Bài giảng thị trường tài chính chương 13 thị trường tương lai tài chính

Thị trường Tương lai Tài chính
1
Những kiến thức cơ bản về hợp đồng tương lai
Giải thích bảng hợp đồng tương lai
Định giá hợp đồng tương lai
Đầu cơ bằng hợp đồng tương lai
Đóng vị thế trong hợp đồng tương lai
Phòng vệ với hợp đồng tương lai
Hợp đồng tương lai chỉ số trái phiếu
Hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu
Hợp đồng tương lai cổ phiếu đơn
Rủi ro trong giao dịch hợp đồng tương lai
Sự tham gia của các định chế
2
Hợp đồng tương lai là một thỏa thuận được chuẩn hóa nhằm cung
cấp hoặc nhận một lượng cụ thể một tài sản tài chính cụ thể tại
một mức giá và một ngày cụ thể.
Người mua tương lai cam kết mua tài sản cơ sở còn người bán hợp đồng
tương lai giao tài sản cơ sở
Hợp đồng tương lai được giao dịch tại sở giao dịch
Sở GD thanh toán, giao hàng, và đảm bảo cho các giao dịch trên sở
(Chú ý: Xem thêm thông tin về giao dịch tương lai tại www.nfa.futures.org)
3
Hợp đồng tương lai lãi suất áp dụng với các chứng
khoán nợ như T-bills, T-notes, T-bonds, và Eurodollar
CDs
Hợp đồng tương lai chỉ số cổ phiếu áp dụng với các chỉ
số cổ phiếu
Ngày quyết toán hợp đồng được quy định là các tháng 3,
6, 9 và 12
4

Mục tiêu của việc giao dịch tương lai
Có thể được sử dụng để đầu cơ và chứng khoán hoặc để phòng vệ rủi ro
hiện có trước biến động giá chứng khoán
Người đầu cơ mở vị thế để kiếm lợi từ những thay đổi trong giá của hợp
đồng tương lai theo thời gian
Nhà đầu cơ ngày (Day traders) có mục tiêu kiếm lợi từ diễn biến giá trong
ngày
Nhà đầu cơ vị thế (Position traders) duy trì vị thế của mình trong khoản
thời gian dài hơn
Người phòng vệ mở vị thế để giảm rủi ro mình có thể gặp phải từ những
biến đổi của giá chứng khoán hoặc lãi suất
5
Các bước trong giao dịch tương lai
Thành viên của sở giao dịch tương lai có thể là:
Nhà môi giới hoa hồng, thực hiện lệnh cho khách hàng, thường là thành
viên của một công ty môi giới
Nhà môi giới sàn (locals), thực hiện hợp đồng tương lai cho tài khoản của
chính mình
Hiện nay nhiều loại hợp đồng tương lai được thực hiện OTC
Có tính tùy biến cao hơn, phục vụ nhu cầu của người thực hiện giao dịch
Sở giao dịch hàng hóa Việt Nam (VNX) vừa được đưa vào hoạt động,
với 3 mặt hàng chủ lực là cà phê, cao su và thép.
6
Các bước trong giao dịch tương lai (cont’d)
Khách hàng phải mở một tài khoản đặt cọc tại nhà môi giới
Khoản đặt cọc ban đầu thường từ 5 tới 18% giá trị toàn bộ của hợp đồng
Hợp đồng tương lai được “khớp giá thị trường” hàng ngày
Khách hàng sẽ nhận được cuộc gọi đặt cọc nếu giá trị hợp đồng biến đổi theo
hướng tiêu cực
7

