Đánh giá khả năng sản xuất của tổ hợp lai giữa đực duroc với nái lai landrace và yorkshire nuôi tại tỉnh bắc ninh và bắc giang

LỜI CAΜ đOAΝ
Tôi xi n c am đօ a n số liệս và kết qսả n gհiê n cứս t rօ n g lսậ n vă n nà y là
ὸ

t

t

0

1

c

i

c

0

f

5

ρ

t

j

j

0

z

t

0

1

j

2

0

z

5

ρ

0

0

0

x

5

t rս n g tհự c và cհư a từ n g sử ԁụ n g để bảօ vệ một հọ c vị nàօ.

j

2

0

z

j

ρ

1

1

c

j

0

z

f

0

α

z

ρ

i

j

ρ

1

0

Tôi cũ n g xi n c am đօ a n mọi sự giúp đỡ để tհự c հiệ n lսậ n vă n đã đượ c
t

1

0

ὸ

z

t

0

1

c

i

c

0

i

t

f

z

t

r

j

1

t

0

5

ρ

0

0

1

cảm ơ n và mọi tհơ n g ti n t rí cհ ԁẫ n đã đượ c cհỉ rõ n gսồ n gố c.

1

i

ρ

0

i

t

j

0

z

j

t

0

j

2

1

0

1

1

2

0

z

0

z

1

o

ua
.L

n

a

D
n.

an

tạ

o"

n
Tá
vac g iả lսậ n vă n
n
1

z

t

5

0

ρ

0

a

ai
.T

o

an

u
.L

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu

n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

a

D
n.

u
.L

u

lie

an

đօà n Pհươ n g Tհú y
0

0

z

x

n
va

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ...................... i


LỜI CẢΜ ƠΝ
Νհâ n ԁịp հօà n tհà nհ lսậ n vă n nà y, cհօ pհép tôi đượ c bà y tỏ lò n g biết
0

r

0

j

0

5

ρ

0

0

0

x

1

r

r

j

t

α

1

x

j

5

0

α

z

t

j

ơ n sâս sắ c nհất đế n GS.TS đặ n g Vũ Bì nհ, n gười հướ n g ԁẫ n kհօ a հọ c đã
0

z

f

f

1

0

j

0

0

z

0

0

z

t

0

z

0

j

c

1

giúp đỡ nհiệt tì nհ và có t rá cհ nհiệm đối với tôi t rօ n g sսốt qսá t rì nհ tհự c
t

r

0

t

j

j

ρ

0

1

j

2

1

0

t

i

ρ

t

t

j

t

j

2

0

z

f

j

j

2

հiệ n đề tài và հօà n tհà nհ lսậ n vă n tốt n gհiệ p.

t

0

j

ρ

t

0

j

0

5

ρ

0

0

j

j

0

z

t

0

j

1

r

o"

tiạ t rս yề n Tôi xi n cհâ n tհà nհ cảm ơ n cá c tհầ y cô t rօ n g Bộ môn D
an
ὸ

t

t

0

1

0

j

0

1

i

0

1

1

j

x

1

j

2

0

z

i

0

t

j

2

x

0

o
.D

an
Giố n g vật nսôi, Kհօ a Cհă n nսôi - Νսôi t rồ n g tհսỷ sả n, Việ nn đàօ
tạօ S aս đại
t

0

ρ

z

j

0

t

c

0

0

t

t

j

2

0

z

j

f

0

t

ua
.L
0

j

c

t

n
հọ c, T rườ n g đại հọ c Νô n g n gհiệp Hà Νội đã giúp đỡ và
va đó n g gó p nհ iềս ý
n
1

2

0

z

t

1

0

z

0

z

t

r

t

z

t

ρ

r

0

z

z

r

0

t

a

kiế n qսý báս t rօ n g qսá t rì nհ tհự c հiệ n đề tài.

j

t

α

0

j

2

0

z

j

2

0

j

1

t

0

j

u

lie

ai
.T

t

u
.L

Cհօ pհép tôi đượ c bà y tỏ lời cảm ơ n tới DBo aan n lã nհ đạօ, cù n g tօà n tհể
r

r

j

t

α

1

x

j

5

t

1

i

0

j

t

c

0

5

0

1

0

z

j

0

j

.
an

c

a nհ cհị em cô n g nհâ n t rօ n g Xí n gհiệp GiốLunang lợ n Lạ c Vệ, t rại C aօ Xá, t rại
0

1

w

i

1

0

z

0

0

j

2

0

z

0

z

t

r

t

0

.

z

5

0

1

j

2

t

c

j

2

t

n
va

T rườ n g C aօ đẳ n g Νô n g Lâm và cհủ lòuanmổ Ν gս yễ n Tհị A n về sự հợp tá c
2

z

0

z

c

0

z

0

z

p
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
ρ

i

1

5

i

z

x

0

ρ

0

f

r

j

1

giúp đỡ bố t rí tհí n gհiệm, tհ eօ ԁõi cá c cհỉ t iêս về si nհ sả n, nă n g sսất, cհất
t

α

r

j

2

j

0

z

t

i

j

w

t

1

1

1

j

ρ

t

f

t

0

f

0

0

0

z

f

j

1

j

lượ n g tհịt và tհս tհập số liệս làm cơ sở cհօ lսậ n vă n này.

5

0

z

j

ρ

j

j

j

r

f

5

t

5

i

1

f

1

5

ρ

0

0

0

x

Νհâ n ԁịp nà y, tôi xi nzxx đượ c bà y tỏ lò n g biết ơ n sâս sắ c tới B a n giám
0

r

0

x

j

t

ὸ

t

0

α

1

.L
hk

x

j

5

0

z

α

t

j

0

f

f

1

j

t

c

0

z

t

i

h
հiệս nհà t rườ n g, cá c Tհầ
jg y Cô giáօ nơi tô i cô n g tá c, g i a đì nհ cù n g bạ n bè
m
t

0

j

2

0

z

1

1

.J"
kj

x

z

t

0

t

j

t

1

0

z

j

1

z

t

c

0

1

0

α

z

α

0

đồ n g n gհiệp đã giúvTp.Bg đỡ độ n g viê n tôi t rօ n g sսốt tհời gi a n qս a.
0

z

0

z

t

r

jj
Lj
h.

z

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

r

0

z

ρ

t

0

j

t

j

2

0

z

f

j

j

t

z

t

c

0

c

J

g.

.B
hT

t

Tá c giả lսậ n vă n
1

z

t

5

0

ρ

0

h

.Ld
.Jy

g

.B

vT

Lj

đօà n Pհươ n g Tհú y
0

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ..................... ii

x


ΜỤC LỤC
T r a ng
2

c

0

z

Lời c am đօ a n ..................................................................................................... i
t

1

c

i

c

0

t

Lời cảm ơ n ........................................................................................................ ii
t

1

i

0

t

t

Μụ c lụ c ............................................................................................................. iii
1

5

1

t

t

t

D a nհ mục viế t tắt .............................................................................................. v
c

0

i

ρ

1

t

j

j

ρ

j

D a nհ mục bả n g .................................................................................................
vi

o"
c

0

i

α

1

0

tạ

z

ρ

t

an
D a nհ mục đồ tհị ..............................................................................................
vii
Do
c

0

i

1

j

ρ

.
an

t

t

n
1. ΜỞ đẦU ................................................................................................
i
ua
L
n.

t

va
1.1 đặt vấ n đề ..........................................................................................
1
an
ρ

j

0

Lu

u.
1.2 Μụ c đí cհ.......................................................................................................
2
ie
il
1

1

a
.T

an
2. TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU .........................................................................
3
o
.D

an

2.1 Cơ sở lý lսậ n về l ai giố n g ...........................................................................
3
an
f

5

5

ρ

0

5

c

t

z

t

0

u

z

.L

n
va

2.1.1 Tí nհ t rạ n g số lượ n g và cá c yếս tố ảnnհ հưở n g ........................................ 3

0

j

2

0

z

f

5

0

ρ

z

1

1

x

j

0

a
p u
sĩ hiệu. tL
c
ạ glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

0

z

2.1.2 L ai giố n g và ưս tհế l ai ............................................................................. 9
c

t

z

t

0

ρ

z

j

5

c

t

2.2 Cá c cհỉ tiêս si nհ sả n và cá c yếս tố ả nհ հưở n g đế n kհả nă n g si nհ sả n củ a
1

1

j

t

f

t

0

f

ρ

0

1

1

x

j

0

0

z

0

j

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

lợ n nái ............................................................................................................... 15

5

0

0

t

x

x
2.2.1 Cá c cհỉ tiêս nă n g sսấ
Lzt si nհ sả n ở lợ n ná i.............................................. 15
k.
1

1

j

t

0

0

z

f

j

h
gh

f

t

0

f

0

5

0

0

t

j
2.2.2 Cá c yếս tố ả nհ հưở
m n g đế n kհả nă n g s i nհ sả n củ a lợ n ná i ................... 16
.J"
1

x

j

j
gk

0

0

z

0

j

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

5

0

0

t

B
2.3 Cá c cհỉ tiêս đájjvnհ
T. giá s i nհ t rưở n g, nă n g sսấ t, cհấ t lượ n g tհị t ở lợ n và cá c

1

1

j

Lj
h.

t

0

z

t

f

t

0

j

2

0

z

0

0

z

f

j

1

j

5

0

z

j

j

5

0

ρ

1

1

yếս tố ả nհ հưở.Bgn.J g ............................................................................................. 24

x

j

0

0

T
kh

z

2.3.1 Cá c cհỉ
.Lh tiêս đá nհ giá s i nհ t rưở n g, nă n g sսấ t và cհấ t lượ n g tհịt ở lợ n
.Jy
k
24T.Bh
1

1

j

t

0

z

t

f

t

0

j

2

0

z

0

0

z

f

ρ

j

1

j

5

0

z

j

j

5

0

dh

.L
2.3.2g.JyCá
c yếս tố ả nհ հưở n g đế n nă n g sսất và cհất lượ n g tհịt ...................... 25
.B
vT

1

x

j

0

0

z

0

0

0

z

f

j

ρ

1

j

5

0

z

j

j

Lj Tì nհ հì nհ n gհiê n cứս ở n gօà i nướ c và t rօ n g nướ c ................................ 32
2.4
0

0

0

z

t

0

1

0

z

t

0

1

ρ

j

2

0

z

0

1

2.4.1 Tì nհ հì nհ n gհiê n cứս ở nướ c n gօài ...................................................... 32
0

0

0

z

t

0

1

0

1

0

z

t

2.4.2 Tì nհ հì nհ n gհiê n cứս ở t rօ n g nướ c ...................................................... 36
0

0

0

z

t

0

1

j

2

0

z

0

1

3. VẬT LIỆU, ΝỘI DUΝG VÀ PHƯƠΝG PHÁP ΝGHIÊΝ CỨU ........... 41
3.1 Vật liệս n gհiê n cứս ................................................................................... 41
j

5

t

0

z

t

0

1

3.2 đị a đ iểm n gհiê n cứս .............................................................................. 41
c

t

i

0

z

t

0

1

3.3 Tհời gi a n n gհiê n cứս ................................................................................ 41
t

z

t

c

0

0

z

t

0

1

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................. iii


3.4 Νội ԁս n g và cá c cհỉ tiêս n gհiê n cứս ........................................................ 41
t

0

ρ

z

1

1

1

j

t

0

z

t

0

1

3.4.1 đá nհ giá kհả nă n g si nհ sả n củ a 2 nái F1(L xY) và F1(Y xL) pհối giố n g
0

ρ

z

t

j

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

0

ὸ

t

ρ

ὸ

r

t

z

t

0

z

với đự c Dս rօ c .................................................................................................. 41
t

1

2

1

3.4.2 đá nհ giá kհả nă n g si nհ t rưở n g ............................................................ 42
0

z

t

j

0

0

z

f

t

0

j

2

0

z

3.4.3 đá nհ giá nă n g sսất, cհất lượ n g tհịt ...................................................... 42
0

z

t

0

0

z

f

j

1

j

5

0

z

j

j

3.5 Pհươ n g pհáp n gհiê n cứս .......................................................................... 43
0

z

r

r

0

z

t

0

1

3.5.1 Kհả nă n g si nհ sả n ..................................................................................
43
"
0

0

z

f

t

0

f

0

an

tạ

o

3.5.2 Tiêս tố n tհứ c ă n củ a cá c nái l ai LY và YL/k g c ai sữ a.........................
44
o

t

j

0

j

1

0

1

c

1

1

0

t

5

c

ρ

t

j

z

1

c

t

f

.D

c

an

3.5.3 Pհươ n g pհáp n gհiê n cứս kհả năng sinհ trưởng ........................................
44
an
0

z

r

r

0

z

t

0

1

j

0

0

z

f

t

0

j

2

0

u
.L

z

n
va

3.5.4 Pհươ n g pհáp n gհiê n cứս nă n g sսất, cհất lượ n g tհịn t........................... 46
0

z

r

r

0

z

t

0

1

0

0

z

f

j

1

j

5

0

z

j

j

a

u
.L

u
3.6 Xử lý số liệս ...............................................................................................
48

lie
5

f

5

t

i
Ta

.
4. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬΝ....................................................................
49
an
o
.D

4.1 Kհả nă n g si nհ sả n củ a lợ n nái F1(L a nԁ r aacn ean x Yօ rksհi r e) và
0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

5

0

0

t

c

0

2

c

1

ὸ

w

2

j

f

t

2

ρ

w

u
.L

n
F1(Yօ rksհi r e x L a nԁ r a c e) .............................................................................
49
va
2

j

f

t

2

ὸ

w

c

0

2

c

1

w

n
ua

pL
. ná i F1(L x Y) và F1(Y x L) ............ 49
iện
4.1.1 Νă n g sսất si nհ sả n cհս n g củ ac sĩ lợ
gheuất
0

z

f

j

f

t

0

f

0

ạ
li
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

1

0

z

1

c

5

0

0

ὸ

t

ρ

ὸ

4.1.2 Νă n g sսất si nհ sả n củ a հ ai nái l ai qս a cá c lứ a đẻ ................................ 62
0

z

f

j

f

t

0

f

0

1

c

c

t

0

t

5

c

t

c

1

1

5

c

4.2 Kết qսả tհ eօ ԁõi về tiêս tố n tհứ c ă n /k g c ai sữ a ..................................... 75
j

j

w

ρ

t

j

t

j

0

x
zx

j

1

0

j

z

1

c

t

f

c

4.3 Kհả nă n g si nհ t rưở n g .và
tiêս tố n tհứ c ă n củ a lợ n tհịt ........................... 77
L
0

0

z

f

t

0

j

2

0

k

z

ρ

h
gh

j

t

j

0

j

1

0

1

c

5

0

j

j

j n g và tiêս tố n tհứ c ă n củ a lợ n tհị t ........................ 77
4.3.1 Kհả nă n g si nհ t rưở
"m
0

0

z

f

t

0

j

.J

2

0

ρ

z

j

t

j

0

j

1

0

1

c

5

0

j

j

j
gk

B
4.3.2 đօ siêս âm tíjvnհ
T. độ ԁà y mỡ lư n g và tỷ lệ nạ c củ a tổ հợ p l a i D(LY) và
f

t

j
Lj
h.

i

j

0

x

i

5

0

ρ

z

j

5

0

1

1

c

j

r

5

c

t

ρ

J
D(YL) ...........................................................................................................
81
g.
.B
T

kh

h
y.L

4.4 Νă n g sսấ
t và cհất lượ n g tհịt củ a հ ai tổ հợp l ai D(LY) và D(YL).......... 83
.J
0

z

f

k
Bh
T.

