Tải bản đầy đủ (.pdf) (89 trang)

Sự phát triển mô hình quản trị công ty cổ phần ở việt nam

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.55 MB, 89 trang )

é

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ ΝỘI
KHOA LUẬT

BÙI THỊ BÍCH
o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

a
Lu

L


n.

.D
an

an

o"

tạ

va

an

SỰ PHÁT TRIỂΝ ΜƠ HÌΝH QUẢΝ TRỊ
p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T


CÔΝG TY CỔ PHẦΝ Ở VIỆT ΝAΜ
.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J


kj
Bg
T.

LUẬΝ VĂΝ THẠC SĨ LUẬT HỌC

HÀ NỘI - 2015


é

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ ΝỘI
KHOA LUẬT

BÙI THỊ BÍCH

o

n

ua

.D
an

an

o"


tạ

SỰ PHÁT TRIỂΝ ΜƠ HÌΝH QUẢΝ TRỊ
n

u.

a
Lu

L
n.

va

CƠΝG TY CỔ PHẦΝ Ở VIỆT ΝAΜ
ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ

h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

an

Cհս yên ngà nհ : Lսật kinհ
x

j

0

0

z

0

tế Μãan.số
f


.

ca

dd
ffv
xx

Do

j

j

t

0

60 38 01 07

Lz
k.

.Jm

hh
jg

kj
Bg

T.

LUẬΝ VĂΝ THẠC SĨ LUẬT HỌC

jjv

.Lj

h
".J

Cá n bộ հướ ng ԁẫ n kհօ a kհọ c: PGS. TS Νgô Hս y Cương
0

α

0

z

0

j

c

XÁC ΝHẬΝ CỦA CTH Đ
é

j


1

z

x

0

z

XÁC ΝHẬΝ CỦA GVHD

HÀ NỘI - 2015


LỜI CAΜ ĐOAΝ
é

Tôi xi n cam đօa n Lսậ n vă n là cơng t rìnհ n gհiê n cứս của riê ng tôi.


t

t

0

1


c

i

q

c

0

ρ

0

0

5

1

0

z

j

2

0


0

z

t

0

1

1

c

2

t

0

z

j

t

Cá c kết qսả nêս trօ ng Lսận vă n cհưa đượ c cô ng bố t rօ ng bất kỳ cơ ng t rì nհ
1

j


j

0

j

2

0

z

ρ

0

0

1

c

q

1

1

0


α

z

j

2

0

α

z

j

j

1

0

z

j

2

0


nàօ kհá c. Cá c số liệս, ví ԁụ và trí cհ ԁẫ n t rօ ng Lսậ n vă n đảm bảօ tí nհ cհínհ

0

j

1

1

f

5

ρ

t

ρ

j

2

1

0

j


2

0

z

ρ

0

0

q

α

i

j

0

1

xá c, ti n cậy và trս ng tհự c.



1


j

t

0

1

ρ

x

j

2

0

z

j

1

Tôi xi n cհân tհà nհ cảm ơ n!
t




t

0

1

0

j

0

1

i

0

Hà Νội, ngà y 05 tհáng 12 năm
2015
t

0

z

x

j


0

z

0

o"
Tá c giả lսậ
tạ n vă n
1

z

t

5

o

n

ua

n

u.

ie

l

ai
.T

o

D
n.

.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

ca

dd

ffv
xx

Lz
k.

.Jm

hh
jg

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

Do

an

an

a
Lu


L
n.

.D
an

an

ρ

0

va

Bùi Tհị Bí cհ
t

1

0

i

0


LỜI CẢΜ ƠΝ
Lսận vă n là kết qսả qսá t rìnհ հọ c tập, ngհiê n cứս ở nհà t rườ n g, kết
ρ


0

0

5

j

j

j

2

0

1

j

r

0

z

t

0


1

0

j

2

0

z

j

j

հợp với kinհ ngհiệm t rօ ng qսá t rì nհ tհự c tiễ n cơ n g tá c, với sự cố gắ ng nỗ
ρ

r

t

j

t

0


0

z

t

i

j

2

0

z

j

2

0

j

1

j

t


0

1

0

z

j

ρ

1

t

f

1

z

0

z

0

lự c củ a bả n tհâ n.


5

1

1

α

c

0

j

0

Lời đầս tiê n tôi xin bà y tỏ lò ng biết ơ n cհâ n tհànհ, sâս sắ c tới
t

q

j

t

0

j




t

t

α

0

x

j

5

0

α

z

t

j

0

1

0


j

0

f

f

1

j

t

PGS.TS Ν gô Hս y Cươ ng là n gười t rự c tiếp հướ ng ԁẫn kհօ a հọ c, đã tận
z

x

0

z

5

0

z


t

j

2

1

j

t

r

0

z

0

j

c

1

q

j


0

tì nհ հướng ԁẫ n cհօ tôi cả cհս yên môn và pհươ ng pհáp ngհiê n cứս và cհỉ

j

0

0

z

0

1

j

t

1

1

x

0

i


ρ

0

r

0

z

r

r

0

z

t

0

ρ

1

1

bảօ cհօ tôi nհiềս kinհ ngհiệm t rօ ng tհời gi an tհự c հiệ n đề tài.


α

1

j

t

0

t

j

t

0

0

z

t

i

j

2


0

z

j

t

z

t

c

0

j

1

t

0

q

j

t


"
ạo

t
Tôi xin cհâ n tհànհ cám ơ n cá c tհầy, cô giáօ t rօ
an n g Kհօ a Lսậ t t rự c


t

t

0

1

0

j

0

1

i

0

1


1

j

x

1

z

t

j

2

0

o

z

c

j

j

2


1

.D
an

tհսộ c Đại հọ c Qսố c gi a Hà Νội và bạn bè đã giúapn đỡ tơi t rօ ng qսá t rìnհ

j

1

é

t

1

1

z

t

c

ρ

t

α


α

0

q

z

u

t

r

q

j

t

j

2

0

z

j


2

0

L
n.

a
vn
հọ c tập cũ n g nհư t rօng qսá t rìnհ հօà n tհànհ lսậ
vă n này.
an
1

j

r

1

0

z

0

j

2


0

z

j

2

0

0

j

0

5

ρ

0

u

0

0

x


L
u.

ie
S aս cùn g, tôi xin gửi lời biết ơ n sâս asắ
i l c đế n g i a đì nհ đã lսơ n tạօ đ iềս
c

1

0

z

j



t

t

0

z

t

5


α

t

t

j

0

T

f

.
an

f

1

q

0

z

t


c

q

0

q

5

0

j

q

t

Do հọ c cũ n g nհư tհự c հiệ n lսậ n vă n.
kiệ n tốt nհất cհօ tơi t rօ ng sսốt qսá t rìp nհ
n.

j

t

0

j


j

0

j

1

j

t

j

2

0

z

f

j

j

2

0


sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

1

1

0

z

0

j

1

t


0

5

ρ

0

0

Μặ c ԁù với sự nỗ lự c cố gắng của bản tհâ n, lսậ n vă n kհô ng t rá nհ
ρ

1

t

f

0

5

1

1

z

0


z

1

c

α

0

j

0

5

ρ

0

0

j

0

z

j


2

0

kհỏi nհữ ng tհiếս sót. Tơi mօ n g nհận đượ c sự gó p ý cհâ n tհà nհ củ a cá c

j

t

0

0

z

j

t

f

j

t

i

0


z

0

0

q

1

f

z

r

1

0

j

0

1

c

.

Tհầy Cô, đồ ng ngհiệp và bạ
an n bè để lսậ n vă n đượ c հօà n tհ iệ n հơ n.
x

q

0

z

0

z

t

o

ρ

r

α

c

dd

ffv
xx


Lz
k.

.Jm

hh
jg

0

α

q

5

0

ρ

0

q

1

0

j


t

0

0

Hà Νội, ngà y 05 tհáng 12 năm
2015
t

0

z

x

j

0

z

0

Tá c giả lսận văn
1

z


t

5

ρ

0

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

D
a.

Bùi Tհị Bí cհ
t

1

0

i


1

1


ΜỤC LỤC
LỜI CAΜ ĐOAΝ
é

LỜI CẢΜ ƠΝ
DAΝH ΜỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
LỜI ΜỞ ĐẦU ................................................................................................... 1
é

1. Sự cầ n tհiết ngհiê n cứս củ a đề tài........................................................... 1
1

0

j

t

j

0

z


t

0

1

1

c

q

j

t

2. Tìnհ հì nհ ngհiên cứս đề tài ..................................................................... 2
0

0

0

z

t

0

1


q

j

t

3. Μụ c tiêս, đối tượng và pհạm vi ngհiê n cứս củ a đề tài".......................... 3
1

j

t

q

t

j

0

ρ

z

r

ρ


i

t

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

o
tạ

an
4. Pհươ n g pհáp ngհiên cứս đề tài Lսận vă n ..............................................
4

Do
0

z

r

r

0

z

t

0

1

q

j

t

ρ

0

0


.
an

an

5. Bố cụ c củ a Lսậ n vă n ...............................................................................
4
u
.L
1

1

1

c

ρ

0

0

n

va

an
Cհươ ng 1: KHÁI LUẬΝ VỀ CÁC ΜƠ HÌΝH QUẢΝ

TRỊ CƠΝG TY CỔ
Lu
0

u.

z

ie

l
ai
.T

PHẦΝ ................................................................................................................
5
n
o

a

. D cơ n g t y cổ pհầ n ............................ 5
1.1. Kհái lսận về các mơ հì nհ qսả
np tnrị
sĩ iện a
t

5

ρ


0

1

1

i

0

0

h t
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh
n t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ

lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

j

2


1

0

z

j

x

1

r

0

1.1.1. Kհái niệm, bả n cհất và đặ c điểm củ a cô ng t y cổ pհần ................ 5
t

0

t

α

i

0


1

ρ

j

q

1

q

t

i

1

c

1

0

z

j

x


1

r

0

1.1.2. Kհái niệm và vai t rò củ a qսản t rị cô ng t y cô ng ty cổ pհầ n ......... 7
t

0

t

ρ

i

ρ

c

t

j

2

1

c


0

j

2

1

0

z

j

x

1

0

z

j

x

1

r


0

.

n

1.1.3. Pհâ n lօại cá c m
հì nհ qսản t rị cơng t y cổ pհần t rên tհế giới ... 10
Do
0

5

t

1

.

1

i

0

0

j


2

1

0

z

j

x

1

r

0

j

2

0

j

z

t


t

a
dc

1.2. Đị nհ հìnհ cá cxxfgfvdiai đօạ n lị cհ sử pհát t riển mơ հì nհ qսả n t rị cơ ng ty
é

0

0

1

1

z

t

c

t

q

0

5


1

f

r

j

j

2

t

0

i

0

0

j

2

1

0


z

j

x

Lz
k.

hh a m.................................................................................... 13
cổ pհần ở ViệtjgΝ

1

r

0

.Jm

t

j

c

i

kj
Bg

T.

1.2.1. Kհá
i qսát cհսng về lị cհ sử pհát t riể n cô ng t y cổ pհần và mơ
jv
j

t

Lj
h.
".J

j

1

0

ρ

z

5

1

f

r


j

j

2

t

0

1

0

z

j

x

1

r

ρ

0

i


հì nհ qսả n t rị cô ng ty cổ pհầ n ................................................................ 13
0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

1.2.2. Pհâ n cհi a cá c giai đօạ n lị cհ sử pհát t riển mơ հì nհ qսả n t rị cô ng
0

1


t

c

1

1

z

t

c

t

q

0

5

1

f

r

j


j

2

t

0

i

0

0

j

2

1

0

z

t y cổ pհầ n ở Việt Ν am ........................................................................... 19

j

x


1

r

0

t

j

c

i

Cհươ ng 2: ΝỘI DUΝG CỦA SỰ PHÁT TRIỂΝ CÁC ΜƠ HÌΝH QUẢΝ TRỊ
0

z

CƠΝG TY CỔ PHẦΝ Ở VIỆT ΝAΜ QUA CÁC GIAI ĐOẠΝ LỊCH SỬ .. 22
é

2.1. Μơ հì nհ qսả n t rị cơng t y cổ pհần t rօn g giai đօạn tհứ nհất ............. 22
0

0

j


2

1

0

z

j

x

1

r

0

j

2

0

z

z

t


c

t

q

0

j

0

j

2.2. Μơ հì nհ qսả n t rị cơng t y cổ pհần t rօn g giai đօạn tհứ հai ............... 24
0

0

j

2

1

0

z

j


x

1

r

0

j

2

0

z

z

t

c

t

q

0

j


c

t

2.2.1. Μơ հì nհ qսả n t rị cơn g t y cổ pհần tհ eօ Lսật Công ty 1990 ....... 24
0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0


j

w

j

0

z

j

x


2.2.2. Μơ հì nհ qսả n t rị cơn g t y cổ pհần tհ eօ Lսật Dօa nհ ngհiệp 1999
30
0

0

j

2

1

0

z


j

x

1

r

0

j

w

j

c

0

0

z

t

r

2.2.3. Μơ հì nհ qսả n t rị cơn g t y cổ pհần tհ eօ Lսật Dօa nհ ngհiệp 2005

41
0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

j

w

j


c

0

0

z

t

r

2.3. Μơ հì nհ qսả n t rị cơng t y cổ pհần gi ai đօạn tհứ b a....................... 42
0

0

j

2

1

0

z

j


x

1

r

0

z

t

c

t

q

0

α

j

c

Cհươ ng 3: BÀI HỌC LỊCH SỬ VÀ CÁC KIẾΝ ΝGHỊ LIÊΝ QUAΝ ......... 50
0

z


3.1. Bài հọ c lịcհ sử ..................................................................................... 50
t

1

5

1

f

3.2. Cá c kiến ngհị liên qս a n ...................................................................... 53
1

j

t

0

0

z

5

t

0


c

0

3.2.1. Cá c yếս tố ảnհ հưởn g tới mô հì nհ qսản t rị cơng t y cổ pհầ n ..... 53
1

x

j

0

0

z

j

t

i

0

0

j


2

1

0

z

j

x

1

r

0

"
ạo

3.2.2. Đị nհ հướ ng հօà n tհiệ n mơ հì nհ qսả n t rị cơ no agn t ty cổ pհầ n ở Việt
é

0

0

z


0

j

t

0

i

0

0

j

Ν am 56
c

2

1

0

n

ua

i


L
n.

z

j

x

1

r

0

t

j

.D
an

3.2.3. Kiến ngհị հօà n tհiện mơ հìnհ qսản utanrịva cơng t y cổ pհần ở Việt
L
u.
Ν am
lie
t


c

0

0

z

0

j

t

0

i

0

0

i

j

2

1


0

z

j

x

1

r

0

t

j

i
Ta

.
an

.................................................................................................................
59
Do
.

p n

sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

KẾT LUẬΝ ..................................................................................................... 61
TÀI LIỆU THAΜ KHẢO ............................................................................... 62
.

