BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
ng
--------------------
hi
ep
do
w
n
Lý Thục Hiền
lo
ad
ju
y
th
yi
pl
al
n
ua
MỐI QUAN HỆ GIỮA KỸ NĂNG CHÍNH TRỊ
VỚI XU HƯỚNG KHỞI NGHIỆP KINH DOANH
CỦA SINH VIÊN CHÍNH QUY
NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
ht
vb
k
jm
gm
om
l.c
ai
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
n
a
Lu
n
va
y
te
re
th
TP. Hồ Chí Minh – Năm 2010
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
ng
--------------------
hi
ep
do
w
n
Lý Thục Hiền
lo
ad
ju
y
th
yi
MỐI QUAN HỆ GIỮA KỸ NĂNG CHÍNH TRỊ
VỚI XU HƯỚNG KHỞI NGHIỆP KINH DOANH
CỦA SINH VIÊN CHÍNH QUY
NGÀNH QUẢN TRỊ KINH DOANH
pl
n
ua
al
n
va
ll
fu
m
oi
Chuyên ngành: Quản trị kinh doanh
Mã số: 60.34.05
at
nh
z
z
ht
vb
k
jm
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
om
l.c
ai
gm
n
a
Lu
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC
TS. TRẦN HÀ MINH QUÂN
n
va
y
te
re
th
TP. Hồ Chí Minh – Năm 2010
i
LỜI CẢM ƠN
ng
hi
Tơi có thể hồn thành luận văn này khơng chỉ là cơng sức của riêng tơi mà
ep
do
cịn là sự đóng góp của các thầy cơ, bè bạn và đồng nghiệp của tơi. Vì lẽ đó,
w
Tơi muốn đặc biệt nhắc đến thầy Trần Hà Minh Quân như là người thầy
n
lo
hướng dẫn, người đã tin tưởng và ủng hộ nhiệt thành ý tưởng nghiên cứu này ngay
ad
từ những phút đầu tiên nghe nói đến.
y
th
ju
Các tác giả - tập thể và cá nhân của những tài liệu tham khảo – chính nhờ
yi
kiến thức và kinh nghiệm của họ mà tôi đã có thể mở rộng kiến thức, đồng thời tiết
pl
al
kiệm rất nhiều thời gian.
n
ua
Ngồi ra, tơi muốn cảm ơn đến thầy Trần Hồng Hải, Cô Trương Thị Thúy
n
va
Vân, Cô Phạm Thu Hiền, Cô Đặng Tuyết Trinh, người đã giúp đỡ rất nhiều trong
ll
fu
việc giúp tôi tiếp cận các bạn sinh viên tham gia thảo luận tay đôi, tham gia trả lời
oi
m
bảng câu hỏi. Chân thành cảm ơn những đáp viên đã dành thời gian trả lời cho khảo
at
cứu.
nh
sát này. Sự đóng góp của họ có vai trị quyết định đến sự thành công của nghiên
z
Tôi rất may mắn được sự hỗ trợ của công ty LQI và các cộng tác viên tham
z
ht
vb
gia hỗ trợ nhập liệu. Rất vui được gửi lời cảm ơn đến họ.
jm
Tôi đặc biệt chịu ơn những người bạn đã dành nhiều giờ để đọc bản nháp và
k
cung cấp cho tôi những thông tin quan trọng về những điểm cần cải thiện. Mặc dù
gm
l.c
ai
đơi lúc có những lời góp ý nặng lời (nhưng lúc nào cũng rất hữu ích), họ đã liên tục
a
Lu
của họ, tôi muốn cảm ơn chị Phan Thanh Chi, anh Đào Quy Vũ.
om
củng cố niềm tin của tơi về ý tưởng nghiên cứu này. Vì sự thẳng thắn và hiểu biết
n
Tôi cũng xin bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc tới tất cả các thầy cô của khoa Quản
n
va
Trị Kinh Doanh trường Đại học Kinh tế TP.HCM đã truyền đạt các bài học lý
cũng như công tác nghiên cứu trong tương lai.
th
Và tôi tin rằng đây sẽ là kinh nghiệm quý báu giúp tôi thành cơng trong cơng việc
y
học và đó chính là những kiến thức nền tảng giúp tơi có thể hồn thành tốt luận văn.
te
re
thuyết cũng như những kinh nghiệm thực tế, những phương pháp nghiên cứu khoa
ii
Cuối cùng, tôi vô cùng biết ơn cuộc đời đã cho tơi lựa chọn một gia đình nhỏ
đầm ấm như ngày hôm nay. Chồng và con nhỏ của tôi luôn yêu thương và động
ng
viên tôi trong suốt thời gian tôi thực hiện luận văn.
hi
ep
Tháng 6 – 2010
do
Lý Thục Hiền
w
n
lo
ad
ju
y
th
yi
pl
n
ua
al
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
ht
vb
k
jm
om
l.c
ai
gm
n
a
Lu
n
va
y
te
re
th
iii
LỜI CAM ĐOAN
ng
hi
ep
Tôi xin cam đoan luận văn thạc sĩ “Mối quan hệ giữa kỹ năng chính trị với xu
do
hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên chính quy ngành quản trị kinh doanh”
w
n
là kết quả của quá trình học tập, nghiên cứu khoa học độc lập và nghiêm túc. Các số
lo
liệu trong luận văn được thu thập từ thực tế có nguồn gốc rõ ràng, đáng tin cậy,
ad
y
th
được xử lý trung thực và khách quan.
ju
Tháng 6 – 2010
yi
pl
Lý Thục Hiền
n
ua
al
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
ht
vb
k
jm
om
l.c
ai
gm
n
a
Lu
n
va
y
te
re
th
iv
MỤC LỤC
ng
LỜI CẢM ƠN ................................................................................................ i
hi
ep
LỜI CAM ĐOAN.......................................................................................... ii
do
w
MỤC LỤC .................................................................................................... iv
n
lo
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT..................................... vii
ad
ju
y
th
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU .............................................................. viii
yi
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ .................................................... ix
pl
ua
al
TÓM TẮT ..................................................................................................... 1
n
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN ........................................................................ 2
n
va
ll
fu
1.1. Giới thiệu .......................................................................................................2
oi
m
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ......................................................................................6
nh
1.3. Giới hạn nghiên cứu ......................................................................................7
at
1.4. Phương pháp nghiên cứu ...............................................................................7
z
1.5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài ...........................................................................8
z
vb
ht
CHƯƠNG 2. ................................................................................................ 10
jm
k
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MƠ HÌNH NGHIÊN CỨU ................................. 10
gm
2.1. Giới thiệu .....................................................................................................10
ai
om
l.c
2.2. Cơ sở lý luận ...............................................................................................10
a
Lu
2.2.1. Xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên quản trị kinh doanh .10
n
2.2.2. Kỹ năng chính trị ..................................................................................11
va
n
2.3. Mơ hình nghiên cứu ....................................................................................16
th
3.1. Giới thiệu .....................................................................................................19
y
CHƯƠNG 3. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ...................................... 19
te
re
2.4. Tóm tắt ........................................................................................................17
v
3.2. Qui trình nghiên cứu....................................................................................19
3.3. Thang đo ......................................................................................................21
ng
hi
3.3.1. Thang đo kỹ năng chính trị .....................................................................22
ep
do
3.3.2. Thang đo xu hướng khởi nghiệp kinh doanh ...........................................22
w
3.4. Thiết kế nghiên cứu .....................................................................................24
n
lo
ad
3.4.1. Nghiên cứu sơ bộ ..................................................................................24
ju
y
th
3.4.2. Nghiên cứu chính thức ..........................................................................25
yi
3.5. Tóm tắt ........................................................................................................27
pl
ua
al
CHƯƠNG 4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................. 28
n
4.1. Giới thiệu .....................................................................................................28
va
Kết quả nghiên cứu định tính .....................................................................28
n
4.2.
