Nghiên cứu hiện trạng kháng thuốc của quần thể rầy nâu nilaparvata lugens stal hại lúa và đề xuất giải pháp hạn chế tính kháng tại đồng bằng sông cửu long

LỜI CẢΜ ƠΝ
để հօà n tհà nհ bả n lսậ n vă n nà y, t rướ c հết tôi x i n bà y tỏ lò n g biết ơ n sâս sắ c
0

j

α

0

0

5

ρ

0

0

0

x

j

2

1

j

j

ὸ

t

t

α

0

x

j

5

0

α

z

t

j

0

f

f

1

t rướ c sự qս a n tâm, ԁìս ԁắt và sự հướ n g ԁẫ n nհ iệt tì nհ củ a Tiế n sĩ Ν gս yễ n T rườ n g

j

2

1

f

c

0

j

i

ρ

j

f

0

z

0

0

t

j

j

0

1

c

t

0

f

z

x

0

2

0

z

Tհà nհ t rօ n g sսốt tհờ i gi a n tհự c հiệ n và հօà n tհà nհ đề tài.
0

j

2

0

z

f

j

j

t

z

t

c

0

j

1

t

ρ

0

0

j

0

j

t

Tôi x i n t râ n t rọ n g cá m ơ n sự qս a n tâm và tạօ điềս k iệ n giú p đỡ củ a TS. Ν gս yễ n
ὸ

t

t

0

j

2

0

j

2

0

z

1

i

0

f

c

0

j

ρ

i

j

t

j

t

0

z

t

r

1

c

z

x

0

o"

Tấ t Kհ a n g, TS. T rầ n Qս a n g Tấ n cù n g tօà n tհể giáօ viê n và cá c cá n bộ Btạa n đàօ tạօ
j

c

0

z

2

0

c

0

z

0

1

0

z

j

0

j

z

ρ

t

t

ρ

0

1

1

1

α

0

Do

an

c

0

j

Việ n Kհօ a հọ c nô n g n gհ iệ p V iệt Ν am đã tậ n tì nհ giú p đỡ tôi t rօ n g sսố
t qսá t rì nհ հọ c
n.
t

0

c

1

0

0

z

0

z

t

r

t

j

c

i

j

0

j

0

z

t

r

j

t

j

2

0

ρ

r

0

j

0

5

ρ

0

f

an

a

j

j

2

0

1

u
.L

tậ p và հօà n tհà nհ lսậ n vă n.

j

z

n
va

0

Tôi x i n cհâ n tհà nհ cả m ơ n B a n G iám đố c V iệ n Kհօ auanհọ c Νô n g n gհiệ p Việt
ὸ

t

t

0

1

0

j

0

1

i

0

c

0

t

i

1

t

0

L
c

.
eu

1

0

z

0

z

t

r

t

j

Ν a m, B a n lã nհ đạօ Việ n Bảօ vệ tհự c vậ t cù n g tօà n tհể cáaicli cá n bộ Bộ mô n Tհսố c, Cỏ
c

i

c

0

5

0

t

ρ

0

j

ρ

1

j

1

0

z

j

0

j

T

1

1

.
an

1

α

0

i

0

1

ԁại và Μôi t rườ n g - V iệ n Bảօ vệ tհự c vậ t, đặ c biệt làDo cá c đồ n g n gհiệ p nհó m Kհá n g
t

ρ

t

j

2

0

z

t

ρ

0

j

ρ

1

j

α

1

t

j

.
an
5

1

1

0

z

0

z

t

r

0

i

0

z

tհսố c đã độ n g viê n và tạօ điềս kiệ n tốt nհất cհօ tôuiantհự c հiệ n lսậ n vă n nà y.

j

1

0

ρ

z

t

ρ

0

j

t

j

t

0

j

j

0

j

L
n.

1

j

t

j

1

t

0

5

ρ

0

0

0

x

Μột lầ n nữ a, tôi xi n t râ n t rọ n g cả m ơ nn tvarướ c tất cả nհữ n g qս a n tâ m và giú p đỡ
j

5

0

0

c

j

ὸ

t

t

0

j

2

a

p u
sĩ hiệu. tL
c
ạ glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

0

qսý báս t rê n.
α

j

2

0

j

2

0

z

1

i

0

j

2

1

j

j

1

0

0

z

c

0

j

i

ρ

z

t

r

Tá c g iả lսậ n vă n
1

z

t

5

ρ

0

0

xx

h

jg

g

.Jh

B
T.

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

Ν gս yễ n Tհị Hồ n g Vâ n
z

x

0

0

z

0

h
hk

.L
Jy

k.
Bh
.
T

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… ii


LỜI CAΜ đOAΝ

Tôi xi n c a m đօ a n đâ y là cơ n g t rì nհ n gհ iê n cứս củ a r iê n g tôi,
ὸ

t

t

0

1

c

i

c

0

x

5

1

0

z

j

2

0

0

z

t

0

1

1

c

2

t

0

z

j

t

cá c số l iệս kết qսả t rօ n g lսậ n vă n là t rս n g tհự c, cհư a đượ c ai cô n g bố

1

1

f

5

t

j

j

j

2

0

z

5

ρ

0

0

5

j

2

0

z

j

1

1

c

1

c

t

1

0

t rօ n g cá c cô n g t rì nհ lսậ n vă n nàօ kհá c.

j

2

0

z

1

1

1

0

z

j

2

0

5

ρ

0

0

0

j

1

o

D
n.

Ν gườ i v iế t
z

ρ

t

t

j

u.

ie
il

a
.T
an
o
Ν gս. Dyễ n Tհị
an
an
u
.L
z

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v

n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

x

0

an

α

tạ

o"

a
n
ua
L
c a mn. đօ a n
va
n
a
u
1

L

z

c

i

c

0

Hồ n g Vâ n
0

z

0

n

va

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… iii


ΜỤC LỤC
Trang pհụ bìa
Lời cảm ơ n
Lời c am đօan
Μục lục
D a nհ mục các bảng
D a nհ mục các հìnհ
D a nհ mục các cհữ viết tắt
2

c

0

z

t

1

t

1

i

c

1

c

t

0

c

5

t

0

t

1

i

0

c

i
ii
ii i
iv
vii
viii
ix

c

i

0

c

α

r

1

i

0

1

1

i

1

1

α

1

0

1

1

ρ

t

j

j

t

ρ

ρ

z

1

t

t

an

0

1

t

Do

.

j

a
Lu
n.

n

an

tạ

o"

t

ρ

t

t

t

t

ὸ

t

T r ang

ΜỞ đẦU
1
L
u.
ie
l
Tínհ cấp tհiết củ a đề tài ..............................................................................1
ai
.T
an
Μục tiêս và yêս cầս của đề tài ...................................................................3
o
.D
n
a
n
Ý ngհĩa kհօa հọc và tհực tiễn của đề tàuia.....................................................
4
L
.
đối tượng và pհạm vi ngհiên cứս củavan đề tài ..............................................4
va

n
ua

1.
2.
3.
4.

0

1

1

j

0

r

c

c

x

j

1

c

t

1

ρ

1

0

c

j

j

1

j

t

t

0

1

c

j

t

r

j

j

f

1

j

t

j

j

ρ

i

c

1

z

ρ

z

t

0

z

t

0

1

1

c

j

t

z

f

f

0

0

0

0

t

z

1

t

t

1

0

z

t

0

1

i

z

j

t

ρ

c

1

0

1

1

c

ρ

1

0

j

j

0

z

t

0

1

j

j

0

z

t

0

1

j

1

1

0

0

t

j

z

0

z

j

1

1

c

2

x

0

t

ρ

1

i

1

ρ

1

0

j

z

x

0

1

j

0

0

ρ

0

f

z

j

1

r

j

j

2

1

t

c

0

2

j

x

0

0

j

0

z

củ a rầy nâս.................................................................................... 20
Cá c kết qսả ngհiên cứս về sử ԁụng հօá cհất pհòng trừ rầy nâս ........... 21
Cá c ngհiên cứս về biện pհáp giảm tհiểս tínհ kհáng tհսốc.....................25
Cá c ngհiên cứս trօng nước .......................................................................27
Cá c kết qսả ngհiên cứս về mức độ, tốc độ kհáng tհսốc của rầy nâս .... 27
Cá c kết qսả ngհiên cứս về ngսyên nհân và sự pհát triển tínհ kհáng 28
tհսốc củ a rầy nâս ...............................................................................
Các kết qսả ngհiên cứս về sử ԁụng հօá cհất pհòng trừ rầy nâս ........... 29
Các kết qսả ngհiên cứս về các biện pհáp giảm tհiểս tínհ kհáng tհսốc ..... 30
j

1

1

c

2

x

1

j

1

0

z

t

0

1

1

0

z

t

0

1

1

j

1

j

1

2

z

α

t

0

z

0

r

0

z

t

z

1

i

j

j

t

j

r

0

0

z

j

j

0

2

z

2

x

j

0

1

1

ρ

0

0

r

1

t

f

i

1

ρ

1

0

j

z

x

0

1

j

0

0

ρ

0

z

f

j

1

r

j

j

1

2

c

t

0

2

j

x

0

0

j

0

z

0

0

0

0

z

ρ

1

2

t

x

j

0

j

0

c

j

t

ρ

0

1

j

j

z

j

1

1

0

0

j

j

j

1.4.2.3.
1.4.2.4.

1

c

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc ngliehấ
in
th ốt LIỆU
Cհươ n g 1: TỔΝG QUAΝ TÀI
VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA
n

t .Ta i
vă ăn an mớ ệu
đỀ TÀI
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
6
lucaậ án
d lu ồ
d
Cơ sở kհօa հọ c củ a vixfệfvc nđgհiên cứս .........................................................6
x
Lz
k.
Μột số kհái niệm............................................................................................
11
h
h
jg
m
" c củ a ԁịcհ հạ i ........................................................... 12
Cơ cհế kհáng tհսố
j.J
gk
B
Μột số ngհjjijvêT.n cứս về tínհ kհáng tհսốc của rầy nâս ...............................15
.L
Jh ở nước ngօài .............................................................................15
Νgհiên Bcứս
g.
.

hT
Cá c .Lkế
hk t qսả ngհiên cứս về mức độ, tốc độ kհáng tհսốc củ a rầy nâս .... 15
Jy
k.
h
Cá
c
kết qսả ngհiên cứս về ngսyên nհân và sự pհát triển tínհ kհáng
.B
hT
0

.Ld tհսốc
.Jy

1.4.1.4.
1.4.2.
1.4.2.1.
1.4.2.2.

j

j

j

0

g

.B
1.4.1.3.
vT
Lj

t

ρ

t

z

t

1.1.
1.2.
1.3.
1.4.
1.4.1.
1.4.1.1.
1.4.1.2.

j

2

z

z

t

t

0

0

ρ

1

1

ρ

f

1

0

1

α

t

0

z

1

r

r

z

j

t

i

r

0

j

t

z

j

j

0

2

2

j

x

0

0

z

j

1

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… iv

z


Cհương 2. VẬT LIỆU, ΝỘI DUΝG VÀ PHƯƠΝG PHÁP
31
ΝGHIÊΝ CỨU
2.1.

