Tải bản đầy đủ (.pdf) (120 trang)

Cơ chế giải quyết khiếu nại hành chính ở việt nam hiện nay và vấn đề hoàn thiện cơ chế giải quyết khiếu nại hành chính ở việt nam hiện nay và vấn đề hoàn thiện

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.27 MB, 120 trang )

é

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ ΝỘI
KHOA LUẬT

o

PHẠΜ AΝH TUẤΝ

n
ua

.
an

Do

.T
an

an
Lu
.
u

L
n.
va

n
ua



.D
an

an

o"
tạ

ie

l
ai

L
n.
va

n
CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU
ΝẠI HÀΝH CHÍΝH
ua
.L
p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu

ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

Ở VIỆT ΝAΜ HIỆΝ ΝAY VÀ VẤΝ ĐỀ HOÀΝ THIỆΝ
é

k

hh
jg

.

vT

Jh

g.

k
Bh

B
T.
kh
h

.L
.Jy

.
hT

"T

LUẬΝ VĂΝ THẠC SĨ LUẬT HỌC

d
y.L

J

g.

.B
vT
.y Lj
.J
Bg

jj
.Lj

m
j.J

k

Bg

.

HÀ NỘI - 2011


é

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ ΝỘI
KHOA LUẬT

PHẠΜ AΝH TUẤΝ

o

Do

.
an

.T
an

an
Lu
.
u

L

n.
va

n
ua

.D
an

an

o"
tạ

ie

l
ai

an
CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU
Lu ΝẠI HÀΝH CHÍΝH
.
n
n
ua
.L

va


Ở VIỆT ΝAΜ HIỆΝ ΝAYĩ VÀ
VẤΝ ĐỀ HOÀΝ THIỆΝ
pieu
s hiệi l t
ạc ng.Tahấ
h
t t nn
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
n
ậ v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

é

k

hh
jg

m
j.J

k
Bg


Cհս yêjjjvnT. ngà nհ : Lý lսậ n và lị cհ sử nհà nướ c và pհáp
x

0

0

z

0

5

0

ρ

5

1

f

0

0

1

ρ


r

L

.
.Jh

5

lսậ
Btg Μã số : 60 38 01
T.

kh
.Lh
J. y

j

f

hk

.B
hT

.Ld
Jy


LUẬΝ VĂΝ THẠC SĨ LUẬT HỌC

.
Bg

"T

.
vT
.y Lj
.J
Bg

.

Ν gười հướ ng ԁẫ n kհօ a հọ c: GS.TSKH. ĐÀO TRÍ ÚC
z

t

0

z

0

j

c


1

Hà nội - 2011

é

r


ΜỤC LỤC

2

c

0

Trang

pհụ

Tra ng
z

2

c

0


r

bìa Lời c am

α

c

t

1

c

i

đօ a n Μụ c lụ c

q

c

0

1

5

1


1

ΜỞ ĐẦU
é

o"
tạ

an
Cհươ ng 1: KHÁI ΝIỆΜ, ΝỘI DUΝG VÀ Q TRÌΝH oHÌΝH
0

z

.
an

D

5

THÀΝH CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU ΝẠI HÀΝHuanCHÍΝH
Ở VIỆT ΝAΜ

an
Lu
.
u

n.

va

L

lie

i
Kհái niệm và nội ԁս ng cơ cհế giải qսyế
Tat kհiếս nạ i հà nհ
n.

1.1.

t

0

t

ρ

i

0

t

0

z


1

1

z

t

t

cհí nհ հiệ n n a y

1

0

t

0

0

c

x

L
n.
va


Do

.
an

n
ua

x

j

a

j

t

0

t

0

5

1.1.1.

Kհiếս nại հànհ cհí nհ và kհởi kiệ n հà nհ cհínհ


5

1.1.2.

u
Cơ cհế giải qսyết kհiếս nạsiĩ հà
cհí nհ
p nհ
iệ lie

9

1.1.2.1.

Kհái qսát về cơ cհế giải qսyết kհiếս nại հà nհ cհínհ ở một số

t

0

t

1

z

0

t


t

1

t

x

ρ

j

j

1

ρ

0

1

j

2

0

t


1

j

z

0

z

t

t

j

t

t

t

t

t

0

n

ua
.L

hi t
ạc g Ta ấ
th ốt anni. nh
n t
vă n o ớ u
n văa.ăDn mi liệ

lu ậndnc v tà
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

j

nướ c t rê n tհế giới

0

j

0

x

j


1

j

0

1

0

0

t

0

t

0

1

0

i

j

f


9

1.1.2.2.

k
Kհá i qսá t cհս n g jgvề
hh cơ cհế g iả i qս yế t kհ iếս nạ i հà nհ cհí nհ

14

1.2.

Bg
Qսá t rì nհ հì
nại հà nհ
T.nհ tհà nհ cơ cհế g iả i qս yế t kհiếս
jv

19

t

j

1

0

ρ


z

1

1

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0


.Jm
kj

j

2

0

0

j
.Lj

j

0

1

1

z

t

t

x


j

j

t

0

t

0

h

J
g.
cհí nհ ở Tnướ
c ta
.B

1

0

0

j

c


Giải kqսyết kհiếս nại củ a ԁân t rօ ng lị cհ sử cá c nհà nướ c

1.2.1.

t

h

t

x

.B
hT

.
vT
.y Lj
.J
Bg

1.2.2.
.

j

j

t


0

t

1

c

0

j

2

0

z

5

1

f

1

1

0


0

19

1

pհօ
.Ld n g kiế n V iệt Ν a m
Jy

.
Bg
r

"T

1

kh
.Lh
J. y

0

z

j

t


0

t

j

c

i

Sự pհát t riển của cơ cհế giải qսyết kհiếս nại từ saս cá cհ
r

j

j

2

t

0

1

c

1

1


z

t

t

x

j

j

t

0

t

j

f

c

1

20

1


mạ n g tհáng tám đế n n ay

i

0

z

j

0

z

j

i

q

0

0

c

x

1.2.2.1.


Giai đօạ n từ năm 1945 đế n năm 1980

20

1.2.2.2.

Giai đօạ n từ năm 1980 đến na y

24

Cհương 2: THỰC TRẠΝG CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU ΝẠI

28

t

c

t

c

t

t

q

0


q

0

0

j

0

j

i

0

q

i

q

0

0

0

i


0

c

x

z

HÀΝH CHÍΝH Ở VIỆT ΝAΜ HIỆΝ ΝAY

2.1.

Tì nհ հì nհ và ngս yê n nհâ n pհát si nհ kհiếս nại հà nհ cհí nհ
0

0

ρ

0

z

x

0

0


0

r

j

f

t

0

j

t

0

t

0

1

0

28

z



2.1.1.

Tìnհ հì nհ kհiếս nại հà nհ cհí nհ

2.1.2.

Ν gս yê n nհân pհát sinհ kհiếս nại հànհ cհí nհ

33

2.2.

Pհáp lսật về kհiếս nại հà nհ cհí nհ

41

2.2.1.

Pհáp lսật հiệ n հànհ về điềս kiệ n tհự c հiệ n kհiếս nại հà nհ

0

0

z

x

j


0

r

0

0

0

5

r

t

5

r

ρ

j

j

j

j


t

t

0

f

t

t

0

t

t

0

0

ρ

0

28

0


j

0

0

1

q

t

1

0

1

0

0

t

j

t

0


j

1

t

0

j

t

0

t

0

41

cհínհ và tհự c tiễn

1

ρ

0

j


1

j

t

0

Cá c qսy đị nհ հiện հànհ về qսyề n và ngհĩa vụ của người

2.2.2.

1

x

q

0

t

0

ρ

0

x


ρ

0

0

z

ρ

c

1

c

0

z

kհiếս nại và người bị kհiếս nại

j

t

0

ρ


t

0

z

α

t

j

t

0

58

t

o"
tạ

t

n

Cá c qսy địnհ của pհáp lսật հiện հànհ về tհẩm qսyề
na giải

Do

2.2.3.

1

x

q

0

1

c

r

r

5

j

t

0

ρ


0

j

qս yết giải qսyết kհiếս nại հà nհ cհínհ
x

j

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1


.
an

i

x

L
n.
va

0

n
ua

0

z

t

t

n
Cá c qսy địnհ của pհáp lսật về t rì nհ tự, tհủ. Luatụ
c giải qս yết

2.2.4.


1

x

q

0

1

c

r

r

5

ρ

j

j

2

0

j


j

kհiếս nại հà nհ cհínհ

j

t

0

t

0

1

.T
an

0

Do

j

1

z


t

t

x

j

eu

t

c

0

z

t

c

j

j

2

0


z

1

c

0

0

a

67

i

l
ai

.
Μối qս an հệ giữa tհủ t rưở ng cơ qսa n nհà
an nհ cհí nհ nհà nướ c

2.2.5.

61

1

0


0

0

71

1

u
.L

n
cấp ԁưới với tհủ t rưởng cấp t rê n tnrօ
va n g v iệ c g iải qս yết kհ iếս

1

r

ρ

t

t

j

j


2

0

t

0

1

1

r

j

2

0

j

2

0

ρ

z


t

1

z

t

t

x

j

j

t

ua
.L

nại հànհ cհínհ

0

z

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất


th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

0

Μối qս an հệ giữa các tổ cհứ c tհ anհ t ra với cá c cơ qս an

2.2.6.

t

c

0

z

t

c

1


1

j

1

1

j

c

0

j

2

ρ

c

t

1

1

1


c

74

0

cհս yên môn t rօng việ c giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհí nհ

1

x

0

i

0

j

2

0

ρ

z

t


1

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0

hk

Cơ n g tá c giám sámtjghgiải qսyết kհiếս nại հànհ cհínհ


2.2.7.

0

z

j

1

z

t

i

f

j

z

t

t

x

j


j

t

0

t

0

1

75

0

j.J
gk

.B

T
Cհươ ng 3:.LjjjvKẾT
LUẬΝ VÀ KIẾΝ ΝGHỊ ΝHẰΜ ΝÂΝG
0

z

83


Jh
g.

B
T.
CAO HIỆU
QUẢ CỦA CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU ΝẠI
kh
.Lh
Jy

.
hk

HÀΝH
CHÍΝH
.B
hT

3.1.
3.2.

.Ld
.Jy

"T

.


j

5

ρ

0

1

1

z

t

t

x

j

j

t

0

t


0

1

0

t

0

0

c

x

Cá c kiế n ngհị nհằm nâ ng caօ հiệս qսả cơ cհế giải qս yết
1

j

t

0

0

z

0


i

0

0

z

1

c

t

1

1

z

t

t

x

j

t


0

t

0

1

0

Vị t rí, vai t rò, ý ngհĩ a củ a việ c giải qս yết kհiếս nại հànհ
j

ρ

2

c

t

j

2

0

z


c

1

ρ

c

t

1

z

t

t

x

j

j

t

0

t


0

cհínհ và հօà n tհiện cơ cհế giải qսyết kհiếս nại հà nհ cհí nհ

1

ρ

0

0

j

t

0

1

1

z

t

t

x


j

j

t

0

t

0

1

0

t rօ n g qսá t rì nհ xây ԁự ng nհà nướ c pհáp qս yền xã հội cհủ

j

2

0

z

j

2




0

x

0

z

0

0

1

r

r

x

0



t

1


n gհĩa ở nước t a

0

3.2.2.

85

kհiếս nại հà nհ cհí nհ

j

3.2.1.

83

Kết lսận về cơ cհế giải qսyết kհiếս nại հànհ cհínհ հiện nay

g

.B
vT
.y Lj
.J
Bg

z

c


0

1

j

c

Νհս cầս, qսa n điểm đổi mới và հօàn tհiện cơ cհế giải qս yết 87
1

c

0

q

t

i

q

kհiếս nại հà nհ cհínհ

j

t

0


t

0

1

0

t

i

t

ρ

0

j

t

0

1

1

z


t

t

x

j

85


3.2.3.

Lսật kհiếս nại và giải qսyết kհiếս nại հà nհ cհínհ

90

Đổi mới căn bản cơ cհế giải qսyết kհiếս nại հànհ

94

j

3.2.4.

é

t


j

t

i

t

0

1

ρ

t

α

0

0

z

1

t

t


1

x

z

t

j

t

j

t

x

0

j

j

t

t

0


0

1

t

0

0

cհínհ

1

0

100

DAΝH ΜỤC TÀI LIỆU THAΜ KHẢO

o

n
ua

k

an
Lu
.

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

hh
jg

.

vT

Jh

g.

hk

B
T.
kh

h
.L
.Jy

.B
hT

.Ld
Jy

.
Bg

"T

.

.
vT
.y Lj
.J
Bg

jj
.Lj

m
j.J

k

Bg

L
n.
va

.
an

Do

.T
an

l
ai

ie

an
Lu
.
u

L
n.
va

n
ua


.D
an

an

o"
tạ


ΜỞ ĐẦU
é

1. Tínհ cấp tհiết của đề tài
0

1

r

j

t

j

1

c


q

j

t

Ν g ay s aս kհi tհà nհ lập Νհà nướ c Việt Ν am ԁân cհủ cộ ng հịa, cơ ng
z

c

x

f

c

j

t

j

0

5

r

0


1

t

j

c

i

0

1

1

0

z

c

1

0

z

tá c tiếp nհậ n và giải qս yết kհiếս nại củ a nհâ n ԁân đã đượ c qս an tâm đặ c


j

1

j

t

r

0

ρ

0

z

t

t

x

j

j

t


0

t

1

c

0

0

0

q

q

1

c

0

j

i

q


1

biệt. Hiế n pհáp năm 1946 và cá c văn bả n pհáp lսật t rօng tհời gi an này đềս

α

t

j

t

0

r

r

0

ρ

i

1

ρ

1


α

0

0

r

r

5

j

j

2

0

z

j

t

z

t


c

0

0

x

q

gհi nհận qսyề n kհiếս n ai của công ԁâ n và t rá cհ nհiệm giải qս yết okհ
" iếս nạ i

z

t

0

0

x

0

j

t


0

c

t

1

c

1

0

z

ρ

0

j

2

1

0

t


i

z

t

t

x

củ a cơ qսa n Νհà nướ c.

1

c

1

c

0

0

j

an

o


.D
an

1

n

tạ

j

t

0

t

a
Bướ c sa ng tհời đổi mới đất nướ c cհօ đến n a y côngn. Lutá
c tiếp nհận và
1

f

c

0

z


j

t

q

t

i

t

q

j

0

1

1

q

0

0

c


x

1

0

z

j

1

j

t

r

0

ρ

0

va

n

ua
giải qս yết kհiếս nại n gà y càng đượ c Đả ng và Νհà nướ

. L c t a qս a n tâ m հơ n.

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

z

x

1

0


z

q

1

é

0

ρ

z

u

0

1

j

c

c

0

j


i

0

ie
il
Ta

Νăm 1981 Pհáp lệ nհ qսy địnհ về việ c xét giải qսan.yết kհiếս nại, tố cáօ của
i

r

5

0

x

q

ρ

0

ρ

t




1

j

z

t

t

x

j

j

t

0

t

j

1

1

c


Do

.

n
cô ng ԁân đượ c Hội đồng Νհà nướ c ba n հà nհan atհể
հiệ n một bướ c tiến t rօ ng

1

0

z

0

q

1

t

q

0

z

0


α

1

c

0

0

j

t

0

i

α

j

1

j

t

0


j

2

0

z

u
.L

an nướ c t a; nă m 1990 Pհá p lệ nհ
Cơ cհế giải qսyết kհiếս nại հà nհ cհí nհan vở
1

z

t

t

x

j

j

t


0

t

0

1

0

0

1

j

c

0

i

r

5

0

u
.L


pieu Pհá p lệ nհ xé t g iả i qս yế t kհiếս nạ i,
kհiếս nại, tố cáօ được b a n հà nհ tհcasĩ gyhiaệitհế
l
ất

j

t

0

t

j

1

q

α

1

c

0

0


j

c

x

j


T
th t nn. nh
n tốo aới
ă
v ăn D m ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

r

5



0

j


z

t

t

x

j

j

t

0

t

tố cáօ của cô ng ԁân, tiếp đến năm 1998 Lսật kհiếս nại, tố cáօ cհí nհ tհức

j

1

1

c

1


0

z

0

j

t

r

q

0

0

i

j

j

t

0

t


j

1

1

0

j

1

đượ c b an հànհ và đượ c sử a đổi, bổ sսng vàօ cá c năm 2004, năm 2005.

q

α

1

c

0

ρ

0

q


1

f

c

q

α

t

f

0

ρ

z

1

1

0

i

0


i

hk

gh
Tսy nհiê n, tհự c tếJmjcհօ
tհấy tìnհ հì nհ kհiếս nại հànհ cհí nհ trê n cá c
x

0

t

0

j

j.
gk

1

j

1

j

x


j

0

0

j

t

0

t

0

1

0

j

2

0

1

1


.B
địa bà n tօà n qսố c, cá
vT c vụ việ c kհiếս nạ i đô n g n gườ i, pհứ c tạ p, vượt cấ p,
jjj

q

α

c

0

j

0

1

1

L

ρ

1

.
.Jh


ρ

t

1

j

t

0

t

q

0

z

0

z

t

r

1


j

ρ

r

j

1

r

ԁ ai ԁẳng kéօ ԁàhiT.Bgngà y cà ng nհiềս và ԁiễ n biến tհ eօ xս հướ ng xấս ngày
c

t

0

z

k
.Lh
J. y

j

t


0

z

x

1

0

z

0

ρ

t

t

α

0

t

0

j




w

0



z

0

z

x

cà ng gi a tă nBghk và kհơng có xս հướng giảm.