ll
fu
4.3. Kết quả nghiên cứu định lượng ...................................................................29
m
oi
4.3.1. Mô tả mẫu .................................................................................................29
nh
at
4.3.1. Kiểm định độ tin cậy của thang đo ...........................................................31
z
z
4.3.2. Phân tích nhân tố khám phá (EFA) ..........................................................35
vb
Kiểm định mơ hình nghiên cứu ..................................................................41
ht
4.4.
jm
k
4.4.1. Phân tích ma trận tương quan ...................................................................41
gm
l.c
ai
4.4.2. Phân tích hồi quy ......................................................................................42
om
4.4.3. Ý nghĩa các hệ số hồi qui riêng phần trong mơ hình ...............................43
n
a
Lu
4.4.4 Kết quả kiểm định các giả thuyết nghiên cứu trong mô hình ...................44
va
4.5. Tóm tắt ........................................................................................................45
n
CHƯƠNG 5. Ý NGHĨA VÀ KẾT LUẬN ................................................. 47
y
th
5.2. Kết quả chính và đóng góp của nghiên cứu ................................................47
te
re
5.1. Giới thiệu .....................................................................................................47
vi
5.3. Hạn chế của đề tài và hướng nghiên cứu tiếp theo .....................................52
TÀI LIỆU TRÍCH DẪN ............................................................................ 54
ng
hi
Phụ lục 1. CƠNG CỤ THU THẬP DỮ LIỆU ĐỊNH TÍNH: DÀN BÀI
ep
THẢO LUẬN TAY ĐÔI ............................................................................ 60
do
w
Phụ lục 2. CÂU HỎI KHẢO SÁT CHÍNH THỨC ................................. 63
n
lo
ad
Phụ lục 3. KIỂM TRA GIẢ ĐỊNH CỦA HỒI QUY BỘI ....................... 66
y
th
Phụ lục 4. MÔ TẢ THÊM VỀ MẪU ........................................................ 72
ju
yi
Phụ lục 4. THANG ĐO THAM KHẢO .................................................... 73
pl
n
ua
al
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
ht
vb
k
jm
om
l.c
ai
gm
n
a
Lu
n
va
y
te
re
th
vii
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU, CHỮ VIẾT TẮT
ng
hi
ep
do
w
AS
: Sự chân thật rõ ràng (Apparent Sincerity
Ctg
: Các tác giả
EFA
: Phân tích nhân tố khám phá (exploratory factor analysis)
n
: Ảnh hưởng cá nhân lẫn nhau (Interpersonal Influence)
lo
II
ad
: Năng lực mạng lưới (Networking Ability)
: Ảnh hưởng lẫn nhau trong mạng lưới
yi
NAII
: Kinh Doanh
ju
NA
y
th
KD
pl
: Kỹ năng chính trị (Political skill)
QTKD
: Quản trị kinh doanh
SA
: Sự sắc sảo xã hội (Social Astuteness)
TPHCM
: Thành phố Hồ Chí Minh
n
ua
al
PS
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
ht
vb
k
jm
om
l.c
ai
gm
n
a
Lu
n
va
y
te
re
th
viii
DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU
ng
hi
ep
do
w
Tiến độ thực hiện các nghiên cứu .........................................................20
Bảng 3.2.
Thang đo và mã hóa thang đo ...............................................................23
Bảng 4.1.
Mô tả mẫu .............................................................................................29
Bảng 4.2.
Mô tả các biến quan sát của khái niệm kỹ năng chính trị và xu hướng
n
Bảng 3.1.
lo
ad
Kết quả Cronbach Alpha của thang đo kỹ năng chính trị .....................32
Bảng 4.4.
doanh
...............................................................................................................34
Bảng 4.5.
Kết quả EFA của thang đo kỹ năng chính trị........................................36
Bảng 4.6.
Kết quả Cronbach Alpha của thang đo ảnh hưởng lẫn nhau trong mạng
lưới
...............................................................................................................38
Bảng 4.7.
Kết quả EFA của thang xu hướng khởi nghiệp kinh doanh .................39
Bảng 4.8.
Bảng tóm tắt giả thuyết sau khi xử lý EFA cho biến kỹ năng chính trị40
Bảng 4.9.
Ma trận hệ số tương quan giữa các biến trong mơ hình .......................41
ju
Bảng 4.3.
yi
y
th
khởi nghiệp kinh doanh .............................................................................................30
pl
Kết quả Cronbach Alpha của thang đo xu hướng khởi nghiệp kinh
n
ua
al
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
Chỉ tiêu đánh giá độ phù hợp của mơ hình........................................42
Bảng 4.11.
Chỉ tiêu đánh giá độ phù hợp của mơ hình........................................43
Bảng 4.12.
Các thơng số thống kê của từng biến trong mơ hình .........................44
Bảng 4.13.
Kết luận các giả thuyết nghiên cứu ...................................................45
z
Bảng 4.10.
ht
vb
k
jm
om
l.c
ai
gm
n
a
Lu
n
va
y
te
re
th
ix
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ, ĐỒ THỊ
ng
hi
ep
do
Hình 2.1. Mơ hình đề xuất ........................................................................................17
w
Hình 3.1. Quy trình nghiên cứu ...............................................................................21
n
lo
Hình 4.1. Mơ hình hiệu chỉnh ...................................................................................40
ad
ju
y
th
yi
pl
n
ua
al
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
ht
vb
k
jm
om
l.c
ai
gm
n
a
Lu
n
va
y
te
re
th
1
TĨM TẮT
ng
Mục đích chính của nghiên cứu này là khám phá vai trị của kỹ năng chính
hi
ep
trị, bao gồm năng lực mạng lưới, sự sắc sảo xã hội, ảnh hưởng cá nhân lẫn nhau và
do
sự chân thành rõ ràng đối với xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên .
