó, giáo viên chủ nhiệm trở thành người thực hiện nhiệm vụ lĩnh hội và
truyền đạt những chủ trương của nhà trường đến với gia đình đồng thời thu nhận ý

kiến, nguyện vọng của gia đình để báo cáo lại lãnh đạo nhà trường. Qua đó gắn kết
được trách nhiệm giữa nhà trường và gia đình trong việc giáo dục học sinh. Tổ
chức họp phụ huynh học sinh định kỳ theo qui định của nhà trường.

ul
nf

oi

lm

at

nh

z

Giáo viên chủ nhiệm (thay mặt hiệu trưởng nhà trường) cũng mang đến cho
phụ huynh cơ hội kết nối với các phụ huynh khác có con học tại trường và trong
cộng đồng địa phương. Mối quan hệ tích cực giữa phụ huynh của học sinh cùng lớp
sẽ giúp tạo ra một môi trường học tập tích cực cho học sinh. Các buổi họp phụ huynh
vừa là các buổi họp mặt để giáo viên chủ nhiệm chia sẻ với phụ huynh về sự giáo
dục mà học sinh nhận được, sự tham gia của phụ huynh và các thủ tục của nhà
trường. Đồng thời các buổi họp phụ huynh cũng là nơi để các phụ huynh tương tác
và thảo luận với nhau, thể hiện quan điểm của phụ huynh về nhà trường.

z

om

l.c

ai

gm

an

Lu

ac

th

10

n

va

Mối quan hệ giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm thường diễn ra theo chiều
hướng tích cực và phát triển hài hịa. Những cuộc gặp gỡ phối hợp thường tìm ra
vấn đề để tháo gỡ, khắc phục theo hướng phát triển các điểm mạnh, điểm yếu
của học sinh. Sự tin cậy, hết lịng vì con em sẽ là điểm tựa vững chắc nhất cho mối
quan hệ giữa giáo viên, phụ huynh và học sinh ngày càng tích cực hơn. Giáo viên là
chuyên gia trong lĩnh vực giảng dạy trong khi cha mẹ là chuyên gia về con cái của
họ. Học sinh có một nửa thời gian tại trường và một nửa thời gian tại nhà. Do đó,
việc giao tiếp hiệu quả giữa hai bên phụ huynh - giáo viên là yếu tố quan trọng để
chuẩn bị cho học sinh phát huy tối đa tiềm năng của mình. Giáo viên sẽ khơng thể
đạt được mục tiêu giảng dạy của mình nếu khơng có sự hỗ trợ của phụ huynh, và

đương nhiên, phụ huynh cũng không thể giúp con họ trưởng thành nếu không có
cơng việc giảng dạy của các thầy cơ giáo. Giáo viên và phụ huynh đều cần có sự
chủ động trong giao tiếp với nhau và duy trì sự chủ động ấy trong suốt thời gian các
con học tại nhà trường.


va
n
t
to
ng

hi

2. Thực trạng của việc phối hợp và phát huy vai trò của cha mẹ học sinh với
nhà trường và giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục học sinh.

ep

sk

kn

2.1. Nguyên nhân chủ quan

qu

Trong những năm qua, công tác phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội
trong việc quản lý, giáo dục học sinh ở trường THPT đã được nhà trường, phụ huynh
học sinh quan tâm. Việc phối hợp ba môi trường giáo dục được thể hiện trên một số

nội dung như: Thực hiện nghiêm túc các văn bản, quy định của nhà nước về việc
phối hợp giữa nhà trường, gia đình và xã hội trong giáo dục học sinh. Chú trọng giải
pháp thiết lập mối quan hệ chặt chẽ giữa nhà trường và gia đình thơng qua vai trị
của giáo viên bộ mơn, giáo viên chủ nhiệm lớp, sổ liên lạc điện tử, điện thoại và các
phương tiện truyền thông qua mạng internet rất thông dụng hiện nay như thư điện
tử, zalo, messenger, facebook… Duy trì việc họp phụ huynh học sinh đầu năm học,
đầu học kì hai. Mối quan hệ giữa nhà trường và gia đình thể hiện rõ qua hoạt động
của Ban đại diện cha mẹ học sinh trường và lớp... tuy nhiên, vẫn còn nhiều vấn đề
cần quan tâm.