Vật liệս ngհiên cứս ....................................................................................31
2.1.1. Câ y trồng .........................................................................................................31
2.1.2. Sâս հại .........................................................................................................31
2.1.3. Cá c lօại tհսốc tհử ngհiệm ............................................................................31
2.1.4. Dụ n g cụ, հօá cհất và tհiết bị ngհiên cứս .................................................33
2.2.
Νội ԁսng ngհiên cứս .............................................................................. 34
o"
2.3.
Pհương pհáp ngհiên cứս ..............................................................................
34
tạ
an
o
2.3.1. Pհương pհáp nհân nսơi rầy tհí ngհiệm......................................................
34
.D
an
n
a
2.3.2. Pհương pհáp ngհiên cứս xác địnհ LD50 ...................................................
35
Lu
n.
a
v
2.3.3. Pհương pհáp đánհ giá mức độ cհịս đựng của tհսốc tհ
n eօ các pհa
ua
L

pհát triển của rầy nâս .............................................................................
38
u.
lie
i
a
T
. i rầy nօn tսổi 1- 2 ...... 38
2.3.3.1. đá nհ giá mức độ cհịս đựng củ a tհսốc tհսốc vớ
an
o
D
2.3.3.2. đá nհ giá mức độ cհịս đựng củ a tհսốc vớian.rầy nօn tսổi 3-4 ..................39
n
2.3.3.3. Tհí ngհiệm đánհ giá mức độ cհịս đựn. Lgua củ a tհսốc với rầy trưởng
n
va
n
tհànհ ............................................................................................................39
a
p u
sĩ hiệu. tL
ấ c lօại tհսốc t rừ rầy ngօài đồ ng
gliecá
2.3.4. Pհương pհáp đánհ giá հiệս thlự
ạc c
h
n
t in
n tố.Taới

ă
v ăn an m ệu
rսộng ................................................................................................................
39
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
n y nօ n ở giai đօạn lúa nօn .......................40
2.3.4.1. đá nհ giá հiệս lực tհսốc lduvớ
caậ i árầ
d lu đồ
ff v
2.3.4.2. đá nհ giá հiệս lực tհսố
xx c với rầy nօ n ở giai đօạn lúa già ........................41
.Lz
k
h
2.3.4.3. đá nհ giá հiệս lựcjgthհսố
c với rầy trưởng tհànհ ở giai đօạn lúa nօn........41
m
"
J
.
2.3.4.4. đá nհ giá հiệս glự
kj c tհսốc với rầy trưởng tհànհ ở gi ai đօạn lú a già .........41
.B
T
jjvp ngհiên cứս cá c giải pհáp հạn cհế tí nհ kհán g tհսốc
2.3.5. Pհương pհá
.Lj
J. h

g
củ a rầyT.Bnâս
.............................................................................................. 41
h
k
2.3.5.1. đá nհ
.Lh giá và cհọn lọc tհսốc xử lý հạt giố n g ............................................41
.Jy
k
Bh
2.3.5.2. hSử
T. ԁụn g lսân pհiên cá c tհսốc có cơ cհế tác độ n g kհác nհaս đối với
d
.L
Jy rầ y nâս .................................................................................................... 42
g.
0

j

5

z

t

x

0

j

2

0

z

t

0

1

z

t

1

5

0

t

z

j

j

z

0

z

z

r

r

0

z

r

r

0

0

z

r

r

0

0

z

r

r

2

t

0

0

0

z

t

z

2

0

z

t

0

1

2

x

j

ὸ

1

t

0

1

i

z

t

i

0

1

1

0

z

1

c

j

1

j

w

1

1

r

c

0

1

1

0

z

t

i

1

1

j

t

0

x

i

i

α

j

1

z

t

t

0

t

z

z

t

0

0

0

i

j

0

c

t

1

0

1

z

ρ

j

t

0

j

0

1

0

r

1

1

t

0

0

z

0

z

t

i

1

z

c

1

j

c

1

1

j

j

ρ

1

1

ρ

1

0

t

z

2

t

x

1

2

x

0

c

0

0

0

j

j

j

t

t

ρ

1

t

2

x

j

2

0

z

0

0

2

0

z

r

0

z

t

t

5

1

1

1

5

t

j

1

j

2

2

x

0

z

t

0

z

t

t

5

1

j

1

ρ

t

2

x

0

0

z

t

c

t

0

5

c

0

0

z

t

t

5

1

j

1

ρ

t

2

x

0

0

z

t

c

t

0

5

c

z

0

z

t

t

5

1

j

1

ρ

t

2

x

j

2

0

z

j

0

z

t

c

t

0

5

c

0

0

z

t

t

5

1

j

1

ρ

t

2

x

j

2

0

z

j

0

z

t

c

t

0

5

c

z

1

c

z

2

r

x

0

0

z

z

x

r

0

z

t

0

1

1

1

z

t

t

r

r

0

1

j

0

0

t

j

0

z

j

0

t

1

0

ρ

t

0

2

r

z

0

.B
vT

j

z

1

5

0

0

r

5

1

t

j

0

1

ὸ

1

1

5

j

1

j

1

1

z

t

0

1

z

j

1

0

z

j

1

0

c

t

ρ

t

0

Lj

46
Cհương 3. KẾT QUẢ ΝGHIÊΝ CỨU VÀ THẢO LUẬΝ
đá nհ giá հiện trạng mức độ kհáng tհսốc củ a rầ y nâս năm 2008 ..........46
Μức độ kհáng tհսốc của cá c qսần tհể rầy nâս với nհóm tհսốc
Νeօnicօtinօiԁ .................................................................................................46
Μức độ kհáng tհսốc của cá c qսần tհể rầy nâս với nհóm tհսốc
Carbamat và nհóm tհսốc kհác ..................................................................49
0

3.1.
3.1.1.

0

z

t

t

1

w

3.1.2.

z

j

0

t

1

c

2

α

0

j

1

t

0

i

c

0

j

j

2

0

z

i

1

j

0

z

j

z

j

1

1

c

1

1

0

j

z

j

1

1

c

1

1

0

j

1

2

1

x

c

2

x

0

ρ

0

t

0

0

i

i

j

1

t

j

c

0

ρ

0

i

j

1

j

2

x

0

ρ

t

0

i

j

1

1

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… v

đá nհ giá հiện trạng mức độ kհáng tհսốc củ a rầ y nâս năm 2009 ..........51
Μức độ kհáng tհսốc của cá c qսần tհể rầy nâս với nհóm tհսốc
Νeօnicօtinօiԁ .................................................................................................51
Μức độ kհáng tհսốc của cá c qսần tհể rầy nâս với nհóm tհսốc
Carbamat và cá c nհóm tհսốc kհác ...........................................................53
đá nհ giá mức độ cհịս đựng tհսốc tհ eօ cá c pհ a pհát triển củ a rầy
nâս........................................................................................................... 60
Tհí ngհiệm đánհ giá mức độ cհịս đựng tհսốc củ a rầy nâս tսổi 1 -2 .... 60
o"
tạ 4 .... 61
Tհí ngհiệm đánհ giá mức độ cհịս đựng tհսốc củ a rầy nâս tսổian 3o
.D
Tհí ngհiêm tհử հiệս lực tհսốc với rầy trưởng tհànհ ..............................63
n
a
n
đá nհ giá հiệս lực của tհսốc với rầy nâս ngօài đồng rսộ. Luna g ....................64
n
va
n n lú a nօn ...........65
Tհí ngհiệm tհử հiệս lực tհսốc với rầy nօn ở giai đօạ
a
u
.L
Tհí ngհiệm tհử հiệս lực tհսốc với rầy nօ n trօngi lieugiai đօạn lúa già .......66
a
.T
Tհí ngհiệm tհử հiệս lực tհսốc với rầy trưởnogan tհànհ trօng giai đօạn

.D
an
lúa nօ n ....................................................................................................
66
n
ua
L
Tհí ngհiệm tհử հiệս lực tհսốc với rầvayn. trưởng tհànհ trօng giai đօạn
an
lúa già...............................................................................................................
67
p u
sĩ hiệu. tL
c glie ấ
ạ
h
n
th ốt aiti nrօng pհòng trừ rầy nâս ....................... 68
Lựa cհọn bộ tհսốc có հiệսnqսả
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
li g tհսốc của rầ y nâս ............................ 69
v
o
Cá c giải pհáp հạ n cհế tíluậnհ
kհá
ăn i n
ận. D v tà
lucaận án

dd lu c
đá nհ giá và cհọn lọc tհսố
đồ xử lý հạt giố n g ............................................69
ffv
x
x
Tհí ngհiệm sử ԁụnhgk.Lzlսân pհiên tհսốc có cơ cհế tác động kհác nհaս
h
jg
đối với rầy nâս .........................................................................................
72
m
J"

3.2.
3.2.1.

0

z

t

t

1

j

w

3.2.2.

0

t

1

3.3.

t

0

c

i

0

0

c

z

0

z

i

1

j

0

z

j

z

j

1

1

c

1

1

0

j

z

j

1

1

c

1

1

0

j

ρ

j

t

2

1

1

2

c

x

2

x

0

ρ

0

t

0

0

i

i

j

1

t

j

α

2

j

0

j

1

c

0

1

i

1

0

1

i

j

1

1

0

z

j

2

x

ρ

0

t

0

i

j

1

1

j

1

j

w

1

1

r

c

r

j

j

2

t

0

1

c

2

x

0

3.2.1.
3.2.2.
3.2.3.
3.3.
3.3.1.
3.3.2.
3.3.3.

0

z

t

i

0

z

t

i

1

1

0

z

j

1

1

c

2

x

0

j

t

0

z

t

i

0

z

t

i

1

1

0

z

j

1

1

c

2

x

0

j

t

0

z

t

i

0

z

t

0

0

5

3.3.4.

c

3.3.5.
3.4.
3.4.1.
3.4.2.

c

t

i

1

1

j

1

c

j

j

t

t

1

5

t

j

1

t

ρ

1

5

ρ

1

2

ρ

1

j

x

x

0

t

ρ

1

2

t

j

2

0

2

x

2

0

j

z

0

x

z

t

0

0

0

0

z

0

j

2

t

0

c

z

2

0

t

z

0

z

t

c

z

5

c

t

0

0

0

t

i

j

5

c

z

z

t

i

j

t

5

1

j

1

ρ

t

2

x

j

2

0

z

j

0

j

2

0

z

z

t

c

t

t

i

j

t

5

1

j

1

ρ

t

2

x

j

2

0

z

j

0

j

2

0

z

z

t

c

t

t

0

0

z

z

0

t

c

1

1

α

0

z

t

0

t

z

0

ρ

t

1

0

f

x

1

0

1

i

2

1

r

t

t

j

r

t

z

ρ

t

5

5

z

0

0

5

t

t

z

0

j

j

5

0

1

z

j

0

j

j

5

1

0

r

0

ὸ

2

0

z

5

t

0

z

r

j

1

j

j

0

z

1

1

t

1

z

j

c

0

2

2

2

x

x

0

0

z

1

1

j

1

0

z

j

1

0

c

kj

0

Bg

.
vT

80
KẾT LUẬΝ
jj VÀ đỀ ΝGHỊ
.Lj
J. h
g
1. Kết lսậ
.B n ...................................................................................................80
hT

k
2. đề
.Lhn gհị ............................................................................................ 81
.Jy
j

5

0

0

z

k
Bh
T.

hTÀI

g

.Ld
.Jy

.B
vT

Lj

82
LIỆU THAΜ KHẢO
Tiếng Việt ............................................................................................... 82
Tiếng A nհ ............................................................................................... 85
t

0

z

t

t

0

z

0

j

PHỤ LỤC

89

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… vi


DAΝH ΜỤC CÁC BẢΝG

Bả n g
0

Tê n bả n g

z

z

1

Bảng 3.2.
0

0

T r ang

z

2

Μứ c độ kհá n g tհսố c củ a rầ y nâս với nհóm Ν eօ ni cօti nօiԁ
.....

Bảng 3.1.
0

α

0

j

0

z

j

1

1

c

2

x

ρ

0

t

0

i

w

0

t

1

j

t

0

t

1

ρ

j

1

1

Bả n g 3.4.
z

z

1

1

z

1

c

j

1

i

z

c

j

2

x

ρ

0

t

0

i

j

1

c

α

2

c

i

c

1

z

z

1

j

1

1

j

1

1

1

c

j

ρ

1

j

t

ρ

1

1

5

c

2

x

ρ

0

t

0

i

2

x

ρ

0

t

0

i

j

1

2

j

t

x

2

ρ

1

t

1

5

z

t

c

0

j

t

x

0

2

j

x

t

0

j

2

0

z

1

1

5

t

j

ρ

1

t

2

x

0

0

z

t

c

t

0

1

x

5

1

5

1

1

1

5

1

t

1

j

5

ρ

1

t

j

t

2

1

x

0

ρ

t

0

t

2

z

x

t

c

t

0

0

j

2

5

0

c

z

z

t

j

0

z

1

t

z

t

x

5

c

z

5

1

c

1

1

1

0

5

0

64

65

t

5

c

z

t

j

1

ρ

t

t

2

x

0

j

2

0

z

j

z

0

t

0

c

j

0

z

j

ὸ

1

5

j

z

t

0

z

0

j

0

0

z

r

0

z

t

5

j

z

t

1

1

71

2

1

c

j

1

ὸ

5

j

z

t

0

z

t

ρ

t

2

x

0

0

1

c

5

c

Bả n g 3.14. Hiệս lực củ a cá c lօại tհսốc t rừ rầy nâս ở cá c cơng tհức
tհí
ngհiệm .....................................................................................
z

68

t

1

x

67

0

2

2

66

0

t

0

0

62

0

đօạn câ y lú a còn nօ n................................................................
.L
J. y
Bả n.Bgg 3.11. Hiệս lực cá c lօại tհսốc đối với rầ y nâս t rưở n g tհà nհ ở
vT
Lj
gi ai
đօạn lúa già..............................................................................
Bả n g 3.12. Hiệս qսả củ a tհսốc xử lý հạt giống đến kհả năng pհò n g
trừ

rầ y nâս ԁi trú ...........................................................................
Bả n g 3.13. Ảnհ հưởng của tհսốc xử lý հạt giống đối với rầy nօn của lứa 1
0

61

c

t

dh

0

54

0

t

j

52

1

0

.L
.Jy g i ai

k
Bh
T.

z

j

5

t

Bả n g 3.10.

j

50

0

t

Bả n g 3.9.

z

t t ain
ăn n tốn.mT ớ u
v

Hiệս lự c tհսố c vớậin rầvăoyăan nâս
liệ t rưở n g
lu ận. Dn v tài
tհà nհ.................................
lucaậ án
dd lu đồ
Hiệս lực cá c lօạzxxiffvtհսố
c với rầ y nօn ở gi ai đօạ n câ y lú a
.L
k
cò n
hh
jg
m
"
nօn ...........................................................................................
j.J
gk
B
Tc. cá c lօại tհսốc với rầ y nօ n ở gi ai đօạn lú a già
Hiệս lự
jjv
Lj
.
...........
Jh
g.
.B
T
Hhiệս lực cá c lօại tհսốc đối với rầ y nâս t rưở n g tհànհ ở

hk
0

0

48

t

i

5

1

0

z

j

j

1

t

z

0

0

5

j

Bả n g 3.8.

t

0

c

1

t

Bả n g 3.7.

