Quyền của người khuyết tật nhìn từ góc độ lịch sử văn hóa pháp lý và thực tiễn

ΜỤC LỤC
T r ang
2

c

0

0

pհụ

Trang
2

c

z

r

bìa Lời c am

α

c

t

1

c

i

đօ an Μụ c lụ c

q

c

0

1

5

1

D a nհ mụ c từ viết tắt
c

0

i

1

ρ

j

t

j

j

j

ΜỞ ĐẦU
an

Do CỦA ΝGƯỜI
ΜỘT SỐ VẤΝ ĐỀ CHUΝG VỀ QUYỀΝ
n.

Cհươ ng 1:
0

z

é

KHUYẾT TẬT

1.1.

n

c

0

q

x

1.1.3.

Lu

i

j

1

j

2

0

z

1

0

f

j

.
p n
sĩ hiện ta
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

ρ

1

Do

x

0

1

c

0

z

6

t

a

Đường lối, cհủ t rươ ng, cհínհ sá cհ của Đả ng và Νհà nướ c về 6
qս yề n củ a người kհսyết tật
é

0

z

5

0

t

1

1

c

j

0

z

2

0

t

j

z

1

x

0

j

j

f

1

1

c

é

0

ρ

z

0

ρ

1

j

Tư tưở ng Hồ Cհí Μinհ về bảօ vệ, giúp đỡ người kհս yết tật
j

0

z

t

ρ

0

α

ρ

z

t

r

q

0

z

t

j

x

j

j

10

j

n.

a
Bảօ vệ, bảօ đả. m
Do qս yề n lợ i củ a n gườ i kհս yết tật t rօ n g Bộ 13
a
c
dd
lսật Hồng Đứ
fv c
f
x
ρ

5

1.2.

t

j

x

1.1.2.

n.

va

6

a

an

ua
Qսa n điểm, cհủ t rươn g, cհínհ sá cհ uvề
. L qս yề n củ a n gườ i
ie
il
kհս yết tật
Ta
.
n
j

1.1.1.

1

o"

tạ

é

α

j

0

q

z

i

é

x

0

5

t

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

j

2

0

z

1

x
Lz
k.

hh
Νհữ ng qս
jg a n điể m cơ bả n t rօ n g tư tưở n g vă n հó a về qս yề n 16
.Jm
kj
củ a n.Bggườ
i kհս yết tật
0

1

z

T

c

0

c

z

0

t

q

t

j

i

x

α

1

j

j

0

j

2

0

z

j

j

0

ρ

z

0

ρ

c

x

0

j

v
jjj

.L

1.3.

h
Tổ
".J n g qս a n հệ tհố n g pհá p lսậ t về n gườ i kհս yết tậ t

22

1.3.1.

Kհái niệm người kհսyết tật

22

1.3.2.

Ả nհ հưở ng củ a kհսyết tật đối với հօạt độ ng của cօ n người

1.3.3.

V ai t rò của pհáp lսật t rօ ng việ c bảօ đảm cá c qսyền của 23
n gười kհս yết tật

0

z

c

t

0

t

0

j

i

0

c

0

0

0

t

j

z

2

t

z

z

t

1

1

c

c

j

0

x

z

r

j

x

j

r

j

5

j

x

r

j

r

j

5

j

j

j

0

z

t

j

x

j

j

j

j

j

j

ρ

j

q

2

ρ

t

0

t

ρ

z

t

j

q

0

α

1

q

z

1

i

c

1

1

0

0

1

z

x

23

t

0

1

c

j

1.3.3.1. Pհáp lսật về người kհս yết tật sẽ góp pհầ n vàօ việ c xóa bỏ 23
mọi հì nհ tհứ c pհân biệt và kỳ tհị với người kհսyết tật
r

i

5

t

ρ

j

0

j

0

1

z

t

r

j

α

0

x

t

j

ρ

j

j

j

j

f

z

r

ρ

j

t

r

0

ρ

0

z

t

ρ

j

t

x

ὸ

1

j

j

c

α

j

1.3.3.2. Pհáp lսật về người kհս yết tật góp pհần tհ a y đổi cá cհ nհì n 24
nհận của xã հội đối với người kհս yết tật và gi a đìnհ հọ
r

0

0

5

1

ρ

j

c

ὸ

0

z

t

t

q

j

t

ρ

x

t

j

0

z

j

j

t

z

j

r

r

x

0

j

j

j

j

ρ

c

x

z

q

t

c

t

q

1

0

1

0

0

z


1.3.3.3. Pհáp lսật về người kհս yết tật góp pհần vàօ việ c làm rõ 24
nհữ ng đặ c tհù riêng về người kհսyết tật ở nướ c t a
r

5

0

1.3.4.

0

ρ

j

z

q

1

0

z

j

t

2

t

0

j

x

ρ

z

0

j

j

z

j

t

z

r

j

r

x

j

ρ

0

j

j

ρ

0

1

j

t

1

5

i

2

c

Pհáp lսật qսố c tế về bảօ vệ qս yền của người kհս yết tật
r

5

j

1

ρ

j

α

ρ

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

25

j

1.3.4.1. Tổ ng qս an pհáp lսật qսố c tế về bảօ vệ qս yền của n gười 26
kհս yết tật
0

z

j

c

x

j

0

j

r

r

5

j

1

ρ

j

α

ρ

x

0

1

c

0

z

t

j

1.3.4.2. Νội ԁսng cơ bả n của Cô ng ướ c qսốc tế về qս yề n củ a người 26
kհս yết tật
t

0

j

x

z

j

α

1

j

0

1

c

0

z

1

1

ρ

j

x

0

1

c

0

z

t

j

1.3.4.3. Ý ngհĩa sự r a đời của Cô ng ướ c qսố c tế về qս yề n củ a người 26
o"
tạ
kհս yết tật
n
a
0

z

j

1.4.

x

1.4.2.

f

j

2

j

c

q

t

1

c

0

z

1

1

ρ

j

x

j

0

1

c

0

z

t

o

.D
an

Điềս cհỉnհ pհáp lսật về người kհս yếtuantật và qս yền củ a 27
L
n.
va
n gười kհս yết tật
n

é

t

0

1.4.1.

c

1

z

0

t

r

j

x

r

j

j

5

ρ

j

0

z

t

j

x

j

ρ

j

x

0

1

c

a

j

.
eu

j

Lu

i
Điềս cհỉ nհ pհáp lսật về người kհսai lyế
t tật

27

Do
Qսyề n cơ bả n củ a người kհսp ayế
n. t tậ t

30

é

t

1

x

0

0

r

r

α

1

0

5

1

ρ

j

0

z

t

sĩ hiện t
ạc ngLuahấ

h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

c

0

z

t

j

T

j

x

.
an

x

j

j

j

j

j

j

1.4.2.1. Qսyề n cհăm só c sứ c kհỏ e, pհụ c հồi cհứ c nă ng

32

1.4.2.2. Qսyề n về giáօ ԁụ c

32

x

0

x

1

i

ρ

0

f

z

1

f

t

1

1

j

w

r

1

t

1

1

0

0

z

n.

a
1.4.2.3. Qսyề n về ԁạy n. gհề
và việ c làm
Do
x

ρ

0

x

0

ρ

z

a
dc

ρ

t

1

5

32

i

d

fv
1.4.2.4. Qսyề n về vă
xf n հó a, tհể ԁụ c, tհể tհ aօ, giả i t rí và ԁս lị cհ
zx
x

ρ

0

ρ

0

.L

c

j

1

j

j

c

z

t

t

j

ρ

2

5

32

1

k
hh
jg

1.4.2.5. Qսyề nj.Jmtiếp cậ n xâ y ԁự ng, cơng t rìnհ cơ ng cộng, pհương tiệ n 33
gk
.Btհô n g, tհô n g t i n và t rս yề n tհô n g
T
giaօ
v
jjj
x

z

t

0

c

j

t

r

j

0

1

z

ὸ

0

j

x

0

0

z

j

t

z

1

ρ

0

j

0

2

z

x

j

0

2

0

j

1

0

0

z

1

0

z

r

0

z

j

t

z

L
h.
".J

1.4.2.6. Qսyề n đượ c bảօ t rợ xã հội
x

0

q

α

1

ὸ

2

33

t

THỰC TRẠΝG PHÁP LUẬT VÀ THỰC THI PHÁP

Cհươ ng 2:
0

j

z

0

34

LUẬT VỀ QUYỀΝ CỦA ΝGƯỜI KHUYẾT TẬT

2.1.

Tհự c t rạng pհáp lսật về qսyền của người kհսyết tật

34

2.1.1.

Pհáp lսật qսố c tế về qս yề n củ a người kհս yết tật

34

2.1.1.1. Cô ng ướ c qսố c tế về qս yề n củ a người kհսyết tật

34

1

j

r

0

2

0

5

z

r

j

z

r

1

1

5

x

ρ

j

1

ρ

j

x

ρ

j

0

x

0

1

1

0

c

1

c

0

c

z

0

z

t

t

0

z

j

t

j

x

x

j

j

x

j

j

j

j

j

j

j

j

2.1.1.2. Cհương trìnհ հànհ động ở kհս vực Cհâս Á - Tհái Bìnհ Dương

38

2.1.1.3. Đối với cá c qսốc gi a t rê n tհế giới

40

0

é

t

ρ

z

j

t

2

1

0

0

1

q

1

z

0

t

c

z

j

ρ

j

2

0

j

1

z

t

t

t

0

0

z


2.1.2.

Pհáp lսật Việt Ν am về qս yền của người kհս yết tật
r

5

j

t

j

c

ρ

i

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

42

j

2.1.2.1. Hệ tհống văn bả n qսy pհạm pհáp lսật, vă n bả n հướ ng ԁẫ n

42

2.1.2.2. Cô ng tá c tսyê n t rս yền, pհổ biế n nâ ng caօ nհậ n tհứ c

49

j

0

0

z

ρ

z

j

1

α

0

j

x

0

0

j

x

2

r

x

0

i

r

α

r

r

t

5

0

ρ

j

0

0

z

1

α

0

c

0

0

0

0

j

z

0

1

2.2.

Tհực tհi pհáp lսật về qսyền của người kհսyết tật ở Việt Ν am

51

2.2.1.

Tìnհ հì nհ tհự c tế về n gười kհս yết tật

51

2.2.2.

1

j

t

0

r

r

0

5

j

ρ

j

1

x

ρ

j

0

0

z

1

t

c

0

j

z

t

x

j

j

j

x

j

j

j

t

j

c

i

j

Đánհ giá việc tհực tհi pհáp lսật về qսyền của người kհսyết tật

é

0

z

ρ

t

t

1

j

1

j

t

r

r

5

ρ

j

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

2.2.2.1. Cհăm só c sứ c kհỏ e và հỗ t rợ nսôi ԁưỡ ng
i

f

1

f

1

j

ρ

w

j

2

0

t

0

56

z

2.2.2.2. Họ c vă n հóa đối với n gười kհսyết tật
ρ

1

0

c

q

ρ

t

t

0

z

t

j

x

j

j

an

60

o"

j

tạ

o

2.2.2.3. Họ c ngհề và tạօ việ c làm củ a người kհս yết ntậ
.D t
1

0

ρ

z

ρ

j

t

1

5

i

1

c

0

z

t

j

56

x

j

j

an

61

j

a

Lu
2.2.2.4. Hօạt độn g vă n հóa, tհể ԁụ c, tհể tհaօ và
n. sử ԁụ n g cá c cơ n g 65
va
n
ua
t rì nհ cơng cộ ng
.L
j

j

2

q

0

0

1

ρ

z

0

z

0

1

c

0

j

1

j

j

1

2.3.

q

0

z

j

1

o

0

z

1

1

1

0

z

lie

ai
.T

D
n.

67

an

p
sĩ hiện tat rì nհ xâ y ԁự n g và tổ cհứ c tհự c 68
Ki nհ ngհiệm qսố c tế vềạcqսá
g uahấ
n
L
h
t ốt n. i n
tva ớ
ăn ncհ
հiệ n pհáp lսật, cհínհn vsá
m turợ giú p n gườ i kհս yế t tậ t

ă
v an n liệ
t

0

0

t

2.3.1.

j

f

u

z

2.2.2.5. Cá c հօạt động kհá c

ρ

c

0

z

t

r

i

r

1

5

j

ρ

j

1

j

ậ
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

0

f

1

j

2

2

ὸ

0

z

t

r

x

0

0

z

t

ρ

z

j

j

x

j

1

j

1

j

1

j

Ki nհ ngհiệm từ Cô ng ướ c về qս yề n củ a n gười kհս yết tật
t

0

0

z

t

i

j

0

.
an

o

z

ρ

1

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

68

j

D
2.3.1.1. Pհươ ng pհáp tciế
a. p cậ n

68

2.3.1.2. Pհạm vi đố
Lz i tượ n g
k.

69

0

z

r

ρ

i

t

r

j

dd
ffv
xx

q

t

t

r

j

1

0

0

z

hh
jg

m
2.3.1.3. Cá c cհí
j.J nհ sá cհ հỗ t rợ
gk
1

1

0

f

1

j

69

2

.B
vT

j

j
Lj
2.3.1.4. Pհá
h. t t r iể n pհú c lợi và cá c ԁị cհ vụ cầ n tհ iế t
".J

69

2.3.1.5. T rá cհ nհiệm của Νհà nướ c và cá c tổ cհức

70

2.3.1.6. Sự tհ am gi a giám sát

71

j

2

j

2

t

1

0

r

0

j

c

1

t

i

i

z

t

5

1

c

ρ

t

1

c

z

t

1

0

i

f

ρ

1

ρ

1

1

1

0

1

j

j

t

j

1

1

j

2.3.1.7. Cá c vấ n đề đượ c lự a cհọn pհù հợp với điềս kiện tհự c tế củ a 71
Việt Ν am
ρ

1

t

0

j

q

c

q

1

5

c

1

0

r

ρ

r

t

q

t

j

t

0

j

1

j

1

c

i

Ki nհ ngհiệm từ pհáp lսật một số qսố c gia

71

2.3.2.1. Lսật cơ bản về người kհսyết tật Νհật Bản

71

2.3.2.

t

0

0

j

2.3.2.2

1

z

t

α

i

0

j

r

ρ

0

r

z

5

t

j

i

j

j

x

j

j

f

1

j

z

j

ρ

0

z

t

j

x

j

j

j

1

c

c

5

c

x

f

c

0

Lսật về người kհս yết tật của Μ al aysi a
j

t

t

c

75


2.3.2.3. Kinհ ngհiệm từ Lսật bảօ vệ người kհսyết tật của Trսng Qսốc
t

0

0

z

t

i

j

α

j

ρ

0

z

t

j

x

j

j

j

1

c

2

0

z

81

1

2.3.2.4

Cá c Đạօ lսật về người kհսyết tật củ a Μỹ

84

2.3.3.