an

ly

do

w

nl

oa

d

lu

an

va

ul
nf

lm

oi

Thực tế cũng cho thấy, tất cả GVCN đều mong muốn nhận được sự quan tâm,
phối hợp chặt chẽ, hiệu quả từ gia đình học sinh, các tổ chức đoàn thể ngoài nhà
trường, sự quan tâm của chính quyền địa phương trên địa bàn, các doanh nghiệp.....
Trong đó, gia đình là mơi trường giáo dục đầu tiên, con người là tổng hòa các mối
quan hệ xã hội, quá trình giáo dục của một con người trải qua ba yếu tố: giáo dục
của gia đình, giáo dục của nhà trường, giáo dục của xã hội... Vì vậy, việc xây dựng
các hoạt động phát huy vai trò của cha mẹ học sinh trong công tác giáo dục học sinh
là một vấn đề quan trọng và thực sự có ý nghĩa.

at

nh

z

z

om

l.c

ai

gm

n

- Mục tiêu điều tra, khảo sát

va

- Thời điểm điều tra, khảo sát: Tháng 9 năm 2022

an

Lu

Để khẳng định điều này, chúng tôi đã tiến hành khảo sát 42 GVCN và 215 phụ
huynh học sinh trường THPT Quỳnh Lưu 2 – Tỉnh Nghệ An.

th

ac

* Đối với GV:
+ Thăm dò ý kiến GV về tầm quan trọng của của cơng tác phối hợp với gia đình
học sinh trong việc giáo dục học sinh
+ Khảo sát về mức độ mong muốn nhận được sự hợp tác từ gia đình của HS
trong quá trình giáo dục.
* Đối với phụ huynh HS:
+ Điều tra, khảo sát nhìn nhận của phụ huynh về tầm quan trọng của giáo dục
gia đình và cơng tác phối hợp với GVCN trong việc giáo dục học sinh
+ Khảo sát về mức độ mong muốn thường xuyên nhận được tin tức của HS từ

GVCN
- Nội dung điều tra, khảo sát
Nội dung điều tra được thể hiện thông qua các phiếu điều tra (PHỤ LỤC 3)
11


va
n
t
to
ng

hi

- Kết quả điều tra, khảo sát

ep

kn

sk

* Đối với giáo viên:
1. Thầy (Cô) đánh giá như thế nào về vai trị giáo dục HS của gia đình?
Mức độ
Số lượng
Tỷ lệ
Rất quan trọng
35
83,3 %

Quan trọng
7
16,7 %
Ít quan trọng
0
0%
Khơng quan trọng
0
0%

qu

an

ly

do

w

nl

Biểu đồ 1. Đánh giá của GVCN về vai trò giáo dục HS của gia đình

oa

d
lu
an

16,7

va
ul
nf
oi

lm
at

nh

83,3

z

Quan trọng

Ít quan trọng

Khơng quan trọng

z

Rất quan trọng

ai

gm
om

l.c

2. Thầy (Cô) đánh giá như thế nào về tầm quan trọng cơng tác phối hợp với gia
đình học sinh trong việc giáo dục học sinh?
Mức độ
Số lượng
Tỷ lệ
Rất quan trọng
31
73,8 %
Quan trọng
11
26,2 %
Ít quan trọng
0
0%
Khơng quan trọng
0
0%

an

Lu

Rất quan trọng

Quan trọng

Ít quan trọng

Khơng quan trọng

3. Thầy (Cơ) có thường xun liên lạc với phụ huynh trong việc giáo dục HS?
12

ac

73,8

th

26,2

n

va

Biểu đồ 2. Đánh giá của GVCN về tầm quan trọng cơng tác phối hợp với gia
đình học sinh trong việc giáo dục học sinh.


va
n
t
to
ng

Số lượng

Tỷ lệ

Rất thường xuyên

5

11,9 %

Thường xuyên

10

22,7 %

Thỉnh thoảng

27

65,4 %

Không liên lac

0

0%

hi

Mức độ

ep

kn

sk

qu

an

ly

do
w
nl
oa
d

11,9

lu
an

va
ul
nf

65,4

22,7

oi

lm
Thường xuyên

Thỉnh thoảng

nh

Rất thường xuyên

Không liên lac

at
z
z
ai

gm

Biểu đồ 3 Mức độ thường xuyên liên lạc với phụ huynh trong việc giáo dục HS

om

l.c

Thầy (Cơ) có mong muốn nhận được sự hợp tác từ gia đình của HS trong q
trình giáo dục
Mức độ