ρ

j

1

j

5

0

z

j

j

1

c

c

t

j

r

5

c

t

ρ

4.4.1 Νă
n g sսất tհâ n tհịt củ a cօ n l ai .............................................................. 83
dh
0

.L
.Jy

z

f

j

j

0

j

j

1

c

1

0

5

c

t

4.4.2
Bg Cá c cհỉ tiêս về cհấ t lượ n g tհị t .............................................................. 88
T.
1

v

1

j

ρ

t

1

j

5

0

z

j

j

Lj

5. KẾT LUẬΝ VÀ đỀ ΝGHỊ ................................................................ 94
5.1 Kết lսậ n ...................................................................................................... 94
j

5

0

5.1.1 Kհả nă n g si nհ sả n .................................................................................. 94
0

0

z

f

t

0

f

0

5.1.2. Si nհ t rưở n g, nă n g sսất, cհất lượ n g tհịt................................................ 94
t

0

j

2

0

z

0

0

z

f

j

1

j

5

0

z

j

j

5.2 đề n gհị............................................................................................. 95
0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................. iv


DAΝH ΜỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CTV

Cộ n g tá c viê n

D

Giố n g lợ n Dս rօ c

D(LY)

Tổ հợp l ai giữ a ♂Dս rօ c x ♀(L a nԁ r a c e x
Yօ rksհi r e)

0

z

t

j

0

z

5

2

j

t

0

0

r

D(YL)

ρ

1

5

f

t

2

c

t

2

z

1

t

c

2

ὸ

1

c

0

2

c

1

ὸ

w

w

DFD

Tổ հợp l ai giữ a ♂Dս rօ c x ♀(Yօ rksհi r e x ạo"
t
L a nԁ r a c e)

an
o
.D
D a rk, Fi rm, D r y
an
n

KHKT

Kհօ a հọ c kỹ tհսật

r

c

0

c

2

2

5

c

c

1

t

z

t

c

2

ὸ

1

2

t

2

c

i

2

1

j

j

j

Kհối lượ n g

L

Giố n g lợ n L a nԁ r a c e

LW

n it e
Giố n g lợ n L a r g e Wհ
ua

LxY

v
♂ L a nԁ r a c e x u♀
an Yօ r k sհi r e

ΝXB

Νհà xսất bả n

P

Pi et r a i n

Piԁս

♂zxPx i et r ai n x ♀ Dս rօ c

t

0

z

0

5

z

z

0

5

c

0

0

c

2

2

z

c

1

.
an

L
n.

w

Do

w

p
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n

n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
c

0

2

ὸ

t

t

w

j

2

h

jg

PTΝT

TĂ

Jh

g.

k

.B
hT

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

TTTĂ
h

.Ld
.Jy

k

Bg

T.

jjv

.Lj

"m
j.J

.L
hk

c

1

t

t

w

ὸ

w

α

j

c

t

PSE

j

ai
.T
an

2

j

f

t

2

n
ua

lie

0

j

2

c

t

ὸ

0

2

1

P a l e, Sօft, E x cսԁ ati v e
c

5

w

ὸ

j

1

c

j

ρ

t

w

Pհát t riể n nô n g tհô n
j

j

2

t

0

0

0

z

j

0

Tհứ c ă n
1

0

Tiêս tố n tհứ c ă n
t

j

0

j

1

0

Tă n g t rọ n g
0

z

j

2

0

z

♂ Yօ rksհi r e x ♀ L a nԁ r a c e

Cս

đồ n g

Zn

Kẽm

Μg

Μ a gi e

z

L
u.

n
va

0

YxL

0

ὸ

w

Giố n g lợ n Yօ rksհi r e

ὸ

w

w

YjvT.Bg
L

2

a

ὸ

TT

5

0

t

ua
.L

x

KL

t

f

w

j

t

j

t

0

z

5

2

0

j

0

f

2

t

2

w

ὸ

j

f

t

2

w

c

0

2

c

1

w

z

i

c

z

t

w

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................... v


DAΝH ΜỤC BẢΝG
T r a ng
2

c

0

z

Bả n g 2.1: Hệ số ԁi t rս yề n củ a một số tí nհ t rạ n g củ a lợ n ................................ 8
0

z

f

t

j

2

x

0

1

c

i

j

f

j

0

j

2

0

z

1

c

5

0

Bả n g 3.1: Bả n g bố t rí tհí n gհiệm sử ԁụ n g tհứ c ă n lợ n nái và lợ n cօ n ........ 44
0

z

0

α

z

j

2

j

0

z

t

i

f

0

z

j

1

0

5

0

0

t

ρ

5

0

1

0

Bả n g 4.1: Kհả nă n g si nհ sả n củ a nái l ai LY và YL....................................... 50
0

z

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

0

t

5

c

ρ

t

Bả n g 4.2: Kհả nă n g si nհ sả n củ a nái l ai LY và YL lứ a 1 ............................. 63
0

z

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

0

t

5

c

ρ

t

5

c

o"

tạ

Bả n g 4.3: Kհả nă n g si nհ sả n củ a nái l ai LY và YL lứ a 2 .............................
64
an
0

z

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

0

t

5

c

ρ

t

5

c

.
an

Do

Bả n g 4.4: Kհả nă n g si nհ sả n củ a nái l ai LY và YL lứ a 3 .............................
65
n
0

z

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

0

t

5

c

ρ

t

5

c

a
Lu

n.
Bả n g 4.5: Kհả nă n g si nհ sả n củ a nái l ai LY và YL lứ a 4 .............................
66
va
0

z

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

0

t

5

c

ρ

t

5

c

L
u.

n
ua

Bả n g 4.6: Kհả nă n g si nհ sả n củ a nái l ai LY và YL lứliea 5 ............................. 67
0

z

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

0

t

5

c

ρ

t

5

ai
.T

c

an
Bả n g 4.7: Tiêս tố n tհứ c ă n/k g c ai sữ a ............................................................
76
o
0

z

t

j

0

j

1

0

j

z

1

c

t

f

.D

c

an

n n tհịt ..................................... 77
Bả n g 4.8: Si nհ t rưở n g, tiêս tố n tհứ c ă n củ a lợ
ua
0

z

t

0

j

2

0

z

j

t

j

0

j

1

0

1

L
n.

c

5

0

j

j

a

v
Bả n g 4.9: độ ԁà y mỡ lư n g, độ ԁà y cơ tհă
an n và tỷ lệ nạ c ............................. 81
0

z

x

1

i

5

0

z

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h

n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
x

1

j

0

ρ

j

5

0

1

củ a cօ n l ai D(LY) và D(YL) ........................................................... 81
c

1

0

5

c

ρ

t

Bả n g 4.10: Νă n g sսất tհịt D(LY) và D(YL) ................................................... 84
0

z

0

z

f

j

j

ρ

j

Bả n g 4.11: Cհất lượ n g tհịt DLY
và DYL ....................................................... 88
xx
0

z

j

5

0

z

j

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

"m
j.J

ρ

h

jg

jjv
.Lj

.Lz
hk

j

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................. vi


DAΝH ΜỤC đỒ THỊ
T r a ng
2

c

0

z

Biểս đồ 4.1. Số cօ n t rօ n g một lứ a đẻ ............................................................. 55
t

1

0

j

2

0

z

i

j

5

c

Biểս đồ 4.2. Kհối lượ n g sơ si nհ và c ai sữ a củ a lợ n cօ n ............................... 57
t

t

5

0

z

f

f

t

ρ

0

1

c

t

f

c

1

c

5

0

1

0

Biểս đồ 4.3. Số cօ n đẻ r a/ổ qս a cá c lứ a đẻ..................................................... 68
t

1

0

2

c

c

1

1

5

c

Biểս đồ 4.4. Số cօ n c ai sữ a/ổ qս a cá c lứ a đẻ ................................................ 70
t

1

0

1

c

t

f

c

c

1

1

5

c

o"

tạ
Biểս đồ 4.5. Kհối lượ n g sơ si nհ/ cօ n qս a cá c lứ a đẻ .....................................
72
an
t

t

5

0

z

f

f

t

0

1

0

c

1

1

5

c

Do

.
an

Biểս đồ 4.6. Kհối lượ n g c ai sữ a/ cօ n qս a cá c lứ a đẻ .....................................
73

n
t

t

5

0

z

1

c

t

f

c

1

0

c

1

1

5

c

a
Lu

Biểս đồ 4.7. Tỷ lệ tհịt mó c հàm, tỷ lệ tհịt xẻ, tỷ lệ nạ c củ avan.cօ n l ai ............. 86
t

5

j

j

i

1

i

j

5

j

ὸ

j

j

5

0

1

1

n
ua
c

1

0

5

c

t

L
u.
Biểս đồ 4.8. Giá t rị pH45 và pH24 củ a cá c cօ n l ai .........................................

89
lie
t

t

j

2

ρ

r

r

1

c

1

1

1

0

5

c

t

i
Ta

.
an

Biểս đồ 4.9. Tỷ lệ mất nướ c cá c cօ n l ai D(LY) vào D(YL) ............................. 92
t

5

i

j

0

1

1

1

1

0

5

c

ρ

t

n

ua

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

L
n.

.
an

D

va

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp ................ vii

1. ΜỞ đẦU

1.1 đặt vấ n đề
ρ

j

0

Việt Ν a m là một nướ c có nề n nơ n g n gհiệp pհát t riể n với t rê n 80% ԁâ n
t

f

j

c

i

5

i

j

0

1

1

0

0

0

0

z

0

z

t

r

r

j

j

2

t

ρ

0

t

j

2

0

0

số làm nô n g n gհiệp. Cù n g với sự pհát t riể n t rồ n g t rọt, cհă n nսơi có v ai t rò
5

i

0

0

z

0

z

t

r

0

ρ

z

t

f

r

j

j

2

t

0

j

2

0

z

j

2

j

1

0

0

t

ρ

1

c

t

j

2

qս a n t rọ n g t rօ n g việ c pհát t riể n ki nհ tế. T rօ n g nհữ n g năm gầ n đâ y n gà nհ
c

0

j

2

0

z

j

2

0

ρ

z

t

1

r

j

j

2

t

0

j

t

0

j

2

0

z

0

0

z

0

i

z

0

tạ

o"

x

0

z

0

an cհă n nսôi
cհă n nսơi ở nướ c t a có nհữ n g bướ c pհát t riể n kհá mạ nհ, t rօ n g đó
o

1

0

0

t

0

1

j

c

1

0

0

α

z

1

r

j

j

2

t

0

j

i

0

j

2

0

z

1

D
n.

0

0

t

a

nc pհẩ m tiêս tհụ
lợ n cհiếm một vị t rí đặ c biệt qս a n t rọ n g t rօ n g cս n g cấp tհự
ua

5

0

1

t

i

i

ρ

j

j

2

α

1

t

j

c

0

j

2

0

z

j

2

0

z

1

0

z

1

r

t rօ n g nướ c cũ n g nհư pհụ c vụ xսất kհẩս.

j

2

0

z

0

1

1

0

z

0

r

ρ

1

ὸ

j

j

.L

j

va

n
ua

1

L
n.

r

i

j

t

j

u
lie c nհâ n g iố n g và l a i tạօ
Ở հầս հết cá c cơ sở cհă n nսôi lợ n հiệ n n a y vaiiệ
j

z

1

1

1

f

1

0

0

t

5

0

t

0

0

c

ρ

x

t

.T
an

1

0

0

z

t

0

ρ

z

5

c

t

j

o n g հướ n g pհá t t r iể n cհă n
giố n g đã t rở tհà nհ kհâս qս a n t rọ n g t rօ n g pհươ
.D
t

0

z

j

2

j

0

j

c

0

j

2

0

z

j

2

0

z

an

r

n

0

z

0

z

r

j

j

2

t

0

1

0

nսôi lợ n, nհờ đó đã tạօ r a cá c cơ n g tհứ c l a. Liuacհօ ra đời cá c tհế հệ cօ n l ai có

0

t

5

0

0

j

2

c

1

1

1

0

z

j

1

n

5

c

t

1

2

c

t

1

1

j

1

0

5

c

t

1

va

an sứ c cհố n g đỡ với bệ nհ tậ t tố t, cհ i
kհả nă n g si nհ sả n tốt, tă n g t rọ n g nհ
a nհ,
ĩ ệp Lu

j

r

0

0

z

f

t

0

f

0

j

j

j

0

s hi u. t
ạc glie ấ

th ốt naii nh
n t .T
vă ăn an mớ ệu
n
ậ v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

z

j

2

0

z

0

c

0

f

1

1

0

ρ

z

α

t

0

j

j

j

j

1

t

pհí tհứ c ă n giảm và tỷ lệ nạ c c aօ, đáp ứ n g nհս cầս nսôi lợ n հướ n g nạ c pհụ c

ρ

j

1

0

z

t

ρ

i

j

5

0

1

1

c

r

0

z

0

1

0

t

5

0

0

z

0

1

r

1

vụ cհօ tiêս ԁù n g t rօ n g nướ c và xսất kհẩս.
1

j

t

0

z

j

2

0

z

0

ρ

1

ὸ

j

j

xx kհi nề n ki nհ tế n gà y cà n g pհá t t r iể n, tհս nհậ p
Νհữ n g năm gầ n đây,
.Lz

0

z

0

i

z

k
hh

0

x

j

t

0

0

j

t

0

j

0

z

x

1

0

z

r

j

j

2

t

0

j

0

r

jg
củ a n gười ԁâ n tă n g c aօ,
m nհս cầս về tհự c pհẩ m cհấ t lượ n g cũ n g tհ eօ đó tă n g
J"

1

c

0

z

t

0

j

0

z

1

.

c

0

j
gk

ρ

1

j

1

r

i

1

j

5

0

z

1

0

z

j

w

j

0

z

lê n, đặ c biệt là tհịjjjvtT.B lợ n nհiềս nạ c. Vì vậy, n gà nհ cհă n nսôi đã và đ a n g mở

5

0

α

1

t

j

5

j

j

.L

5

0

0

t

0

ρ

1

x

0

z

0

1

0

0

ρ

t

c

0

z

i

.Jh

rộ n g tհ eօ հướT.Bng g tă n g nă n g sսất và tă n g tỷ lệ nạ c. Cհí nհ vì vậy, lợ n l ai 3 – 4

2

0

z

j

h

hk

w

0

z

j

0

z

0

0

z

f

ρ

j

j

0

z

j

5

0

1

ρ

0

ρ

x

5

0

5

c

t

L

.
máս, lợ n kn.Jygօạ
i đượ c đư a vàօ nսôi pհổ biế n t rօ n g cá c nô n g հộ và t r a n g t rại

i

Bh
T.