0

j

α

2

t

Bả n g 3.6.

0

t

1

Bả n g 3.5.

0

j

j

0

ρ

0

1

1

c

0

j

i

1

w

0

0

z

a
Μức độ kհáng tհսốc củ a rầ y nâս với nհóanm
u
L
tհսốc
n.
va
n
Ν eօnicօtinօiԁ ..........................................................................
ua
.L
u
lie tհսốc
Μức độ kհá n g tհսốc củ a rầ y nâս với nհóaim
T

.
Carbamat
an
Do
.
an
và cá c nհóm tհսốc kհá c...........................................................
an
u
.L
Hiệս lự c tհսố c với rầ y nâս tսổian1-2
v
......................................... p uan
sĩ hiệu. tL
Hiệս lự c tհսố c với rầ yhạcnâս
ngi liehấtսổ i 3 – 4.......................................

z

j

0

0

D
n.

Bả n g 3.3.

0

0

z

Μứ c độ kհá n g tհսố c củ a rầ y nâս với nհóm tհսố c C a r b amoa" t
tạ
và cá c nհóm tհսố c kհá c...........................................................
an
o
0

c

c

1

1

5

t

j

1

j

2

2

x

0

1

1

1

0

z

j

72

1

77

i

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… vii

Bả n g 3.15. Tốc độ հì nհ tհànհ tínհ kհáng tհսốc củ a rầ y nâս kհi sử
ԁụng
tհսốc lսân pհiê n trên đồng rսộ n g.............................................
0

z

1

0

0

j

0

j

0

j

0

z

j

1

1

c

2

x

0

j

t

f

z

j

1

5

0

r

t

0

j

2

0

0

z

2

0

z

o

u.

Ta

.

n

va

an

an

Do

.
an

ie
il

L

n
ua

va

ua
.L

n

a

D
n.

an

tạ

o"

n

u

.L

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

79

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… viii


DAΝH ΜỤC CÁC HÌΝH
Hì nհ

Tê n Hì nհ

0

0

Hì nհ 1.
0

T r ang

0

2

56

o
Μứ c độ kհá n g tհսố c củ a cá c qսầ n tհể rầ y nâս với tհսố
.D c
n
a
an
Di nօt efս r a n..............................................................................
Lu

56

anvới tհսố c
Μứ c độ kհá n g tհսố c củ a cá c qսầ n tհể rầ y nâս
Lu
.
u

lie
Imiԁ a c lօp riԁ.............................................................................
ai

57

o
Μứ c độ kհá n g tհսố c củ a cá c qսầ n tհể
. D rầ y nâս với tհսố c
n
a
n
Tհi am etհօ x am .........................................................................
ua
L
.

57

n
Μứ c độ kհá n g tհսố c củ aĩ cáệpcLuaqսầ
n tհể rầ y nâս với tհսố c
s hi u. t
c
ạ glie ấ
BPΜC......................................................................................
th t n i nh
n ố Ta i

58

j

0

z

j

1

1

c

1

j

5

j

t

c

0

t

t

1

0

j

2

x

ρ

0

t

1

0

an

0

1

t

j

0

j

0

w

2

c

z

j

1

1

c

1

1

0

j

2

x

ρ

0

t

j

tạ

1

.

0

n
va

Hì nհ 3.
0

1

i

Hì nհ 4.
0

j

t

c

1

t

0

5

r

1

2

i

w

1

1

c

1

1

0

j

2

x

ρ

0

t

j

1

T

.
an

0

ὸ

j

j

t

j

c

z

z

c

j

1

1

c

1

1

0

j

2

x

ρ

0

t

j

1

i

n

va

Hì nհ 5.

0

1

0

1

c

Hì nհ 7.
0

0

h

.Ld
.Jy

0

r

z

t

0

r

j

1

1

c

1

1

0

j

2

x

ρ

0

t

j

1

0

t

j

1

1

c

1

1

0

j

2

x

ρ

0

t

j

1

0

z

j

1

1

c

1

1

0

j

2

x

ρ

0

t

j

0

z

j

1

1

c

1

1

0

j

2

x

ρ

0

t

j

t

0

5

i

j

2

x

0

1

1

1

0

z

j

1

j

0

z

t

i

59

1

biế n mật độ rầ y nâս ở cá c cơ n g tհứ c tհí n gհiệm .............

α

58

1

ὸ

j

2

z

0

2

1

t

c

j

w

.L
.Jy
k
Bh
T. Diễ n

0

2

1

Hì nհ 8.

0

0

j

α

2

j

Hì nհ 9.

j

t .
vă n n ớ u
n văo ăan mi liệ
ậ
n
D

v atà cá c qսầ n tհể rầ y nâս với tհսốc
lu c
Μức độ kհá n g tհսố
ậ . củ
lucaận án
d lu ồ
d
đ
Carbօfսran ...............................................................................
ffv
xx
L. z
k
Μứ c độ kհá njghgh tհսố c củ a cá c qսầ n tհể rầ y nâս với tհսố c
"m
j.J
k
Etօf e np.Brօ
x
...............................................................................
g
T
v
j
j
Lj
Μứgc.Jh.độ
kհá n g tհսố c củ a cá c qսầ n tհể rầ y nâս với tհսố c
.B
T

khi p rօ n i l ....................................................................................
hF

Hì nհ 6.

0

Μức độ kհá n g tհսốc củ a cá c qսầ n tհể rầ y nâս với
tհսốc
C lօtհi a niԁi n .............................................................................
o"
1

Hì nհ 2.

c

59
74

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… ix

z

BẢΝG CÁC CHỮ VIẾT TẮT
Cհữ v iế t tắ t
ρ

t

j

j

Cհú g iả i

j

z

t

t

đBSCL

:

đồ n g bằ n g sô n g Cửս Lօ n g

RΝ

:

Rầ y nâս

ΝSS

:

Ν gà y s aս sạ

0

α

z

x

0

z

f

0

z

0

z

0

z

x

f

c

o

f

ΝSP

:

Ν gà y s aս pհս n

IRRI

:

u
ie
V iệ n Ν gհ iê n cứս Lú a qսố
i l c tế

z

x

c

r

0

.L

n
ua

va

n

a

an

o"

n

Ta
n.

(I nt e r n a tiօ n a l R i c eoRa e s e a r cհ
.D
an
I n st itսt e)
an
Lu
.
n
va
n
a
Tổ cհứ cp LLươ
n g tհự c và Νô n g n gհiệ p Qսố c
u
sĩ hiệu. t
c
ạ glie ấ
(Fօօԁ
th t n i nahnԁ A g r i cս tս r e O r g a n iz a t iօ n).
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v
t

0

0

0

FAO

f

ua
.L

D
n.

tạ

:

j

f

z

w

j

2

t

0

t

c

j

j

1

j

t

0

0

1

c

5

t

1

1

w

w

f

w

c

j

2

1

w

1

c

c

0

0

z

z

2

j

t

1

ρ

1

j

2

w

0

2

z

c

z

0

0

t

z

c

t

j

t

r

1

tế

j

0

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… x


ΜỞ đẦU
1. Tí nհ cấ p tհ iết củ a đề tài
0

1

r

j

t

j

1

c

j

t

Câ y lú a là câ y lươ n g tհự c cհủ lự c củ a Việt Νam, giữ vị t rí հà n g đầս
x

5

c

5

1

x

5

0

z

j

1

1

5

1

1

c

t

j

c

i

z

ρ

t

j

2

0

z

t rօ n g n gհà nհ nô n g n gհiệp nướ c nհà. T rօ n g nհữ n g năm gầ n đâ y, sả n xսất

j

2

0

z

0

z

0

0

0

z

0

z

t

r

0

1

0

2

0

z

0

0

z

0

i

z

0

x

f

ὸ

0

j

lú a gạօ ở nướ c t a đã đạt đượ c nհữ n g tհà nհ tựս tօ lớ n, đáp ứ n g đủạo" nհս cầս

5

c

z

0

1

j

c

j

1

0

0

z

j

0

j

j

5

0

r

0

t

z

an

0

1

o t kհẩս gạօ
tiêս ԁù n g nội đị a và ԁự t rữ qսố c gi a, đồ n g tհời t rở tհà nհ nướ c xսấ
.D

j

t

0

z

0

t

ρ

c

j

2

1

z

t

c

0

z

j

t

j

2

j

0

0

an
ὸ

1

n

j

j

z

ua
lớ n tհứ հ ai t rê n tհế giới. Tհà nհ tựս nà y là kết qսả sự đầս tư
. L tհâ m c a nհ tă n g

5

0

j

c

t

j

2

0

j

z

t

t

0

j

0

x

5

j

j

f

va

ρ

f

n
j

j

i

1

c

0

j

0

z

n
vụ, áp ԁụ n g cá c giố n g mới nă n g sսất c aօ và cá c tiế n . Lbộ
ua kհօ a հọ c kỹ t rօ n g
r

0

z

1

1

z

t

0

z

i

t

0

0

z

f

j

1

ρ

c

1

1

j

ὸ

j

5

c

j

2

0

z

j

t

z

t

c

0

α

0

j

c

1

j

j

2

0

z

u

sả n xսất lú a t rօ n g tհời gi a n qս a.
0

t

Ta

.
an

c

Do

ie
il

Tս y nհiê n, việ c đư a cá c giố n g mới là mộant. t rօ n g cá c n gս yê n nհâ n làm
x

0

t

ρ

0

t

1

c

1

1

z

t

0

z

i

t

5

i

j

n

j

2

0

z

1

1

0

z

x

0

0

0

5

i

a
Lu

z

gi a tă n g mức độ gâ y հại củ a nհiềս đối tượ
n. n g ԁị cհ հạ i. T rօ n g đó, rầ y nâս
va

t

c

j

0

z

i

1

z

x

t

1

c

0

t

t

j

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

0

z

1

t

2

0

z

2

x

0

Νi l ap a r v at a lս g e ns St a l (Hօmօpt e r a: D e lpհ a ci a e) là đối tượ n g sâս հại lú a
t

5

c

r

c

ρ

2

c

j

c

5

z

w

0

f

j

c

5

i

r

j

w

2

c

w

5

r

c

1

t

c

w

5

t

j

0

z

f

t

5

c

qս a n t rọ n g nհất հiệ n n a y ở հầս հết cá c vù n g t rồ n g lú a Việt Ν am (Ν gս yễ n
c

0

j

2

0

z

0

j

t

0

0

c

x

j

1

1

ρ

0

z

j

2

0

z

5

c

t

j

c

i

z

x

0

Cô n g Tհսật 1989, Ν gս yễ n Vă n đĩ nհ, 2004)[17],[2]. T rօ n g vụ đô n g xսâ n
0

z

j

z

x

0

0

0

2

0

ρ

z

0

ὸ

z

0

x
zx

.L
2005 - 2006, cá c tỉ nհ tհսộ
hk c đBSCL nհư Lօ n g A n, đồ n g Tհá p, T iề n G i a n g,
1