Các bước trong giao dịch tương lai (cont’d)
Cách thức thực hiện lệnh
Doanh nghiệp môi giới chuyển lệnh của khách hàng tới các trạm điện
thoại trên sàn
Nhà môi giới sàn thực hiện việc kết nối lệnh
Khi hai nhà giao dịch trên sàn đạt được thỏa thuận thông qua khớp giá
công khai, thông tin được chuyển giao cho khách hàng
Nhà môi giới sàn nhận được tiền hoa hồng dưới hình thức chênh lệch
Sở giao dịch tương lai đóng vai trò là trung tâm thanh toán.
8
Ví dụ yết giá tương lai T-Bill:
Discount
Open High Low Settle Change Settle Change Open
Sept 2005 93.80 94.05 93.80 94.05 +.28 5.95 –.28 2,519
9
Characteristic of
Futures Contract
Treasury Bond Futures Treasury Note Futures
Size $100,000 face value $100,000 face value
Deliverable grade Treasury bonds maturing at least 15
years from date of delivery is not
callable; coupon rate is 8%
Treasury notes maturing at least
6.5 years but not more than 10
years from the first day of the
delivery month; coupon rate is
6%
Price quotation In points ($1,000) and thirty-seconds
of a point
In points ($1,000) and thirty-

seconds of a point
Minimum price
fluctuation
One thirty-second (1/32) of a point,
or $31.25 per contract
One thirty-second (1/32) of a
point, or $31.25 per contract
Daily trading limits Three points ($3,000) per contract
above or below the previous day’s
settlement price
Three points ($3,000) per
contract above or below the
previous day’s settlement price
Settlement months March, June, September, December March, June, September,
December
10
Thông thường giá của hợp đồng tương lai tài chính phản ánh giá
dự kiến của chứng khoán cơ sở vào ngày tất toán.
Giá trị hợp đồng thay đổi khi có sự thay đổi trong giá tài sản tài chính
Những nhân tố ảnh hưởng tới giá tài sản dự kiến làm ảnh hưởng tới giá cả
của hợp đồng tương lai:
Giá hiện tại của tài sản
Các điều kiện thị trường và kinh tế
Tác động của chi phí cơ hội
Những người mua tương lai chỉ số cổ phiếu không được nhận cổ tức như
khi mua cổ phiếu
Khoản tiền đầu tư khi mua tương lai chỉ số cổ phiếu ít hơn so với đầu tư
thông thường.
11
Việc đầu cơ được thực hiện bằng cách giao dịch tương lai T-Bill

Cách đầu cơ tùy thuộc vào dự tính diễn biến lãi suất tương lai
Mua tương lai nếu lãi suất dự kiến giảm
Bán tương lai nếu lãi suất dự kiến tăng
Khoản lỗ tối đa khi đầu cơ bằng cách mua tương lai là giá phải trả
để mua chứng khoán
12
13
0
0
Payoff from Purchasing Futures Payoff from Selling Futures
MV of Futures
at Settlement
MV of Futures
at Settlement
An investor anticipates that interest rates are going to decrease.
Consequently, she purchases a T-bill futures contract for
94.20 in February. On the March settlement date, the T-bill
futures contract has a price of 94.70. What is the investor’s
nominal profit from this strategy?
000,5$000,942$000,947$Profit
=
−
=
14
An investor anticipates that interest rates are going to increase.
Consequently, she sells a T-bill futures contract for 94.20 in
February. On the March settlement date, the T-bill futures
contract has a price of 93.50. What is the investor’s nominal
profit from this strategy?
000,7$000,935$000,942$Profit

=
−
=
15
Tác động của việc dùng đòn bẩy (leverage)
Lợi suất được gia tăng một cách đáng kể vì mỗi nhà đầu tư
chỉ phải đặt một lượng tiền đảm bảo ban đầu (margin) tương
đối nhỏ.
16
Phần lớn các giao dịch tương lai đều được đóng bằng cách mở một
vị thế bù (offsetting position) trước hạn
Ví dụ: Các nhà đầu cơ mua tương lai trái phiếu sẽ bán các trái phiếu tương
đương có cùng ngày tất toán.
Nếu giá tương lai tăng lên, nhà đầu cơ sẽ mua tương lai và hiện thực
hóa lãi.
Chỉ có khoảng 2% các giao dịch tương lai được kết thúc bằng cách thực sự
giao và nhận hàng.
17
A speculator purchased a futures contract on T-bonds at a price of
90–12. Two months later, the speculator sells the same
futures contract in order to close out the position. At that
time, the futures contract specifies 93–14 of the par value as
the price. What is the nominal profit from this futures
transaction?
50.062,3$00.375,90$50.437,93$Profit =−=
18
Sự khác biệt giữa lượng tài sản có nhạy cảm với lãi suất
và tài sản nợ nhạy cảm với lãi suất thể hiện mức rủi ro
lãi suất của định chế tài chính.
Trong dài hạn, định chế tài chính có thể tái cơ cấu tài sản có và tài sản nợ