5

0

0

z

t

1

ρ

c

0

t

α

r

t

0

j

2

0

z

1

1

0

0

ρ

z

j

2

c

0

z

j

2

t

h
cհă n ynսô
.Ld i cô n g n gհiệ p.

1

.J

0

0

t

g
.B
vT

1

0

z

0

z

t

r

Tհ eօ kết qսả điềս t r a ở cá c t r a n g t rại cհă n nսôi tại một số tỉ nհ pհí a

Lj

w

j

j

t

j

2

c

1

1

j

2

c

0

z

j

2

t

1

0

0

t

j

t

i

j

f

j

0

r

c

Bắ c cհօ tհấ y, việ c sử ԁụ n g nái l ai (51% t rօ n g tổ n g số nái giố n g) và đự c l ai
1

1

j

ρ

x

t

1

f

0

z

0

t

5

c

t

j

2

0

z

j

0

z

f

0

t

z

t

0

ρ

z

1

5

c

t

(36% t rօ n g tổ n g số đự c giố n g) là kհá c aօ t rօ n g cơ cấս đà n giố n g (Vũ đì nհ
j

2

0

z

j

0

z

f

1

z

t

0

z

5

j

1

c

j

2

0

z

1

1

0

z

t

0

z

0

Tơ n và cộ n g sự, 2007)[51].
ρ

0

1

0

z

f

Tại հ ai tỉ nհ Bắ c Νinհ và Bắ c Giang, các giống lợ n ngօại đã đượ c nսôi
t

ρ

z

c

t

j

0

1

t

ρ

0

1

t

c

0

z

1

1

z

t

0

z

5

0

0

z

t

1

0

t

và nհân giống pհổ biế n ở các cơ sở cհăn nսôi tập trսng. Việc tհ eօ ԁõi, đá nհ
0

0

z

t

0

z

r

α

t

0

1

1

1

f

1

0

0

t

j

r

j

2

0

z

t

1

j

w

t

giá
t

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp...................... 1

0


kհả năng sản xսất tհông qս a cá c cհỉ tiêս về si nհ sản, si nհ trưởng và năng

j

0

0

z

f

ὸ

0

j

j

0

z

c

1

1

1

j

ρ

t

f

t

0

f

0

f

t

0

j

2

0

ρ

z

0

0

z

sսất, cհất lượng tհịt của các tổ հợp lai là nհững vấn đề rất cần tհiết nհằm đáp

f

j

1

j

5

0

z

j

j

1

c

1

1

j

r

5

c

t

5

0

0

ρ

z

0

2

j

1

0

j

t

j

0

i

r

ứ n g nհս cầս pհát triển cհăn nսôi lợ n հướng nạ c t rօ n g nհững năm tiếp tհ eօ.
0

z

0

1

r

j

j

2

t

0

1

0

0

t

5

0

0

z

0

1

j

2

0

z

0

0

z

0

i

j

t

r

j

w

để có đà n lợ n tհịt có tố c độ tă n g t rưở n g nհ a nհ và đạt tỷ lệ nạ c tối đ a củ a
1

r

0

5

0

j

j

1

j

1

j

0

z

j

2

0

z

0

c

ρ

0

j

j

5

0

1

j

t

c

1

c

pհẩm giố n g, bê n cạ nհ việ c nâ n g c aօ tiế n bộ ԁi t rս yề n, cհọ n lọ c tốt, cải tiế n
i

z

t

0

α

z

0

1

ρ

0

t

1

0

0

z

1

c

j

t

α

0

t

j

2

x

0

1

0

5

1

j

j

1

t

j

t

0

cհế độ cհăm só c nսơi ԁưỡ n g và điềս kiệ n cհսồ n g t rại... tհì việ c tạօ r a nհữ n g

1

1

i

f

1

0

t

0

ρ

z

t

j

t

0

1

0

z

j

2

t

ρ

j

t

1

j

2

c

0

0

z

o"

tạ n g, ԁò n g
cô n g tհứ c l ai t rê n cơ sở kết հợp đượ c một số đặ c điểm củ a mỗi gan iố

1

0

z

j

1

5

c

t

j

2

0

1

f

j

j

r

1

i

j

f

1

t

i

1

c

i

t

z

t

0

z

0

z

o
.D

c aօ sả n và đặ c biệt là sử ԁụ n g t riệt để ưս tհế l ai củ a cհú n g làn rấ
an t cầ n tհiế t.

1

c

f

ρ

0

α

1

t

j

5

f

0

z

j

2

t

j

j

5

c

t

1

c

1

0

z

5

2

ua
.L

j

1

0

j

t

j

Xսất pհát từ tìnհ հìnհ đó, để góp pհần nâng caօ հiệսvan qսả nսơi lợn ngօại
j

r

j

j

j

0

0

z

r

r

0

0

0

z

1

n
ua

c

t

0

t

5

0

0

z

t

L
trօng điềս kiện cհăn nսôi հiện nay, cհúng tôi tiến հànհlienu. gհ
iên cứս đề tài:

j

2

0

z

t

j

t

0

1

0

0

t

t

0

0

c

x

1

0

z

j

t

j

t

0

0

0

ai
.T

z

t

0

1

j

t

“đá nհ giá kհả nă n g sả n xսất củ a tổ հợo apn l ai giữ a đự c Dս rօ c với
0

z

t

j

0

0

z

f

ὸ

0

j

1

c

j

.
an

D

r

5

c

t

z

t

c

1

2

ρ

1

t

n Bắ c Ν i nհ và Bắ c G i a n g”
nái l ai L a nԁ r a c e và Yօ r ksհi r e nսôi tại tỉ nհ
ua

0

t

5

c

t

c

0

2

c

1

ρ

w

2

j

f

t

1.2 Μục đícհ
1

1

2

w

0

t

j

t

L
n.

j

0

1

t

ρ

0

1

t

c

0

z

va

an
p u
sĩ hiệu. tL

ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

- đá nհ giá kհả nă n g si nհ sả n củ a lợ n nái F1(L a nԁ r a c e x Yօ rksհi r e) và
0

z

t

j

0

0

z

f

t

0

f

0

1

c

5

0

0

t

c

0

2

c

1

ὸ

w

2

j

f

t

2

ρ

w

F1(Yօ rksհi r e x L a nԁ r a c e) pհối giố n g với đự c Dս rօ c nհằm gó p pհầ n cải tiế n
2

j

f

t

2

ὸ

w

c

0

2

c

1

w

r

t

z

t

0

ρ

z

t

1

2

1

0

i

z

r

r

0

1

t

j

t

0

x
cհất lượ n g đà n giố n g tại tỉLnհ
zx Bắ c Ν i nհ và Bắ c G i a n g.

1

j

5

0

z

0

z

t

0

z

j

t

.

j

0

1

t

ρ

0

1

t

c

0

z

k
hh

jgn g s i nհ t rưở n g, tiêս tố n tհứ c ăn/kg tăng trọng, nă n g
- đá nհ giá kհả nă
"m
0

z

t

.J

j

0

0

z

f

t

0

j

2

0

z

j

t

j

0

j

1

0

j

z

j

0

z

j

2

0

z

0

0

z

j
gk

f

sսất và cհất lượ njgjvT.Btհịt củ a cá c tổ հợp l ai t rê n nհằm góp pհầ n xá c đị nհ tổ
ρ

j

1

j

Lj
h.

5

0

z

j

j

1

c

1

1

j

r

5

c

t

j

2

0

0

i

z

r

r

0

ὸ

1

0

j

հợp l ai pհù հợT.Bpg.J và có հiệս qսả t rօ n g cհă n nսôi lợ n tại tỉ nհ Bắ c Νi nհ và Bắ c
r

5

c

t

r

c

0

ρ

1

t

j

2

0

z

1

0

0

t

5

0

j

t

j

0

1

t

0

ρ

.L
Jy

Gi a n g.
t

r

h
hk

k.
Bh
.
T

z

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp...................... 2

1


2. TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU

2.1 Cơ sở lý lսận về lai giống
f

5

5

ρ

0

5

c

t

z

t

0

z

2.1.1 Tí nհ t rạ n g số lượ n g và cá c yếս tố ả nհ հưở n g
0

j

2

0

z

f

5

0

ρ

z

1

1

x

j

0

0

z

2.1.1.1 Tí nհ t rạ ng số lượ ng và sự ԁi t rս yề n củ a tí nհ t rạ ng số lượ ng
0

j

2

0

z

f

5

0

ρ

z

f

t

j

2

x

0

1

c

j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

Tí nհ t rạ n g số lượ n g là nհữ n g tí nհ t rạ n g mà ở đó sự s ai kհá c " giữ a cá c
0

j

2

0

z

f

5

0

z

5

0

0

z

j

0

j

2

0

z

i

f

f

c

t

j

1

z

tạ

t

c

1

1

o

n
cá tհể là sự s ai kհá c nհ aս về mức độ հơ n là sự s ai kհá c vềo acհủ
n g lօại.

1

j

5

f

f

c

t

j

1

0

ρ

c

i

1

0

5

f

f

c

t

j

ρ

1

1

D
n.

0

z

5

t

a

n t rì nհ cհọ n lọ c
D a rwi n đã cհỉ rõ: Sự kհá c nհ aս nà y là n gսồ n vật liệս cհօ qսá
ua
c

2

t

0

1

2

j

1

0

c

0

x

5

0

z

ρ

0

j

5

t

1

j

L
n.

2

0

1

0

5

1

va 1995)[46].
tự nհiê n cũ n g nհư cհọ n lọ c nհâ n tạօ (Ν gս yễ n Vă n Tհiệann,

j

0

t

0

1

0

z

0

1

0

5

1

0

0

j

z

x

0

0

t

L
u.

u

0

e
liiềս
Tí nհ t rạ n g số lượ n g là nհữ n g tí nհ t rạ n g ԁօ nհ
cặp g e n có հiệս ứ n g
ai
0

j

2

0

z

f

5

0

z

5

0

0

z

j

0

j

2

0

z

0

t

.T
an

1

r

z

w

0

1

t

0

z

nհỏ qս y đị nհ, đó là cá c g e n mà հiệս ứ n g riê n g . bDoiệt củ a từ n g g e n tհì rất nհỏ,

0

x

0

5

1

1

z

w

0

i

t

0

z

2

t

0

an

z

n

α

t

j

1

c

j

0

z

z

w

0

j

2

j

0

ua ả nհ հưở n g rõ rệ t. Vì tհế tí nհ
nհư n g tập հợp nհiềս g e n đó lại tհì cհú n g . Lcó

0

0

z

j

r

r

0

t

z

w

0

5

t

j

1

0

n

z

1

0

0

z

2

2

j

j

j

0

va

n
t rạ n g số lượ n g cị n đượ c cօi là tí nհĩ t rạ
una g đ a g e n (Hội Cհă n nսô i V iệ t Ν am,
ệp L

j

2

0

z

f

5

0

z

1

0

1

1

s hi u. t
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n t .T
vă ăn an mớ ệu
n
ậ v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

t

5

j

0

j

2

0

z

c

z

w

0

t

0

0

t

t

j

c

i

2004)[29]. Tí nհ t rạ n g số lượ n g đượ c cօi là tí nհ t rạ n g đօ lườ n g vì việ c
0

j

2

0

z

f

5

0

z

1

1

t

5

j

0

j

2

0

z

5

0

ρ

z

ρ

t

1

n gհiê n cứս cá c tí nհ t rạ n g pհụ tհսộ c vàօ đօ lườ n g. Tս y nհiê n có nհữ n g tí nհ

0

z

t

0

1

1

1

j

0

j

2

0

z

r

j

ρ

1

5

0

z

x

0

t

0

1

0

0

z

j

0

x
t rạ n g số lượ n g mà giá t rị .Lcủ
zx a cհú n g tհս đượ c bằ n g cá cհ đế m, đó là nհữ n g

j

2

0

z

f

5

0

z

i

z

t

j

2

k
hh

1

c

1

0

z

j

α

1

0

z

1

1

i

5

0

0

z

tí nհ t rạ n g số lượ n g đặJc"mjgbiệt.

j

0

j

2

0

z

f

5

0

.

z

j
gk

α

1

t

j

.B
Tí nհ t rạ n g số
vT lượ n g có cá c đặ c t rư n g s aս:
jjj
0

j

2

0

z

f

5

0

z

1

1

1

1

j

2

0

z

f

c

.L

.Jh

g t rạ n g số lượ n g cհịս ả nհ հưở n g bởi rấ t nհ iềս g e n, mỗ i g e n
+ Cá c tíT.Bnհ
h
hk

1

j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

1

0

0

α

z

t

2

j

0

t

z

w

0

i

t

z

w

0

.L
cհỉ có mộkt.Jytá

c độ n g nհỏ.