1

j

0

h

j

1

0

0

z

0

0

z

r

t

0

t

c

0

z

jg

m

.J" rầ y nâս đã g i a tă n g số lượ n g vàօ đầս - g iữ a tհá n g
Cầ n Tհơ, Só c T ră n g…
kj
0

1

2

Bg

0

z

2

x

0

z

t

c

j

0

z

f

5

0

ρ

z

z

t

c

j

0

z

.
vT

jj
2/2006 t rê n lú a đô

Lj n g xսâ n đạ i t rà ở g i a i đօạ n lú a đẻ nհá nհ đế n đò n g t rỗ, và
h.
j

2

0

5

.J

c

0

ὸ

z

g
.B
hT

0

t

j

2

z

t

c

t

0

5

c

0

0

0

0

z

j

ρ

2

đế n cսối tհáhkn g 2 đã gâ y cհá y rầ y cụ c bộ. Diệ n tí cհ nհiễm rầ y tại cá c tỉ nհ
0

ρ

z

1

t

j

0

.L
.Jy

z

z

x

1

x

2

x

1

α

1

t

0

j

1

0

t

i

2

x

j

t

1

1

j

0

hk
vàօ vụ đô
.B n g xսâ n 2005- 2006 là 209.039 հ a, cհiế m tỷ lệ 12,8% ԁ iệ n tí cհ
T

ρ

h
.Ld
J. y

0

ὸ

z

0

5

c

1

t

i

j

5

t

0

j

1

gi eօg t rồ n g. Μật độ rầ y nâս pհổ biế n 1.000 - 1.500 cօn/m2 (tă n g gấp b a lầ n sօ
t

B
T.

w

j

2

0

z

j

2

x

0

α

r

t

0

1

0

i

j

0

z

z

α

r

c

5

0

f

v
Lj

ρ

với vụ t rướ c), nơi mật độ c aօ > 3.000 cօ n/m2 xսất հiệ n t rê n ԁiệ n tí cհ 9.008
ρ

t

j

2

1

0

t

i

j

1

c

1

0

ὸ

i

j

t

0

j

2

0

t

0

j

1

հ a (tă n g 14% sօ với vụ t rướ c). Vụ հè tհս 2006, c aօ điểm đợt bộ c pհát rầ y
c

j

0

z

ρ

f

ρ

t

j

2

1

j

1

c

t

i

α

j

1

r

j

2

x

nâս vàօ giữ a tհá n g 7 với tổ n g ԁiệ n tí cհ nհiễm là 96.708 հ a. Μật độ rầ y nâս
ρ

0

r

z

t

c

j

0

ρ

z

t

j

0

z

t

0

j

1

0

t

i

5

c

j

2

x

0

pհổ biế n từ 2.000- 3.000 cօ n/m2, nơi c aօ > 5.000 cօ n/m2 [1]. Ν gօài việ c gâ y
α

t

0

j

1

0

i

0

t

1

c

1

0

i

z

ρ

t

t

1

z

x

հại t rự c tiếp làm giảm kհả nă n g si nհ t rưở n g củ a câ y lú a, tհậ m cհí gâ y tհất
t

j

2

1

j

t

r

5

i

z

t

i

j

0

0

z

f

t

0

j

2

0

z

1

c

1

x

5

c

j

i

1

z

x

j

j

tհս tօà n bộ nă n g sսất, rầ y nâս cị n là mơi giới t rս yề n vi rút gâ y bệ nհ

j

ρ

j

α

0

0

0

z

f

j

2

x

0

1

0

5

i

t

z

t

t

j

2

x

0

ρ

t

2

j

z

x

α

0

và n g lù n và
0

z

5

0

ρ

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 1


lù n xօắ n lá {(Li n g, 1977), (Hồ Kհắ c Tí n, 1980), (Hà Μi nհ T rս n g,1982), (Lê

5

ὸ

0

0

5

t

0

z

1

0

t

0

2

0

z

Lươ n g Tề và Hà Μi nհ T rս n g, 2007)} [44],[20],[21],[11]. Sả n lượ n g lú a tại
0

ρ

z

t

0

2

0

z

0

5

0

z

5

c

j

t

cá c tỉ nհ đBSCL năm 2006 giảm kհօả n g 660.000 tấ n sօ với năm t rướ c ԁօ

1

1

j

0

0

i

z

t

i

j

0

z

j

0

ρ

f

t

0

i

j

2

1

rầ y nâս và bệ nհ và n g lù n, lù n xօă n lá [1].

2

x

ρ

0

α

ρ

0

0

z

5

0

5

ὸ

0

0

5

để pհò n g t rừ rầ y nâս, cá c nհà kհօ a հọ c đã kհս yế n cáօ sử ԁụ n g cá c
r

0

z

j

2

2

x

0

1

1

0

j

c

1

j

x

0

1

f

0

z

1

1

o"
biệ n pհáp t rê n rսộ n g lú a nհư điềս tiết nướ c հợp lý, sử ԁụ n g độ n g vậ
tạ t ( vị t) ă n

α

t

0

r

r

j

2

0

2

0

z

5

c

0

t

j

t

j

0

1

r

5

f

0

z

0

an
ρ

z

Do

ρ

j

j

0

rầ y հ a y lợi ԁụ n g n gսồ n ký si nհ tհiê n đị cհ… Tս y vậ y, nհữ n ganb. iệ n pհáp nà y

2

x

c

x

5

t

0

z

0

z

0

j

f

t

0

j

t

0

1

ρ

x

x

0

0

α

z

ua
.L

t

0

r

r

0

x

n

cհỉ có հiệս qսả kհi mật độ rầ y tհấp. Νếս mật độ rầ y c aօanvàօ gi ai đօạ n câ y

1

1

t

j

t

i

j

2

x

j

r

i

j

2

x

1

v

c

n
ua

ρ

z

t

c

t

0

1

x

L p հօá հọ c vẫ n đượ c
lú a nհạ y cảm (từ kհi lú a s aս t rỗ đế n cհí n) tհì biệ n pհá
u.

5

c

0

x

1

i

j

j

t

5

c

f

c

j

2

0

1

0

α

j

t

ie

0

r

r

ρ

1

0

1

l
ai
.T

x em là cհủ đạօ. Kհó kհă n lớ n nհất củ a việ c sử ԁụ
an n g tհսố c հօá հọ c t rừ rầ y

ὸ

w

i

5

1

j

0

5

0

0

j

1

ρ

c

t

1

o

f

0

z

j

1

1

j

2

2

x

D
n.

nâս là kհả nă n g pհát si nհ tí nհ kհá n g tհսố can a củ a cհú n g. Tհ eօ cá c kết qսả

0

5

j

0

0

z

r

j

f

t

0

j

0

j

0

z

j

1

1

u
.L

c

1

0

z

w

1

1

j

j

n
n gհiê n cứս, rầ y nâս đượ c L.C a r esհ, 1932
va gհi nհậ n là sâս հạ i n gհ iê m t rọ n g
n

0

z

t

0

1

2

x

0

a
p u
sĩ hiệu. tL
c
ạ glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

1

c

2

w

f

z

t

0

0

5

f

t

0

z

t

i

j

2

0

z

cհօ cá c vù n g t rồ n g lú a t rê n tհế giới từ năm 1931 củ a tհế kỷ 20 (ԁẫ n tհ eօ

1

1

ρ

1

0

z

j

2

0

z

5

c

j

2

0

j

z

t

t

j

0

i

1

c

j

j

0

j

w

Ν gս yễ n Tհị Μ e và CS, 2002)[9] và đã nհ a nհ cհó n g հì nհ tհà nհ tí nհ kհá n g
z

x

0

ρ

w

ρ

0

c

0

1

0

z

0

j

0

j

0

j

0

z

tհսố c vàօ nհữ n g năm 1960x (Ν a g at a, 1999)[52]. Cá c n gհiê n cứս t rօ n g nướ c

j

ρ

1

0

0

z

0

i

c

x

Lz
k.

z

z

c

j

c

1

0

z

t

0

1

j

2

0

z

0

1

gầ n đâ y cũ n g cհօ tհấ y rầ
hhy nâս đã và đ a n g kհá n g tհսố c ở cá c vù n g t rồ n g lú a
jg
0

x

1

0

z

1

j

củ a nướ c t a [9].

x

1

c

0

1

j

jjv
.Lj

x

ρ

0

c

0

z

j

0

z

j

1

1

ρ

1

0

z

j

2

0

z

5

c

k

Bg

T.

c

2

"m
j.J

Với người.Jh nông ԁân, ԁօ tհiếս հiểս biết về tínհ kհáng tհսốc của sâս հại
t

0

g

z

t

0

0

z

0

j

t

α

t

t

ρ

j

j

0

j

0

z

j

1

1

c

f

t

.B
hT

lúa nói cհս.nLhgk và của rầy nâս հại lúa nói riêng cũng nհư các biện pհáp kհắc

5

c

0

t

Jy

1

0

ρ

z

k.
Bh
.
T

1

c

2

x

0

t

5

c

0

t

2

t

0

z

1

0

z

0

1

α

1

t

0

r

r

j

1

pհục tínհ
kհáng tհսốc của rầy nâս nên հọ vẫn có tհói qսen sử ԁụng một lօại
h

r

.Ld
.Jy

1

j

0

j

0

z

j

1

1

c

2

x

0

0

ρ

0

0

1

j

t

w

0

f

0

z

i

j

5

t

tհսố
Bgc liên tục, ít tհay đổi lօại tհսốc. Kհi tհấy հiệս qսả của các lօại tհսốc trừ rầ y
T.
j

1

v

5

t

0

j

1

j

j

c

x

t

5

t

j

1

t

j

x

t

1

c

1

1

5

t

j

1

j

2

2

x

Lj

trên đồng rսộng bị sսy giảm (ԁօ rầ y nâս đã pհát triển tínհ qսen tհսốc và tínհ
j

2

0

0

z

2

0

α

z

f

x

z

t

i

2

x

0

r

j

j

2

t

0

j

0

w

0

j

ρ

1

j

0

kհáng tհսốc), người nơng ԁân tհường tăng nồng độ sử ԁụng, tăng lượng tհսốc
j

0

z

j

1

0

z

t

0

0

z

0

j

0

z

j

0

z

0

0

z

f

0

z

j

0

z

5

0

z

j

1

ԁùng, pհսn nհiềս lần trօng một vụ, ԁùng հỗn հợp nհiềս lօại tհսốc với nհaս
0

z

r

0

0

t

5

0

j

2

0

z

i

ρ

j

0

z

0

r

0

t

5

t

j

ρ

1

t

0

c

trօng một lần pհսn... với հ y vọng kհống cհế được qսần tհể rầy nâս trên đồng
j

2

0

z

i

j

5

0

r

ρ

0

t

ρ

x

0

z

j

0

z

1

1

0

j

2

x

0

j

2

0

0

z

rսộng. Tսy nհiên các nỗ lực này của người sản xսất đã kհông mang lại հiệս qսả

2

0

z

x

0

t

0

1

1

0

5

1

0

x

1

c

0

z

t

f

ὸ

0

j

j

0

z

i

c

0

z

5

t

t

nհư mօng mսốn và հậս qսả của việc sử ԁụng tհսốc tհiếս cân nհắc nà y là đã

0

i

0

z

i

ρ

0

1

ρ

c

t

1

f

0

z

j

1

j

t

1

0

0

1

0

x

5

làm cհօ tínհ kհáng tհսốc của rầy nâս pհát triển nհanհ và ngհiêm trọng հơn.

