0067 vai trò của piano trong nâng cao mặt bằng kiến thức chung của các cơ sở đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp việt nam luận văn tốt nghiệp

1

MỞĐẦU
1.Lýdochọnđềtài
Tronglĩnhvực nghệ thuậtâm nhạc hàn lâm, cây đànPiano đóngmộtv a i t r ò quan
trọng, là một loại nhạc cụ phổ biến nhất với một số lượng người học đông đảonhất
khơng chỉ tại Việt Nam mà cịn trên thế giới. Cây đàn Piano là một nhạc cụ vớicấu tạo
đặc biệt có khả năng diễn tả những giai điệu âm nhạc rất phong phú vì nó cóđược sự
chuẩn xác về cao độ, biểu hiện được nhiều loại sắc thái, sự tinh tế của
phímđàn,hệthốngPedaltăngcườngsứcbiểucảmcủâmthanhvàthuậnlợitrongvi
ệckếthợpcácchồngâmcùnglúctạonênnhiềumàusắchịâmcókhảnăngthaythếdànnhạc...
Chính vì vậy, cây đàn Piano là một nhạc cụ thông dụng và rất cần thiết chonhững
người hoạt động âm nhạc chuyên nghiệp và không chuyên. Làm chủ kỹ năngchơi
Piano tốt sẽ là cơ sở cho việc hình thành và phát triển tư duy sáng tạo, mở rộngkiến
thức và tạo điều kiện thuận lợi đối với tất cả những đối tượng đang nghiên cứm nhạc
nói chung, hoặc các mơn nhạc cụ khác nói riêng. Tại các cơ sở đào tạo âmnhạc chuyên
nghiệp trên thế giới, Piano phổ thông đã được đưa vào chương trình đàotạo chính
khóa, là mơn học bắt buộc đối với HSSV theo học mọi chuyên ngành âmnhạc.
Hiện nay, Piano phổ thông trong các trường đào tạo âm nhạc chun nghiệpchưa
có sự thống nhất về chương trình, giáo trình và nội dung giảng dạy. Yêu cầu vềchuẩn
đầu ra cũng như trình độ bắt buộc cho từng năm học không được qui định rõràng và
chặt chẽ. Nội dung giảng dạy chưa phù hợp với đặc thù của từng ngành học.Điều này
đã phần nào tạo nên những cản trở trong việc củng cố kiến thức nền tảng
vàpháttriểnkhảnăng cảmthụnghệthuật củasinh viênhọcsinh.
Với mong muốn được góp phần vào việc đưa những giá trị âm nhạc đích thựctrở
về quỹ đạo của nó và hướng đến việc xây dựngm ộ t p h ư ơ n g p h á p đ à o t ạ o
đ ồ n g bộ, khoa học nhằm góp phần củng cố chất lượng đào tạo đảm bảo tính chiến
lược vàđịnh hướng lâu dài cho sự nghiệp phát triển nghệ thuật âm nhạc, chúng tôi thấy
cầnphải nghiên cứu vai trị có ý nghĩa hết sức quan trọng của cây đàn Piano đối với
cácngànhhọctạicáccơsởđàotạômnhạcchunnghiệpViệtNam.Quađó,trangbịkỹn
ăngnắmbắtPianochocácđốitượnghọcởcácngànhhọckhácnhau,đặcbiệtchú trọng

vàoviệcxâydựngchươngtrìnhgiảngdạymangtínhđặcthù,phùhợpvớitừngchun ngành.
2. Lịchsửnghiêncứucủa đềtài
Lịch sử phát triển của cây đàn Piano ở Việt Nam còn rất non trẻ, du nhập
vàonước ta từ đầu thế kỷ XX và được đưa vào chính thức giảng dạy trong các cơ sở
đàotạoâmnhạcchuyênnghiệp từnăm1956với sựthànhlập trường ÂmnhạcViệt Nam.


Về cây đàn Piano, trên thế giới đã có nhiều cơng trình nghiên cứu. Một số
tàiliệun ư ớ c n g o à i r ấ t h ữ u í c h đ ố i v ớ i c h ú n g t ô i t r o n g q u á t r ì n h n g h i ê n c ứ u , b ổ
s u n g thêm tưliệuvềphươngphápgiảngdạy Pianophổthơng.Đólàcáctậpsách“Nineteenth
century Piano music a handbook for pianist”(tạm dịchTài liệu hướngdẫn vềâm nhạc
Piano thế kỷ XIX dành cho người chơi Piano chuyên nghiệp)
củaKathleenDale(Oxforduniversity
press,1954),"PractisingthePiano"( t ạ m
d ị c h Thực hành trên đàn Piano) của Frank Merick (RockliffPublishing Corporation,1958),
“Tips on how to teach effectively” (tạm dịchCách thức dạy hiệu quả) củaS.Hidalgo
(Rex Book Store, Manila, Philippines, 1994), A.Nikolaev - "Phương pháphọc đàn
Piano" (Nhà xuất bản Âm nhạc, Moscow, 1969),"Lịch sử nghệ thuật Piano"(Nhàxuấtbản
Âm nhạc, Moscow, 1976) của Alekseyev,"Thinking as you play"(tạmdịchTưduytrong
thểhiện)củaSylviaCoats(IndianaUniversityPress,2006)...
ỞV i ệ t N a m , c ơ n g t r ì n h k h o a h ọ c đ ầ u t i ê n n g h i ê n c ứ u c h u y ê n s â u c
â y đ à n Pianolàluậnántiếnsỹ"Nghệ thuật Piano Việt Nam"năm 1987 (Moscow – Russia)của
GS.TS.NGND Trần Thu Hà. Cơng trình đã đề cập đến lịch sử hình thành và
pháttriển của quá trình cây đàn Piano du nhập từ phương Tây vào Việt Nam, phân
tích vàđánh giá phương pháp sư phạm qua các giai đoạn từ thời Pháp thuộc cho đến
nhữngnăm của thập kỷ 80. Với cơng trình nghiên cứu này, tác giả đã phác họa một
cái nhìntồn cảnh về đời sống âm nhạc Việt Nam trước thời kỳ "mở cửa" khơng chỉ
trong lĩnhvựcđàotạomàcảtrongcáchoạtđộngsángtácvàbiểudiễnâmnhạc.Ngồira,cịncó những cơng trình
nghiên cứu khác như: Luận án tiến sỹ“Mối liên hệ giữa các chấtliệuâmnhạccủaViệtNamvà
châuÂutrongsángtáccủacácnhạcsĩthế kỷ XX”–năm 2001 (Kiev – Ukraine) của TS Đặng Ngọc