w
Phương pháp nghiên cứu sử dụng để kiểm định mô hình nghiên cứu gồm
n
lo
nghiên cứu sơ bộ và nghiên cứu chính thức. Nghiên cứu sơ bộ định tính với sinh
ad
y
th
viên chính quy trường ĐH Kinh Tế được dùng thực hiện để điều chỉnh thang đo liên
ju
quan các khái niệm trên. Sau đó, thực hiện tiếp nghiên cứu sơ bộ định lượng (pilot
yi
study) với kỹ thuật phỏng vấn trực tiếp với số mẫu n = 35. Cuối cùng, nghiên cứu
pl
ua
al
chính thức được thực hiện bằng phương pháp định lượng thông qua kỹ thuật tự báo
n
cáo với một mẫu là 394 sinh viên đại học chính quy tại TP.HCM. Nghiên cứu này
n
va
dùng để kiểm định mơ hình nghiên cứu.
ll
fu
Kết quả nghiên cứu cho thấy ảnh hưởng lẫn nhau trong mạng lưới (do thành
oi
m
phần năng lực mạng lưới và ảnh hưởng cá nhân lẫn nhau chập lại) là một trong
nh
những nguyên nhân làm gia tăng xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên.
at
Vì vậy, mức độ ảnh hưởng lẫn nhau trong mạng lưới của cá nhân sinh viên đóng vai
z
z
trị quan trọng trong việc khởi nghiệp kinh doanh của họ. Ngoài ra, sự chân thật rõ
vb
ht
ràng cũng góp phần giải thích cho xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên.
jm
Nhìn chung, mức độ xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên hiện nay vẫn
k
gm
chưa cao.
l.c
ai
Các kết quả nghiên cứu đem lại một số hàm ý cho các nhà trường, cơ sở giáo
om
dục kinh doanh, giáo dục doanh nhân của Việt Nam. Trong quá trình xây dựng
a
Lu
chương trình đào tạo kỹ năng cho sinh viên khởi nghiệp kinh doanh cần quan tâm
n
thêm vai trị của kỹ năng chính trị. Đồng thời nếu nhà trường muốn hướng tới mục
va
n
tiêu đào tạo các doanh nhân và nâng cao số lượng dự án khởi nghiệp kinh doanh từ
y
cách chuyên nghiệp và phù hợp hơn.
te
re
sinh viên thì nhà trường cần tập trung thêm cho chương trình hướng nghiệp một
th
2
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN
ng
1.1. Giới thiệu
hi
Nghề nghiệp 1 được hiểu là: “Công việc chuyên làm theo sự phân công của
ep
do
xã hội hay là tính thành thạo trong 1 cơng việc nào đó” (Nguyễn Như Ý và ctg,
w
2007). “Lựa chọn” có nghĩa là chọn hay tách rời hai hay nhiều điều mà được xem
n
lo
là thích hơn. (Tự điển Webster, 1998). “Lựa chọn nghề nghiệp” là bao gồm lựa
ad
chọn một nghề nghiệp hơn hẳn nghề nghiệp khác. Con đường đi đến sự thành cơng
y
th
ju
của nghề nghiệp có nhiều cách khác nhau. Vì vậy, phạm vi nghiên cứu về “nghề
yi
nghiệp” thu hút rất nhiều sự quan tâm của các nhà khoa học từ rất sớm. Lý thuyết
pl
al
hành vi nghề nghiệp bắt đầu xuất hiện đầu những năm 1900, theo Frank Parson
n
ua
(1909) – ông được xem là cha đẻ của lý thuyết hành vi nghề nghiệp. Parson (1909)
n
va
gợi ý một cá nhân để có được nghề nghiệp phù hợp thì nên: (1) tự hiểu bản thân
fu
mình,(2) hiểu u cầu cơng việc, (3) chọn lựa nghề nghiệp dựa trên kiến thức và lý
ll
luận hợp lý. Mơ hình lý thuyết hành vi nghề nghiệp của ơng là tiền đề cho các lý
m
oi
thuyết phát triển nghề nghiệp hiện đại sau này: như lý thuyết phát triển nghề
nh
at
nghiệp theo các giai đoạn phát triển cuộc đời (Super,1957); lựa chọn nghề nghiệp
z
gắn với sở thích tính cách cá nhân (Holland,1997); lựa chọn nghề nghiệp liên quan
z
ht
vb
đến các tác động bên ngồi (Tính sẵn sàng của cơng việc, việc trả lương cao)
jm
(Beyon và ctg, 1998); hay lựa chọn nghề nghiệp ảnh hưởng rất nhiều đến sự nhận
k
thức xã hội và sự tự điều chỉnh nhận thức của bản thân (Lent và ctg, 1994). Do
gm
l.c
ai
vậy, khi cá nhân có xu hướng làm việc tại tổ chức hay xu hướng tự làm chủ thì
om
cũng do nhiều nền tảng lý thuyết tác động đến việc lựa chọn nghề nghiệp của mình.
Chọn lựa nghề nghiệp là một trong những việc khó khăn nhất mà sinh viên sẽ phải
n
a
Lu
1
n
va
Thông thường thuật ngữ “job”, “Occupation”, “Career” được sử dụng thay thế nhau. Tuy nhiên thực tế
chúng có ý nghĩa khác nhau. Trong phạm vi đề tài này, tác giả sẽ sử dụng chúng với các ý nghĩa sau:
Job (cơng việc): được hiểu là vai trị làm việc tại 1 tổ chức cụ thể (được trả lương hay là không được trả
lương); Occupation (nghề nghiệp): là một tập hợp danh mục công việc với những đặc điểm tương tự (ví dụ:
nhà giáo, nhà khoa học, nhà quản trị); Career (sự nghiệp, nghề nghiệp): là một chặng đường đời người của
việc xây dựng và làm tốt việc sử dụng các kỹ năng, tri thức và kinh nghiệm. Nó là tổng hợp tất cả những sự
kiện và mối quan hệ trong cuộc sống: như là gia đình, bạn bè, giáo dục, cơng việc và những hoạt động giải
trí.