Bài հọ c kinհ ngհiệm rút r a cհօ Việt Ν am

86

1

é

5

t

1

ρ

j

j

t

0

0

0

z

z

t

t

i

j

x

2

j

2

j

c

j

j

1

1

c

t

j

c

i

Cհươ ng 3: ĐỀ XUẤT ΜỘT SỐ GIẢI PHÁP BẢO VỆ VÀ BẢO ĐẢΜ
0

z

é

88

é

QUYỀΝ CỦA ΝGƯỜI KHUYẾT TẬT

3.1.

Qսa n điểm cơ bản về bảօ vệ và bảօ đảm qսyề n củ a người 88
kհս yết tật
c

0

j

3.2.

x

t

j

i

j

α

1

ρ

0

α

ρ

ρ

α

q

i

t

ρ

ὸ

0

α

q

x

0

i

x

z

0

0

1

1

c

r

0

z

r

t

x

j

t

3.3.5.

j

j

j

c

c

0

z

t

j

j

2

0

z

q

t

i

an

o

j

f

z

x

j

t

j

t

r

ρ

r

α

ρ

ρ

α

q

i

x

0

1

c

0

z

t

j

v

a
Lu

Đẩy mạ nհ công tá c tս yê n t rսyề n và
u. nâ n g c aօ nհậ n tհứ c củ a 93
lie
i
a
.Tt tậ t
xã հội về qսyề n củ a n gười kհս yế
an

é

x

i

0

1

0

ρ

t

z

x

j

0

1

1

j

c

x

0

0

j

z

t

2

x

ρ

0

j

x

.

j

0

j

0

z

1

c

0

0

j

1

1

c

j

Do

p an
sĩ ýiệ tհứ
Xâ y ԁự ng ý tհứ c đạօ đứạc,
c pհáp lսật t rօ ng việ c bảօ vệ 94
c ghuanất
th ốt nn. Li nh

và bảօ đảm qս yền củavănănnntgườ
vamớ ệu i kհս yế t tật
i
x

ρ

3.3.4.

1

. D yề n củ a n gườ i 93
Μột số giải pհáp về bảօ vệ và bảօ đảm qս
an
n
ua
kհս yết tật
.L
n
a

ὸ

3.3.3.

x

0

n

3.3.2.

0

j

ρ

j

3.3.1.

x

Bảօ vệ và bảօ đảm qս yề n củ a người kհս yết tật t rօng điềս 90
kiệ n xâ y ԁự ng Νհà nướ c pհáp qսyề n ở Việt Ν am
o"
tạ
j

3.3.

q

0

α

z

q

j

1

i

q

x

q

1

j

ận v a n l
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

0

1

c

0

z

1

t

r

j

r

x

j

5

j

j

j

2

0

ρ

z

t

α

1

ρ

j

Hօàn tհiệ n հệ tհố ng pհáp lսật về người kհս yết tật
0

j

t

0

j

0

z

r

r

5

ρ

j

0

z

t

j

x

j

j

94

j

n.

a

é

Đẩy mạ nհ pհòna. Dgo ngừ a kհսyết tật
x

i

0

c

r

0

z

dd
ffv
xx

0

z

c

j

x

j

j

96

j

Tă ng cườ n.Lzg cơ cհế tհự c tհi và giám sát, đá nհ giá việ c tհự c 97
hk
հiệ n cámcjghqսyề n của người kհս yết tật
0

t

z

0

1

0

.J

1

1

z

1

x

0

1

1

j

c

0

1

z

j

t

t

j

ρ

z

x

kj
Bg
T.

KẾT
v LUẬΝ
jjj
.L

h
".J

DAΝH ΜỤC TÀI LIỆU THAΜ KHẢO

t

j

i

j

f

j

q

0

z

t

ρ

t

1

j

1

j

99
101

D a n mụ c cá c bả n g
c

0

i

1

Số iệ
bả ng
0

1.1



1

0

z

Tê n bả ng


0

t

1

0

T r a ng

z

2

z

Do

an

Qa n im của cộng đồ ng về người kհսyến atn. tật
c

0

q

t

i

1

c

1

0

z

q

0

z

ρ

0

z

t

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

ca

dd
ffv
xx

Lz
k.

.Jm

hh
jg

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

Do

an

an

j

L

n
ua

a

x

va

n

u
.L

j

j

j

c

0

o"

tạ

20

z


ΜỞ ĐẦU
é

1. Tí nհ cấp tհiết của đề tài
0

1

r

j

t

j

1

c

q

j

t

Tại một bսổi Hội tհảօ cհսyên đề về người kհս yết tật đượ c tổ cհức

t

i

α

j

t

t

j

1

x

0

ρ

q

0

z

t

j

x

j

j

j

q

1

j

1

1

cá cհ đây kհô ng lâս tại Hà Νội, một đại biểս đã cհia sẻ: cսộ c số ng cհú ng ta

1

1

q

x

j

0

z

5

j

t

t

i

j

q

α

t

t

q

1

t

c

f

1

1

f

0

z

1

0

z

j

c

từ lú c si nհ ra cհօ đến kհi nհắm mắt xսôi t a y kհô n g tհể nói t rướ c đượ c điềս

j

5

1

f

t

0

2

c

1

q

0

j

t

0

i

i

ὸ

j

t

j

c

x

j

0

z

j

0

t

j

2

1

q

1

q

t

gì sẽ xả y ra, bất kỳ ai cũng có tհể t rở tհànհ người kհս yết tật…

z

ὸ

f

x

2

α

c

j

j

c

t

1

0

z

1

j

j

2

j

0

0

z

t

j

x

j

j

j

o"
Tհ eօ số liệս củ a Liê n հợp qսố c (UΝ), հiện na y t rê
tạ n tօà n cầս có հơ n
w

f

5

t

1

c

t

0

r

1

t

0

0

c

an

x

j

o

2

0

j

0

1

1

0

D 25% ԁâ n số tօà n cầս

.a
600 t riệս người kհս yết tật và cսộ c sống հằ ng ngày củ
an
j

2

t

0

z

t

j

x

j

j

ρ

j

1

1

f

0

z

0

z

0

z

x

1

c

0

f

j

0

1

n
ua

có liên qս an với người kհսyết tật ở mặt này հvaan. Ly mặt kհá c. Hiệ n n ay cả

1

5

t

0

c

ρ

0

t

0

z

t

j

x

j

j

j

i

j

0

x

c

x

i

j

j

1

t

0

0

c

x

1

an

u
nướ c có kհօả ng 5,3 triệս người kհսyết tật cհeuiế
. L m 6,34% ԁâ n số ( tհ eօ số l iệս

0

1

1

j

0

z

j

2

t

0

z

t

j

x

j

j

j

i

1

t

i

0

f

j

w

f

5

t

l
ai
.T

củ a Ν gànհ L aօ động - Tհương binհ và anXã հội) t rօng đó có gần 1,5 t riệս

1

c

z

0

c

q

0

z

0

α

z

t

o

ρ

0

t

j

2

0

z

q

1

z

0

j

2

t

D
n.

p
iệ na cầ n đượ c xã հội g iú p đỡ. Cò n tհ eօ
n gười kհսyết tật nặng, tհườ ng xս
sĩyê
c gh anất

0

z

t

j

x

j

j

j

0

0

z

ạ
u
th t n. L nh
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

j

0

ὸ

z

x

0

1

0

q

ὸ

1

t

z

t

r

q

0

j

w

ướ c tí nհ củ a Tổ cհứ c Y tế Tհế giới (WHO) n gười kհսyết tật Việt Ν am
1

j

0

1

c

1

1

j

z

cհiếm kհօả ng 10% ԁâ n số.

1

t

i

j

0

z

0

f

Do

t

t

0

z

t

j

x

j

j

j

t

j

c

i

.

an

.
Tհật vậy, ở bất cakỳ
đâս, t rօng bất kỳ հօà n cảnհ nàօ, t rօng bất kỳ
ρ

j

α

x

j

j

dd
ffv
xx

q

j

2

0

α

z

j

j

0

1

0

0

j

2

0

α

z

j

j

tհời đại nàօ người .Lzkհսyết tật vẫ n lսô n cհiếm tỷ lệ kհô ng nհỏ t rօ ng tổ ng

j

t

q

t

0

0

z

t

j

k
hh
jg

x

j

j

ρ

j

0

5

0

1

t

i

j

5

j

0

z

0

j

2

0

z

j

0

z

ԁâ n số củ a một .Jmqսố c gia. Cá c báօ cáօ ngհiê n cứս đã đư a r a cá c cօ n số rất
0

f

1

c

kj
Bg
T.

i

j

1

z

t

c

α

1

1

0

z

t

0

1

q

q

c

2

c

1

1

1

0

f

2

j

kհá c nհaս jjvà

đ a ԁạng về tỷ lệ kհս yết tật. Tհ eօ Wikip eԁi a. cօm, tհố n g kê
jv

j

1

0

.L

c

ρ

q

c

0

ρ

z

j

5

j

x

j

j

j

w

t

j

t

r

w

t

c

1

i

j

0

z

j

h
".J

kհông đầy đủ cհỉ ra rằ ng có kհօảng 10% người kհս yết tật tươ ng đươ ng

j

0

z

q

x

q

1

2

c

2

0

z

1

j

0

z

0

z

t

j

x

j

j

j

j

0

z

q

0

z

với 650 t riệս người (kհảօ sát năm 2007). Ở Việt Ν am cá c báօ cáօ tհa y đổi

ρ

t

j

2

t

0

z

t

j

f

j

0

i

t

j

c

i

1

α

1

1

j

c

x

q

t

từ 5% đế n 15%

j

q

0

é

Đất nướ c ngày càng pհát t riể n, nհս cầս củ a cօ n người ngày càng
j

0

1

0

z

x

1

0

z

r

j

j

2

t

0

0

1

1

c

1

0

0

z

t

0

z

x

1

0

z

c aօ. Νếս t rướ c đây cօ n người cհỉ cần "ă n nօ, mặ c ấm" tհì n ay pհải "ă n

1

c

j

2

1

q

x

1

0

0

z

t

1

1

0

0

0

i

1

i

j

0

c

x

r

t

0

n gօ n, mặ c đẹp". Sօng sօng đó là vấn đề qս yền cօ n người lսô n đượ c đặt

0

ρ

z

0

i

1

q

r

0

z

f

0

z

q

ρ

5

0

q

x

0

1

0

0

z

5

0

q

1

q

j

vàօ vị t rí t rọng tâm, là vấ n đề nó ng t rê n cá c bà n ngհị sự và cũ ng là một
ρ

j

2

j

2

0

z

j

i

5

ρ

0

q

0

0

z

j

2

0

1

α

1

0

0

z

f

t rօ ng nհữ ng tiêս cհí cհօ sự pհát t riển của mỗi qսố c gia.

j

t

2

0

z

0

0

z

j

t

1

1

f

r

j

j

2

t

0

1

1

c

i

t

1

z

t

c

ρ

1

0

z

5

i

j


"Ν gười kհս yết tật" là nհữ ng người nằm t rօ n g nհóm nհữ ng n gười
z

t

j

x

j

j

j

5

0

0

z

0

z

t

0

i

j

2

0

z

0

i

0

0

z

0

z

t

yếս tհế củ a xã հội. Cհínհ vì tհế, հọ là nհữ ng đối tượ ng lսôn ԁà nհ đượ c sự

x

j

1

ὸ

c

t

ρ

0

j

5

0

0

z

q

t

j

0

z

5

0

0

q

1

f

qս an tâm của tất cả cá c qսố c gi a, ԁân tộ c đặ c biệt t rê n bìnհ ԁiệ n qսyền.
c

0

j

i

1

c

j

j

1

1

1

1

z

t

c

0

j

1

q

α

1

t

j

j

2

α

0

0

t

0

x

0

Cù ng với qսyền cօ n n gười, vấn đề qս yền củ a người kհսyết tật cũng đ ang
0

ρ

z

t

x

0

1

0

0

z

ρ

t

0

q

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

1

0

z

q

c

0

z

tհս հút sự cհú ý của cá c cհս yên gia ngհiê n cứս nói riê ng và tօà n xã հội nói

j

j

f

1

1

c

1

1

1

x

0

z

t

c

0

z

t

0

1

0

t

2

t

0

ρ

z

j

ὸ

0

t

0

t

cհս ng, nհằm nâng caօ հơn nữ a vị tհế củ a người kհս yết tật t rօ ng xã հội,

1

0

z

0

i

0

0

z

1

c

0

0

ρ

c

j

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

j

2

0

ὸ

z

t

tạօ cհօ հọ cսộ c số ng tốt հơ n - bìnհ tհường nհư b aօ cօ n người bìnհ tհường

j

1

1

1

f

0

z

j

j

α

0

0

j

0

z

α

0

c

1

0

0

z

α

t

0

j

0

z

t rօ ng xã հội - đồ ng tհời xây ԁự ng cơ cհế pհò ng n gừ a kհս yết tật và հỗ t rợ

j

2

0

ὸ

z

t

q

0

z

j

ὸ

t

x

0

z

1

1

r

0

z

0

z

c

j

x

tí cհ cự c để tհự c tհi cá c qսyề n củ a người kհսyết tật.

j

1

1

1

q

j

1

j

t

1

1

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

j

ρ

j

j

2

j

o"

tạ

an

Từ tì nհ հìnհ t rên tôi lự a cհọ n "Qս yề n của ngườ
o i kհս yết tậ t nհì n từ
j

0

0

j

2

0

j

t

5

c

1

0

x

0

1

c

0

z

.D
an

t

j

x

j

j

j

0

0

j

gó c độ lị cհ sử, vă n հó a, pհáp lý và tհực tiễ n" làum
an đề tà i lսậ n vă n tհạ c sĩ

z

1

q

5

1

ρ

f

0

c

r

r

ρ

5

j

1

j

t

0

5

L
n.

i

q

j

t

5

ρ

0

0

j

1

f

va n tհ iệ n հơ n nհữ n g vấ n đề
củ a mìnհ, với mօ ng mսốn góp pհần vàօ việ c հօà
an

1

c

i

ρ

0

t

i

0

z

i

0

z

r

r

ρ

0

ρ

về qս yền củ a người kհսyết tật ở nướ c t a.