Giang Quân, luận án tiến sỹ“Sonatevà Concerto cho Piano của nhạc sĩViệt Nam: Sự
kết hợp giữa đặc điểm dân tộc vàtruyền thống của âm nhạc phương Tây”– năm 2003
(Moscow – Russia) của PGS.TSTạQuangĐơng,luậnántiếnsỹ“Lịch sử văn hóa Việt Nam: Mối
tương tác giữanhững hình thức âm nhạc dân gian và chuyên nghiệp”– năm 2003
(Moscow –Russia) của PGS.TS Nguyễn Huy Phương, luận án tiến sỹ “Sự phát triển
nghệ thuậtPiano Việt Nam”–năm 2008 (Hà Nội) của PGS.TS Nguyễn Minh Anh...
và một sốluận văn thạc sỹ nghiên cứu về lý luận giảng dạy, kỹ thuật diễn tấu của cây
đànPiano…
Nhìnchung, các cơng tr ì nh khoahọctrênphầnl ớn đisâunghi êncứ unhữ ng v
ấnđềliênquanđến lĩnhvựcsángtácvàđào tạoPiano chuyên nghiệp.
Trên các lĩnh vực đào tạo âm nhạc khác, vai trò của cây đàn Piano cũng đượcđề
cập đến. TrongPhương pháp sư phạm Thanh nhạc(Viện Âm nhạc xuất bản năm2001) tài liệu giảng dạy dành cho hệ Đại học, NSND Nguyễn Trung Kiên đã nhậnđịnh rằng,
đối với vấn đề đào tạo và hoàn thiện một người ca sĩ chuyên nghiệp,
bêncạnhv i ệ c n g h i ê n c ứ u , h ọ c t ậ p l ý l u ậ n â m n h ạ c t h ì y ê u c ầ u t r ư ớ c t i ê n p h ả i b i ế
t s ử dụngt ư ơ ng đối tốtđànP i ano đểcót hể nắmvữngtác phẩm âmnhạc;Pi ano khơng
đơnthuầnđóngvaitrị bổtrợmàthựcsựlàmơnhọcđểThanhnhạcpháttriển.


Nhằm bổ sung thêm nguồn tư liệu cho cơng trình nghiên cứu này, chúng tơi
đãtìmhiểukhơngchỉcác tàiliệuchunkhảo vềPianoởcáclĩnhvựckhácnhaumàc
ịntìmhiểumảngkiếnthứcvềlýluậndạyhọc.Vìphươngphápgiảngdạygiữmộtvai trị quan trọng đểcó thể truyền
đạt những thơng tin cho người học mộtc á c h nhanh chóng và thuận lợi. Trong
cuốn"Phương pháp dạy học truyền thống và đổimới"(Nhà xuất bản giáo dục - 2008), tác
giả Thái Duy Tuyên đã xác định lại vai trịcủa người thầy trong q trình dạy học hiện
đại
là
khơng
chỉ
truyền
thụ