y
te
re
th
3
quyết định. Lĩnh vực nghề nghiệp quản trị kinh doanh khá rõ ràng, nhưng nghề
nghiệp nào sẽ được xem là lý tưởng và có ý nghĩa cho cuộc đời của mỗi con người
ng
khi đang đầu tư học tập tại ngành QTK? Theo Richard (2001) với hai ý thức tìm
hi
ep
việc “theo truyền thống” và “để thay đổi cuộc đời” thì mỗi người cần phân biệt
do
tương đối để từ đó xác định được cách thức nhất định để định hướng cuộc săn tìm
w
n
cơng việc. Với phương thức tìm việc “thay đổi cuộc đời” thì đấy chính là ta đang
lo
ad
tìm một ý nghĩa cuộc đời, tìm đến những nơi mà ta có thể phát triển phù hợp với
y
th
năng khiếu và niềm đam mê, dù có phải thuyết phục chủ tuyển dụng (nếu có). Kiểu
ju
săn tìm cơng việc này thì khơng có theo bất kỳ cơng thức nào, nó địi hỏi ta phải
yi
pl
sáng tạo trên chính sự đam mê của ta. Theo Curt Rosengren2, đam mê được hiểu là
ua
al
một nguồn năng lượng, nó giúp ta tự tin hơn, nó ni dưỡng sự kiên trì của bản
n
thân ta. “Săn tìm cơng việc để thay đổi cuộc đời” (dịch giả Thái Hùng Tâm, 2004)
va
n
là “một cuộc thăm dị”, và ở đó ta cũng cần thêm sự đam mê. Vậy nếu ta càng có
ll
fu
nhiều thơng tin để thăm dị nghề nghiệp có ý nghĩa trong cuộc đời, thì ta càng tự tin
m
oi
chọn lựa cơng việc phù hợp, vậy câu hỏi đặt ra: khi chính sở thích và niềm đam mê
at
nh
của ta là tự làm chủ và mong muốn khởi nghiệp kinh doanh sau khi tham gia học
z
tập thì liệu ta cần thêm nguồn thơng tin nào để thăm dị xu hướng khởi nghiệp kinh
z
doanh của mình? Và liệu rằng quyết định khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên
vb
ht
(hay sinh viên vừa tốt nghiệp) thì có phù hợp trong điều kiện thực tiễn ngày nay
jm
k
hay khơng? Vì lẽ đó, chủ đề tìm hiểu xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh
ai
gm
viên quả là một chủ đề thật thú vị.
l.c
Hằng năm, để giúp sinh viên định hướng nghề nghiệp tốt hơn sau khi ra
om
trường, các trường đại học, cao đẳng đã có sự liên kết với các doanh nghiệp nhằm tổ
a
Lu
chức những chương trình hướng nghiệp, ngày hội việc làm, ngày hội sinh viên. Dù
n
chưa thật sâu sát và chưa giải quyết triệt để vấn đề việc làm, nhưng qua đó phần nào
va
n
giúp sinh viên tiếp cận được gần hơn, có cái nhìn cụ thể hơn, có thể thăm dị về
y
te
re
nghề nghiệp trong tương lai của mình. Qua đó ta thấy được dưới áp lực xã hội, hoạt
th
2
Tham khảo thêm về tác giả và nội dung liên quan đến thuật ngữ “đam mê” tại trang
/>
4
động hướng nghiệp3 đã được chú trọng rất nhiều. Mặc khác, các nghiên cứu tại Việt
Nam liên quan đến kỹ năng dành cho sinh viên thì cũng tập trung vào nhóm sinh
ng
viên lựa chọn việc đi làm thuê cho các tổ chức. Chẳng hạn, như nghiên cứu của Vũ
hi
ep
Thế Dũng (2005), nghiên cứu đã “chỉ ra những kết quả ban đầu về những kỹ năng
do
mà doanh nghiệp đang tìm kiếm ở những ứng viên chuyên ngành quản lý/ kinh tế
w
n
mới tốt nghiệp đại học. Ba nhóm kỹ năng với 17 kỹ năng cụ thể được phân loại từ
lo
ad
cơ bản, giá trị gia tăng, đến kỹ năng dành cho các nhà lãnh đạo trong tương lai là
y
th
những định hướng rất cụ thể cho các sinh viên chuẩn bị tốt nghiệp ra trường trong
ju
việc chuẩn bị hành trang cho mình khi đi xin việc”. Hay nghiên cứu của Trần
yi
pl
Quang Trung (2004) đề cập đến năng lực của sinh viên tốt nghiệp trong hành trình
ua
al
đáp ứng yêu cầu của nhà tuyển dụng. Tuy nhiên, vấn đề hướng nghiệp cho nghề tự
n
làm chủ thì ít được trao đổi hơn, chủ yếu tập trung vào việc tạo ra các môi trường
va
n
thực hành khởi sự kinh doanh. Chẳng hạn như cuộc thi “dự án khởi nghiệp của sinh
ll
fu
viên” hay chương trình truyền hình “Làm giàu khơng khó”. Thơng qua các hoạt
m
oi
động này thì việc tác động vào việc giải thích nghề tự làm chủ cũng chưa hồn
at
nh
thiện. Thiết nghĩ, cần có những nghiên cứu trong chủ đề xu hướng khởi nghiệp dành
z
cho sinh viên để hỗ trợ sinh viên trong việc tự hiểu nghề và hiểu mình.
z
Ngành học là cốt lõi của việc đào tạo được làm đúng nghề mình ưa thích.
vb
ht
Một ngành được xem là phù hợp khi được học trong ngành đó ta làm được một
jm
k
nghề như mong muốn và đó là nghề mà mình u thích. Và mối quan hệ giữa ngành
gm
và nghề trong ngành quản trị kinh doanh là một mối quan hệ rất mật thiết với nhau.
om
l.c
ai
Như tại Hoa Kỳ, cụm nghề nghiệp Quản trị Kinh doanh4” được hiểu là “lập kế
a
Lu
3
n
Sosik & Godshalk (2000); Dutton (2003) cho rằng “Hướng nghiệp tạo cơ hội nâng cao hiệu quả cho sự
nghiệp trong điều khoản của xem xét lựa chọn nghề nghiệp, phát triển một kế hoạch nghề nghiệp và sau đó
sử dụng những công cụ phù hợp để theo đuổi kế hoạch sự nghiệp. Nghiên cứu cho thấy có mối quan hệ
thuận giữa hướng nghiệp và việc phát triển nghề nghiệp của người được hướng nghiệp (trích dẫn bởi Everist,
2005).
4
States' Career Clusters Initiative (SCCI)
(update 1/2/2010).
Sáng kiến các cụm nghề nghiệp (Career Cluster) như là sáng kiến xây dựng sự liên kết - là một nỗ lực hợp
tác giữa Bộ giáo dục Hoa Kỳ, Văn phòng hướng nghiệp và giáo dục người lớn (Office of Vocational and
Adult Education - OVAE), Trường Quốc tế - đến văn phòng làm việc (National School-to-Work Office NSTWO) và Ủy ban tiêu chuẩn kỹ năng quốc gia (National Skill Standards Board - NSSB).
n
va
y
te
re
th
5
hoạch, tổ chức, chỉ đạo và đánh giá các chức năng kinh doanh quan trọng đến hiệu
quả hoạt động kinh doanh và sản xuất. Ngành quản trị Kinh doanh và cơ hội nghề
ng
nghiệp Quản trị ln có sẵn trong mọi lĩnh vực của nền kinh tế”, và nó bao gồm các
hi
ep
con đường nghề nghiệp (1) Quản trị kinh doanh tổng hợp; (2) quản trị thông tin
do
kinh doanh; (3) quản trị nguồn nhân lực; (4) quản trị điều hành; (5) hỗ trợ quản trị.