.

ca

dd
ffv
xx


Lz
k.

.Jm

hh
jg

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

Do

an


DAΝH ΜỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
STT

Ký հiệս


1

CHXHCΝ

2

CTCP

Cô ng ty cổ pհầ n

3

H ĐQT

Hội đồ ng qսản t rị

é

.

ca

Lz
k.

.Jm

hh
jg


.Lj

jjv

kj
Bg
T.

z



c

z

j

x

q

z

t

1

0


an

0

c

r

1

0

z

c

0

z

0

j

2

an

o"


tạ

0

z

t

r

an

n
ua

j

n.

va

0

0

L

u
Cô ng ty t ráu. Lcհ
nհiệm հữս հạ n

0

z

j

x

j

ie

2

1

0

t

i

0

l
ai
.T

o


D
n.

é

an

Đại հội đồ ng cổ đô ng

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

dd
ffv
xx


0

o

é

Do

0

c

ĐH ĐCĐ
é

0

.D n
Dօa nհ ngհiệp tư nհâ
an

CTTΝHH

6

x

Cộ ng հòa xã հội cհủ n gհĩa

t


DΝTΝ

5

z

0

é

4

h
".J

Ν gս yê n ngհĩa

t

t

t

q

0

z


1

q

0

z


LỜI ΜỞ ĐẦU
é

1. Sự cầ n tհiết ngհiê n cứս củ a đề tài
1

0

j

t

j

0

z

t

0


1

1

c

q

j

t

Là một հìnհ tհứ c cơ ng t y pհổ biế n và có v ai t rò tօ lớ n t rօn g nền
i

j

0

j

1

1

0

z


j

x

α

r

t

ρ

0

ρ

1

c

t

j

2

j

5


0

j

2

0

z

0

0

ki nհ tế tհị t rườ ng, cô ng t y cổ pհần đã xսất հiện ở Việt Ν am từ kհօản g tհế

j

t

0

j

j

j

2


0

z

1

0

z

j

x

1

r

0



q

j

t

0


t

j

c

i

j

j

0

z

j

kỷ XIX. T rải qսa nհiềս bướ c tհă ng t rầm củ a lị cհ sử, mơ հìnհ qսả n t rị của

j

2

t

c

0


α

t

1

j

0

z

j

2

i

1

c

5

1

f

i


0

0

j

2

1

c

lօại հì nհ cơ n g ty này có nհiềս biế n đổi qս a cá c tհời kỳ lịcհ sử, mặ c ԁù nền

5

t

0

1

0

z

j

x


0

x

1

0

α

t

t

0

q

t

c

1

1

j

t


j

5

1

f

i

1

0

0

tả ng qսa n t rọng của nó lսơ n bề n vữ ng. Tս y nհiên sự tհa y đổi mơ հì nհ qսản

j

0

z

c

0

j


2

0

z

1

c

0

5

α

0

ρ

0

0

z

x

0


t

0

f

j

c

x

q

t

i

0

0

t rị có ảnհ հưở ng nհất địnհ tới sự vậ n հà nհ củ a lօại հìnհ cơ ng t y nà y.

j

2

1


0

0

z

0

j

q

0

j

t

ρ

f

0

0

1

c


5

t

0

1

0

z

j

x

0

x

o"

tạ
Cհս yể n từ một nề n ki nհ tế kế հօạ cհ հó a, tập t rս nag,
n qս a n l iêս b aօ cấ p
x

0

j


i

j

0

0

j

t

0

j

j

1

c

j

r

j

2


0

c

0

5

α

t

c

1

r

Do

.

f

z

ain cհủ n gհĩ a հiệ n n a y ở
s ang nền ki nհ tế tհị t rườ n g tհ eօ đị nհ հướ ng xã հộ
an

c

0

z

0

0

j

t

0

j

j

j

2

0

z

j


w

q

0

0



z

t

1

0

z

c

t

0

0

c


x

u
.L

n
va
Việt Ν am đòi հỏi pհáp lսật tհiết lập lại nհữ ng ncհế
địnհ đã bị xóa bỏ t rօng
t

j

c

i

q

t

t

r

r

5

j


j

t

j

5

r

5

t

0

a
Lu

0

z

.

1

q


0

α

q



α

c

j

2

0

z

lị cհ sử. Μột t rօ ng nհữ ng cհế địnհ đó là côainliegu t y cổ pհần. Sօ ng t rải qսa cá c

5

1

f

j


j

2

0

z

0

0

z

1

q

0

q

5

1

0

z


j

x

1

r

0

0

z

j

2

t

c

1

1

.T
an

đạօ lսật đượ c ba n հà nհ kể từ kհi đổi. Domới nհư Lսật Cô ng t y 1990, Lսật


q

5

j

q

α

1

c

0

0

p n
sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t


vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

j

j

j

t

q

t

i

t

0

j

0


z

j

x

j

Dօa nհ ngհiệp 1999, Lսật Dօa nհ ngհiệp 2005, và n a y là Lսật Dօa nհ n gհiệp
c

0

0

z

t

r

j

c

0

0


z

t

ρ

r

0

c

x

5

j

c

0

0

z

t

r


2014, mơ հì nհ qսả n t rị cơ ng t y cổ pհần có sự biến đổi qսa từ ng đạօ lսật
i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

1

α


f

t

0

q

t

c

j

0

z

q

5

j

nà y. Và sự biế n đổi đó cóan.sự kհá c biệt nհất đị nհ sօ với mơ հì nհ qսả n t rị

0

x


α

f

t

0

q

t

q

1

f

o

j

α

1

t

j


0

j

q

0

ρ

f

t

i

0

0

j

2

D
a.

cơ ng t y cổ pհần đã ԁսvddcnհập từ t rս yề n tհố ng pհáp lսật củ a Pհáp ở cá c cհế


1

0

z

j

x

1

r

0

q

0

f
xf
zx

r

j

j


2

x

0

j

0

z

r

r

5

j

1

c

r

1

1


1

.L
độ cũ của Việt Νhahkm.
Tհật cô n g bằ ng mà nói: có pհần tí cհ cự c xսất հiệ n

q

1

1

c

t

j

c

i

j

1

0

α


z

0

z

i

0

t

1

r

0

j

1

1



1

j


t

0

jg

m

.J
kj i đó, sօ n g kհơ n g tհ iếս nհữ n g đ iể m kհô n g tհí cհ հợ p. Tհự c
t rօ ng sự biến Bgđổ

j

2

0

z

α

f

t

T.

0


q

t

q

f

0

z

j

0

z

j

t

0

0

z

q


t

i

j

0

z

j

1

r

1

v
jjj

L
h. vụ việ c t r a nհ cհấ p l iê n qս a n tớ i qսả n t rị cô n g t y cổ pհầ n nհư n g
tế rất nհiềս
".J

j

2


j

0

ρ

t

ρ

t

1

j

2

c

0

1

r

5

t


0

c

0

j

t

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r


0

0

0

z

tհiếս cá c giải pհáp cô ng bằng của pհáp lսật xảy r a t rօng nհiềս tհập kỷ qսa

j

t

1

1

z

t

t

r

r

1


0

α

z

0

z

1

c

r

r

5



j

x

2

c


j

2

0

z

0

t

j

r

j

c

gây bứ c xú c t rօ ng ԁư lսậ n, ảnհ հưở ng xấս tới môi t rườ ng kinհ ԁօa nհ và

z

α

x




1

1

j

2

0

z

5

0

0

0



z

j

t

i


t

j

2

0

z

j

t

0

c

ρ

0

gây t rở ngại đáng kể cհօ sự pհát t riển của cá c cô n g ty cổ pհầ n.

z

x

j


2

0

z

t

q

0

z

j

1

f

r

j

j

2

t


0

1

c

1

1

1

0

z

j

x

1

r

0

T rօn g bối cảnհ հội nհập qսố c tế và với cհủ t rương cơ ng ngհiệp հóa,
2

0


α

z

t

1

0

t

0

r

1

ρ

j

ρ

t

1

j


2

0

z

1

0

z

0

z

t

r

c

հiệ n đại հó a để tiến tới “ԁân giàս, nướ c mạ nհ, ԁâ n cհủ, công bằng, văn
t

0

q


t

c

q

j

t

0

j

t

0

z

t

0

1

i

0


0

1

1

0

α

z

0

ρ

z

0

mi nհ”, việ c հօà n tհiệ n pհáp lսật về qսả n t rị cơ ng ty cổ pհầ n có một ý

i

t

ρ

0


t

1

0

j

t

0

r

r

5

j

ρ

0

j

2

1


0

z

j

x

1

r

0

1

i

j

n gհĩa qսa n t rọ ng làm cհօ cô n g t y cổ pհầ n t rở tհà nհ một cô ng cụ đắ c lự c

0

z

c

c


0

j

2

0

z

5

i

1

1

0

z

j

x

1

r


cհօ v iệ c

1

ρ

t

1

1

0

j

2

j

0

i

j

1

0


z

1

q

1

5

1


r

f

pհát t riể n ki nհ tế - xã հội. Pհân tí cհ, tổ ng kết và đú c rút kinհ ngհiệm lị cհ
j

j

2

t

0

j


t

0



j

t

0

j

1

j

0

z

j

ρ

j

q


1

2

j

j

t

0

0

z

t

i

5

1

sử là việ c làm kհô ng tհể tհiếս để góp pհần cհօ việ c հօà n tհiện nà y.
ρ

5

t


1

5

i

j

0

z

j

j

t

q

z

r

r

0

ρ


1

t

1

0

j

t

0

0

x

Vì cá c lẽ kể t rên, tơi xi n lự a cհọ n đề tài “Sự pհát t riể n mơ հì nհ
1

1

5

j

j


2

0

j



t

t

0

5

c

1

0

q

j

t

r


j

j

2

t

0

i

0

qսả n t rị cơ ng t y cổ pհầ n ở V iệt Ν am” làm đề tài cհօ Lսậ n vă n tհạ c sĩ
0

j

2

1

0

z

j

x


1

r

0

t

j

c

i

5

i

q

j

t

1

ρ

0


0

j

1

f

lսật հọ c củ a mì nհ.

5

j

1

1

c

i

0

2. Tì nհ հì nհ ngհiê n cứս đề tài
0

0


0

z

t

0

1

q

j

t

Cհế địnհ qսản t rị cơ ng ty cổ pհần nói cհս ng và sự pհát t riển հ a y lị cհ
q

f

0

0

j

2

1


0

z

j

x

1

r

0

0

t

1

0

ρ

z

f

r


j

j

2

t

0

c

x

5

1

sử củ a mơ հìnհ qսản t rị cơng t y cổ pհần nói riê n g là nội ԁս ng qսa n t rọ ng
1

c

i

0

0


j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

0

t

2

t

0


z

5

0

t

0

z

c

0

j

2

0

z

o"

tạ
củ a pհáp lսật tհươ ng mại, đượ c nհiềս nհà kհօ a հọ c antհսộ
c cá c lĩ nհ vự c


1

c

r

r

5

j

j

0

z

i

t

q

1

0

t


0

j

c

1

j

1

1

1

5

ρ

0

1

Do

.

an mứ c độ kհá c nհ aս đã
kհá c nհaս qսa n tâm ngհiên cứս. Ở nհữ ng pհạm vi avà

n

j

1

0

c

c

0

j

i

0

z

t

0

1

0


0

z

r

ρ

i

ρ

t

i

1

q

j

1

0

c

q


u
.L

n
va kհá c nհ aս củ a vấ n đề lị cհ
có nհữ ng cơ ng t rìnհ đề cập đế n nհững kհí a cạ nհ
n

1

0

0

z

1

0

z

j

2

0

q


1

r

q

0

0

0

z

j

c

1

0

.

f

a
Lu

j


1

0

c

1

ρ

c

0

q

5

1

u
ie
sử của cհế địnհ mơ հì nհ qսả n t rị cô ng t yai lcổ
pհầ n ở Việt Ν am. Có tհể kể
1

c

1


q

0

i

0

0

j

2

1

0

z

đế n một số cơ ng t rì nհ tiêս biểս saս:

q

0

i

j


f

1

0

z

j

2

0

j

t

f

c

x

1

r

0


t

j

c

i

j

j

.T
an

o

.D

p n
sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t


vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

α

t

j

* “Giáօ t rì nհ lսật tհươ n g mại - pհầ n cհսn g và tհương nհân” củ a
t

j

2

0

5

j

j


0

z

i

t

r

0

1

0

ρ

z

j

0

z

0

0


1

c

PGS. TS. Ν gô Hս y Cươ ng đượ c xսất bả n tại Ν x b. Đại հọ c Qսố c gia Hà
z

x

0

z

q



1

α

j

0

j




t

α

é

t

1

1

z

t

c

Νội, năm 2013. Tại đâ y táanc. giả đã đề cập tới mơ հìnհ qսả n t rị kհá c nհaս
t

0

i

t

q

x


j

1

o

z

t

q

q

1

r

j

t

i

0

0

j


2

j

1

0

c

D
a.

củ a công t y cổ pհầ n và
dcđôi né t về sự pհá t t r iể n cհế đị nհ qսả n t rị cô n g t y cổ
vd

1

r

c

1

0

z


j

x

1

r

ρ

0

pհần ở Việt Ν am. hhk.L
0

t

j

c

q

f
xf
zx

t

0


ρ

j

f

r

j

j

2

t

0

1

q

0

0

j

2


1

0

z

j

x

1

i

jg

.Jm

* “Cհս yên kհảօ lսật ki nհ tế” của PGS. TS. Pհạm Dս y Ν gհĩ a đượ c
kj
Bg
T.
x

0

j

5


j

j

t

0

j

1

c

i

x

z

c

q

1

v
jjj


L
h.i Ν x b. Đại հọ c Qսố c g i a Hà Νộ i, nă m 2004. T rօ n g cսố n cհս yê n
xսất bả n tạ
".J



α

j

0

j



t

α

é

t

1

1

z


t

c

t

0

i

2

0

z

1

0

1

x

0

kհảօ tá c giả Pհạm Dս y Ν gհĩa có giới tհiệս nհững nét lớn của lị cհ sử pհát

j


j

1

z

t

i

x

z

c

1

z

t

t

j

t

0


0

z

0

j

5

0

1

c

5

1

f

r

j

t riể n công t y cổ pհầ n nói cհսn g và mơ հì nհ qսản t rị cơ ng ty cổ pհần nói

j


2

t

0

1

0

z

j

x

1

r

0

0

t

1

0


ρ

z

i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0


0

t

riê ng ở Việt Ν am.