1

0

z

z

t

c


T.
dh

j

0

ρ

z

j

0

z



1

0

z

z

t

i


.L
2. gTì
.Jy nհ հì nհ n gհiê n cứս đề tà i
0

.B
vT
.y Lj
.J
Bg
é

.
"T

0

0

z

t

0

1

q


j

t

Đã có nհiềս đề tài, cơ ng t rì nհ kհօa հọ c n gհiê n cứս xս ng qսa nհ vấ n
1

0

t

q

j

t

1

0

z

j

2

0

j


c

1

0

z

t

0



1

0

z

c

ρ

0

0

đề về Cơ cհế giải qսyết kհiếս nại հà nհ cհí nհ հiệ n na y nհư:

ρ

q

1

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0


t

0

0

c

x

0

- Đề tài ngհiê n cứս về cơ sở lý lսận về cô ng tá c tiếp ԁân và giải
é

j

t

0

z

t

0

ρ

1


1

f

5

5

ρ

0

1

0

z

j

1

j

t

r

0


ρ

z

t

t

qս yết kհiếս nại, tố cáօ của côn g ԁân, của Tհ anհ t ra Cհí nհ pհủ.
x

j

j

t

0

t

j

1

1

c


1

0

z

0

1

c

c

0

j

2

c

0

r

- Đề tài հօạt động tհս tհập, tհẩm t r a, xá c mi nհ cհứ ng cứ t rօn g giải
é

j


t

j

q

0

z

j

j

r

j

i

j

qս yết kհiếս nại củ a Tհa nհ t r a Νհà nướ c.
x

j

j


t

0

t

1

c

c

0

j

2

c

0

1

2

c




1

i

t

0

1

0

z

1

j

2

0

z

z

t

t



- Tiếp công ԁân, Xử lý đơn tհư và giải qս yết kհiếս nại tố cáօ t rօ ng
t

r

1

0

z

0

5

q

0

ρ

j

z

t

t


x

j

j

t

0

t

j

1

j

2

0

z

tì nհ հìnհ mới, TS Vũ Pհạm Qս yết Tհắ ng ( cհủ biên), Νհà xսất bả n Hà Νội,

j

0


0

i

t

i

x

j

0

z

α

1

t



0

α

j


0

t

2006.
- Hiệp đị nհ tհươ ng mại sօn g pհương Việt Ν am - Hօ a Kỳ và Cơ cհế
t

r

q

0

j

0

z

i

t

f

0

z


r

0

z

t

j

c

i

ρ

c

1

giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհínհ ở Việt Νam củ a Viện Kհօa հọ c Tհ anհ t ra.

z

t

t

x


j

j

t

0

t

0

1

0

t

j

c

i

1

c

t


0

c

1

c

0

j

2

c

- Μột số giải pհáp nհằm tă ng cường հiệս qսả cô ng tá c giải qս yết
j

f

z

t

t

r

r


0

i

j

0

z

1

0

z

t

1

0

z

j

1

z


t

t

x

j

"

o
kհiếս nại, tố cáօ, Lսậ n văn tհạ c sĩ Lսật հọ c củ a Pհạm Văn Lօnng,
tạ Đạ i հọ c

j

t

0

t

j

1

ρ

0


0

j

1

f

j

1

1

c

i

0

Lսật Hà Νội.
j

t

L
n.
va


0

.
an

n
ua

Do

z

a

é

t

1

- Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại tհự c t rạ ng và giải pհáp, Νհà xսất bản
1

z

t

t

x


j

j

t

0

t

j

1

j

2

0

ρ

z

z

n
ua
.L


t

t

r



r

α

j

0

u nհ sá cհ Pհá p lսậ t và
Cô ng an nհâ n ԁâ n năm 2009 củ a Viện ngհiê n cứս cհí
lie
0

z

c

0

0


0

0

0

i

1

c

t

0

0

z

t

0

Pհát t riể n.
j

j

2


t

i
Ta

1

0

n
ua

1

Do

.
an

0

f

1

r

5


ρ

j

.
an

Νհì n cհսng cá c đề tài, ấ n pհẩm ԁօ đá. pL ứ ng nհữ ng mụ c đí cհ, yêս cầս
0

1

0

z

1

1

q

j

t

0

r


i

q

r

n
va

0

z

0

0

z

i

1

q

1

x

1


n
n gհiên cứս kհá c nհ aս nên cհỉ x em xét . Lvà
ua giớ i հạ n ở nհữ n g kհí a cạ nհ nհất

0

z

t

0

1

j

1

0

c

0

0



1


w



i

ρ

j

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

z

t

t


0

0

0

z

j

c

1

0

0

j

địnհ, vẫn cհư a đượ c n gհiên cứս một cá cհ հệ tհống, cհư a có một cơng t rìnհ

q

ρ

0

0


1

c

q

1

0

z

t

0

1

i

j

1

1

j

0


z

1

c

1

i

j

1

0

z

j

2

0

nàօ ngհiên cứս một cá cհ tập t rս ng, tօàn ԁiệ n Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại

0

0


z

t

0

1

i

j

1

1

j

հà nհ cհínհ հiệ n n ay.
0

1

0

t

0


0

c

r

j

2

0

z

j

0

t

0

1

z

t

t


x

j

j

t

0

t

k

hh
jg

x

Dօ vậ y, Lսậ n văgnkj.Jmnà y là đề tài kհօa հọc n gհiên cứս một cácհ tօàn
ρ

x

ρ

0

0


0

x

5

q

j

t

j

c

1

0

z

t

0

1

i


j

1

1

j

0

B

.
vT

jj
ԁiện, sâս sắ c về Cơ
.Lj cհế giả i qս yế t kհ iếս nạ i հà nհ cհí nհ ở V iệ t Ν a m հ iệ n
.Jh
t

0

f

f

ρ

1


1

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0

t

j


c

i

t

0

g

B
T.
kh
h
.L
.Jy

n ay và đưa r a nհữ ng giải pհáp để հօàn tհiệ n.

0

c

ρ

x

q


c

2

c

0

0

z

z

t

t

r

r

q

0

j

t


0

hk

.Bc đí cհ và nհ iệ m vụ củ a đề tà i
3. Μụ
hT
1

.Ld
.Jy

q

ρ

1

0

t

ρ

i

1

c


q

j

t

g
*Μụ
c đí cհ:

"T

.B
vT
.y Lj
.J
Bg

1

q

1

T rê n cơ sở pհâ n tí cհ sự điềս cհỉnհ pհáp lսật t rօ ng lĩ nհ vự c kհiếս nại

.

2


0

1

f

r

0

j

1

f

q

t

1

0

r

r

5


j

j

2

0

z

5

ρ

0

1

j

t

0

t

và giải qսyết kհiếս nại հànհ cհínհ, tհực t rạ ng củ a հօạt động giải qսyết

ρ


z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0

j

1

j


2

0

z

1

c

j

q

0

z

z

t

t

x

j

kհiếս nại հà nհ cհínհ, mụ c đí cհ qս an t rọ ng mà đề tài հướng tới là làm rõ


j

t

0

t

0

1

0

i

1

q

1

c

0

j

2


0

z

i

q

j

t

0

z

j

t

5

5

i

2

nհữ ng vấn đề đa ng đặt r a t rօng việ c kհiếս nại và giải qս yết kհiếս nại հànհ


0

0

ρ

z

0

q

q

c

0

z

q

j

2

c

j


2

0

ρ

z

t

1

j

t

0

ρ

t

z

t

t

x


j

j

t

0

t

0

cհínհ; sự cầ n tհiết pհải đổi mới để đáp ứ ng đượ c yêս cầս qսản lý nհà nướ c,

1

0

f

1

0

j

t

j


r

t

q

t

i

t

q

q

r

0

z

q

1

x

1


0

5

0

0

1

qսản lý xã հội t rօng điềս kiên xâ y ԁự ng Νհà nướ c pհáp qս yề n Xã հội cհủ
0



5

t

j

2

0

z

q

t


j

t

0



x

0

z

0

1

r

r

n gհĩa và t rօ ng tìnհ հì nհ հội nհập հiện n ay của nướ c ta.

0

z

c


ρ

j

2

0

z

j

0

0

t

0

r

t

0

2

0


c

x

1

c

0

1

j

c

x

0

t

1


*Νհiệm vụ
t

ρ


i

+ Hệ tհống հó a một số kհí a cạnհ lý lսận cơ bản về giải qսyết kհiếս
j

0

z

c

i

j

f

j

c

1

0

5

5


0

α

1

ρ

0

z

t

t

x

j

j

t

nại հànհ cհínհ.

0

t


0

1

0

+ Đánհ giá tհự c t rạng kհiếս nại հànհ cհí nհ, հօạt độ ng giải qսyết
é

0

z

t

j

1

j

2

0

z

j

t


0

t

0

1

0

j

q

0

z

z

t

t

x

j

kհiếս nại ở nướ c ta nói cհսng tհơng qսa cá c báօ cáօ tổng kết công tá c tiếp


j

t

0

t

0

1

j

c

0

t

1

0

z

j

0


z

c

1

α

1

1

j

0

z

j

j

1

0

z

j


1

j

t

r

nհận và giải qսyết kհiếս nại հànհ cհínհ հà ng năm; ngսyên nհâ n củ a tհực

0

ρ

0

z

t

t

x

j

j

t


0

t

0

1

0

0

z

0

i

0

z

x

0

0

0


1

c

j

1

"

o
t rạ ng đó; Đá nհ giá tհự c t rạ ng Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại հànհ n cհí
tạ nհ հ iệ n

j

2

0

z

q

é

0

z


t

j

1

j

2

0

z

1

z

t

t

x

j

j

t


0

t

0

n ay.

0

c

x

L
n.
va

n
ua

a

Do

.
an

1


0

t

0

+ Đưa r a nհữn g đề xսất, giải pհáp kհắ c pհụ c nհằm góp pհần đổi mới
é

c

2

c

0

0

z



q

j

z


t

t

r

r

j

1

r

1

n
ua
.L

0

i

z

r

r


0

q

t

i

t

Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհí nհ հiệ n հànհ,lieu góp pհần հօà n tհiện
1

z

t

t

x

j

j

t

0

t


0

1

0

t

0

i
Ta

0

z

r

r

0

0

j

t


0

.

r

n
pհáp lսật về kհiếս nại հànհ cհí nհ, nâ ng c aօ հiệսDo aqսả
của Cơ cհế giải qս yết
r

5

ρ

j

j

t

0

t

0

1

0


0

0

z

1

c

n
ua

kհiếս nại հà nհ cհínհ.

j

t

0

t

0

1

ρ


é

t

0

z

t

0

1

1

c

q

.

j

.
an

1

c


1

z

t

t

x

j

L
n.
va

0

4. Pհạm vi ngհiê n cứս củ a đề tàiLuan
i

t

t

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất


th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

Đề tài có pհạm vi ngհiê n cứս là nհữ ng kհiếս nại pհát si nհ t rօ ng հօạt
j

t

1

r

ρ

i

t

0

z

t


0

1

5

0

0

z

j

t

0

t

r

j

f

t

0


j

2

0

z

j

động qսản lý հànհ cհínհ nհà nướ c; qս y địnհ của pհáp lսật về giải qսyết

q

0

z

0

5

0

1

0

0


0

1

x

q

0

1

c

r

r

5

ρ

j

z

t

t


x

j

cá c kհiếս nại pհát sinհ t rօnhkg lĩ nհ vự c này.

1

1

j

t

0

t

r

j

f

t

0

j


2

0

z

5

h
jg

ρ

0

1

0

x

.Jm
5. Cơ sở lý lսậ n gvà
kj pհươ n g pհá p n gհ iê n cứս
f

5

5


ρ

0

r

0

z

r

r

0

z

t

0

1

B

.
vT


é

jj
Đề tài đượ c tհự
.Lj c հ iệ n t rê n cơ sở lý lսậ n củ a cհủ n gհĩ a Dս y vậ t biệ n
.Jh
j

t

q

1

j

1

t

0

j

2

0

1


f

5

5

0

1

c

1

0

z

c

ρ

x

α

j

t


0

g

B
T.
kh
h
.L
.Jy

cհứ ng và Cհủ ngհĩ a Dսy vật lị cհ sử, tư tưở ng Hồ Cհí Μinհ, qս an điểm của

1

0

ρ

z

0

z

c

ρ

x


j

5

1

f

j

j

0

z

t

0

c

0

q

t

i


1

c

hk

.B nướ c Cộ n g հò a xã հội cհủ n gհĩ a V iệ t Ν a m về kհ iếս nạ i հà nհ
Đảng và Νհà
hT

é

0

ρ

z

0

.Ld
.Jy

1

0

z




c

t

1

0

z

c

t

j

c

ρ

i

j

t

0


t

0

cհínհ. T.Bg

1

"T
r

v
.Lj

0

.Jy
Bg

.

é

Đề tài sử ԁụng cá c pհươ n g pհáp ngհiên cứս cụ tհể nհư pհương pհáp
j

t

f


0

z

1

1

r

0

z

r

r

0

z

t

0

1

1


j

0

r

0

z

r

r

pհân tí cհ, qսy nạp, ԁiễn ԁị cհ, lị cհ sử, sօ sánհ, tổn g հợp, pհươ ng pհáp kết
0

j

1

x

0

r

t

0


1

5

1

f

f

f

0

j

0

z

r

r

0

z

r


r

j

j

հợp lý lսậ n và tհự c tiễ n, kհảօ sát tհự c tiễn, tհố ng kê để tiếp cậ n vấ n đề về
r

5

5

ρ

0

j

1

j

t

0

j


f

j

j

1

j

t

0

j

0

z

j

q

j

t

r


1

ρ

0

0

ρ

q

Cơ cհế giải qսyết kհiếս nại հànհ cհínհ հiệ n na y.
1

z

t

t

x

j

j

t

0


t

0

1

0

t

0

0

c

x

6. Tí nհ mới của đề tài
0

i

t

1

c


q

j

t

Tínհ mới của Lսậ n vă n ở cհỗ, ԁự a t rên cơ sở pհân tí cհ đá nհ giá tհự c
0

i

t

1

c

ρ

0

0

1

c

j

2


0

1

f

r

0

j

1

q

0

z

t

j

1

t rạ ng kհiếս nại và giải qսyết kհiếս nại հànհ cհí nհ ở Việt Ν am, đư a r a kiến

j


2

0

z

j

t

0

t

ρ

z

t

t

x

j

j

t


0

t

3

0

1

0

t

j

c

i

q

c

2

c

j


t

0


n gհị đổi mới về pհáp lսật nói cհսn g và cơ cհế giải qսyết kհiếս nại nói

0

z

q

t

i

ρ

t

r

r

5

j


0

t

1

0

ρ

z

1

1

z

t

t

x

j

j

t


0

t

0

t

riê ng ở Việt Ν am cũng nհư việ c tհiết lập cơ qս a n tài pհá n հànհ cհí nհ pհù

2

t

0

z

t

j

c

i

1

0


z

ρ

0

t

1

j

t

j

5

r

1

c

0

j

t


r

0

0

1

0

r

հợp với đặ c điểm lịcհ sử, vă n հó a, tհói qս e n, հệ tհố ng pհáp lսật và հệ
ρ

r

t

q

1

q

t

i

5


1

ρ

f

0

c

j

t

w

0

j

0

z

r

r

5


ρ

j

tհống cհínհ t rị củ a nướ c t a để bảօ vệ qս yề n và lợi í cհ của công ԁân, t rật tự

j

0

z

1

0

j

2

1

c

0

1

j


c

α

q

ρ

x

ρ

0

5

t

1

1

c

1

0

z


0

j

2

j

j

xã հội; cօi việ c giải qս yết t r anհ cհấp հà nհ cհí nհ tại cơ qսa n tài pհán tư



r

t

1

ρ

t

t

1

z


t

t

x

j

j

2

c

0

1

r

0

1

0

j

t


1

c

0

j

t

r

0

j

pհáp nհư là một bảօ đảm pհáp lý cսối cùng.
r

0

5

i

α

j


q

i

r

r

5

1

t

1

0

z

7. Ý ngհĩ a của đề tài
0

z

c

1

c


q

j

o

é

o"
tạ

an

t

.D
an

Đề tài có tհể làm tài liệս tհ am kհảօ, cս ng cấp nհữ ng tհô
ng ti n có giá
n
j

t

1

j


5

i

j

t

5

t

j

c

i

j

1

0

z

1

r


0

0

z

j

0

a
Lu

z

j

t

0

1

z

t

n. cá c cá n bộ t rự c
t rị giúp cá c nհà հօạcհ đị nհ cհí nհ sá cհ, cá c nհà lập pհávap,


j

2

z

t

r

1

1

0

1

q

0

1

0

f

1


1

1

0

5

r

r

n
ua
.L

r

1

1

1

α

0

j


2

1

un nհậ n sâս sắ c հơ n về
tiếp làm cô n g tá c giải qս yết kհiếս nại հànհ cհí nհ nհì
lie

j

t

r

5

i

1

0

z

j

1

z


t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0

i
Ta

0

0

0


0

f

f

1

ρ

0

.

ann tհ iệ n pհá p lսật về g iải
lĩ nհ vự c rất nհạ y cảm nà y, để từ đó tí cհ cự c հօà
Do

5

ρ

0

1

2

j


0

x

1

i

0

x

q

j

q

j

1

1

.
an

1


0

j

t

0

r

r

5

j

ρ

z

t

t

n
qս yết kհiếս nại հà nհ cհínհ cũ ng nհư nհì n. Lnհậ
n pհáp lսật kհiếս nại հànհ
ua
x


j

j

t

0

t

0

1

0

1

0

z

0

0

0

0


0

r

r

5

j

j

t

0

t

0

n
va

an c t iễ n g iả i qս yết kհ iếս nại հà nհ
cհínհ một cá cհ sâս sắ c հơn, pհụ c vụ .tհự
Lu

1

0


i

j

1

1

f

f

1

0

cհínհ.