w
n
Sinh viên có thể sử dụng các cụm nghề nghiệp Quản trị kinh doanh để điều tra một
lo
ad
loạt các lựa chọn nghề nghiệp trong quản trị kinh doanh. Cách tiếp cận cụm nghề
y
th
nghiệp làm cho sinh viên dễ dàng hơn để hiểu sự liên quan của các khóa học yêu
ju
cầu và giúp sinh viên lựa chọn các khóa học không bắt buộc khôn ngoan hơn. Cụm
yi
pl
nghề nghiệp xác định các kiến thức và kỹ năng học viên cần phải có vì chúng theo
ua
al
đuổi một lộ trình hướng tới mục tiêu nghề nghiệp của họ. Các kiến thức và kỹ năng
n
được nhận dạng từ một cơ sở vững mạnh cho sự thành công người học, dù người
va
n
học ở trường trung học, đại học, đào tạo kỹ thuật hoặc tại nơi làm việc. Cụm nghề
ll
fu
nghiệp5 liên kết những gì học sinh học tại trường với những kiến thức và kỹ năng
m
oi
cần thiết cho sự thành công trong trường và nghề nghiệp. Như vậy, sau khi sinh
at
nh
viên học tập ngành quản trị kinh doanh, thì sinh viên đó có thể tự mở cơng ty làm
z
chủ. Nếu sinh viên thật sự có xu hướng khởi nghiệp kinh doanh thì sinh viên ln
z
muốn chuẩn bị các kỹ năng cần thiết nhất để làm hành trang cho việc khởi nghiệp
vb
ht
của riêng mình. Vậy với vai trị là một chủ doanh nghiệp thì việc địi hỏi kỹ năng
jm
k
quản trị và kỹ năng lãnh đạo thì sẽ có quan hệ như thế nào. Hay với kỹ năng chính
ai
gm
trị - một kỹ năng vừa được xem là kỹ năng cứng, vừa được xem là kỹ năng mềm thì
l.c
tác động của kỹ năng này đến xu hướng khởi nghiệp kinh doanh là có hay khơng?
om
Bởi người mà có kỹ năng chính trị thì có khả năng nhận thức chính xác các mối
a
Lu
quan hệ quyền lực chủ chốt trong tổ chức, hiểu được quyền lực tạo nên quan điểm
n
và hành động của các nhóm khách hàng (bên trong và bên ngồi), các nhà cạnh
va
n
tranh, và cịn nhận thức được tình hình thực tế bên ngồi và bên trong tổ chức một
y
te
re
cách sâu sắc, cùng ảnh hưởng những người liên quan để đạt được mục tiêu chung
th
5
Tại Hoa Kỳ, cụm nghề nghiệp giúp đỡ các cố vấn học tập trong việc lên kế hoạch giáo dục cho sinh viên
phù hợp với tính cá nhân cao của từng sinh viên nhằm giúp đỡ sinh viên đạt được mục tiêu nghề nghiệp.
6
của tổ chức. Tất cả tổ chức đều có một hệ thống kết nối vơ hình, nhưng chính hệ
thống này sẽ có ảnh hưởng rất mạnh mẽ. Nhà quản trị mà có khả năng đọc được
ng
những xu hướng thực tế này thì càng có khả năng ảnh hưởng những người ra quyết
hi
ep
định thực, khi các quyết định hướng đến tính đồng thuận và vì vào mục tiêu và lợi
do
ích của tổ chức thì hiệu quả hoạt động của tổ chức đó càng cao. Và dường như kỹ
w
n
năng chính trị có liên quan chặt đến cá nhân muốn trở thành nhà quản trị, nhà kinh
lo
ad
doanh tương lai.
y
th
Ở nước ta, doanh nhân là một trong những yếu tố quan trọng trong phát triển
ju
kinh tế, nên việc đào tạo doanh nhân tại các trường đại học có trách nhiệm vơ cùng
yi
pl
lớn trọng việc hình thành đội ngũ này. Ngồi cơng việc đào tạo, thì các tổ chức giáo
ua
al
dục, cộng đồng cịn có trách nhiệm đưa ra các biện pháp thúc đẩy tinh thần kinh
n
doanh ở sinh viên, vì chính sinh viên càng có xu hướng khởi nghiệp kinh doanh thì
va
n
càng tạo ra nhiều cơ hội việc làm và giảm tình trạng thất nghiệp đang là vấn đề quan
ll
fu
tâm của xã hội. Tuy vậy, thúc đẩy tinh thần kinh doanh ở sinh viên như thế nào phụ
m
at
nh
thích từ các yếu tố nào.
oi
thuộc rất lớn đến việc xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên được giải
z
Vì lẽ đó, tác giả đề xuất nghiên cứu mối quan hệ giữa kỹ năng chính trị với
z
xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên chính quy ngành quản trị kinh
vb
ht
doanh để tự sinh viên có thể thông qua xem xét mối quan hệ này. Và liệu chính mối
jm
k
quan hệ này có tạo điều kiện thăm dị thêm về đam mê khởi nghiệp của sinh viên
om
l.c
ai
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
gm
trong ngành quản trị kinh doanh hay không.
Dưới góc độ là đơn vị đào tạo, thì việc suy nghĩ cần đào tạo thế nào, hỗ trợ
a
Lu
sinh viên những kỹ năng nào để sinh viên có nhiều khả năng thành công trong xu
n
va
hướng khởi nghiệp kinh doanh của họ là điều rất đáng thực hiện. Do đó, mục tiêu
n
nghiên cứu của đề tài sẽ tập trung vào tìm hiểu mối quan hệ giữa kỹ năng chính trị
y
th
doanh để các tổ chức đào tạo có đủ thơng tin để ra quyết định đào tạo kỹ năng chính
te
re
với xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên chính quy ngành quản trị kinh
7
trị cho sinh viên nhằm thúc đẩy tinh thần xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh
viên. Cụ thể hơn, câu hỏi nghiên cứu được trình bày như sao
ng
Có phải sinh viên với mức độ kỹ năng chính trị cao thì sẽ ảnh hưởng đến xu
hi
ep
hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên cũng sẽ gia tăng cao.
do
Khái niệm khởi nghiệp kinh doanh và làm thuê sử dụng trong nghiên cứu
w
n
này được định nghĩa như sau:
lo
ad
1. Khởi nghiệp kinh doanh là việc mà cá nhân lựa chọn việc tự làm chủ, tự
y
th
mở công ty.
ju
2. Làm thuê được hiểu là cá nhân sẽ làm việc cho một tổ chức. (Kolvereid,
yi
pl
1996).
al
ua
1.3. Giới hạn nghiên cứu
n
Những hạn chế sau đây được xác nhận khi giải thích các kết quả của nghiên
n
fu
Tổng quát về nghiên cứu được giới hạn cho sinh viên đại học chính quy ghi
ll
-
va
cứu:
m
oi
danh theo học tại Khoa Quản Trị Kinh Doanh của trường đại học trên địa
nh
z
Kỹ thuật thu thập dữ liệu định lượng giới hạn trong biện pháp tự báo cáo.