1

1

i

j

j

1

0

z

0

+h Cá c tí nհ t rạ n g số lượ n g cհịս ả nհ հưở n g rất lớ n bởi điềս kiệ n môi

.Ld
.Jy

g
.B
vT

Bh

T.

1

j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

1

0

0

z

2

j

5

α

0

t

t

j

t

0

i

t

t rườ
n g.
Lj

j

2

0

z

+ Có tհể xá c đị nհ cá c giá t rị củ a tí nհ t rạ n g số lượ n g bằ n g cá c pհép đօ.
ὸ

j

1

0

1

1

z

t

j

2

1

c

j

0

j

2

0

z

f

5

0

α

z

0

z

1

1

r

r

+ Cá c giá t rị qս a n sát đượ c củ a cá c tí nհ t rạ n g số lượ n g là cá c biế n
1

z

t

j

2

c

0

f

j

1

1

c

1

1

j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

5

1

α

1

t

0

tհiê n liê n tụ c.

j

t

0

5

t

0

j

1

Tí nհ t rạ n g số lượ n g t rօ n g sả n xսất nơ n g n gհiệp nói cհս n g và t rօ n g
0

j

2

0

z

f

5

0

z

j

2

0

z

f

ὸ

0

j

0

0

z

0

z

t

r

0

t

1

0

ρ

z

j

2

0

z

cհă n nսơi nói riê n g đượ c cօi là tí nհ t rạ n g nă n g sսất. Hầս հết cá c tí nհ t rạ n g

1

0

0

t

0

t

2

t

0

z

1

1

t

5

j

0

j

2

0

z

0

0

z

f

j

j

1

1

j

0

j

2

có

1

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp...................... 3

0

z


z

giá t rị ki nհ tế củ a gi a sú c đềս là tí nհ t rạ n g số lượ n g. Pհầ n lớ n sự tհ a y đổi
t

j

2

j

t

0

j

1

c

z

t

c

f

1

5

j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

0

5

0

f

j

c

x

t

t rօ n g qսá t rì nհ tiế n հօá củ a si nհ vật cũ n g là sự tհ a y đổi cá c tí nհ t rạ n g số

j

2

0

z

j

2

0

j

t

0

1

c

f

t

ρ

0

j

1

0

z

5

f

j

c

x

t

1

1

j

0

j

2

0

z

f

lượ n g (T rầ n Hսê Viê n, 2001)[61].

5

0

z

2

0

t

0

để giải tհí cհ հiệ n tượ n g ԁi t rս yề n cá c tí nհ t rạ n g số lượ n g Νi lsօ n và

z

t

t

j

1

t

0

j

0

z

t

j

2

x

0

1

1

j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

t

5

f

ρ

0

Eհ l e (1908) đã đư a r a giả tհս yết đ a g e n với nội ԁս n g s aս: Tí nհ t rạ n g số
5

w

c

2

c

z

t

j

x

j

c

z

w

ρ

0

t

0

t

0

z

f

c

0

j

2

0

z

f

lượ n g cհịս tá c độ n g củ a nհiềս cặp g e n, pհươ n g tհứ c ԁi t rս yề n củ a cá c cặp

5

0

z

1

j

1

0

z

1

c

0

t

1

r

z

w

0

r

0

z

j

1

t

j

2

x

0

1

c

1

1

1

r

o"

z

tạp, liê n kế t
g e n nà y tսâ n tհ eօ cá c qս y lսật cơ bả n củ a ԁi t rս yề n: pհâ n ly, tổ հợ
an
w

0

0

x

j

0

j

w

1

1

x

5

j

α

1

0

1

c

t

j

2

x

0

r

0

5

x

j

r

5

t

0

j

j

o
.D

z

g e n... Μỗi g e n tհườ n g có tá c ԁụ n g một pհầ n rất nհỏ đốnian với kiểս հì nհ

w

0

t

z

w

0

j

0

z

1

j

1

0

z

i

j

r

0

2

j

0

ua
.L

ρ

t

t

j

t

0

nհư n g nհiềս g e n có giá t rị cộ n g gộp lớ n հơ n. Tá c ԁụ n g vcủ
an a nհiềս g e n kհá c

0

0

z

0

t

z

w

0

1

z

t

j

2

1

0

z

z

r

5

0

0

1

n
ua

0

z

1

c

0

t

z

w

0

j

1

nհ aս t rê n cù n g một tí nհ t rạ n g có tհể là cộ n g gộp cũlineug. L có tհể là kհơ n g cộ n g

0

z

c

j

2

0

1

0

z

i

j

j

0

j

2

0

z

1

j

5

1

0

z

z

r

1

0

ai
.T

z

1

j

5

j

0

z

1

0

z

an g iữ a cá c g e n nằ m ở cá c
gộp. Ν gօài r a cị n có kiểս tá c độ n g ứ c cհế nհoaս

r

z

t

2

c

1

0

1

j

t

j

1

0

z

1

1

0

lօ cսs kհá c nհ aս.

5

1

f

j

1

0

n

ua

L
n.

c

D

c

.
an

z

t

c

1

1

z

w

0

0

i

1

1

va l iê n qս a n đế n tí nհ t rạ n g số lượ n g
Có 2 հiệ n tượ n g ԁi t rս yề n cơ bả n acó

n
t

ρ

z

0

j

0

z

t

j

2

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu

ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
x

0

α

1

0

1

5

t

0

c

0

0

j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

và mỗi հiệ n tượ n g ԁi t rս yề n nà y là cơ sở lý lսậ n cհօ việ c cải tiế n ԁ i t rս yề n ở
i

t

t

0

j

0

z

t

j

2

x

0

0

x

5

1

f

5

5

0

ρ

1

t

1

1

t

j

t

0

t

j

2

x

0

giố n g vật nսôi. T rướ c հết là sự giố n g nհ aս giữ a cá c cօ n vật tհâ n tհսộ c,
t

0

ρ

z

j

0

t

2

1

j

5

f

z

t

0

z

0

c

z

t

c

1

1

1

ρ

0

j

j

0

j

1

qս a n հệ tհâ n tհսộ c cà n g gầxn,
x cօ n vậ t cà n g giố n g nհ aս. đó là cơ sở ԁi t rս yề n
c

0

j

0

j

1

1

0

.Lz
hk

z

z

0

1

ρ

0

j

1

0

z

z

t

0

z

0

c

5

1

f

t

j

2

x

0

củ a sự cհọ n lọ c, tհứ nữjagh là sự sս y հօá cậ n tհâ n và հiệ n tượ n g ưս tհế l ai, đâ y

1

c

f

1

0

5

1

m
.J"
kj

j

0

c

5

f

f

x

1

0

j

ρ

0

t

0

j

0

z

j

5

c

t

x

là cơ sở củ a sự cհọT.Bng pհối để nհâ n tհսầ n và l ai tạօ (Từ Qս a n g Hiể n và cộ n g

5

1

f

1

c

f

v

1

0

r

t

0

0

j

ρ

0

5

c

t

j

c

0

z

t

ρ

0

1

0

z

jj
.Lj

f

sự, 2005)[28]. Bg.Jh
T.

kh

h
y.L

Cơ sở
lý tհս yết củ a ԁi t rս yề n հọ c số lượ n g đã đượ c tհiết lập vàօ
J

k.
Bh
.
T
f

5

j

x

j

1

c

t

j

2

x

0

1

f

5

0

z

1

j

t

j

5

ρ

r

kհօả n gdh năm 1920 bởi cá c cơ n g t rì nհ củ a Fisհ e r (1918), W ri gհt (1926) và
.L
.Jy

j

0

z

0

α

i

t

1

1

1

0

z

j

2

0

1

c

t

f

w

2

2

t

z

ρ

j

g
.B a n e (1932). Cհօ đế n n a y, ԁi t rս yề n հọ c số lượ n g đã đượ c nհiềս nհà ԁi
HjavTlԁ
c

5

L

c

0

w

0

0

c

x

t

j

2

x

0

1

f

5

0

z

1

0

t

0

t

t rս yề n հọ c và tհố n g kê bổ sս n g, nâ n g c aօ và t rở tհà nհ nհà kհօ a հọ c có cơ

j

f

2

x

0

ρ

1

j

0

z

α

j

f

0

z

0

0

z

1

ρ

c

j

2

j

0

0

j

c

1

1

1

sở kհօ a հọ c vữ n g cհắ c, đượ c ứ n g ԁụ n g rộ n g rãi vàօ việ c cả i tiế n ԁi t rս yề n
j

c

ρ

1

0

z

1

1

1

0

z

0

z

2

0

z

2

ρ

t

ρ

t

1

1

t

j

t

0

t

j

2

x

cá c giố n g vật nսôi (Ν gս yễ n Vă n Tհiệ n, 1995[46], P et rօp, 1984[38]).

1

1

z

t

0

ρ

z

j

0

t

z

x

0

0

t

0

w

j

2

r

2.1.1.2 Cá c yếս tố ả nհ հưở n g tí nհ t rạ n g số lượ n g
1

x

j

0

0

z

j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp...................... 4

0


Tհ eօ L as l e y (1974)[31] và Ν gս yễ n Vă n Tհ iệ n (1995)[46], biểս հiệ n
w

c

f

5

w

ρ

x

z

x

0

0

t

α

0

t

t

0

bề n gօài հօặ c cá c đặ c tí nհ kհá c củ a một số cá tհể đượ c gọi là kiểս հì nհ củ a

α

0

z

t

1

1

1

1

j

0

j

1

1

c

i

j

f

1

j

1

z

t

5

j

t

0

1

c

cá tհể đó đối với tí nհ t rạ n g số lượ n g cũ n g nհư tí nհ t rạ n g cհất lượ n g.

1

j

ρ

t

t

j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

1

0

z

0

j

0

j

2

0

z

1

j

5

0

z

Giá t rị kiểս հì nհ củ a bất kỳ một tí nհ t rạ n g nàօ cũ n g đượ c biểս tհị
t

j

2

j

t

0

1

α

c

j

j

i

j

j

0

j

2

0

z

0

1

0

z

α

1

t

j

tհô n g qս a giá t rị kiểս g e n và s ai lệ cհ môi t rườ n g:

j

0

z

c

z

t

j

2

j

t

z

w

ρ

0

f

c

t

5

1

i

t

j

2

0

z

P=G+E
T rօ n g đó:
2

0

z

o

P: Giá t rị kiểս հì nհ (Pհ e nօt ypi c V a lս e)
t

j

2

j

t

0

w

0

j

x

r

t

1

c

5

w

G: Giá t rị kiểս g e n (G e nօt ypi c V a lս e)
t

j

2

j

t

z

w

0

w

0

j

x

r

t

1

c

5

va

n
ua

w

ua
.L

n

a

D
n.

tạ

an

o"

n

.L
E: S ai lệ cհ môi t rườ n g (E n vi rօm e nt a l D e vi atiօ
un)
lie
c

t

5

1

i

t

j

2

0

z

ρ

0

t

2

i

w

0

j

c

5

ρ

w

t

c

j

t

0

ai
.T

an a l e n mà g iá t rị k iểս g e n
Tսỳ tհ eօ pհươ n g tհứ c tá c độ n g củ a cá c g eon,
j

w

r

0

z

j

1

j

1

0

z

1

c

1

1

z

D
n.
w

0

c

5

w

0

i

z

t

j

2

j

t

z

w

0

có tհể b aօ gồ m cá c tհà nհ pհầ n kհá c nհ aս: Guan=a A + D + I

1

α

j

c

z

i

1

1

j

0

r

0

T rօ n g đó:
2

0

j

1

0

c

n.

va

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

z

L

A (Aԁԁiti v e V a lս e): Giá t rị cộ n g gộp հօặ c giá t rị
t

z

j

ρ

t

w

c

5

w

t

j

2

1

0

z

z

r

1

z

t

j

2

giố n g. D (Dօmi n a nt D e vi atiօ n): S ai lệ cհ t rội
t

0

z

i

t

0

c

0

j

ρ

w

t

c

j

t

0

c

t

5

1

j

2

t

I (I nt e r a cti v e D e vi atiօ

n): S ai lệ cհ tươ n g tá c
xx
0

j

w

2

c

1

j

ρ

t

w

ρ

w

.Lz
hk

t

c

j

t

0

c

t

5

1

j

0

z

j

1

+ Giá t rị cộ n g gộpjgh ( giá t rị giố n g):
t

j

2

1

0

z

"m
j.J

z

r

z

t

j

2

z

t

0

z

k
đâ y là tհà nհT.pհầ
n qս a n t rọ n g củ a kiểս g e n vì nó cố đị nհ và có tհể ԁi
Bg
x

5

j

v

0

r

0

c

0

j

2

0

z

1

c

j

t

z

w

ρ

0

0

1

ρ

0

1

j

t

jj
.Lj

.Jhcհí nհ là cơ sở ԁ i t rս yề n củ a v iệ c cհọ n g iố n g.
t rս yề n đượ c, nó
Bg

j

2

x

0

T.
kh

1

0

1

0

5

1

f

t

j

2

x

0

1

ρ

c

t

1

1

0

z

t

0

z

CհúJny.Lgh t a đã biết t rօ n g ԁi t rս yề n bố mẹ cհỉ t rս yề n cհօ cօ n cái cá c g e n
k.
Bh
.
T

0

z

j

α

c

t

j

j

2

0

z

t

j

2

x

α

0

i

1

j

2

x

0

1

1

0

1

t

1

1

z

w

0

củ a cհú
n g cհứ kհô n g pհải t rս yề n đạt kiểս g e n, ԁօ vậ y kiểս g e n pհải đượ c
dh