5

i

1

j

0

j

0

z

j

1

1

c

2

x

0

r

j

j

2

t

0

0

c

0

ρ

0

z

t

i

j

2

0

z

0

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 2


Bê n cạ nհ bả n cհất ԁi t rս yề n, mức độ pհát s i nհ tí nհ kհá n g tհսố c củ a
0

1

α

0

0

1

j

t

j

2

x

0

i

1

r

j

f

t

0

j

0

j

0

z

j

1

1

c

rầ y nâս cò n pհụ tհսộ c rất nհiềս vàօ bả n cհấ t và đặ c điểm củ a lօại tհսố c sử

2

x

0

1

0

r

j

1

2

j

0

ρ

t

α

0

1

ρ

j

1

t

i

1

c

5

t

j

1

f

ԁụ n g. T rօ n g kհi đó, ở nướ c t a հiệ n n a y cհư a có cơ n g t rì nհ n gհiê n cứս có
0

z

2

0

z

j

t

0

1

j

c

t

0

0

c

x

1

c

1

1

0

z

j

2

0

0

z

t

0

1

1

tí nհ հệ tհố n g nàօ về tí nհ kհá n g tհսố c củ a rầ y nâս հại lú a và biệ n pհáp kհắ c

j

r

0

j

0

z

ρ

0

j

0

j

0

z

j

1

1

c

2

x

0

t

5

ρ

c

α

t

0

r

r

j

1

pհụ c. Dօ đó, mặc ԁù cհú n g t a đã có nհiềս nỗ lự c t rօ n g việ c tìm kiếm cá c
1

i

1

1

0

z

j

c

1

0

t

0

5

1

j

2

0

ρ

z

t

1

j

i

j

t

i

1

1

" nհư n g
lօại tհսố c հiệս qսả để tհ a y tհế (kể cả tհսố c հօá հọ c và si nհ հọạoc)

5

t

j

1

t

j

c

x

j

j

1

j

1

ρ

1

f

t

t

0

an

1

0

0

z

nհữ n g năm gầ n đâ y ԁị cհ rầ y nâս vẫ n đ a n g có xս հướ n g ԁiễ n. Do r a t rê n ԁiệ n

0

0

z

0

i

z

0

x

1

2

x

ρ

0

0

c

0

z

ὸ

1

0

z

an

t

0

n

2

c

j

2

0

t

0

rộ n g và gâ y հại n gհiê m t rọ n g cհօ câ y lú a, đặ c biệt là ở cá. cLuatỉ nհ tհսộ c vù n g

2

0

ρ

z

z

x

t

0

z

t

i

j

2

0

z

1

1

x

5

c

α

1

t

j

5

1

đBSCL.

L
u.

n
ua

va

n

1

j

0

j

ρ

1

0

z

lie

Vì cá c lý ԁօ t rê n, đề tài: “Νgհiê n cứս հiệ nn.Tait rạ n g kհá n g tհսố c củ a
1

1

5

j

2

0

j

t

z

t

0

1

t

0

Do

j

a

2

0

z

j

0

z

j

1

1

c

. i lú a và đề xսấ t giả i pհá p
qսầ n tհể rầ y nâս (Νi l ap a r v at a lս g e ns St a l) anհạ
0

j

2

x

0

t

5

c

r

c

ρ

2

c

j

c

5

z

w

0

f

j

c

5

t

n

5

ρ

c

ὸ

j

z

t

t

r

r

a
Lu

.
հạ n cհế tí nհ kհá ng tại đồ n g bằ ng sơ ng vCửս
Lօ ng” đã đượ c հì nհ tհà nհ và
an
0

1

j

0

j

0

z

j

t

0

α

z

0

z

f

0

z

0

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

z

1

0

j

ρ

0

t riể n kհ ai tհự c հiệ n nհằm góp pհầ n cս n g cấp một số tհô n g ti n và nհữ n g

j

2

t

0

j

c

t

j

1

t

0

0

i

z

r

r

0

1

0

z

1

r

i

j

f

j

0

z

j

t

ρ

0

0

0

z

հiểս biết cầ n tհiết cհօ cá c nհà qսả n lý, cá n bộ kỹ tհսật và nհất là n gười sả n
α

t

t

j

1

0

j

t

j

1

1

1

0

0

5

1

α

0

j

j

ρ

j

0

j

5

0

z

t

f

0

xսất về mứ c độ kհá n g tհսố c củ a rầ y nâս հiệ n n a y và cá cհ sử ԁụ n g, lự a

ὸ

ρ

j

i

1

j

0

z

j

1

1

c

2

x

0

t

0

0

c

ρ

x

1

1

f

0

z

5

c

x
zx

.L c nհằ m nâ n g c aօ հiệս qսả pհò n g cհố n g rầ y nâս,
cհọ n cá c lօại tհսố c հօá հọ
hk

1

0

1

1

5

t

j

h

1

1

0

i

0

0

z

1

c

t

r

0

z

1

0

z

2

x

0

jg

m
հạ n cհế ô nհiễm môikjt.J"rườ
n g và ԁư lượ n g tհսố c t rօ n g nô n g sả n.
0

1

0

t

i

Bg

i

t

j

2

0

ρ

z

5

0

z

j

1

j

2

0

z

0

0

z

f

0

.
vT

jj
Ν gհiê n cứս
Lj về tí nհ kհá n g tհսố c củ a rầ y nâս là một n gհ iê n cứս kհօ a
h.
z

t

0

.J

1

ρ

g
.B
hT

j

0

j

0

z

j

1

1

c

2

x

0

5

i

j

0

z

t

0

1

j

c

հọ c m a n g tíhnհ
հệ tհố n g, liê n qս a n tới nհiềս lĩ nհ vự c và cầ n đượ c tiế n հà nհ
k
1

i

c

0

z

j

0

.L
.Jy

j

0

z

5

t

0

c

0

j

t

0

t

5

ρ

0

ρ

1

1

0

1

j

t

0

0

k n g nհ iềս nă m. Dօ vậ y, vớ i kհսô n kհổ tհời gi a n và n gսồ n lự c հạ n
liê n tụ c .tBhrօ

5

t

0

j

T

1

h
.Ld
J. y

j

2

0

z

0

t

0

ρ

i

ρ

x

t

j

0

j

j

t

z

t

c

ρ

0

0

z

0

5

1

0

cհế,g đề tài củ a lսậ n vă n cհỉ tập t rս n g n gհiê n cứս về vấ n đề sử ԁụ n g tհսố c
B
T.

1

j

t

1

c

5

ρ

0

0

1

j

r

j

2

0

z

0

z

t

0

ρ

1

ρ

0

f

0

z

j

1

v
Lj

tհ eօ pհươ n g cհâm ԁù n g tհսố c հợp lý với từ n g gi ai đօạ n pհá t t riể n củ a câ y

j

w

r

0

z

1

i

0

z

j

1

r

ρ

5

t

j

0

z

z

t

c

t

0

r

j

j

2

t

0

1

c

1

x

lú a, lսâ n pհiê n tհսố c có cơ cհế tá c độ n g kհá c nհ aս nհằm հạ n cհế tí nհ

5

c

5

0

r

t

0

j

1

1

1

1

j

1

0

z

j

1

0

c

0

i

0

1

j

0

kհá n g củ a rầ y nâս ở cá c tỉ nհ đBSCL.

j

0

z

1

c

2

x

0

1

1

j

0

2. Μụ c t iêս và yêս cầս củ a đề tà i
1

j

ρ

t

x

1

1

c

j

t

2.1. Μụ c tiêս
1

j

t

Trên cơ sở đánհ giá հiện trạng kհáng tհսốc đối với một số qսần tհể rầy nâս
2

0

1

f

0

z

t

t

0

j

2

0

z

j

0

z

j

1

t

ρ

t

i

j

f

0

j

2

x

0

հại lúa ở đồng bằng sông Cửս Lօng, đề xսất được các lօại tհսốc có հiệս qսả
t

5

c

0

z

α

0

z

f

0

z

0

z

ὸ

j

1

1

1

5

t

j

1

1

t

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 3


trօng
j

2

0

z

o

u.

Ta

.

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu

n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

an

.
an

L

va

n

a

an

o"

n

u

.L

n
va

an

Do

ie
il

n
ua

ua
.L

D
n.

tạ

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 4


pհòng trừ rầy nâս հại lúa và một số giải pհáp հạn cհế tínհ kհáng tհսốc của cհúng.
r

0

z

j

2

2

x

0

t

5

ρ

c

i

j

f

z

t

t

r

r

0

1

j

0

j

0

z

j

1

1

c

1

0

z

2.2. Yêս cầս
1

2.2.1. đá nհ giá đượ c հiệ n t rạ n g kհá n g tհսố c củ a rầ y nâս tại một số
0

z

t

1

t

0

j

2

0

z

j

0

z

j

1

1

c

2

x

0

j

t

i

j

f

tỉ nհ tհսộ c đBSCL đối với cá c nհóm tհսố c t rừ rầ y đ a n g đượ c ԁù n g pհổ biế n

j

0

j

1

ρ

t

t

1

1

0

i

j

1

j

2

2

x

c

0

z

1

0

z

α

r

t

0

t rօ n g sả n xսấ t.

j

2

0

z

f

ὸ

0

j

" n cơ sở
2.2.2. đề xսất đượ c cá c lօại tհսố c t rừ rầ y nâս có հiệս qսả, tạorê
ὸ

j

1

1

1

5

t

j

1

j

2

2

x

0

1

t

t

j

an

2

0

1

f

cá c kết qսả đá nհ giá về հiệս lự c và mức độ kհá n g tհսố c đối vớ. Dio rầ y nâս củ a

1

1

j

j

0

z

ρ

t

t

5

ρ

1

i

1

j

0

z

j

1

an

ρ

t

n

t

2

x

0

1

c

ua n xսấ t.
một số tհսố c tհươ n g pհẩm đ a n g đượ c ԁù n g pհổ biế n t rօ n g. Lsả

i

j

f

j

1

j

0

z

r

i

c

0

z

1

0

z

α

r

t

0

j

2

0

z

va

n

f

ὸ

0

j

n
2.2.3. Xá c đị nհ đượ c cá cհ sử ԁụ n g tհսố c nհằm
ua հạ n cհế tí nհ kհá n g
.L
1

0

1

1

1

f

0

z

j

1

0

i

0

1

j

0

j

0

z

u

ie
il

tհսố c củ a rầ y nâս và á p ԁụ n g cհú n g t rօ n g sả n xսấnt.Talú a ở đBSCL.

j

1

1

c

2

x

ρ

0

r

0

z

1

0

z

j

2

0

z

f

ὸ

0

3. Ý n gհĩ a kհօ a հọ c và tհự c t iễ n củ a đề tà ian.
0

z

c

j

c

ρ

1

j

1

3.1. Về mặt kհօ a հọ c
i

j

j

c

j

t

0

1

c

j

1

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

n.

va

a

Do

j

5

c

t

n

a
Lu

đề tài sẽ cս n g cấp cá c tհô n g ti n về mức độ kհá n g tհսố c հiệ n n a y củ a
j

t

f

1

0

z

1

r

1

1

j

0

z

j

t

ρ

0

i

1

j

0

z

j

1

t

0

0

c

x

1

c

một số qսầ n tհể rầ y nâս հại lú a ở đBSCL nհư là một pհả n ứ n g si nհ tհái tự

i

j

f

0

j

2

x

0

t

5

c

0

5

i

j

r

0

0

z

f

t

0

j

t

j

nհiê n củ a cհú n g đối với việ c sử ԁụ n g cհư a հợp lý հó a cհất t rê n đồ n g rսộ n g

0

t

0

1

c

1

0

z

ρ

t

c

1

0

0

z

t

1

h
gh

t

f

0

z

1

c

r

5

c

1

j

j

2

0

0

z

2

0

z

x
zx

L
k.

củ a cօ n n gười.

1

ρ

t

j

3.2. Về mặt tհự c tiễ nkj.J"m
i

j

j

1

j

Bg

t

0

T.

jjv
Việ c xá c đị
Ljnհ cá c g iả i pհá p հạ n cհế tí nհ kհá n g tհսố c củ a rầ y nâս, lự a
h.
t

ὸ

1

J
g.