ht
vb
-
z
chính - Marketing, Đại học Mở).
at
bàn thành phố Hồ Chí Minh (cụ thể: Đại học Kinh Tế TP.HCM, Đại học Tài
l.c
ai
gm
1.4. Phương pháp nghiên cứu
k
cho phép sử dụng (Spector, 1994).
jm
Tuy nhiên kỹ thuật nghiên cứu tự báo cáo trong nghiên cứu hành vi vẫn được
om
Nghiên cứu này được thực hiện thơng qua hai bước: nghiên cứu sơ bộ định
a
Lu
tính và nghiên cứu định lượng chính thức. Nghiên cứu sơ bộ định tính nhằm hiệu
chỉnh thang đo lường của khái niệm kỹ năng chính trị và xu hướng khởi nghiệp kinh
n
n
va
doanh của sinh viên được thực hiện thông qua phương pháp thảo luận tay đôi.
y
đối tượng nghiên cứu tự trả lời bảng câu hỏi.
te
re
Nghiên cứu định lượng được thực hiện theo phương pháp chọn mẫu 3 giai đoạn và
th
8
1.5. Ý nghĩa thực tiễn của đề tài
Thứ nhất, đối với sinh viên ngành quản trị kinh doanh, việc điều chỉnh thang
ng
đo kỹ năng chính trị (political skill) sẽ cho sinh viên có cơ sở hơn khi sử dụng chính
hi
ep
thang đo này làm cơ sở để khám phá thêm mức độ xu hướng khởi nghiệp kinh
do
doanh của bản thân. Ngoài ra, việc nghiên cứu này cịn tăng trình độ tự hiểu biết và
w
n
tự ý thức trong việc phát triển nghề nghiệp tự làm chủ của sinh viên khi vẫn còn
lo
ad
đang ngồi ở ghế nhà trường ;
y
th
Thứ hai, thông qua kết quả đạt được từ dữ liệu thực tế, nghiên cứu cũng đưa
ju
ra các kết luận và những khuyến nghị cụ thể cho các tổ chức đào tạo nhận diện sự
yi
pl
cần thiết của kỹ năng này trong tổ chức, để từ đó có các kế hoạch hỗ trợ sinh viên
ua
al
cải thiện kỹ năng này. Đây cũng là một hoạt động giúp nhà trường gia tăng chất
n
lượng đầu vào, bổ sung thuộc tính tăng thêm trong việc gia tăng giá trị cảm nhận
va
n
của sinh viên về đơn vị đào tạo kinh doanh uy tín.
ll
fu
Kết cấu của báo cáo nghiên cứu
m
oi
Báo cáo nghiên cứu được chia thành 5 chương, cụ thể như sau:
at
Chương 1. Tổng quan
nh
-
z
z
Chương này giới thiệu khái quát về đề tài, cho biết mục tiêu nghiên cứu,
vb
ht
phạm vi, phương pháp nghiên cứu, nêu lên các ý nghĩa thực tiễn của đề tài và
k
jm
giới thiệu kết cấu của báo cáo
Chương 2. Cơ sở lý thuyết và mơ hình nghiên cứu
ai
gm
-
om
l.c
Chương này làm rõ về mặt lý thuyết các nội dung liên quan đến kỹ năng
chính trị (Political skill), liên quan đến xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của
a
Lu
sinh viên (Self – employment intention); trình bày và đề xuất mơ hình nghiên
n
th
các khái niệm nghiên cứu và phương thức điều chỉnh các thang đo nhằm mục
y
Nội dung của chương này là trình bày thiết kế nghiên cứu, thang đo lường
te
re
Chương 3: Phương pháp nghiên cứu
va
-
n
cứu cho báo cáo.
9
tiêu cuối cùng là cụ thể hóa phương pháp nghiên cứu để kiểm định mơ hình
nghiên cứu cùng với các giả thuyết nghiên cứu được xác lập trong chương 2.
ng
hi
-
Chương 4: Kết quả nghiên cứu
ep
do
Chương này trình bày phương pháp phân tích dữ liệu và cho biết kết quả
w
nghiên cứu.
n
lo
ad
-
Chương 5. Ý nghĩa và kết luận
y
th
Nội dung chính của Chương này là tóm tắt các kết quả chính đã đạt được
ju
thơng qua nghiên cứu, những đóng góp về mặt lý thuyết và thực tiễn quản lý
yi
pl
cũng như những hạn chế của nghiên cứu để định hướng cho những nghiên cứu
n
ua
al
tiếp theo.
n
va
ll
fu
oi
m
at
nh
z
z
ht
vb
k
jm
om
l.c
ai
gm
n
a
Lu
n
va
y
te
re
th
10
CHƯƠNG 2
ng
hi
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ MƠ HÌNH NGHIÊN CỨU
ep
do
2.1.
Giới thiệu
w
Chương 1 giới thiệu tổng quan về dự án nghiên cứu. Chương 2 này mục đích
n
lo
giới thiệu cơ sở lý luận cho nghiên cứu. Trên cơ sở này, mơ hình nghiên cứu được
ad
xây dựng cùng với các giả thuyết về mối quan hệ giữa các khái niệm trong mơ hình.
y
th
ju
Chương này bao gồm 2 phần chính, (1) cơ sở lý luận về xu hướng khởi nghiệp kinh
yi
doanh của sinh viên, kỹ năng chính trị, và (2) mơ hình nghiên cứu.
pl
ua
al
2.2. Cơ sở lý luận
n
Như đã giới thiệu ở chương 1, kỹ năng cần thiết liên quan đến xu hướng khởi
n
va
nghiệp kinh doanh có thể đề cập đến kỹ năng chính trị. Việc tìm hiểu sâu sắc các
ll
fu
khái niệm liên quan cho ta cơ sở để tiếp tục tìm hiểu mối quan này.
m
oi
2.2.1. Xu hướng khởi nghiệp kinh doanh của sinh viên quản trị kinh doanh
nh
at
Theo Nguyễn Như Ý và ctg (2007), khởi nghiệp kinh doanh được hiểu là bắt
z
đầu sự nghiệp từ việc đầu tư vốn kinh doanh hay mở cửa hàng kinh doanh. Còn
z
ht
vb
Krueger & Carsrud (1993) cho rằng hành vi kinh doanh như việc bắt đầu mở một
jm
dự án kinh doanh là xu hướng và dự báo tốt nhất bởi xu hướng hướng về hành vi
k
chính xác. Họ cho rằng xu hướng là nhân tố thúc đẩy ảnh hưởng hành vi. Điều này
gm
l.c
ai
hoàn toàn phù hợp với lý thuyết hành vi mà tình trạng xu hướng là tiền đề trực tiếp
om
của hành vi thật (Ajzen, 1991). Một số nghiên cứu kết luận rằng việc tạo ra một dự
án là do hành vi được lập kế hoạch, và đấy là xu hướng (Kolvereid, 1996; Krueger
a
Lu
& Carsrud, 1993). Vì vậy, xu hướng là một chỉ số dự báo hành vi tốt hơn là thái độ.