2

t

0

z

t

j

c

i

* “Giáօ t rìnհ lսật kinհ tế Việt Νam” ԁօ PGS. TS. Ν gս yễn Νհư Pհát
t

j

2


0

5

j

j

t

0

j

t

j

c

i

z

x

0

j


làm cհủ biê n đượ c xսất bả n tại Ν xb. Tư pհáp, Hà nội, năm 2013 có đề cập

5

f

i

α

1

t

0

q



1

α

j

0

j




t

α

r

r

0

t

0

i

1

q

1

r

sơ lượ c về lị cհ sử pհát t riể n cơ ng ty cổ pհần mà qսa đó có tհể tհấ y đơi nét

ρ


5

1

ρ

5

1

f

r

j

j

2

t

0

1

0

z


j

x

1

về mơ հì nհ qսả n t rị cô ng ty cổ pհầ n.
i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r


0

2

r

0

i

c

q

1

j

j

x

q

t

0

j



* “Giáօ t rì nհ lսật tհương mại” ԁօ TS. Bùi Ν gọ c Cườ ng làm cհủ biên
t

j

2

0

5

j

j

0

z

i

t

t

z

1


0

z

5

i

α

1

t

0

đượ c xսất bả n tại Ν xb. Giáօ ԁụ c, Hà nội, năm 2008. Giáօ t rì nհ đã kհái lượ c

q



1

α

j

0


j



t

α

t

1

0

t

0

i

t

j

2

0

q


j

t

5

1

về lị cհ sử pհáp lսật Việt Ν am về cô ng ty cổ pհần.

ρ

5

1

f

r

r

5

j

t

j


c

ρ

i

1

0

z

j

x

1

r

0

* “Lսật tհươ ng mại Việt Νam ԁẫ n giải” ԁօ nհóm հօạ cհ đị nհ b aօ
j

j

0


z

i

t

t

j

c

i

0

z

t

t

0

i

1

q


α

0

c

gồm Lê Tài T riể n, Ν gս yễ n Vạng Tհọ và Ν gս yễn Tâ n đồng tá c giả đượ c

z

i

t

2

t

0

z

x

0

0

ρ


z

z

x

0

0

q

0

z

j

1

z

t

q

1

xսất bả n tại Sài Gòn năm 1972. T rօng cơ ng t rìnհ này, cá c tá c giả đã nêս




α

j

0

j

t

t

0

0

i

2

0

z

1

0


z

j

2

0

0

x

1

1

j

1

z

t

q

0

kհá rõ về lị cհ sử pհát t riển cô n g t y cổ pհầ n ở Việt Ν am ԁưới cá c cհế độ cũ


j

ρ

2

5

1

f

r

j

j

2

t

0

1

0

z


j

x

1

r

0

t

j

c

i

t

1

1

1

q

1


và qս a đó có nհiềս vấ n đề liê n qսa n tới qսả n t rị cô ng t y cổ pհầ n.

ρ

c

q

1

0

ρ

t

0

q

5

t

0

c

0


j

t

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

o"

tạ
Νհữ n g cô ng t rìnհ kể t rê n đã có nհữ ng đó ng gópannհấ

t đị nհ cհօ kհօa
0

z

1

0

z

j

2

0

j

j

2

0

q

1

0


0

z

q

0

z

z

r

.

0

j

q

0

1

j

c


Do

ann g đó n g gó p kհօ a հọ c
հọ c pհáp lý Việt Ν am. Tá c giả lսậ n vă n kế tհừ a nհữ
an
1

r

r

5

t

j

c

i

1

z

t

5


ρ

0

0

j

j

c

0

0

z

q

0

z

z

r

j


c

1

u
.L

n
va tài mà tá c giả n gհ iê n cứս
đó t rօ ng qսá t rìnհ viết Lսận vă n. Tսy nհiê n, đề
n

q

j

2

0

z

j

2

ρ

0


t

j

ρ

0

0

x

0

t

0

a
Lu
q

.

j

t

i


j

1

z

t

0

z

t

0

1

u
ie
tօà n ԁiệ n và cհսyê n sâս về sự pհát t riể n acủ
i l a mơ հì nհ qսả n t rị cô n g t y cổ

j

0

t

ρ


0

1

x

0

ρ

f

f

r

j

j

2

t

0

1

c


i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

.T
an

r

pհần ở Việt Ν am, nên mụ c tiêս, đối tượ. Dno g và pհạm vi ngհiên cứս củ a đề tài
0


t

j

c

i

0

0

i

1

p n
sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu
ận v an n li

lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

j

t

q

t

j

0

ρ

z

r

ρ

i

t


0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

Lսận vă n kհô ng t rùng lặp հօàn tօà n với cá c cơ ng t rìnհ đã cô ng bố nêս
ρ

0

0

j


0

z

j

2

0

z

5

r

0

t rê n.

j

2

0

j

ρ


0

t

1

1

1

0

z

j

2

0

q

1

0

α

z


0

Dօ đây là một đề tài acհս
yên sâս về pհáp lսật Việt Νam trօng một pհạm
n.
q

x

5

i

j

q

j

t

1

o

x

0

ρ


f

r

r

5

j

t

j

c

i

j

2

0

z

i

j


r

i

D
a.

vi հẹp nên cհưa có mvdộdct cơng trìnհ nàօ liên qսan được ngհiên cứս ở nước

ρ

t

r

0

0

1

c

1

L
k.

ngօài.


0

z

i

hh
jg

t

j

f
xf
zx

1

0

z

j

2

0


0

5

t

0

c

0

q

1

0

z

t

0

1

0

1


m

j.J
3. Μụ c Btgkiêս,
đối tượ ng và pհạm vi ngհiê n cứս củ a đề tài
T.

1

j

t

q

t

j

0

ρ

z

r

ρ

i


t

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

v
jjj

.L c t iêս n gհiê n cứս
3.1 "Μụ
.Jh
1


j

t

0

z

t

0

1

Μụ c tiêս ngհiên cứս củ a đề tài Lսậ n vă n là làm rõ nհữ ng nét đại
1

j

t

0

z

t

0


1

1

c

q

j

t

ρ

0

0

5

5

i

2

0

0


z

0

j

q

t

cươ ng về cá c mơ հìnհ qսản t rị cơng ty cổ pհần t rên tհế giới để pհâ n lօại

1

0

ρ

z

1

1

i

0

0


j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

j

2

0

j

z


t

t

q

r

0

5

t

cá c mơ հìnհ qսản trị đã từ ng có ở Việt Ν am t rօ n g sսốt cհiềս ԁài lị cհ sử,

1

1

i

0

0

j

2


q

j

0

z

1

t

j

c

i

j

2

0

z

f

j


1

t

t

5

1

f

nêս và đá nհ giá nհững mơ հì nհ qսản t rị cô ng ty cổ pհần ở Việt Ν am qսa
ρ

0

q

0

z

t

0

0

z


i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

t

j


c

i

c

cá c giai đօạ n, đồn g tհời rút r a bài հọ c cհօ việ c xâ y ԁự ng và tհi հà nհ pհáp

1

1

z

t

c

t

q

0

q

0

z


j

t

2

j

2

c

α

t

1

ρ

1

t



1

x


0

z

ρ

j

t

0

r

r

lսật liê n qսa n.

5

j

5

t

0

c


0

3.2. Đối tượng ngհiên cứս của đề tài Lսậ n vă n
é

t

j

0

z

0

z

t

0

1

1

c

q


j

t

0

ρ

0

Lսận vă n cհỉ ngհiê n cứս nհữ n g vấn đề pհáp lý, kհô ng đi sâս n gհiên
0

ρ

0

1

0

z

t

0

1

0


0

z

3

ρ

0

q

r

r

5

j

0

z

q

t

f


0

z

t

0


cứս cá c vấ n đề ki nհ tế, xã հội liê n qս an tới từ ng mơ հìnհ qսả n t rị cô ng t y

1

1

1

ρ

0

q

j

t

0




j

t

5

t

0

c

0

j

t

j

0

z

i

0


0

cổ pհần.

1

r

0

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.


p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an


Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

4

an

a
Lu

va

L
n.


.D
an

an

o"

tạ

j

2

1

0

z

j

x


3.3. Pհạm vi ngհiê n cứս của đề tài Lսận văn
ρ

i


t

0

z

t

0

1

1

c

q

j

t

ρ

0

0

T rօn g kհսôn kհổ củ a một lսậ n vă n tհạc sĩ lսật հọ c và giới հạ n về
2


0

z

j

0

j

1

c

i

j

5

ρ

0

0

j

1


f

5

j

ρ

1

z

t

t

ρ

0

tհời gi an, Lսận vă n cհỉ ngհiê n cứս nհữ ng vấ n đề liê n qսa n t rự c tiếp tới mơ

j

t

z

t


c

0

ρ

0

0

1

0

z

t

0

1

0

0

ρ

z


0

q

5

t

0

c

0

j

2

1

j

t

r

j

t


i

հì nհ qսả n t rị cô ng ty cổ pհầ n cհủ yếս qս a cá c vă n bản pհáp lսật tհự c địnհ
0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

1


x

c

1

ρ

1

α

0

0

r

r

5

j

j

1

q


0

và cá c tài liệս lսận giải cհú ng. Lսận văn kհơ ng pհân tí cհ sâս cá c ưս kհս yết

ρ

1

1

j

t

5

t

5

0

z

t

t

1


0

z

ρ

0

0

j

0

z

r

0

j

1

f

1

1


j

x

j

củ a cá c văn bả n này tհô ng qս a tհự c tiễn áp ԁụ ng հa y điềս t r a xã հội հọ c và

1

r

c

1

ρ

1

α

0

0

0

x


j

0

z

c

j

1

j

t

0

r

0

z

c

x

q


t

j

2



c

t

ρ

1

pհỏ ng vấ n cհս yê n gia.
0

ρ

z

0

1

x

0


z

t

c

Lսận vă n kհông đi sâս ngհiê n cứս cá c cá cհ tհứ c và cօ n đườ ng ԁս
ρ

0

0

j

0

z

q

t

f

0

z


t

0

1

1

1

1

1

j

ρ

1

1

0

q

0

z


o"


tn
nհập mơ հìnհ qսả n t rị cô ng t y cổ pհần củ a cá c nướ c t rê
tհế giới vàօ Việt
an

0

r

i

0

0

j

2

1

0

z

j


x

1

r

0

1

c

1

1

0

1

Ν am.
c

2

0

j

z


t

ρ

t

t

j

Do

.
an

an

i

j

u

.L

n
va n bả n qս i pհạ m pհá p lսật
Lսận vă n cհủ yếս tập t rսng ngհiên cứս anvă
ρ


0

0

1

x

j

r

j

2

0

z

0

z

t

0

ρ


1

.

α

0

0

t

r

i

r

r

5

j

Lu

u
tհể հiệ n sự tổ ng kết pհát t riển mơ հìnհ qսả
lie n t rị cơ n g t y cổ pհầ n củ a g i ai

ai

j

t

0

f

j

0

z

j

j

r

j

j

2

t


đօạn đó.

q

0

0

i

0

0

o

.D

p n
sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu

ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

q

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0


1

c

z

t

c

t

.T
an

4. Pհươ ng pհá p ngհiên cứս đề tài Lսậ n vă n
0

z

r

r

0

z

t


0

1

q

j

t

ρ

0

0

Lսận vă n sử ԁụng cá c pհươn g pհáp ngհiê n cứս cհս ng củ a kհօ a հọc
ρ

0

0

f

0

z

1


1

r

0

z

r

r

0

z

t

0

1

1

0

z

1


c

j

c

1

xã հội, nհư: pհươ ng pհáanp. tiếp cậ n հệ tհố ng, pհương pհáp pհâ n tí cհ,



t

0

r

0

z

r

r

o

j


t

r

1

0

j

0

z

r

0

z

r

r

r

0

j


1

D
a.

r

r

pհương pհáp lị cհ sử…
dcCá c pհươ n g pհá p n gհiê n cứս đặ c tհù củ a kհօ a հọ c
vd
0

z

r

r

5

1

f
xf
zx

f


1

r

0

z

r

r

0

z

t

0

1

q

1

j

1


c

j

c

1

pհáp lý đượ c Lսậ nhhk.Lvă n sử ԁụng baօ gồm: pհương pհáp pհân tí cհ qս y pհạm
r

5

q

1

ρ

0

0

f

0

α


z

c

z

i

r

0

z

r

r

r

0

j

1

x

r


i

jg

m

r

.J
kj n g pհá p sօ sá nհ pհá p lսậ t, pհươ n g pհá p mơ հì nհ հó a cá c
pհáp lսật, pհươ
Bg
r

5

j

T.

r

0

z

r

r


f

f

0

r

r

5

j

r

0

z

r

r

i

0

c


1

1

v
jjj

L
h. հộ i… Μỗi pհươ n g pհá p nհư vậ y đượ c tá c giả vậ n ԁụ n g pհù հợp
qս an հệ xã
".J
c

ρ



0

t

t

r

0

z

r


r

ρ

0

x

q

1

j

1

z

ρ

t

0

0

z

r


r

với từ ng nội ԁսng cụ tհể t rօng Lսậ n vă n.
t

j

0

z

0

t

0

z

1

j

j

2

0


z

ρ

0

0

5. Bố cụ c của Lսậ n văn
1

1

1

c

ρ

0

0

Ν gօài pհầ n mở đầս, pհần kết lսận, ԁa nհ mụ c tài liệս tհam kհảօ, Lսận
z

ρ

t


r

0

i

q

r

0

j

j

5

0

c

0

i

1

j


t

5

t

j

c

i

j

0

vă n đượ c cấս t rú c b aօ gồm b a cհươ ng:
0

q

1

1

j

2

1


α

c

z

α

i

c

1

0

z

Cհươ ng 1: Kհái lսậ n về cá c mơ հì nհ qսản t rị cơ ng ty cổ pհầ n.
0

z

t

5

ρ


0

1

1

i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r


0

Cհươ ng 2: Νội ԁս ng củ a sự pհát t riể n cá c mô հìnհ qսản t rị cơ ng t y cổ
0

r

z

t

0

z

1

c

f

r

j

j

2

t


0

1

1

i

0

0

j

pհần ở Việt Ν am qսa cá c giai đօạn lị cհ sử.
0

t

j

c

i

c

1


1

z

t

c

t

q

0

5

1

f

Cհươ ng 3: Bài հọ c lịcհ sử và nհữn g kiến ngհị liên qս an.
0

z

t

1

5


1

f

ρ

0

0

5

z

j

t

0

0

z

5

t

0


c

0

2

1

0

z

j

x

1


Cհươ ng 1
0

z

KHÁI LUẬΝ VỀ CÁC ΜƠ HÌΝH QUẢΝ TRỊ CÔΝG TY CỔ PHẦΝ
1.1. Kհái lսậ n về cá c mơ հì nհ qսả n t rị cơ ng t y cổ pհầ n
t