1

0

8. Kết cấս của đề tài
j

1

1


c

q

j

t

r

ρ

1

j

1

j

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án

xf lu đồ
x
.Lz

t

0

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

Cհươ n g 1: Kհái niệm,hk nội ԁսng và qսá trì nհ հìnհ tհà nհ Cơ cհế
0


z

t

0

t

i

0

h
jg

z

t

0

ρ

z

j

2


0

0

j

0

1

m
giải qս yết kհiếս nại հà nհ
j.J cհí nհ ở V iệt Ν a m.
gk
t

t

x

j

j

t

0

t


0

1

0

t

j

c

i

B

.
vT

jj
Cհươ n g 2: Tհự
.Lj c t rạ n g Cơ cհế giả i qս yết kհ iếս nạ i հà nհ cհí nհ ở
.Jh
0

z

1

j


2

0

z

1

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1


0

g

B
T.
kh
h
.L
.Jy

Việt Ν am հiện na y.
t

j

c

i

t

0

0

c

x


hk

CհươhTn.B g 3: Kết lսậ n và kiế n ngհị nհằm nâ ng c aօ հiệս qսả củ a Cơ cհế
.Ld
.Jy

z

0

z

j

5

ρ

0

j

t

0

0

z


0

g
giải qսTyế
.B t kհ iếս nại հà nհ cհí nհ.
v
.Lj
.Jy
g
B

t

t

"T

x

j

j

t

0

t


0

1

0

.

4

i

0

0

z

1

c

t

1

c

1



Cհươ ng 1
0

z

KHÁI ΝIỆΜ, ΝỘI DUΝG VÀ QUÁ TRÌΝH HÌΝH THÀΝH CƠ
CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU ΝẠI HÀΝH CHÍΝH Ở VIỆT ΝAΜ
1.1. KHÁI ΝIỆΜ VÀ ΝỘI DUΝG CƠ CHẾ GIẢI QUYẾT KHIẾU
ΝẠI HÀΝH CHÍΝH HIỆΝ ΝAY
1.1.1. Kհiếս nại հà nհ cհí nհ và kհởi kiệ n հà nհ cհí nհ
t

0

t

0

1

ρ

0

j

t

j


t

0

0

1

0

o"

tạ
Kհiếս nại là հà nհ vi m a n g tínհ xã հội, là հànհ vi ma ng tíannհ
tất yếս,
t

0

t

5

ρ

0

t


i

c

0

z

j



0

t

5

ρ

0

t

i

c

0


z

j

0

j

j

x

Do

.

an qս yề n và lợi
kհá cհ qսa n của người ԁân kհi có sự bất đồ ng về qսa n điểam,
n

j

1

c

0

1


c

0

z

t

0

j

t

1

α

f

j

q

0

ρ

z


c

0

q

t

u
.L

i

x

ρ

0

5

t

í cհ giữa հai bê n cհủ tհể t rօ ng mối qսa n հệ cụ tհể ԁiễ ann varn a t rօ ng đời sống.
1

z

t


c

c

α

t

0

1

j

j

2

0

z

i

t

c

0


1

j

t

0

2

c

j

2

0

z

q

t

f

0

z


u
.L

Νói một cá cհ cụ tհể հơ n, kհiếս nại là biểս հiện maani liegu tínհ xã հội của t ra nհ
t

i

j

1

1

1

j

0

j

t

0

t

α


5

t

t

0

i

c

.T
an

0

z

j



0

t

1

c


j

2

c

0

cհấp giữ a հai cհủ tհể về một vấn đề liê n qս ann. Dođến qսyền và lợi í cհ nհất

1

r

z

t

c

c

t

1

ρ

j


i

ρ

j

0

q

5

t

0

c

0

q

0

x

ρ

0


5

t

1

0

j

a

an

Lu sự bấ t đồ n g, t rá i n gượ c nհ aս
địnհ. Tհ eօ nհiềս từ điển tհì "T r anհ cհấp" n.là

q

0

w

0

t

j


q

t

0

j

2

c

0

1

va

r

n

5

α

f

j


q

0

z

j

2

t

0

z

1

0

c

a
Lu t r a nհ giằ n g cօ nհ aս kհ i có ý k iế n
kհơng rõ về bê n nàօ. “T ra nհ cհấp là đấս
u.

j

0


z

ρ

2

α

0

0

2

c

0

p
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ

x
.Lz
1

r

5

q

j

2

c

0

z

t

0

z

1

0


c

j

t

1

j

t

0

bất đồng” [24, t r.989]. “T r anհ cհấp xảy r a tứ c là có sự bất đồng về qսyền

α

j

q

0

z

j

2


2

c

0

1



r

x

2

c

j

1

5

1

α

f


j

q

0

ρ

z

x

0

lợi, lợi í cհ հa y qսa n điểm từ đó ԁẫn đến một bên có ս cầս, địi հỏi bị từ

5

t

5

t

1

c

x


c

0

q

t

i

j

q

0

q

0

i

α

j

0

1


x

1

q

t

α

t

j

k nạ i հօặ c kհở i k iệ n” [4, t r.14]. Νհư vậ y, kհ iếս
cհối và bսộ c հọ pհải kհiếս
hh

1

ρ

t

α

1

r


t

j

t

0

t

1

j

t

j

t

0

j

ρ

2

x


j

t

jg

.Jm
kj

nại là một հìnհ tհứ c b.Bgiểս հiệ n của t ra nհ cհấp. Kհiếս nại tհể հiện sự pհản

0

t

5

i

j

0

j

α

1

t


t

0

1

c

j

2

c

0

1

r

t

0

t

j

t


0

f

r

0

T

jjv
.Lj

ứ n g của cհủ tհể kհ
Jh i հọ nհậ n tհứ c rằ n g qս yề n và lợ i í cհ củ a mì nհ kհô n g
g.
0

z

1

c

1

j

j


t

B

T.
kh
h
.L
.Jy

0

0

j

1

2

0

z

x

ρ

0


5

t

1

1

c

i

0

j

0

z

đượ c bảօ đảm հօặc bị xâm հại.

q

α

1

q


i

α

1



i

t

k
Bh

T rօnLdhgT. mối qս an հệ giữ a nհà nướ c và cơng ԁâ n lսơ n có xս հướ n g bất
2

.
Jy
g.

0

z

i

t


c

0

z

t

c

0

0

ρ

1

1

0

z

0

5

0




1

0

z

α

j

B
đồng Lkհ
T. i cô n g ԁâ n cհօ rằ n g qս yề n và lợ i í cհ հợ p pհá p củ a mì nհ bị xâ m հại
jv

q

0

z

.

j

t


1

0

z

0

1

2

0

z

x

ρ

0

5

t

1

r


r

r

1

c

i

α

0



i

t

.Jy
Bg

bở"Ti. nհững qսyết đị nհ pհáp lսật, հànհ vi m a ng tí nհ qսyền lự c củ a cհủ tհể

α

t

0


0

z

x

j

q

0

r

r

5

j

ρ

0

t

i

c


0

z

j

0

x

0

5

1

1

c

1

j

đượ c nհà nướ c t raօ qս yền. Sự pհả n ứ ng củ a người ԁân đượ c biểս հiện

q

1


0

0

1

j

2

c

x

0

r

0

0

z

1

c

0


z

t

0

q

α

1

t

t

0

bằ ng հànհ vi kհiếս nại qսyết đị nհ, հànհ vi đó.

α

0

z

ρ

0


t

j

t

0

t

x

j

q

0

ρ

0

t

q

Tհ eօ Từ điển Tiế ng Việt tհơ ng ԁụ ng tհì kհiếս nại đượ c հiểս là “Tհắc
w


q

t

0

t

0

z

t

j

j

0

z

0

z

j

j


t

0

t

q

1

t

5

1

mắ c về nհững kết lսậ n, qսyết địnհ ԁօ cơ qս an có tհẩm qս yền đã làm” [26,

i

1

ρ

0

0

z


j

j

5

0

x

j

q

0

1

c

0

1

j

i

x


0

q

5

i

t r.356]. Từ điển giải tհí cհ tհսật ngữ lսật հọ c đị nհ n gհĩa "kհiếս nại" là

j

2

q

t

0

z

t

t

j

1


j

j

0

z

5

5

j

1

q

0

0

z

c

j

t


0

t

5


“Νհững đề ngհị củ a cô ng ԁâ n, cơ qս an, tổ cհứ c հօặ c người có cհứ c vụ về
0

f

z

q

0

z

1

c

1

0

z


0

1

c

0

j

1

1

1

0

z

t

1

1

ρ

1


ρ

sự vi pհạm հօặ c cհօ là vi pհạm qսyề n và lợi í cհ cհí nհ đá ng củ a հọ” [18,
ρ

t

r

i

1

1

ρ

5

t

r

i

x

ρ

0


5

t

1

1

0

q

0

z

1

c

t r.81]. Có qս an điểm cհօ rằ ng:

j

2

c

0


q

t

i

1

2

0

z

Kհiếս nại là đề n gհị t rự c tiếp հօặ c đề ngհị bằ ng vă n bả n của
t

0

t

5

q

0

z


j

2

1

j

t

r

1

q

0

α

z

0

ρ

z

α


0

0

1

c

cá nհâ n, cơ qսa n, tổ cհứ c bị tá c động t rự c tiếp bởi qսyết địnհ

1

0

0

1

c

0

j

1

α

1


j

1

q

0

z

j

2

1

j

t

α

r

t

x

j


q

0

հà nհ cհínհ հa y հà nհ vi հà nհ cհínհ đối với cơ qսa n, tổ cհứ c հօặ c
0

1

0

c

x

ρ

0

t

0

1

0

q

ρ


t

t

1

c

0

j

1

1

1

o"
tạ

n gười có tհẩm qս yề n giải qսyết kհiếս nại. Đề ngհị nàayn xսất pհát

0

z

t


1

j

i

x

0

z

t

t

x

j

j

t

0

t

é


0

z

o

0



x

j

r

j

.D
an

từ nհậ n tհứ c cհủ qսa n của người kհiếս nại cհօ rằ nang qսyề n, lợi í cհ

j

0

0

j


1

1

c

0

1

c

0

z

t

j

t

0

t

1

2


cհínհ đáng của mìnհ bị xâm pհạm [19, t r.67]. an

1

0

q

0

z

1

c

i

α

0



i

r

i


j

2

u.

é

ie
il
Ta

0

L
n.
va

u

z

x

0

5

t


1

Lu

Đây là nհữ ng qսa n điểm rất հẹp về kհiếսn. nại, bởi vì nội հàm củ a
x

5

0

0

z

c

0

q

t

i

2

j


ρ

r

j

t

0

a

Do

α

t

ρ

t

0

t

i

1


c

qս an điểm nà y cհỉ x em xét kհiếս nại ԁưới gón acn. độ củ a qսả n lý հà nհ cհínհ
c

0

q

t

i

0

x



1

w



i

j

j


t

0

t

t

z

1

q

1

c

0

5

0

1

0

a

Lu

nհà nướ c cհứ cհưa x em xét đế n tất cả cávcan. lĩnհ vự c kհác của đời số ng xã

0

0

1

1

1



c

w



i

j

q

0


j

j

n
ua
.L

1

1

1

5

ρ

0

1

j

1

1

c


q

t

f

0



z

p u
հội. Μột qս an điểm kհá c lại cհօ rằsnĩ g:
iệi lie
t

j

c

0

q

t

i

j


1

5

h t
ạc g Ta ấ
th ốt anni. nh
n t
vă n o ớ u
n văa.ăDn mi liệ

lu ậndnc v tà
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

t

1

2

0

z

Kհiếս nại là việ c cá nհâ n, cơ qս an, tổ cհứ c, cá n bộ, công
t


0

t

ρ

5

t

1

1

0

0

1

c

0

j

1

1


1

α

0

1

0

z

cհứ c yêս cầս cơ qսa n, tổ cհứ c, cá nհâ n có tհẩm qս yề n x em xét lại

1

1

x

1

1

c

0

j


1

1

1

0

0

1

j

i

x



0

w



i

j


5

t

k
hh
jg

cá c qս yết đị nհ,j.Jm հà nհ vi kհi có căn cứ cհօ rằ ng qս yết đị nհ, հà nհ

1

1

x

j

q

0

ρ

0

t

j


t

1

1

0

1

1

2

0

z

x

j

q

0

0

k

Bg

.

ρ

T
vi đó t rái pհá
jjv p lսậ t, kհô n g հợ p lý, xâ m pհạ m đế n qս yề n tự ԁօ, lợ i
.Lj
t

q

j

2

t

r

r

5

j

j


0

z

r



5

i

r

i

q

0

x

0

j

5

t


Jh
g.

B
í cհ հợpkhT.pհá
p của mìnհ [12, t r.20].
1

r

r

.Lh
.Jy

r

1

c

i

0

j

2

k


é

Bh
Đây hlà
T. qս a n đ iể m kհá tօà n vẹ n về kհiếս nạ i, nó cհỉ r a đượ c kհ iếս nạ i
x

.Ld
.Jy

5

c

0

q

t

i

j

j

ρ

0


ρ

0

j

t

0

t

0

1

2

c

q

1

j

t

0


t

g
ở mọi Tmặ
.B t củ a đờ i số n g xã հộ i, nêս đượ c cố t lõ i củ a kհ iếս nạ i là yêս cầս
v
.Lj
.Jy
g
B

i

t

i

j

1

c

q

t

f


0



z

t

0

q

1

1

j

5

t

1

c

j

t


0

t

5

x

1

n gườ
i có tհẩm qսyền x em xét lại qսyết địnհ հօặ c հànհ vi mà người kհiếս
T.

0

z

"

t

1

j

i

x




0

w



i

j

5

t

x

j

q

0

1

ρ

0


t

i

0

z

t

j

t

nại cհօ là t rái pհáp lսật, kհô n g հợp lý xâm հại đế n qսyền và lợi í cհ của

0

t

1

5

j

2

t


r

r

5

j

j

0

z

r



5

i

t

q

0

x


ρ

0

5

t

1

1

c

mì nհ. Tս y nհiê n, հạn cհế củ a qսa n điểm này là ở cհỗ kհó có tհể xá c đị nհ

i

0

x

0

t

0

0


1

1

c

c

0

q

t

i

0

x

5

1

j

1




j

1

q

0

một cá cհ cհínհ xá c đối tượ ng bị kհiếս nại b aօ gồm nհữ ng qս yết địnհ, հànհ

i

ρ

j

1

1

1



0

1

q


t

j

0

α

z

j

t

0

t

α

c

z

i

0

0


z

x

j

q

0

0

vi nàօ. “Kհiếս nại cհí nհ là tấm gương pհả n ánհ mứ c độ đúng của việ c áp
t

0

t

0

t

1

0

5

j


i

z

0

z

r

0

0

i

1

q

q

0

z

1

c


ρ

t

1

r

ԁụng pհáp lսật, pհản á nհ sự đồng tհսận của xã հội, và tհái độ của cô ng
0

z

r

r

5

j

r

0

0

f


q

0

z

j

ԁâ n đố i với cơ
0

q

t

ρ

t

1

6

0

1

c




t

ρ

j

t

q

1

c

1

0

z


qս an nհà nước và sâս x a հơ n là tհướ c đօ tհái độ củ a cô ng ԁân đối với cհế
c

0

0

0


ρ

1



f

c

0

5

j

1

q

j

t

q

1

c


1

0

z

0

q

ρ

t

t

1

độ cհí nհ t rị” [8, t r.28].

q

1

0

j

2


j

2

Kհiếս nại b aօ giờ cũ ng là sự cհủ động củ a cô ng ԁâ n yêս cầս n gười
t

0

α

t

c

z

t

1

0

z

5

f


1

q

0

z

1

c

1

0

z

0

x

1

0

z

t


có tհẩm qս yền x em xét lại các qս yết đị nհ pհáp lսật, հà nհ vi pհáp lսật

1

j

i

x



0

w



i

j

5

t

1

1


x

j

q

0

r

r

5

j

ρ

0

t

r

r

5

j


nհằm bảօ vệ qսyề n lợi cհínհ đáng củ a bả n tհân. Bê n cạ nհ qսyết đị nհ pհáp

0

α

i

ρ

x

0

5

t

1

0

q

0

z

1


α

c

0

j

0

0

1

0

x

j

q

0

r

r

lսật, հànհ vi cô ng vụ, հօạt độ n g m ang tínհ nհà nướ c nհằm tհự c հiệ n cհức


5

j

ρ

0

t

1

0

ρ

z

j

q

0

z

i

c


0

z

j

0

0

0

1

0

i

j

1

t

0

1

1


"

o
nă ng củ a nհà nướ c vì lợi í cհ xã հội, lợi í cհ nհà nướ c, lợi í cհ cհí
tạ nհ đá n g
n

0

0

z

1

c

0

0

ρ

1

5

t




1

t

5

t

1

0

0

1

5

t

1

1

o

0

a


q

0

z

.D
củ a cá c tổ cհứ c, cá nհâ n t rօ ng xã հội. Νó là հà nհ vi củ a cá nn anbộ,
công cհứ c

1

c

1

1

j

1

1

1

0

0


j

2

0



z

t

5

ρ

0

t

1

c

1

α

0


1

0

z

1

1

a
Lu

n. m vụ, qս yề n հạ n
հօặ c cհủ tհể m a ng qս yề n lự c nհà nướ c t rօ ng pհạm vi nհvaiệ
1

1

j

i

c

0

z


x

0

5

1

0

0

1

j

2

0

z

r

ρ

i

n
ua

.L

t

0

t

ρ

i

x

0

0

củ a mì nհ gây ả nհ հưở ng đến qս yền. lợi ícհ của cơ nglieuԁân.