nội
dung
kiếnthức,màcịnlàngườitạohứngthúhọctập,hướngdẫnngườihọcvềphươngpháp
học và cũng là người kiểm tra, đánh giá kết quả tự học của đối tượng học trên cơ
sởhướngdẫnngườihọctựđánhgiá,tựđiềuchỉnh.
Cuốn"Nghệ thuật và khoa học dạy học"(Nhà xuất bản giáo dục Việt Nam 2011)c ủ a t á c g i ả R o b e r t J . M a r z a n o , đ ã đ ư a r a m ộ t q u a n đ i ể m m ớ i , đ ó l à : ". . . m
ộ t nền giáo dục tiên tiến không đặt trọng tâm vào việc giúp người học tiếp thu các
trithứckhoahọcmànhàtrườngđưalạichohọ.Ngượclại,mụctiêucủanềngiáodụcđó là
giúpngườihọcnhậnrađượcnhữngnănglựctrítuệcủa mình để đi tìm tiếpnhững lời giải cho những vấn
đềchưa hẳn hoàn toàn đã biết theo con đường phù hợpnhấtvới nănglựctrítuệcủa cá
nhân..."[15;7].
Ngồi các tài liệu đã được nêu trên, trong quá trình chuẩn bị các tư liệu cho
cơngtrình nghiên cứu của mình, chúng tơi có nghiên cứu và tham khảo một số Luận
án,Luậnv ă n C a o h ọ c v ề c h u y ê n n g à n h L ý l u ậ n â m nhạc, P hư ơn g p h á p s ư p hạ m biể
udiễnđốivớinhữngvấn đềcóliênquan.
Nhưvậy,chúng tathấyrằng,câyđànP i a no có vaitr ịquant r ọn g tr ongviệc b
ồidưỡng,nângcaomặtbằngkiếnthứcchungchonhiềungànhhọcnhưngởkhíacạnh này cho đến nay vẫn chưa có
một cơng trình nghiên cứu nào đề cập đến. Thiếtnghĩ, cây đàn Piano cần phải được
nghiên cứu sâu hơn trên những bình diện khácnhau(khơngnhấtthiếtchỉ
giớihạnchođốitượnghọcPianochun nghiệp).
3. Mụcđíchnghiêncứu
Mụcđíchhướng đếncủaluậnán đó là:
- Nghiênc ứ u n h ữ n g t á c đ ộ n g t í c h c ự c c ủ a c â y đ à n P i a n o đ ố i v ớ i c á c n g à n
h học, qua đó để chứng minh rằng có kỹ năng Piano vững vàng sẽ tạo được những
điềukiệnvơcùngthuậnlợiđốivớimọiđối tượngtrong qtrìnhhọctậpvànghiêncứu.
- Đánh giá một cách tổng quát tình hình thực tế vấn đề đào tạo môn Piano
phổthông tại các cơ sở đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp trên cả nước, đề xuất những
tiêuchí cụ thể đối với mơn Piano phổ thơng nhằm đáp ứng cho vai trò là nền tảng cơ
bản,hỗ trợ cho việc nghiên cứu chuyên sâu các ngành học nhằm nâng cao mặt bằng
kiếnthứcchung củacáccơ sởđàotạo âmnhạcchuyên nghiệp ViệtNam.

4. Đốitượngvàphạmvi nghiêncứu
Đề tài Luận án"Vai trò của Piano trong nâng cao mặt bằng kiến thức
chungcủacáccơsởđàotạoâmnhạcchuyênnghiệp Việt Nam"đượcxâydựngvàphát triển


từ Luận văn Thạc sĩ"Nghiên cứu việc giảng dạy môn Piano phổ thông trong
cáctrường âm nhạc chuyên nghiệp"trước đây của tác giả.Ở qui mô của Luận án Tiến
sĩ,chúng tôi đã mở rộng phạm vi nghiên cứu, cây đàn Piano được xem xét và đánh
giámột cách toàn diện, sự tác động tích cực của nó đối với các ngành học được
nghiêncứu một cáchsâusắc.
Đối tượng nghiên cứu của luận án là tiến trình dạy và học mơn Piano phổ
thơngtrongcáctrườngâmnhạcchunnghiệp,sựtácđộngtíchcựccủaPianođốivớimộtsố mơnhọcvàngànhhọc.
Phạm vi nghiên cứu của luận án: chúng tôi tập trung nghiên cứu những vấn đềđã
nêu trên tại Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam, Học viện Âm nhạc Huế,Nhạcviện
thànhphốHồChíMinh.Thơngquacơngtrìnhnghiêncứunày,chúngtơimuốnnâng cao nhận thức của người học về
ý nghĩa quan trọng của đàn Piano trong nângcao mặt bằng kiến thức chung, góp phần
xây dựng và củng cố kiến thức nền tảng chosinhviênhọcsinhtạicáccơ sở này.
5. Cơsởlýluậnvàphươngphápnghiêncứu
Đề tài được thực hiện dựa trên cơ sở lý luận của Chủ nghĩa duy vật biện chứngvà
duyvậtlịchsử,kếthợpvớisửdụngphươngphápnghiêncứut à i l i ệ u , k h ả o s á t hiện trạng việc dạy và
học bộ môn Piano phổ thông tại cả ba trung tâm đào tạo âmnhạc lớn của cả nước; kết
hợp với các phương pháp nghiên cứu khác nhằm đi đến kếtluận, phân tích nguyên nhân
những điểm yếu đang tồn tại và xây dựng giải pháp khắcphục.
Tiếp thu có chọn lọc những quan điểm, ý kiến của các nhà nghiên cứu đi
trướcnhằmlàmsángtỏhơncácluậnchứngtrêncơsởbảođảmtínhkhoahọcvàtínhkháchquan.
6. Nhữngđónggópcủaluậnán
- Luận án sẽ đóng góp những giải pháp trong việc xây dựng nội dung
chươngtrìnhgiảngdạyđạt hiệu quảcao.
- Luận án cũng đề xuất những vấn đề liên quan đến yếu tố người dạy
nhưchuyên môn hóa đội ngũ giảng dạy, đề cao khả năng sáng tạo của người thầy

vớinhữngnănglựcvàphẩmchất thiết yếu.
- Xây dựng được giáo trình riêng phù hợp với đặc thù của từng nhóm
chunngành.
Đề tài nghiên cứu này sẽ đưa ra một cái nhìn tồn diện và khách quan nhữngđóng
góp tích cực của đàn Piano đối với vấn đề hỗ trợ nghiên cứu chuyên sâu cácngành học,
làm cơ sở để góp phần xây dựng hướng đào tạo mang tính chiến lược.Ngồira, đề tài
này cịncót h ể đ ư ợ c s ử d ụ n g n h ư t à i l i ệ u t h a m k h ả o g i ú p
c h o v i ệ c xây dựng giáo trình giảng dạy bộ mơn Piano phổ thông tại các cơ sở đào
tạo âm nhạcchuyênnghiệp.
7. Bốcụccủaluậnán