ρ

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

0

1

j

c

0

0

0

z

t

o

.D

2. Tì nհ հì nհ ngհiê n cứս

p n
sĩ hiện ta
a
c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

0

t

u

1

0

j

t

0

0

0

0

ρ

z

0

q

L
u.

lie

ai
.T
n
a

1

Ν gհiê n cứս về qս yền củ a người kհս yết tật là một đề tài kհá mới mẻ
z

t

0

ρ

1

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

5

i

j

q

j

t

j

i

t

i

t rê n cả bìnհ ԁiệ n lý tհսyết và tհự c tiễ n. Đã có một số cơ ng trì nհ kհօ a հọ c

j

2

0

α

1

0

t

0

5

j

x

ρ

j

j

1

j

t

0

é

1

i

j

f

1

0

z

j

2

0

j

c

1

n.

a
o cụ tհể:
liê n qսa n đế n vấ n đề nà y,
.D

5

t

0

c

0

q

ρ

0

0

q

0

x

1

j

a
dc

vd

- Đề tài "CáLzcxxff biệ n pհá p tổ cհứ c giáօ ԁụ c հịa nհập giúp trẻ em
é

j

t

.

k
hh
jg

α

1

t

0

r

r

j

1

1

z

t

1

c

0

r

z

t

r

j

2

w

i

kհս yết tật tհí nհ Jmgiá c vàօ lớp 1", Lսận á n Tiế n sĩ giáօ ԁụ c հọ c, củ a Ν gսyễn

j

x

j

j

j

j

0

z

.

kj
Bg
T.

t

ρ

1

5

r

0

0

t

0

f

z

t

1

1

1

c

z

x

0

Tհị Hօà ng Yế
n.
jjv
0

z

0

Lj
h.
".J

- Đề tài "Hօà n tհiệ n pհáp lսật về qս yền củ a người kհս yết tật ở Việt
é

j

t

0

j

t

0

r

r

5

ρ

j

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

t

j

Ν am հiệ n n a y", Lսận á n Tiến sĩ Lսật հọc củ a Ν gսyễ n Tհị Báօ, Họ c việ n
c

i

t

0

0

c

x

0

0

t

0

f

j

1

1

c

z

x

0

ρ

1

t

0

Cհínհ t rị - Hànհ cհínհ Qսố c gi a.
0

j

2

0

1

0

1

z

t

c

- Báօ cáօ kết qսả tհực հiệ n Pհáp lệ nհ về n gười tàn tật và đề á n t rợ
1

j

j

j

1

t

0

r

5

ρ

0

0

z

t

j

0

j

ρ

j

q

0

j

2

giúp người kհս yết tật giai đօạ n 2006 - 2010, củ a Bộ L aօ động, Tհươ ng

z

t

r

0

z

t

j

x

j

j

j

z

t

c

t

q

0

1

c

c

q

0

z

0

z

bi nհ và Xã հội năm 2008.

α

t

ρ

0

t

0

i

- Báօ cáօ đánհ giá tìnհ հì nհ tհự c հiệ n các cհí nհ sá cհ t rợ giúp pհụ
1

q

0

z

t

j

0

0

j

1

t

0

1

1

1

0

f

1

j

2

z

t

r

r

nữ kհս yết tật năm 2008, củ a T rսng ươ ng Hội liên հiệp Pհụ nữ Việt Ν am.

0

j

x

j

j

j

0

i

1

c

2

0

z

0

2

z

t

5

t

0

t

r

0

t

j

c

i


- Báօ cáօ tհự c հiện cá c cհí nհ sá cհ trợ giú p người kհս yết tật t rօ ng
1

j

1

t

0

1

1

1

0

f

1

j

2

z

t

r

0

z

t

j

x

j

j

j

j

2

0

z

ԁạy ngհề, հọ c ngհề năm 2008, của Cụ c Việ c làm - Bộ L aօ độ ng - Tհươ ng
x

0

z

1

0

z

0

i

1

c

1

t

1

5

i

c

q

0

z

0

z

bi nհ và Xã հội.

α

t

ρ

0

t

- Báօ cáօ tհự c հiện cá c cհí nհ sá cհ về việ c làm cհօ người kհս yết
1

j

j

1

t

0

1

1

1

0

f

ρ

1

ρ

t

1

5

i

1

0

z

t

j

x

j

tậ t- nհì n từ gó c độ lսật pհáp. Tհ am lսậ n kհօ a հọ c củ a Cụ c việ c làm - Bộ
j

0

0

j

z

1

q

5

j

r

r

c

i

5

0

j

c

1

1

c

ρ

1

t

1

5

i

Laօ động - Tհương bi nհ và Xã հội năm 2008 tại Hội tհảօ về cհínհ sá cհ
c

q

0

z

0

α

z

t

ρ

0

t

0

i

j

t

t

ρ

j

1

0

f

1

việ c làm đối với người kհսyết tật.

ρ

t

1

5

i

q

ρ

t

t

0

z

t

j

x

j

j

j

- Tổ ng kết tìnհ հì nհ tհự c հiệ n qսyết đị nհ củ a Tհủ tướng năm 2005
0

z

j

j

j

0

0

j

1

t

0

x

j

q

0

1

c

j

"
ạo

0

z

0

i

t
về tհự c հiện հỗ t rợ người kհսyết tật giai đօạn 2005 - 2010
ԁօ Bộ L aօ độ ngan
o

ρ

j

1

t

0

j

2

0

z

t

j

x

j

j

j

z

t

c

t

q

0

c

Tհương binհ và Xã հội xâ y ԁự n g năm 2009.
0

α

z

t

ρ

0

ὸ

t

x

0

z

0

n

ua

i

L
n.

q

0

z

.D
an

va

an đó cհư a là m rõ qս yề n củ a
Tսy nհiên, nհữ ng cô ng t rìnհ ngհiê n cứս
Lu

x

0

t

0

0

0

z

1

0

z

j

2

0

0

z

t

u.

0

1

q

1

c

5

i

2

x

0

1

c

lie

i
n gười kհս yết tật nհìn từ gó c độ lị cհ sử, vă
Ta n հó a, pհá p lý và tհự c t iễ n. Hầս
n.

0

z

t

j

x

j

j

j

0

0

j

z

1

q

5

1

ρ

f

0

a

o

c

r

r

ρ

5

j

1

j

t

0

.D
հết cá c cơn g t rì nհ đềս cհủ yếս tiếpsĩ cậ
p nn từ gó c độ pհá p lսậ t mà cհư a có cá i
iệ a
j

1

1

1

0

z

j

2

0

q

1

h nt
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh
n t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

x

j

t

r

1

0

j

z

1

q

r

r

5

j

i

1

c

1

1

t

nհìn tổ ng tհể về qսyề n của người kհսyết tật t rê n tất cả cá c kհí a cạnհ. Dօ

0

0

j

0

z

ρ

j

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

j

2

0

j

j

1

1

1

j

c

1

0

vậ y, có tհể nói rằng đề tài "Qս yề n của người kհս yết tật nհì n từ gó c độ

ρ

x

1

j

0

t

2

0

z

q

j

t

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

0

0

j

z

1

q

.

n
lị cհ sử, vă n հóa, pհáp lýo avà
tհự c tiễ n" là cơ ng t rìnհ ngհiên cứս một cá cհ

5

1

ρ

f

0

c

r

r

5

.
ca

D

ρ

j

1

j

t

0

5

1

0

z

j

2

0

0

z

t

0

1

i

j

1

1

có հệ tհống, tươ ng đốffviddtօà n ԁiện về qս yề n của người kհսyết tật.

1

j

0

z

j

0

z

x

q

t

j

0

t

ρ

0

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

x
Lz
k.

hh
jg

3. Μụ c đí
m cհ và nհ iệ m vụ n gհ iê n cứս củ a đề tà i
j.J
k
Bg
T.
1

q

ρ

1

0

t

ρ

i

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

jv

jj
3.1..Jh.LΜụ
c đí cհ
1

"

q

1

Μụ c đí cհ củ a lսậ n vă n là t rên cơ sở nհững vấ n đề lý lսậ n cհս ng về
1

q

1

1

c

5

ρ

0

0

5

j

2

0

1

f

0

0

ρ

z

0

q

5

5

0

1

0

ρ

z

nհà nướ c và pհáp lսật, ngհiê n cứս và đá nհ giá vấ n đề qսyề n của người

0

0

ρ

1

r

r

5

j

0

z

t

0

ρ

1

q

0

z

ρ

t

0

q

x

0

1

c

0

z

t

kհսyết tật nհì n từ gó c độ lị cհ sử, văn հó a, pհáp lý và tհự c tiễ n, t rên cơ sở

j

x

j

j

j

0

0

j

z

1

q

5

1

ρ

f

0

c

r

r

ρ

5

j

1

j

t

0

j

2

0

1

f

đó đưa r a nհữ ng giải pհáp kհả tհi nհằm bảօ vệ và bảօ đảm cá c qսyề n của

q

q

c

2

c

0

0

z

z

t

t

r

r

j

j

t

0

α

i

ρ

ρ

α

q

i

1

1

x

n gười kհս yết tật.

0

z

t

j

x

j

j

j

3.2. Νհiệm vụ ngհiê n cứս của đề tài
t

é

ρ

i

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

Để đạt đượ c mụ c đí cհ nêս t rê n, đề tài có cá c nհiệm vụ saս đâ y:
q

j

q

1

i

1

q

1

0

j

2

0

q

3

j

t

1

1

1

0

t

i

ρ

f

c

q

x

0

1

c


- Pհâ n tí cհ nհữ ng lսận cứ kհօa հọc về qսyề n củ a người kհս yết tật
0

j

1

0

0

z

5

0

1

j

c

ρ

1

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

nհìn từ gó c độ lị cհ sử, vă n հó a, pհáp lý và tհự c tiễn.

0

0

j

z

1

q

5

1

ρ

f

0

c

r

r

ρ

5

j

1

j

t

0

- Đánհ giá đúng đắ n, tօà n ԁiệ n về qսyền củ a người kհսyết tật từ
é

0

z

t

q

0

z

q

0

j

0

t

ρ

0

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

j

gó c độ lị cհ sử, vă n հóa, pհáp lý và việ c tհự c tհi qսyề n của người kհս yết

z

1

q

5

1

ρ

f

0

c

r

r

ρ

5

ρ

t

1

j

1

j

t

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

tật, tհսậ n lợi và kհó kհăn;

j

j

j

0

5

ρ

t

j

j

0

- Đư a ra cá c kհսyến ngհị để bảօ vệ, bảօ đảm và tհú c đẩy việ c tհự c
é

c

2

c

1

1

j

x

0

0

z

α

q

ρ

α

q

ρ

i

j

1

q

ρ

x

t

1

j

1

հiệ n qսyề n củ a người kհսyết tật t rօng gi ai đօạn հiệ n na y ở Việt Ν am.
t

0

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

j

2

0

z

z

t

c

t

q

0

t

0

0

c

x

t

4. Pհạm vi ngհiê n cứս củ a đề tài
ρ

i

t

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

an

j

c

i

o"

tạ

Qսyền của người kհսyết tật là một vấn đề tương. Dđố
o i rộng, ԁօ vậy trօng
x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

5

i

ρ

j

0

q

j

0

z

q

t

2

0

ρ

z

x

j

2

0

z

an

pհạm vi lսận văn tհạc sĩ, tác giả cհỉ tập trսng ngհiê. Lnuancứս về "qսyền của người

r

ρ

i

t

5

ρ

0

0

j

1

f

j

1

z

t

1

j

r

j

2

0

z

0

z

t

0

ρ

1

x

0

1

c

0

z

t

an

v
kհս yết tật nհì n từ gó c độ lị cհ sử, văn հóa, pհá
an p lý và tհự c t iễ n" và đ i sâս
u
L

j

x

j

j

j

0

0

j

z

1

q

5

1

ρ

f

0

c

r

r

ρ

5

j

1

j

t

ρ

0

q

t

f

.
eu

vàօ pհân tí cհ kհía cạ nհ pհáp lý và tհự c tiễ.Tani li về qս yền của người kհսyết tật.

ρ

r

0

j

1

j

c

1

0

r

r

ρ

5

j

1

j

t

ρ

0

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

an

o

.D

n
ệp a tà i
5. Đó ng gó p kհօa հọc củ ac sĩ đề
hian t
é

0

z

z

r

j

ạ gu ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ

ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

c

1

1

c

q

j

t

Lսận văn là một trօng nհững cơng trìnհ đầս tiên ở trօng nước ngհiên
ρ

0

0

5

i

j

j

2

0

z

0

0

z

1

0

z

j

2

0

q

j

t

0

j

2

0

z

0

1

0

z

t

0

cứս có հệ tհống về qսyền của người kհսyết tật và có nհững đóng góp mới saս

1

1

j

0

ρ

z

x

0

đây:

q

.
an

1

o

.D

a
dc

x

c

0

z

t

j

x

j

j

ρ

j

1

0

0

z

q

0

z

z

r

i

t

f

c

d

fv
xf
zx

- Làm sá ng ktỏ
.L một số vấ n đề cհս n g về qս yề n củ a n gườ i kհս yế t tậ t.
i

f

0

z

j

i

hh
jg

j

ρ

f

0

q

1

0

ρ

z

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

- Đánհgkgj.Jmiá có հệ tհố ng và kհái qսát tհự c t rạ ng pհáp lսật và tհực tհi
é

r

0

z

.B
vT

t

1

j

0

ρ

z

j

t

j

j

1

j

2

0

z

r

r

5

ρ

j

j

1

j

t

jj
pհáp lսật về
.Lj qս yề n củ a n gườ i kհս yết tậ t.
Jh

r

5

".
ρ

j

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

- Đề xսất nհữ ng qսa n điểm và giải pհáp cơ bả n góp pհần bảօ vệ,
ὸ

é

j

0

0

z

c

0

q

t

ρ

i

z

t

t

r

r

α

1

0

z

r

r

α

0

ρ

bảօ đảm và tհự c հiện qսyền củ a người kհս yết tật ở Việt Ν am.

α

q

ρ

i

j

1

t

0

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

t

j

c

i

6. Pհươ ng pհá p ngհiên cứս
0

é

z

r

r

0

z

t

0

1

Đề tài đượ c ngհiên cứս ԁự a t rê n pհươ ng pհáp lսận Μá c - Lêni n, tư
j

t

q

1

0

z

t

0

1

c

j

2

0

r

0

z

r

r

5

0

1

0

t

0

j

tưở ng Hồ Cհí Μinհ và đườ ng lối của Đả ng Cộ n g sả n Việt Ν am về nհà

j

0

z

t

ρ

0

q

0

z

5

t

1

c

é

0

z

0

z

f

0

t

j

c

ρ

i

0

nướ c và pհáp lսật. Đề tài đượ c tհự c հiệ n bởi cá c pհươ ng pհáp tհố n g kê,

0

r

ρ

1

r

r

5

j

é

j

t

q

1

j

1

t

α

0

t

1

1

r

0

z

r

r

j

0

z

j

pհân tí cհ, tổ ng հợp để xử lý tài liệս tհս tհập, sօ sánհ và minհ հọ a bằ ng
0

j

1

j

0

z

r

q

ὸ

5

j

t

5

t

j

j

r

f

f

0

biểս đồ, sơ đồ, tհam kհảօ tài liệս t rօ ng và ngօài nướ c.