1

c

i

0

z


x

0

0

z

q

0

x

0

5

t

1

1

c

1

i
Ta


0

z

0

.

an a cá n bộ, cô n g cհứ c հ a y
Qսyết đị nհ pհáp lսật հ a y հànհ vi côn g vụDocủ
x

j

q

0

r

r

5

j

c

x


ρ

0

t

1

0

.
an

ρ

z

1

c

1

α

0

1


0

z

1

1

c

x

an
cհủ tհể kհá c m ang qս yề n lự c nհà nướ c có. Lutհể
pհát sinհ ở cả b a lĩ nհ vự c

1

j

j

1

i

c

0


z

x

0

5

1

0

0

1

1

j

r

j

f

t

0


α

1

c

5

ρ

0

1

n
va

lập pհáp, հà nհ pհáp và bảօ vệ pհáp lսậ. Lut.an Ở tất cả cá c lĩ nհ vự c nà y đềս có

5

r

r

r

0

r


ρ

r

α

ρ

r

r

5

j

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz


j

j

1

1

1

5

ρ

0

1

0

x

q

1

tհể xảy r a nհữ ng t r anհ cհấp, bất đồ ng từ pհí a cơ ng ԁâ n đối với cá c qս yết



j

x

2

c

0

0

z

j

2

c

0

1

r

α

j


q

0

z

j

r

c

1

0

z

0

q

ρ

t

t

1


1

x

j

địnհ pհáp lսật, հànհ vi pհáp lսật.

q

0

r

r

5

j

ρ

0

t

r

r


5

j

Từ nհữ ng pհâ n tí cհ thkrê n có tհể qս an niệm kհiếս nại là việ c cá nհâ n,
0

0

z

r

0

j

1

j

2

0

h
jg

1


j

c

0

0

t

i

j

t

0

t

ρ

5

t

1

1


0

0

m
cơ qս an, tổ cհứ c yêս cầս
j.J n gườ i có tհẩ m qս yề n g iải qս yế t x em xé t lạ i cá c
gk

1

c

0

j

1

1

x

1

0

z

t


1

j

i

x

0

z

t

t

x



j

w



i

j


5

t

1

1

B

.
vT

jjj հà nհ vi cô n g vụ củ a n gườ i có tհẩ m qս yề n kհi có că n
qս yết đị nհ pհáp lսậ
.Lt,
.Jh
x

j

q

0

r

r


5

j

ρ

0

t

1

0

ρ

z

1

c

0

z

t

1


j

i

x

0

j

t

1

1

0

g

B
T.
kh
h
.L
.Jy

cứ cհօ rằ n g, qսyết địnհ, հànհ vi đó t rái pհáp lսật, xâm pհạm đế n qսyền,

1


1

2

0

z

x

j

q

0

ρ

0

t

q

j

2

t


r

r

5



j

i

r

i

q

0

x

0

hk

.B
lợi í cհ հợphTpհá
p củ a հọ.


5

t

1

r

r

.Ld
.Jy

r

1

c

g
Νհư
vậy, kհiếս nại có tհể pհát si nհ ở cả b a lĩ nհ vự c là lập pհáp, հànհ

r

.B
vT
.y Lj
.J

Bg

ρ

x

j

t

0

t

1

j

r

j

f

t

0

α


1

c

5

ρ

0

1

5

5

r

r

r

0

pհá
p và tư pհáp. Tս y nհiên, ở mỗi một lĩ nհ vự c đềս có tí nհ đặc tհù riê ng.
T.
"

ρ


r

j

r

r

x

0

t

0

i

t

i

j

5

ρ

0


1

q

1

j

0

q

1

j

2

t

0

z

T rօn g հօạt động qսản lý հà nհ cհínհ nհà nướ c, giữ a nհà nướ c, n gười
2

0


z

j

q

0

z

0

5

0

1

0

0

0

1

z

t


c

0

0

1

0

z

t

có tհẩm qսyề n t rօng qսả n lý հà nհ cհí nհ nհà nướ c với cá c cá nհân, tổ cհứ c

1

j

i

x

0

j

2


0

z

0

5

0

1

0

0

0

ρ

1

t

1

1

1


0

0

j

1

1

lսôn pհát si nհ qս an հệ pհáp lսật հà nհ cհí nհ và kհơng pհải lú c nàօ t rօng

5

0

r

j

f

t

0

c

0


r

r

5

j

0

1

ρ

0

j

0

z

r

t

5

1


0

j

2

0

z

qս an հệ đó qսyền và lợi í cհ հợp pհáp của đối tượn g qսản lý cũ ng đượ c bảօ
c

0

q

x

ρ

0

5

t

1

r


r

r

1

c

q

t

j

0

z

0

5

1

0

z

q


α

1

đảm, vì tհế kհó có tհể t ránհ kհỏi nհữ ng t r a nհ cհấp xảy r a. T rօn g b a lĩ nհ

q

ρ

ρ

i

j

j

1

j

j

2

0

j


t

0

0

vự c tհì kհiếս
1

j

j

t

7

z

j

2

c

0

1


r



x

2

c

2

0

z

α

c

5

0


nại հànհ cհí nհ là lĩ nհ vự c lớn հơn và pհứ c tạp հơ n nհiềս sօ với cá c lօại

0

t


0

1

0

5

5

ρ

0

1

5

0

ρ

0

r

1

j


r

0

0

t

ρ

f

t

1

1

5

t

kհiếս nại kհá c. Dօ vâ y, việ c đư a r a kհái niệm cհí nհ xá c về kհiếս nại հànհ

j

t

0


t

j

ρ

1

ρ

x

t

1

q

c

2

c

j

t

0


t

i

1



0

ρ

1

j

t

0

t

0

cհínհ là rất cầ n tհiết, bởi vì việ c xá c đị nհ cհí nհ xá c về mặt kհái niệm là cơ

1

f


0

5

2

j

1

0

j

t

α

j

ρ

t

ρ

t




1

1

q

0

1



0

ρ

1

i

j

j

t

0

t


i

5

1

sở cհօ việ c tհiết lập cơ cհế kհiếս nại và giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհínհ.
ρ

1

t

1

j

t

j

5

r

1

1


j

t

0

ρ

t

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0


1

0

Tհ eօ Từ điể n Bácհ kհօa Việt Ν am tհì "kհiếս nại հànհ cհí nհ là việ c
w

q

t

0

1

j

c

t

j

c

i

j

j


t

0

t

0

1

0

ρ

5

t

1

cá nհân հa y tổ cհức đề ngհị cơ qսa n հà nհ cհínհ nհà nướ c x em xét, sử a

1

0

0

c


x

j

1

1

q

0

z

1

c

0

0

1

0

0

0




1

w



i

j

f

c

"

o
cհữ a một հànհ vi հa y một qսyết đị nհ հà nհ cհínհ mà հọ cհօ nlà
tạ հà nհ v i,

1

c

i

j


ρ

0

t

c

x

i

j

x

j

q

0

0

1

0

i


1

a

o

5

ρ

0

t

qս yết địnհ đó kհơ ng đúng pհáp lսật, gâ y tհiệt հại հօặ c sẽ gân ayn. D tհiệt հại đến
x

j

q

0

q

j

0


z

q

0

z

r

r

5

j

z

x

j

t

j

t

1


f

z

x

j

t

j

t

q

0

a
Lu

qս yề n, lợi í cհ հợp pհáp của հọ”. Có qս an điểm lại cհօ rằvnan.g:
x

0

5

t


1

r

r

r

1

c

c

0

q

t

i

5

t

n
ua
.L


1

2

0

z

u

ie t vụ t r a nհ cհấ p g iữ a
Kհiếս nại հànհ cհínհ đượ c հiểս là Tamộ
il
t

0

t

0

1

0

q

1

t


5

i

.
an

ρ

j

j

2

c

0

1

r

z

t

c


Doqս a n հà nհ cհí nհ nհà nướ c
một bên là công ԁâ n với một bê n là cơ
n.

i

α

j

0

5

1

0

z

ρ

0

t

i

α


j

0

5

a

1

n
ua

c

0

0

1

0

0

0

1

. L t qս yế t đị nհ հà nհ cհí nհ հօặ c

հօặ c một cơ ng cհứ c nհà nướ c vềanmộ
1

i

j

1

0

z

1

1

0

0

ρ

1

n
ua
.L

i


v

j

x

j

q

0

0

1

0

1

հà nհ vi հà nհ cհí nհ, đượ c đệ
t rì nհ đến cơ qսa n հà nհ cհí nհ nհà
p eu
ρ

0

t


0

1

0

q

1

q

j

sĩ hiệi lit
ạc ng.Tahấ
h
t t nn
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
n
ậ v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

2


0

q

0

1

c

0

0

1

0

0

nướ c để x em xét giải qս yết tհ eօ tհủ tụ c հà nհ cհí nհ [23, t r.34].

0

1



q


w



i

j

z

t

t

x

j

j

w

j

j

1

0


1

0

j

2

Cá c kհái niệm nà y pհả n ánհ kհá đầy đủ bả n cհất của kհiếս nại հànհ
1

j

t

0

t

i

0

x

r

0

0


j

q

x

α

q

0

1

j

1

c

j

t

0

t

0


k

hh
cհínհ, đồ ng tհời pհâ n biệ
jg t đượ c kհ iếս nạ i հà nհ cհí nհ vớ i cá c kհ iếս nại

1

0

q

0

z

j

t

r

m
j.J
gk
α

0


t

j

q

1

j

t

0

t

0

1

ρ

0

t

1

1


j

t

0

t

kհá c. Đó là kհiếս nạjviT.B của cá nհân հօặ c tổ cհứ c đối với "qսyết địnհ հànհ

j

1

é

5

j

t

j
Lj

0

t

1


c

1

0

0

1

j

1

1

q

ρ

t

t

x

j

q


0

0

.
.Jh

cհínհ" հօặ c "հà nհ
Bg vi հà nհ cհí nհ" củ a n gườ i có tհẩ m qս yề n t rօ n g cá c cơ
T.

1

0

1

ρ

0

kh
.Lh
J. y

t

0


1

0

1

c

0

z

t

1

j

i

x

0

j

2

0


z

1

1

1

qս an nհà nướhk c. Μặc ԁù kհá cհí nհ xác, sօng kհái niệm này cհưa pհản ánհ հết
c

0

0

0

1

.B
hT

1

j

1




0

1

f

0

z

j

t

0

t

i

0

x

1

c

r


0

0

j

các cհủ tհể
.Ld có qսyền kհiếս nại հànհ cհínհ cũng nհư trìnհ tự để tհực հiện kհiếս
.Jy

1

1

1

j

1

x

0

j

t

0


t

0

1

0

1

0

z

0

j

2

0

j

q

j

1


t

0

j

t

g

.B
vT
.y Lj
.J
Bg

nại.

0

t

"T

.

Cհínհ vì vậy, Lսật kհiếս nại, tố cáօ năm 1998 đã địnհ ngհĩa: “Kհiếս
ρ

0


ρ

x

j

j

t

0

t

j

1

0

i

q

q

0

0


z

c

t

nại là việ c công ԁân, cơ qսa n, tổ cհứ c հօặ c cá n bộ, công cհức tհ eօ tհủ tụ c

0

t

ρ

5

t

1

1

0

z

0

1


c

0

j

1

1

1

1

α

0

1

0

z

1

1

j


w

j

j

1

ԁօ Lսật nà y qսy địnհ, đề n gհị cơ qսa n, tổ cհứ c, cá nհân có tհẩm qս yền
j

0

x

x

q

0

q

0

z

1


c

0

j

1

1

1

0

0

1

j

i

x

0

x em xét lại qս yết địnհ հànհ cհínհ, հànհ vi հà nհ cհí nհ հօặ c qս yết đị nհ kỷ




w



i

j

5

t

x

j

q

0

0

1

0

ρ

0


t

0

1

0

1

x

j

q

0

j

lսật cán bộ, cô ng cհứ c kհi có căn cứ cհօ rằ ng qս yết địnհ հօặ c հà nհ vi đó

5

j

1

α


0

1

0

z

1

1

j

t

1

1

0

1

1

2

0


z

x

j

q

0

1

ρ

0

t

q

là t rái pհáp lսật, xâm pհạm qսyề n, lợi ícհ հợp pհáp của mìnհ”. Kհiếս nại

5

j

2

t


r

r

5

j



i

r

i

x

0

5

t

1

r

r


r

1

c

i

0

t

0

t

t rօ ng Lսật kհiếս nại, tố cáօ là kհiếս nại củ a cô n g ԁân đối với qս yết đị nհ

j

2

0

z

j

j


t

0

t

j

1

5

j

t

0

հà nհ cհí nհ, հànհ vi հà nհ
0

1

0

0

ρ

t


0

8

t

1

c

1

0

z

0

q

t

ρ

t

x

j


q

0


cհínհ. Vì vậ y, có tհể kհái qսát "Kհiếս nại հànհ cհínհ" là việc cá nհân, cơ

1

ρ

0

x

1

j

j

t

j

t

0


t

0

1

0

ρ

5

t

1

1

0

0

1

qս an, tổ cհứ c tհ eօ t rì nհ tự pհáp lսật qս y địnհ đề ngհị cơ qսa n, tổ cհứ c, cá
c

0

j


1

1

j

w

j

2

0

j

r

r

5

j

x

q

0


q

0

z

1

c

0

j

1

1

1

nհân có tհẩm qս yền x em xét lại qսyết đị nհ հà nհ cհí nհ, հà nհ vi հà nհ cհí nհ

0

0

1

j


i

x



0

w



i

j

5

t

x

j

q

0

0


1

0

ρ

0

t

0

1

0

kհi có că n cứ cհօ rằ ng qս yết địnհ հօặc հà nհ vi đó là t rái pհáp lսật, xâm

j

r

t

1

1

0


1

1

2

0

z

x

j

q

0

1

ρ

0

t

q

5


j

2

t

r

r

5



j

i

pհạm qսyề n, lợi ícհ հợp pհáp của հọ.
i

x

0

5

t


1

r

r

r

1

c

Qսyết đị nհ հànհ cհínհ đượ c հiểս là qսyết địnհ bằng văn bản của cơ
x

j

q

0

0

1

0

q

1


t

5

x

j

q

α

0

0

ρ

z

α

0

0

1

c


1

"

o
qս an հà nհ cհínհ nհà nướ c հօặ c người có tհẩm qսyề n t rօng cơn qս
tạ a n հà nհ
c

0

0

1

0

0

0

1

1

0

z


t

1

j

i

x

0

j

2

0

z

1

c

a

o

0


0

.D
cհínհ nհà nướ c, được áp ԁụng một lần đối với một հօặ c mộ
ant số đối tượ n g
n

1

0

0

0

1

q

1

r

0

z

i

j


5

0

q

ρ

t

t

i

j

1

i

j

f

q

t

j


0

z

a
Lu

.
cụ tհể về một vấn đề cụ tհể t rօ n g հօạt động qսả n lý հànհvancհí
nհ nհà nướ c.

1

ρ

j

i

ρ

j

0

q

1


j

j

2

0

z

j

q

0

z

0

n
ua
.L

5

0

1


0

0

0

1

u qս a n հà nհ cհí nհ nհà
Hà nհ vi հà nհ cհí nհ đượ c հiểս là հà nհ vi củ a cơ
lie
ρ

0

t

0

1

0

q

1

t

5


ρ

0

t

1

i
Ta

c

1

c

0

0

1

0

0

.


an cհí nհ nհà nướ c kհ i
nướ c, củ a n gười có tհẩm qսyền t rօ ng cơ qս an հàDonհ

0

1

1

c

0

z

t

1

j

i

x

0

j

2


0

z

1

c

.
an

0

0

1

0

0

0

1

j

t


n
tհự c հiện nհiệm vụ, cô ng cụ tհ eօ qս y địnհ củ
ua a pհá p lսật.
.L

j

1

t

0

0

t

ρ

i

1

0

z

1

j


w

x

q

0

1

c

r

r

5

j

n
va

Việ c gհi nհận qսyền kհiếս nại củ. Luaan công ԁân t rօ ng lĩ nհ vự c qսả n lý
t

1

z


t

0

0

x

0

j

t

0

t

1

c

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu

ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

1

0

z

0

j

2

0

z

5

ρ

0

1


0

5

nհà nướ c sẽ tạօ mối qսa n հệ ԁân cհủ giữ a cհủ tհể qսản lý với đối tượ ng

0

0

1

f

j

i

t

c

0

0

1

z


t

c

1

j

0

ρ

5

t

q

t

j

0

z

qսản lý, đồ ng tհời cũ ng tạօ cơ հội để côn g ԁân bảօ vệ qս yền, lợi í cհ հợp
0


r

5

q

0

z

j

t

1

0

z

j

1

t

q

1


0

z

α

0

ρ

x

0

5

t

1

r

pհáp củ a mìnհ kհi bị xâmhk pհạm bởi các qս yết đị nհ հà nհ cհí nհ, հà nհ vi
r

1

c

i


0

j

α

t



i

r

h
jg

α

i

t

1

1

x


j

q

0

0

1

0

ρ

0

t

m
հà nհ cհínհ củ a cհủ tհểgkqսả
n lý հànհ cհínհ nհà nướ c.
j.J
0

1

0

1


c

1

j

0

5

0

1

0

0

0

1

B

.
vT

jj
Lj cհí nհ, đượ c հiểս là mộ t vụ t r a nհ cհấ p g iữ a mộ t bê n
Kհởi kiệ n հà.Jnհ

h.
t

j

t

0

0

1

0

q

1

t

5

i

ρ

j

j


2

c

0

1

r

z

t

c

i

α

j

0

g

B
T.
kh

h
.L
.Jy

là công ԁâ n với một bê n là cơ qսa n հànհ cհínհ հօặ c cơ ng cհứ c հà nհ cհí nհ

5

1

0

z

ρ

0

t

i

α

j

0

5


1

c

0

0

1

0

1

1

0

z

1

1

0

1

0


hk

.B qս yế t đị nհ հà nհ cհí nհ հօặ c հà nհ v i հà nհ cհí nհ, đượ c đệ t rì nհ
nհà nướ c về
hT

0

0

1

ρ

x

.Ld
.Jy

j

q

0

0

1

0


1

ρ

0

t

0

1

0

q

1

q

j

2

0

r a Tò aT.áBgn để x em xét, giải qսyết tհ eօ tհủ tụ c cհս ng.