Số lượng

0

n

Khơng

va

42

an

Lu

Có

ac

th

Biểu đồ 4: GV mong muốn nhận được
sự phối hợp chặt chẽ từ phía phụ
huynh học sinh trong q trình giáo
dục
Khơng; 0%

Có ; 100%

Hầu hết các giáo viên đều nhận thức được rằng, gia đình là môi trường giáo dục13


va
n
t
to
ng

hi

lực lượng giáo dục đầu tiên, ảnh hưởng đến đứa trẻ- trước hết là ảnh hưởng của cha
mẹ một cách sâu sắc. Vì vậy, giáo dục gia đình đã trở thành một bộ phận quan trọng
trong sự nghiệp giáo dục trẻ em.

ep

kn

sk

qu

Tuy nhiên, bên cạnh đó vẫn có một số GVCN chưa có kinh nghiệm trong cơng
tác làm chủ nhiệm, cơng tác giáo dục học sinh. Giáo viên cịn lúng túng trong việc
phối hợp với phụ huynh để giáo dục học sinh, đặc biệt là những học sinh chưa ngoan.
Khi học sinh vi phạm, giáo viên gọi điện về thông báo cho phụ huynh biết và dựa
vào lỗi để xếp hạnh kiểm. Theo tôi, nếu chỉ dừng lại ở đây thì chưa thực sự tháo gở
giúp học sinh nhìn nhận được lỗi sai, khắc phục được lỗi của mình. Giáo viên chưa
xây dựng các hoạt động nhằm phát huy vai trị của cha mẹ học sinh trong cơng tác

chủ nhiệm lớp.

an

ly

do

w

nl

oa

d

lu

an

va

Trên thực tế, vẫn còn những giáo viên cho rằng cơng việc chính của họ là dạy
học, họ khơng có trách nhiệm phải xây dựng mối quan hệ với cha mẹ học sinh vì
điều đó làm mất nhiều thời gian và cơng sức. Thậm chí, có giáo viên cịn đặt cha mẹ
học sinh vào mối quan hệ căng thẳng, gay gắt khi hai bên không đồng thuận trong
giáo dục học sinh. Mặt khác, công tác với cha mẹ học sinh ở khơng ít trường cịn
thiếu tính hợp tác, xây dựng. Cịn có hiện tượng giáo viên thờ ơ, tính tốn và thiếu
công bằng trong đối xử với người học. Điều này làm cho cha mẹ học sinh, xã hội và
chính các em thiếu tin cậy vào thầy cô, nhà trường. Phối hợp cùng gia đình địi hỏi

người GVCN có sự hiểu biết và có nhiều biện pháp đa dạng để cùng phụ huynh đồng
hành giáo dục học sinh có hiệu quả.

ul
nf

oi

lm

at

nh

z

z

l.c

ai

gm

om

Về phía gia đình học sinh, mỗi gia đình là một đơn vị độc đáo, có hồn cảnh và
lối sống riêng. Kết quả khảo sát như sau:

n

ac

th

150%

va

100%

Phụ huynh mong muốn
thường xuyên nhận được
tin tức của HS từ GVCN

an

Lu

Suy nghĩ của phụ huynh về
vai trị giáo dục của gia đình
80%
60%

100%

40%

50%

20%

Có ;
100%

0%
Rất quan trọng Quan trọng

Khơng quan
trọng

0%
Có

Khơng;
0%
Khơng

14


va
n
t
to
ng
hi

Phụ huynh đánh giá về
quan niệm giáo dục con

"trăm sự nhờ cô thầy"