n
n
va
Trong tâm lý học, xu hướng được chứng minh là một dự báo tốt nhất của hành vi
vi: (1) thái độ đối với hành vi của một người là suy xét về tác động của các hành vi
th
Theo Ajzen & Fishbein (1980), có 3 yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến xu hướng hành
y
các lý thuyết đương thời về hành vi xã hội con người (Ajzen & Fishbein, 2002).
te
re
được lập kế hoạch, và trong thực tế biến xu hướng trở thành một phần của một số
11
mong muốn cho dù là tốt hay xấu; (2) chuẩn chủ quan của nhóm xã hội đề cập đến
những gì những người quan trọng đối với cá nhân đó suy nghĩ về thực hiện các
ng
hành vi xu hướng; (3) nhận thức hành vi kiểm soát của một cá nhân là sự suy xét,
hi
ep
khả năng nhìn nhận của mình để có những hành vi xu hướng. Theo mơ hình của
do
Ajzen & Fishbein (1986), thái độ và niềm tin dự báo xu hướng, rồi xu hướng sẽ dự
w
n
báo tiếp hành vi. Ngoài ra, Ajzen & Driver (1992) nhấn mạnh rằng "thuận lợi hơn
lo
ad
các thái độ và chuẩn chủ quan đối với hành vi, và nhận thức hành vi kiểm sốt càng
y
th
mạnh thì xu hướng của một cá nhân để thực hiện các hành vi sẽ được xem xét ". Xu
ju
hướng là sự hội tụ, tập trung của các lý thuyết xung quanh sự nghiên cứu ảnh hưởng
yi
pl
đến quyết định tham gia vào một hành vi nhất định mà cung cấp một khung lý
ua
al
thuyết mà xu hướng khởi nghiệp kinh doanh có thể được nghiên cứu.
n
Xu hướng kinh doanh (entrepreneurial intention) đề cập đến xu hướng để
va
n
thực hiện hành vi kinh doanh. Xu hướng khởi nghiệp kinh doanh được định nghĩa
ll
fu
như là xu hướng để bắt đầu một doanh nghiệp mới (intention to start a new
m
oi
business) (Krueger & Brazeal,1994; Zhao và ctg, 2005), xu hướng của riêng một
at
nh
doanh nghiệp (the intention to own a business) (Crant, 1996), hay xu hướng sẽ
z
được tự làm chủ (self – employment intention) (Kolvereid, 1996). Sinh viên chưa
z
tốt nghiệp là nhóm người đang trong giai đoạn đầu của lựa chọn nghề nghiệp, thang
vb
ht
đo xu hướng khởi nghiệp sẽ cung cấp tập biến quan sát cung cấp các biến quan sát
jm
k
từ thích thú việc tự làm chủ hay quyền sở hữu kinh doanh cho đến xu hướng kinh
om
a
Lu
2.2.2. Kỹ năng chính trị
l.c
lựa chọn nó khơng cao.
ai
gm
doanh lâu dài. Sinh viên sẽ không chọn việc khởi nghiệp kinh doanh nếu xu hướng
n
Một cơ sở lý thuyết quan trọng cho hoạt động chính trị trong các tổ chức
n
va
được đề xuất bởi Mintzberg (1983, 1985) ở hai thập kỷ trước. Mintzberg cho rằng
y
te
re
th
12
chúng ta có thể xem tổ chức như những đấu trường chính trị6, mỗi cá nhân cần thể
hiện hai phẩm chất quan trọng để đạt hiệu quả. Đầu tiên, ông cho rằng trước khi
ng
tham gia vào hành vi “chính trị”, cá nhân cần biểu hiện sự sẵn sàng của họ hoặc
hi
ep
động cơ để sử dụng hết những nguồn lực cá nhân, Mintzberg gọi đó là ‘ý chí chính
do
trị’. Thứ hai, Mintzberg cho rằng điều đó cũng khơng đủ để cho các cá nhân sẵn
w
n
sàng thực hiện những hành vi chính trị, mà họ cũng cần phải sở hữu năng lực để
lo
ad
thực hiện những hành vi này một cách khôn khéo và hiệu quả chính trị nhất, và nó
y
th
được gọi là “kỹ năng chính trị”. Sau này, Hollander (1995) “Nêu bật rằng nghiên
ju
cứu về lãnh đạo bây giờ là tập trung hơn vào vai trị của những người theo mình”.
yi
pl
Đây cũng là một phần quan trọng, nó như là kết quả của lợi ích nhiều hơn trong làm
ua
al
việc nhóm, và sự tham gia của người lao động. Trong nhiều tình huống vai trò của
n
người lãnh đạo sẽ là người tham gia hơn, là người duy trì hoạt động tập thể hơn.
va
n
Với vai trị này thì có thể ảnh hưởng đến việc sử dụng quyền lực và chính trị trong
ll
fu
chính hành xử lãnh đạo của họ. Chính trị được nhận biết như là sức mạnh trong
m
oi
hành động và có thể ảnh hưởng đến những hoạt động không mong muốn như là một
at
nh
phần vai trị lãnh đạo của mình, và nó cũng ảnh hưởng đến sự phân bổ những lợi thế
z
và bất lợi trong tổ chức. Như trong nghiên cứu của Peled (2000), kỹ năng chính trị
z
là vũ khí bí mật cho những lãnh đạo thành cơng. Ơng biện luận rằng ở đây có một
vb
ht
sự khác nhau giữa kỹ năng con người với nhau, liên quan đến điều này như là sự
jm
k
thoải mái và dễ chịu trong giao tiếp giữa lãnh đạo và nhân viên, đồng nghiệp, cấp
ai
gm
trên và khách hàng, và kỹ năng chính trị có liên quan đến những điều này như là
om
l.c
khả năng lôi kéo quan hệ con người với nhau của họ với nhân viên, đồng nghiệp,
Tổ chức (Nguyễn Như Ý và ctg, 2007): tập hợp người được tổ chức theo cơ cấu nhật định để hoạt động vì
a
Lu
6
n
lợi ích chung. Các tổ chức mà sinh viên hiện tham gia: Tổ chức lờp học, tổ chức đồn thể (nhóm, câu lạc bộ),
n
va
tổ chức làm việc (mơi trường làm thêm).