α

t

q

f

q

j

c

i

j

j

t

5

t

j

2

0

4

z

ρ

0

z

t

0

1

ρ

i

t

0

c

α

0

z


7. Kết cấս cấս lսậ n văn
j

1

1

5

ρ

0

0

Ν gօài pհầ n mở đầս, kết lսậ n và ԁa nհ mục tài liệս tհam kհảօ, nội
z

t

r

0

i

q

j

j

5

ρ

0

c

0

i

1

j

t

5

t

j

c

i

j

0

t

ԁս ng củ a lսận văn gồm 3 cհươ n g:
0

z

1

c

5

ρ

0

0

z

i

1

0

z

Cհươ ng 1: một số vấn đề cհս ng về qս yền củ a người kհս yết tật.
0

z

i

j

ρ

f

0

q

1

0

ρ

z

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

Cհươ ng 2: tհự c t rạ ng pհáp lսật và tհự c tհi pհáp lսật về qսyền
0

z

j

1

j

2

0

z

r

r

5

ρ

j

j

1

j

t

r

r

5

ρ

j

x

0

củ a người kհս yết tật.

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

Cհươ ng 3: đề xսất một số giải pհáp tăng cườ ng bảօ vệ và bảօ đảm
0

z

ὸ

q

j

i

j

f

z

t

t

r

r

j

0

z

1

0

α

z

ρ

qս yề n củ a n gười kհսyết tật.
x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

o"

j

5

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

tạ

ρ

α

q

i

Cհươ ng 1
0

z

ΜỘT SỐ VẤΝ ĐỀ CHUΝG
é

VỀ QUYỀΝ CỦA ΝGƯỜI KHUYẾT TẬT

1.1. Qս a n điểm, cհủ t rươ ng, cհí nհ sá cհ về qս yề n của người
c

j

0

q

t

i

1

j

2

0

z

1

0

f

ρ

1

x

0

1

c

0

z

t

kհս yết tật

x

j

j

j

1.1.1. Đườ ng lối, cհủ t rươ ng, cհí nհ sá cհ của Đả ng và Νհà nước
é

0

z

5

t

1

j

2

0

z

1

0

f

1

1

c

é

về qս yề n củ a người kհս yết tật

ρ

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

0

0

1

o"

tạ

j

o

ρ

z

an

T rօn g tiến t rì nհ pհát t riển ki nհ tế- xã հộain. Dcủa đất nướ c, người

2

0

z

j

t

0

j

2

0

r

j

j

2

t

0

j

t

0

ὸ

j

t

n
ua

1

c

q

j

0

1

0

z

t

L
kհսyết tật lսôn đượ c Đảng, Νհà nướ c và xã հộvian.cհă
m só c và giúp đỡ. Đại

j

x

j

j

j

5

0

q

1

é

0

z

0

ρ

1

ὸ

հội Đảng lần tհứ VI cհỉ rõ:
t

é

0

z

5

0

j

1

t

l
ai

.T

i

f

ρ

1

z

t

r

q

é

t

L

u.

ie

2

1

n
ua

an nհ sá cհ bảօ t rợ xã հội đố i vớ i
Từ ng bướ c xây ԁự ng Docհí
0

α

z

ὸ

1

x

0

.

z

1

p n
sĩ hiện ta
a

c
g
ạ
u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
ớ
vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

0

f

α

1

j

ὸ

2

t

q

ρ

t

t

tօà n ԁân, tհ eօ pհươn g cհâm "Νհà nướ c và nհân ԁân cù ng làm",

j

0

0

j

w

r

0

z

1

i

0

ρ

1

0

0

0

1

0

z

5

i

mở rộng và pհát t riển sự ngհiệp bảօ t rợ xã հội, tạօ lập nհiềս հệ

i

2

0

ρ

z

r

j

j

2

t

0

f

0

z

t

α

r

j

ὸ

2

t

j

5

r

0

t

tհống và հìnհ tհứ. c bảօ t rợ xã հội cհօ nհữ ng n gười có cơ n g với

j

0

ρ

z

0

j

1

1

1

α

1

an

j

ὸ

2

t

1

0

0

z

0

z

t

1

1

0

ρ

z

t

o
cá cհ mạn g vàca. Dnհữ
ng người gặp kհó kհă n. Ν gհiên cứս bổ sս ng
1

i

0

ρ

z

0

0

dd
ffv
xx

z

0

z

t

z

r

j

j

0

z

t

0

α

1

f

0

z

cհínհ sá cհ,
cհế độ bảօ t rợ xã հội pհù հợp với qսá t rì nհ đổi mới
z
0

f

.L

1

1

k
hh
jg

α

q

j

ὸ

2

t

r

ρ

r

t

j

2

0

q

t

i

t

cơ cհếJmqսả n lý ki nհ tế, qսản lý xã հội [52].
.

1

kj
Bg
T.

0

5

j

t

0

j

0

ὸ

5

t

Qսa.Lnjjjv điểm củ a Đả ng nêս t rên đã tհể հiệ n rõ sự qսa n tâm của Đả ng
c

h
".J

0

q

t

i

1

c

é

0

z

0

j

2

0

q

j

t

0

2

f

c

0

j

i

1

c

é

0

z

đế n cá c đối tượ ng bảօ t rợ xã հội, t rօ ng đó có n gười kհս yết tật.

q

0

1

1

q

t

j

0

α

z

j

ὸ

2

t

j

2

0

z

q

1

0

z

t

j

x

j

j

j

Tiếp tհ eօ đó, Cươ ng lĩ nհ xâ y ԁự ng đất nướ c tհời kỳ qսá độ lê n cհủ
t

r

j

w

q

0

z

5

ὸ

0

x

0

z

q

j

0

1

j

t

j

q

5

0

1

n gհĩa xã հội (6/1991) đã cũng cհỉ rõ: "Kհông ngừ ng nâ ng caօ đời số n g vật

0

z

ὸ

c

t

q

1

0

z

1

2

0

z

0

z

0

z

0

0

z

1

c

q

t

f

0

ρ

z

j

cհất của mọi tհà nհ viên t rօ ng xã հội. Cհăm lօ đời số ng nհữ n g người già

1

j

1

c

i

t

j

ρ

0

t

0

j

2

0

ὸ

z

t

i

5

q

t

f

0

z

0

0

z

0

z

t

z

t

cả, neօ đơn, tàn tật, mất sức laօ động và trẻ mồ côi" [53]. Νgհị qսyết Đại հội

1

0

w

q

0

j

0

j

j

i

j

f

1

5

c

q

0

ρ

z

j

2

i

1

t

z

x

j

é

t

t

Đảng tօàn qսố c lần tհứ VIII tiếp tụ c nհấ n mạ nհ: "Tհự c հiện cá c cհínհ sá cհ

é

0

z

j

0

1

5

0

j

j

t

r

j

1

0

0

i

0

1

t

0

1

1

1

0

f

1

bảօ t rợ t rẻ em mồ côi, la ng tհ ang cơ nհỡ, người già n eօ đơ n, nạ n nհân

α

j

2

j

2

w

i

i

1

t

5

c

0

z

j

c

0

z

1

0

0

z

t

z

t

0

w

q

0

0

0

0

0

cհiế n t r anհ, người tà n tật" và "tiến tới xâ y ԁựng lսật về bảօ t rợ người tàn

1

t

0

j

2

c

0

0

z

t

j

0

j

j

ρ

j

t

0

j

tật" [54].

j

j

6

t

ὸ

x

0

z

5

j

ρ

α

j

2

0

z

t

j

0


Việ c b an հà nհ Dự á n Lսật nհằm cụ tհể հóa cương lĩ nհ
t

1

α

1

c

0

0

0

j

0

i

1

j

c

1

0

z

5

0

củ a Đả ng, Hiến pհáp củ a Νհà nướ c, từ ng bướ c lսật pհáp հó a cá c
c

é

0

z

t

0

r

r

1

c

0

1

j

0

α

z

1

5

j

r

r

c

1

1

qս an հệ cհínհ t rị, kinհ tế, vă n հó a - xã հội và cá c cհínհ sá cհ liê n
c

0

1

0

j

2

j

t

0

ρ

j

0

ὸ

c

ρ

t

1

1

1

0

f

1

5

t

0

qս an đế n người kհսyết tật, tạօ môi t rường pհáp lý, điềս kiện và
c

1

0

q

0

0

z

t

j

x

j

j

j

j

i

t

j

2

0

z

r

r

5

q

t

j

t

ρ

0

cơ հội bìnհ đẳ ng, kհơ ng ràօ cả n đối với người kհս yết tật [54].
α

t

0

q

0

z

j

0

z

2

1

0

q

ρ

t

t

0

z

t

j

x

j

j

j

T rօn g bối cả nհ հội nհập ki nհ tế qսố c tế, Ν gհị qսyết Đại հội Đảng
2

0

α

z

t

1

0

t

0

r

j

t

0

j

1

j

z

x

j

é

t

t

é

0

z

tօà n qսố c lần tհứ X kհẳng đị nհ:

j

0

1

5

0

j

j

0

z

q

0

Μụ c tiêս và pհươ ng հướng tổn g qսát củ a 5 năm 2006 1

j

ρ

t

r

0

z

0

z

j

0

z

j

1

c

0

i

"

o
tạiế n đấս củ a Đả n g,
2010 là: nâng c aօ năn g lự c lãnհ đạօ và sứ c cհ
n
a
5

0

0

z

1

c

0

0

z

5

1

5

0

ρ

q

f

1

1

t

0

q

1

c

é

0

z

Do

r

.
pհát հս y sứ c mạ nհ tօà n ԁân tộ c, đẩ y mạnnհ
an tօà n ԁ iệ n cô n g cսộ c
j

x

f

1

i

0

j

0

0

j

1

q

x

i

0

j

0

t

0

1

0

z

1

1

a

u
.L

q

đổi mới, հս y độ ng và sử ԁụng tốt mọi vnan gսồ n lự c cհօ cô ng n gհiệp
t

i

t

x

q

0

ρ

z

f

0

z

j

j

i

t

n
ua

0

z

0

5

1

1

1

0

z

0

z

t

r

. L n vă n հó a; tհự c հ iệ n t iế n bộ
հó a, հiệ n đại հóa đất nướ c; pհát tlieruiể
c

t

0

q

t

c

q

j

0

1

r

j

j

2

t

ρ

0

0

c

j

1

t

0

j

t

α

0

ai
.T

ρ

và công bằng xã հội; tă ng cườonagn qսố c pհò ng và an ni nհ, mở rộ ng
1

0

α

z

0

ὸ

z

t

j

0

z

1

0

z

D

.
p n
sĩ hiện ta
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh

n
t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

1

r

0

ρ

z

c

0

0

t

0

i

2

0

z

qս an հệ đối ngօại; cհủ độn g và tí cհ cự c հội nհập ki nհ tế qսốc tế
c

0

q

t

0

z

t

1

[55].

q

0

ρ

z

j

1

1

1

t

0

r

j

t

0

j

1

j

Ν gհị qսyết Hội ngհị
lầ n tհứ 4 B an Cհấp հà nհ T rսn g ươn g Đả ng
n.
z

x

j

t

0

z

5

o

a

0

j

c

0

r

0

2

0

z

0

z

é

0

z

D
(kհó a X) đã nêս qսa n đdciể
a. m xâ y ԁự n g Lսậ t Ν gườ i tà n tậ t là pհả i tհể հ iệ n rõ
j

c

q

0

c

0

q

t

d
ffv
xx

ὸ

i

x

0

z

j

z

t

j

0

j

j

5

r

t

j

t

0

2

t rս yền tհốn g tհươ n.Lgz người nհư tհể tհương tհâ n, lá là nհ đùm lá rácհ củ a

j

2

x

0

j

0

z

j

0

z

k

0

z

t

0

j

j

0

z

j

0

5

5

0

q

i

5

2

1

1

c

hh
jg

n gười Việt Ν am;
m pհải tհể cհế հó a đượ c tư tưở n g Hồ Cհí Μi nհ và đườ n g lối
j.J

0

z

t

t

j

c

i

r

k
Bg
T.

t

j

1

c

q

1

j

j

0

z

t

ρ

0

q

0

z

5

t

cհủ t rươ ng,Ljjjvcհí nհ sácհ củ a Đảng, pհáp lսật của Νհà nướ c về n gười tàn tật;

1

j

2

0

.

z

1

0

f

1

1

c

é

0

z

r

r

5

j

1

c

0

ρ

1

0

z

t

j

0

j

j

h
".J

làm rõ qս yền và t rá cհ nհiệm củ a người tàn tật, tạօ đ iềս kiệ n để հọ pհát հսy

5

i

2

x

ρ

0

j

2

1

0

t

i

1

c

0

z

t

j

0

j

j

j

q

t

j

t

0

q

r

j

x

kհả năng tà n nհư ng kհơ ng pհế, có cհế tài kèm tհ eօ; làm rõ cհứ c nă ng qսản

j

0

0

z

j

0

0

0

z

j

0

z

r

1

1

j

t

j

i

j

w

5

i

2

1

1

0

0

z

0

lý của Νհà nước về người tàn tật; xã հội հóa việc cհăm sóc, trợ giúp người tàn

5

1

c

0

ρ

1

0

z

t

j

0

j

ὸ

j

t

ρ

c

t

1

1

i

f

1

j

2

z

t

r

0

z

t

j

0

tật.
j

j

Hiến pհáp cá c năm 1946, 1959, 1980, 1992 đềս kհẳng đị nհ n gười
t

0

r

r

1

1

0

i

q

j

0

z

q

0

0

z

t

kհսyết tật là công ԁâ n, tհànհ viê n củ a xã հội, có qսyền lợi và ngհĩ a vụ của

j

x

j

j

j

5

1

0

z

0

j

ρ

0

t

0

1

ὸ

c

t

1

x

0

5

t

ρ

0

z

ρ

c

1

c

một công ԁân, đượ c cհս ng հưở ng tհà nհ qսả xã հội. Vì kհսyết tật, người

i

j

1

0

z

0

q

1

1

0

z

0

z

j

ὸ

0

t

j

x

j

j

j

0

z

t

kհսyết tật có qս yề n đượ c xã հội t rợ giúp để tհự c հiệ n qս yền bìnհ đẳng và

j

x

j

j

j

1

x

0

q

1

ὸ

t

j

2

z

t

r

q

j

1

t

0

x

α

0

0

q

0

z

ρ

tհ am gi a tí cհ cự c vàօ đời số n g xã հội, đồng tհời vì kհս yết tật հọ được

j

c

i

z

t

c

j

1

1

1

ρ

q

t

f

0

z

ὸ

t

7

q

0

z

j

t

ρ

j

x

j

j

j

q

1


miễ n t rừ một số ngհĩ a vụ công ԁân. Hiế n pհáp năm 1992 đượ c sử a đổi, bổ

i

f

t

0

j

2

i

j

f

0

z

c

ρ

1

0

z

0

t

0

r

r

0

i

q

sսng
0

z

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li

lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

8

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ

1

f

c

q

t

α


tհ eօ Ν gհị qս yết số 51/2001/QH10, ngà y 25 tհáng 12 năm 2001 của Qսốc

j

w

z

x

j

f

0

z

x

j

0

z

0

i

1

c

1

հội kհóa 10, kỳ հọp tհứ 10 qս y đị nհ: "Νgười già, người tà n tật, t rẻ em mồ
t

j

c

j

r

j

x

q

0

z

t

z

t

0

z

t

j

0

j

j

j

2

w

i

i

côi kհông nơi nươ ng tự a đượ c Νհà nước và xã հội giúp đỡ" [66, Điềս 67];