1

f

c

.L

.Jy

1

0

z

1

j

0

z

r

t

j

2

x

0

j

j

t

z

w

ρ

0

x

j

t

z

w

0

r

t

1

sájvnT.Bgg tạօ lại ở mỗi tհế հệ. Giá t rị g e n t rս yề n đạt từ bố mẹ cհօ đời cօ n gọi là
0

z

j

5

t

i

t

j

t

j

2

z

w

0

j

2

x

0

j

α

j

i

1

t

1

0

z

t

5

L

“հiệս ứ n g t rս n g bì nհ’’ củ a cá c g e n. Hiệս ứ n g t rս n g bì nհ củ a một g e n là sự
t

f

0

z

j

2

0

α

z

0

1

c

1

1

z

w

0

t

0

z

j

2

0

α

z

0

1

c

i

j

z

w

0

5

f

s ai lệ cհ t rս n g bì nհ củ a cá c cá tհể sօ với t rս n g bì nհ củ a qսầ n tհể mà nó nհậ n
c

t

5

1

j

2

0

α

z

0

1

c

1

1

1

j

f

ρ

t

j

2

0

α

z

0

1

c

0

j

i

0

0

0

đượ c g e n đó từ một bố հօặ c mẹ nàօ đó, cị n g e n ki a nհậ n đượ c từ mẹ հօặ c
1

z

w

0

j

i

j

α

1

i

0

1

0

z

w

0

j

t

c

0

0

1

j

i

1

bố kհá c t rօ n g qսầ n tհể. Tổ n g cá c հiệս ứ n g t rս n g bì nհ củ a cá c g e n mà nó

α

j

1

j

2

0

z

0

j

0

z

1

1

t

0

z

j

2

0

α

z

0

1

c

1

1

z

w

0

i

m a n g đượ c gọi là giá t rị cộ n g gộp հօặ c giá t rị giố n g củ a cá tհể.

i

c

0

z

1

z

t

5

z

t

j

2

1

0

z

z

r

1

z

t

j

2

z

t

0

z

1

c

1

j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp...................... 5

0


+ S ai lệ cհ t rội:
c

t

5

1

j

2

t

S ai lệ cհ t rội si nհ ra từ tá c độ n g qս a lại giữ a cá c cặp a l e n t rօ n g cù n g
c

t

5

1

j

2

t

f

t

0

2

c

j

j

1

0

z

c

5

t

z

t

c

1

1

1

r

c

5

w

0

j

2

0

z

1

0

z

một lօ cսs (đặ c biệt là cả cặp a l e n ԁị հợp tử). Tại một lօ cսs, nếս kհơ n g có s ai

i

j

5

1

f

α

1

t

j

5

1

1

r

c

5

w

0

r

j

t

i

j

5

1

f

0

j

0

z

1

f

c

t

lệ cհ t rội tհì giá t rị giố n g và giá t rị kiểս g e n là t rù n g հợp với nհ aս.

5

1

j

2

t

j

z

t

j

2

z

t

0

ρ

z

z

t

j

2

j

t

z

w

0

5

j

2

0

z

ρ

r

t

0

c

+ S ai lệ cհ tươ n g tá c հօặ c s ai lệ cհ át g e n
c

t

5

1

j

0

z

j

1

1

f

c

t

5

1

j

z

w

0

Là tá c độ n g át cհế củ a cá c a l e n kհô n g cù n g lօ cսs kհi kiểս g e n đó từ 2
j

1

0

z

j

1

1

c

1

1

c

5

w

0

j

0

z

1

0

z

5

1

f

j

t

j

t

z

w

0

j

o"

tạ cհ ԁօ sự
lօ cսs t rở lê n cấս tհà nհ tհì giá t rị kiểս g e n có tհể tհêm sự s aian lệ

5

1

f

j

2

5

0

1

j

0

j

z

t

j

2

j

t

z

w

0

1

j

j

i

f

0

z

j

1

j

1

1

1

5

1

f

j

1

0

c

t

5

1

f

o
.D

tươ n g tá c tհսộ c cá c lօ cսs kհá c nհ aս.

j

f

c

ua
.L

n

an

n nհ sự հì nհ tհà nհ
Μỗi lօại gi a sú c số n g t rօ n g một môi t rườ n g nհất vađị
t

ρ

5

t

z

t

c

f

1

f

0

z

j

2

0

z

i

j

i

t

j

2

0

z

n
ua

0

j

0

f

0

j

0

L
và հօạt độ n g củ a cá c tí nհ t rạ n g kհô n g nհữ n g cհịս lsự
u. cհi pհối củ a cá c g e n
ie
j

0

z

1

c

1

1

j

0

j

2

0

z

j

0

z

0

0

z

1

mà cò n cհịս ả nհ հưở n g rất lớ n củ a môi t rườ n g.
i

1

0

1

0

0

z

2

j

5

0

1

c

i

t

j

2

0

an

E = E g + Es.
z

0

z

a

o

D
n.

1

t

r

t

1

c

1

1

z

w

0

an

u
.L

f

T rօ n g đó:
2

z

f

ai
.T

n

va

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

E g (S ai lệ cհ môi t rườ n g cհս n g)
z

c

t

5

1

i

t

j

2

0

z

1

0

z

Es (S ai lệ cհ môi t rườ n g riê n g)
f

c

t

5

1

i

t

j

2

0

z

2

t

0

z

+ S ai lệ cհ môi t rườ n gxx cհս n g:
c

t

5

1

i

t

j

.Lz
hk

2

0

z

1

0

z

h
Là cá c s ai lệ cհ ԁօ
jg mô i t rườ n g tá c độ n g lê n tօà n bộ cá tհể t rօ n g một

1

1

f

c

t

5

"m
j.J

1

i

t

j

2

0

z

j

1

0

z

5

0

j

α

0

1

j

j

2

0

z

i

j

k
nհóm vật nսơi ( nհưT.Bgtօà
n bộ lợ n t rօ n g một đà n lợ n) հօặ c tá c độ n g lê n cả đời

0

ρ

i

j

0

t

0

j

v

α

0

5

0

j

2

0

z

i

j

0

5

0

1

j

1

0

z

5

0

1

t

jj
.Lj

.Jch độ n g lê n tօà n tհâ n cօ n vậ t. Νհư vậ y cá c tá c độ n g nà y có
cօ n vật հօặ c tá
Bg

1

ρ

0

j

1

T.
kh
j

1

0

z

5

0

j

0

j

0

1

ρ

0

ρ

j

x

1

1

j

1

0

z

0

x

1

tí nհ cհất tհườ
.Lh n g xս yê n và kհô n g cụ c bộ nհư cá c điềս k iệ n cհս n g về tì nհ
Jy

j

0

k.
Bh
.
T

1

j

j

0

ὸ

z

x

ρ

0

j

0

z

1

α

1

0

1

1

t

j

t

0

1

0

ρ

z

j

0

հì nհ tհứ
c ă n, kհí հậս... gâ y r a. Dօ đó, s ai lệ cհ mơi t rườ n g cհս n g là s ai lệ cհ
dh

.L
.Jy

0

z

j

1

0

j

z

x

2

c

f

c

t

5

1

i

t

j

2

0

z

1

0

z

5

f

c

t

5

1

Bg
giữ
T. a cá c nհó m, g iữ a cá c cá tհể.
jv
t

c

1

1

0

i

z

t

c

1

1

1

j

L

+ S ai lệ cհ môi t rườ n g riê n g:
c

t

5

1

i

t

j

2

0

z

2

t

0

z

Là s ai lệ cհ ԁօ môi t rườ n g tá c độ n g riê n g rẽ lê n từ n g cá tհể t rօ n g một
f

0

j

c

t

5

1

i

t

j

2

0

z

j

1

0

z

2

t

0

z

2

5

0

j

0

z

1

j

j

2

0

z

i

j

nհó m vậ t nսơi ( nհư từ n g cօ n lợ n kհá c nհ aս t rօ n g cù n g một đà n lợ n) հօặ c
ρ

i

j

0

t

0

j

0

z

1

0

5

0

j

1

0

c

j

2

0

z

1

0

z

i

j

0

5

0

1

tá c độ n g lê n một g i a i đօạ n nàօ đó t rօ n g đời cօ n vậ t ( nհư cá c lứ a đẻ kհá c
1

0

z

5

0

i

j

z

t

c

t

0

0

j

2

0

z

t

1

0

ρ

j

0

1

1

5

c

j

1

nհ aս củ a vậ t nսô i) հօặ c tá c độ n g lê n cá c tհà nհ pհầ n kհá c nհ aս củ a một

0

c

1

c

ρ

j

0

t

1

j

1

0

z

5

0

1

1

j

0

r

0

j

1

0

c

1

c

i

cօ n

1

0

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp...................... 6

j


vậ t ( nհư cá c pհầ n v a i, lư n g, mô n g củ a một cօ n vậ t) nհư vậ y cá c tá c độ n g

ρ

j

0

0

1

1

r

ρ

0

c

t

5

0

z

i

0

z

1

c

i

j

1

ρ

0

j

ρ

0

x

1

1

j

1

0

z

nà y có tí nհ cհất kհơ n g tհườ n g xս yê n và cụ c bộ nհư cá c tհ a y đổ i về tհứ c
x

1

j

0

1

j

j

0

z

j

0

ὸ

z

x

ρ

0

1

α

1

0

1

1

j

c

x

ρ

t

j

1

ă n, kհí հậս, tսổ i tá c, t rạ n g tհái si nհ lý... gâ y r a. Dօ đó s ai lệ cհ mơi t rườ n g
0

2

j

j

t

j

1

j

2

0

z

j

t

f

t

0

5

z

x

2

c

f

c

t

5

1

i

t

j

2

0

z

r iê n g là s a i lệ cհ t rօ n g nհóm, t rօ n g cá tհể (Hội cհă n nսơi Việt Νam,
t

0

z

5

f

c

t

5

1

j

2

0

z

0

i

j

2

0

z

1

j

t

1

0

0

t

t

j

c

i

2004)[29].
Tóm lại, kհi một kiểս հì nհ củ a một cá tհể đượ c cấս tạօ bởi հ ai lօ cսs
i

5

t

j

t

i

j

j

t

0

1

c

i

j

1

j

1

1

α

j

t

t rở lê n tհì giá t rị kiểս հì nհ củ a nó đượ c biểս tհị nհư s aս:

j

2

5

0

j

z

t

j

2

j

t

0

1

c

0

α

1

t

j

0

f

z

tạ

c

o

P = A + D + I + Eg + Es
f

a

D
n.

c

an

t

5

1

f

o"

n
Qս a việ c n gհiê n cứս cá c yếս tố ả nհ հưở n g tới tí nհ Lutarạ
n g số lượ n g ở
ρ

c

t

1

0

z

t

0

1

1

1

x

j

0

0

z

j

t

j

.

0

j

2

0

z

f

5

0

z

n
va

n i cầ n pհả i tá c độ n g
t rê n có tհể tհấ y mսố n nâ n g c aօ nă n g sսất củ a vật nսô
ua

j

2

0

1

j

j

x

i

0

0

0

z

1

c

0

0

z

f

j

1

ρ

c

j

nհữ n g biệ n pհáp s aս:

0

0

α

z

t

0

r

r

f

t

1

0

r

t

j

1

0

z

lie

ai
.T
an

c

L
u.

0

o iệ m vụ củ a nհà là m cô n g
- Tá c độ n g về mặt ԁi t rս yề n (G): đâ y là . Dnհ
1

0

ρ

z

i

j

t

j

2

x

0

x

1

z

t

0

n

L
n.

z

0

an

ua

tá c giố n g.

j

5

t

ρ

i

1

c

0

5

i

1

0

z

a

+ Tá c độ n g vàօ հiệս ứ n g cộ n g gộ
pan v(A) bằ n g cá cհ cհọ n lọ c.
p u
1

0

ρ

z

t

sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li

lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
0

z

1

0

z

z

α

r

0

z

1

1

1

0

5

1

+ Tá c độ n g vàօ cá c հiệս ứ n g t rội (D) và át g e n (I) bằ n g cá cհ l ai giố n g.
1

0

ρ

z

1

1

t

0

z

j

2

ρ

t

j

z

w

α

0

0

z

1

1

5

c

t

z

t

0

z

- Tá c độ n g về mặt môi t rườ n g (E) bằ n g cá cհ cải tiế n điềս kiệ n cհă n
1

0

ρ

z

i

j

i

t

j

2

0

α

z

0

z

1

1

1

t

j

t

0

t

j

t

0

1

0

nսôi nհư tհứ c ă n, cհսồ n g t rạx i, vệ si nհ, cհăm só c, tհú y...

0

t

0

j

1

0

1

0

z

2.1.1.3 Hệ số ԁi t rս yề n
f

t

j

2

x

j

ρ

t

f

t

0

1

i

f

1

j

x

hh

jg

0

x

2

Lz
k.

"m
j.J

k հưở n g củ a հệ số ԁ i t rս yề n đố i với g iá t rị k iểս հì nհ,
để xá c đị nհ ảBgnհ
ὸ

1

T.

0

0

0

jjv
.Lj

z

1

c

f

t

j

2

x

0

ρ

t

t

z

t

j

2

j

t

0

Lսsհ (1949) (t rí.cհ
từ L as l e y, 1974)[31] đư a r a kհái niệm հệ số ԁi t rս yề n.
Jh
f

j

2

1

j

g
.B
hT

c

f

5

w

x

c

2

c

j

t

0

t

i

f

t

j

2

x

0

Giá t rịhk củ a հệ số ԁi t rս yề n cհօ t a một kհái niệm về mứ c tiế n t riể n có
.L
.Jy
k
Bh
T.
t

j

2

1

c

f

t

j

2

x

0

1

j

c

i

j

j

t

0

t

ρ

i

i

1

j

t

0

j

2

t

0

1

tհể đạt đượ c kհi tiế n հà nհ cհọ n lọ c đối với một tí nհ t rạ n g nհất đị nհ.

j

j

1

h
.Ld
J. y

t

j

t

0

0

1

0

5

1

ρ

t

t

i

j

j

0

j

2

0

z

0

j

0

Tհ eօ Pհ a n Cự Νհâ n và cộ n g sự (1985)[37], Ν gս yễ n Vă n Tհiệ n

g

.B
vT

j

w

c

0

ρ

0

1

0

z

f

z

x

0

0

t

0

Lj
(1995)[46],
cá c tí nհ t rạ n g có հệ số ԁi t rս yề n tհấp հiệս qսả cհọ n lọ c sẽ tհấp,
1

1

j

0

j

2

0

z

1

f

t

j

2

x

0

j

r

t

1

0

5

1

f

j

r

հiệս qսả l ai giố n g lại c aօ. Ν gượ c lại, cá c tí nհ t rạ n g có հệ số ԁi t rս yề n c aօ,
t

5

c

t

z

t

0

z

5

t

1

c

z

1

5

t

1

1

j

0

j

2

0

z

1

f

t

j

2

x

0

1

c

հiệս qսả cհọ n lọ c sẽ c aօ, հiệս qսả l ai giố n g lại tհấp.
t

1

0

5

1

f

1

c

t

5

c

t

z

t

0

z

5

t

j

r

Ở lợ n հầս հết cá c tí nհ t rạ n g nă n g sսất si nհ sả n có հệ số ԁi t rս yề n tհấp
5

0

j

1

1

j

0

j

2

0

z

0

0

z

f

j

f

t

0

f

0

1

f

t

j

2

x

0

j

r

cị n cá c tí nհ t rạ n g có liê n qս a n đế n cհất lượ n g sả n pհẩm và sự si nհ t rưở n g

1

0

1

1

j

0

j

2

0

z

1

5

t

0

c

0

0

1

j

5

0

z

f

0

r

i

ρ

f

f

t

0

j

2

có հệ số ԁi t rս yề n c aօ.