Ngoàicác phầnMở đầu,Kết l u ận , Phụlụcvà Danh m ụ c t ài li ệu t h am khảo,luận
án gồmc ó 3 c h ư ơ n g :
Chương1:Cơsởlýluận vàthựctiễncủa đềtài
Chương2:PianotrongviệcnângcaomặtbằngkiếnthứcchoSVHSâmnhạcchun
nghiệp
Chương3:NângcaochấtlượnggiảngdạymơnPianophổthơngtạicáccơsởđàotạo
âmnhạcchunnghiệp
Chương1
CƠSỞLÝLUẬNVÀTHỰCTIỄNCỦAĐỀTÀI
1.1. Cơsởlýluận
1.1.1. ĐànPianovàvaitrịcủađànPianotrongđờisốngâm nhạcViệtNam
Cây đàn Piano trên thế giới đã có lịch sử phát triển hơn 500 năm màtiền
thân của nó là cây đàn Clavecin (tên tiếng Ý) hay còn gọi là Harpsichord(tên
tiếng Anh). Năm 1709 một nghệ nhân người Ý - Bartolorneo
Cristofori(Florence - Italia) đã sáng tạo ra cây đàn Piano đầu tiên trên thế giới
gọi làPiano et forte(nhẹ và mạnh) [75; 82]. Âm nhạc thế kỷ thứ XVIII đã có
mộtbướctiếnquan trọngvớisựrađời của cây đànPiano.
Ở Việt Nam, cây đàn Piano xuất hiện từ bao giờ vẫn là câu hỏi chưa có lời

giảiđáp dứt khốt. Theo tài liệu “Tân nhạc Hà Nội”,các nhà nghiên cứu cho rằng
đànPiano có mặt tại Việt Nam sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, trong khoảng
thờigian từ 1914 - 1918. Tuy nhiên, luận án tiến sĩ của GS.TS.NGND Trần Thu Hà
về"Nghệ thuật Piano Việt Nam"đã khẳng định đàn Piano xuất hiện lần đầu tiên ở
HàNộivàonăm1912 phụcvụ cho mụcđíchtruyền đạo.
Sự nghiệp đào tạo chuyên nghiệp đàn Piano ở Việt Nam được hình thành cùngvới
sự ra đời của các cơ sở đào tạo âm nhạc lớn trên cả nước: Trường Âm nhạc ViệtNam năm 1956 (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam), Trường Quốc giaÂm nhạc
và Kịch nghệ Huế - năm 1962 (nay là Học viện Âm nhạc Huế), TrườngQuốc gia Âm
nhạc và Kịch nghệ Sài Gòn - năm 1956 (nay là Nhạc viện Thành phốHồ Chí Minh) và
tiếp theo là hệ thống các trường đại học, cao đẳng, trung học Vănhóa-Nghệthuậttrên
cảnướcđượcdầndần mở rasau này.
Đề cập về vai trò của cây đàn Piano trong đời sống âm nhạc Việt Nam,
PGS.TSNguyễn Minh Anh trong cơng trình nghiên cứu của mình (luận án tiến sĩ“Sự
pháttriển nghệthuật Piano Việt Nam”- 2008) đã nhận định nghệ thuật Piano Việt
Namgiai đoạn trước Cách Mạng tháng Tám là cịn chưa mang tính chun nghiệp và
ởtrìnhđ ộ t h ấ p . G i a i đ o ạ n n h ữ n g n ă m đầu c ủ a t h ậ p n i ê n 6 0 t h ế k ỷ XX đ ờ i s ố n g â m
nhạccủathủđơHàNộivàtạimộtsốthànhphốlớnmiềnBắcđãpháttriểntớitrìnhđộcao,đặc
biệtviệcđưanghệthuậtPianotớiđơngđảoquầnchúngthơngquanhững


chương trình biểu diễn mang tính chất chun nghiệp cũng rất được quan tâm.
Nhữngthậpniên80,giaiđoạncủathờikỳ“mởcửa”đãtạoracácđiềukiện,cơhộivàtháchthức trên các lĩnh vực kinh tế,
chính trị và văn hóa dẫn đến nhiều thay đổi theo hướngtíchcực.
1.1.2.SựkhácbiệtgiữadạyPianochunngànhvàdạyPianophổthơng
DạyPianochunngành

Mụcđích

Đặc
điểmcủan

gườihọc

Một
sốvấn
đềcần
lưu
ýtronggiản
gdạy

DạyPianophổthơng

Đàotạoracácnghệsĩbiểudi
ễnđộctấu,h ị a tấu,nghệsĩ
đệmđàn,giảngviêntrongcá
ctrườngâmnhạcchunnghi
ệp

Trang bị kỹ thuật tay đàn Piano
ởtrình độ cơ bản cho người học,
làmphương tiện phục vụ cho việc
họctậptừng chuyênngành riêng.

- Được tuyển chọn từ
lứatuổi nhỏ (có khả năng
tiếpthunhanh,thểlựccịnđa
ng trong giai đoạn
pháttriển).

- Đượcphânthành2nhóm(cácchu
nngànhLýluận,Sángt á c , Chỉhuyvà

Thanhnhạcv ớ i c á c nhạccụ
Giaohưởng).

- Đáp ứng được các
tiêuchí xét tuyển khắt
khe:
cónăngkhiếutươngđ ố i tồ
n diện về tai nghe, tiếttấu,
trí nhớ và sự cảm thụâm
nhạc;cóthểl ự c
t ố t , cóhệthầnkinhvữngv
àng,trínhớtốt,ócquansát tinh tế,
nhạy cảm, giàucảmxúc.
- Trang bị kiến thức
nềntảng vững chắc để
ngườihọc đáp ứng được
nhữngyêu cầu cao trong
xử lýtácphẩm.