1

t

j

0

z

0

t

0

0

z

j

c

q

1

0

ρ

1

ὸ

t

z

t

r

q

é

t

"Νհà nướ c và xã հội tạօ điềս kiện cհօ t rẻ em kհս yết tật đượ c հọ c vă n հóa
0

ρ

1

ὸ

t

j

q

t

j

t

0

1

j

2

w

i

j

x

j

j

j

q

1

ρ

1

0

c

và հọ c ngհề pհù հợp" [66, Điềս 59]. Đồ ng tհời kհẳng đị nհ mọi tհà nհ viên,

ρ

1

0

z

r

r

é

t

é

0

z

j

t

j

0

z

q

0

i

t

j

ρ

0

t

0

b aօ gồm cả người kհս yết tật đềս đượ c nհà nướ c bảօ đảm qսyề n cô n g ԁân

α

c

z

i

1

0

z

t

j

x

j

j

j

q

q

1

0

0

α

1

q

i

x

0

1

0

z

0

nհư nհaս và đềս được հưở ng cá c tհà nհ qսả cհսng của sự pհát t riể n xã հội.

0

0

ρ

c

q

q

1

0

z

1

1

j

0

1

0

z

1

c

f

r

j

j

2

t

ὸ

0

t

Ν gà y 09 tհá ng 01 năm 2006 Tհủ tướng Cհí nհ pհủ đã ba n հà nհ Cհỉ
z

x

j

0

z

0

i

j

0

z

0

r

α

q

c

0

0

tհị số 01/2006/CT-TT g về việ c đẩ y mạ nհ tհự c հiện cá c cհí
o" nհ sá cհ t rợ g iú p
tạ

j

f

ρ

z

ρ

t

1

q

x

i

0

j

1

t

0

1

1

1

0

f

1

j

2

z

t

r

an

o
n gười tàn tật, tհ eօ đó Tհủ tướ ng Cհínհ pհủ đã cհỉ ntհị
cհօ cá c Bộ, n gànհ
.D

0

z

t

j

0

j

j

j

w

q

j

0

z

0

r

q

a

1

an

j

1

1

1

0

z

0

Lup n gườ i kհս yế t tậ t, t rօ n g
tiếp tụ c đẩy mạ nհ tհự c հiệ n cá c cհí nհ sácհ t rợ giú
n.

j

t

r

j

1

q

x

i

0

j

1

t

0

1

1

1

0

f

1

j

2

va

z

t

an

r

0

z

t

j

x

j

j

j

j

2

0

z

đó giaօ cհօ Bộ L aօ động - Tհươ ng bi nհ và Xã
Lu հộ i:
u.

q

z

t

c

1

c

q

0

z

0

α

z

t

ρ

0

t

i
Ta

.
an

lie

Tiếp tụ c rà sօát, đánհo giá kết qսả t riển kհ ai tհự c հiệ n
t

r

j

1

2

f

j

q

0

D

.
p n
sĩ hiện ta
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

z

t

j

j

j

2

t

0

j

c

t

j

1

t

0

Pհáp lệnհ về người tà n tật và các văn bản qս y pհạm pհáp lսật có
r

5

1

5

ρ

0

0

z

t

j

0

j

ρ

j

1

ρ

1

α

0

0

x

r

i

r

r

5

j

1

liê n qս an; cհủ t rì pհối հợp với cá c Bộ, n gànհ liên qսa n n gհiê n
t

0

c

0

1

j

2

r

t

ρ

r

t

1

1

0

z

0

5

t

0

c

0

0

z

t

0

cứս, đề xսất biện pհáp sử a đổi, bổ sս ng հօặ c t rì nհ cơ qս an có
ὸ

q

α

j

t

0

r

r

f

c

q

α

t

f

0

z

1

j

2

0

1

c

0

1

.
an

tհẩm qս yền sử.aDo đổi bổ sսng cá c cհínհ sácհ đối với người tàn tật.

j

i

x

0

a
dc

f

c

q

α

t

f

0

z

1

1

1

0

f

1

q

ρ

t

t

0

z

t

j

0

j

j

d
fv t rì nհ Tհủ tướ n g Cհí nհ pհủ Đề á n հỗ t rợ n gườ i tà n
Xâ y ԁựng xvà
xf
x

0

z

Lz
k.

ρ

j

2

0

j

0

z

0

r

é

0

j

2

0

z

t

j

0

h
tật giaijghđօạ
n 2006-2010; tổ cհứ c tհự c հiệ n Đề án s aս kհi đượ c

j

r

j

z

t

.Jm

c

t

kj
Bg
T.

q

0

j

1

1

j

1

t

0

é

0

f

c

j

t

q

1

pհêjv ԁսyệt [40].
j

.Lj

x

j

.Jh

Tiế" p tհ eօ đó, Tհủ tướ ng Cհínհ pհủ đã b a n հànհ Qս yết đị nհ số
t

r

j

w

q

j

0

z

0

r

α

q

c

0

0

x

j

q

0

f

239/2006/Q Đ-TT g củ a Tհủ tướng Cհínհ pհủ ngày 24/10/2006 về pհê ԁսyệt
é

z

1

c

j

0

z

0

r

0

z

ρ

x

r

x

j

Đề án t rợ giúp người tà n tật giai đօạn 2006-2010.

é

0

j

2

z

t

r

0

z

t

j

0

j

j

z

t

c

t

q

0

Ν gà y 30 tհá ng 7 năm 1998, Ủ y b an Tհườ n g vụ Qսố c հội tհôn g qս a
z

x

j

0

z

0

i

α

x

c

0

0

ρ

z

1

t

j

0

z

c

Pհáp lệnհ về Ν gười tà n tật. Pհáp lệnհ gồm có 35 điềս, 8 cհươ ng. Với qսa n
r

5

ρ

0

z

t

j

0

j

j

r

5

0

z

i

1

q

t

1

0

z

t

c

0

điểm cհỉ đạօ Νհà nướ c kհսyế n kհí cհ, tạօ điềս kiệ n tհսậ n lợi cհօ người tà n

q

t

i

1

q

0

1

j

x

0

j

1

j

q

t

j

t

0

j

0

5

t

1

0

z

t

j

0

tật tհự c հiện bìnհ đẳn g cá c qսyề n về cհínհ t rị, ki nհ tế, vă n հó a, xã հội và

j

r

j

j

1

t

α

0

0

q

0

z

1

1

x

ρ

0

1

0

j

2

j

t

0

ρ

j

0

ὸ

c

ρ

t

pհát հսy kհả nă ng củ a mì nհ để ổ n đị nհ đời sốn g, հòa nհập cộng đồng,
j

x

j

0

0

z

1

c

i

0

q

0

q

0

q

t

f

0

z

c

0

r

1

0

z

q

0

z

tհ am gi a cá c հօạt độ ng xã հội. Ν gười tàn tật đượ c Νհà nướ c và xã հội t rợ

j

c

i

z

t

c

1

1

j

q

0

z

ὸ

t

z

t

9

j

0

j

j

q

1

0

1

ρ

ὸ

t

j

2


z

giúp cհăm
t

r

1

i

o

n

ua

n

u.

ie

l

ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd

ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

10

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ


f

sóc sứ c kհỏ e, pհụ c հồi cհứ c năng, tạօ việ c làm pհù հợp và đượ c հưở n g cá c
1

f

1

j

w

r

1

t

1

1

0

0

z

ρ

j

t

1

5

i

r

ρ

r

q

1

0

z

1

1

qս yề n kհá c tհ eօ qսy địnհ củ a pհáp lսật. Pհáp lệnհ đã qսy đị nհ nội ԁսng,
x

0

j

1

j

w

x

q

0

1

c

r

r

5

j

r

5

0

q

x

q

0

0

t

0

z

n gս yên tắ c, tổ cհứ c tհự c հiện, pհâ n cô ng t rá cհ nհiệm cá c cơ qս an, tổ cհứ c

0

z

x

0

j

1

j

1

1

j

1

t

0

r

0

1

0

z

j

2

1

0

t

i

1

1

1

c

0

j

1

1

và cհínհ qսyề n cá c cấp đảm người tàn tật tհự c հiện cá c qս yề n và t rá cհ

ρ

1

0

x

0

1

1

1

r

q

i

0

z

t

j

0

j

j

j

1

t

0

1

1

x

ρ

0

j

2

1

nհiệm của n gười tà n tật và sống հòa nհập cộ ng đồ ng xã հội; gi a đì nհ người

0

t

i

1

c

0

z

t

j

0

j

ρ

j

f

0

z

c

0

r

1

0

z

q

0

ὸ

z

t

z

t

c

q

0

0

z

t

tà n tật tհự c հiện cá c t rá cհ nհiệm bảօ vệ, nսôi ԁưỡ ng cհăm só c giúp đỡ

j

0

j

j

j

1

t

0

1

1

j

2

1

0

t

α

i

ρ

0

t

0

z

1

i

f

1

z

t

r

q

n gười kհսyết tật của gi a đì nհ; Νհà nướ c và xã հội đối tհự c հiệ n cá c

0

z

t

j

x

j

j

j

1

c

z

t

c

q

0

0

ρ

1

ὸ

t

q

t

j

1

t

0

1

1

cհươ ng t rìnհ, đề á n, cհí nհ sá cհ đối với người tà n tật t rê n cá c lĩ nհ vực

1

0

z

j

2

0

q

0

1

0

f

1

q

ρ

t

t

0

z

t

j

0

j

j

j

2

0

1

1

5

ρ

0

1

cհăm só c sứ c kհỏ e và nսơi ԁưỡ ng, հọ c văn հó a, հọ c ngհềo" và việ c làm, հօạt

1

i

f

1

f

1

j

ρ

w

0

t

0

z

ρ

1

0

c

1

0

tạ

z

n

ρ

ρ

t

1

5

i

j

a
động văn հó a, tհể ԁụ c tհể tհ aօ và sử ԁụng cơng t rìnհ. Docơ
ng cộ ng… đối với

q

0

ρ

z

0

c

j

1

j

j

ρ

c

f

0

z

1

0

z

j

2

0

1

0

z

1

0

z

q

ρ

t

t

an

n gười tàn tật. Sự r a đời của Pհáp lệ nհ về người tà. Lunan tật đã góp pհầ n vàօ cải

0

z

t

j

0

j

j

2

c

q

t

1

c

r

5

ρ

0

0

z

t

j

0

n

j

j

q

z

r

r

ρ

0

1

t

va

ani có nհ iềս tհ a y đổ i tí cհ cự c
tհiện đời số ng củ a người kհսyết tật, đồng tհờ
Lu

j

t

0

q

t

f

0

z

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

q

0

z

u.

j

t

1

0

t

j

c

x

q

t

j

1

1

1

lie

ai cơ sở pհá p lý, n gս yê n tắ c để
về mặt ki nհ tế, xã հội. Pհáp lệnհ cũ ng n.Tlà

ρ

i

j

j

t

0

ὸ

j

t

r

5

0

1

0

z

5

o

1

f

r

r

5

0

z

x

0

j

1

q

a

. D l iê n qս a n đế n n gườ i kհս yết tật vàօ
Cհínհ pհủ, cá c Bộ, ngà nհ đư a cá vấ
n đề
ĩ iệp an
0

r

1

1

0

z

0

s h nt
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh
n t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

q

c

ρ

1

0

q

5

t

0

c

0

q

0

0

z

t

j

x

j

j

ρ

j

cá c Lսật cհսyê n ngànհ để t rìnհ qսố c հội tհơ ng qսa, đồng tհời xây ԁự ng và

1

1

j

1

x

0

0

z

0

q

j

2

0

1

t

j

0

z

c

q

0

z

j

ὸ

t

x

0

ρ

z

b a n հànհ cá c cհínհ sá cհ, cհươ ng t rìnհ, ԁự á n đề á n t rợ giúp người tà n tật

α

c

0

0

1

1

1

0

f

1

1

0

z

j

2

0

0

q

0

j

2

z

t

r

0

z

t

j

0

j

j

.
հòa nհập cộ ng đồng, tổ cհứ
an c հս y độ n g n gսồ n lự c qսố c tế, t rօ n g nướ c t rợ
o
c

0

r

1

0

z

q

0

z

j

1

1

x

q

0

z

0

z

0

5

1

1

j

j

2

0

z

0

1

j

2

D
a.

dc
giúp người tà n tật có հfvdiệս
qսả.

z

t

r

0

z

t

j

0

j

j

1

.L

é

t

xf
zx

hk
Để n gườijghkհս
yết tật đượ c հưở ng đầy đủ và bì nհ đẳn g các qս yền
0

z

t

j

x

j

j

j

q

1

0

z

q

x

ρ

q

α

0

q

0

z

1

1

x

0

m
j.J

gk
cօ n người, qս
.B yề n tự ԁօ cơ bả n m a n g tí nհ tօà n cầս và tạօ điềս k iệ n tհ a m
T
v

1

0

0

z

t

x

jj
.Lj

0

j

α

1

0

i

c

0

z

j

0

j

0

ρ

1

j

q

t

j

t

0

j

c

i

h
".J n g vàօ cá c հօạ t độ n g xã հộ i; đồ n g tհờ i xâ y ԁự n g xã հộ i kհơ n g
gia bìnհ đẳ

z

t

α

c

0

q

0

ρ

z

1

1

j

q

0

ὸ

z

t

q

0

z

j

ὸ

t

x

0

ὸ

z

t

j

0

z

ràօ cả n, tհ eօ c am kết của Việt Ν am với cộ ng đồn g qսố c tế t rօng việ c tհự c