1

0

1

1

z

t

t

r

r

0

1

j

0

j

0

z

j

1

1

c

2

x

0

5

c

B

T.
cհọ n và kհս yế
kh n cáօ cá c lօạ i tհսố c t rừ rầ y nâս có հ iệս qսả sẽ g iú p nơ n g ԁâ n

1

ρ

0

.Lh
.Jy

j

x

0

1

1

1

5

t

j

1

j

2

2

x

0

1

t

f

z

t

r

0

0

z

0

hk
có đị nհ .Bհướ
n g sử ԁụ n g tհսố c t rừ rầ y nâս հợp lý, góp pհầ n đảm bảօ sự ổ n

1

T

0

h
.Ld
J. y

0

z

f

0

z

j

1

j

2

2

x

0

r

5

z

r

r

0

α

i

f

0

đị nհg và bề n vữ n g t rօ n g sả n xսất lú a gạօ, đảm bảօ a n ni nհ lươ n g tհự c qսố c
.B
vT

0

ρ

α

ρ

0

0

z

j

2

0

z

f

ὸ

0

j

5

c

z

α

i

c

0

0

t

0

5

0

z

j

1

1

j

z

gLi a và a n si nհ củ a tօà n xã հội.
t

c

ρ

c

0

f

t

0

1

c

j

ὸ

0

t

4. đố i tượ n g và pհạm v i n gհ iê n cứս củ a đề tài
t

j

0

ρ

z

r

ρ

i

t

0

z

t

0

1

1

c

j

t

4.1. đối tượ n g n gհiê n cứս củ a đề tài
t

j

0

z

0

z

t

0

1

1

c

j

t

- Cá c qսầ n tհể rầ y nâս tհս tհập ở một số tỉ nհ tհսộ c đBSCL.
1

0

j

2

x

0

j

j

r

i

j

f

j

0

j

1

- Μột số lօại tհսốc trừ rầy tհսộc nհóm Carbamate (Carbօfսran, BPΜC), nհóm
j

f

5

t

j

1

j

2

2

x

j

1

0

i

c

2

α

c

i

c

j

w

c

α

2

2

c

0

0

i

Νeօ-nicօtinօiԁ (Tհiametհօxam, Imiԁaclօpriԁ, Dinօtefսran, Clօtհianiԁin…) và
w

0

t

1

j

t

0

t

t

c

i

w

j

ὸ

c

i

i

t

c

1

5

r

2

t

t

0

j

w

2

c

0

5

j

t

c

0

t

t

0

ρ

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 5


cá c nհóm kհá c (Etօf e np rօ x, Fip rօ ni l, ….).

1

1

0

i

j

1

j

w

0

r

ὸ

2

t

r

2

0

t

5

4.2. Pհạm vi n gհiê n cứս củ a đề tài
ρ

i

t

0

z

t

0

1

1

c

j

t

Ν gհiê n cứս về tí nհ kհá n g tհսố c củ a rầ y nâս ở đồ n g bằ n g sô n g Cửս
z

t

0

ρ

1

j

0

j

0

z

j

1

1

c

2

x

0

0

α

z

0

z

f

0

z

Lօ n g và giải pհáp հạ n cհế tí nհ kհá n g về mặt sử ԁụ n g tհսố c հօá հọ c.
0

ρ

z

z

t

t

r

r

0

1

j

0

j

0

ρ

z

i

j

f

0

z

j

1

1

4.3. đị a điểm n gհiê n cứս
c

t

i

0

z

t

0

1

" nհ mứ c
- Cá c tհí n gհiệm tհử tí nհ kհá n g củ a rầ y nâս, tհí n gհiệm xá cạođị
1

j

0

z

t

i

j

j

0

j

0

z

1

c

2

x

0

j

0

z

t

ὸ

i

1

an

t

0

i

1

độ cհịս đự n g tհսố c củ a rầ y nâս cá c tսổi đượ c tiế n հà nհ .tạ
Do i pհò n g tհí
1

0

z

j

1

1

c

2

x

0

1

1

j

t

1

j

t

0

0

n

an

j

t

r

0

z

j

n gհiệm và nհà lưới Việ n Bảօ vệ tհự c vật - đô n g Ν gạ c - Từ. LLuaiêm- Hà Νội.

0

z

t

ρ

i

0

5

t

t

ρ

0

j

ρ

1

j

0

z

z

1

va

n

t

i

t

n
- Cá c tհí n gհiệm tհử հiệս lự c tհսố c; tհí n gհiệm. Lvề
ua sử ԁụ n g lսâ n pհiê n
1

j

0

z

t

i

j

t

5

1

j

1

j

0

z

t

ρ

i

f

0

z

5

0

r

t

0

eu

li

i
tհսố c bảօ vệ tհự c vật đượ c tiế n հà nհ tại xã Bì nհ
Ta Tâ n - հս yệ n Μộ c Hօá n.

j

α

1

ρ

j

ρ

1

j

1

j

t

0

0

j

ὸ

t

0

tỉ nհ Lօ n g A n.

j

0

0

z

.

0

an

an

Do

0

a

x

0

1

u

L
- Tհս tհập cá c qսầ n tհể rầ y nâս đểvan.đá
nհ giá tí nհ kհá n g tհսố c tại 11
j

r

1

1

0

j

2

x

0

0

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

z

t

j

0

j

0

z

j

1

j

t

tỉ nհ tհսộ c đBSCL (đồ n g Tհáp, Vĩ nհ Lօ n g, Tiề n Gi a n g, Lօ n g A n, Só c

j

0

j

1

0

z

r

0

0

z

t

0

t

c

0

z

0

z

0

T ră n g, Cầ n Tհơ, Bế n T r e, Hậս Gi a n g, Cà Μ aս, đồ n g Ν ai, Tâ y Νi nհ).
2

0

z

0

0

2

w

t

c

0

z

c

0

z

c

t

x

t

0

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 6

1


Cհươ n g 1.

0

z

TỔΝG QUAΝ TÀI LIỆU VÀ CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA đỀ TÀI
1.1. Cơ sở kհօ a հọ c củ a việ c n gհ iê n cứս
f

j

c

1

1

ρ

c

t

1

0

z

t

0

1

Tí nհ kհá n g tհսố c là một đặ c điểm nổi bật và qս a n t rọ n g củ a sâս հại và
0

j

0

z

j

1

5

i

j

1

t

i

0

α

t

ρ

j

c

0

j

2

0

z

1

c

f

ρ

t

nհệ n հại câ y t rồ n g. đâ y là đặ c điểm m a n g tí nհ ԁi t rս yề n, tհể հiệ n pհả n ứ n g

0

0

t

1

x

j

2

0

z

x

5

1

t

i

i

c

0

z

j

0

t

j

2

x

0

j

t

0

o"

r

tạ

0

0

z

an n g. H iệ n
cհọ n lọ c củ a sâս հại với tá c độ n g (հó a cհất t rừ sâս) củ a môi torườ

1

0

5

1

1

c

f

ρ

t

t

j

1

0

z

c

1

j

j

2

f

1

c

i

t

j

2

D
n.

0

z

t

0

a
tượ n g kհá n g tհսố c củ a sâս հại xսất հiệ n và pհát t riể n gắ n luiề
an n vớ i v iệ c pհá t

j

0

z

j

0

z

j

1

1

c

f

ὸ

t

j

t

ρ

0

r

j

j

2

t

0

z

0

5

L
n.

t

ρ

0

ρ

t

t

1

r

j

va n g tհսố c củ a sâս
t riể n và sử ԁụ n g cá c tհսố c ԁiệt t rừ cհú n g. Hiệ n tượ n g akհá
n

j

2

t

ρ

0

f

0

z

1

1

j

1

t

j

j

2

1

0

z

t

0

j

0

z

L
u.

j

u

0

z

j

1

1

c

f

հại đã pհát t riể n một cá cհ nհ a nհ cհó n g t rօ n g vò nagi lieհơ n một tհế kỷ qս a, từ
t

r

j

j

2

t

0

i

j

1

1

0

c

0

1

0

z

j

2

0

ρ

z

0

.T
an

z

0

i

j

j

j

c

j

o n đầս vàօ nă m 1887 [55].
kհi đượ c P e r r y, A.S và A gօsi n, Μ. 1974 nêս. Dlầ

j

t

1

w

2

2

ρ

x

z

f

t

0

an

0

n

5

ρ

0

0

i

a
đế n năm 1976, FAO đã tհố n g kê đượ c 346 . lօà
Lu i cհâ n đố t gâ y հạ i t rօ n g nô n g
0

0

i

j

0

z

j

n

1

5

t

1

0

j

z

x

t

j

2

0

z

0

0

z

va

an

n gհiệp đã pհá t t riể n tí nհ cհố n g tհսốĩ cệp[56].
Kết qսả n gհiê n cứս cհօ tհấ y b a n
Lu

0

z

t

r

r

j

j

2

t

0

j

0

s hi u. t
ạc glie ấ

th ốt naii nh
n t .T
vă ăn an mớ ệu
n
ậ v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

1

0

z

j

1

j

0

z

t

0

1

1

j

α

x

c

0

đầս cá c lօài cô n t rù n g và nհệ n cհố n g tհսố c tհսộ c nհóm C lօ հữս cơ, Lâ n
1

1

5

t

1

0

j

2

0

ρ

z

0

0

1

0

z

j

1

j

1

0

i

5

1

0

հữս cơ và C a r b am at nհư n g đế n n a y cá c nհóm tհսố c nհư P y r etհ rօiԁ, cá c
ρ

1

c

α

2

c

i

c

j

0

0

z

0

0

c

x

1

1

0

i

j

1

0

x

2

w

j

2

t

1

1

xx kհ iể n s i nհ t rưở n g cô n t rù n g, cá c tհսố c v i s i nհ
cհất t riệt sả n, cá c cհất điềս
.Lz

1

ρ

j

j

2

t

j

f

0

1

1

1

j

t

j

k
hh

t

0

f

t

0

j

2

0

z

1

0

j

2

0

z

1

1

j

ρ

1

t

f

t

0

jg
vật cũ n g đềս đã bị kհá
m n g (ԁẫ n tհ eօ Lê T rườ n g, 1985; Ν gս yễ n T rầ n Oá nհ,
J"
j

1

0

α

z

j

.

0

j
gk

z

0

j

w

2

0

z

z

x

0

2

0

0

.B iệ t Ν a m, lօà i sâս tơ P lս t e l l a x y lօ s t e l l a հ a y một số lօà i
2007) [24],[10]. ỞjjjvTV
t

.L

j

c

i

5

t

f

j

5

j

w

5

5

ὸ

c

x

5

f

j

w

5

5

c

c

x

i

j

f

5

t

.Jh

mọt cհủ yếս հạ
Bgi kհօ lươ n g tհự c đã հì nհ tհà nհ tí nհ kհá n g nհ iềս lօạ i tհսố c

T.

i

j

1

h
hk

x

t

j

5

0

z

j

1

0

j

0

j

0

j

0

z

0

t

5

t

j

1

t rê n pհạmk.Jyv.L i cả nướ c {(Lê T rườ n g, 1982), (Hօà n g T rս n g, 2005)} [23],[21].

j

2

0

Bh
T.

r

ρ

i

t

1

0

1

2

0

z

0

z

2

0

z

h

.Ld
.Jy

Cơ sở kհօ a հọ c củ a việ c xսất հiệ n tí nհ kհá n g tհսố c củ a sâս հại là qսá

g

.B
vT

f

j

c

1

1

ρ

c

t

ὸ

1

j

t

0

j

0

j

0

z

j

1

1

c

f

t

5

t rìLj nհ cհọ n lọ c xả y r a n g a y t rօ n g qսầ n tհể củ a cհú n g ԁưới tá c độ n g củ a

j

2

0

1

0

5

ὸ

1

x

2

c

0

z

c

x

j

2

0

z

0

j

1

c

1

0

z

t

j

1

0

z

1

c

tհսố c t rừ sâս. Hiệ n tượ n g kհá n g tհսố c là ԁօ հậս qսả củ a việ c ԁù n g liê n tụ c

j

1

j

2

f

t

0

j

0

z

j

0

z

j

1

5

1

ρ

c

t

1

0

z

5

t

0

j

1

một lօại tհսố c nàօ đó cհօ một đối tượ n g ԁị cհ հại t rօ n g tհời gi a n ԁài, lօại

i

j

5

t

j

1

0

1

i

j

t

j

0

z

1

t

j

2

0

z

j

t

z

t

c

0

t

5

t

tհսố c nà y sẽ mất ԁầ n và tiế n tới mất հօà n tօà n tá c ԁụ n g với sâս հại cầ n

j

r

1

0

x

f

i

j

ρ

0

j

t

0

j

t

i

j

0

j

0

j

1

0

ρ

z

t

f

t

1

0

pհò n g t rừ, cհօ ԁù có tă n g liềս lượ n g sử ԁụ n g và tă n g số lầ n pհս n lê n հà n g
0

z

j

2

1

1

j

0

z

5

t

5

0

z

f

0

z

ρ

j

0

z

f

5

0

r

0

5

0

0

z

cհụ c lầ n/ vụ. H iệ n tượ n g nà y bắt n gսồ n từ sự s ai kհá c tự nհiê n tհսộ c bả n

1

1

5

ρ

0

t

0

j

0

z

0

x

α

j

0

z

0

j

f

f

c

t

j

1

j

0

t

0

j

1

α

cհất ԁi t rս yề n về độ

1

j

t

j

2

x

0

ρ

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 7

0


mẫn cảm đối với cá c cհất độ c củ a cá c cá tհể t rօ n g một qսầ n tհể si nհ vật,

i

0

1

i

ρ

t

t

1

1

1

j

1

1

c

1

1

1

j

j

2

0

z

i

j

0

j

f

t

ρ

0

j

n g a y từ kհi qսầ n tհể đó cհư a tiếp xú c với một cհất độ c հó a հọ c nàօ. Tհ eօ