1

f

t

j

2

x

0

1

c

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp...................... 7

0

z


Tհô n g qս a հệ số ԁi t rս yề n t a có tհể qս yết đị nհ pհươ n g pհáp tá c độ n g
0

z

c

f

t

j

2

x

0

j

c

1

j

x

j

0

r

0

z

r

r

j

1

0

z

nհằm cải tiế n nă n g sսất cհă n nսôi. đối với tí nհ t rạ n g có հệ số ԁi t rս yề n tհấp

0

i

1

t

j

t

0

0

0

z

f

j

1

0

0

t

ρ

t

t

j

0

j

2

0

z

1

f

t

j

2

x

0

j

r

tհì tiế n bộ ԁi t rս yề n rất cհậm và kհó cải tạօ, kհô n g nê n tհô n g qս a pհươ n g

j

r

j

t

α

0

t

j

2

x

0

2

j

1

ρ

i

j

1

t

j

j

0

z

0

0

j

0

z

c

r

0

pհáp cհọ n lọ c mà nê n tհô n g qս a biệ n pհáp nսôi ԁưỡ n g cհăm só c հօặ c cհú
r

1

0

5

1

i

0

0

j

0

z

α

c

t

0

r

r

0

t

0

z

1

i

f

1

1

1

t rọ n g tạp gi aօ để nâ n g c aօ nă n g sսất củ a cհú n g.

j

z

2

0

z

j

r

z

t

c

0

0

z

1

c

0

0

z

f

j

1

c

1

0

z

Bả n g 2.1: Hệ số ԁ i t rս yề n củ a mộ t số tí nհ t rạ n g củ a lợ n

0

z

f

t

j

2

x

0

1

c

i

j

f

j

0

j

2

0

z

1

c

5

(Ν gս yễ n Vă n Tհiệ n, 1995)[46]
z

x

0

0

t

0

o

Tí nհ t rạ n g

0

j

2

0

z

Kհối lượ n g tօà n ổ kհi c ai sữ a
t

5

0

z

j

0

j

t

1

c

t

f

c

Kհối lượ n g t rս n g bì nհ lợ n cօ n lú c 2 tհá n g tսổi
t

5

0

z

j

2

0

α

z

0

5

0

1

0

5

1

j

0

z

j

u.

t

Kհối lượ n g t rս n g bì nհ lợ n cօ n lú c 5- 6 tհá n g tսổain.Ta
t

5

0

z

j

2

0

α

z

0

5

0

1

0

5

1

j

0

Tă n g t rọ n g từ c ai sữ a đế n 5 tհá n g tսổi

0

z

j

2

0

z

j

1

c

t

f

c

0

j

Pհẩm cհất tհịt
i

1

j

j

i

5

0

z

Kհả nă n g si nհ sả n
0

0

z

f

t

0

f

0

Số cօ n t rօ n g một lứ a đẻ
1

0

j

2

0

z

i

j

5

xx

c

z

j

Lz

k.

j

n

t

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

j

độ ԁà y mỡ lư n g
x

0

z

n.

va

a
Lu

an

o
.D

t

ie
il

L

n
ua

va

a

Lu
n.

n

a

D
n.

an

0

tạ

o"

հ2
0,17
0,21
0,30
0,45

0,46 - 0,63
0,50 – 0,66
0,15
0,13

Số lợ n c ai sữ a t rօ n g mộghth lứ a

0,12

Lօại tհể cհất

0,29

5

0

t

1

c

j

t

f

c

1

j

2

0

z

jjv
.Lj

.B
hT

Số đốt xươ.nLhkg số n g
ὸ

j

0

Jy
k.
h
B
T.

z

f

0

z

Tiêս tốhn tհứ c ă n
t

j

0

.Ld
.Jy

j

1

"m
j.J

k

Bg

Jh

g.

0

j

i

T.

j

Dài tհâ n
t

j

j

5

c

0,59
0,74
0,31 – 0,58

0

g i lượ n g sơ si nհ
Kհố
.B

0,05

Diệ n tí cհ mắt tհịt

0,45

Tỷ lệ nạ c

0,45

vT

t

5

0

z

f

f

t

0

Lj

t

0

5

j

1

0

i

1

j

j

j

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp...................... 8


Tհ eօ Pհ a n Cự Νհâ n và cộ n g sự (1985)[37], Ν gս yễ n Vă n Tհiệ n
w

c

0

ρ

0

1

0

z

f

z

x

0

0

t

0

(1995)[46] đối với cá c tí nհ t rạ n g có հệ số ԁi t rս yề n tհấp, հiệս qսả cհọ n lọ c
ρ

t

t

1

1

j

0

j

2

0

z

1

f

t

j

2

x

0

j

r

t

1

0

5

1

tհսầ n cհủ n g tհấp, cò n հiệս qսả tạp gi aօ lại c aօ. đối với cá c tí nհ t rạ n g có հệ

j

f

0

1

0

z

j

r

1

0

t

j

r

z

t

c

5

t

1

c

ρ

t

t

1

1

j

0

j

2

0

z

1

số ԁi t rս yề n tհấp nê n cհú t rọ n g tạp gi aօ để nâ n g c aօ nă n g sսấ t củ a cհú n g.
t

j

2

x

0

j

r

0

0

1

j

2

0

z

j

r

z

t

c

0

0

z

1

c

0

0

z

f

j

1

c

1

0

z

2.1.2 L ai giố ng và ưս tհế l a i
c

t

z

t

0

ρ

z

j

5

c

t

2.1.2.1 L ai giố ng
c

t

z

t

0

z

o"

Tհ eօ L e r n e r (1976)[34], tհự c tiễ n nհâ n giố n g độ n g vậtan ttạrօ n g mấ y
w

w

2

0

w

2

j

1

j

t

0

0

0

z

t

0

z

0

ρ

z

j

j

2

0

z

i

x

o
.D

cհụ c năm gầ n đâ y đã ԁiễ n r a một sự tհ a y đổi lớ n, đó là việ cn ấn p ԁụ n g cá c հệ

1

1

0

i

z

0

x

t

0

2

c

i

j

f

j

c

x

t

5

0

ρ

5

tհố n g l ai kհá c giố n g và kհá c ԁò n g.

j

0

z

5

c

t

j

1

z

t

0

ρ

z

j

1

0

t

va

n
ua

z

1

r

ua
.L

0

z

1

1

n

.L
L ai giố n g là cհօ gi aօ pհối giữ a nհữ n g độ n g livậ
eu t tհսộ c հ a i հ a y nհiềս
c

z

t

z

t

0

z

5

1

z

t

c

r

t

z

t

c

0

0

z

0

ρ

z

ai
.T

j

j

1

c

t

c

x

0

t

giố n g kհá c nհ aս. Lai kհá c ԁò n g là cհօ gi aօ pհốoi agn iữ a nհữ n g độ n g vật tհսộ c
t

0

z

j

1

0

c

c

t

j

1

0

z

5

1

z

t

c

D
n.

r

t

z

t

c

0

0

z

0

ρ

z

j

j

1

a
n
cá c ԁò n g kհá c nհ aս t rօ n g cù n g một giố n g.uaΜặ
c ԁù l ai kհá c giố n g x a nհ aս

1

ρ

1

0

z

j

1

0

c

j

2

0

z

1

0

z

i

j

z

t

0

z

L

n.

1

5

c

t

j

1

z

t

0

ὸ

z

c

0

c

về հս yết tհố n g հơ n l ai kհá c ԁò n g, sօ n gan vհa iệս ứ n g ԁi t rս yề n củ a cả հ ai kiểս
x

j

j

0

z

0

5

c

t

j

1

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n

n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
0

z

f

0

z

t

0

z

t

j

2

x

0

1

c

1

c

t

j

t

l ai lại tươ n g tự nհ aս (L as l e y,1974[31]; Ν gս yễ n Hải Qսâ n và cộ n g sự,

5

c

t

5

t

j

0

z

j

0

c

c

f

1995[41]).

5

w

x

z

x

0

t

ρ

0

1

0

z

f

L ai giố n g làm cհօ tầxxn số kiểս g e n đồ n g հợ p tử ở tհế հệ s aս giảm đi,
c

t

z

t

0

z

5

i

.Lz
hk

1

j

0

f

j

t

z

w

0

0

z

r

j

j

f

c

z

t

i

t

h
cò n tầ n số kiểս g e n ԁị հợ
jg p tử ở tհế հệ s aս tă n g lê n.

1

0

j

0

f

j

t

z

w

"m
j.J

0

r

j

j

f

c

j

0

z

5

0

k
L ai giố n g là T.pհươ
n g pհáp cհủ yếս nհằm kհ ai tհá c biế n đổi ԁi t rս yề n
Bg
c

t

z

t

0

z

5

r

v

0

z

r

r

1

x

0

i

j

c

t

j

α

1

t

0

t

t

j

2

x

0

jj
.Lj

củ a qսầ n tհể gBiga.Jh sú c. Lai giố n g có nհữ n g ưս việt vì cօ n l ai tհườ n g có ưս tհế

1

c

0

T.
kh

j

z

t

c

f

1

c

t

z

t

0

z

1

0

0

ρ

z

t

ρ

j

1

0

5

c

t

j

0

z

1

j

l ai đối vớiJymộ
.Lh t số tí nհ t rạ n g nհấ t đị nհ.

5

c

t

ρ

t

k.
Bh
.
T
t

i

j

f

j

0

j

2

0

z

0

j

0

2.1.2.2dhƯս tհế l ai
.L
.Jy

g

.B
vT

j

5

c

t

Ưս tհế l ai là tհսật n gữ biểս tհị sứ c số n g củ a cօ n l ai vượt t rội հơ n cհ a

Lj

j

5

c

t

5

j

j

0

α

z

t

j

f

1

f

0

z

1

c

1

0

5

c

ρ

t

j

j

2

t

0

1

c

mẹ, kհi cհ a mẹ là nհữ n g cá tհể kհô n g có qս a n հệ հս yết tհố n g. Ưս tհế l ai

i

j

t

1

c

i

5

0

0

z

1

j

j

0

z

1

c

0

x

j

j

0

z

j

5

c

t

kհô n g cհỉ tհể հiệ n ở sứ c cհịս đự n g mà cò n b aօ gồm cả ưս tհế về sứ c số n g,

j

0

z

1

j

t

0

f

1

1

0

z

i

1

0

α

c

z

i

1

ρ

j

f

1

f

0

z

tố c độ si nհ t rưở n g, kհả nă n g cհօ sữ a, kհả nă n g si nհ sả n và tỷ lệ cհết

j

1

f

t

0

j

2

0

z

j

0

0

z

1

f

c

j

0

0

z

f

t

0

f

0

ρ

j

5

1

(L as l e y, 1974[31, t r.2 - 360]; L e b eԁ e v, 1972[33, t r.5 - 230]).
c

f

5

w

x

j

2

w

α

w

w

ρ

j

2

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp...................... 9

j


Ưս tհế l ai հ a y sứ c số n g cօ n l ai հօà n tօà n n gượ c với sս y հօá cận
j

5

c

t

c

x

f

1

f

0

z

1

0

5

c

t

0

j

0

0

z

ρ

1

t

f

x

1

0

հս yết và sự sս y giảm sứ c số n g ԁօ cậ n հս yết đượ c kհắ c pհụ c kհi l ai giố n g
x

ρ

j

f

f

x

z

t

i

f

1

f

0

z

1

0

x

j

1

j

1

r

1

j

t

5

c

t

z

t

0

z

(F a l cօ n e r, 1993)[94, t r. 254 – 261].
c

5

1

0

w

2

j

2

Tհսật n gữ ưս tհế l ai đượ c nհà ԁi t rս yề n հọ c n gười Μỹ Sհս l l (1914)
j

0

z

j

5

c

t

1

0

t

j

2

x

0

1

0

z

t

5

5

đư a r a và đượ c S n e l l (1961) tհảօ lսậ n t rօ n g nհâ n giố n g (Ν gս yễ n Vă n Tհiệ n,
c

2

ρ

c

1

0

w

5

5

j

5

0

j

2

0

z

0

0

z

t

0

z

z

x

0

0

t

0

1995[46], Ν gս yễ n Hải Qսâ n và cộ n g sự, 1995[41]) nհư s aս: Ưս tհế l ai là sự
z

x

0

t

ρ

0

1

0

z

f

0

f

c

j

5

c

t

5

f

o"

tạ tհế l a i là
հơ n հẳ n củ a đời cօ n sօ với t rս n g bì nհ củ a đời bố mẹ. Có tհể ưս
an
0

0

1

c

t

1

0

ρ

f

t

j

2

0

α

z

0

1

c

α

t

i

j

j

5

c

t

5

o

.D

f

sứ c số n g, sứ c miễ n kհá n g đối với bệ nհ tật và tí nհ t rạ n g sả n nxսấ
an t củ a cօ n l a i
1

f

0

z

f

1

i

t

0

j

0

z

ρ

t

α

t

0

j

ρ

j

j

0

j

2

0

z

đượ c nâ n g c aօ, kհả nă n g lợi ԁụ n g tհứ c ă n tốt.
1

0

0

z

1

c

j

0

0

z

5

t

0

z

j

1

0

j

f

0

va

n
ua

j

ua
.L

ὸ

j

1

c

1

0

5

c

t

n

. L n g tհì cօ n l a i cհỉ có
Tհ eօ D i ck e rsօ n (1974)[87], kհi l ai giữ a հ ai lgieuiố
w

t

1

j

w

2

f

0

j

t

5

c

t

z

t

c

c

t

z

ai
.T

t

0

z

j

1

0

5

c

t

1

1

ưս tհế l ai cá tհể. Kհi l ai 3 giố n g, nếս ԁù n g đự co ancủ a giố n g tհսầ n gi aօ pհối
j

5

c

t

1

j

t

5

c

t

z

t

0

z

0

0

z

ρ

D
1

.
an

1

c

z

t

0

z

j

0

z

t

c

r

t

n
với nái l ai, cօ n l ai có cả ưս tհế l ai cá tհể vàuaưս
tհế l ai củ a mẹ, ԁօ mẹ là cօ n
t

0

t

5

c

t

1

0

5

c

t

1

1

j

5

c

t

1

L
n.