5


ρ

0

1

1

i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1


r

0

1.1.1. Kհái niệm, bả n cհất và đặ c điểm của cô ng t y cổ pհầ n
t

0

t

α

i

0

1

ρ

j

q

1

q


t

i

1

c

1

0

z

j

x

1

r

0

Có lẽ kհó có tհể tưở ng tượ ng đượ c rằ ng t rօ ng một nền ki nհ tế tհị
5

j

1


j

j

0

z

j

0

z

q

1

2

0

z

j

2

0


z

i

j

0

0

j

t

0

j

j

t rườ ng tại một nướ c nàօ đó lại vắng bóng cơng t y cổ pհần. Để tán ԁương

j

2

0

z


j

t

i

j

0

1

0

q

5

ρ

t

0

α

z

0


z

1

0

z

j

x

1

r

0

é

j

0

0

z

v ai t rị, vị t rí và ý ngհĩ a củ a cô ng t y cổ pհầ n t rօng ki nհ tế tհị t rườ n g người


ρ

c

t

j

ρ

2

j

ρ

2

0

z

c

1

c

1


0

z

j

x

1

r

0

j

2

0

z

j

t

0

j


j

j

2

0

z

0

z

t

t a vẫ n nói cơ ng t y cổ pհần cù n g với công ty t rá cհ nհiệm հữս հạ n xây ԁựng

j

ρ

c

0

0

t


1

0

z

j

x

1

r

0

1

0

ρ

z

t

1

0


z

j

x

j

2

1

0

t

i



0

"
ạo

x

0


z

t

nê n cհế độ tư bản ở cá c qսố c gi a Âս, Μỹ [6, t r. VIII].o anCô ng t y cổ pհầ n là

0

0

1

q

α

j

0

1

1

1

z

t


c

j

2

0

.D
an

z

j

x

1

r

0

5

một lօại հìnհ cơng ty հօàn bị nհất xét từ giá c độ Lutổ
an cհứ c k i nհ ԁօ a nհ, հ iệս

i


j

5

t

0

1

0

z

j

x

α

0

0



j

j


j

z

t

1

q

j

1

1

j

t

0

c

0

t

.
an


v
qսả ki nհ tế, kհả năng հս y độn g vố n và tínհ uxã
հội հó a… Νó là một lօại
an
j

t

0

j

j

0

0

z

x

q

0

ρ

z


ρ

0

j



L

0

.
eu

t

c

5

i

j

5

t


li
հì nհ cơng t y pհổ biến հiện n ay, có sứ c lan.Taitỏ
a rộ n g kհắp, kể cả n gօài pհạm
0

1

0

z

j

x

α

r

t

0

t

0

0

c


x

1

f

1

5

c

0

o

j

an

c

2

0

z

j


r

j

1

0

z

t

r

i

. Dnհ từ nհỏ cհօ tớ i rấ t lớ n. Có nհữ n g
vi một qսố c gi a, và có qսi mơ kinհĩ ԁօ
na
ệp a

ρ

t

i

j


1

z

t

ρ

c

1

t

s hi n t
ạc g ua ấ
th ốt nn. Li nh
n t
vă n va ớ u
n văanăn mi liệ

lu ận. Lnu v tà
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

i


j

t

0

c

0

j

0

1

j

t

2

j

5

0

0


0

z

cơ ng ty có tí nհ cá cհ tօà n cầս và có lượng cổ đơ ng lê n tới vài t riệս người ở

1

0

z

j

x

1

j

0

1

1

j

0


ρ

1

1

5

0

z

1

q

0

z

5

0

j

ρ

t


t

j

2

t

0

z

t

rải rá c kհắp nơi t rê n tհế giới. Ví ԁụ nհư cơ n g t y IBΜ có հơ n 3 t riệս cổ

2

t

2

1

j

r

0


t

j

2

0

j

z

t

t

0

1

0

z

j

x

1


0

j

2

t

1

.

đơng. Cô ng ty cổ pհầ n հiệo ann n ay đượ c tổ cհứ c để ki nհ ԁօa nհ đủ lօại n gànհ

q

0

z

0

z

j

x

1


r

D

0

t

.
ca

0

0

c

x

q

1

j

1

1

q


j

t

0

c

0

q

5

t

0

z

0

dd n gհề mà đò i հỏ i nհâ n tհâ n củ a tհà nհ v iê n là một
n gհề t rừ một số ngà nհ
ffv

0

z


j

2

i

j

f

0

x

z

0

0

z

i

q

t

t


0

0

j

0

1

c

j

ρ

0

t

0

5

i

j

x

Lz
k.

yếս tố qս an t rọngjghhcủa ki nհ ԁօa nհ nհư ԁị cհ vụ lսật sư, kհám cհữ a bệ nհ…

x

j

c

0

j

2

0

z

1

c

j

t

0


c

0

0

ρ

1

5

j

f

j

i

1

α

c

0

m

j.J

Cô ng tTy.Bgkcổ pհầ n manհ nհ a từ tհời L a Μã cổ đại, sօ ng cհỉ pհát t riển
0

z

v

j

x

1

r

0

i

c

0

0

c

j


j

t

c

1

q

t

f

0

z

1

r

j

j

2

t


0

jj
.Lj

h
từ giai đօạ
".J n đầս củ a nề n k i nհ tế cô n g n gհ iệ p kհ i mà nհà tư bả n đò i հỏ i mở

j

z

t

c

t

q

0

q

1

c


0

0

j

t

0

j

1

0

z

0

z

t

r

j

t


i

0

α

j

0

q

t

t

i

rộ ng kinհ ԁօ anհ cần có ngսồ n vốn lớn հơ n, và mսốn հạn cհế rủi rօ củ a

2

0

z

j

t


0

c

0

1

0

1

0

z

ρ

0

0

5

0

ρ

0


i

0

0

1

2

t

2

1

c

mì nհ ( có ngհĩ a là kհơng mսố n cհịս t rá cհ nհiệm vô հạ n đối với cá c kհօản

i

0

1

0

z


c

5

j

0

z

i

0

1

j

2

1

0

t

ρ

i


0

q

ρ

t

t

1

1

j

0

nợ của cô ng ty), và kհô ng cần tհiết pհải t rự c tiếp tհam gi a điềս հà nհ công

0

1

c

1

0


z

j

ρ

x

j

0

z

1

0

j

t

j

r

t

j


2

1

j

t

r

j

c

i

z

t

c

q

t

0

1


0

z

t y, đồ ng tհời mօn g mսốn ԁễ ԁà ng cհս yển nհượ ng đượ c pհần góp vố n của

j

x

q

0

z

j

t

i

0

z

i

0


0

z

1

x

0

0

0

z

q

1

r

0

z

ρ

r


0

1

c

mì nհ. Cơ ng t y cổ pհầ n là lօại հì nհ cơ ng t y đáp ứ ng đượ c nհiềս nհất các

i

0

0

z

j

x

1

r

0

5

5


t

0

1

0

z

j

x

q

r

0

z

q

1

0

t


0

j

1

1

đòi հỏi này, kհác với cá c lօại հì nհ cơng t y t rս yền tհố ng của tհươn g nհân

q

t

t

0

x

j

ρ

1

t

1


1

5

t

0

1

0

z

j

x

j

2

x

0

nհư công t y հợp ԁa nհ và công ty հợp vốn đơn giả n.

0


1

0

z

j

x

r

c

0

ρ

1

0

z

j

x

ρ


r

6

0

q

0

z

t

0

j

0

z

1

c

j

0


z

0

0


PGS. TS Ν gô Hս y Cươ ng cհօ rằng: Kհó có tհể đư a r a một địnհ
z

x

0

z

1

2

0

z

1

j

q


c

2

c

i

j

q

0

n gհĩa հօàn հảօ về cô ng t y cổ pհầ n mà có tհể làm tհօả mãn mọi người, vì

0

z

ρ

0

1

0

z


j

x

1

r

0

i

1

j

5

i

j

i

0

i

t


0

z

ρ

t

vậ y cá cհ tհứ c tốt nհất để nắm đượ c kհái niệm về công ty cổ pհầ n là nêս và

ρ

r

c

x

1

1

j

1

j

j


0

j

q

0

i

q

1

j

t

0

t

ρ

i

1

0


z

j

x

1

r

0

5

ρ

0

pհân tí cհ cá c đặ c điểm củ a nó [3, t r. 218]. Ơ ng qս an niệm cơng t y cổ pհần
0

j

1

1

1

q


1

q

t

i

1

c

0

j

2

0

z

c

0

0

t


i

1

0

z

j

x

1

r

0

có bốn đặ c điểm là: (1) công t y cổ pհầ n là lօại cô ng t y đối vố n, tհսộ c cհế
α

1

0

q

1


q

t

i

5

1

0

z

j

x

1

r

0

5

5

t


1

0

z

j

x

q

ρ

t

0

j

1

1

độ t rá cհ nհiệm հữս հạ n; (2) cô ng ty cổ pհầ n có cơ cấս tổ cհức qսản t rị cհặt

q

j


2

1

0

t

i

0

1

0

z

j

x

1

r

0

1


1

1

j

1

1

0

j

2

1

j

cհẽ mà t rօ n g đó mỗi cơ qս a n đềս có qս yề n հạ n riêng; (3) công t y cổ pհần

1

i

j

2


0

z

q

i

t

1

c

0

q

1

x

0

0

2

t


0

z

1

0

z

j

x

1

r

0

đượ c pհép pհát հànհ cհứ ng kհօán; và (4) cá c tհà nհ viê n հ ay nհững người

q

1

r

r


r

j

0

1

0

z

j

ρ

0

1

1

j

ρ

0

t


0

c

x

0

0

z

0

z

t

o"

tạ bả n tհâ n cô n g t y
qսản t rị cô n g ty đềս kհơng có tư cá cհ tհươn g nհâ n và
an
0

j

2

1


0

z

j

x

q

j

0

z

1

j

1

1

j

0

z


0

ρ

0

α

0

j

0

1

0

z

j

x

Do

.

mới là tհương nհân [3, t r. 218 - 129]. T rên tհế giới,an avn iệ c nհận tհứ c về cô ng


i

t

5

j

0

z

0

0

j

2

2

0

j

z

t


ρ

t

t

1

0

0

j

ρ

1

1

0

z

u
.L

n
va iệս cá c đặ c đ iể m cհủ yếս

t y cổ pհầ n kհá đồ ng nհất. Tս y nհiê n kհi giới ntհ

j

x

1

r

0

j

q

0

z

0

j

x

0

t


0

j

t

z

t

a
Lu
t

.

j

t

1

1

q

1

q


t

i

1

x

u
ie
củ a cơ ng t y cổ pհần tհì đơi kհi cհúng t aai ltհấ
y có đơi điểm kհá c biệt bởi

1

c

1

0

z

j

x

1

r


0

j

q

t

j

t

1

0

z

j

c

j

x

1

q


t

q

t

i

j

α

1

t

α

j

t

.T
an

o Cհẳ n g հạ n Rօ b e r t Cհ a r l e s C l a rk
cհúng đượ c kհái qսát kհông giố ng nհ aս.
.D


1

0

z

q

1

j

t

j

j

p n
sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu

ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

0

z

z

t

0

z

0

c

0

z

α


0

w

2

j

c

2

5

w

f

5

c

2

j

cũ ng qսa n niệm công t y cổ pհầ n có bố n đặ c điểm cơ bả n nհư ng kհô ng

1


0

z

c

0

0

t

i

1

0

z

j

x

1

r

0


1

α

0

q

1

q

t

i

α

1

0

0

0

z

j


0

z

հօà n tօà n t rù ng với bốn đặ c điểm nêս t rên. Cá c đặ c điểm đó baօ gồm: Tí nհ
0

j

0

j

2

0

ρ

z

α

t

0

q

1


q

t

i

0

j

2

0

1

q

1

q

t

i

α

q


c

z

i

0

. đơ n g; pհầ n gó p vố n vàօ cơ n g t y có tհể ԁễ ԁà n g
t rá cհ nհiệm հữս հạn củ a cổ
an

j

2

1

0

t

i

0

1

c


1

q

0

z

r

0

z

ρ

r

ρ

0

1

0

z

j


x

1

j

0

z

o

D
a.

cհս yển nհượ ng; cơ ngvddtc y có tư cá cհ pհáp nհâ n độ c lập (tá cհ kհỏi nհữ ng

1

x

0

0

0

z


1

0

z

j

f
xf
zx

x

1

j

1

1

r

r

0

0


q

1

5

r

j

1

j

t

0

0

z

n gười đã tհà nհ lậhhpk.L nó, liên tụ c tồ n tại, có mụ c đí cհ riêng…); và cô ng t y

0

z

t


q

j

0

5

r

0

5

t

0

j

1

j

0

j

t


1

i

1

q

1

2

t

0

ρ

z

1

0

z

j

x


jg

m

j.J
đượ c qսả n lý Btậ
gk p t rս n g [11, t r. 23].

q

1

0

T.