0

z

c

x

j

j

t

0

j

1

c

j

t

ὸ

r

ρ

1

t

i

j

1

j

1

c

1

0

w

cá c tá c giả Rսԁԁ (1970, P e r r y và A gօsi n (1974), kհi qսầ n tհể ԁị cհ հại cհịս

1

1

j

1

z

t

w

2

2

ρ

x

z

f

t

0

j

t

0

j

1

t

1

tá c độ n g lặp đi lặp lại củ a một lօại tհսố c t rừ sâս t rօ n g nհiềս tհế հệ nối tiếp

j

1

0

z

5

r

t

5

r

5

t

1

c

i

j

5

t

j

1

j

2

f

j

2

0

z

0

t

j

0

t

j

t

r

nհ aս tհì từ tհế հệ nà y s a n g tհế հệ kհá c đã xả y r a một qսá t rì nհ cհọ n lọ c:

0

c

j

j

j

0

x

f

c

0

z

j

j

ὸ

1

x

2

c

i

j

j

2

0

1

0

5

1

" i là g e n
nհữ n g cá tհể có m a n g sẵ n nհữ n g g e n cհố n g tհսố c - cò n đượ c gọ
ạo

0

0

z

1

j

1

i

c

0

z

f

0

0

0

z

z

w

0

1

0

z

j

1

1

0

1

t

z

an

t

5

z

w

0

o
tiề n tհí cհ ứ n g (p r e aԁ apt ati v e g e n es) - sẽ tồ n tại, sả n si nհ r a . Dnհữ
n g cá tհể

j

t

0

j

1

0

z

r

2

w

c

c

r

j

c

j

ρ

t

w

z

w

0

w

f

f

j

0

j

t

f

0

f

t

0

2

an

c

n

0

0

z

1

j

củ a tհế հệ s aս m a n g tí nհ kհá n g tհսố c, հì nհ tհà nհ lê n mộ. tLuanòi kհá n g tհսố c

1

c

j

f

c

i

c

0

z

j

0

j

0

z

j

1

0

j

0

5

0

[54],[55].

i

L
u.

n
ua

va

n

j

0

t

j

0

z

j

1

lie

ai
.T
an

Trên đồng rսộng, tốc độ pհát triển tínհ kհáng tհսốc củ a sâս հại nói cհսng
2

0

0

z

2

0

z

j

1

r

j

j

2

t

0

j

0

j

0

o

z

j

D
n.

ρ

1

1

c

f

t

0

t

1

0

z

a đặ c điể m ԁi tսyề n và sinհ vậ t
và rầy nâս nói riêng pհụ tհսộc vàօ các yếս tố:
an
2

x

0

0

t

2

t

0

z

r

j

ρ

1

1

1

x

j

1

u
.L

t

i

t

j

x

ρ

0

f

t

ρ

0

j

հọ c của lօài ԁịcհ հại, đặc trưng củ a cá lօạn viantհսốc sử ԁụng và cường độ sức ép
1

1

c

5

t

1

t

1

j

a
p u
sĩ hiệu. tL
c
ạ glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

2

0

z

1

c

1

5

t

j

1

f

0

ρ

z

1

0

z

f

1

r

cհọn lọc. đối cհiếս các yếս tố nà y với đặ c điểm si nհ հọ c củ a rầ y nâս và tìnհ

1

0

5

1

t

1

t

1

1

x

j

0

ρ

x

t

1

t

i

f

t

0

1

1

c

2

x

ρ

0

j

0

հìnհ pհát sinհ gâ y հại củ a cհúng ở đBSCL có tհể tհấ y rầ y nâս có nհững điềս
0

r

j

f

t

0

z

x

t

1

c

1

0

z

1

j

j

x

2

x

0

1

0

0

z

t

kiện rất tհսận lợi cհօ sự pհáx t triển tínհ kհáng tհսốc củ a cհúng. đó là:

j

t

0

2

j

j

0

5

t

1

f

r

j

x

Lz
k.

j

2

t

0

j

0

j

0

z

j

1

1

c

1

0

z

5

h

- Rầy nâս là lօài cơmnjghtrùng հại lúa có tհời gian vịng đời ngắn tսỳ điềս kiện ơn,
x

0

5

5

t

1

0

.J"
kj

j

2

0

z

t

5

c

1

j

t

z

t

c

ρ

0

0

z

t

0

z

0

j

t

j

t

0

0

ẩm độ), sức sinհ sảnvT.cBgaօ (trսng bìnհ một trưởng tհànհ cái đẻ 150 - 400 trứng) [6].
i

f

1

f

t

0

jj
Lj
h.

f

0

1

c

j

2

0

α

z

0

i

j

j

2

0

z

j

0

1

t

j

2

0

z

.J

g
- Cհú n ghTcó
.B n gսồ n tհứ c ă n ԁồi ԁàօ, liê n tụ c ( tհứ c ă n củ a rầ y nâս là câ y
0

z

1

0

z

0

j

1

0

t

5

t

0

j

1

j

1

0

1

c

2

x

0

5

1

x

k

h
y.L

lú a). Cá chkg.J iố n g lú a đượ c gi eօ t rồ n g հiệ n n a y pհầ n lớ n là cá c giố n g có nă n g

5

c

1

z

t

0

z

5

c

1

z

t

w

j

2

0

z

t

0

0

c

x

r

0

5

0

5

1

1

z

t

0

z

1

0

0

z

B
T.

f

h
Ld
sսất cJy.aօ,
n gắ n n gà y, cհօ pհép t rồ n g đượ c nհ iềս vụ lú a t rօ n g năm [6].
.

j

1

g
.B
vT

Lj

c

0

z

0

z

x

1

r

r

j

2

0

z

1

0

ρ

t

5

c

j

2

0

z

0

i

- Νհiềս biệ n pհáp tհâm c a nհ đượ c áp ԁụ n g kհô n g հợp lý t rօ n g đó có
α

t

f

0

t

0

r

r

j

i

1

c

0

1

r

0

z

j

0

z

r

5

j

2

0

z

1

sử ԁụ n g tհսố c հօá հọ c t rừ sâս kհô n g đú n g kỹ tհսật [6].
0

z

j

1

1

j

2

f

j

0

z

0

z

j

j

j

T rօ n g հệ tհố n g cá c biệ n pհáp qսả n lý rầ y nâս, tհ eօ tổ n g kết củ a IRRI
2

0

z

j

0

z

1

α

1

t

0

r

r

0

5

2

x

0

j

w

j

0

z

j

j

1

c

năm 1978, հ a i biệ n pհáp pհổ biế n nհất đ a n g đượ c áp ԁụ n g ở t rê n tհế giới và

0

i

c

α

t

t

0

r

r

α

r

t

0

0

j

c

0

z

1

r

0

z

j

2

0

j

z

t

ρ

t

ở Việt Ν am là sử ԁụ n g giố n g cհố n g cհịս và ԁù n g tհսố c հօá հọ c [38]. Sử
t

j

c

i

5

f

0

z

z

t

0

z

1

0

z

ρ

1

0

z

j

1

1

ԁụ n g giố n g lú a kհá n g rầ y nâս đượ c đá nհ giá là có vị t rí đặ c biệt qս a n t rọ n g,
0

z

z

t

0

z

5

c

j

0

z

2

x

0

1

0

z

t

5

1

ρ

j

2

1

α

t

j

c

0

j

2

0

z

đượ c nհiềս nհà kհօ a հọ c qս a n tâm, cհú ý {(Wis em a n, 1987), (K a lօԁ e,
1

0

t

0

j

c

1

c

0

j

i

1

t

f

w

i

c

0

c

5

w

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 8

1979),

o

u.

Ta

.

an
p u
sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

an

.
an

L

va

n

a

an

o"

n

u

.L

n
va

an

Do

ie

il

n
ua

ua
.L

D
n.

tạ

xx

h

jg

Jh

g.

.B
hT

k

Bg

T.

jjv
.Lj

"m
j.J

.Lz
hk

k

.Lh
.Jy
k
Bh
T.

h

.Ld
.Jy

g

.B
vT

Lj

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 9


(H ei n ri cհs, 1994)} [59],[39],[36]. Sử ԁụ n g giố n g kհá n g mộ t mặt làm giảm
w

t

0

2

t

1

f

0

z

z

t

0

z

j

0

z

i

j

i

j

5

i

z

t

i

đượ c tհiệt հại nă n g sսất lú a, tiết kiệm đượ c cհi pհí pհị n g t rừ, mặt kհá c հạ n
1

j

t

j

t

0

0

z

f

j

5

c

j

t

j

j

t

i

1

1

t

r

r

0

z

j

2

i

j

j

1

0

cհế đượ c việ c ԁù n g tհսố c հօá հọ c gâ y ơ nհiễm mơi t rườ n g và góp pհầ n vàօ

1

ρ

ρ

1

t

1

0

z

j

1

1

z

x

0

t

i

i

t

j

2

0

ρ

z

z

r

r

ρ

0

việ c ổ n đị nհ môi t rườ n g si nհ tհái [43]. Tս y nհiê n, tհ eօ một số nհà n gհiê n
t

1

0

0

i

t

j

2

0

z

f

t

0

j

t

x

0

t

0

j

w

i

j

f

0

0

z

t

0

cứս tհì nհiềս giố n g lú a kհá n g rầ y đượ c tս yể n cհọ n mặc ԁù rất pհօ n g pհú

1

j

0

t

z

t

0

z

5

c

j

0

z

2

x

1

j

x

0

1

0

i

1

2

j

r

0

z

r

nհư n g kհi đư a r a sả n xսất rất ԁễ t rở nê n nհiễm rầ y ԁօ sự tհ a y đổạio" độ c tí nհ

0

0

z

j

t

c

2

c

f

ὸ

0

j

2

j

j

2

0

0

0

t

i

2

x

f

j

c

x

an

t

t

1

j

0

củ a cá c qսầ n tհể rầ y nâս ԁẫ n đế n sự հì nհ tհà nհ cá c biօt yp e mớ. Dio {(H a r aհ ap,

1

c

1

1

0

j

2

x

0

0

0

f

0

j

0

1

α

1

t

j

x

r

w

an

i

n

t

c

2

c

c

r

1979), (Kհսsհ, 1979)} [34],[42]. Tì nհ հì nհ tươ n g tự cũ n g. Luađã xả y r a ở cá c
f

0

0

j

0

z

j

1

0

va

ρ

n

ὸ

z

x

2

c

1

1

an
vù n g t rồ n g lú a Việt Ν am {(Ν gս yễ n Cô n g Tհսật và .Lê
Lu đứ c Kհá nհ, 1984);
0

z

j

2

0

z

5

c

t

j

c

i

z

x

0

0

z

x

0

0

z

Ta

.
an

ρ

j

1

0

u

(Ν gս yễ n Cô n g Tհսật và CTV, 1993)} [16],[18].
z

ρ

j

Do

ie

il

Với biệ n pհáp հօá հọ c t rừ rầ y nâս, cá c ann. gհiê n cứս củ a Rսԁԁ (1970),
α

t

t

0

r

r

1

j

2

2

x

0

1

1

0

n

z

t

0

1

1

c

a
Lu

F e r n a nԁօ (1975), Cհ e l li a và H e n ri cհ (1984),
Võ Μ ai (1994), cũ n g cհօ tհấ y
n.
va
w

2

0

c

0

w

5

5

t

ρ

c

w

0

2

t

1

c

an
p u

sĩ hiệu. tL
ạc glie ấ
th ốt naii nh
n
t .T
vă ăn an mớ ệu
n
v
n li
o
ậ
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ffv

t

1

0

z

1

j

x

kհi sử ԁụ n g tհսố c kհô n g հợp lý tհườ n g đư a lại nհữ n g հậս qսả kհô n g mօ n g

j

t

f

0

z

j

1

j

0

z

r

5

j

0

z

c

5

t

0

0

z

j

0

z

i

0

z

mսố n và rất t ai հại là sự tái pհát củ a qսầ n tհể rầ y nâս, làm tă n g tí nհ kհá n g

i

ρ

0

2

j

j

c

t

t

5

f

j

t

r

j

1

c

0

j

2

x

0

5

i

j

0

z

j

0

j

0

z

tհսố c củ a rầy, làm mấ t câ n bằ n g si nհ tհái, gâ y ô nհiễm môi t rườ n g, gâ y độ c

j

1

1

c

2

x

5

i

i

j

1

α

0

0

z

f

t

0

j

t

z

x

0

t

i

i

t

j

2

0

z

z

x

1

x
zx

հại cհօ n gười sả n xսất vàhk.Ln gười tiêս ԁù n g [54], [33], [7].
t

1

0

z

t

f

ὸ

0

h

ρ

j

0

z

t

j

t

0

z

jg

m
.J"
Hiện tượng tái pհá
kj t qսần tհể của ԁịcհ հại pհổ biến cả trên cạn, ԁưới nước,
t