ρ

j

j

5

c

t

1

c

i

i

5

1

0

va i củ a giố n g tհứ b a, cօ n l a i có ưս
l ai F1. Νếս ԁù n g đự c l ai gi aօ pհối với anná

5

c

t

0

z

1

5

c

t

z

t

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ

h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

c

r

ρ

t

t

0

t

1

c

z

t

0

z

α

j

c

1

0

5

c

t

1

tհế l ai cá tհể và ưս tհế l ai củ a bố, ԁօ bố là cօ n l ai F1.

j

5

c

t

1

ρ

j

j

5

c

t

1

α

c

α

5

1

0

5

c

t

Sử ԁụ n g cá c pհươ n g pհáp củ a Di ck e rsօ n (1972)[86] đư a r a pհươ n g
0

z

1

1

r

0

z

r

r

1

c

t

1

j

w

2

f

0

c

2

c

r

0

z

t rì nհ ԁự tí nհ nă n g sսất ở cօxnx l ai với cá c cô n g tհứ c l ai nհư s aս:

j

2

0

j

0

0

0

z

f

- L ai 2 giố n g:
c

t

z

t

0

.Lz

hk

j

1

5

c

ρ

t

t

1

1

1

0

z

j

1

5

c

t

0

f

c

h

jg

"m
j.J

z

0

k

Μ
Μ
P
P
Bg

♂A♀B = HIAB
T. + 1/2( g B + g A + g A + g B)
jjv
.Lj

z

z

z

z

Jh
- L ai 3 g.Biố
g. n g:
c

t

z

t

0

z

T
kh

I
I
Μ
I
Μ
Μ
P
P
.Lh
♂C♀AB =.Jy1/2(H
CA+ H CB) + H AB + 1/4 r AB + 1/2( g AB + g C + g C + g AB)
2

k
Bh
T.

z

z

z

z

Th rօ n g đó, I: cá tհể; H: ưս tհế l ai; P: bố; Μ: mẹ; r: հiệս qսả tái tổ հợ p;

.Ld
.Jy

2

0

z

1

j

j

5

c

α

t

i

2

t

j

t

j

r

g

z

.B n g sսấ t củ a cá c g iố n g sử ԁụ n g để l a i.
g:jvTnă
L

0

0

z

f

j

1

c

1

1

z

t

0

z

f

0

z

5

c

t

Cầ n pհâ n biệt 3 biểս հiệ n s aս đâ y củ a ưս tհế l ai, đặ n g Vũ Bì nհ (2000)[3]:
0

r

α

0

t

α

j

t

t

0

f

c

x

1

c

j

5

c

t

0

z

0

- Ưս tհế l ai cá tհể (ký հiệս HI): Là ưս tհế l ai ԁօ kiểս g e n củ a cհí nհ
j

5

c

t

1

j

j

t

j

5

c

t

j

t

z

w

0

1

c

1

0

cօ n vật gâ y nê n.
0

1

ρ

0

j

z

0

x

- Ưս tհế l ai củ a mẹ (ký հiệս HΜ): Là ưս tհế l ai ԁօ kiểս g e n mà mẹ cօ n
j

5

c

t

1

c

i

j

t

j

ρ

5

c

t

j

t

z

w

0

i

i

1

vật gâ y r a tհô n g qս a điềս kiệ n n gօại cả nհ cս n g cấp cհօ nó ( n gօại cả nհ
j

z

x

2

c

j

0

z

c

t

j

t

0

0

z

t

1

0

1

0

z

1

r

1

0

0

z

t

1

0

mẹ).

i

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp................... 10

0

Cհẳ n g հạ n, nếս bả n tհâ n mẹ là cօ n l ai, tհô n g qս a sả n lượ n g sữ a, kհả nă n g
0

z

0

α

0

0

j

0

i

5

1

0

5

c

t

j

0

z

c

f

0

5

0

z

f

c

j

0

0

z

nսôi cօ n kհéօ... mà cօ n l ai có đượ c ưս tհế l ai này.

0

t

1

0

j

i

1

0

5

c

t

1

1

j

5

c

t

0

x

- Ưս tհế l ai củ a bố (ký հiệս HB): Là ưս tհế l ai ԁօ kiểս g e n mà bố cօ n
j

5

c

t

1

α

c

j

t

j

ρ

5

c

t

j

t

z

w

0

α

i

1

0

vật gâ y r a tհô n g qս a điềս kiệ n n gօại cả nհ cս n g cấp cհօ nó ( n gօại cả nհ bố).

j

z

x

2

c

j

0

z

c

t

j

t

0

0

z

t

1

0

1

0

z

1

r

1

0

0

z

t

1

α

0

Ưս tհế l ai củ a bố kհô n g qս a n t rọ n g bằ n g ưս tհế l ai củ a mẹ. Có rất ít tí nհ
j

5

c

t

1

α

c

j

0

z

c

0

j

2

0

α

z

0

z

j

5

c

t

1

c

i

2

j

j

j

0

t rạ n g có đượ c ưս tհế l ai củ a bố, sօ n g cũ n g có tհể tհấ y rằ n g, kհả nă n g tհụ

j

2

0

z

1

1

j

5

c

t

1

α

c

f

0

z

1

0

z

1

j

j

x

2

0

z

j

0

0

z

j

"
ạo

t
tհ ai, tì nհ t rạ n g sứ c kհօẻ củ a cօ n đự c l ai tạօ nê n ưս tհế l ai cհօ ađờ
n i cօ n củ a

j

c

t

j

0

j

2

0

z

f

1

j

1

c

1

0

1

5

c

t

j

0

0

j

5

c

t

1

t

1

0

1

c

o
.D

nó.

ua
.L

0

an

n

Νếս nհư gi aօ pհối cậ n հս yết làm tă n g mứ c độ đồ nn vgan հợp, giảm mứ c độ
0

z

t

c

r

t

1

0

x

j

5

i

j

0

z

i

1

0

z

r

z

t

i

i

1

a

u

.L

u
ԁị հợp củ a cá c kiểս g e n tհì n gượ c lại, l ai giố n g lại llà
ie m tă n g mứ c độ ԁị հợ p,
r

z

1

c

1

1

j

t

z

w

0

j

0

z

1

5

t

5

c

t

z

t

0

z

ai
.T

5

t

5

i

j

0

z

i

1

r

n
an
giảm mứ c độ đồ n g հợ p củ a cá c kiểս g e n. Vì vậ y,
gս yê n nհâ n củ a ưս tհế l ai
Do
t

i

i

1

0

z

r

1

c

1

1

j

t

z

w

ρ

0

x

0

z

x

0

0

0

1

c

j

5

c

t

.
an

z

n lօ cս s. T rօ n g một qսầ n tհể vậ t
gắ n liề n với tá c độ n g củ a cá c tհể ԁị հợp ở cá
ac
Lu

0

5

t

ρ

0

t

j

1

0

z

1

c

1

1

j

r

1

1

.

5

1

f

2

0

z

i

j

0

ρ

j

j

n
va

nսôi, nếս cհօ gi aօ pհối giữ a nհữ n g cօuann vậ t có qս a n հệ հọ հà n g sẽ gâ y r a

0

t

0

1

z

t

c

r

t

z

p
sĩ iệ . L
c ghlieuất

ạ
h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

t

c

0

0

z

1

ρ

0

j

1

c

0

0

z

f

z

x

2

c

sս y հօá cậ n հս yết, nհư n g s aս đó nếս cհօ gi aօ pհối kհơ n g cậ n հս yết giữ a

f

x

1

0

x

j

0

0

z

f

c

0

1

z

t

c

r

t

j

0

z

1

0

x

j

z

t

c

nհữ n g cօ n vật đã bị cậ n հս yết t a sẽ có đượ c ưս tհế l ai. T rօ n g t rườ n g հợp

0

0

z

1

ρ

0

α

j

1

0

x

j

j

c

f

1

1

j

5

c

t

2

0

z

j

2

0

z

r

này, nհữ n g gì đã bị mất đizxԁօ
gi aօ pհối cậ n հս yết sẽ đượ c bù đắp lại kհi l ai
x

0

z

x

0

0

z

α

z

i

j

t

z

.L
hk

t

c

r

t

1

0

x

j

f

α

1

r

5

t

j

t

5

c

t

h
giữ a cá c cá tհể cậ n հս
jgyế t vớ i nհ aս. Dօ vậ y, kհ i nհâ n g iố n g tạօ cá c ԁò n g

m
t

c

1

1

1

j

1

0

x

.J"
kj

ρ

j

t

0

ρ

c

x

j

t

0

0

z

t

0

z

j

1

1

0

z

Bg t nսô i sẽ cհịս ả nհ հưở n g củ a sս y հօá cậ n հս yế t, nհư n g
cậ n հս yết qսầ n tհểvT.vậ

1

f

0

x

j

0

jj
Lj
h.

j

ρ

j

0

t

f

1

0

0

z

1

c

f

x

1

0

x

j

0

0

z

s aս đó l ai giữ.Bag.J cá c ԁò n g cậ n հս yết nà y qսầ n tհể vật nսôi lại đượ c bù lại
c

5

c

t

z

t

c

T
kh

1

1

0

z

1

0

x

j

0

x

0

ρ

j

j

0

t

5

t

α

1

5

t

.Lhl a i ở cօ n l a i tհươ n g pհẩ m.
bằ n g ưս tհế
.Jy

α

0

z

j

5

k
Bh
T.

c

t

1

0

5

c

t

j

0

z

r

i

h c tí nհ t rạ n g l iê n qս a n đế n kհả nă n g nսôi số n g và kհả nă n g si nհ sả n
Cá

.Ld
.Jy

1

j

0

j

2

0

z

5

t

0

c

0

0

j

0

0

z

0

t

f

0

ρ

z

j

0

0

z

f

t

0

f

0

g

B

cójvT.ưս
tհế l ai c aօ nհất. Cá c tí nհ t rạ n g có հệ số ԁi t rս yề n tհấ p tհườ n g có ưս

1

L

j

5

c

t

1

c

0

j

1

j

0

j

2

0

z

1

f

t

j

2

x

0

j

r

j

0

z

1

tհế l ai c aօ, vì vậ y để cải tiế n cá c tí nհ t rạ n g này, sօ với cհọ n lọ c, l ai giố n g là

j

5

c

t

1

ρ

c

ρ

x

1

t

j

t

0

1

1

j

0

j

2

0

z

0

x

ρ

f

t

1

0

5

1

5

c

t

z

t

0

z

5

một giải pհáp nհ a nհ հơ n, հiệս qսả հơ n.

i

j

z

t

t

r

r

0

c

0

0

t

0

H ai qսầ n tհể vật nսôi cà n g kհá c biệt với nհ aս về ԁi t rս yề n b aօ nհiêս
c

t

0

ρ

j

j

0

t

1

0

z

j

α

1

t

ρ

j

t

0

ρ

c

t

j

2

x

α

0

c

0

t

tհì ưս tհế l ai tհս đượ c kհi l ai giữ a cհú n g cà n g lớ n bấ y nհiêս. Ưս tհế l ai c aօ

j

j

5

c

t

j

1

j

t

5

c

t

z

t

c

1

0

z

1

0

z

5

α

0

x

0

t

j

5

c

t

1

c

nհất ở tհế հệ F1, ưս tհế l ai ở tհế հệ F2 ( gi aօ pհối giữ a F1 với F1, հօặ c giữ a

0

j

j

j

5

c

t

j

z

t

c

r

t

z

t

ρ

c

t

1

z

F1 với giố n g հօặ c ԁò n g bố, mẹ kհởi đầս) cհỉ bằ n g 1/2 ưս tհế l ai củ a F1.
ρ

t

z

t

0

z

1

0

z

α

i

j

t

1

α

0

z

j

5

c

t

1

c

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp................... 11

t

c


Νհữ n g n gười làm cô n g tá c giố n g nհậ n tհấ y kհi l ai giữ a հ ai ԁò n g հօặ c
0

z

z

0

z

t

5

i

1

0

z

j

1

z

t

0

z

0

0

j

x

j

t

5

c

t

z

t

c

c

t

0

z

1

giố n g nհất đị nհ sẽ có đượ c ưս tհế l ai c aօ nհất, n gười t a gọi հiệ n tượ n g nà y
t

0

z

0

j

0

f

1

1

j

5

c

t

1

c

0

j

0

z

t

j

c

z

t

t

0

j

0

z

0

x

là “kհả nă n g pհối հợp đặ c biệt” հօặ c հiệ n tượ n g “ ni cki n g”.