- Đối tượng được tuyển chọn đã
cósự phát triển hồn chỉnh về tâm
sinhlý,cósựchínchắntrongtưduydẫnđến những
thuận
lợi
trong
việc
cảmthụtinhthầntácphẩm;t u y
n h i ê n họcPianoởđộtuổilớnsẽgặpnhiềukhókhăn
docơtaycứng,độnhanhnhạy, linh hoạt của
các ngón tay lạihạn chế, khó điều

khiển
để
đáp
ứngđượcyêucầucủakỹnăngchơiPian
o.
- Giảng viên phải chủ động và
linhhoạt trong xây dựng nội dung và
sửdụngPPGDphùhợpvớiđ ặ c t h ù c
ủatừng nhómchuyên ngành.
- Pháttriểnbềrộnghơnbềsâu.

- Số lượng bài
hoànthành trong
năm làkhálớn.

phải - Tạo dựng cho người học thói
từng quenlàm việc độc lập, có nhận thức
đúngđắnnhằmxâydựngđộngcơt í c h cự
ctrong quátrình họctập.
- Chútrọngđếnvấnđềrèn
luyệntâmlýbiểudiễnchohọcsinh.
- Xâyd ự n g n ộ i d u n g đ à o t ạ o p h
ù


hợpvớiđặcthùcủatừngngànhhọc.
Xuất phát từ thực tế là cùng hướng đến khả năng làm chủ kiến thức chơi
Pianonhưng vì mục đích đào tạo giữa Piano chuyên ngành và Piano phổ thông là khác
nhaunênucầuđàotạovềgiáotrình,kỹthuật,kỹnăng,khốilượngkiếnthức…cũngkhơng giống nhau. Hơn nữa đối
tượng học cũng khác nhau về bản chất, trình độ âmnhạc, độ nhận thức về thế giới

quan, lứa tuổi…cho nên khộng thể áp dụng các tiêuchuẩnđào tạo chuyênnghiệpvào đào
tạophổthông.
1.2. Cơsởthựctiễn
1.2.1. Nhậnthứccủagiảngviênvà HSSVđốivớimônPianophổthông
1.2.1.1. Nhậnthứccủagiảngviên
Xuất phát từ thực tế là đối tượng học lớn tuổi khơng có nhiều thuận lợi trongquá
trình tiếp nhận kiến thức cũng như những yêu cầu về thể lực chưa đáp ứng đượcvới
những tiêu chuẩn dành cho người học đàn Piano, ý thức tự giác học tập chưa caodẫn
đến thái độ học tập cịn mang tính đối phó, kết quả học tập chưa thực sự thuyếtphục…,
đã phần nào làm giảm sút sự nhiệt tình trong giảng dạy của một bộ
phậngiảngviêntạicáccơsởđàotạo.Mộtlýdokhácnữacũnggópphầngâynênsựcảntrở
đối với người dạy đó là mục tiêu hướng đến của vấn đề giảng dạy mơn Piano
phổthơnglạikhơngtỉlệ thuậnvớithời gianđàotạonêncũngđã gâplự cchogiảng v
iênhướngdẫn.VẫncịntồntạitâmlýcoitrọngdạyPianochunngànhvàxemnhẹvấnđềgiảngdạyPianophổthơngtrongmộtbộphận
khơngnhỏgiảngviêndạyđànPiano.
1.2.1.2. NhậnthứccủaHSSV
Nếu như đối tượng học Piano chuyên ngành có nhiều thuận lợi trong quá
trìnhhọc tập (được tiếp xúc với đàn Piano sớm, tiêu chí tuyển vào đáp ứng được các
điềukiện cần phải có đối với người học đàn Piano chun nghiệp) thì với đối tượng
họcPiano khơng chun,sựkhác nhau về lứatuổi,mặtbằngtrìnhđộâ m n h ạ c
k h ơ n g đồngnhất,điềukiệnthểlựcđápứngchoviệchọcđànPianokhơngđượctínhđếnkhituyểnvào..đãtạothànhnhững“ràocản”
trong
vấn
đề
hình
thành
ý
thức
và
thái

độhọctậpmơnPianomộtcáchtíchcựctừphíangườihọc.Đểtìmhiểukỹhơnvềvấnđề này,
chúngtơiđãthựchiệnmộtAnketđiềutrađốivớiCBGVvàSVHStạiHVANH về những nội dung có liên quan
trực tiếp đến vấn đề giảng dạy và học tậpmôn Piano phổ thông (những nguyên nhân
gây ảnh hưởng đến chất lượng cũng nhưtinh thần, thái độ học tập môn Piano phổ thông
hiện nay và những đề xuất nhằm gópphầnnângcao chấtlượng giảngdạyvàhọctậpmơn
Pianophổ thơng...).
1.2.2. ThựctếviệcdạyvàhọcmơnPianophổthơngtạiViệtNam
1.2.2.1. Khái qt chung về môn Piano phổ thông tại các cơ sở đào tạo
âmnhạcchuyên nghiệpViệt Nam


Học viện Âm

Học viện Âm
nhạcHuế

nhạcQuốcgiaViệtNa

Nhạc viện thành
phốHồChí Minh

m
- Pianophổthơngđượ
cđưavàog i ả n g dạytừ
năm1956đốivới các ngành
Lýluận,Sángtác,ChỉhuybậcTC.
- Vềsaumởrộngphạm
vi
giảng
dạy,

ápdụngchocácchuyênn
gànhLýluận,Sángtác,
Chỉ huy bậc TC
vàĐH,Gõgiaohưởng,Gõ
nhạcnhẹ,AccordeonvàTha
nhnhạcởbậcĐH,ápdụn
gchotấtcảmọichuyênng
ànhởbậcCaohọc.