Chính trị (Nguyễn Như Ý và ctg, 2007) được hiểu là những hiểu biết về mục đích, đường lối (chính sách đối
thế và bất lợi trong tổ chức.”
th
có thể ảnh hưởng đến những hoạt động khơng mong muốn và nó cũng ảnh hưởng đến sự phân bổ những lợi
y
nghiên cứu này tác giả sử dụng với ý nghĩa là: “Chính trị được nhận biết như là sức mạnh trong hành động và
te
re
nội và quan hệ quốc tế) và nhiệm vụ đấu tranh của các chính đảng (quần chúng). Nhưng trong phạm vi
13
khách hàng, và giám sát. Tuy nhiên, Perrewe và ctg (2000) chỉ đơn thuần mơ tả kỹ
năng chính trị như là kỹ năng con người với nhau. Bên cạnh đó, Ferris và ctg (1994)
ng
đã biện luận rằng nhiều quyền lực quản lý được quyết định bởi khả năng lèo lái một
hi
ep
cách hiệu quả tình huống chính trị trong tổ chức. Trong tổ chức các yêu cầu kỹ năng
do
làm việc, thì hầu như kỹ năng chính trị rất hạn chế được đề cập, mà thường thấy
w
n
xuất hiện, đó là “Kỹ năng xã hội”7 (Wu, 2008), là một khái niệm như là một trong
lo
ad
số khái niệm con của khái niệm hiệu quả. Hiệu quả xã hội được định nghĩa là “khả
y
th
năng để đọc, hiểu, và điều khiển tương tác xã hội một cách hiệu quả (Ferris và ctg,
ju
2002), và nó có các tên như là: kỹ năng xã hội, thông minh xã hội, thơng minh xúc
yi
pl
cảm, và kỹ năng chính trị. Mặc dù những khái niệm hiệu quả xã hội góp phần vào
ua
al
các cấp độ khác nhau của thành công giữa cá nhân với nhau, kỹ năng xã hội, kỹ
n
năng chính trị đã nhận được sự chú ý đáng kể, bởi vì nó có thể quan sát nhiều hơn
va
n
và dễ đào tạo hơn sự thơng minh hay là tính cách, và nó là một kỹ năng có thể sử
ll
fu
dụng trong nhiều mơi trường khác nhau.
m
oi
Kỹ năng chính trị là một kỹ năng đặc biệt và nó được sử dụng trong sự sắp
nh
at
đặt tổ chức (Ferris và ctg, 2001). Và mãi sau này, trong những nghiên cứu tiếp theo
z
của Ferris, ông đã làm rõ khái niệm “kỹ năng chính trị”, và khái niệm này được thể
z
jm
có 4 thành phần.
ht
vb
hiện cụ thể hơn qua thang đo gồm 18 biến. Đây là một khái niệm bậc 2 và nó gồm
k
Thành phần năng lực mạng lưới (Networking Ability): Cá nhân với kỹ
gm
l.c
ai
năng chính trị này là người lão luyện trong nhận biết và phát triển những liên lạc
om
khác nhau và mạng lưới con người. Họ có phong cách đặc trưng nhạy cảm, kỹ năng
n
a
Lu
chính trị cá nhân phát triển mối quan hệ dễ dàng và xây dựng liên minh hoặc lợi ích
va
7
n
Kỹ năng xã hội đang trở nên ngày càng quan trọng tại nơi làm việc ngày hơm nay, bởi vì cơ cấu tổ chức
đang trở nên phẳng hơn với nhiều dịch vụ theo định hướng vị trí. Kỹ năng xã hội mạnh có thể tạo điều kiện
tương tác giữa cá nhân với nhau, mà nó có thể dẫn đến kết quả cơng việc hiệu quả. Mặc dù sự thay đổi trong
cơ cấu tổ chức và tầm quan trọng của các kỹ năng xã hội đã nâng cao nhận thức về kỹ năng xã hội trong các
kết quả tổ chức, rất ít được biết về các kỹ năng xã hội là gì và vai trị của nó trong ảnh hưởng đến kết quả
cơng việc. Kỹ năng xã hội ảnh hưởng đến công việc và kết quả thành công của nghề nghiệp (Wu, 2008). Kỹ
năng xã hội như là một hành vi xã hội có thể học được và được sử dụng để đạt được mục tiêu xã hội.
y
te
re
th
14
chung mạnh và có lợi. Hơn nữa, kỹ năng này cao thì cịn tạo ra các cơ hội lợi thế.
Pfeffer (1992) mơ tả các nhân viên có thể vào mạng lưới như là một trong số những
ng
người sử dụng tính chất xây dựng của các tổ chức xã hội để tạo ra và tận dụng các
hi
ep
cơ hội. Vốn xã hội được mơ tả là nguồn lực tích lũy cho lợi ích của một người thông
do
qua các quan hệ xã hội và ràng buộc cá nhân lẫn nhau (Coleman, 1988). Mạng lưới,
w
n
cả bên trong và bên ngoài tổ chức, cho phép nhân viên tích lũy vốn xã hội cần thiết
lo
ad
để nhận được sự thăng tiến. Cá nhân sở hữu năng lực này là người có kỹ năng thành
y
th
thạo trong giao dịch và lão luyện trong quản trị xung đột.
ju
Nghiên cứu này đề xuất rằng những cá nhân có hiệu quả mạng lưới sẽ có xu
yi
pl
hướng khởi nghiệp kinh doanh. Thời gian và nỗ lực cần thiết để có hiệu quả mạng
ua
al
lưới là quan trọng đối với những cá nhân chuẩn bị khởi nghiệp kinh doanh. Bởi vì
n
người tự làm chủ thường xuyên tìm kiếm và phát triển các mạng lưới bên ngoài để
va
n
nắm bắt các cơ hội hợp tác trong kinh doanh.
ll
fu
Giả thuyết H1: Có mối quan hệ dương giữa năng lực mạng lưới và xu hướng khởi
oi
m
nghiệp kinh doanh.
at
nh
Thành phần sự sắc sảo xã hội (Social Astuteness): Kotter (1982) thấy rằng
z
các nhà quản lý có hiệu quả có thể thay đổi thông tin liên lạc và kỹ năng giao tiếp
z
của họ để liên quan đến các cá nhân từ nhiều lĩnh vực chuyên môn khác nhau.
vb
ht
Meichenbaum và ctg (1981) thảo luận về kỹ năng xã hội như các kiến thức và khả
jm
k
năng hiểu khác nhau những tình huống xã hội và sẽ thay đổi hành vi cho phù
ai
gm
hợp. Ferris và ctg (2005) thì cho rằng cá nhân chiếm hữu kỹ năng chính trị thì có
l.c
khả năng quan sát sắc sảo người khác. Họ hiểu sự tác động xã hội với nhau tốt và
om
giải thích chính xác hành vi của họ và hành vi người khác. Họ làm cho sự kết hợp
a
Lu
được sắc sảo, khéo léo để làm thay đổi môi trường, làm cho dễ gần gũi và có sự tự
n
nhận thức cao. Và sự sắc sảo xã hội như được nói đến với điểm đặc trưng như là dễ
va
n
dàng ảnh hưởng đến người khác, và khả năng này được nhận biết với người khác
th
với người khác.
y
thường được nhận ra như là người có tính khéo léo, thơng minh và biết thỏa thuận
te
re
như là điều then chốt giành một điều gì đó cho người khác. Cá nhân sắc sảo xã hội