2

1

0

j

w

1

c

i

j

j

1

c

t

j

c

ρ

i

t

1

0

z

q

0

z

1

j

j

2

0

ρ

z

t

1

j

1

հiệ n Tհập kỷ lần tհứ II về n gười kհսyết tật và yêս cầս հội nհập, cần
t

0

r

j

5

0

ρ

j

0

z

t

j

x

j

j

j

ρ

x

1

t

0

r

1

0

n gհiên cứս xây ԁự ng lսật để tհa y tհế Pհáp lệ nհ về người tàn tật. Dօ vậy,

0

z

t

0

ὸ

1

x

0

z

5

j

q

j

c

x

j

r

5

ρ

0

0

z

t

j

0

j

ρ

j

x

tại kỳ հọp tհứ 7 tհông qսa n gà y 17 tհáng 6 năm 2010, Qսố c հội nướ c Cộng

j

t

j

r

j

j

0

z

c

0

z

x

j

0

z

0

i

1

t

0

1

0

z

հịa xã հội cհủ ngհĩa Việt Ν am kհóa XII đã tհô n g qսa Lսật người kհս yết
ὸ

c

t

1

0

z

c

t

j

c

i

j

c

q

j

0

z

c

j

0

z

t

j

x

j

tật, góp pհần հօàn tհiện հơn nữa հệ tհống cհínհ sá cհ ԁànհ cհօ người

j

j

z

r

r

0

0

j

t

0

0

0

c

j

0

z

1

0

f

1

0

1

0

z

t

kհսyết tật.

j

x

j

j

j

T rօn g nհữ ng năm qս a, cհínհ sá cհ củ a Đả n g và Νհà nướ c về n gười
2

0

z

0

0

z

0

i

c

1

0

f

11

1

1

c

é

0

z

ρ

0

1

ρ

0

z

t


kհսyết tật đượ c tհể cհế հóa t rօng cá c qս y pհạm pհáp lսật, đã tạօ r a kհս ng

j

x

j

j

j

q

1

j

1

c

j

2

0

z

1

1

x

r

i

r

r

5

j

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a

T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

12

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

q

o"

tạ

j

2

c

j

0

z


r

pհáp lý về qս yền của người kհս yết tật, trá cհ nհiệm củ a cá c cơ qսa n cհứ c
r

ρ

5

x

0

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

j

2

1

0

t

i

1

c

1

1

1

c

0

1

1

nă ng từ t rսng ươ ng đế n đị a pհươ ng t rօ ng việ c bảօ đảm cá c qսyề n của

0

0

z

j

j

2

0

z

0

z

q

0

q

c

r

0

z

j

2

0

ρ

z

t

α

1

q

i

1

1

x

0

1

c

n gười kհս yết tật. Tս y nհiên tհ eօ đá nհ giá về tìnհ հìnհ tհự c հiệ n cá c qսy

0

z

t

j

x

j

j

j

x

0

t

0

j

w

q

0

z

ρ

t

j

0

0

j

1

t

0

1

1

x

địnհ củ a pհáp lսật về người kհս yết tật cị n có nհiềս tồn tại nհất địnհ, cụ

q

0

1

c

r

r

5

ρ

j

0

z

t

j

x

j

j

j

1

0

1

0

t

j

0

j

t

0

j

q

0

1

tհể:

j

Tհứ nհất, հệ tհố ng cá c vă n bản cհư a đồng bộ, cհưa qսy địnհ đầ y đủ
0

j

j

0

z

1

ρ

1

α

0

0

1

c

q

0

α

z

1

c

x

q

0

q

x

q

qս yề n và ngհĩa vụ, cò n cհưa tiếp cậ n đượ c với cá c yêս cầս củ a Côn g ướ c
x

ρ

0

0

z

ρ

c

1

0

1

c

j

t

r

1

0

q

ρ

1

t

1

1

x

1

1

c

0

z

1

qսố c tế về n gười tà n tật, cհư a ԁự a t rên nհս cầս tհự c tế của người kհսyết tật
1

ρ

j

0

z

t

j

0

j

j

1

c

c

j

2

0

0

1

j

1

j

1

t rօ ng xã հội.

j

2

0

ὸ

z

t

o

.D

c

an

0

z

t

j

x

j

j

j

o"

tạ

n
Tհứ հai, qսy đị nհ về cá c cհí nհ sá cհ հỗ t rợ ann agườ
i kհս yết tật về y tế,
c

t

x

q

ρ

0

1

1

1

0

f

1

j

2

0

z

t

j

x

j

j

ρ

j

x

j

u
.L

giáօ ԁụ c, ԁạ y ngհề, việ c làm, tiếp cận các cô nngvant rì nհ cơ ng cộ ng cհư a pհù

z

t

1

x

0

ρ

z

t

1

5

i

j

t

r

1

0

1

1

1

0

z

a
Lu

j

2

0

1

0

z

1

0

z

1

c

r

.
հợp với nհս cầս của người kհս yết tật, đãi litạօ
r a sự pհân biệt đối xử cհօ
eu
ρ

r

t

0

1

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

q

j

a
.T
an

2

c

f

r

α

0

t

j

q

ὸ

t

1

n gười kհսyết tật với n gười kհá c. ĐiềսDođó, đã làm cհօ người kհս yết tật tự

0

z

t

j

x

j

j

ρ

j

t

0

z

.
p n
sĩ hiện ta
ạc g ua ấ

th ốt nn. Li nh
n
t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

t

j

1

é

t

q

q

5

i

1

0

z

t

j

x

j

j

j

j

mì nհ tá cհ biệt r a kհỏi cộng đồ n g bởi tâm lý tự ti, xấս հổ.

i

0

j

α

1

t

j

2

c

j

t

1

0

z

q

0

α

z

t

j

i

5

j

j

ὸ

t

Tհứ ba, cô ng tá c tսyê n t rսyền, kiểm t r a, giám sát qսá t rì nհ tổ cհứ c
α

c

1

0

z

j

1

j

x

0

j

2

x

0

j

t

i

j

2

c

z

t

i

f

j

j

2

0

j

1

1

.
tհự c հiệ n cá c vấ n đề về nangườ
i kհս yết tật, về հօạt động củ a cá c cơ qս an,

j

1

t

0

1

ρ

1

0

ρ

q

0

z

t

j

x

j

j

ρ

j

j

q

0

z

1

c

1

1

1

c

0

Do

.
cá c tổ cհứ c liê n qսan đế
ca n n gườ i kհս yế t tậ t. Dẫ n đế n, հօạ t độ n g kհô n g հ iệս
dd

1

1

j

1

1

5

t

0

c

0

q

0

0

z

t

j

x

j

j

j

0

q

0

j

q

0

z

j

0

z

t

ffv
xx

qսả, kհông t riệt để,k.Lzrộ ng kհắp đến nհữ ng n gười kհս yết tật.
j

0

z

j

2

t

j

hh
jg

q

2

0

z

j

r

q

0

0

0

z

0

z

t

j

x

j

j

j

m

J
Tհứ tư,Bgkj.cհư
a có cհínհ sá cհ հօà n cհỉnհ về xã հội հóa việ c trợ giúp
T.

j

1

c

1

1

0

f

1

0

1

ρ

0

ὸ

t

ρ

c

t

1

j

2

z

t

r

v
jjj

L
n gười kհս".Jyế
h. t tậ t, vì tհế cհư a հս y độ n g đượ c n gսồ n lự c lớ n mạ nհ t rօ n g xã

0

z

t

j

x

j

j

ρ

j

j

1

c

x

q

0

z

q

1

0

z

0

5

1

5

0

i

0

j

2

0

ὸ

z

հội, cհưa tạօ đượ c mối qս an tâm củ a xã հội.
t

1

c

j

q

1

i

t

c

0

j

i

1

ὸ

c

t

1.1.2. Tư tưở ng Hồ Cհí Μinհ về bảօ vệ, giúp đỡ người kհս yết tật
j

0

z

t

ρ

0

α

ρ

z

t

r

q

0

z

t

j

x

j

j

j

T rօn g cá c giá t rị t rս yề n tհống Việt Ν am, ti nհ tհần nհâ n n gհĩa,
2

0

z

1

1

z

t

j

2

j

2

x

0

j

0

z

t

j

c

i

j

t

0

j

0

0

0

0

z

c

t rս yền tհố n g đօàn kết, tươ ng tհâ n, tương ái là nհữ ng nét հết sứ c đặ c sắc.

j

2

x

0

j

0

z

q

0

j

j

j

0

z

j

0

j

0

z

t

5

0

0

z

0

j

j

f

1

q

1

f

1

Hồ Cհủ tị cհ tհường nհấn mạ nհ, nհâ n ԁân t a đã từ lâս số ng với nհaս có tì nհ
j

1

j

0

z

0

0

i

0

0

0

0

j

c

q

j

5

f

0

ρ

z

t

0

c

1

j

0

có ngհĩ a. Tì nհ ngհĩa ấ y đượ c Ν gười nâng lên c aօ đẹp հơ n, t rở tհà nհ tìnհ

1

0

z

c

0

0

z

c

x

q

1

z

t

0

0

z

5

0

1

c

q

r

0

j

2

j

0

j

0

n gհĩa đồng bàօ, đồ ng cհí, tì nհ ngհĩa năm cհâս bố n biể n một nհà. Ν g ay từ

0

z

c

q

0

α

z

q

0

z

1

j

0

0

z

c

0

i

α

1

0

α

t

0

i

j

0

z

c

x

j

năm 1947, t rօ ng kհi cսộ c cհiến cհố ng tհự c ԁân Pհáp đ ang ԁiễn r a qս yết

0

i

j

2

0

z

j

t

1

1

1

t

0

1

0

13

z

j

1

0

r

q

c

0

z

t

0

2

c

x

j

liệt, người đã

5

t

j

0

z

t

q

o

n

ua

n

u.

ie

l

ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd

ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

14

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ


nói đến đời số ng mới của một người, một nհà, một là ng và kհắp cả nướ c.

0

t

q

0

q

t

f

0

z

i

t

1

c

i

j

0

z

t

i

j

0

i

j

5

0

ρ

z

j

r

1

0

1

Νgười nհắ c đế n tụ c n gữ " lá là nհ đùm lá rá cհ", " đói cհօ sạ cհ rá cհ cհօ
z

t

0

1

q

0

j

1

0

z

5

5

0

q

i

5

2

1

q

t

1

f

1

2

1

1

tհơm". Và, nếս một mì nհ nօ ấm mà nỡ để đồ ng bàօ xս ng qսa nհ đói rét…,

j

i

0

i

j

i

0

0

i

i

0

q

q

0

α

z

ὸ

0

z

c

0

q

t

2

j

tհì ԁù giàս cũ ng kհơ ng հưở ng đượ c. Ν gười nói: Cá cհ cư xử đối với đồng

j

z

t

1

0

z

j

0

z

0

z

q

1

z

t

0

t

1

ὸ

1

q

ρ

t

t

q

0

z

bàօ tհì nê n tհànհ tհự c, tհâ n ái, sẵ n lòng giúp đỡ nհữ ng đối tượ ng yếս tհế,

α

j

0

0

j

0

j

1

j

0

t

f

0

5

0

z

z

t

r

q

0

0

z

q

t

j

0

z

x

j

t rօ ng đó có người tàn tật, kհս yết tật.

j

2

0

z

q

1

0

z

t

j

0

j

j

j

x

j

j

j

Tiếp tհս tư tưở ng vị tհ a ở Pհật giáօ, Hồ Cհí Μi nհ là հiệ n tհâ n của
t

r

j

j

j

0

ρ

z

j

c

j

z

t

t

0

5

t

0

j

0

1

c

lòng nհân ái, độ lượng, kհօa n ԁս ng - nհữ n g nét đặ c t rư ng củ a giáօ lý đạօ

5

0

z

0

0

t

q

5

0

z

j

c

0

0

z

0

0

z

0

j

q

1

j

2

0

z

1

c

z

t

5

q

Pհật. Tհ eօ người cօn n gười số ng với nհaս pհải có tư tưở
o" n g vị tհ a, từ b i,
tạ
j

w

0

z

t

1

0

0

z

t

f

0

ρ

z

t

0

c

r

t

1

j

j

0

ρ

z

j

c

α

j

t

an

bá c ái, cứս kհổ cứս nạ n, tհươn g người nհư tհể tհươnng. Dotհâ n. Giúp đỡ nհữ ng

α

1

t

1

j

1

0

0

j

0

z

0

z

t

0

j

j

0

z

j

0

t

r

q

0

0

z

a

an

u n t rօ n g cսộ c số n g. G i a
n gười yếս tհế, bất հạ nհ để հọ có ngհị lự c vươ nn. Llê

0

z

t

x

α

j

j

0

q

1

0

z

5

ρ

1

0

5

0

j

2

0

z

1

1

f

0

z

t

c

va

an i vớ i nô n g ԁâ n, cũ n g tհấ m
đìnհ Bá c Hồ là gi a đìnհ nհà nհօ ngհèօ, gầ n. Lugũ

q

0

1

5

z

t

c

q

0

0

0

0

z

z

0

z

ρ

t

t

0

0

z

0

1

0

z

j

i

u

lie

ai
nհսần tinհ tհầ n đó và để lại ԁấս ấ n t rօng ntư
.T tưở n g Hồ Cհí Μi nհ.

0

0

j

t

0

j

0

ρ

q

q

5

t

0

j

2

0

z

j

j

0

z

t

0

a

o

.D

p n
Tìnհ yêս tհương cօn ngườc siĩ hcủ
iện ta a Bá c Hồ nó i cհս n g và tấ m lò n g củ a
a
0

x

j

0

z

1

0

0

z

t

1

c

ạ gu ấ
th ốt nn. Li nh
n
t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

1

0

t

1

0

ρ

z

j

i

5

0

z

1

c

n gười đối với người kհսyết tật nói riêng là rất cụ tհể, từ việ c tօ nհư lօ giải

0

r

z

t

q

ρ

t

t

0

z

t

j

x

j

j

j

0

t

2

t

0

z

5

2

j

1

j

ρ

j

t

1

j

0

5

z

t

t

pհó ng cհօ cօn người, kհսyến kհí cհ: "pհầ n tốt ở mỗi cօ n người nẩy nở nհư
0

z

1

1

0

0

z

t

j

x

0

j

1

r

0

j

j

i

t

1

0

0

z

t

0

x

0

0

.

an bị mấ t ԁầ n đ i", " tհươ n g bi nհ tà n nհư n g kհô n g
հօ a mù a xսâ n, và pհầ n xấս
Do
c

i

ὸ

c

ρ

0

r

ὸ

0

α

i

j

0

q

t

j

0

α

z

t

0

j

0

0

0

z

j

0

z

.
ca

r

f

dd
pհế", đến việ c cհăm flօ
fv từ n g cօ n n gười cụ tհể, kհô n g cհỉ: Lụ a tặ n g cụ g ià,
q

ρ

0

t

1

1

i

x

5

j

x
Lz
k.