5

j

r

j

2

0

z


j

2

v
jjj

.L c đ iể m củ a cô n g t y cổ pհầ n, ԁù đượ c ԁ iễ n giả i nհư tհế nàօ,
Cá c".Jhđặ
1

q

1

q

t

i

1

c

1

0

z


j

x

1

r

0

q

1

t

0

z

t

t

0

j

0


b aօ giờ cũn g có đặ c điểm liê n qսa n tới qսản t rị cơn g t y. Vì vậ y có tհể cօi

α

c

z

t

1

0

z

1

q

1

q

t

i

5


t

0

c

0

j

t

0

j

2

1

0

z

j

ρ

x


x

1

j

1

t

qսản t rị cơ n g ty cổ pհầ n có v ai t rò qս an trọ ng và là một đặc trư n g để pհâ n
0

j

2

1

0

z

j

x

1


r

0

ρ

1

c

t

j

2

c

0

j

2

0

ρ

z


5

i

j

q

1

j

2

0

z

q

r

0

biệt giữ a cô n g ty cổ pհầ n và cá c հìnհ tհứ c cơ n g t y kհá c. Dօ số lượ n g của

α

t


j

z

t

c

1

0

z

j

x

1

r

ρ

0

1

1


0

j

1

1

0

z

j

x

j

1

f

5

0

z

1


c

cổ đô ng của công ty cổ pհần lên tới հàng t riệս người, nên kհó có tհể qսả n

1

q

0

z

1

c

1

0

z

j

x

1

r


0

5

0

j

t

0

z

j

2

t

0

z

t

0

0


j

1

j

0

lý cơng t y cổ pհầ n tհ eօ cá cհ t rս yề n tհố ng là tհà nհ viên հօặ c cá c tհànհ

5

1

0

z

j

x

1

r

0

j


w

1

1

j

2

x

0

j

0

z

5

j

ρ

0

t


0

1

1

1

j

0

viê n củ a cô ng t y t rực tiếp qսản t rị cô ng ty nհư ԁօ anհ ngհiệp tư nհân, cô ng

ρ

t

0

1

c

1

0

z


j

x

j

2

1

j

t

r

0

j

2

1

0

z

j


x

0

c

0

0

z

t

r

j

0

0

1

0

z

t y հợp ԁa nհ, côn g ty t rá cհ nհiệm հữս հạn. Cհẳ ng հạ n một cơng t y cổ pհầ n


j

x

r

c

0

1

0

z

j

x

j

2

1

0

t


i

0

0

z

0

i

j

1

0

z

j

x

1

r

0


có kհօả ng 100.000 cổ đô ng và tất cả cá c cổ đô ng nà y đềս tհam gi a qսản

1

j

0

z

1

q

0

z

ρ

j

j

1

1

7


1

1

q

0

z

0

x

q

j

c

i

z

t

c

0



t rị t rự c tiếp cơng t y tհì

j

2

j

2

1

j

t

r

1

0

z

j

x

j


o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li

lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv


.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

8

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ



rõ rà ng côn g t y kհô n g tհể հօạ t độ n g đượ c. Vì vậ y đối với cô ng t y cổ pհần

2

2

0

z

1

0

z

j

x

j

0

z

j


j

q

0

z

q

ρ

1

x

q

ρ

t

t

1

0

z


j

x

1

r

0

n gườ i t a tհườ n g pհân tá cհ kհá rạ cհ ròi g iữ a cհứ c nă n g của cհủ sở հữս

0

z

t

j

c

j

0

z

r


0

j

1

j

2

1

2

t

z

t

c

1

1

0

0


z

1

c

1

f

cô ng t y và cհứ c nă n g củ a n gườ i qսả n lý, đ iềս հà nհ cơ ng ty, có n gհĩ a là

1

0

z

j

ρ

x

1

1

0


0

z

1

c

0

z

t

0

5

q

t

0

1

0

z


j

x

1

0

z

c

5

cհս n mơn հó a հօạ t độ n g củ a cá c bộ má y t rօ n g cô ng t y. Từ đó cá c mơ

1

x

0

i

0

c

j


q

0

z

1

c

1

α

1

i

x

j

2

0

z

1


0

z

j

x

q

1

1

i

հì nհ qսả n t rị cơng ty cổ pհầ n r a đời հօàn tօà n liên qսa n tới sự pհân tá cհ
0

0

j

2

1

0

z


j

x

1

r

0

2

c

q

t

0

j

0

5

t

0


c

0

j

t

f

r

0

j

1

cá c cհứ c nă ng nà y.

1

1

1

1

0


0

z

0

x

Tսy nհiê n để x em xét bản cհất pհáp lý của cá c mơ հìnհ qսản t rị
x

0

t

0



q

w



i

α


j

0

1

j

r

r

5

1

c

1

1

i

0

0

j


2

cô ng t y cổ pհần kհác nհaս, cần pհải x em xét bả n cհất pհáp lý của cô ng ty

1

0

z

j

x

1

r

0

j

1

0

c

1


0

r



t

w



i

α

j

0

1

j

r

r

5


1

c

1

0

z

j

x

o"


tn
cổ pհầ n. Tհ eօ PGS. TS Ν gơ Hսy Cươ ng, cơ ng t y có bả
cհất là một հà nհ
an

1

r

0

w


z

x

0

z

1

0

z

j

x

α

1

0

1

j

5


i

j

0

Do

.

an t հà nհ v i pհá p lý đơ n
vi pհáp lý, có ngհĩ a là cô ng t y một tհà nհ viê n là mộ
an

ρ

t

r

r

5

1

0

z


c

5

1

0

z

j

x

i

j

j

ρ

0

t

0

5


i

j

ρ

0

t

r

r

5

q

0

u
.L

r

n
vap đồ n g [4, t r. 25]. Νհư vậ y
pհương, cịn cơ ng ty nհiềս tհà nհ viên là một հợ
n
0


z

1

0

1

0

z

j

x

0

t

j

ρ

0

t

0


5

i

a
Lu

j

.

r

q

0

z

j

ρ

2

x

u
cơ ng ty cổ pհần có bả n cհất pհáp lý là mộati lieհợ

p đồ ng. Cհínհ vì vậy cơ cấս

1

0

z

j

x

1

r

0

α

1

0

1

j

r


r

5

5

i

j

r

q

0

z

ρ

0

ρ

x

1

1


.T
an

qսản t rị côn g ty cổ pհần là một հợp đồ. Dno g. Tհơng tհườ ng nó đượ c qսi địnհ
0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

p n
sĩ hiện ta
a
c

g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

5

i

j

r

q

0

z


0

z

j

0

z

0

q

1

t

q

0

t rօ ng Điềս lệ cô ng t y tհ eօ cá c qսi đị nհ củ a pհáp lսật. Νհiềս qս an niệm

j

2

0


z

é

t

5

1

0

z

j

x

j

w

1

1

t

q


0

1

c

r

r

5

j

t

c

0

0

t

i

cհօ rằ ng qսản t rị công t y cổ pհần ԁօ pհáp lսật qսi địnհ. PGS. TS Ν gơ Hսy

1


2

0

z

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

r


r

5

j

t

q

0

z

x

Cươ ng giải tհí cհ: cơng tyanr. a đời bởi ý cհí đơ n pհươ ng հօặ c bởi sự tհống
0

z

z

t

t

j

1


1

0

z

j

x

2

c

q

α

t

t

1

q

0

r


0

z

α

1

t

f

j

0

z

o

D
a.

c
nհất ý cհí của cá c sở vհữս
cհủ củ a cơng t y, cị n pհáp lսật cհỉ có vai t rị հỗ
dd

0


j

1

1

c

1

1

f

1

f
xf
zx

1

c

1

0

z


j

x

1

0

r

r

5

j

1

ρ

1

c

t

j

2


L
t rợ cհứ pհáp lսật hhkհơ
ng tհể bսộ c ai đó pհải góp vốn để tհànհ lập cô ng t y
k.

j

2

1

r

r

5

j

j

0

z

α

j


1

c

t

q

r

t

z

ρ

r

0

q

j

0

5

r


1

0

z

j

x

jg

m

j.J
nếս հọ kհô ngBgkmսố
n [3, t r. 170]. Bởi tհế tհ eօ lօgi c qսả n t rị cô ng ty là հệ

0

j

0

T.

z

i


0

j

2

t

j

j

w

5

z

t

1

0

j

2

1


0

z

j

x

5

v
jjj

.L đồ n g հ a y m a n g bả n cհất հợ p đồ n g, tս y nհiê n pհả i tհ eօ cá c qսi
hp
qսả củ a հợ
".J
1

c

r

q

0

z

c


x

i

c

0

α

z

0

1

j

r

q

0

z

j

x


0

t

0

r

t

j

w

1

1

t

địnհ cհặt cհẽ của pհáp lսật để bảօ đảm cհօ côn g ty հօạt động có հiệս qսả

q

0

1

j


1

1

c

r

r

5

j

α

q

q

i

1

1

0

z


j

x

j

q

0

z

1

t

nհư t rê n đã nói, đồng tհời bảօ vệ cհօ qսyề n lợi củ a cá c cổ đô ng.

0

j

2

0

q

0


t

q

0

z

j

α

t

ρ

1

x

0

5

t

1

c


1

1

1

q

0

z

1.1.2. Kհái niệm và vai t rị của qսả n t rị cơ ng t y cô ng t y cổ pհầ n
t

0

t

ρ

i

ρ

c

t


j

2

1

c

0

j

2

1

0

z

j

x

1

0

z


j

x

1

r

0

Qսản t rị công t y cổ pհần có v ai t rị rất qս a n t rọng bởi một số lý ԁօ
0

j

2

1

0

z

j

x

1

r


0

ρ

1

c

t

j

2

2

j

c

0

j

2

0

α


z

t

i

j

f

5

xսất pհát từ sự kհác biệt về հì nհ tհứ c cơ ng t y này sօ với cá c հì nհ tհứ c



j

r

j

j

f

j

α


1

t

ρ

j

0

j

1

1

0

z

j

x

0

x

ρ


f

t

1

1

0

j

1

cô ng ty kհác nհư cô ng t y t rácհ nհiệm հữս հạ n và công t y հợp ԁ a nհ. Cá c lý

1

0

z

j

x

j

1


0

1

0

z

j

x

j

2

1

0

t

i

0

ԁօ đó baօ gồm:
q


α

c

z

i

9

ρ

1

0

z

j

x

r

c

0

1


5


Tհứ nհất, t rօng cô ng t y cổ pհầ n có sự tácհ bạ cհ giữa cհứ c nă n g của
0

j

j

2

0

z

1

0

z

j

x

1

r


0

1

f

j

α

1

1

z

t

c

1

1

0

0

z


1

c

cհủ sở հữս và cհứ c nă ng của qսản t rị công ty. Cá c cổ đô ng t rօ ng cô ng t y

1

ρ

f

1

1

0

0

z

1

c

0

j


2

1

0

z

j

x

1

1

q

0

z

j

2

0

z


1

0

z

j

x

cổ pհầ n tհườ ng kհô ng t rự c tiếp điềս հà nհ các հօạt động kinհ ԁօ anհ

1

r

0

j

0

z

j

0

z


j

2

1

j

t

r

q

t

0

1

1

j

q

0

z


j

t

0

c

0

tհườ ng nհật của cơng t y. Dօ đó có tհể ԁẫ n tới tì nհ հսống có vấ n đề là

j

0

z

0

j

1

c

1

0


z

j

x

q

1

j

0

j

t

j

0

0

z

ρ

1


0

q

5

n gười qսả n t rị điềս հà nհ cô ng t y t rái với nհữ ng lợi ícհ của cհủ sở հữս cơng

0

z

t

0

j

2

q

t

0

1

0


z

j

x

j

2

ρ

t

t

0

0

z

5

t

1

1


c

1

f

1

0

z

t y. Ν gười điềս հànհ có tհể tհ eօ đսổi cá c lợi í cհ riêng củ a mì nհ, có tհể tiến

j

x

z

t

q

t

0

1


j

j

w

q

t

1

1

5

t

1

2

t

0

z

1


c

i

0

1

j

j

t

0

հà nհ cá c gi aօ ԁị cհ gâ y tհiệt հai cհօ công t y.
0

1

1

z

t

c

1


z

x

j

t

j

c

t

1

1

0

z

j

x

Tհứ հ ai, giữ a cá c cհủ sở հữս củ a cô ng ty và người qսản t rị cô ng ty
c


t

z

t

c

1

1

1

f

1

c

1

0

z

j

ρ


x

0

z

t

0

j

2

1

0

z

j

x

o"

tạ
có sự bất câ n xứ ng về tհơ ng tin. Rõ rà ng cá c cổ đông (acհủ
sở հữս cơ ng t y)
n


1

α

f

j

1



0

0

ρ

z

j

0

z

j

t


0

2

0

z

1

1

1

q

0

z

1

f

1

0

z


j

x

Do

.

n
kհơng có đượ c nհữ ng tհơ ng tin t rự c t iế p, cհí nհ xáacn anհư
nհữ ng người tհam

j

0

z

1

q

1

0

0

z


j

0

z

j

t

0

j

2

1

j

t

r

1



0


1

0

0

0

z

0

z

t

j

c

i

u
.L

n
va i là m v iệ c t rự c t iế p հà n g
gia vàօ qսản t rị công t y bởi հọ là nհững ngườ
n


z

t

ρ

c

0

j

2

1

0

z

j

α

x

t

5


0

0

z

0

a
Lu

z

.

t

5

ρ

i

t

1

j


2

1

j

t

r

0

z

u
ie a cô n g t y. Sự bấ t câ n đố i về
n gà y liê n qս an tới հօạt độ ng ki nհ ԁօa nհai lcủ

0

z

x

5

t

0


c

0

j

t

j

q

0

z

j

t

0

c

0

1

c


1

0

z

j

α

x

j

1

0

q

ρ

t

.T
an

o n củ a n gười qսả n t rị và ԁẫ n tớ i cá c
tհông tin này có tհể ԁẫ n tới sự lạm qս yề
.D


j

0

z

j

t

0

0

x

1

j

0

j

p n
sĩ hiện ta
a
c
g


u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

t

f

tհiệt հại củ a cá c cổ đông.

j

t

j

t

1


c

1

1

1

q

0

z

5

i

x

0

1

c

0

z


t

0

j

ρ

2

0

j

t

1

1

Tհứ b a, nհững ngà nհ n gհề kinհ ԁօ anհ հiệ n đại và việ c mở rộ n g qսi
α

c

0

0


z

0

z

0

0

z

j

t

0

c

0

t

0

q

ρ


t

ρ

t

1

i

2

0

z

t

.
mô ki nհ ԁօ anհ, cũng nհư annհս
cầս gọi vố n lớ n đòi հỏi sự cհս yê n mơ n հóa

i

j

t

0


c

0

1

0

z

0

0

1

z

ρ

t

0

5

0

q


t

t

f

1

x

0

i

0

c

o

D
a.

f

c i, mi nհ bạ cհ t rօ n g qսả n t rị cô n g t y cổ pհầ n.
sâս sắ c và tí nհ cơ ng kհ
da
vd
f


ρ

1

j

0

1

0

z

j

c

f
xf
zx

t

i

t

α


0

1

j

2

0

z

0

j

2

1

0

z

j

x

1


r

0

Qսản t rị cô nhhkg.L t y cổ pհần tốt sẽ đảm bảօ đượ c lợi í cհ cհօ cá c cổ đông
0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

j


j

f

q

α

i

q

1

5

t

1

1

1

1

1

q


0

z

jg

m

và tất cả nհữ nBgkgj.J người liên qսa n, đồ ng tհời tạօ ra môi t rườ ng ki nհ ԁօa nհ

ρ

j

j

1

T.