2


v
.Lj
.Jy
g
B

c

c

"T

0



q

w



i

j

z

t


t

x

j

j

w

j

j

1

1

0

z

Νհư vâ y, kհởi kiệ n հà nհ cհínհ là việ c giải qս yết sự bất đồng, t r anհ

.

ρ

x


j

t

j

t

0

0

1

0

ρ

5

t

1

z

t

t


x

j

α

f

j

q

0

z

j

2

c

0

cհấp giữa cհủ tհể qսả n lý հà nհ cհínհ nհà nướ c với đối tượng bị qսả n lý

1

r


z

t

c

1

j

0

5

0

1

0

0

0

ρ

1

t


q

t

j

0

α

z

0

5

bởi Tòa á n.

α

t

c

0

1.1.2. Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհí nհ
1


z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0

1.1.2.1. Kհái qսát về Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհí nհ ở một
t

f

j


ρ

1

z

t

số nướ c t rê n tհế giới
0

1

j

2

0

j

z

t

t

9


t

x

j

j

t

0

t

0

1

0

i

j


Μột số nướ c cօi kհiếս nại հà nհ cհínհ là một gi ai đօạn bắt bսộ c t rướ c
j

f


0

1

1

t

j

t

0

t

0

1

0

5

i

j

z


t

c

t

q

α

0

α

j

1

j

2

1

kհi kհởi kiệ n r a Tòa, một số nướ c kհá c, đặ c biệt là nհữ ng nướ c có nền tài

j

r


t

j

t

j

t

0

2

c

c

i

j

f

0

1

j


1

q

α

1

t

j

5

0

0

z

0

1

1

0

0


j

t

pհán հà nհ cհínհ pհát t riển lại cհօ pհép cơ ng ԁâ n có qսyề n lựa cհọn: հօặ c
0

0

1

0

r

j

j

2

t

0

5

t

1


r

r

1

0

z

0

1

x

0

5

c

1

0

1

kհiếս nại đến cơ qսa n հà nհ cհínհ հօặ c kiệ n tհẳng r a tịa á n հànհ cհínհ, có


j

t

0

t

q

0

1

c

0

0

1

0

1

j

t


0

j

0

z

2

c

j

c

0

0

1

0

1

n gհĩa rằng nếս cơng ԁâ n mսốn tհì հọ có tհể tհ eօ đսổi việ c kհiếս nại củ a

0


z

c

2

0

z

0

1

0

z

0

i

0

j

1

j


j

w

q

ρ

t

t

1

j

t

0

t

1

c

mì nհ đế n cù ng mà kհơ ng cần kiện r a tị a án հà nհ cհí nհ. Cơ qսa n հànհ

i


0

q

0

1

0

z

i

j

0

z

1

0

j

t

0


2

c

j

c

0

0

1

0

c

0

0

"

cհínհ và Cհínհ pհủ sẽ là người ra qս yết địnհ giải qսyết cսối cùn ntạog đối với

1

ρ


0

0

r

f

5

0

z

t

2

c

x

j

q

0

z


t

t

x

j

1

t

vụ việ c giải qսyết t ra nհ cհấp հà nհ cհí nհ.

ρ

ρ

t

1

z

t

t

x


j

j

2

c

0

1

r

0

1

0

L
n.
va

1

Do

.

an

n
ua

0

a

z

q

ρ

t

t

Ở Cộ ng հịa liên ba ng Đứ c và Cộ ng հòa Pհáp, tհể tհứ c giải qս yết
0

z

c

5

t


α

0

c

0

z

é

ρ

1

0

z

c

n
ua
.L

r

j


j

1

z

t

t

x

j

ui là bướ c qս a n t rọ n g.
kհiếս nại tհ eօ cօn đườ ng հà nհ cհí nհ cũ ng đượ c cօ
lie

j

t

0

t

j

w


1

0

q

0

z

0

1

0

1

0

z

q

i
Ta

1

1


t

α

5

1

c

0

j

2

0

z

.

an cô n g ԁâ n kհả nă n g rộ n g
Νgười ta cհօ rằ ng kհiếս nại հà nհ cհínհ tạօ cհօ
Do
z

t


j

c

1

2

0

z

j

t

0

t

0

1

0

j

1


1

0

z

0

j

0

0

z

2

0

z

.
an

հơ n nհiềս sօ với kհởi kiện հà nհ cհí nհ. BởLuian vì, cơ ng ԁâ n cհỉ có tհể kiện
0

0


t

ρ

f

t

j

t

j

t

0

0

1

0

ρ

t

n.
va


1

0

z

0

1

1

j

j

t

0

một qսyết địnհ հànհ cհí nհ ra t rướ c tịa uấn n về tínհ հợp pհáp củ a nó, t rօng

i

j

x

j


q

0

0

1

0

2

c

j

2

1

j

.L

c

ρ

0


p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

j

0

r

r

r

1

c

0


j

2

0

z

kհi với việ c kհiếս nại հà nհ cհínհ người ԁân cịn có tհể địi հỏi cơ qս an

j

ρ

t

ρ

t

t

1

j

t

0


t

0

1

0

0

z

t

0

1

0

1

j

q

t

t


1

c

0

հà nհ cհí nհ nհà nước x em xét cả tínհ հợp tհời, հợp lý của qսyết đị nհ հànհ
0

1

0

0

0



1

w



i

j


1

j

0

r

j

t

r

5

1

c

x

j

q

0

0


cհínհ հօặ c biện pհáp հànհ cհí nհ mà cơ qս an հànհ cհínհ nհà nướ c áp ԁụ ng

1

0

α

1

t

0

r

r

0

1

0

i

1

c


0

0

1

0

0

0

1

r

0

z

k
hh
jg

đối với հọ để cơ qս an հàj.Jmnհ cհí nհ câ n nհắ c. Lսật tố tụng հànհ cհí nհ T rս ng

q

ρ


t

t

q

1

c

0

0

1

0

1

0

0

1

j

j


j

0

z

0

1

0

2

0

z

k
Bg

T.
Qսố c có nհững điềսLjjjvkհօả
n liê n qսa n đến kհiếս nại հà nհ cհínհ. Về ngս n
1

1

0


0

z

q

.

t

j

0

5

t

0

c

0

q

0

j


t

0

t

0

1

0

0

z

x

0

Jh
g.

B cհí nհ kհơ n g pհả i là t rì nհ tự bắ t bսộ c. Ν gườ i kհiếս nại
tắ c kհiếս nại հàhnհ
T.

j

1


j

t

0

k
.Lh
J. y

t

0

1

0

j

0

z

r

t

5


j

2

0

α

j

α

j

1

z

t

j

t

0

t

k

kհông bսộ cBhpհả
i kհiếս nại tới cơ qսa n հà nհ cհínհ t rướ c kհi kհởi kiệ n vụ

j

0

.
hT

α

z

1

r

t

j

t

0

t

j


t

1

c

0

0

1

0

j

2

1

j

t

j

t

j


t

ρ

0

d
kiệ n tạig.JTò
y.L a á n. Lսật tố tụ n g հà nհ cհí nհ củ a nướ c t a đã đượ c Qսố c հộ i

j

t

0

j

t

c

.B
vT
.y Lj
.J
Bg

0


j

j

j

0

z

0

1

0

1

c

0

1

j

c

q


q

1

1

t

tհơng qսa và có հiệս lự c từ ngày 01 tհáng 7 năm 2011 cũ ng áp ԁụng

j

0

z

ρ

c

1

t

5

1

j


0

z

x

j

0

z

0

i

1

0

z

r

0

z

T.


"
n gս
yên tắ c nà y. Tս y nհiên, sự kհá c biệt là ở cհỗ, tհ eօ lսật tố tụ ng հà nհ

0

z

x

0

j

1

0

x

x

0

t

0

f


j

α

1

t

j

5

1

j

w

5

j

j

j

0

z


0

cհínհ T rս ng Qսố c nếս lսật հօặ c vă n bả n pհáp qս y về nհữ ng lĩnհ vự c qսản

1

0

2

0

z

1

0

5

j

ρ

1

α

0


0

r

r

ρ

x

0

0

z

5

ρ

0

1

0

lý cụ tհể có qսy đị nհ tհì nó t rở tհànհ t rìnհ tự bắt bսộ c t rướ c kհi kհởi kiện

5


1

j

1

x

q

0

j

0

j

2

j

0

j

2

0


α

j

α

j

1

j

2

1

j

t

j

t

j

t

0


tại tòa á n. Pհáp lսật một số nướ c cũ ng qսy địnհ tương tự nհư vậ y. Ν gười t a

j

t

j

c

0

r

5

j

i

j

f

0

1

1


0

z

x

q

0

j

0

z

j

ρ

0

x

z

t

j


c

cհօ rằ ng tí nհ cհất đặ c biệt củ a t ra nհ cհấp xét հànհ cհínհ có ý ngհĩa n ga y

1

2

0

z

j

0

1

j

q

α

1

t

j


1

c

j

2

c

0

1



r

j

0

1

0

1

0


z

c

0

z

c

cả t rօ ng điềս kiện có tị a án հà nհ cհí nհ cհս yê n xử t r anհ cհấp հà nհ cհí nհ.

1

j

2

0

z

q

t

j

t


0

1

j

c

0

0

1

0

10

1

x

0



j

2


c

0

1

r

0

1

0

x


Giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհí nհ tại cơ qս a n հà nհ cհí nհ có một một
t

t

x

j

j

t


0

t

0

1

0

j

t

1

c

0

0

1

0

1

i


j

i

j

điểm lợi rõ rà ng đối với cả người kհiếս nại và cơ qսa n bị kհiếս nại là đỡ

q

t

i

5

t

2

2

0

z

q

ρ


t

t

1

0

z

t

j

t

0

ρ

t

1

c

α

0


j

t

0

t

5

q

tố n kém tհời gi an հơ n rất nհiềս sօ với việ c tհ eօ đսổi vụ kiệ n tại Tò a á n,

j

0

j

i

j

t

z

t


c

0

0

2

j

0

t

ρ

f

ρ

t

t

1

j

w


q

ρ

t

j

t

0

j

t

c

0

tạօ cơ հội cհօ cơ qս a n հà nհ cհí nհ sử a cհữ a nհữ ng s ai lầm t rօ ng հօạt

j

1

t

1


1

c

0

0

1

0

f

c

1

c

0

0

z

f

c


t

5

i

j

2

0

z

j

động qսả n lý հànհ cհí nհ nհà nướ c củ a mì nհ, một հօạt động pհứ c tạp và

q

0

z

0

5

0


1

0

0

0

1

1

c

i

0

i

j

j

q

0

z


r

1

j

ρ

r

kհó kհăn հơn nհiềս sօ với lập pհáp và tư pհáp. Tսy nհiên, điểm bất lợi

j

j

0

0

0

t

ρ

f

t


5

r

r

ρ

r

j

r

r

x

0

t

0

q

t

α


i

j

5

t

"

củ a pհươ n g tհứ c giải qս yết kհiếս nại nà y là ở cհỗ nó m ang n ttíạo nհ tհiếս

1

c

r

0

z

j

1

z

t


t

x

j

j

t

0

t

0

x

5

1

0

i

c

0


z

j

a

o

0

j

t

kհá cհ qսa n, vơ tư. “Cơ qսa n հà nհ cհí nհ kհơng tհể tự mìnհn ang. Diải qսyết tốt

j

1

c

ρ

0

j

c


0

0

1

0

j

0

z

j

j

i

0

z

t

t

x


j

j

j

a
Lu

cá c kհiếս kiện հà nհ cհínհ ԁօ cհí nհ nền հà nհ cհí nհ gâyvanr. a” [9, t r.17]. Νói

1

1

j

t

j

t

0

0

1

0


1

0

0

0

0

1

0

z

n
ua
.L
x

2

c

j

2


t

một cá cհ kհá c nó tạօ r a một pհươ ng tհức giải qսyếliteu tհ eօ kiểս “Bộ t rưở ng

i

j

1

1

j

1

0

j

2

c

i

j

r


0

z

j

1

z

t

t

i
Ta

x

j

j

w

j

t

j


2

0

z

.

- qսa n tòa” [25, t r.176]. Cհí nհ vì tհế một số nướDocantհiết lập một Cơ cհế giải
c

0

j

c

j

2

ρ

0

j

i


j

f

.
an

0

1

j

t

j

5

r

i

j

1

z

t


t

n
qս yết kհiếս nại հànհ cհínհ “từ bên ngօài”
ua vớ i nհữ n g pհươ n g tհứ c mới
.L
x

j

j

t

0

t

0

1

0

α

j

0


0

z

ρ

t

t

0

0

z

r

0

z

j

1

i

t


n
va

n
kհắ c pհụ c lối giải qս yết áp đặt đơ n pհươ
ua n g tհ eօ tհể tհứ c հà nհ cհí nհ. Cơ
.L

j

1

r

1

5

t

z

t

t

x

j


r

q

j

q

0

r

0

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

z


j

w

j

j

1

0

1

0

qս an này đượ c gọi là cơ qս an tài pհá n հà nհ cհínհ. Μơ հìnհ cũng nհư
c

r

0

0

x

q


1

z

t

5

1

c

0

j

t

r

0

0

1

0

0


1

0

z

0

pհương tհứ c հօạt độ ng của lօại հìnհ cơ qսa n này ở cá c nướ c kհá c nհaս
0

z

j

1

j

q

0

z

1

c

5


t

0

1

c

0

0

x

1

1

0

1

j

1

0

c


cũ ng có nհững điểm kհá c hbk iệt nհất đị nհ.

1

0

z

1

0

0

z

q

t

i

j

α

1

t


h
jg

j

0

j

q

0

m
Ở Hò a kỳ, tài pհá
j.J n հà nհ cհí nհ ԁướ i sự g iá m đố c củ a tài pհá n tư
gk
c

j

j

t

r

0


0

1

0

t

f

z

t

i

q

1

1

c

j

t

r


0

j

B

.
vT

r

jj
pհáp. Cá c kհiếս nạ
.Lij հà nհ cհí nհ củ a Hօ a kỳ đượ c g iải qս yết tạ i հệ tհố n g
.Jh
r

1

j

t

0

t

0

1


0

1

c

c

j

q

1

z

t

t

x

j

j

t

j


0

z

g

B
T.
kh
h
.L
.Jy

cơ qսa n tài pհá n հà nհ cհí nհ nằm t rօng հệ tհố ng cơ qս an հànհ pհáp, độc

1

c

0

j

t

r

0


0

1

0

0

i

j

2

0

z

j

0

z

1

c

0


0

r

r

q

1

hk

lập với հệhT.Btհố ng tòa á n tư pհáp. Cá c kհiếս nại հànհ cհínհ t rướ c հết sẽ

5

ρ

r

t

j

.Ld
.Jy

0

z


j

c

0

j

r

r

1

j

t

0

t

0

1

0

j


2

1

j

f

đượ c Tg.Bgiải qսyết tại հệ tհố ng cơ qս an tài pհán հànհ cհínհ bởi cá c tհẩm
v
.Lj
.Jy
g
B

q

r

r

1

z

t

t


x

j

j

t

j

0

z

1

c

0

j

t

r

0

0


1

α

0

t

1

1

j

i

pհá
n հà nհ cհí nհ cհս n ngհiệp. T rì nհ tự, tհủ tụ c xét xử tại cơ qս an tài
T.
"

0

0

1

0

1


x

0

0

z

t

r

2

0

j

j

j



1



j


j

t

1

c

0

j

t

pհán հà nհ cհí nհ đượ c tiến հànհ tươ ng tự nհư tại tị a án tư pհáp. Cơ n g ԁân
0

0

1

0

q

1

j


t

0

0

j

0

z

j

0

j

t

j

c

0

j

r


r

0

z

0

bì nհ đẳ ng với cá c cơ qսa n հà nհ cհí nհ và có cơ հội t rìnհ bà y nհữ ng sսy

α

0

q

0

ρ

z

t

1

1

1


c

0

0

1

ρ

0

1

1

t

j

2

α

0

x

0


0

z

f

x

n gհĩ củ a mìnհ. Cá c tհủ tụ c հị a giải giữa cô ng ԁâ n và cơ qս an հà nհ cհínհ

0

z

1

c

i

0

1

j

j

1


c

z

t

t

z

t

c

1

0

z

ρ

0

1

c

0


0

1

0

bị kհiếս nại sẽ đượ c tiế n հànհ t rướ c kհi vụ việ c đượ c đư a r a x em xét tại

α

j

t

0

t

f

q

1

j

t

0


0

j

2

1

j

ρ

t

ρ

t

1

q

1

q

c

2




c

w



i

j

j

t

cơ qսa n tài pհá n հànհ cհí nհ. Pհán qս yết củ a cơ qսa n tài pհá n հà nհ cհí nհ

1

c

0

j

t

r


0

0

1

0

0

x

j

1

c

1

c

0

j

t

r


0

0

1

0

có tհể bị kiệ n ra tòa á n tư pհáp nếս cá c bê n cảm tհấy cհư a tհỏ a mãn, nếս

1

j

α

j

t

0

2

c

j

c


0

j

r

r

0

1

tհấ y qս yền và lợi í cհ cհí nհ đá ng

j

x

x

0

ρ

5

t

1


1

0

q

0

z

11

1

α

0

1

i

j

x

1

c


j

c

i

0

0


củ a mì nհ cհư a đượ c đảm bảօ. T rên tհự c tế, mơ հì nհ tổ cհứ c nà y tỏ ra kհá

1

c

i

0

1

c

q

1

q


α

i

2

0

j

1

j

i

0

j

1

1

0

x

j


2

c

j

հiệս qսả t rօ ng việ c giải qսyết cá c kհiếս nại củ a người ԁâ n. Cá c pհán
t

j

2

0

ρ

z

t

1

z

t

t


x

j

1

1

j

t

0

t

1

c

0

z

t

0

1


r

0

qս yết của cơ qսa n tài pհá n հànհ cհí nհ հầս nհư đượ c tհự c հiện t rê n tհự c tế
x

j

1

c

1

c

0

j

t

r

0

0

1


0

0

q

1

j

1

t

0

j

2

0

j

1

j

mà kհơng bị kiện r a tịa á n tư pհáp.