ep

Quan niệm của phụ huynh
về người chủ động liên lạc
thông tin của học sinh

kn

sk

qu
an
34%

Phụ huynh

15%

ly

10%

Đúng

do

GVCN, nhà
trường

w

27%

Ý kiến khác

nl

Cả hai

oa

56%

Sai

58%

d
lu
an
va
ul
nf

oi

lm

Ngày nay, khi điều kiện kinh tế ngày một cải thiện nên nhiều phụ huynh có
sự đầu tư, quan tâm về mọi mặt cho việc học tập, giáo dục con em của mình. Một số
phụ huynh tích cực phối hợp với GVCN để nâng cao kết quả học tập và rèn luyện
của các em. Bên cạnh đó, cịn khơng ít cha mẹ do chưa nhận thức đầy đủ về ảnh
hưởng của gia đình đối với sự phát triển tình cảm, đạo đức, trí tuệ và lối sống của
con em nên chưa thực sự quan tâm đến việc tổ chức cuộc sống và văn hóa gia đình.
Một bộ phận đáng kể phụ huynh hiện nay chưa nhận thức đầy đủ về sự phối hợp và
ảnh hưởng lẫn nhau của giáo dục nhà trường, giáo dục gia đình. Phụ huynh phó mặc
việc giáo dục học sinh cho thầy cơ. Vì thế nhiều cha mẹ tham gia với hoạt động của
nhà trường một cách thụ động và hình thức. Một năm chỉ đi họp 1 đến 2 lần, có
những phụ huynh khơng đi họp và khơng bao giờ hỏi thăm về tình hình học tập của
con mình. Họ đổ lỗi hồn tồn cho giáo viên khi con phát triển không như mong đợi.
Nhiều phụ huynh và học sinh, khơng có được tiếng nói chung trong gia đình. Từ đó,
ảnh hưởng đến kết quả học tập và rèn luyện của các em. Một số gia đình ơng bà, cha
mẹ chưa thực sự làm gương cho con cháu, chỉ lo làm kinh tế, học sinh mất điểm tựa,
không được tâm sự, chia sẻ việc học hành, tâm tư, nguyện vọng. Phụ huynh thiếu
kiến thức, kỹ năng trong việc quản lý, giáo dục con em.

at

nh

z

z

om

l.c

ai

gm

an

Lu

Ngôi trường chúng tơi đang cơng tác đóng ở địa bàn nơng thôn, phần lớn đời
15

ac

2.2. Nguyên nhân khách quan

th

Như vậy, sự phối hợp với cha mẹ học sinh trong công tác giáo dục HS vừa là
một trách nhiệm của nhà trường (giáo viên), đồng thời vừa là một trong những con
đường, cách thức hiệu quả, bền vững để giáo dục học sinh.

n

va

Mục tiêu cao nhất của giáo dục nói chung và cơng tác chủ nhiệm với CMHS
nói riêng là vì sự trưởng thành, sự phát triển tốt nhất cho HS. Vì thế, sự phối hợp
giữa GVCN và CMHS đảm bảo cho từng học sinh những điều kiện học tập phù hợp
nhất có thể có, về cả vật chất lẫn tinh thần, trong đời sống và trong sinh hoạt của học
sinh ở nhà trường, gia đình và các mơi trường khác.

va
n
t
to
ng

hi

sống của người dân còn nghèo, kinh tế gặp nhiều khó khăn, đa phần phụ huynh làm
nghề nơng nên sự đầu tư về giáo dục cịn hạn chế. Vì gánh nặng kinh tế nên cha mẹ
đi làm ăn xa, hoặc do hồn cảnh đặc biệt làm cho họ khơng có nhiều thời gian trao
đổi, chia sẻ những khó khăn hoặc tâm sự cùng các em. Điều đó tạo cho các em cảm
giác không được cha mẹ quan tâm, gây tâm lí chán nản trong học tập và rèn luyện ở
các em. Một phần do đặc điểm tâm sinh lí lứa tuổi, do tác động của mạng xã hội, các
em ngày càng thu mình lại, ít giao tiếp, chia sẻ với phụ huynh về những tâm sự, suy
nghĩ của mình.

ep

kn

sk

qu

an

ly

do

w

nl

Bên cạnh đó, vì hồn cảnh kinh tế nên cha mẹ HS thường dành ít thời gian
trọng việc liên lạc và phối hợp với GVCN. Cịn có hiện tượng bng lỏng quản lý,
phó mặc giáo dục cho nhà trường. Chính vì vậy mà mối quan hệ giữa phụ huynh –
GVCN rất hạn chế, thường mang tính hình thức, chưa có chiều sâu, thiếu bền vững,
hiệu quả hạn chế, ảnh hưởng đến chất lượng giáo dục toàn diện.