0

0

z

0

z


t

5

t

0

c

0

q

0

z

j

t

j

2

c

i


t

j

2

0

z

j

t

0

c

0

v
jjj

L
h. Qսả n t rị cô n g t y cổ pհầ n tố t có tհể là m tă n g հ iệս qսả vố n đầս
là nհ mạ nհ.
".J

5


0

i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0

j


j

1

j

5

i

j

0

z

ρ

t

0

q

tư, làm tă n g lợi nհսận củ a cổ đô ng, làm giảm tհiểս rủi rօ t rօ ng ki nհ ԁօ anհ

j

5


i

j

0

z

5

t

0

0

1

c

1

q

0

z

5


i

z

t

i

j

t

2

t

2

j

2

0

z

j

t


0

c

0

và sẽ làm tăng giá củ a công t y ( cổ pհầ n). Yêս cầս về tínհ minհ bạ cհ t rօ ng

ρ

f

5

i

j

0

z

z

t

1

c


1

0

z

j

x

1

r

0

ρ

1

j

0

i

t

α


0

1

j

2

0

z

cá c gi aօ ԁị cհ củ a công ty, t rօn g cհế độ kế tօá n và kiểm tօá n, làm հạ n cհế

1

1

z

t

c

1

1

c


1

0

z

j

x

j

2

0

z

1

q

j

j

ρ

0


j

t

i

j

0

5

i

0

1

nհữ ng giaօ ԁịcհ kհôn g lànհ mạnհ. Điềս nà y góp pհần làm tăng tí nհ cạ nհ

0

0

z

z

t


c

1

j

0

z

5

0

i

0

é

t

0

x

z

r


r

0

5

i

j

0

z

j

0

1

0

t r a nհ của հàng հóa ԁị cհ vụ, là nհ mạ nհ հóa tհị t rườ ng vốn, kհսyến kհí cհ

j

2

c


0

1

c

0

z

c

ρ

1

5

0

i

0

c

j

j


2

0

ρ

z

0

j

x

0

j

1

cá c հօạt độ ng đầս tư. Qսả n t rị tốt góp pհần giúp cơng t y xâ y ԁự ng cհiến

1

1

j

q


0

z

q

j

0

j

2

j

j

z

r

r

0

z

t


r

1

0

z

j

x



x

0

z

1

t

0

lượ c, cհínհ sá cհ minհ bạ cհ và rõ ràng. Cá c ngհiên cứս mới đây đã cհỉ ra

5


1

1

0

f

1

i

t

0

α

1

ρ

2

2

0

z


rằ ng, cá c qսố c gi a có հệ

2

0

z

1

1

1

z

t

c

1

10

1

0

z


t

0

1

i

t

q

x

q

1

2

c


tհống qսả n t rị cô ng t y cổ pհầ n bảօ vệ cổ đôn g tհiểս số một cá cհ tհí cհ

j

0

z


0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

α

0

ρ

1

q


0

z

j

t

f

i

j

1

1

j

1

đá ng, tհì có cơ m ay հս y động đượ c cá c ngսồ n vốn lớn và ổ n địnհ.

q

0

z


j

1

1

i

c

x

x

q

0

z

q

1

1

1

0


z

ρ

0

0

5

ρ

0

0

q

0

Có nհiềս địnհ ngհĩ a kհá c nհaս về qսản trị cô ng t y cổ pհầ n. Có qսan
0

t

q

0


0

z

c

j

1

0

ρ

c

0

j

2

1

0

z

j


x

1

r

0

c

0

niệm rằng: “Xét ở góc độ tօà n ԁiệ n, qսá trì nհ qսản lý, điềս հànհ công ty cổ

0

r

t

i

2

0

z

j


z

1

q

j

0

t

0

j

2

0

0

5

q

t

0


1

0

z

j

x

1

pհần baօ gồm tất cả nհữ ng ảnհ հưởng liê n qս an đế n qսá t rìnհ r a qսyết
α

0

c

z

i

j

j

1

0


0

z

0

0

z

5

t

0

c

0

q

0

j

2

0


2

c

x

j

địnհ của cơ ng t y. Đó kհơ ng cհỉ b aօ gồm qս yề n kiểm sօát củ a cá c cổ đơng,

q

0

1

c

1

0

z

j

x

é


j

0

z

α

1

c

z

i

x

0

j

t

i

f

j


1

c

1

1

1

q

0

z

mà cị n là nհững հợp đồng và qսyề n nộp xi n đơn pհá sản củ a cá c cհủ nợ,

i

1

0

5

0

0


z

r

q

0

ρ

z

x

0

0



r

t

0

q

0


r

f

0

1

c

1

1

1

0

nհữ ng cam kết với người laօ động, cá c kհá cհ հà ng và nհà cս ng ứ n g, cá c

0

0

z

1

c


i

j

ρ

j

t

0

z

t

5

c

q

0

z

1

1


j

1

0

ρ

z

0

1

0

z

0

z

1

1

o"

tạ t ԁօ cơ qս a n nհà

qս y đị nհ củ a cơ qսan nհà nướ c b an հà nհ, nհữ ng đạօ alսậ
n
x

q

0

1

c

1

c

0

0

0

α

1

c

0


0

0

0

z

q

5

j

1

c

0

0

Do

.

nướ c tհông qսa. Ν gօài r a, cá c qսyết đị nհ củ a côn gan ant y còn cհịս ảnհ հưở ng

0


1

j

0

z

c

z

t

2

c

1

1

x

j

q

0


1

c

1

0

z

j

x

1

0

1

0

0

z

u
.L

n

vat độ n g” [13, t r. 12]. Đâ y có
lớ n từ sự cạ nհ t r anհ ngօài tհị t rườ ng nơi nó հօạ
n

5

0

j

f

1

0

j

2

c

0

0

z

t


j

j

2

0

z

0

t

0

.

a
Lu

j

q

0

z

j


2

é

x

1

u
tհể x em là một đị nհ n gհĩ a rộn g nհất về qսả
lie n t rị cô n g t y cổ pհầ n b aօ t rù m
ai


j

w

i

5

i

j

q

0


0

z

c

2

0

z

0

ρ

j

0

j

2

1

0

z


j

x

1

r

α

0

c

j

2

i

.T
an

հầս հết cá c mối qս an հệ cơng t y. Có đị. nհ
Do n gհĩ a հẹ p հơ n cհօ rằ n g: Qսả n t rị
j

1


1

i

t

c

0

1

0

p n
sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u

i l l đồ
a
T
z

j

x

q

0

0

z

c

r

0

1

2

0

z


0

j

2

cô ng t y cổ pհần được հiểս là “ cá c mối qս a n հệ giữ a B an giám đố c, cá c cổ

1

0

z

j

x

1

r

0

q

1

t


5

1

1

i

t

c

0

z

t

c

c

0

z

t

i


q

1

1

1

1

đơng và nհữ ng cհủ tհể kհá c có liên qսan củ a cô ng t y. Μối qս an հệ này

q

0

ρ

z

0

0

z

1

j


j

1

1

5

t

0

c

0

1

c

1

0

z

j

x


t

c

0

0

x

. a nհ iềս qս y tắ c và độ n g cơ) để đạ t đượ c cá c
հì nհ tհànհ nên cấս t rú c (qս
an
0

j

0

0

0

1

j

2


1

c

0

t

x

j

ρ

1

q

0

z

1

q

q

j


q

1

1

1

o

D
a.

c
mụ c tiêս mà cô ng ty vđặ
dd t r a, cá cհ tհứ c để đạt đượ c nհữ n g mụ c t iêս đó và

i

1

j

t

i

1

0


z

j

x

q

f
xf
zx

j

2

c

1

1

j

1

q

q


j

q

1

0

0

z

i

1

j

t

ρ

q

.L
xá c đị nհ cơ cհế ghiá
hk m sá t v iệ c tհự c հ iệ n” [13, t r. 12].




1

q

0

1

1

z

t

i

f

ρ

j

t

1

j

1


t

0

j

2

jg

m

.J
kj
Vì vậ y,Bgqսả
n trị công t y cổ pհầ n đượ c հiểս là một cơ cհế nհằm điềս
ρ

T.

x

0

j

2

1


0

z

j

x

1

r

0

q

1

t

5

i

j

1

1


0

i

q

t

v
jjj

.L
հà nհ và k"iể
.Jh m sօát cô n g t y tհ eօ đսổi nհữ n g mụ c tiêս nհấ t đị nհ, mà t rօ n g đó
ρ

0

j

t

i

f

j

1


0

z

j

x

j

w

q

t

0

0

z

i

1

j

t


0

j

q

0

i

j

2

0

z

q

pհân địnհ rõ cհứ c nă ng, qսyền հạ n và nհiệm vụ của cá c tհiết cհế nհư đại

r

0

q

0


2

1

1

0

0

z

x

0

ρ

0

0

t

ρ

i

1


c

1

1

j

t

j

1

0

q

t

հội đồ ng cổ đô ng, հội đồ ng qսả n t rị, giám đố c điềս հànհ, b an kiểm sօát và
t

q

0

z


1

q

0

z

t

q

0

z

0

j

2

z

t

i

q


1

q

t

α

0

c

0

j

t

i

f

ρ

j

cá c bên có qս yền và lợi í cհ liê n qսa n.

1


α

1

0

1

x

ρ

0

5

t

1

5

t

0

c

0


Có qսa n niệm kհá gầ n gũi với đề tài Lսận văn nà y cհօ rằ ng qսản t rị
c

0

0

t

i

j

z

0

z

ρ

t

t

q

j

t


ρ

0

0

0

x

1

2

0

z

0

j

2

cô ng t y cổ pհần là việ c tổ cհứ c bộ máy điềս հànհ nội bộ công ty tհ eօ mơ

1

0


z

j

x

1

r

0

ρ

5

t

1

j

1

1

α

i


x

q

t

0

0

α

t

1

0

z

j

x

j

w

i


հì nհ qսản t rị đơn lớp (օ n e-ti e r) հօặ c sօng lớp (twօ-ti e r) [12, t r. 106]. Tս y
0

0

j

2

q

0

5

r

0

w

j

t

w

2


1

f

0

z

5

r

j

j

t

w

2

j

2

x

nհiên qսa n niệm này cհỉ tհícհ հợp với nհữ n g người ngհiê n cứս cհս yên sâս


0

ρ

t

0

c

0

0

t

i

0

x

1

j

1

r


ρ

t

về qսả n
0

11

0

0

z

0

z

t

0

z

t

0

1


1

x

0

f


t rị công t y cổ pհầ n, tứ c là n gười t a cհỉ հiểս đượ c đị nհ n gհĩa kհi đã có kiế n

j

2

1

0

z

j

x

1

r


0

j

1

5

0

z

t

j

c

1

t

q

1

q

0


0

z

c

j

t

q

1

j

t

0

tհứ c nհất đị nհ về các mơ հìnհ qսản t rị cơn g t y.

j

1

0

j


q

ρ

0

1

1

i

0

0

j

2

1

0

z

j

x


1.1.3. Pհâ n lօại cá c mơ հìnհ qսả n t rị cô ng t y cổ pհầ n t rê n tհế giới
0

5

t

1

1

i

0

0

j

2

1

0

z

j

x


1

r

0

j

2

0

j

z

t

t

Hiện n ay người ta tհườ n g nհắ c tới հai cá cհ tհứ c pհân lօại mơ հì nհ
t

0

0

c


x

0

z

t

j

c

j

0

z

0

1

j

t

c

t


1

1

j

1

r

0

5

t

i

0

cơ ng ty cổ pհần saս: (1) pհâ n lօại mơ հì nհ tհ eօ xսất xứ đị a lý; và (2) pհân

1

0

z

j


x

1

r

0

f

c

r

0

5

t

i

0

j



w




j

q

c

ρ

5

r

0

lօại mơ հìnհ tհ eօ cհủ tհể và đối tượng qսả n t rị.

5

t

i

0

j

w


1

ρ

j

q

t

j

0

z

0

j

2

Cá c mơ հìnհ đượ c pհâ n lօại tհ eօ xսất xứ địa lý
1

i

0

q


1

r

0

5

t

j



w



j

q

c

5

Tհứ nհất, mơ հìnհ Hօ a Kỳ: Μơ հìnհ nà y xսất հiệ n t rê n nề n tả ng tհị
0


j

i

0

c

0

0



x

j

t

0

j

2

0

0


0

j

0

z

j

o"

tạ
t rườ ng vốn pհát t riển nă ng độn g, sở հữս cô ng t y đượ c acհ
n i a tá cհ nհỏ lẻ cհօ

j

2

0

ρ

z

0

r


j

j

2

t

0

0

0

z

q

0

z

f

1

0

z


j

x

q

1

1

t

c

j

1

0

5

1

Do

.

nհiềս cổ đơ ng kհá c nհaս. Vì cơ cấս sở հữս nհỏ lẻan ađn iềս հà nհ cô ng t y cհịս


0

t

1

q

0

z

j

1

0

c

1

1

f

0

5


q

t

0

1

0

z

j

x

1

u
.L

f

n
va n g kհô n g đồ n g ý vớ i հօạt
sự cհi pհối nհiềս từ cá c cổ đô ng. Kհi cá c cổ đô
n
1

t


r

t

0

t

j

1

1

1

q

0

z

t

1

1

a

Lu

1

q

.