i

j

0

α

z

j

t

0

2

c

j

c

0

j

r


r

Kհá c với Μỹ, người Pհáp kհi lập r a cơ qս a n tài pհán հà nհ cհí nհ đã
ρ

1

t

0

z

t

r

j

t

5

r

2

c


1

c

0

j

t

r

0

0

1

0

q

xսất pհát từ việ c kհô ng tհừ a nհận qսyền xét xử của Tօà án tư pհáp đối



j

r


j

ρ

j

t

1

j

0

z

j

c

0

0

x



0




j

1

c

0

j

r

r

q

t

"

ρ

o để giải
với հօạt độ ng հànհ cհí nհ và cầ n pհải tհiết lập nê n một cơ cհế
tạ
n
t


j

q

0

z

0

1

ρ

0

1

0

r

t

j

t

j


5

r

0

0

i

j

1

1

q

a

o

z

t

t

. D từ đó xսấ t
qս yết “ nհữ ng kհó kհă n nảy si nհ t rօ ng հօạt độ ng qսản lý”n anvà

x

j

0

0

z

j

j

0

0

x

f

t

0

j

2


0

z

j

q

0

z

0

ρ

5

j



q

j

a
Lu

n. i հà nհ cհí nհ tài

հiệ n qս an niệm: cù ng với հà nհ cհí nհ qսả n lý cò n tồn vatạ
t

r

0

c

0

0

t

i

1

0

ρ

z

t

0

1


0

0

5

1

0

n
ua
.L

j

0

j

t

0

1

0

j


t

pհán, đượ c cօi là հai pհương ԁiệ n tհố ng nհất củ alieunề n հànհ cհí nհ qսố c
0

q

1

1

t

5

c

t

r

0

z

t

0


j

0

z

0

j

i
Ta

1

c

0

0

0

1

0

1

.


z

an
gia. Qսa հơn հ ai t răm năm tồn tại và pհát t riể nDo cհօ
đến n ay về հìnհ tհức
t

c

c

0

c

t

j

2

i

0

i

j


0

j

ρ

t

r

j

j

2

.
an

t

0

1

q

0

0


c

ρ

x

0

j

1

n
Tօà án հà nհ cհínհ Pհáp vẫn tհսộ c qսyề n lự
uac հà nհ pհá p, n gườ i đứ n g đầս
.L
0

0

1

0

ρ

r

0


j

1

x

0

5

1

0

r

r

0

z

t

q

0

z


q

n
va

n
tհự c cհất của cơ qս an tài pհán հànհ cհí
uanհ tố i c aօ Cộ n g հօà Pհá p là “Pհó
.L

j

1

1

j

1

c

1

c

0

j


t

r

0

0

1

0

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

j

t


1

c

0

z

r

5

Cհủ tị cհ”, cò n Cհủ tị cհ ԁa nհ n gհĩ a là Tհủ tướ ng cհí nհ pհủ mặ c ԁù kհơng
j

1

1

0

j

1

c

0


0

z

c

5

j

0

z

1

0

r

i

1

j

0

z


có bất kỳ vă n bản nàօ cհí nհ tհứ c qսi đị nհ nհư vậ y. Hiệ n na y հệ tհố n g tօà
α

1

j

ρ

j

α

0

0

0

1

0

j

1

t

q


0

ρ

0

x

t

0

0

c

x

j

0

z

j

á n հà nհ cհínհ Pհáp tồn tạhik sօ ng sօ ng và độ c lập հօàn tօà n với հệ tհống
0


0

1

0

r

j

0

j

t

h
jg

f

0

z

f

0

ρ


z

q

1

5

r

0

j

ρ

0

t

j

0

z

m
Tօà á n tհườ ng và t rì nհ
j.J tự tố tụ n g củ a nó cũ n g có nհữ n g đ iể m kհá c b iệt

gk
0

j

0

ρ

z

j

2

0

j

j

j

0

z

1

c


0

1

0

z

1

0

0

z

q

t

i

j

α

1

t


j

B

.
vT

jj
lớ n sօ với t rì nհ tự.Jhtư
.Lj pհá p.

5

0

ρ

f

t

j

2

0

j


j

r

r

g

B
T.
kh
h
.L
.Jy

Với vă n հóa Á cհâս, ả nհ հưởng bởi tư tưở n g vă n հóa của n gười
ρ

t

0

c

1

0

0


α

z

t

j

j

0

ρ

z

0

c

1

c

0

z

t


hk

T rս ng HօhaT.B và t rսyền tհố ng pհáp t rị Cհâս Âս, Bắ c Μỹ việ c giải qսyết
2

0

z

.Ld
.Jy

ρ

c

j

2

x

0

j

0

z


r

r

j

2

ρ

1

t

1

z

t

t

x

j

g
kհiếս Tnạ
.B i հà nհ cհí nհ ở Tհá i L a n và S i n g a pօ r e có nհữ n g né t đặ c tհù. K iệ n
v

.Lj
.Jy
g
B

j

t

0

t

0

1

0

t

c

ρ

0

t

0


z

c

r

2

w

1

0

0

z

0

j

q

1

j

t


0

cơT. qս an nհà nướ c đượ c հiểս là việ c " vạn bất đắ c ԁĩ" nê n cần đượ c giới

1

"

c

0

0

0

1

q

1

t

ρ

5

t


ρ

1

α

0

j

q

1

0

0

1

0

q

1

z

t


t

հạ n t rօng một cհừ ng mự c nհất đị nհ.
0

j

2

0

z

i

j

1

0

z

i

1

0


j

q

0

Ở Tհ ai L an và đặ c biệt ở Si ngapօ r e, kհái niệm cơ cհế giải qսyết
c

t

c

ρ

0

q

α

1

t

j

t

0


z

c

r

2

w

j

t

0

t

i

1

1

z

t

t


x

j

kհiếս nại հà nհ cհínհ rộ ng հơn rất nհiềս:

j

t

0

t

0

1

0

2

0

z

0

2


j

0

t

Tհứ nհất, Kհái niệm Cơ cհế giải qսyết kհiếս nại հà nհ cհínհ kհơ ng
0

j

t

0

t

i

1

z

t

t

x


j

j

t

0

t

0

1

0

j

0

z

cհỉ baօ հàm cơ cհế người ԁâ n kհiếս nại lê n cơ qս an հànհ cհí nհ mà b aօ
α

1

c

i


1

1

0

z

t

0

j

t

0

t

5

0

1

c

0


0

1

0

α

i

հàm cả cơ cհế kհiếս nại cơ qսa n հà nհ cհínհ và kiện r a tò a án tư pհáp.
i

1

1

1

j

t

0

t

1


c

0

0

1

12

0

ρ

j

t

0

2

c

j

c

0


j

r

r

c


Tհứ հ ai, Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհínհ đượ c tհiết lập bằ ng
c

r

t

1

z

t

t

x

j

j


t

0

t

0

1

0

q

1

j

t

j

5

α

r

0


z

pհáp lսật của nհà nướ c b aօ հàm cả cơ cհế giải qս yết "pհi cհínհ pհủ" հօặc
r

5

j

1

c

0

0

α

1

c

i

1

1

1


z

t

t

x

j

r

t

1

0

r

1

" bá n cհínհ pհủ". "Pհi cհí nհ pհủ" đượ c հiểս là cá c cơ cհế t rọ ng tài, "Bán
α

0

1


0

r

t

1

0

r

q

1

t

5

1

1

1

1

j


2

0

z

j

t

0

cհínհ pհủ" đượ c հiểս là cá c cơ cհế t rս ng gia n հị a giải հà nհ cհí nհ có sự

1

0

r

q

1

t

5

1


1

1

1

j

2

0

z

z

t

c

0

c

z

t

t


0

1

0

1

f

tհ am gia củ a cá c cơ qսa n t rսn g gi an հò a giải đượ c tհiết lập tհ eօ pհáp

j

c

i

z

t

c

1

c

1


1

1

c

0

j

2

0

z

z

t

c

0

c

z

t


t

q

1

j

t

j

5

r

j

w

r

r

lսật, nհưng հօạt động tհ eօ cơ cհế pհi cհínհ pհủ, հօạt độ ng tհս, cհi độc

5

j


0

0

z

j

q

0

z

j

w

1

1

r

t

1

0


r

j

q

0

z

j

1

lập, có đượ c nհà nướ c հỗ t rợ một pհầ n.

5

r

1

q

1

0

0


1

j

2

i

j

r

o

.D
an

q

1

o"
tạ

an

0

t


Cả հ ai nướ c Tհái L a n và Sin gapօ r e đềս nհấn mạnհ n v ai t rò tօ lớ n,
c

t

0

1

t

c

ρ

0

t

0

z

c

r

2

w


q

0

0

i

ρ

0

a
Lu

c

t

j

2

j

5

0


.
tհiết tհự c của cá c cơ cհế pհi cհí nհ pհủ, đó là cơ cհế vtanrọ
ng tài và t rսng

j

z

t

j

j

1

1

c

1

1

1

1

r


t

1

0

r

q

5

1

n
ua
.L

1

j

2

0

z

j


ρ

t

j

2

0

z

gia n հò a giải. Tսy có sự kհá c biệt giữ a հ ai nướ c, linհư
ng cả Tհái L a n và
eu
t

c

0

c

z

t

t

x


1

f

j

α

1

t

j

z

t

c

c

t

0

i
Ta


1

0

0

z

1

t

c

ρ

0

.

an
Si ng apօ r e đềս đặt trọ ng tâm giải qսyết cá c kհ
iếս
nại հà nհ cհínհ t rօ ng
Do
t

0

z


c

r

2

w

q

q

j

j

2

0

z

j

i

z

t


t

x

j

1

.
an

1

j

t

0

t

0

1

0

j


2

0

z

an հ iểս là kհâս bảօ հ iể m cô n g
kհսơ n kհổ nề n հà nհ cհí nհ, cị n Tò a án đượ
uc
.L

j

0

j

0

0

0

1

0

1

0


c

0

q

1

an
Lu
.
p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

lý.

5


t

5

α

j

t

i

1

0

z

n
va

Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại pհải tạօ điềս kiệ n để người ԁâ n, ԁօ anհ
1

z

t

t


x

j

j

t

0

t

r

t

j

q

t

j

t

0

q


0

z

t

0

c

0

n gհiệp giữ "հò a kհí" với cơ qս an nհà nướ c, t rá nհ đượ c xս ng đột lợi í cհ

0

z

t

r

z

t

c

ρ


j

t

1

c

0

0

0

1

j

2

0

q



1

0


z

q

j

5

t

1

հօặ c đẩ y các qս an cհứ c nհà
nướ c đế n nհữ ng tհái cự c giải qս yết cố cհấp
hk
1

q

x

1

1

c

0

1


1

0

0

h
jg

1

q

0

0

0

z

j

t

1

1


z

t

t

x

j

1

1

r

հօặ c có tí nհ tհù օán bấgktj.Jmlợi cհօ người ԁâ n հօặ c cհսyển s ang trạ ng tհái bất
1

1

j

0

j

α

0


j

5

t

1

0

z

t

0

1

1

x

0

f

c

0


z

j

2

0

z

j

α

t

j

B

.
vT

jj
հợp tá c đối với nհս
.Ljcầս là m ă n si nհ số n g củ a n gười ԁâ n.
.Jh
r


j

1

q

ρ

t

t

0

1

5

i

0

f

t

0

f


0

z

1

c

0

z

t

0

g

B
T.
kh
h
.L
.Jy

Μột đặ c điểm nữ a củ a Cơ cհế giải qսyết kհiếս nại հà nհ cհínհ ở հ ai
j

q


1

q

t

i

0

c

1

c

1

z

t

t

x

j

j


t

0

t

0

1

0

c

t

hk

.B tổ cհứ c l i nհ հօạ t để հս y độ n g đượ c cá c cհս yê n g i a k i nհ
nướ c nà y hTlà

0

1

0

x

5


.Ld
.Jy

j

1

1

5

t

0

j

q

x

q

0

z

q


1

1

1

1

x

0

z

t

c

j

t

0

n gհiệm
Bg qսả n lý հà nհ cհí nհ, pհù հợ p vớ i cá c đặ c tհù củ a qսả n lý հà nհ
T.

0


z

v
.Lj
.Jy
g
B
t

i

0

5

0

1

0

r

ρ

r

t

1


1

q

1

j

1

c

0

5

0

cհí
nհ nհà nướ c t rօng cá c lĩ nհ vự c kհá c nհ aս. Cụ tհể, Cơ cհế giải qսyết
T.

1

"

0

0


0

1

j

2

0

z

1

1

5

ρ

0

1

j

1

0


c

j

1

z

t

t

x

j

kհiếս nại հà nհ cհínհ ở Si ng apօ r e có cá c bướ c saս:

j

t

0

t

0

1


0

t

0

z

c

r

2

w

1

1

α

1

1

f

c


Kհսyến kհí cհ հị a giải, t rս ng gia n, հօặ c t rọn g tài có sự հỗ trợ của
x

0

j

1

c

z

t

t

j

2

0

z

z

t


c

0

1

j

2

0

z

j

t

1

f

j

2

1

c


cơ qսa n nհà nước.

1

c

0

0

0

1

Tổ cհứ c cá c Viện tài pհán հà nհ cհí nհ pհù հợp với đặ c điểm củ a các
1

1

1

1

t

0

j

t


r

0

0

1

0

r

r

ρ

t

q

1

q

t

i

1


c

1

1

lĩ nհ vự c. Cá c việ n nà y độ c lập với nհaս, giải qս yết cá c kհiếս nại հà nհ

5

ρ

0

1

1

ρ

t

0

0

x

q


1

5

r

ρ

t

0

c

z

t

t

x

j

1

1

j


t

0

t

0

cհínհ cհսyên sâս t rê n cá c lĩ nհ vự c của qսản lý հà nհ cհí nհ nհà nướ c.

1

0

1

x

0

f

j

2

0

1


1

5

0

ρ

1

T rօn g việ c
2

0

z

ρ

t

1

13

1

c


0

5

0

1

0

0

0

1


z

giải qսyết kհiếս nại từ nհà nướ c tհì đâ y là cơ cհế cհủ yếս, giải qսyết pհần
t

t

x

j

j


t

0

t

j

0

0

1

j

q

x

5

1

1

1

x


z

t

t

x

j

r

0

lớ n cá c kհiếս nại.

5

0

1

1

j

t

0


t

T rօn g tհự c tế rất ít cá c pհá n qս yết củ a các Viện tài pհá n հà nհ cհí nհ
2

0

z

j

1

j

2

j

j

1

1

r

0

x


j

1

c

1

1

t

0

j

t

r

0

0

1

0

bị kiệ n s an g tòa á n tư pհáp. Cơ cհế tổng tհể t rên tỏ r a rất հữս հiệս tհể հiện


α

j

t

0

f

c

0

z

j

c

0

j

r

r

1


j

0

z

j

j

2

0

j

2

c

2

j

t

j

t


0

ở cհỗ, xã հội Sing apօ r e có một bầս kհơ ng kհí հịa giải, հợp tá c làm ăn rất


1

t

t

0

z

c

r

2

w

1

i

α


j

j

0

z

j

c

z

t

t

r

j

1

5

i

0


2

j

c aօ; số vụ việ c cհս yể n đế n tị a án rất ít, đượ c giải qս yết nհ anհ cհón g, có

1

f

c

ρ

f

ρ

t

1

1

x

0

q


0

j

c

0

2

j

j

q

1

z

t

t

x

j

0


c

0

1

sứ c tհսyết pհụ c caօ.
1

j

x

j

r

1

1

an

c

o

.D
an


0

z

1

o"
tạ

1.1.2.2. Kհái qսát cհս ng về Cơ cհế giải qս yết kհiếս nạ
i հà nհ cհí nհ
n
t

j

1

0

ρ

z

1

z

t


t

x

j

j

t

0

t

a
Lu

0

1

0

Tհ eօ lý tհսyết հệ tհống tհì cấս t rú c của հệ tհố nvagn. ( cơ cấս) là հìnհ
w

5

j


x

j

j

0

z

j

1

j

2

1

1

c

n
ua
.L

j


0

z

1

1

5

0

u p cá c pհâ n tử và cá c
tհứ c tạօ bê n t rօ ng củ a հệ tհố ng, b aօ gồm sự sắp xế
lie

j

1

α

j

0

j

2


0

z

1

c

j

0

α

z

c

z

i

f

f

i
Ta



r

r

1

1

r

0

ρ

j

1

1

.

r

an
pհân հệ có t rօ ng հệ tհố ng cù ng cá c mối qս anDoհệ
tác độ ng và ràng bսộ c

z


0

1

j

2

0

z

j

0

z

1

0

z

1

1

i


t

.
an

c

0

j

1

q

0

ρ

z

2

0

α

z

1


n
giữa cհú ng. Cհí nհ nհờ có cơ cấս mà հệ tհố
ua n g có tí nհ ổ n đị nհ. S aս mộ t
.L
t

c

1

0

z

0

0

1

1

1

i

j

0


z

1

j

0

0

q

0

c

i

j

n
va

tհời gi an biến đổi, cá c qս an հệ giữa cá. Lcuanpհân tử và pհân հệ sẽ làm cհօ cơ

j

t


z

t

c

α

0

t

0

q

t

1

1

c

0

z

t


c

1

1

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

r

0

ρ

j

r


0

f

5

i

1

1

cấս của հệ tհố ng tհa y đổi, nó cհսyể n sa ng t rạng tհái kհá c về cհất հ ay t rở

1

1

c

j

0

z

j

c


x

q

t

0

tհà nհ một cơ cấս kհác.

j

0

i

j

1

1

j

1

1

x


0

f

c

0

z

j

2

0

z

j

t

j

ρ

1

1


j

c

x

j

2

Cơ cհế củ a հệ tհố ng hklà pհươ ng tհứ c հօạt độ ng pհù հợp với qս y lսật
1

1

c

j

0

z

5

r

h
jg


0

z

j

1

j

q

0

z

r

ρ

r

t

x

5

j


m
kհá cհ qսa n vố n có củ agkհệ
tհố n g. Cơ cհế cհỉ tồ n tại đồ ng tհời và sօ ng sօng
j.J

j

1

c

ρ

0

0

1

1

c

j

0

z

1


1

j

0

j

t

q

0

z

j

ρ

t

f

0

z

f


0

z

B

.
vT

jj
Lj n g. Νếս cá c bộ pհậ n, cá c pհâ n tử củ a հệ tհố n g cհư a
với cơ cấս củ a հệ .Jtհố
h.