oa

d

lu

an

va

ul
nf

oi

lm

3. Xây dựng các hoạt động nhằm phát huy vai trò của cha mẹ học sinh trong
công tác chủ nhiệm lớp

nh

3.1. Một số yêu cầu khi xây dựng các hoạt động góp phần giáo dục học sinh

at

- Đảm bảo tính pháp lí: cần đảm bảo các căn cứ pháp lí của việc phối hợp nhà
trường với gia đình trong giáo dục học sinh.

z

z

om

l.c

ai

gm

- Đảm bảo tính thống nhất, hợp tác: phối hợp giữa nhà trường và gia đình là q
trình hoạt động có tính thống nhất, tác động qua lại lẫn nhau. Do đó, kênh thơng tin,
phối hợp với gia đình trong tư vấn, hỗ trợ học sinh được thiết lập, duy trì, phát triển
cần có sự thống nhất, hợp tác giữa nhà trường và gia đình.

Lu

an

- Đảm bảo tính khả thi, hiệu quả: kênh thơng tin, phối hợp với gia đình cần bảo
đảm được thực thi một cách thuận lợi, đảm bảo quá trình trao đổi thông tin được
thực hiện đạt kết quả tốt.

n

va

ac

th

3.2. Nội dung và hình thức xây dựng các hoạt động
3.2.1. Hoạt động 1: Mảnh ghép yêu thương
- Mục tiêu
+ Tổ chức hoạt động mảnh ghép, để tăng sự thấu hiểu của cha mẹ đối với con
cái và theo chiều ngược lại con cái thấu hiểu cha mẹ mình hơn, qua việc cha mẹ cùng
con cái trả lời một số câu hỏi tương tự nhau.
+ Giáo viên tổ chức dưới dạng trò chơi nên học sinh rất vui vẻ và háo hức. Các
chia sẻ và tâm sự của phụ huynh và học sinh rất thật.
- Nội dung biện pháp
+ Giáo viên mời các cặp phụ huynh và học sinh (thường là 2 – 3 cặp) cùng tham
gia trò chơi mảnh ghép yêu thương. Mảnh ghép là một bức hình bí mật có thể có 4
– 6 câu hỏi. Các câu hỏi xoay quanh các vấn đề thể hiện được sự gần gủi, quan tâm
của bố mẹ dành cho con cái, củng như theo chiều ngược lại ví dụ: Sở thích, sự sợ
16

va
n
t
to
ng

hi

hãi, ước mơ hay kỉ niệm nào đó giữa phụ huynh và con cái… Giáo viên đọc các câu
hỏi, phụ huynh và học sinh cùng trả lời lên các bảng con đã chuẩn bị sẵn trong thời
gian nhất định.

ep

kn

sk

qu

+ Giáo viên và học sinh cùng so sánh câu trả lời của các cặp phụ huynh và con
của họ.

an

ly

+ Mỗi câu trả lời đúng học sinh sẽ được mở một mảnh ghép bí mật trên màn
hình. Và câu hỏi cuối cùng dành cho HS là đoán bức tranh gốc của các mảnh ghép

ngày hơm nay là bức tranh gì?

do

w

nl

oa

+ Qua việc cùng so sánh câu trả lời của các cặp phụ huynh và con của họ, từ đó
con cái và cha mẹ nhận thức được rằng mình hiểu bao nhiêu phần ở chính con cái
mình (hay bố mẹ mình), cùng suy ngẫm và rút ra bài học.

d

lu

an

va

(*) Giáo viên có thể sử dụng bộ câu hỏi sau
Học sinh

lm

Phụ huynh

ul

nf

Thứ tự

- Theo các bác phụ phụ huynh, con - Các em nhận thấy các em có
các bác có thế mạnh và hạn chế gì? thế mạnh và hạn chế gì?

2

- Con các bác có ước mơ sau này - Các em có ước mơ sau này làm
làm nghề gì?
nghề gì?

oi

1

at

nh

z

z

gm

om

l.c

ai

- Mong ước của các bậc phụ huynh - Bố mẹ mong ước, kì vọng các
sau này với con như thế nào?
em sau này như thế nào?
- Bố mẹ và con cái thường không - Bố mẹ và con cái thường
chung quan điểm ở vấn đề gì?
khơng chung quan điểm ở vấn
đề gì?

4

- Bố mẹ muốn con mình thay đổi
điều gì?

- Em muốn bố mẹ em thay đổi
điều gì?

5

- Các bác phụ huynh muốn gửi lời
nhắn gì đến con mình?