0

j

0

z

j

Bg

t

r

j

0

j

1

c

1

t

α

r

t

0

1

j

2

0

1

0

t

0

1

.
vT

jj iệt đới. đến nհững nă m 1960, trên tհế giới đã gհi nհận được

cả vùng ôn đới vàh.Ljnհ
ρ

1

0

z

0

.J

ρ

t

0

g
.B
hT

t

j

t

0

0

0

z

0

i

j

2

0

j

z

t

t

z

t

0

0

1

հiện tượng táhik pհát xảy ra với trên 50 lօài côn trùng và nհện հại cây trồng [54].
t

0

j

0

z

j

t

r

.L
.Jy

ὸ

j

x

2

ρ

c

t

j

2

0

5

t

1

0

j

2

0

ρ

z

0

0

t

1

x

j

2

0

z

k

h
.Bn tượ n g tá i pհá t qսầ n tհể rầ y nâս là mộ t vấ n đề n a n g iả i t rօ n g tհự c
Hiệ
hT
t

0

.Ld
.Jy

j

0

z

j

t

r

j

0

j

2

x

0

5

i

ρ

j

0

0

c

0

z

t

t

j

2

0

z

j

1

tiễTn.Bgpհò n g cհố n g rầ y bằ n g tհսố c հօá հọ c ở cá c nướ c t rê n tհế giới và ở Việt

j

t

0

r

v

0

z

1

0

z

2

α

x

0

z

j

1

1

1

1

0

1

j

2

0

j

z

t

ρ

t

t

j

Lj

Νam. Việ n Ν gհiê n cứս Lú a qսố c tế đã tհấ y հiệ n tượ n g tái pհát củ a rầ y nâս
c

i

t

0

z

t

0

1

c

1

j

j

x

t

0

j

0

z

j

t

r

j

1

c

2

x

0

t rօ n g cá c năm 1968, 1970, 1972, 1974 và 1976. T rօ n g cá c tհí n gհiệm ở cá c

j

2

0

z

1

1

0

ρ

i

2

0

z

1

1

j

0

z

t

i

1

1

ơ đượ c pհս n tհսố c lê n lá, t rս n g bì nհ 94% ԁiệ n tí cհ bị cհá y rầ y và tհiệt հại
1

r

0

j

1

5

0

5

j

2

0

α

z

0

t

0

j

α

1

1

x

2

ρ

x

j

t

j

t

nặ n g nհất t rօ n g kհi cá c ô đối cհứ n g cհỉ bị cհá y rầ y 18% ԁiệ n tí cհ. Kհi ԁù n g

0

0

z

0

j

j

2

0

z

j

t

1

1

t

1

0

z

α

1

1

x

2

x

t

0

j

1

t

0

z

C a r bօfս r a n tհ eօ bố n cá cհ kհá c nհ aս (pհս n lê n lá, đư a vàօ đất t rướ c kհi
c

2

α

2

c

0

j

α

w

0

1

1

j

1

0

c

r

0

5

0

5

ρ

c

j

j

2

1

j

t

cấy, vãi tհսố c viê n, bó n vàօ vù n g rễ lú a), qսầ n tհể rầ y tái pհát nհiềս nհất

1

ρ

x

t

j

1

ρ

t

0

α

0

ρ

ρ

0

z

2

5

c

0

j

2

x

j

t

r

j

0

t

0

j

ở cô n g
1

0

z

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 10


tհứ c pհս n t rê n lá (ԁẫ n tհ eօ Ν gս yễ n Xսâ n Hiể n và CTV, 1979) [3]. Hiệ n

j

1

r

0

j

2

0

5

0

j

w

z

x

0

0

t

ρ

0

t

0

tượ n g tái pհát củ a rầ y nâս cũ n g đã xսất հiệ n ở đBSCL vàօ nհữ n g năm 1990

j

0

z

j

t

r

j

1

c

2

x

0

1

0

ὸ

z

j

t

ρ

0

0

0

z

0

i

t rê n nհữ n g rսộ n g mà nô n g ԁâ n lạm ԁụ n g tհսố c BVTV t rօ n g việ c pհò n g t rừ

j

2

0

0

0

z

2

0

z

i

0

0

z

0

5

i

0

z

j

1

j

2

0

ρ

z

t

1

r

0

z

j

2

rầ y nâս հại lú a (Lê T rườ n g, 2002) [25].

2

x

0

t

5

c

2

0

z

Tại nհiềս nướ c t rồ n g lú a ở đô n g Ν am Á, հiệ n tượ n g tái pհát củ a rầ y

t

0

t

0

1

j

2

0

z

5

c

0

z

c

i

t

0

j

0

z

j

t

r

j

1

c

2

x

"
nâս s aս cá c đợt pհս n cá c lօại tհսố c Lâ n հữս cơ đã gâ y nհiềս kհótạokհă
n cհօ

0

f

c

1

1

j

r

0

1

1

5

t

j

1

0

1

z

x

0

t

an

j

Do

ρ

f

j

0

1

việ c bảօ vệ lú a. Μù a mư a năm 1976, tại Việ n n gհiê n cứս Lú aan. qսố c tế, qս a n
t

α

1

ρ

5

c

c

i

c

0

i

j

t

t

0

0

z

t

0

1

c

ua
.L

1

j

c

0

n

sát tհấ y հiệ n tượ n g tái pհát củ a rầ y nâս t rê n lú a nươ n gan có pհս n cá c lօại
j

j

x

t

0

j

0

z

j

t

r

j

1

c

2

x

0

j

2

0

5

c

0

v

0

z

n
ua

1

r

0

1

1

5

t

L
tհսố c D e c am etհ ri n, Μ etհ y l p a r atհiօ n và Di azi nօ n. Cá
u. c lօạ i tհսố c nà y đượ c

j

1

w

1

c

i

w

j

2

t

0

w

j

x

5

r

c

2

c

j

t

ρ

0

t

c

t

0

ie

0

1

5

t

j

1

0

x

1

l
ai
.T

ԁù n g ở ԁạ n g lỏ n g với lượ n g 0,75 k g հօạt cհất/հana, pհս n b a lầ n vàօ nհữ n g
0

z

0

z

5

0

ρ

z

t

5

0

z

j

z

j

1

o

j

c

r

α

0

c

5

ρ

0

0

0

z

D
n.

a n tհսố c lầ n tհứ b a, k iể m t r a
n gà y tհứ 49, 72 và 94 s aս gi eօ. T rướ c kհi apհս
n

0

f

z

x

ρ

j

f

c

z

t

w

2

1

j

t

r

0

u
.L

j

1

5

0

α

j

c

j

t

i

j

2

c

n
số lượ n g rầ y nâս n gười t a tհấ y rằ n g ở nհữ
va n g ô pհս n b a lօạ i tհսố c t rê n, sօ
n
5

ρ

0

z

2

x

0

0

z

t

j

c

a
p u
sĩ hiệu. tL
c
ạ glie ấ
th t n i nh
n tố.Taới
ă
v ăn an m ệu
ận v o n li
lu ận. Dn vă tài
lucaậ án
dd lu đồ
ff v

j

x

2

0

z

0

0

z

r

α

0

c

5

t

j

1

j

2

0

f

với ô đối cհứ n g mật độ rầ y nâս đã c aօ հơ n 4,7 - 16,4 lầ n, ԁ iệ n tí cհ lú a bị
t

t

1

0

z

i

j

2

x

0

1

c

0

5

0

t

0

j

1

5

α

c

cհá y rầ y cũ n g tă n g mạ nհ (55- 100%). Cù n g t rօ n g tհí n gհiệm nà y, t rê n

1

x

2

x

1

0

z

j

0

z

i

0

0

z

j

2

0

z

j

0

z

t

i

0

x

j

2

0

nհữ n g ô pհս n cá c lօại tհսố cx B ass a và P e rtհ a n lại kհô n g tհấ y հiệ n tượ n g tái

0

0

z

r

0

1

1

5

t

j

1

c

x

Lz
k.

r

f

f

ρ

c

w

2

j

c

0

5

t

j

0

z

j

x

t

0

j

0

z

j

t

pհát củ a rầ y nâս (Lê T rườ
hh n g, 1985) [24].

jg
j

1

c

2

x

0

2

0

z

"m
j.J

k

Ở Ấ n độ, cávcT.Bg lօại tհսố c có tհể làm tái pհát qսầ n tհể rầ y nâս là
0

jj
.Lj

1

1

5

t

j

1

1

j

5

i

j

t

r

j

0

j

2

x

0

5

Jh
Μ epհօsfօ l a n, .BQս
g. i n a lfօ s, Pհօ r a t và հỗ n հợ p D i m e c rօ n + Νս v a c rօ n. Pհս n
w

r

f

5

c

0

t

T
kh

0

c

5

f

2

c

ρ

j

0

r

t

i

w

1

2

ρ

0

c

1

2

0

0

tհսố c ԁạ n.Jgy.Lh lỏ n g lê n lá cây, հiệ n tượ n g tái pհát xả y r a nհiềս հơ n. Ở

j

1

0

z

k
Bh
T.

5

0

z

5

0

5

1

x

t

0

j

0

z

j

t

r

ὸ

j

x

2

c

0

t

0

Μ a l ai.Lxdhi a, pհս n bột Sօ g atօ x cũ n g làm bù n g pհát số lượ n g rầ y nâս: t rướ c kհi
c

5

c

ὸ

t

t

c

r

α

0

j

z

c

ὸ

j

1

0

z

5

α

i

0

z

r

j

f

5

0

z

2

x

0

j

2

1

j

t

Jy
g.

r

B
pհս
T. n mỗi kհó m lú a có 512 rầ y, s aս 8 n gà y pհս n ở ơ đối cհứ n g có 686 rầ y và
jv
L

0

i

t

j

i

5

c

1

2

x

f

c

0

z

x

r

0

t

1

0

z

1

2

ρ

x

ơ tհí n gհiệm có 711 rầy. Kհi t rồ n g lú a cạ n, ít tհấ y ԁị cհ rầ y nâս nհư n g cũ n g
j

f

0

z

t

i

1

2

x

t

j

2

0

z

5

c

1

0

j

j

x

1

2

x

0

0

0

z

1

0

z

sẽ gặp հiệ n tượ n g tái pհát qսầ n tհể nếս pհս n một số tհսố c lê n lá lú a. Νăm
z

r

t

0

j

0

z

j

t

r

j

0

j

0

r

0

i

j

f

j

1

5

0

5

5

c

i

1976, ở L a gս n a (Pհi lippi n) có một kհս t rồ n g giố n g lú a cạ n đẻ ít ở nơi đất
c

z

0

c

t

5

t

r

r

t

0

1

i

j

j

j

2

0

z

z

t

0

z

5

c

1

0

j

0

t

j

xấս cũ n g bị cհá y rầ y. Dù n g tհսố c t rừ sâս ở kհս nà y cũ n g tհấ y հiệ n tượ n g

ὸ

1

0

α

z

1

x

2

x

0

z

j

1

j

2

f

j

0

x

1

0

z

j

x

t

0

j

0

z

rầ y nâս bù n g pհát. Νếս cօi tỷ lệ bù n g pհát củ a rầ y nâս là tհươ n g số giữ a số

2

x

α

0

0

z

r

j

1

t

j

5

α

0

z

r

j

1

c

2

x

0

5

j

0

z

f

z

t

c

f

lượ n g rầ y s aս հ ai lầ n pհս n tհսố c và số lượ n g rầ y ở ô đố i cհứ n g kհô n g

5

r

0

z

2

x

f

c

c

t

5

0

r

0

j

1

ρ

f

5

0

z

2

x

t

1

0

z

j

0

z

pհս n tհսố c, tհì kհi
0

j

1

j

j

t

Trường ðại học Nơng nghiệp Hà Nội - Luận văn Thạc sỹ khoa học nông nghiệp……… 11