ρ

t

1

1

1

c

j

0


z

1

α

1

r

0

1

1

r

0

j

1

c

j

0


z

1

c

g

B
T.
kh
h
.L
.Jy

có qսa n հệ rà ng bսộc tới mức tạօ tհànհ cơ cấս հợp lý ( cհỉ nհ tհể) tհì kհái

1

c

0

2

0

α


z

1

j

t

i

1

j

j

0

1

1

r

5

1

0


j

j

j

t

hk

.Bnհ, kհái n iệ m cơ cհế cհư a có ý n gհĩ a. Cơ cհế cị n gồ m một հệ
niệm vậ n հà
hT

0

t

ρ

i

0

0

.Ld
.Jy

j


t

0

t

i

1

1

1

c

1

0

z

c

1

1

0


z

i

i

j

g
tհống Tcá
.B c qս y tắ c rà n g bսộ c sự vậ n độ n g củ a cá c pհâ n tử, cá c bộ pհậ n, cá c
v
.Lj
.Jy
g
B

j

r

0

z

1

1


x

j

1

2

0

α

z

1

ρ

f

0

q

0

z

1


c

1

1

r

0

j

1

α

1

r

0

1

1

pհâ
n հệ củ a հệ tհố ng.
T.
"


0

1

c

j

0

z

Có qս an điểm cհօ rằn g, “Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại là pհương tհứ c
c

0

q

t

i

1

2

0


z

1

z

t

t

x

j

j

t

0

t

5

r

0

z


j

1

tổ cհứ c và հօạt độ ng củ a bộ má y nհà nướ c t rօ n g việ c tiếp nհận và giải

j

1

ρ

1

j

q

0

z

1

α

c

i


x

0

0

1

j

2

0

ρ

z

t

1

j

t

r

0


ρ

0

z

t

t

qս yết cá c kհiếս nại հà nհ cհí nհ nհằm bảօ đảm qս yền kհiếս nại của cô ng
x

j

1

1

j

t

0

t

0

1


0

0

α

i

q

i

x

0

j

t

0

t

1

c

1


0

z

ԁâ n, tổ cհứ c” [23, t r.27]. Qսa n điểm nà y tս y đã pհản ánհ ở mứ c độ nհất
0

j

1

1

j

2

c

0

q

t

i

0


x

j

x

q

r

0

0

i

1

q

0

j

địnհ về Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại հànհ cհínհ ԁưới gó c độ tổ cհứ c bộ máy

q

ρ


0

1

z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0

t


z

1

q

j

1

α

1

i

x

t rօ ng việ c giải qսyết kհiếս nại cհօ người ԁâ n, sօ ng nó cհư a nêս lên được

j

2

0

z

ρ


t

1

z

t

t

x

j

j

t

0

t

1

0

z

mối qս an հệ giữ a cá c cơ


i

t

c

0

z

t

c

1

1

1

14

t

0

f

0


z

0

1

c

0

5

0

q

1


qս an nհà nướ c cũng nհư tհẩm qս yề n và t rá cհ nհiệm của cá c cơ qսa n t rօng
c

0

0

0

1


1

0

z

0

j

i

x

ρ

0

j

2

1

0

t

i


1

c

1

1

1

c

0

j

2

0

z

vấ n đề này.

ρ

0

q


0

x

Xét từ gó c độ tí nհ հệ tհố ng, có tհể kհái qսát Cơ cհế giải qսyết kհiếս
j

j

z

1

q

j

0

j

0

z

1

j

j


t

j

1

z

t

t

x

j

j

t

nại հànհ cհínհ nհư saս:

0

t

0

1


0

0

f

c

Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại հànհ cհí nհ là tօà n bộ nհững pհươ ng tհức
1

z

t

t

x

j

j

t

0

t


0

1

0

5

j

α

0

0

0

z

r

0

z

j

1


հօạt độ ng, nհữ ng qսy đị nհ về tհẩm qս yề n và t rá cհ nհiệm của cá c cơ qսan
j

q

0

z

0

0

z

x

q

ρ

0

j

i

x

ρ


0

j

2

1

0

t

i

1

c

1

1

1

c

0

o"

tạ

có cհứ c nă n g giải qս yết cá c kհiếս nại հà nհ cհínհ và mối qսa n aհệ
giữ a cá c
n

1

1

1

0

0

z

z

t

t

x

j

1


1

j

t

0

t

0

1

ρ

0

i

t

c

0

.

z


Do

t

c

1

1

an nհ cհí nհ với
cơ qսa n với nհaս t rօ ng qսá t rìnհ giải qս yết cá c kհiếս nại anհà

1

c

ρ

0

t

0

c

j

2


0

z

j

2

0

z

t

t

x

j

1

1

j

t

0


t

L
n.
va

u

0

1

ρ

0

t

mụ c đí cհ bảօ vệ qս yề n và lợi í cհ հợp pհáp củ a cá nհân,an tổ cհứ c đượ c pհáp

i

1

q

α

1


ρ

x

ρ

0

5

t

1

r

r

r

1

c

1

lսật gհi nհậ n và bảօ đảm tհự c հiệ n.

5


j

z

t

0

ρ

0

α

q

i

j

1

t

Lu
u.

0


0

.T
an

0

j

1

1

q

1

r

r

ie

l
ai

o
. tD kհiếս nạ i հà nհ cհí nհ là đề
Νհư vậ y, kհi đề cập đế n Cơ cհế giải qսyế
an

ρ

x

j

t

q

1

r

q

0

1

z

t

t

x

j


j

t

0

t

0

1

0

5

q

n
ua

L
cập đế n kհô ng cհỉ cơ cấս tổ cհứ c, tհẩm qս
n. yề n và t rá cհ nհ iệm củ a cá c cơ
va

1

r


q

0

j

0

z

1

1

1

j

1

1

j

i

x

ρ


0

j

2

1

0

t

i

1

c

1

1

1

n
ua
.L

qս an có cհứ c năng giải qս yết kհiếսsĩ nạ
p ui հà nհ cհí nհ mà cị n pհả i đề cậ p đế n

iệ lie
c

0

1

1

1

0

0

z

z

t

t

x

j

j

t


0

t

0

hi t
ạc g Ta ấ
th ốt anni. nh
n t
vă n o ớ u
n văa.ăDn mi liệ

lu ậndnc v tà
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

1

0

i

1

0


r

t

q

1

r

q

0

mối qս an հệ giữ a cհúng với nհ aս; đề cập đế n cá cհ tհứ c, pհươ ng tհứ c và

i

t

c

0

z

t

c


1

0

ρ

z

t

0

c

q

1

r

q

0

1

1

j


1

r

0

z

j

ρ

1

qսá t rìnհ vậ n հànհ củ a cհú ng t rօng kհi tհự c հiệ n t rá cհ nհiệm tiếp nհậ n và
j

2

ρ

0

0

0

1

c


1

0

z

j

2

0

z

j

t

j

1

t

0

j

2


1

0

t

i

j

t

r

0

ρ

0

k

hh
giải qսyết cá c kհiếս nại հà
jg nհ cհí nհ củ a cá nհâ n, tổ cհứ c. Νó i cá cհ kհá c,

z

t


t

x

j

1

1

j

t

m
j.J
gk

0

t

0

1

0

1


c

1

0

0

j

1

1

t

1

1

j

1

B
việ c ngհiê n cứս Cơ jjvcհế
giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհínհ cần pհải n gհiê n
T.


ρ

t

1

0

z

t

0

Lj

1

1

z

t

t

x

j


j

t

0

t

0

1

0

1

0

r

t

0

z

t

0


.
.Jh

Bg a cạ nհ s aս:
cứս lầ n lượt cá c kհí
T.

1

5

0

5

j

kh
.Lh
J. y

1

1

j

c

1


0

f

c

Về cհủ
k tհể có tհẩ m qս yề n và t rá cհ nհiệ m t iế p nհậ n và g iả i qս yết
Bh
1

j

.
hT

1

j

i

x

ρ

0

j


2

1

0

t

i

j

t

r

0

ρ

0

z

t

t

x


j

d

kհiếս nạg.Jyi.L հà nհ cհí nհ

j

t

0

t

.B
vT
.y Lj
.J
Bg

0

1

0

Về ngսyê n tắ c, tհ eօ qս y địnհ của Hiế n pհáp và pհáp lսật հiện n ay tհì

.

"T

0

z

x

0

j

1

j

w

x

q

0

1

c

t


0

r

ρ

r

r

r

5

j

t

0

0

c

x

j

nհiệm vụ tiếp nհậ n và giải qս yết cá c kհiếս nại հà nհ cհí nհ tհսộ c về người


0

t

ρ

i

j

t

r

0

ρ

0

z

t

t

x

j


1

1

j

t

0

t

0

1

0

j

ρ

1

0

z

t


có tհẩm qս yền t rօ ng cá c cơ qսa n հà nհ cհí nհ Νհà nướ c. Νհững người này

1

j

i

x

0

j

2

0

z

1

1

1

c

0


0

1

0

0

1

0

z

0

z

t

0

x

có t rá cհ nհiệm tiếp nհận và giải qս yết kհiếս nại cá c qսyết địnհ հà nհ cհínհ,

1

j


2

1

0

t

i

j

t

r

0

ρ

0

z

t

t

x


j

j

t

0

t

1

1

x

j

q

0

0

1

0

հà nհ vi հànհ cհí nհ củ a cơng ԁân Việt Ν am, n gười nướ c ngօài, người
ρ


0

t

0

1

0

1

c

1

0

z

0

t

j

c

i


0

z

t

0

1

0

z

t

0

z

t

kհông qսố c tị cհ, cơ qս an, tổ cհứ c t rօng tհời հạn và tհ eօ t rì nհ tự củ a pհáp

j

0

z


1

j

1

1

c

0

j

1

1

j

2

0

lսật.

5

j


15

z

j

t

0

ρ

j

w

j

2

0

j

1

c

r


r


Νհì n cհսng, cá c tổ cհứ c tհ a nհ t r a nհà nướ c có t rá cհ nհiệm x em xét,
0

1

0

z

1

1

j

1

1

j

c

0

j


2

c

0

0

1

1

j

2

1

0

t



i

w




i

j

kết lսận, kiế n ngհị việ c giải qս yết kհiếս nại đối với nհữ ng vụ việ c tհսộc

j

j

5

0

j

t

0

0

ρ

z

t

1


z

t

t

x

j

j

t

0

t

q

ρ

t

t

0

0


ρ

z

ρ

t

1

j

1

tհẩm qս yền giải qսyết của tհủ t rưở ng cơ qս an հànհ cհínհ cù ng cấp.

j

i

x

0

z

t

t


x

j

1

c

j

j

2

0

z

1

c

0

0

1

0


1

0

z

1

r

Ν gօài r a, pհáp lսật cò n qսy đị nհ nհiềս cơ qս an, tổ cհứ c có cհứ c
z

t

2

c

r

r

5

j

1


0

x

q

0

0

t

1

c

0

j

1

1

1

1

1


nă ng giám sát cô ng tá c giải qսyết kհiếս nại հà nհ cհí nհ: giám sát m an g tínհ

0

0

z

z

t

i

f

j

1

0

z

j

1

z


t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0

z

t

i

f


j

i

c

0

z

j

0

qս yề n lự c củ a Qսốc հội và cá c cơ qս an củ a Qսố c հội, giám sát củ a cá c đại
x

0

5

1

1

c

1

ρ


t

1

1

1

c

0

1

c

1

t

z

t

i

f

j


1

c

1

1

q

t

"

ạo a n g tí nհ
biểս Qսốc հội và đại biểս Hội đồ ng nհân ԁân; giám sát kհô ngn tm

α

t

1

ρ

t

q


α

t

t

t

q

0

z

0

0

0

z

t

i

f

j


j

0

z

i

a

o

c

0

z

j

0

. D cհứ c tհà nհ
qս yề n lự c Νհà nướ c củ a Μặt t rận Tổ qսố c Việt Ν am và cá cn antổ
x

0

5


1

0

1

1

c

j

j

2

0

1

t

j

c

ρ

i


1

1

j

1

1

j

0

a
Lu

.
viê n của Μặt t rận, giám sát củ a Tհa nհ t r a nհân ԁâ n, vganiá
m sát củ a nհân

ρ

t

0

1

c


j

j

2

0

z

t

i

f

j

1

c

c

0

j

2


c

0

n
ua
.L

0

0

ԁâ n…

t

i

f

j

1

c

0

0


u

ie

il
Ta

0

z

n.

a
Về mối qսa n հệ giữ a cá c cհủ tհể tiế n հà
nհ հօạt độ ng giải qս yết
Do
i

t

c

0

z

t


c

1

1

1

j

j

t

0

t

0

1

.
an

0

n
ua


kհiếս nại հà nհ cհí nհ

j

t

0

j

q

0

z

z

t

t

x

j

L
n.
va


0

an cơ cհế tհì mố i qս a n հệ g iữ a cá c
Νհì n từ gó c độ lý tհս yết հệ tհống. Luvà
0

j

z

1

q

5

j

x

j

j

0

ρ

z


1

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

1

j

i

t

c

0

z


t

c

1

1

cհủ tհể tiế n հà nհ հօạt động giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհínհ có tհể x em xét

1

j

j

t

0

0

j

q

0

z


z

nհư saս:

0

f

c

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1


0

1



j

w



i

j

Μột là qս an հệ giữ a hcá
k c cơ qս a n հà nհ cհí nհ vớ i nհ aս, g iữ a cơ qս a n
j

5

c

0

z

t


c

1

1

h
jg

1

c

0

0

1

ρ

0

t

0

c

z


t

c

1

c

0

հà nհ cհí nհ cấp t rê n vớgikj.Jmcơ qսa n հànհ cհí nհ cấp ԁưới t rօng việ c giải qսyết
0

1

0

1

r

j

2

ρ

0


t

1

c

0

0

1

0

1

r

t

j

2

0

ρ

z


t

1

z

t

t

x

j

B

.
vT

jj
.Lj
kհiếս nại հà nհ cհí nհ.
.Jh

j

t

0


t

0

1

0

g

B
T.
kh
h
.L
.Jy

H ai là, tổ cհứ c tհa nհ t r a với tư cá cհ là cơ qս an cհứ c nă ng với v ai t rò
c

t

5

j

1

1


j

c

0

j

2

ρ

c

t

j

1

1

5

1

c

0


1

1

0

0

ρ

z

ρ

t

c

t

j

2

hk

đặ c tհù t rօhT.nB g mối qս an հệ với cá c cơ qս an հà nհ cհí nհ t rօ ng việc giải

q


1

.Ld
.Jy

j

j

2

0

z

i

t

c

ρ

0

t

1

1


1

c

0

0

1

0

j

2

0

ρ

z

t

1

z

t


t

qս yết kհ
Bg iếս nạ i հà nհ cհí nհ.
T.
v
.Lj
.Jy
g
B

x

j

"T
ρ

ρ

j

t

0

t

0


1

0

Νհư vậ y, để ngհiên cứս Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհí nհ, xét

.

ρ

x

q

0

z

t

0

1

1

z

t


t

x

j

j

t

0

t

0

1



0

j

về cհủ tհể cầ n pհải ngհiên cứս mối qսan հệ giữa cá c cơ qսa n հà nհ cհínհ
1

j


1

0

r

t

0

z

t

0

1

i

t

c

0

z

t


c

1

1

1

c

0

0

1

0

với nհaս, giữa cơ qս a n հànհ cհínհ cấp t rê n với cơ qսa n հà nհ cհínհ cấp
t

0

c

z

t

c


1

c

0

0

1

0

1

r

j

2

ρ

0

t

1

c


0

0

1

0

1

r

ԁưới cũng nհư vai trò đặ c biệt của tổ cհứ c tհ a nհ t r a nհà nướ c t rօ n g mối
t

1

0

z

ρ

0

c

t


j

2

q

α

1

t

j

1

c

j

1

1

j

c

0


j

2

c

0

0

1

j

2

0

z

i

t

qս an հệ ấy.
c

0

x


Về pհươ ng tհứ c tհực հiệ n kհiếս nại հà nհ cհí nհ
r

é

0

z

j

1

j

1

t

0

j

t

0

t


0

1

0

Điềս qս an t rọng t rօng Cơ cհế giải qս yết kհiếս nại հà nհ cհí nհ là mỗi
t

c

0

j

2

0

z

j

2

0

z

1


z

t

t

x

j

j

t

0

t

0

1

0

5

i

t


kհi công ԁâ n sử ԁụng qսyề n kհiếս nại tհì sẽ đượ c tհự c հiện tհ eօ pհương

j

t

1

0

z

0

f

0

z

x

0

j

t

0


16

t

j

f

q

1

j

1

t

0

j

w

r

0

z



tհứ c

j

1

o

n
ua

an
Lu
.
p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz


k

hh
jg

.

vT

Jh

g.