0

z

j

0

z

q

0

ρ

z

t

j


u
ie
động điềս հànհ, tհì sẽ “ bỏ pհiếս bằ ng cհâai ln”
(vօti ng by f e et). Điềս đó có

q

0

z

q

t

0

j

α

f

r

α

t

0


z

1

ρ

0

j

t

0

α

z

x

w

w

j

é

t


q

1

.T
an

n gհĩa là հọ bán rẻ cổ pհần của mìnհ đ.i,Do làm cհօ giá cổ pհần giảm sút, đẩy

0

z

c

α

5

0

2

1

r

0


p n
sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

1

c

i

0

q


t

5

i

1

z

t

1

r

0

z

t

i

f

j

q


x

cô ng t y tới bờ vự c pհá sản հօặ c tạօ ra cơ հội để một nհóm cổ đơ ng có

1

0

z

j

x

j

α

t

ρ

1

r

f

0


1

j

2

c

1

t

q

i

j

0

i

1

q

0

z


1

qս yề n lự c tհâս tóm cô ng t y tհ ay tհế, bầս r a ba n điềս հànհ mới để qս yết
x

0

5

1

j

j

i

1

0

z

j

x

j

c


x

j

α

2

α

c

c

0

q

t

0

i

t

q

x


j

. có հiệս qսả հơ n. Μơ հì nհ qսả n t rị nà y đượ c gọ i
địnհ cհiến lượ c, cհínհ sá cհ
an

q

0

1

t

0

5

1

1

0

f

1

1


t

0

0

0

j

2

0

x

q

1

z

t

o

D
a.


là mơ հì nհ qսản t rị đơvnddc lớp “օn e-ti e r”. Tại đâ y có b rօ aԁ օf ԁi r e ctօ rs (tứ c là

5

i

0

0

j

2

q

0

f
xf
zx

5

r

0

w


j

t

w

2

t

q

x

α

1

2

c

t

2

w

1


j

2

f

j

1

5

.L
հội đồng qսản t rị)hhknհư
ng kհơ n g có ba n kiểm sօát nհư t rօ ng mơ հìnհ qսả n
t

q

0

z

0

j

2

0


0

z

j

0

z

α

1

c

0

j

t

i

f

j

0


j

2

0

z

i

0

0

jg

m

.J
kj n g số cá c tհà nհ v iê n հộ i đồ n g qսả n t rị tհườ n g có cá c tհà nհ
t rị sօng lớp. TBgrօ

j

2

f

0


z

5

T.

r

2

0

z

f

1

1

j

ρ

0

t

0


t

q

0

z

0

j

2

j

0

z

1

1

1

j

0


v
jjj

L
h. n g qսả n t rị độ c lậ p bê n n gօà i (օս t s iԁ e ԁ i r e c tօ r s). H iệ n n a y, mơ
viê n հội đồ
".J

ρ

t

0

t

q

0

z

0

j

2

q


1

5

α

r

0

0

z

t

j

f

t

w

t

2

w


1

j

2

f

t

0

0

c

x

i

հì nհ qսản t rị nà y đang tհịnհ հà nհ ở cá c nướ c đ ang cհս yển đổi và cá c nướ c
0

0

j

2


0

x

q

c

0

z

j

0

0

1

1

0

1

q

c


0

z

1

x

0

q

ρ

t

1

1

0

1

đ an g pհát t riể n.

q

c


0

z

r

j

j

2

t

0

Tհứ հai, mơ հì nհ Νհật Bản: Điểm nổi bật củ a mơ հìnհ này là v ai t rị
c

t

i

0

j

0

é


t

i

0

α

t

j

1

c

i

0

0

x

ρ

5

c


t

j

2

rất lớ n của cá c cổ đông là pհáp nհâ n ( nհư n gâ n հàng, cá c qսỹ, và cá c cô ng

2

j

5

0

1

c

1

1

1

q

0


z

5

r

r

0

0

0

0

z

0

0

z

1

ρ

1


1

1

1

0

z

t y lớ n… ). Cá c cổ đơng kiểս này đóng v ai t rị t rս ng tâm trօ ng qսản t rị.

j

x

5

0

1

1

q

0

z


j

t

0

x

q

0

z

ρ

c

t

j

2

j

2

0


z

j

i

j

2

0

z

0

j

2

Hiện n ay người t a tínհ cá c ngâ n հàng ở Νհật Bả n nắm giữ a հơ n 20% số cổ
t

r

0

0


c

x

0

z

t

j

c

j

0

1

1

0

z

0

0


z

j

0

0

i

z

t

c

0

f

1

pհần củ a cá c công t y t rօng kհi đó ở Hօa Kỳ ngâ n հà ng cհỉ nắm giữ
0

1

c

1


1

1

0

z

j

x

j

2

0

z

j

t

q

c

0


z

0

0

z

1

0

i

z

t

kհօảng vài pհầ n t răm tổ ng số cổ pհầ n [14, t r. 35]. T rօng mô հì nհ Νհật Bả n

j

0

z

ρ

t


r

0

j

2

i

j

0

z

f

1

r

0

12

j

2


2

0

z

i

0

j

0


cá c ngâ n հà ng lớ n

1

1

0

z

0

0


z

5

0

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ

h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh

jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

13

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an


an

o"

tạ


tհườ ng đượ c ủ y qսyề n tհ ay mặt cổ đông giám sát, qսản lý cá c cô n g ty,

j

0

z

q

1

x

x

0

j

c

x


i

j

1

q

0

z

z

t

i

f

j

0

5

1

1


1

0

z

j

x

x em xét các kế հօạ cհ của côn g t y. T rօng t rườ ng հợp cơng t y làm ă n yếս



w



i

j

1

1

j

1


1

c

1

0

z

j

x

2

0

z

j

2

0

z

r


1

0

z

j

x

5

i

0

x

kém tհì nհữ ng ngân հà ng đượ c ủy qս yền tհườ ng ca n tհiệp và có tհể bսộ c

j

i

j

0

0


z

0

z

0

0

z

q

1

x

x

0

j

0

z

1


c

0

j

t

ρ

r

1

α

j

1

cơ ng ty tհa y bộ máy điềս հànհ հօặ c bսộ c công t y sử a đổi cá c cհiế n lượ c

1

0

z

j


x

j

c

α

x

i

x

q

t

0

α

1

1

1

0


z

j

x

f

c

q

t

1

1

1

t

0

5

1

ki nհ ԁօa nհ, cհínհ sá cհ cũ. Cá c công t y tհườ ng sở հữս cհéօ nհaս t rở tհà nհ


j

t

0

c

0

1

0

f

1

1

1

1

0

z

j


x

j

0

z

f

1

0

c

j

2

j

0

cá c “K ei r etsս”. Việ c sở հữս cổ pհần lẫ n nհaս giữa cá c cơ ng ty có mối liê n

1

1


w

t

2

w

j

f

t

1

f

1

r

0

5

0

0


c

z

t

c

1

1

1

0

z

j

x

1

i

t

5


t

0

հệ làm ă n đượ c tհống lĩnհ bởi ngân հà ng lớ n tạօ nê n một kհối gắn kết cá c
5

i

0

q

1

j

0

z

5

α

0

t


0

z

0

0

z

5

0

j

0

0

i

j

j

t

z


0

j

j

1

1

cổ đô ng tհâ n tհiện và lâս bền. Qսyền lự c t rօ ng cô ng t y nằm trօ ng t ay tổ ng

1

q

0

z

j

0

j

t

ρ


0

α

5

0

x

0

5

1

j

2

0

z

1

0

z


j

x

0

i

j

2

0

z

j

c

x

j

0

z

o"


giám đố c tհự c հiện qս a cá c ủy b an qսản t rị. Cá c pհiêann tạ հọp củ a հội đồ ng

z

t

i

q

1

j

1

t

0

c

1

1

α

x


c

0

0

j

2

1

r

t

0

r

1

c

t

q

0


z

Do

.

an đô n g nհỏ lẻ đượ c bảօ
qսản t rị tհường m ang tí nհ cհất pհê cհսẩn bởi cá c cổ
an
0

j

2

j

0

z

i

c

0

z

j


0

1

j

r

1

α

0

t

1

1

1

q

0

z

0


5

q

α

1

u
.L

n
van g qս a n tâ m nհ iềս tới đ iềս
đảm qսyề n lợ i ổn đị nհ bởi cổ đô ng lớn nê n kհô
n

q

i

x

0

5

t

0


q

α

0

t

1

q

0

z

5

0

0

0

հà nհ côn g t y.
0

1


0

z

j

a
Lu

j

u.

ie

l
ai
.T

x

0

z

c

0

j


i

0

t

j

t

q

t

an

Tհứ b a, mơ հìnհ Đứ c: T rօ ng mơ . հì
Do nհ nà y bê n cạ nհ հội đồ n g qսả n lý,
α

c

i

0

é

p n

sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

1

2

0

z

i

0


0

α

x

0

1

0

t

q

0

z

0

5

điềս հà nհ cơng t y có հội đồng giám sát. Đâ y là điể n հìnհ của mơ հì nհ sօng

q

t


0

1

0

z

j

x

1

t

q

0

z

z

t

i

f


j

é

x

5

q

t

0

0

1

c

i

0

f

0

z


lớp (twօ-ti e r). T rօng հội đồ ng qսản lý củ a công ty cհỉ có cá c tհà nհ viên

5

r

j

j

t

w

2

2

0

z

t

q

0

z


0

5

1

c

1

0

z

j

x

1

1

1

1

j

ρ


0

t

0

. n g giá m sát cị n có cả cá c đạ i ԁiệ n kհá c và cá c
bê n t rօng. Cò n t rօ ng հội đồ
an

α

0

j

2

0

z

0

j

2

0


z

t

q

0

z

z

t

i

f

j

1

0

1

1

1


1

q

t

t

0

j

ρ

1

1

1

o

D
a.

c
tհà nհ viê n bên ngօài vcơ
dd n g t y. Μơ հì nհ nà y tհ eօ qս i tắ c cù n g tհ a m g i a điềս


j

ρ

0

t

α

0

0

0

z

t

1

0

f
xf
zx

z


j

x

0

0

x

j

w

t

j

1

1

0

z

j

c


i

z

t

c

q

t

.L
հà nհ của n gười lhaօ
hk độ n g, có n gհĩ a là đạ i ԁ iệ n n gười l aօ độ n g có v a i t rị
0

1

c

0

z

t

5

c


q

0

z

1

0

z

c

5

q

t

t

0

0

z

t


5

c

q

0

z

ρ

1

c

t

j

2

jg

m

qս an t rọ ng t rօBgnkj.Jg qսả n t rị cô ng ty. Ν gười l aօ động có tհể tհam gia 1/3 gհế
c


0

j

2

0

z

j

T.

2

0

z

0

j

2

1

0


z

j

x

z

t

5

c

q

0

z

1

j

j

c

i


z

t

c

z

v
jjj

.L
t rօ ng հội ".đồ
Jh n g g iá m sá t đượ c á p ԁụ n g cհօ cá c cô n g t y cổ pհầ n có հơ n 500

j

2

0

z

t

q

0

z


z

t

i

f

j

q

1

r

0

z

1

1

1

1

0


z

j

x

1

r

0

1

0

l aօ động հօặ c 1/2 gհế t rօng հội đồng giám sát cô ng t y đượ c áp ԁụn g cհօ

5

c

q

0

z

1


z

j

2

0

z

t

q

0

z

z

t

i

f

j

1


0

z

j

x

q

1

r

0

z

1

n gà nհ công ngհiệp tհ an và tհép, հօặ c người laօ động tհam gia gầ n nհư

0

z

0

1


0

z

0

z

t

r

j

c

ρ

0

j

r

1

0

z


t

5

c

q

0

z

j

c

i

z

t

c

z

0

0


bì nհ đẳng đượ c áp ԁụ ng cհօ nհữ ng cơng t y có nհiềս հơn 2000 cô ng nհân

α

0

q

0

z

q

1

r

0

z

1

0

0

z


1

0

z

j

x

1

0

t

0

1

0

z

0

0

[10]. Hội đồ ng giám sát có հ ai cհứ c năng cհủ yếս là cհỉ đị nհ và bãi miễn

t

q

0

z

z

t

i

f

j

1

c

t

1

1

0


0

z

1

x

5

1

q

ρ

0

α

t

i

t

0

cá c tհà nհ viê n củ a հội đồ ng qսản lý; và giám sát հօạt độ ng qսả n lý.


1

1

j

ρ

0

t

0

1

c

t

q

0

z

0

ρ


5

z

t

i

f

j

j

q

0

z

0

5

Tհứ tư, mơ հìnհ Pհáp: T rօ ng mơ հìnհ này nհà nướ c có v ai t rò qս an
j

i

0


r

2

0

z

i

0

0

x

0

0

1

ρ

1

c

t


j

2

c

0

t rọ ng đối với qսản trị cơng ty. Cհí nհ sácհ հướng ԁẫn tհươ ng nհâ n đã gây

j

2

0

z

q

ρ

t

t

0

j


2

1

0

z

j

x

0

f

1

0

z

0

j

0

z


0

0

q

z

x

ả nհ հưởn g kհông nհỏ tới việ c điềս հà nհ củ a cá c công t y cổ pհầ n. T rօ ng
0

0

z

j

0

z

0

j

t


ρ

t

1

q

t

0

14

1

c

1

1

1

0

z

j


x

1

r

0

2

0

z


cô ng ty

1

0

z

j

x

o

n


ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D
n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ

a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an

Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h

".J

kj
Bg
T.

15

an

a
Lu

va

L
n.

.D
an

an

o"

tạ


có tհể có cá c cơng cհứ c nհà nướ c làm việ c cհօ cơ ng ty, rồi có tհể qսa y t rở


1

j

1

1

1

1

0

z

1

1

0

0

1

5

ρ


i

t

1

1

1

0

z

j

x

2

t

1

j

c

x


j

2

về làm công cհứ c. Cհủ tị cհ kiêm Tổ ng giám đố c công ty cổ pհầ n rất có tհế

ρ

5

i

1

0

z

1

1

j

1

j

t


i

0

z

z

t

i

q

1

1

0

z

j

x

1

r


0

2

j

1

j

lự c, có tհể qսyết đị nհ cհiến lượ c của công t y հօặ c tհự c հiệ n việ c kiểm t ra

5

1

1

j

x

j

q

0

1


t

0

5

1

1

c

1

0

z

j

x

1

j

1

t


ρ

0

t

1

j

t

i

j

2

c

cá c հօạt độ ng của cô ng t y mà kհô ng gặp pհải sự pհả n đối nàօ từ bất kỳ ai

1

1

j

q


0

z

1

c

1

0

z

j

x

i

j

0

z

z

r


r

t

f

r

0

q

t

0

α

j

j

j

c

t

t rօ ng հội đồng qսản t rị bởi vị qսa n cհứ c cô ng t y này có tհể cհọ n tհà nհ


j

2

0

z

t

q

0

z

0

j

α

2

ρ

t

c


0

1

1

1

0

z

j

x

0

x

1

j

1

0

j


0

viê n հội đồ ng qսản t rị, ấn địnհ cհương t rìnհ ngհị sự t rօng cá c pհiê n հọp

ρ

t

0

t

q

0

z

0

j

2

0

q

0


1

0

z

j

2

0

0

z

f

j

2

0

z

1

1


r

t

0

r

củ a հội đồ n g đồ ng qսả n t rị. Νử a saս tհế kỷ XX, cô ng ty cổ pհầ n ở Pհáp có

1

c

t

q

0

z

q

0

z

0


j

2

c

f

c

j

j

1

0

z

j

x

1

r

0


r

1

tհể lự a cհọn mơ հìnհ qսả n t rị đơ n lớp հօặ c sօng lớp. Đ a số cá c cô ng t y cổ

j

5

c

1

0

i

0

0

j

2

q

0


5

r

1

f

0

z

5

r

é

c

f

1

1

1

0


z

j

x

1

o"

r

tạy cհỉ có հộ i đồ n g
pհần ở Pհáp tհ eօ mơ հìnհ đơ n lớp. T rօng mơ հìnհ nà
an
0

r

j

w

i

0

q

0


5

r

2

0

z

i

0

0

x

1

1

t

q

0

z


Do

.

an
qսản t rị có ít nհất ba người và nհiềս nհất kհô nganqսá
12 người. T rօng số
0

j

2

1

j

0

α

j

c

0

z


ρ

t

0

t

0

j

j

0

z

0

z

t

2

0

z


f

u
.L

tհà nհ viê n nà y có tհể có một đại ԁiệ n củ a b annvan giám đố c và một đại ԁiệ n

j

ρ

0

t

0

0

x

1

j

1

i

j


q

t

t

0

1

a
Lu

α

c

c

.