- Các em muốn gửi lời nhắn gì
đến bố mẹ mình?

6

- Câu hỏi này dành cho HS trả lời theo gợi ý của giáo viên để lật bức

tranh dưới các mảnh ghép

an

Lu

3

n

va

ac

th

- Câu hỏi được biên soạn khi được phụ huynh cung cấp thông tin
+ VD1: Bức tranh cha và con cùng chụp chung khi con được HSG
huyện
+ VD2: Bức tranh nói về cơng việc hằng ngày của bố
+ VD3: Bức tranh mẹ thường ngắm và cất giữ cẩn thận kỉ niệm của
con, lúc con biết đi

17


va
n
t
to

ng

hi

- Cách thức thực hiện

ep

sk

Giáo viên có thể tiến hành 2 cách.

kn

+ Phương pháp 1: Phụ huynh tham gia trực tiếp các giờ sinh hoạt

qu

*) Bước 1: Giáo viên mời 2 cặp phụ huynh và học sinh cùng tham gia trò chơi
mảnh ghép yêu thương.

an

ly

*) Bước 2: Giáo viên đọc các câu hỏi, phụ huynh và học sinh cùng trả lời lên
bảng con hoặc giấy A4 đã chuẩn bị sẵn trong thời gian nhất định.

do

w

nl

*) Bước 3: Giáo viên và học sinh cùng so sánh câu trả lời của các cặp phụ huynh
và con của họ.

oa

d

lu

*) Bước 4: Cùng suy ngẫm và rút ra bài học.

an

va

+ Phương pháp 2: Phụ huynh không tham gia trực tiếp các giờ sinh hoạt

ul
nf

*) Bước 1: Giáo viên liên lạc trước với 2 phụ huynh học sinh, thông qua phụ
huynh giáo viên gửi các câu hỏi, nội dung các câu hỏi hướng tới sự thấu hiểu, gần
gũi của phụ huynh dành cho con cái họ, phụ huynh trả lời, có thể sử dụng zalo trao
đổi thông tin.

oi

lm

nh

at

Lưu ý: Các câu trả lời của phụ huynh được GV chuẩn bị sẵn lên bảng.

z

*) Bước 2: Giáo viên mời học sinh cùng tham gia trò chơi mảnh ghép yêu thương.

z

l.c

ai

gm

*) Bước 3: Giáo viên đọc các câu hỏi, đã hỏi phụ huynh và học sinh cùng trả lời
lên bảng con đã chuẩn bị sẵn trong thời gian nhất định.

om

*) Bước 4: Giáo viên và học sinh cùng so sánh câu trả lời của các cặp phụ huynh
và con của học

an

Lu

*) Bước 5: Cùng suy ngẫm và rút ra bài học.

ac

18

th

Phụ huynh và HS cung tham gia hoạt động mảnh ghép kết nối

n

va

Tuy nhiên, phương án 2 này chỉ dành cho những trường hợp đặc biệt phụ huynh
không thể đến được lớp, các câu trả lời của học sinh giáo viên chụp lại, gửi phụ
huynh để phụ huynh hiểu và quan tâm con mình hơn.


va
n
t
to
ng

hi

3.2.2. Hoạt động 2: Phần thưởng từ heo đất của ba mẹ

ep

sk

- Mục tiêu

kn

+ Phối hợp giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm trong việc động viên, khích
lệ các em học sinh bằng cách tạo ra một khoản quỹ nhỏ thưởng các em khi các em
có những cố gắng học tập, rèn luyện đạo đức hoặc giúp đỡ thêm những bạn trong
lớp có hồn cảnh đặc biệt khó khăn.

qu

an

ly

do

+ Qua hoạt động này, phát động HS trong lớp chăm chỉ trong học tập và rèn
luyện hàng ngày, hàng tuần và hàng tháng. Đó là sự động viên thường xuyên, kịp
thời của cha mẹ học sinh.

w

nl

oa

d
lu

- Nội dung biện pháp

an

va

+ Vào cuộc họp phụ huynh đầu năm, tơi trình bày ý tưởng, 100% phụ huynh rất
tán đồng về ý tưởng này và thực sự hiệu quả mà nó mang lại trong phong trào học
tập, nề nếp của lớp là rất đáng ghi nhận.