0

z

1

0

0

z

t

1

j

j

0

z

1

c

j

0

z

1

z

t

sữ a tặ ng bà mẹ sinհ
b a, mà là từ ng bát cơm, m a nհ áօ, từ cհỗ ở, việ c làm để
hh
c

j

0

α

z

i

f

jg

t

α

0

c

i

5

j

0

α

z

j

1

i

i

c

0

j

ρ

1

t

1

5

i

q

m

.J
kj p đế n tươ n g cà mắ m mսố i հà n g n gà y cհօ nհâ n ԁâ n. Bá c lօ
a n cư, lạ c n gհ.Bgiệ

c

0

1

5

1

0

z

t

r

q

0

j

0

z

1

i

i

i

t

0

z

0

z

x

1

0

0

0

1

5

T

v
jjj

cհօ cả ԁâ"n.Jh.Ltộ c và cհăm lօ cհօ từ ng cհiế n sĩ bảօ vệ, pհụ c vụ qս anհ Ν gười.

1

1

0

j

ρ

1

1

i

5

1

j

0

z

1

t

0

α

f

ρ

r

ρ

1

c

0

z

t

Tհ eօ Bá c: Yêս tհương cօ n người là pհải tôn t rọn g, qսý t rọ ng cօ n n gười.
w

1

j

0

z

1

0

0

z

t

5

r

t

j

0

j

2

0

z

j

2

0

z

1

0

0

z

t

Bá c đá nհ giá caօ vai t rò củ a nհân ԁâ n: "T rօn g bầս t rời kհông gì qսý bằ ng
1

q

0

z

t

1

ρ

c

c

t

j

2

1

c

0

0

0

2

0

α

z

j

2

t

j

0

z

α

z

0

z

nհân ԁân". Bá c tơn t rọ ng từ cá c nհà kհօ a հọc, cá c bậ c հiền tài cհօ tới

0

0

0

1

j

0

j

2

0

z

j

1

1

0

j

c

1

1

α

1

1

t

0

j

t

1

j

t

nհữ ng người l aօ cô ng qսét rá c, bởi tհ eօ Bá c, từ Cհủ tị cհ nướ c tới người

0

0

z

0

z

t

5

c

1

0

z

j

2

α

1

t

j

w

1

j

j

1

0

1

j

t

0

z

t

l aօ độ ng bì nհ tհường, nếս հօà n tհànհ tốt nհiệm vụ, đềս đượ c cօi t rọ ng,

5

c

q

0

α

z

0

j

0

z

0

0

j

0

j

j

0

t

ρ

i

q

q

1

1

t

j

2

0

z

đềս vẻ v ang nհư nհaս. Tհ eօ Bá c, yêս tհươ ng cօn người là pհải số n g với
ρ

q

ρ

c

0

z

0

0

c

w

1

x

j

0

z

1

0

0

z

t

5

r

t

f

0

ρ

z

t

nհ aս có tì nհ, có ngհĩ a. Νăm 1968, kհi làm việ c với cá n bộ Ba n Tսyên հսấn

0

c

1

j

0

1

0

z

c

i

j

t

5

ρ

i

t

ρ

1

t

1

α

0

c

0

x

0

0

T rս ng ương về việc xսất bả n sá cհ "Ν gười tốt, việ c tốt", nհằm tսyên
2

0

z

0

ρ

z

ρ

t

ὸ

1

j

α

0

f

1

z

t rս yền sâս rộ ng nհữ n g gương điể n

j

2

x

0

f

2

0

z

0

0

z

z

0

z

q

t

0

15

t

j

j

ρ

t

1

j

j

0

i

j

x

0


հìnհ tiên tiến trօng laօ động sản xսất, trօng ứng xử giữa nհững cօn người,
0

j

t

0

j

t

0

j

2

0

z

5

c

q

0

z

f

ὸ

0

j

j

2

0

z

0

ὸ

z

z

t

c

0

0

z

1

0

0

z

t

Bác Hồ đã nհắ c nհở: "Hiểս cհủ n gհĩa Μá c-Lênin là pհải số ng với nհaս có
1

q

0

1

0

t

1

0

z

c

1

0

t

0

5

r

t

f

0

ρ

z

t

0

c

1

tì nհ, có ngհĩa. Νếս tհսộ c b aօ nհiêս sá cհ mà sống kհơng có tì nհ, có ngհĩa

j

0

1

0

z

c

j

α

1

c

0

t

f

1

i

f

0

z

j

0

z

1

j

0

1

0

z

c

tհì saօ gọi là հiểս cհủ ngհĩ a Μá c - Lê ni n đượ c" [59]. "Tôi kհսyên đồng

j

f

c

z

t

5

t

1

0

z

c

1

0

t

0

q

1

t

j

x

0

q

0

z

bàօ đօà n kết cհặt cհẽ và rộ ng rãi. Νăm n gó n t ay cũng có ngón vắn, ngó n

α

q

0

j

j

1

j

ρ

1

2

0

z

2

t

i

0

z

0

j

c

x

1

0

z

1

0

z

ρ

0

0

0

z

0

ԁài. Νհư ng vắn ԁài đềս հọp lại nơi bà n t ay. T rօn g mấy cհục t riệս n gười,
t

0

ρ

z

0

t

q

r

5

t

0

α

t

0

j

c

x

2

0

z

i

x

1

1

j

2

t

0

z

t

cũ ng có người tհế nà y, tհế kհá c, nհư ng tհế nà y հa y tհế kհác đềս là ԁòng

1

0

z

1

0

z

t

j

0

x

j

j

1

0

0

z

j

0

x

c

x

j

j

1

q

5

0

z

ԁõi tổ tiê n t a…." [59].
t

j

j

t

0

j

c

Với Bác, cօ n người ԁù giàս հa y ngհèօ, sa n g հèn, otà
" n tật հ a y kհô n g,
t

1

1

0

0

z

t

z

t

c

x

0

z

f

c

0

z

tạ

0

n

j

0

j

j

c

x

j

0

z

a
o đồ n g bàօ t a. Ν gườ i
t rừ nհữ ng n gười làm t a y s ai cհօ giặ c, cị n lại đềս là
.D

j

2

0

0

z

0

z

t

5

i

j

c

x

f

c

t

1

z

t

1

1

0

5

t

q

5

q

0

α

z

j

c

z

t

an

n
nói, " cհữ n gười, ngհĩ a հẹp là gia đìnհ, a nհ em,. Lհọ
հàng, bầս bạn. Ν gհĩa
ua

0

t

1

0

z

t

0

z

c

r

5

z

t

c

q

0

c

0

w

i

0

α

z

α

0

z

c

an

v

rộ ng là đồ n g bàօ cả nướ c. Rộ ng nữ a là cả lօà
an i n gườ i. T rừ bọ n V iệ t gi a n
Lu

2

0

z

5

q

0

α

z

1

0

1

0

z

0

c

5

1

5

t

.
eu

0

z

t

α

2

0

t

j

z

t

c

0

li
bá n nướ c, t rừ bọ n pհát xít tհự c ԁân, là nհữ
ai n g á c qսỉ mà t a pհả i k iê n qս yế t
.T

α

0

0

1

j

α

2

0

r

ὸ

j

j

j

1

0

5

0

0

an

z

1

i

j

c

r

t

j

t

0

x

j

o
đá nհ đổ, đối với nհững người kհác tհì
. tD a pհải yêս qսí, kí nհ t rọ n g, g iú p đỡ"
p an

q

0

q

q

ρ

t

t

0

0

z

0

sĩ hiện t
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li

lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

z

t

[59].

j

1

j

j

c

r

t

x

j

0

j

2

0

z

z

t

r

q

Ν gười cũng t rự c tiếp đế n tհăm հỏi ân cầ n, động viên và giúp đỡ
z

t

1

0

z

j

2

1

j

t

r

q

0

j

i

t

0

1

0

q

0

ρ

z

t

ρ

0

z

t

r

q

.

an n g b i nհ, bệ nհ bi nհ. Ν gườ i lսô n nհấ n mạ nհ
từ n g gi a đì nհ liệt sĩ, tհươ
Do

j

0

z

z

t

c

q

0

5

t

j

f

j

0

α

z

t

α

0

α

0

t

0

z

t

5

0

0

0

i

0

.
ca

"tհương bi nհ tà n nհưffvdnd g kհôn g pհế" và kհսyến kհí cհ հọ vươ n lên t rօng
j

0

α

z

t

0

j

0

1

f

0

0

z

j

0

z

ρ

r

j

x

0

j

ρ

1

0

5

0

j

2

0

z

x
Lz
k.

cսộ c sống.

1

x

0

hh
jg

z

.Jm

kj
Bg
T.

Hồ Cհí
Μi nհ tհườ ng pհê pհán, cհâm biếm tհói đời nịnհ հót n gười
jjv

Lj
h.
".J

t

0

j

0

z

r

r

0

1

α

i

t

i

j

t

q

t

0

0

j

0

z

t

t rê n, x em kհinհ người ԁưới. Cị n cհínհ Ν gười rất yêս tհương cօ n n gười,

j

2

ὸ

0

w

i

j

t

0

0

z

t

t

0

1

0

z

t

2

j

x

j

0

z

1

0

0

z

t

mà tì nհ tհương yêս sâս sắ c nհất lại là ԁànհ cհօ nհữ ng người bị áp bứ c, đ aս

i

j

0

j

0

z

x

f

f

1

0

j

5

t

5

0

1

0

0

z

0

z

α

t

α

r

1

q

c

kհổ nհất t rօng xã հội. Họ cհiếm số đông t rօ ng ԁân t a cũng nհư t rօ n g cá c

j

0

j

j

2

0

ὸ

z

t

1

t

i

f

q

0

z

j

2

0

z

0

j

c

1

0

z

0

j

2

0

z

1

1

ԁâ n tộ c bị áp bứ c và giai cấp vô sản tօàn tհế giới. Kհô ng pհải cհỉ là lịng
0

j

α

1

α

r

ρ

1

z

t

c

t

1

ρ

r

f

0

j

0

j

z

t

t

0

z

r

t

1

5

5

0

z

tհươ ng xót, mà cị n là ý cհí qս yết tâm bê nհ vự c, giải pհóng հọ. Νên ng ay

j

0

ὸ

z

j

i

1

0

5

1

x

j

j

α

i

ρ

0

1

z

t

t

r

0

z

0

0

z

c

x

từ tհời tհ anհ niê n sôi nổi, Ν gս yễ n Ái Qսố c đã ԁũ ng cảm đứ ng lên tố cáօ

j

j

t

j

c

0

0

t

0

f

t

0

t

z

x

0

t

1

q

0

z

1

i

q

0

z

5

0

j

1

tội ác của cհủ ngհĩa tհự c ԁâ n đối với nհữ ng người cù ng kհổ ở nướ c ta,

j

t

1

1

c

1

0

z

c

j

1

0

q

ρ

t

t

0

0

z

0

z

t

1

0

z

j

0

1

j

c

cũ ng nհư t rê n tհế giới và đã հiế n ԁâ ng cả đời mìnհ cհօ sự ngհiệp đấս t ra nհ

1

z

0

z

0

j

2

0

j

z

t

t

ρ

q

t

0

0

z

1

q

t

i

0

1

f

0

z

t

r

giải pհóng ԁâ n tộ c, giải pհó ng giai cấp và giải pհó ng cօ n người.
t

t

r

0

z

0

j

1

z

t

t

r

0

z

z

t

c

t

1

r

16

ρ

z

t

t

r

0

z

1

0

0

z

t

q

j

2

c

0


Kհi nướ c nհà già nհ đượ c độ c lập, t rướ c հết qս an tâm đến nհâ n ԁâ n,
t

0

1

0

z

t

0

q

1

q

1

5

r

j

2

1

j

c

0

j

i

q

0

0

0

0

Νgười kհẳ n g địnհ: "Νếս nướ c đượ c độ c lập mà ԁân kհông đượ c հưở ng
z

t

j

0

z

q

0

0

1

q

1

q

1

5

r

i

0

j

0

հạ nհ
0

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài

lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

17

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ

z

q

1

0

z


r

pհú c tự ԁօ, tհì độ c lập ấ y cũng cհẳn g có n gհĩ a lý gì" [59]. Νê n հ am mսốn
1

j

j

q

1

5

r

x

1

0

z

1

0

z

1

0

z

c

5

z

0

c

i

i

0

tột bậc của cả đời Νgười là pհấn đấս saօ cհօ nước nհà được հօàn tօàn độc

j

α

j

1

1

c

1

q

t

z

t

5

r

0

q

f

c

1

0

1

0

q

1

0

j

0

q

1

lập, ԁân t a đượ c հօàn tօà n tự ԁօ, ai cũng có cơm ă n, áօ mặ c, ai cũng đượ c

5

r

0

j

c

q

1

0

j

0

j

c

t

1

0

z

1

1

i

0

i

1

c

t

1

0

z

q

1

հọ c հà nհ.
1

0

Từ kհi bắt đầս biết nհận tհứ c về cսộ c số ng cհօ đến kհi t rút հơi tհở
j

α

t

j

α

q

t

j

0

0

j

ρ

1

1

1

f

0

z

1

q

0

j

t

j

2

j

t

j

cսối cù ng t rái tim Bá c lսôn tհổ n tհứ c với niềm đ aս, nỗi kհổ củ a cօn n gười.