- Pianophổthơngđượ
cđưavàog i ả n g dạy
từ năm 1976 (saukhi
chính
quyền
Cáchmạng tiếp quản
trườngQuốc gia Âm
nhạc
vàKịchnghệHuế),ápdụ
ngchocácngànhLLSTC
HbậcTC.

- Tổ Piano phổ thơng
đượcthànhlậpvàotháng3/197
6(saukhichínhquyềnCáchmạng
tiếp quản trường Quốcgim nhạc
vàKịchnghệSài Gòn) và trực
thuộc
khoaLýluận,S á n g
tác,
Chỉ

h u y dođốitượnghọclànhững
họcsinhcủacácchuyênngànhnày.

- Mơn Piano phổ thơng
- Giaiđoạnhaiápdụngc đượcđưa vào chương trình
hocácchunngànhLýlu giảngdạyđốivớicácc h u y ê n
ận,Sángtác, Chỉ huy và ngành Thanh nhạc, Âm
Thanhnhạc ở cả 2 bậc nhạchọc, Sáng tác, Chỉ huy ở
cả 2bậctrungcấpvàđạihọc;ởbậc Cao
- Tổ
Piano
phổ TC vàĐH.
học áp dụng cho tấtcảmọi
thơnglàmộtbộphậncủa
chunngành.
khoaPiano.
- Tổ
Piano
phổ
thơnglàmộtbộphậncủa - BộmơnPianophổthơngtrựcth
khoaPiano-Accordeon- uộcBanGiámđốc.
Organ.
1.2.2.2. Thuậnlợivàkhókhăn
1.2.2.3. Quyđịnhvềthờigianđàotạovàchunngànhđượcđàotạo
Cơsởđàotạo

Học
việnÂm
nhạcQuốc
giaViệtNa

m

Ngànhhọc

Bậchọc

Thờigian
học

GõGiaohưởng

Sơ cấp

6năm

Trungcấp

3năm

Đạihọc

3năm

GõGiaohưởng,Lýluận,
tác, Chỉhuy

Sáng

Thanhnhạc,Gõ nhạcnhẹ,
GõGiaohưởng,Accordeon,Lý

luận,Sángtác,Chỉhuy
Gõ Giao hưởng, Thanh
nhạc,Lýluận,Sángtác,Chỉhuy

Trungcấp

3năm


Họcviện

Lýluận,Sángtác,Chỉhuy

Âm
nhạcH
uế

Thanhnhạc

Đạihọc

3năm

Thanhnhạc

Trungcấp

2năm

Nhạcviện

thànhphố
Hồ
ChíMinh

3,5năm

Đạihọc
Lýluận,Sángtác,Chỉhuy

Trungcấp

3năm

Đạihọc

1.2.2.4. Giáotrìnhgiảngdạy
a/ Giới thiệu sơ lược về những giáo trình và tài liệu tham khảo nước ngoài
đãvàđangđượcsửdụng
b/ Đánh giá về các giáo trình Piano phổ thơng của 3 cơ sở đào tạo âm
nhạcchunnghiệp Việt Nam
Mặcdùđãcónhữngđiềuchỉnhbước đầuđể phùhợpvớiđặcthùcủa ngànhhọcn
hưngnhìnchunggiáotrìnhPianophổthơngtrêncả nướcđượcbiênsoạntrêncơ sở đơn
giản hóa giáo trình Piano chun nghiệp mà chưa có sự đột phá, đầu
tưnghiêncứusâu;chưatạođượcsựkhácbiệtvềtácdụngvàýnghĩacủavấnđềtrangbịkỹnă
ng Pianonếusosánhvới giáo trìnhPiano chun ngành.
Vẫncịntìnhtrạng“cungkhơngđủcầu”,sốlượnggiảngviênPianotrongcáccơ
sởđàotạômnhạcchunnghiệpViệtNamphầnlớnchưađápứngđủchonhucầu học tập của mọi đối tượng cũng
như cho việc hỗ trợ các hoạt động đào tạo khác.HSSV ở một số chuyên ngành tại các
cơ sở đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp tại ViệtNamđược học đàn Piano trong một
khoảng thời gian khá dài (6 - 7 năm) từ TC lênĐHnhưng nhìn chung kết

quảthuđượcchưathậtsựkhảquan.
Tại các Nhạc viện nước ngoài, số lượng giảng viên Piano luôn chiếm ưu thếnếu
so sánh với giảng viên các chuyên ngành khác do nhu cầu đào tạo kỹ năng Pianocho
các chuyên ngành là rất lớn. Riêng đối với bậc ĐH các chuyên ngành Lý luận,Sáng tác,
Chỉ huy tại các Nhạc viện nước ngồi, do tính chất đặc thù của ngành họcnên nhất thiết
đối tượng khi tuyển vào phải có trình độ ĐH Piano. Ở Việt Nam
thìngượclại,sốlượngsinhviênđầuvàocácchuyênngànhLýluận,Sángtác,Chỉhuyđã
tốtnghiệptrungcấpPianolà rất hiếm hoi, đa sốđược tuyểnt h ẳ n g b ỏ q u a đ i ề u kiệncần
thiết làphảicó một trìnhđộ Pianonhất định...
1.2.2.5. Khảo sát về PPGD Piano phổ thông tại các cơ sở đào tạo âm
nhạcchuyênnghiệp Việt Nam
a/