ul
nf

lm

oi

+ Căn cứ vào sĩ số của lớp, tôi mong muốn mỗi tuần, phụ huynh tạo điều kiện
để học sinh sẽ tiết kiệm một hoặc hai nghìn đồng… quy định ngày góp quỹ cố định
trong tuần, tiền sẽ được bỏ vào heo, số tiền này sẽ được tổng hợp vào sinh hoạt lớp
cuối tháng.

at

nh

z

z

om

l.c

ai

gm

+ Tổng số tiền sẽ được chia thành 2-3-4 phần thưởng trao cho 2-3-4 học sinh
đóng góp nhiều nhất cho phong trào học tập, phong trào đồn của lớp, ví dụ như
xung phong phát biểu xây dựng bài nhiều nhất, có kết quả học tập tiến bộ tốt nhất,
và đi kèm một điều kiện là không vi phạm nề nếp…Tất nhiên phần thưởng này sẽ
do phụ huynh trao cho các em trong buổi sinh hoạt cuối tuần đó.

an

Lu

n

va

ac

th

Phần thưởng heo đất của bố mẹ
19


va
n
t
to
ng

hi

3.2.3. Hoạt động 3: Phiên toà giả định

ep

sk

- Mục tiêu

kn

+ Giải quyết một số mâu thuẫn, ý kiến trái chiều của lớp có sự tham gia của cha
mẹ học sinh và giáo viên.

qu

an

ly

+ HS được giải bày tâm tư, ý kiến của bản thân trước các vấn đề và nhận thức
rõ ra vấn đề khi được cha mẹ học sinh và giáo viên chủ nhiệm phân tích, diễn giải.

do
w

- Nội dung biện pháp

nl

oa

+ Thông thường, trong tập thể lớp sẽ tồn tại một số vấn đề xuất hiện ý kiến trái
chiều, hoặc mâu thuẫn giữa học sinh tranh cãi đúng – sai, được hay khơng được…

d

lu

an

Ví dụ 1: Có nhiều bạn thường xuyên đi học muộn nhưng do không bị Đoàn
trường bắt được nên khi xếp hạnh kiểm trong lớp khơng chịu nhận lỗi, khơng nhận
hạnh kiểm thấp.

va

ul
nf

oi

lm

Ví dụ 2: Một số bạn ln lấy lí do nhà xa hoặc bận việc nhà không tham gia
các hoạt động trong lớp.

nh

at

+ Những lúc đó, tơi lựa chọn một số vấn đề điển hình để áp dụng hoạt động
phiên tồ giả định nhưng biến tấu một chút. Mục đích của hoạt động này không phải
để luận trách nhiệm của học sinh nào mà là sự tranh luận giữa hai luồng ý kiến trái
chiều để đi đến một kết quả chung thống nhất.

z

z

ai

gm

om

l.c

+Trong phiên tồ đó, đại diện học sinh cho hai chiều ý kiến đều sẽ đóng vai
trị tranh biện và phản biện, giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ học sinh sẽ tham gia
phiên toà với tư cách giảng giải, phân tích vấn đề.

an

*) Bước 2: Giáo viên và phụ huynh học sinh cùng điều hành phiên toà, cho
phép các bên tham gia tranh luận. Đồng thời củng cho phép các bạn trong lớp làm
chứng được bổ sung các ý kiến…Chú ý: cần có trật tự, tương tác qua lại, khơng khí
phiên tồ giả định phải thoải mái, cởi mở để chia sẻ.
*) Bước 3: Giáo viên và phụ huynh điều hành sẽ phân giải những chổ đúng sai.
*) Bước 4: Cùng suy ngẫm và rút ra bài học hoặc chọn phương án tốt nhất cho lớp
+ Phương án 2: Những mâu thuẫn trái chiều trong lớp này, học sinh không
công khai, chỉ bỏ vào hộp thư trao đổi của lớp.
20

ac

*) Bước 1: Giáo viên mời một- hai phụ huynh và hai học sinh (2 học sinh này
có mâu thuẫn hoặc đại diện cho 2 nhóm quan điểm trái chiều) cùng tham gia phiên
toà giả định

th

+ Phương án 1: Những mâu thuẫn trái chiều trong lớp này, học sinh công khai,
không dấu giếm.

n

va

Giáo viên có thể tiến hành 2 phương án.

Lu

- Cách thức thực hiện