Trong ngắn hạn, định chế có thể sử dụng hợp đồng tương lai tài chính để
phòng vệ (hedge) phần lộ rủi ro lãi suất của mình.
19
Sử dụng hợp đồng tương lai để phòng vệ bán (short
hedge)
Nếu định chế có nhiều tài sản nợ nhạy cảm với lãi suất hơn tài
sản có nhạy cảm với lãi suất, định chế này sẽ bị thiệt hại nếu
lãi suất tăng lên.
Định chế sẽ bán tương lai các chứng khoán với đặc điểm tương tự như
tài sản có của mình.
Nếu lãi suất tăng lên trong tương lai, phần lỗ của các tài sản có nhạy
cảm với lãi suất sẽ được bù đắp bởi phần lãi thu được từ việc bán tương
lai.
20
Sử dụng hợp đồng tương lai để phòng vệ bán (cont’d)
Lợi ích từ việc sử dụng phòng vệ bán
Hợp đồng tương lai lãi suất có thể chặn cả những sự kiện có lợi và bất
lợi
Phân phối xác suất lợi suất hẹp hơn khi có phòng vệ, do đó giúp các
định chế tham gia giao dịch tương lai lãi suất giảm mức biến động lợi
suất của họ.
21
Sử dụng hợp đồng tương lai lãi suất để phòng vệ bán (cont’d)
Phòng vệ chéo (Cross-hedging) là việc sử dụng hợp đồng tương lai đối
với một tài sản tài chính để phòng vệ vị thế cho một tài sản tài chính khác.
Hiệu quả của việc phòng vệ này phụ thuộc vào mức tương quan giữa giá trị thị
trường của hai tài sản tài chính trong giao dịch.
Ví dụ: Mở vị thế bán trái phiếu chính phủ để phòng vệ rủi ro lãi suất của một
danh mục trái phiếu doanh nghiệp.
Kể cả khi mức độ tương quan là cao, giá trị thị trường của hợp đồng tương lai

cũng có thể biến động không trùng khớp với tài sản được phòng vệ.
22
Sử dụng hợp đồng tương lai để phòng vệ mua (long hedge)
Nếu một định chế có nhiều tài sản có nhạy cảm với lãi suất
hơn so với tài sản nợ nhạy cảm với lãi suất, nó sẽ chịu tác
động xấu nếu lãi suất thị trường giảm xuống.
If an institution has more rate-sensitive assets than liabilities,
it will be adversely affected by declining interest rates
Định chế đó có thể mua tương lai T-bill để khóa giá vào một ngày cụ
thể trong tương lai.
Nếu lãi suất giảm xuống, sự thiệt hại đem lại cho định chế sẽ được bù
đắp bởi lợi nhuận từ vị thế tương lai.
23
Phòng vệ lộ rủi ro thuần
Lộ rủi ro thuần (Net exposure) phản ánh sự khác biệt giữa vị
thế tài sản có và vị thế tài sản nợ.
Ví dụ: Một ngân hàng có tài sản nợ và tài sản có dài hạn lãi suất
cố định
Nếu lãi suất tăng, giá trị của tài sản có sẽ giảm, nhưng ngân hàng được lợi
từ tài sản nợ.
24
Hợp đồng tương lai chỉ số trái phiếu cho phép việc
mua và bán một chỉ số trái phiếu tại mức giá nhất định
vào một ngày nhất định
A bond index futures contract allows for the buying an
selling of a bond index for a specified price at a
specified date
Tại CBOT có thể giao dịch Municipal Bond Index
(MBI) futures
Dựa trên Bond Buyer Index gồm 40 trái phiếu nghĩa vụ phổ thông

(general obligation bonds) và trái phiếu thu nhập (revenue bonds)
25