Đánh

giá

chungb/Kếtquảđào
tạo


1.2.3. MơnPianophổthơngtạimộtsốcơsởđàotạômnhạctrênthếgiới
1.2.3.1. NhạcviệnBắcKinh(TrungQuốc)
1.2.3.2. HọcviệnÂmnhạcF.Liszt(Hungary)
1.2.3.3.TrườngÂmnhạcStuttgart–MusikhochschuleStuttgart(Đức)
1.2.3.4. HọcviệnMalmo(ThụyĐiển)
1.2.3.5. ĐạihọcLosAngeles-BAMusic(Mỹ)

TIỂUKẾTCHƯƠNG1
Trong chương 1 chúng tơi đã giới thiệu cơ sở lý luận và thực tiễn của đề

tàinghiên cứu, trình bày khái quát về quá trình du nhập và vai trò của đàn Piano
trongđời sống âm nhạc Việt Nam; đánh giá việc giảng dạy môn Piano phổ thông tại
cáctrung tâm đào tạo âm nhạc lớn của cả nước; phân tích sự khác biệt giữa giảng
dạyPiano phổ thông với giảng dạy Piano chuyên ngành; so sánh về chương trình
giảngdạy mơn Piano phổ thơng của các cơ sở đào tạo âm nhạc chuyên nghiệp trong
nướcvới một số nhạc viện nước ngoài...làm cơ sở đề xuất hướng xây dựng giáo trình
riêngphù hợp với đặc điểm của từng ngành học nhằm phát huy vai trò hỗ trợ của Piano
đốivớivấn đềnâng cao mặtbằngkiếnthứccho SVHSâmnhạcchuyên nghiệp.
Chương2
PIANOTRONGVIỆCNÂNGCAOKHẢNĂNGCẢMTHỤÂMNHẠC
ĐỐIVỚIHỌCSINHSINHVIÊNCHUYÊNNGHIỆP
2.1. ÝnghĩacủaviệctrangbịkỹnăngPianochomọingànhhọc
2.1.1. TínhnăngvượttrộicủacâyđànPiano
Piano được xem như “ban nhạc một người”: chức năng một dàn nhạc giaohưởng
lớn có nhiều nhạc cơng có thể chuyển soạn cho 1 cây Piano mà vẫn giữ đượchiệu quả
âm nhạc cao. Tính linh hoạt của Piano hơn hẳn các nhạc cụ khác, Piano cóthể xử lý
được các kỹ thuật phức tạp và thể hiện được những tính chất âm nhạc khácnhau.
Âm vực của cây đàn Piano rất rộng: là cây đàn duy nhất có 88 phím riêng biệtvà
có thể chơi cùng lúc những nốt ở âm vực cao nhất với âm vực thấp nhất. Khả năngdiễn
tấu của Piano rất phong phú trong xử lý các thay đổi về cường độ nhờ sự tinh tếvàhồn thiệntrong cấu tạobộ
máycủacâyđàn.
2.1.2. VịtrícủacâyđànPianotrongđàotạocácchunngànhâmnhạc
2.1.2.1. ĐốivớichunngànhSángtác


Cók ỹ n ă n g P i a n o t ố t s ẽ l à đ i ề u k i ệ n t h u ậ n l ợ i c h o n g ư ờ i h ọ c t r o n g q u á t r ì n h
sángtác;Pianogiúpchongườiviếtcảmnhậnđượchiệuquảtácphẩmmộtcáchcụthểbằ
ngtai nghechứkhơngphảibằng mắt haybằngsựtưởngtượng.
2.1.2.2 .ĐốivớichuyênngànhLýluận
Thực tế cho thấy rằng người học ngành Lý luận khơng thể chỉ nghiên cứu lýthuyết

sng mà phải có sự cảm nhận âm nhạc thông qua đàn Piano. Điều kiện bắtbuộc đối
với các nhà lý luận là phải có khả năng đọc được tác phẩm âm nhạc thôngqua khả năng
chơi đàn Piano. Việc có trình độ kỹ thuật tay đàn nhất định sẽ tạo nhiềuđiềukiệnthuậnlợicho
ngườihọckhôngchỉtrongcôngviệcnghiêncứu,màcảtrongviệcgiảngdạysau này.
2.1.2.3. ĐốivớichuyênngànhChỉhuy
Nắm vững kỹ thuật đàn Piano chính là điều kiện tiên quyết, là đòi hỏi bắt
buộcđối với bất cứ ai học chuyên ngành Chỉ huy. Sự trợ giúp của đàn Piano sẽ tạo
ranhững điều kiện thuận lợi cho người học trong việc đọc tổng phổ, rèn luyện được
tainghêmnhạcchuẩnxác,hìnhthành thẩmmỹâmnhạctinhtế.
2.1.2.4. ĐốivớichunngànhThanhnhạc
Đặc điểm của Thanh nhạc là đơn âm, tự do nên Piano vừa giúp cho việc cảmnhận
được tác phẩm; vừa có ý nghĩa rất quan trọng trong việc giúp định vị âm chuẩn,khả
năng nghe màu sắc hòa thanh, phức điệu và rèn luyện sự nhạy cảm về tiết tấu,nâng
caokiến thứcvềthẩmâmnói chung.
2.1.2.5. ĐốivớicácchuyênngànhGiaohưởng
Đối với các chuyên ngành nhạc cụ Giao hưởng vấn đề rèn luyện và phát triểnkhả
năng nghe cao độ luôn được chú trọng bởi vì cấu tạo của một số các nhạc cụ
nhưViolin, Viole, Violoncello, Cotrabasse...đều khơng có phím ngăn cách rõ ràng
giữacácn ố t , n ế u t a y b ấ m c h ỉ c ầ n x ê d ị c h k h o ả n g c á c h d ù r ấ t n h ỏ l à c a o đ ộ đ ã k h
ơ n g chuẩn xác. Trong khi đó, về cơ học cây đàn Piano có cấu tạo bộ dây được định
hìnhđểtạoracaođộchínhxácnênhầuhếtcácloại nhạccụđềudựavàocao độchuẩn xá
c, có sẵn của cây đàn Piano để lên dây. Vì vậy, học Piano chính làmơi trường rènluyệntốtđểcủngcốvà mở
rộngkhả năng nghechuẩnxác.
2.2. VaitrịcủaPianođốivớivấnđềtrangbịkiếnthứcâm nhạcnềntảng
Với những tính năng ưu việt của mình, Piano trở thành nhạc cụ cần thiết, cóchức
năng hỗ trợ trong q trình giảng dạy các môn kiến thức cơ sở ngành. Tại
cácNhạcviệntrênthếgiới,bấtkỳmộtgiờhọcnàocủacácmônhọctrangbịkiếnthứcâm
nhạc nền tảng nhưHịa thanh, Hợp xướng, Ký xướng âm, Lịch sử âmnhạc,
Phứcđiệu,Phântíchtácphẩm,…
cũngđềucầntớisựtrợgiúpcủacâyđànPiano.ĐểcóthểtiếntớimụctiêugiảngdạymơnPianochotấtcảcác