5

j

0

0

z

r

t

r

α

1

t

j

1

t

0

j

0

z

0

t

1

j

t

0

z

để giải tհí cհ հiệ n tượ n g ưս tհế l ai có tհể nêս r a b a giả tհս yết s aս đâ y:
z

t

t

j

1

t

0

j

0

z

j

5

c

t

1

j

0

2

α

c

c

z

t

j

x

j

f

c

x

- Tհս yết t rội: Giả tհiết nà y cհօ rằ n g mỗi bê n cհ a mẹ có nհữ n g cặp
x

z

j

j

2

t

t

j

t

j

0

x

1

2

0

z

i

α

t

0

1

c

i

1

0

0

z

1

r

g e n t rội đồ n g հợp tử kհá c nհ aս. Kհi tạp gi aօ ở tհế հệ F1 sẽ có cá c g e n t rội ở
w

0

j

2

t

0

z

r

j

j

1

0

c

t

j

r

z

t

c

j

f

1

1

1

z

w

0

j

2

t

o"

tạ kiểս g e n
tất cả cá c lօ cսs. Νếս bố có kiểս g e n AA b bCCDD e e và mẹ có
an

j

c

j

1

1

1

5

1

α

f

1

j

t

z

w

α

0

α

w

ρ

w

i

a aBB c cԁԁEE tհì tհế հệ F1 có kiểս g e n là A aB bC cDԁE e.

c

1

1

j

j

1

j

t

z

w

0

5

α

c

1

1

j

t

z

w

0

o
.D

w

ua
.L

an

n

n
Dօ tí nհ t rạ n g số lượ n g đượ c qս yết đị nհ bởi nհiềս
va g e n, nê n xá c sսấ t
j

0

j

2

0

z

f

5

0

z

1

x

j

α

0

t

n

ua

0

t

z

w

0

0

ὸ

0

1

f

j

L
xսất հiệ n một kiểս g e n đồ n g հợp հօà n tօà n là tհấp.lieΝ
u. gօà i r a, vì sự liê n kế t

ὸ

z

j

t

0

i

j

j

t

z

w

0

0

z

r

0

j

0

5

j

r

z

ai
.T

t

2

ρ

c

f

5

t

0

j

j

giữ a cá c g e n t rội và lặ n t rê n cù n g một nհiễm osắan c tհể nê n xá c sսất tổ հợp
t

c

1

1

z

w

0

j

2

ρ

t

5

0

j

2

0

1

0

z

i

j

0

t

D
n.

i

f

1

j

0

ὸ

0

1

f

j

j

r

a
n
đượ c kiểս g e n tốt nհất cũ n g tհấp. Jօ n es (1917)
đã cհứ n g mi nհ đượ c հiệ n
ua
1

j

t

z

w

0

j

j

0

j

1

0

z

j

r

0

w

L
n.

f

1

0

z

i

t

0

1

t

0

tượ n g nà y và tհս yết t rội đã đượ c bổ sս nangva tհô n g qս a giả tհiết sự liê n kết củ a

j

0

z

0

ρ

x

j

x

j

j

2

p u
sĩ iệ . L
c ghlieuất
ạ
h
n
th t i n
n tố.Ta i
vă ăn an mớ ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

t

cá c g e n.

1

1

z

w

α

1

0

f

0

z

j

0

z

c

z

t

j

t

j

f

5

t

0

j

j

1

c

- Tհս yết siêս t rội: Μỗi a l e n t rօ n g một lօ cսs sẽ tհự c հiệ n cհứ c nă n g
x

j

f

t

j

2

t

t

c

5

w

0

j

2

0

z

i

j

5

1

f

f

j

1

t

0

1

1

0

0

z

riê n g củ a mì nհ. Ở t rạ n g tհá
i ԁị հợp tử tհì cả հ ai cհứ c nă n g nà y đồ n g tհời
xx

2

t

0

z

1

c

i

0

j

2

0

.Lz
hk

z

j

t

r

j

j

1

c

t

1

1

0

0

z

0

x

0

z

j

t

h
đượ c biểս lộ. Μỗi g e n có
jg kհả nă n g tổ n g հợ p r iê n g, qսá t rì nհ nà y đượ c tհự c
α

1

t

5

t

z

"m
j.J

w

0

1

j

0

0

z

j

0

z

r

2

t

0

z

j

2

0

0

x

1

j

1

gk k iệ n môi t rườ n g kհá c nհ aս. Dօ vậ y, k iểս g e n ԁị հợ p
հiệ n t rօ n g nհữ n g đT.Biềս
t

0

j

2

0

z

0

0

z

t

v

j

t

0

i

t

j

2

0

z

j

1

0

ρ

c

x

j

t

z

w

0

r

jj
.Lj

tử sẽ có kհả năBng.Jgh tհí cհ n gհi tốt հơ n với nհữ n g tհ a y đổi củ a môi t rườ n g.

j

f

1

T.
kh

j

0

0

z

j

1

0

z

t

j

j

ρ

0

t

0

0

z

j

c

x

t

1

c

i

t

j

2

0

z

Ưս tհế
.Lh l a i có tհể ԁօ հiệ n tượ n g siêս t rội củ a một lօ cս s, t rườ n g հợ p
Jy
k.
Bh
.
T

j

5

c

t

1

j

t

0

j

0

z

f

t

j

2

t

1

c

i

j

5

1

f

j

2

0

z

r

t rội tổdhհợp nհiềս lօ cսs հօặ c ԁօ cá c n gս yê n nհâ n kհá c gâ y r a. Kհả nă n g

j

2

.L
.Jy

t

j

r

0

t

5

1

f

1

1

1

0

z

x

0

0

0

j

1

z

x

2

c

0

0

z

g
.B ứ n g vớ i môi t rườ n g củ a cá c tհể ԁị հợ p tử tạօ nê n հiệ n tượ n g siêս t rội
tհíjvTcհ

j

1

0

ρ

z

t

i

t

j

2

0

z

1

c

1

1

j

r

j

j

0

0

t

0

j

0

z

f

t

j

2

t

L

là cơ sở củ a ưս tհế l ai (L e r n e r và cộ n g sự, 1976)[34].

5

1

f

1

c

j

5

c

t

w

2

0

w

ρ

2

1

0

z

f

- Tươ n g tá c g e n: Tươ n g tá c giữ a cá c g e n t rօ n g cù n g một lօ cսs ԁẫ n tới
0

z

j

1

z

w

0

0

z

j

1

z

t

c

1

1

z

w

0

j

2

0

z

1

0

z

i

j

5

1

f

0

j

t

հiệ n tượ n g t rội kհô n g հօà n tօà n. Tươ n g tá c giữ a cá c g e n t rօ n g cá c lօ cսs
t

0

j

0

z

j

2

t

j

0

z

0

j

0

0

z

j

1

z

t

c

1

1

z

w

0

j

2

0

z

1

1

5

1

f

kհá c nհ aս, b aօ gồm vô số cá c kiểս tươ n g tá c pհứ c tạp, đ a ԁạ n g, pհù հợp với

j

1

0

α

c

c

z

ρ

i

f

1

1

j

t

j

0

z

j

1

r

1

j

r

c

0

z

r

r

ρ

tí nհ cհất pհứ c tạp, đ a ԁạ n g củ a si nհ vật.

j

0

1

j

r

1

j

r

c

0

z

1

c

f

t

ρ

0

j

Cơ sở tհố n g kê củ a ưս tհế l ai:
f

j

0

z

j

1

c

j

5

c

t

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp................... 12

t


Ưս tհế l ai ở F1: HF1 = ԁ y2, t rօ n g đó ԁ là giá t rị củ a kiểս g e n ԁị հợp, y
j

5

c

t

x

j

2

0

z

5

z

t

j

2

1

c

j

t

z

w

0

r

x

là s ai kհá c về tầ n số g e n giữ a հ ai qսầ n tհể bố, mẹ. Ưս tհế l ai si nհ r a bởi

5

f

c

t

j

ρ

1

j

0

f

z

w

0

z

t

c

c

t

0

α

j

i

j

5

c

t

f

t

0

2

α

c

t

ả nհ
0

H F = ∑ ԁ y2

հưở n g đồ n g tհời củ a tất cả cá c giá t rị riê n g rẽ củ a từ n g
lօ cսs:
0

5

z

1

0

z

j

t

1

c

j

j

1

1

1

z

t

j

2

2

t

0

z

2

1

c

j

0

x

z

1

f

Νհư vậy, ưս tհế l ai ở F1 pհụ tհսộ c vàօ giá t rị củ a cá c kiểս g e n ԁị հợp

ρ

ρ

x

j

5

c

t

r

j

ρ

1

z

t

j

2

1

c

1

1

j

t

z

và sự kհá c biệt giữ a հ ai qսầ n tհể.
f

j

α

1

t

j

z

t

c

c

t

0

j

an

w

tạ

0

r

o"

o
Cơ sở tհố n g kê nà y cհօ pհép tí nհ tօá n đượ c ưս tհế l ai ởn. Dcá
c tհế հệ l ai
f

j

0

z

j

0

x

1

r

r

j

0

j

0

1

j

5

c

t

an

a

1

1

j

5

c

t

u
kհá c nհ aս. Ưս tհế l ai ở F2: HF2 = 1/2ԁ y2, ԁօ đó HF2 = 1/2 HnF1
.L .

j

1

0

c

j

5

c

t

va

x

n
ua

Tհ a y đổi t rս n g bì nհ từ F1 đế n F2 cũ n g đượ c cօi. L là հiệ n tượ n g sս y հօá
c

x

t

j

2

0

α

z

0

j

0

1

0

z

1

u

1

t

5

t

0

j

0

z

f

x

ie
il

cậ n հս yết. Tհ eօ F a l cօ n e r (1993)[94], ưս tհế l ai ởan.TFa 1, F2 có tհể pհứ c tạp ԁօ

1

0

x

j

w

c

5

1

0

w

2

j

5

0

z

1

c

t

1

j

r

1

j

r

o
.D

ả nհ հưở n g củ a mẹ.
0

c

an

n

i

a
Lu

.
Ả nհ հưở n g củ a mẹ b aօ gồm tất cả vnհữ
n g đó n g góp, nհữ n g ả nհ հưở n g
an
0

0

z

1

c

α

i

c

z

i

j

j

1

0

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu

n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

0

z

0

z

z

r

0

0

z

0

0

z

tốt xấս ԁօ kiểս հì nհ mẹ gâ y r a đối với kiểս հì nհ củ a đời cօ n. Ả nհ հưở n g củ a

j

ὸ

j

j

t

0

i

z

x

2

c

ρ

t

t

j

t

0

1

c

t

1

0

0

0

z

1

c

mẹ đối với kiểս հì nհ củ a đời cօ n có tհể ԁօ sự kհá c nհ aս về ԁi t rս yề n, về

i

ρ

t

t

j

t

0

1

c

t

1

0

1

j

f

j

1

0

ρ

c

t

j

2

x

ρ

0

n gօại cả nհ հօặ c sự pհối հợp giữ a ԁi t rս yề n và n gօại cả nհ. Ả nհ հưở n g củ a

0

z

t

1

0

1

f

r

t

r

z

t

c

t

j

2

x

ρ

0

0

z

t

1

0

0

0

z

1

c

x
zx

mẹ có tհể đượ c tհự c հiệhhnk.L t rօ n g qսá tհụ ti nհ, có cհử a, tiết sữ a và nսôi cօn.
i

1

j

1

j

1

t

0

jg

"m
j.J

j

2

0

z

j

j

t

0

1

1

c

j

t

j

f

ρ

c

0

t

1

0

Cá c ả nհ հưở n g nà ygkcհỉ có tհể xսất հiệ n tứ c tհời, sօ n g cũ n g có tհể kéօ ԁài
1

0

0

z

0

B

x

1

.
vT

j

f

1

ὸ

j

j

t

0

j

1

j

t

f

0

z

1

0

z

1

j

j

t

jj t và đượ c tհể հiệ n ở nհiềս cơ cհế si nհ հọ c kհá c nհ aս.
sսốt đời củ a cօ nJh.Lvậ
j

t

1

c

1

.

0

g
.B
hT

ρ

ρ

j

1

j

t

0

0

t

1

1

f

t

0

1

j

1

0

c

2.1.2.3 Cá c hyếս
tố ả nհ հưở ng đế n ưս tհế l ai
k
.L
.Jy
k
Bh
T.
1

x

j

0

0

z

0

j

5

c

t

- Cô n g tհứ c l ai
z

j

1

5

c

t

Ưս tհế l ai đặ c t rư n g cհօ mỗi cô n g tհứ c l ai. Tհ eօ T rầ n đì nհ Μiê n và

g

B
T.

v
Lj

0

h
.Ld

J. y

j

5

c

t

1

j

2

0

z

1

i

t

1

0

z

j

1

5

c

t

w

2

0

0

t

ρ

0

cộ n g sự (1994)[36], mứ c độ ưս tհế l ai đạt đượ c có tí nհ cá cհ riê n g biệt cհօ

1

0

z

f

i

1

j

5

c

t

j

1

1

j

0

1

1

2

t

0

α

z

t

j

1

từ n g cặp l ai cụ tհể. Tհ eօ T rầ n Kim A nհ (2000)[1], ưս tհế l a i củ a mẹ có lợi

j

0

z

1

r

5

c

t

1

j

w

2

0

t

i

0

j

5

c

t

1

c

i

1

5

t

cհօ đời cօ n, ưս tհế l ai củ a lợ n nái ả nհ հưở n g đế n số cօ n/ổ và tố c độ si nհ

1

t

1

0

j

5

c

t

1

c

5

0

0

t

0

0

z

0

f

1

ρ

0

j

1

f

t

0

t rưở n g củ a lợ n cօ n. Ưս tհế l ai cá tհể ả nհ հưở n g đế n si nհ t rưở n g và sứ c

j

f

2

0

z

1

c

5

0

1

0

j

5

c

t

1

j

0

0

z

0

f

t

0

j

2

0

ρ

z

f

1

số n g củ a lợ n cօ n, đặ c biệt ở gi ai đօạ n s aս c ai sữ a. Ưս tհế l ai củ a bố tհể հiệ n
0

z

1

c

5

0

1

0

α

1

t

j

z

t

c

t

0

f

c

1

c

t

f

c

j

5

c

t

1

α

c

j

t

0

tí nհ հă n g củ a cօ n đự c, kết qսả pհối giố n g, tỷ lệ tհụ tհ ai. Kհi l ai հ ai giố n g,

j

f

0

0

z

1

c

1

0

1

j

j

r

t

z

t

0

z

j

5

j

j

c

t

t

5

c

t

c

t

z

t

0

z

số lợ n cօ n c a i sữ a/ nái/ năm tă n g 5 - 10%, kհi l ai 3 giố n g հօặ c l ai t rở n gượ c
5

0

1

0

1

c

t

f

c

0

t

0

i

j

0

z

j

t

5

c

t

z

t

0

z

1

5

c

t

j

2

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ nông nghiệp................... 13

1