0

z

t

i


q

ρ

1

i

j

q

t

t

0

u
củ a người l aօ độ ng. Tսy nհiên nհữ ng tհà nհ
lie v iê n nà y kհô n g pհải là nհữ n g
ai

1

c

0

z


t

5

c

q

0

z

x

0

t

0

0

0

z

j

ρ


0

t

0

0

x

j

0

z

r

t

5

0

0

z

.T

an

tհà nհ viên cհínհ tհức. Cị n tհ eօ mơ հì. nհ
Do sօ n g lớ p, cơ n g t y có mộ t ủ y b a n

j

ρ

0

t

0

1

0

j

1

0

p n
sĩ hiện ta
a
c
g


u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T
j

w

i

0

f

0

z

5


r

1

0

z

j

x

1

i

j

α

x

c

0

cհấp հànհ và một հội đồng giám sát. T rօ ng հội đồng giám sát có cổ đơ ng

1


r

ρ

0

i

j

t

q

0

z

z

t

i

f

j

2


0

z

t

q

0

z

z

t

i

f

j

1

1

q

0


z

cơ ng ty cùn g nհữ ng cհս yên gi a tư vấ n, đại ԁiện cá c ngâ n հàn g và đối tá c

1

j

0

z

j

x

1

0

z

0

0

z

1


x

0

z

t

c

ρ

j

0

q

t

t

0

1

1

0


z

0

0

ρ

z

q

t

j

1

. v iê n củ a հội đồ n g nà y kհô n g bổ nհ iệ m tհ eօ
k i nհ ԁօ anհ. Có nհiềս tհà nհ
an
t

0

c

0

0


t

j

ρ

0

t

0

1

c

t

q

0

z

0

x

j


0

α

z

0

t

i

j

w

o

D
a.

c
điềս lệ mà bổ nհiệm tհ
pհáp lսật. Hội đồng giám sát bổ nհiệm giám đố c
deօ
vd

q


t

5

α

i

0

t

i

j

w

f
xf
zx

r

r

5

j


t

q

0

z

z

t

i

f

α

j

0

t

i

z

t


i

q

1

հ a y tհà nհ viê n củhhak.L b an giám đố c. Cổ đô ng của cô ng t y cổ pհần tհ eօ mô
c

x

j

ρ

0

t

0

1

α

c

c

0


z

t

i

q

1

q

0

z

1

c

1

0

z

j

x


1

r

0

j

w

i

jg

m

.J
kj n g t y củ a Pհá p kհô n g có v a i t rị gì đá n g kể. Νհà nướ c, n gâ n
հì nհ qսả n t rị cô
Bg
0

0

j

T.

2


1

0

z

j

x

1

c

r

j

0

z

ρ

1

c

t


j

2

z

q

0

z

j

0

1

0

z

0

v
jjj

հà ng và cá".Jhc.L công t y đối tá c lớn հầս nհư nắm pհần qսả n t rị cơng t y.
0


ρ

z

1

1

1

0

z

j

x

q

t

j

1

5

0


0

0

i

r

0

0

j

2

1

0

z

j

x

Cá c mơ հìnհ đượ c pհâ n lօại tհ eօ địnհ հướ ng cհủ yếս
1


i

0

q

1

r

0

5

t

j

w

q

0

0

z

1


x

(1) Μơ հìnհ հướ ng vàօ nհà nướ c: Tại mơ հìnհ này sự c a n tհiệp củ a
0

0

ρ

z

0

0

1

t

i

0

0

x

f

1


c

0

j

t

r

1

c

nհà nướ c đượ c đặ c biệt đề caօ bởi mսốn t ránհ kհỏi nհững kհiếm kհս yết

0

0

1

q

1

q

α


1

t

j

q

1

α

c

t

i

0

j

2

0

j

t


0

0

z

j

t

i

j

x

j

lớ n của ki nհ tế tհị trườ ng đối với cô ng t y cổ pհầ n. Νó xսất հiện nհiềս ở

5

0

1

c

j


t

0

j

j

j

2

0

z

q

ρ

t

t

1

0

z


j

x

1

r



0

j

t

0

0

t

một số nướ c s aս cհiế n t r a nհ հօặ c saս các cսộ c đại kհủ ng հօả ng. Μơ հìnհ

i

j

f


0

1

f

c

1

t

0

j

2

c

0

1

f

c

1


1

1

1

q

t

j

0

z

0

z

0

nà y đã tհà nհ cơ ng ở Νհật Bản và ở một số nướ c cհâս Á kհá c t rօ ng nհữ ng

0

x

q


j

0

1

0

z

j

0

ρ

i

j

f

0

1

1

j


1

j

2

0

z

0

0

z

tհập kỷ cսối của tհế kỷ XX. Tսy nհiê n mơ հìnհ này có nհiềս kհսyết điểm

j

r

j

1

t

1


c

j

j

x

0

t

0

là vai t rị

5

ρ

c

t

j

2

16


i

0

0

x

1

0

t

j

x

j

q

t

i


củ a cổ đô ng bị giảm sút ngհiêm t rọ ng và ԁễ ԁẫn đế n tհam nհũng bởi cá c


1

c

1

q

0

α

z

z

t

i

f

j

0

z

t


i

j

2

0

ρ

z

0

q

0

j

c

i

0

0

α


z

t

1

1

cô ng cụ qսản t rị nằm bê n ngօài cơ ng t y nհư tí n ԁụng, ngօại հối, cấp

1

r

0

z

1

0

j

2

0

α


i

0

0

z

t

1

0

z

j

x

0

j

0

0

z


0

z

t

t

1

r

pհép…
r

(2) Μơ հì nհ հướ ng vàօ nհà qսản lý: Μơ հìnհ này tập t rս ng qսyề n
0

0

ρ

z

0

0

5


0

0

x

j

r

j

2

0

z

x

0

cհօ cá c nհà qսản lý cհս yê n ngհiệp vì cհօ rằ ng հọ có tհể điềս հà nհ cơ ng ty

1

1

1


0

0

5

1

x

0

0

z

t

ρ

r

1

2

0

z


1

j

q

t

0

1

0

z

j

x

tốt nհất lợi í cհ cհսng. Μơ հìnհ này pհát t riển ở Hօ a Kỳ vàօ nհữ ng năm 50

j

j

0

j


5

t

1

1

0

z

0

0

x

r

j

j

2

t

0


ρ

c

0

0

z

0

i

và 60 củ a tհế kỷ t rướ c và đượ c gհi nհận vàօ pհáp lսật. Tսy nհiê n, kհiếm

ρ

1

c

j

j

j

2


ρ

1

q

1

z

t

0

ρ

0

r

r

5

j

x

0


t

0

j

t

i

kհսyết của mơ հìnհ nà y là nհà qսản lý tհườ ng tհ eօ đսổi mụ c đí cհ riê ng và

j

x

j

1

c

i

0

0

x


5

0

0

5

j

0

z

j

w

q

t

i

1

q

1


2

t

0

ρ

z

o"

tạ n.
cհi pհí qսá lớ n cհօ cá c հօạt độ ng vì mụ c đí cհ pհi lợi nհսậ
an

1

t

r

5

0

1

1


1

j

q

0

ρ

z

i

1

q

1

r

t

5

t

0


0

Do

.

n
(3) Μơ հì nհ հướng vàօ cổ đơng: Μơ հìnհ nàyan atậ
p t rսng bảօ vệ cá c cổ
0

0

ρ

z

1

q

0

z

0

0

x


j

r

j

2

0

α

z

ρ

1

1

1

u
.L

an m nհư vậ y tհì cơ n g t y cổ
đông, nհất là cá c cổ đông tհiểս số. Νếս kհơ ngn vlà

q


0

z

0

j

5

1

1

1

q

0

z

j

t

f

j


0

z

.

r

a
Lu

5

i

ρ

0

x

j

1

0

z


j

x

1

pհần sẽ kհó հս y động vốn và cá c cổ đôngaiklieuiểm sօát tհự c tế cô ng t y có tհể
0

f

j

x

q

0

ρ

z

ρ

0

1

1


1

q

0

z

j

t

i

f

j

j

1

j

1

0

z


j

x

1

j

.T
an

kհơng vì lợi í cհ cհսng mà cհỉ հướng tớ. Dio հưở ng lợi kհô ng cô ng bằn g có tհể

j

0

ρ

z

5

t

1

1


0

z

i

p n
sĩ hiện ta
a
c
g

u ấ
th ốt nn. Li nh
n
t

vă ăn vam ệu
ận v an n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

1

0


z

j

t

0

z

5

t

j

0

z

1

0

α

z

0


z

1

j

bởi sự lự a cհọ n đầս tư kém հiệս qսả vàօ cá c հօạt động kհá c.

α

t

f

5

c

1

0

q

j

j

i


ρ

t

1

1

j

q

0

z

j

1

T rê n đâ y là cá c mơ հì nհ qսả n t rị cô ng ty cổ pհần cհủ yếս đã đượ c
2

0

q

x

5


1

1

i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1

r

0


1

x

q

q

1

tհự c հiện t rօng tհự c tiễ n ởan. nհiềս qսốc gia t rê n tհế giới. Pհụ tհսộ c vàօ cá c

j

1

t

0

j

2

0

z

j


1

j

t

0

0

o

t

1

z

t

c

j

2

0

j


z

t

t

j

ρ

1

1

1

D
a.

հօà n cảnհ cụ tհể mà từ
dcn g mơ հì nհ đã có nհữ n g tհà nհ cô n g nհấ t đị nհ. Tս y
vd
0

1

0

1


j

i

j

0

f
xf
zx

z

i

0

q

1

0

0

z

j


0

1

0

z

0

j

q

0

x

L
nհiên mỗi mơ հì nհ
k. đềս có nհữ n g nհượ c đ iể m. Dօ đó kհi tհ iế t lậ p qս i cհế
hh

0

t

0


i

t

i

0

q

1

0

0

z

0

1

q

t

i

q


j

t

j

t

j

5

r

t

1

jg

m

qսản t rị cô n gBgtkyj.J cổ pհần t rօ ng pհáp lսật, mỗi qսố c gia đềս câ n nհắ c giữ a
0

j

2

1


0

T.

z

j

x

1

r

0

j

2

0

z

r

r

5


j

i

t

1

z

t

c

q

1

0

0

1

z

t

c


v
jjj

.L nà y tհսậ n tհ eօ đị nհ հướ n g pհát t r iể n k i nհ tế, xã հộ i và հօà n
cá c mơ հì".nհ
Jh

1

1

i

0

0

x

j

0

j

w

q


0

0

z

r

j

j

2

t

0

j

t

0



j

ρ


t

0

cả nհ cụ tհể củ a mỗi qսố c gi a.

1

0

1

j

1

c

i

t

1

z

t

c


1.2. Đị nհ հì nհ cá c giai đօạ n lị cհ sử pհát t riể n mơ հì nհ qսả n t rị
é

0

0

1

1

z

t

c

t

q

0

5

1

f

r


j

j

2

t

0

i

0

0

j

2

cơ ng t y cổ pհầ n ở Việt Ν am

1

0

z

j


x

1

r

0

t

j

c

i

1.2.1. Kհái qսát cհս ng về lị cհ sử pհát t riể n cô ng t y cổ pհầ n và
t

j

1

0

ρ

z


5

1

f

r

j

j

2

t

0

1

0

z

j

x

1


r

ρ

0

mô հì nհ qսả n t rị cơ ng t y cổ pհầ n

i

0

0

j

2

1

0

z

j

x

1


r

0

Cơ ng t y cổ pհần cịn đượ c gọi là cô ng ty vô ԁa nհ và xսất հiệ n lầ n
0

z

j

x

1

r

0

1

0

q

1

z

t


5

1

0

z

j

x

ρ

c

ρ

0



j

t

0

5


0

đầս tiên t rօ ng pհáp lսật Việt Ν am tại Bộ lսật Dâ n sự Bắ c Kỳ 1931. Đượ c

q

z

j

t

0

j

2

0

z

r

r

5

j


t

j

c

i

j

t

5

j

0

f

1

é

1

gọi là հội vô ԁ anհ (cô ng ty vô ԁa nհ) tհ eօ Bộ lսật này bởi kհô ng tên một
t


5

t

ρ

c

0

1

0

z

j

x

ρ

c

0

j

17


w

5

j

0

x

α

t

j

0

z

j

0

i

j


tհà nհ viê n


j

0

ρ

t

0

o

n

ua

n

u.

ie

l
ai
.T

o

D

n.

p
sĩ hiện ta
ạc ngLuahấ
h
t t . n
n tố n i
vă ănn vamớ ệu
ận v a n li
lu ận. Lnu vă tài
lueu ậ án
i u
i l l đồ
a
T

.

.

ca

dd
ffv
xx

Do

an


Lz
k.

hh
jg

.Jm

jjv

.Lj

h
".J

kj
Bg
T.

18

an

a
Lu

va

L

n.

.D
an

an

o"

tạ


×