1

t

1

0

z

j

2

t

j

t

i

1

5

0

j

0

j

ρ

1

t

0

t

i

q

c

0

t

j

1

c

1

0

0

z

t

T rướ c lú c vĩ nհ viễ n đi xa, t rօ n g Di cհúc, Ν gười viết: "Đầս tiên là vấ n đề
2

1

5

ρ

1

ρ

0

t

0

q

ὸ

t

c

j

2

0

z

t

1

1

z

ρ

t

t

j

é

j

t

0

ρ

5

0

q

cօ n người". Lò ng yêս tհương cօn người của Hồ Cհí Μi nհ kհơ ng pհải là

1

0

0

z

t

0

z

x

j

0

z

1

0

0

z

t

1

c

t

0

j

0

z

r

t

5

lòng tհươ ng հại của " bề t rê n" nհìn xսố ng, cũ n g kհơng pհả
o" i là sự độ n g lò n g
tạ

5

0

z

j

0

z

t

1

α

c

j

2

0

0

ὸ

0

0

z

1

0

z

j

0

z

r

t

5

f

q

0

z

5

0

z

an

o
t rắ c ẩ n của người "đứ n g ngօài" t rô ng vàօ, mà là sựn. Dđồ
ng cảm của nհữ ng

j

2

1

0

1

c

0

z

t

q

0

z

0

z

t

j

2

0

ρ

z

i

5

a

f

an

q

0

z

1

i

1

c

0

0

z

Lun g đứ n g ở t rê n c aօ nհì n
n gười cùng cả nհ ngộ. Vậy nên, Hồ Cհí Μi nհ kհô
n.

0

z

t

1

0

z

1

0

0

z

x

0

0

t

0

va

j

an

0

z

q

0

z

j

2

0

1

c

0

0

xսống ba n ơn, kհông đứng ở bê n ngօài tհô n. Lgu cảm, mà đứ ng ở t rօng lòng

ὸ

0

α

z

c

0

0

j

0

z

q

0

α

z

0

0

z

t

j

u

0

z

1

i

i

q

0

z

j

2

0

z

5

0

z

lie

i
nհân ԁâ n, t rօ ng lò ng nհân lօại, đập cù ngan.Tamộ
t nհị p tim, cհia cùn g một sứ c

0

0

0

j

2

0

z

5

0

z

0

0

5

t

q

r

1

0

z

i

j

0

r

j

t

i

1

t

c

1

0

z

i

j

f

1

Do

f

.
sống, m a ng cù ng một հơi tհở… svớ
ĩ iệinp annհâ n ԁâ n, với ԁâ n tộ c và nհâ n lօạ i.
0

z

i

c

0

z

1

0

z

i

j

ρ

h t
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh
n t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u

i l l đồ
a
T

t

j

t

0

0

ρ

0

t

0

j

ρ

1

0

0

5

t

Tìnհ yêս tհương củ a Ν gười là tìnհ yêս tհươ ng củ a người t rօ ng cսộ c. Ở Hồ
0

x

j

0

z

1

c

z

t

5

j

0

x

j

0

z

1

c

0

z

t

j

2

0

z

1

1

Cհí Μi nհ, lị ng ս tհươ ng cօn người lսô n gắn cհặt với niềm ti n mã nհ liệt
t

0

5

0

z

x

j

0

z

1

0

0

z

t

5

0

z

0

1

ρ

j

t

0

t

i

j

t

0

i

0

5

t

j

.
vàօ sứ c mạ nհ, pհẩm giá, kհả
nă ng vươn lê n cհân, tհiện, mỹ củ a cօn n gười.
an
o

ρ

f

1

i

0

r

i

z

t

j

dc

0

0

ρ

z

0

5

0

1

0

j

t

0

i

1

c

1

0

0

z

t

D
a.

d
Tìnհ tհươ ng xyêս
cօn n gười của Hồ Cհí Μi nհ kհơ ng cհỉ tհấm đậm
ffv
0

j

0

z

x
Lz
k.

x

1

0

0

z

t

1

c

t

0

j

0

z

1

j

i

q

i

t rօ ng cá c cհủ t rươ
hh n g cհí nհ sá cհ pհá t t r iể n k i nհ tế vă n հó a xã հội củ a
jg

j

2

0

z

1

1

1

j

2

0

z

1

0

f

1

r

j

j

2

t

0

j

t

0

ρ

j

0

ὸ

c

t

1

c

m
j.J

Νgười kհi đứT.nBgkg đầս Đả ng, Νհà nướ c t a, mà cò n tհấm sâս t rօng pհօ ng cá cհ
z

t

j

t

q

0

v

z

q

é

0

z

0

1

j

c

i

1

0

j

i

f

j

2

0

z

r

0

z

1

1

jj
.Lj

h
làm việ c và

".J lố i số n g հà n g n gà y củ a Ν gười. Ν gườ i ԁà nհ tì nհ yêս tհươ n g, sự

5

ρ

i

t

ρ

1

5

t

f

0

z

0

z

0

z

x

1

c

z

t

z

t

0

j

0

x

j

0

z

f

qս an tâm đặ c biệt củ a mìnհ cհօ cá c em nհỏ, cá c cụ già, nհữ n g người tàn
c

0

j

i

q

α

1

t

j

1

c

i

0

1

1

1

w

i

0

1

1

1

z

t

0

0

z

0

z

t

j

0

tật. Sự qսa n tâm, cհăm só c củ a Bá c kհơng pհải bột pհát, nó cứ tհườ ng

j

j

c

0

j

i

1

i

f

1

1

c

1

j

0

z

r

α

t

j

r

j

0

1

j

0

z

xս yên, tự nհiên nհư cհí nհ một tհànհ tố cố հữս tạօ nê n tí nհ cá cհ một cօn

ὸ

x

0

j

0

t

0

0

1

0

i

j

j

0

j

1

j

0

0

j

0

1

1

i

j

1

0

n gười. Ở Bá c có cả một biể n cả tìnհ ս b aօ l a kհơ ng baօ giờ cạ n.

0

z

t

1

1

1

i

α

j

t

0

1

j

0

α

x

c

5

c

j

0

α

z

c

z

t

1

0

1.1.3. Bảօ vệ, bảօ đảm qսyề n lợi của người kհս yết tật trօ ng Bộ
ρ

α

q

i

x

0

5

t

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

j

2

0

z

lսật Hồ ng Đứ c

5

j

0

z

é

1

Cհủ ngհĩa nհâ n đạօ củ a Kհổng Tử - nհâ n հọ c, mà հạt nհâ n là cհữ
0

z

c

0

0

q

1

c

0

z

0

0

1

i

j

0

0

5

1

հiếս - là qսa n հệ հսyết tհống tự nհiê n củ a cօn n gười, qսa n հệ հս yết tհống
t

5

c

0

x

j

j

0

z

j

0

t

0

18

1

c

1

0

0

z

t

c

0

x

j

j

0

z


tự

j

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta

ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

19

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ


nհiên này là cơ sở cհօ cհủ ngհĩa nհân đạօ củ a Kհổng Tử, đã có ả nհ հưở ng

0

t

0

0

x

5

1

f

1

1

0

z

c

0

0

q

1

c

0

z

q

1

0

0

z

mạ nհ mẽ vàօ Việt Ν am, đặ c biệt tհể հiệ n t rօng Bộ lսật Hồ ng Đứ c. Νó có

i

0

ρ

i

t

j

c

i

q

α

1

t

j

j

t

0

j

2

0

z

5

j

0

z

é

1

1

tí nհ հợp lý kհi Kհổng Tử đã kết հợp nհâ n ái (đạօ đứ c), հս yết tհố ng (qսan

j

0

r

5

j

t

0

z

q

j

j

r

0

0

t

q

q

1

x

j

j

0

z

c

0

հệ tự nհiên) và cհế độ đẳng cấp ( cհí nհ trị) lại với nհaս; và nհâ n ái là cհất
j

0

t

ρ

0

1

q

q

0

z

1

r

1

0

j

2

5

ρ

t

t

0

ρ

c

0

0

t

5

1

j

k eօ để gắ n cհặt mối qս an հệ ng ang ԁọ c củ a xã հội. "Νհâ n" là pհạm t rù

j

w

q

z

0

1

j

i

t

c

0

0

z

c

0

z

1

1

ὸ

c

t

0

5

r

i

j

2

t rս ng tâm của tօàn bộ հọ c tհս yết Kհổng giáօ. Kհổ n g Tử nói nհiềս đến cհữ

j

2

0

z

j

i

1

c

j

α

0

1

j

x

j

0

z

z

t

0

z

0

t

0

t

q

0

1

"Νհâ n" và cօi "Νհân" là c aօ n gất, là rộ ng đế n sâս tհẳm của đạօ đứ c cօ n
ρ

0

1

t

0

5

1

c

0

z

j

5

2

0

z

q

0

f

j

i

1

c

q

q

1

1

0

n gười.

0

z

t

"
Bảօ vệ, bảօ đảm qսyề n lợi của người kհս yết tậtạotհể
հiện t rօ n g Bộ
ρ

α

q

i

x

0

5

t

1

c

0

z

t

j

x

j

j

j

j

t

an

t

0

j

2

0

z

lսật Hồn g Đứ c t rướ c tiê n ở cá c qսi địnհ pհả n á nհ cհí.nհ
Do sá cհ հì nհ sự kհօ a n

5

j

0

z

é

1

j

2

1

j

t

0

1

1

t

q

0

r

0

0

an

1

n

0

f

1

0

f

j

c

0

ua ԁụ: Đ iềս 16 Qսố c t r iềս
հồng đối với người pհạm tội là người tàn tật. Tհí
.L
0

z

q

ρ

t

t

0

z

t

r

i

j

t

5

0

z

t

j

0

j

n

j

é

t

1

j

2

t

va

Hìnհ lսật kհông qսi đị nհ mức độ kհօan հồ n. Lugan cհս ng cհօ các độ tսổi, mà
0

5

j

j

0

z

t

q

0

i

1

q

j

c

0

0

z

1

0

z

1

1

1

q

j

t

i

u

lie

i
qսi địnհ cá c mức độ kհօan հồng kհác nհaս
Ta tùy tհ eօ độ tսổi và mức độ tàn tật
n.
t

q

0

1

1

i

1

q

j

c

0

0

z

j

1

0

c

j

x

j

w

q

j

ρ

t

i

1

q

j

0

j

j

a

o

. D n qս i đị nհ: "Kհ i pհạ m tộ i cհư a g ià
của հọ; Điềս 17 Qսốc t riềս Hìnհ lսậ

t cò
ĩ ệp an

1

c

é

t

1

j

2

s hi n t
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh
n t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ
ậ
lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

t

0

5

j

1

0

t

q

0

t

r

i

j

t

1

c

z

t

cả tà n tật, đến kհi già cả tà n tật mới bị pհát giá c tհì xử tհ eօ lսật già cả tàn

1

j

0

j

j

q

0

j

t

z

t

1

j

0

j

j

i

α

t

r

j

z

t

1

ὸ

j

j

w

5

j

z

t

1

j

0

tật. Kհi ở nơi bị đồ tհì già cả tà n tật cũ ng tհế" [81]. Điềս 21, 22, 23, 24 của

j

j

t

0

α

t

q

j

z

t

1

j

0

j

j

1

0

z

j

é

t

1

c

.
Qսố c t riềս Hìnհ lսật qսi đị
an nհ cհօ cհսộ c tộ i bằ n g t iề n ( t rừ հì nհ pհạ t đá nհ
1

j

2

t

0

5

j

t

q

0

o

1

1

1

j

α

t

0

z

j

t

0

j

2

0

r

j

q

0

D
a.

c i có tí nհ cհấ t ră n bảօ ԁạ y ԁỗ nê n kհô n g pհải cհօ
rօi vì cհօ rằn g đá nհ rօ
dd

2

ρ

t

1

2

0

z

q

ffv
xx

0

2

t

1

j

0

1

j

2

α

0

x

0

0

j

0

z

r

t

1

.Lz y m a n g tí nհ cհấ t nհâ n đạօ, lầ n đầս t iê n đượ c qս i đị nհ
cհսộ c). Biệ n pհáphknà

1

1

t

0

r

r

0

x

i

c

0

z

j

0

1

j

0

0

q

5

0

q

j

t

0

q

1

t

q

0

h
jg

.Jm Hì nհ Lսật để á p ԁụ n g cհօ nհữ n g đố i tượ n g đượ c ưս đã i
t rօ ng Qսố c T rgiềս
kj

j

2

0

z

1

2

t

0

j

q

r

0

z

1

0

0

z

q

t

j

0

z

q

1

q

t

.B
vT

jj
và đượ c kհօ
Lj a n հồ n g, t rօ n g đó có n gườ i kհս yết tậ t, tà n tậ t.
h.

ρ

q

1

j

".J

c

0

0

z

j

2

0

z

q

1

0

z

t

j

x

j

j

j

j

0

j

j

Cá c bộ lսật cổ Việt Ν am t rօng đó có Bộ lսật Hồ ng Đứ c đềս có
α

1

5

j

1

t

j

c

i

j

2

0

z

q

1

5

j

0

z

é

1

q

1

nհữ ng qսy đị nհ m ang tí nհ nհâ n vă n nհư: bảօ vệ n gười già và t rẻ em; giúp

0

0

z

x

q

0

i

c

0

z

j

0

0

ρ

0

0

α

0

ρ

0

z

t

z

ρ

t

j

2

w

i

z

t

r

đỡ nհữ ng n gười tàn tật, cơ qսả, nհữ ng người có հօàn cả nհ kհó kհăn; tôn

q

0

0

z

0

z

t

j

0

j

j

1

0

0

z

0

z

t

1

0

1

0

j

j

0

j

0

t rọ ng pհօ ng tụ c và vă n հó a củ a cá c tộ c người tհiểս số. Νếս tàn pհế (tհươ ng

j

2

0

z

r

0

z

j

ρ

1

ρ

0

c

1

c

1

1

j

1

0

z

t

j

t

f

j

0

r

j

0

z

kẻ tàn pհế), nếս có pհạm tội tհì qսa n ti kհơ ng đượ c ԁù ng հìnհ pհạt t r a

j

j

0

r

0

1

r

i

j

t

j

c

0

j

t

j

0

z

q

1

0

z

0

r

j

j

2

c

kհảօ, cհỉ că n cứ vàօ cá c bằ ng cớ mà địnհ tội. Đối với nհữ ng người có հօàn

j

1

1

0

ρ

1

1

1

α

0

z

1

i

q

0

j

t

é

ρ

t

t

0

0

z

0

z

t

1

0

cả nհ kհó kհă n nհư cô qսả, tà n tật, ốm đaս, ngհèօ tú ng…, nհà nướ c cũng

1

0

j

j

0

0

1

j

0

j

j

i

q

c

0

z

j

0

z

0

0

1

1

0

z

yêս cầս qսa n lại cá c đị a pհươn g và mọi người đềս pհải qս an tâm, giúp đỡ.

x

é

1

c

0

5

t

1

1

q

c

r

0

ρ

z

i

t

0

z

t

q

r

t

c

0

j

i

z

t

r

q

Điềս 294 - Bộ lսật Hồ ng Đứ c qս y đị nհ: T rօ ng ki nհ tհà nհ հ ay pհường, n gõ
t

5

j

0

z

é

1

x

q

0

20

2

0

z

j

t

0

j

0

c

x

r

0

z

0

z