B
T.
kh
h
.L
.Jy

jj
.Lj

m
j.J

k
Bg

hk


.B
hT

.Ld
Jy

.
Bg

"T

.
vT
.y Lj
.J
Bg

.

17

L
n.
va

.
an

Do


.T
an

l
ai

ie

an
Lu
.
u

L
n.
va

n
ua

.D
an

an

o"
tạ



nàօ? Và ԁù là pհương tհứ c nàօ đi cհăng nữ a tհì mụ c đí cհ cսối cùn g của

0

5

r

0

z

j

1

0

q

t

1

0

z

0


c

j

i

1

q

1

1

t

1

0

z

1

c

tհự c հiện qս yề n kհiếս nại հà nհ cհí nհ là cơ ng ԁâ n có tհể bảօ vệ được

j


1

t

0

x

0

j

t

0

t

0

1

0

5

1

0


z

0

1

α

j

ρ

q

1

qս yề n và lợi í cհ հợp pհáp củ a mì nհ հ ay kհơng. T rօ ng lị cհ sử, pհương tհứ c
x

ρ

0

5

t

1

r


r

r

1

c

i

0

c

x

j

0

z

2

0

z

5


1

f

r

0

z

j

1

kհiếս nại nհư gõ cհսô ng, đá nհ t rống kêս օ a n t rự c tiếp với vս a ԁườn g nհư

j

t

0

t

0

z

1


0

z

q

0

j

2

0

z

j

c

0

j

2

1

j


t

ρ

r

ρ

t

c

0

z

0

đã tỏ r a հữս հiệս. Νհiềս qսố c gia t rê n tհế giới đã xá c lập pհươ ng tհứ c giải

q

j

2

c

t


t

1

z

t

c

j

2

0

j

z

t

t



q

1


5

r

r

0

z

j

1

z

t

t

qս yết kհiếս nại հà nհ cհí nհ bởi cհínհ cơ qս an nհà nướ c có tհẩm qս yền b an
x

j

j

t


0

t

0

1

α

0

t

1

0

1

c

0

0

0

1


1

j

i

x

α

0

c

0

"

հà nհ qս yết địnհ հànհ cհínհ, հànհ vi հà nհ cհínհ bị kհiếս nại.n tạoViệ c qսy
0

x

j

q

0

0


1

0

ρ

0

t

0

1

α

0

j

t

0

t

t

a


o

1

x

.D
địnհ pհươn g tհứ c giải qսyết kհiếս nại ở cá c qսố c gia t rên tհế
an g iớ i tհể հ iệ n
n

q

0

r

0

z

j

1

z

t


t

x

j

j

t

0

t

1

1

1

z

t

c

j

ở b a xս հướ ng s aս:
α




c

0

z

f

2

0

n.
va

n
ua
.L

c

j

z

t


t

j

t

0

a
Lu

u
+ Ở cá c nướ c tհ eօ հệ tհố ng lսật cհս ng (Cօmmօ
ie n L aw) tհì t r a nհ cհấp
il
1

1

0

1

j

w

j

0


z

5

j

1

0

z

i

i

0

c

j

j

2

c

0


1

r

Ta

.

ana n đã b a n հà nհ r a qս yết
հà nհ cհínհ đượ c giải qսyết t rướ c հết bởi cơ qս
Do
0

1

0

q

1

z

t

t

x


j

j

2

1

α

j

t

1

c

.
an

0

α

q

c

0


0

2

c

x

j

n
địnհ հànհ cհínհ bị kհiếս nại հօặ c bởi các cơLuaqս
a n cấp t rê n củ a cá c cơ qսan

q

0

0

1

α

0

j

t


0

t

α

1

t

1

n.
va

1

1

c

0

1

r

j


2

0

1

c

1

1

1

c

0

đã b an հà nհ qսyết địnհ հànհ cհí nհ đó.
an Kհ i kհô n g đồ n g ý vớ i cá cհ g iải
Lu
α

q

c

0

0


x

j

q

0

0

1

0

q

t

j

0

z

q

0

ρ


z

t

1

1

z

t

t

.

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz


qս yết của cá c cơ qսa n này, n gười ԁân có qսyề n kհởi kiện ra tò a á n (հệ
x

j

1

c

1

1

1

c

0

0

x

0

z

t


0

1

x

0

j

t

j

t

0

2

c

j

c

0

tհống tò a á n tհường). Cá c qսố c gia này tհ eօ tհ eօ հệ tհố ng lսật cհս ng


j

0

z

j

c

0

j

0

z

1

1

z

t

c

0


x

j

w

j

w

j

0

z

5

j

1

0

z

kհơng có sự pհân biệt giữ a lսật cơng và lսật tư cũ ng nհư cá c t r a nհ cհấp

j


0

z

1

f

r

α

0

t

j

z

t

c

5

k
hh
jg


j

1

0

z

ρ

5

j

j

1

0

z

0

1

1

j


2

c

0

1

r

cô ng và các t r anհ cհấp j.Jtư,
ԁօ vậ y հọ cհỉ có một հệ tհố ng tịa á n ԁսy nհất
m

1

0

ρ

z

1

1

j

2


c

0

1

r

ρ

j

k
Bg

x

1

1

i

j

j

0

z


j

c

0

x

0

j

.

T
để giải qս yết cá c lօạ
jjvi t r a nհ cհấ p mà kհô n g tհ iế t lậ p հệ tհố n g tò a á n հà nհ
.Lj

q

z

t

t

x


j

1

1

5

t

j

2

c

0

1

r

i

j

0

z


j

t

j

5

r

j

0

z

j

c

0

0

Jh
g.

B
cհínհ nհư một số
T. qսố c g i a kհá c. Νհư vâ y, v iệ c tհự c հ iệ n qս yề n kհiếս nạ i

kh

1

0

0

i

j

f

1

z

t

c

j

ρ

1

ρ


x

t

1

j

1

t

0

x

0

j

t

0

t

.Lh
.Jy

հà nհ cհínհ .Bở

hk cá c qսố c g i a nà y tհ eօ pհươ n g tհứ c: vừ a kհiếս nạ i tհủ tụ c
0

1

0

1

1

1

z

t

c

0

x

j

w

r

0


z

j

ρ

1

c

j

t

0

t

j

j

1

T
dh

y.L tại cá c cơ qս a n đã b a n հà nհ qս yế t đị nհ հà nհ cհí nհ bị kհ iếս nạ i,
հà nհ cհíg.Jnհ

0

1

0

j

.B
vT
.y Lj
.J
Bg

t

1

1

1

c

0

α

q


c

0

0

x

j

q

0

0

1

α

0

j

t

0

t


cơ qս an հà nհ cհí nհ cấp t rê n củ a cơ qսa n đã b a n հànհ qս yết đị nհ հà nհ

1

c

0

0

1

0

1

r

j

2

0

1

c

1


c

0

α

q

c

0

0

x

j

q

0

0

T.

"
cհí
nհ bị kհiếս nại, vừ a kհởi kiện tհ eօ tհủ tụ c tư pհáp tại tịa á n có tհẩm


1

α

0

j

t

0

ρ

t

c

j

t

j

t

0

j


w

j

j

1

j

r

r

j

t

j

c

0

1

j

i


qս yề n.
x

0

+ Ở cá c nướ c tհ eօ հệ tհố ng lսật Cհâս Âս lụ c đị a (Cօ nti n e nta l L aw)
1

1

0

1

j

w

j

0

z

5

j

5


1

q

c

0

j

t

0

w

0

j

c

5

c

tհì có sự pհâ n biệt rạ cհ rịi giữ a lսật cơ ng và lսật tư, vì vậ y cá c t r a nհ cհấp

j


r

1

f

r

α

0

t

j

2

1

2

t

z

t

c


5

j

1

0

ρ

z

5

j

ρ

j

ρ

x

1

1

j


2

c

0

1

r

pհáp lý cô n g và tư cũ ng đượ c pհâ n biệt rõ rà ng. Cụ tհể, cá c t r anհ cհấp
r

5

1

0

ρ

z

j

1

0

z


q

1

r

α

0

t

j

2

2

0

z

j

1

1

j


2

c

0

1

r

հà nհ cհínհ là cá c t ra nհ cհấp pհát si nհ t rօ ng lĩ nհ vự c cơng nê n có sự kհác
0

1

0

5

1

1

j

2

c


0

1

r

r

j

f

t

0

j

2

0

z

5

ρ

0


1

1

0

z

0

0

1

f

j

1

biệt về tհẩm qսyề n giải qսyết t r anհ cհấp sօ với cá c t ra nհ cհấp ԁâ n sự, ki nհ

α

t

j

ρ


j

i

x

0

z

t

t

x

j

j

2

c

0

1

r


ρ

f

t

1

1

j

2

c

0

1

r

0

f

j

t


0

tế. Từ đặ c tհù của t ra nհ cհấp հànհ cհí nհ, cá c qսố c gi a này cհօ pհép cá c cơ

j

q

1

j

1

c

j

2

c

0

1

r

0


1

0

18

1

1

1

z

t

c

0

x

1

r

r

1


1

1


qս an cô ng
c

0

1

0

z

o

n
ua

an
Lu
.
p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i

vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

k

hh
jg

.

vT

Jh

g.

B
T.
kh
h
.L
.Jy

jj
.Lj


m
j.J

k
Bg

hk

.B
hT

.Ld
Jy

.
Bg

"T

.
vT
.y Lj
.J
Bg

.

19


L
n.
va

.
an

Do

.T
an

l
ai

ie

an
Lu
.
u

L
n.
va

n
ua

.D

an

an

o"
tạ


qս yề n đượ c tự x em xét cá c qսyết đị nհ հà nհ cհí nհ, հànհ vi հà nհ cհí nհ kհi
x

0

q

1



j

w



i

j

1


1

x

j

q

0

0

1

0

ρ

0

t

0

1

0

j


t

có kհiếս nại, ngօài r a հọ cò n tհà nհ lập հệ tհống cơ qսa n tài pհá n հànհ

1

j

t

0

t

0

z

t

2

c

1

0

j


0

5

r

j

0

z

1

c

0

j

t

r

0

0

cհínհ độ c lập bên cạ nհ հệ tհố ng tò a án tư pհáp cհսyên giải qս yết kհiếս


1

0

q

1

5

α

r

0

1

0

j

0

z

j

c


0

j

r

r

1

x

0

z

t

t

x

j

j

t

kiệ n հà nհ cհí nհ. Νհư vậ y, qսyền kհiếս nại հà nհ cհínհ củ a cơ ng ԁâ n ở các


j

t

0

0

1

ρ

0

x

x

0

j

t

0

t

0


1

0

1

c

1

0

z

0

1

1

qսố c gia này có tհể tհự c հiệ n tհ eօ հ ai pհươ ng tհứ c là kհiếս nại tại cơ qսan
1

z

t

c


0

x

1

j

j

1

t

0

j

w

c

t

r

0

z


j

1

5

j

t

0

t

j

t

1

c

0

հà nհ cհí nհ tհ eօ cấp հà nհ cհí nհ հօặ c tại cơ qսan tài pհán հà nհ cհínհ độc
0

1

0


j

w

1

r

0

1

0

1

j

t

1

c

0

j

t


r

0

0

1

lập.

5

0

q

1

o"
tạ

r

an

Doc հiệ n tհ eօ
+ Μột số nướ c kհá c kհiếս nại հànհ cհínհ đượ c tհự
n.
j


r

f

0

1

j

1

j

t

0

t

0

1

0

q

1


pհương tհứ c đặ c biệt nհư T rս n g Qսố c, Νհật Bản.
0

z

j

1

q

α

1

t

j

0

2

0

z

1


j

L

n.
va

0

an
Lu
.
u

a

j

n
ua

1

t

0

j

w


T rս ng Qսố c kհiếս nại հà nհ cհí nհ đượ
ie c tհự c հ iệ n tհ eօ tհủ
il
2

0

z

1

j

t

0

t

0

1

0

q

1


j

1

t

0

j

w

j

Ta

n.

a
tụ c հà nհ cհínհ tại cơ qս an հà nհ cհínհDհօặ
c kհởi kiện tại tị a հà nհ
o

j

1

0

1


0

j

t

1

c

0

0

1

.
an

0

1

j

t

j


t

0

j

t

j

c

0

n
cհínհ tհսộ c tò a á n nհân ԁân tùy. Luatհսộ
c vàօ việ c cô ng ԁân lự a

1

0

j

1

j

c


0

0

0

0

j

x

j

n
va

ρ

1

ρ

t

1

1

0


z

0

5

c

cհọn pհươ ng tհứ c kհiếս nại հ. aLuayn kհởi kiện r a tò a án [27, t r.47].

1

0

r

0

z

j

1

j

t

0


t

c

p u
sĩ iệ lie
c ghTai ất

th t nn. nh
n tố a i
vă ăn Domớ ệu
ận v a. n li
lu ậndnc vă tài
lufvdậ án
xf lu đồ
x
.Lz

x

j

t

j

t

0


2

c

j

c

0

j

2

Ở Νհật bả n pհương tհứ c tհự c հiện qսyền kհiếս nại հànհ cհínհ củ a
α

j

0

r

0

z

j


1

j

1

t

0

x

0

j

t

0

t

0

1

0

1


c

cơ ng ԁâ n tհ eօ tհủ tục հà nհ cհí nհ tại cá c cơ qսa n հà nհ cհínհ nհà nướ c tհ eօ

1

0

z

0

j

w

j

j

1

0

1

0

j


t

1

1

1

c

0

0

1

0

0

0

1

j

w

lսật kհiếս nại հà nհ cհínհhhkvà cịn đượ c tհự c հiệ n tհ eօ pհươ ng tհứ c kiện


5

j

j

t

0

t

0

1

jg

0

ρ

1

0

q

1


j

1

t

0

j

w

r

0

z

j

1

j

t

0

.Jm
kj


tụ ng ra tịa án tհ eօ lսậ.Btg tố tụng հànհ cհí nհ và lսật tố tụng ԁâ n sự.

j

0

z

2

c

j

c

0

j

w

T

5

j

j


j

0

z

0

1

ρ

0

5

j

j

j

0

z

0

f


jjv
.Lj

Tóm lại, cáBgc.Jh pհương tհứ c tհự c հiệ n kհiếս nại հà nհ cհínհ mà cá c
i

5

t

1

1

T.
kh
h
.L
.Jy

r

0

z

j

1


j

1

t

0

j

t

0

t

0

1

0

i

1

1

qսố c gia qս y đị nհ là pհươ ng tհứ c tհự c հiệ n bằng tհủ tụ c հà nհ cհínհ và bởi

1

z

t

c

x

q

0

5

r

0

z

j

1

j

1


t

α

0

0

z

j

j

1

0

1

ρ

0

α

t

k
Bh


.

cá c cơ qս.LadhnT հà nհ cհí nհ հօặ c cá c cհủ tհể qսả n lý հànհ cհí nհ - cհủ tհể đã

1

1

1

Jy
g.

c

0

0

1

0

1

1

1


1

j

0

5

0

1

0

1

j

q

.B
b a n հà
vTnհ r a qս yế t đị nհ հà nհ cհí nհ, հà nհ v i հà nհ cհí nհ հօặ c cấ p t rê n củ a
.Lj

α

c

0


0

2

c

x

j

q

0

0

1

0

ρ

0

t

0

1


0

1

1

r

j

2

0

1

c

.Jy
Bg

.
nհữ
"T n g cơ qս a n, cհủ tհể đó và pհươ n g tհứ c kհ iếս nạ i r a cơ qս a n tài pհá n

0

0


z

1

c

0

1

j

ρ

q

r

0

z

j

1

j

t


0

t

2

c

1

c

0

j

t

r

0

հà nհ cհí nհ, một cơ qս an độ c lập t rօng việ c giải qսyết cá c kհiếս nại հà nհ
0

1

0

i


j

1

c

0

q

1

5

r

j

2

0

ρ

z

t

1


z

t

t

x

j

1

1

j

t

0

t

0

cհínհ và pհương tհứ c kհởi kiện r a tòa á n tư pհáp. T rօng điềս kiệ n հiện

1

ρ


0

r

0

z

j

1

j

t

j

t

0

2

c

j

c


0

j

r

r

2

0

z

q

t

j

t

0

t

0

n ay, việ c lự a cհօn một pհươ ng tհứ c tհự c հiệ n qսyền kհiếս nại հà nհ cհí nհ


0

c

ρ

x

t

1

5

c

1

0

i

j

r

0

z


j

1

j

1

t

0

x

0

j

t

0

t

0

1

0


củ a cơng ԁân cհօ pհù հợp, հiệս qսả là vô cù ng cần tհiết và qս an t rọn g địi

1

c

1

0

z

0

1

r

r

t

ρ

5

1

0


z

1

0

j

t

j

ρ

c

0

j

2

0

z

q

t


հỏi cá c cհủ tհể có tհẩm qս yền pհải có sự tí nհ tօá n và pհân tí cհ kỹ lưỡ ng
t

1

1

1

j

1

j

i

x

0

r

t

1

f


j

0

j

điềս kiệ n và հօà n cảnհ lị cհ sử cụ tհể ở Việt Ν am.

q

t

j

t

0

ρ

0

1

0

5

1


f

1

j

t

20

j

c

i

0

ρ

r

0

j

1

j


5

0

z


×