ngànhhọctừbậcTrungcấpđến Đại học (nhằm khắc phục tình trạng phải đào tạo các mơn chung
theo từng nhómchun ngành, gây lãng phí về thời gian và kinh phí như hiện nay), cần
phải
xem
xétthựctếđộingũCBGDmơnPianophổthơng,cơsởvậtchấtphụcvụđàotạocóđáp


ứng được cho nhu cầu...để trên cơ sở đó xây dựng được lộ trình phổ cập mơn
Pianotheotừng giaiđoạn phùhợp vớihồn cảnhvàđiều kiện thựctế
2.2.1. Piano trong việc giúp HSSV xác định cao độ chính xác và xây
dựngthẩmmỹâmnhạctinhtế
Xác định âm chuẩn cũng như rèn luyện tai nghe cao độ là một trong những
ucầuvơcùngquantrọngđốivớinhữngHSSVtheođuổiconđườngâmnhạc.Ngồiviệc luyện trên chính cây đàn
theo chun mơn chính của mình thì cần phải luyện taingheq u a nhiềunguồn
âmthanhkhácnhau,đặcbiệtlàluyện tậptrên câyđàn Piano.
2.2.2. Pianotrong việchìnhthànhvàpháttriểntưduyphứcđiệu
Luyệntậpkỹnăngtainghe“táchbè”thơngquaviệcchơiđànPianosẽmanglạilợiích
nhiềumặtcảvềtưdumnhạccũngnhưkhảnăngphântích,tổnghợpcủatrínhớ.TheoquanđiểmcủaJ.Bach,luyệntậpphứcđiệukhơngchỉ
làbiếtphânbiệtcác bè mà chính là phát triển tư duy logic và nghệ thuật. Khi đã có tư duy
phức điệu,HSSV sẽ cảm nhận được các bè chính, bè phụ, bè đệm…để khi chơi trong
dàn nhạc,chơi hòa tấu hoặc biểu diễn các tác phẩm có Piano đệm thì có sự chủ động
với phầnbècủamình,trongkhivẫn nắmbắtđượcvữngvàng cácphầnâmnhạccủabèPiano.
2.2.3. Piano trong việc phát triển cảm thụ âmn h ạ c , t í n h l o g i c v à
l u y ệ n t ậ p cơchế“tựđộng hóa”
Cây đàn Piano là một cây đàn đòi hỏi người chơi phải biết phối hợp một cáchhợp
lý không chỉ là các giác quan mà còn phải phối hợp với các bộ phận của cơ thểcon
người từ các cơ của 10 ngón tay, bàn tay, cổ tay, cánh tay, lưng phối hợp với haibàn
chân… Có nghĩa là nhiều cơ quan trong con người phải biết phối hợp chặt chẽ
đểthựchiện ranhững âmthanhđãđượcchuẩn bị sẵntrong tưduy,tiềmthức.
2.2.4. Pianotrongviệctíchlũyvốntácphẩmâmnhạc

Việc nắm vững cấu trúc nội tại của tác phẩm, phân tích được tính hệ thống
cũngnhư tính logic trong sự phát triển của các tác phẩm âm nhạc sẽ góp phần làm
pháttriển khả năng tư duy âm nhạc của người học. Ngồi ra, thơng qua việc thể hiện
cáctác phẩm trên đàn Piano, người học được cung cấp một số kiến thức nền tảng về
âmnhạc.
TIỂUKẾTCHƯƠNG2
Chương2đãđisâuphântíchtínhnăngvượttrộicủacâyđànPianonhằmnêubật vai
trịquantrọngvàcầnthiếtcủacâyđànPianotrongvấnđềtrangbịkiếnthứcâm nhạc nền tảng, phát triển tư duy âm
nhạc
và
nâng
cao
trình
độ
cảm
thụ
nghệ
thuậtcủaHSSVtạicáccơsởđàotạômnhạcchunnghiệp.Trongmơitrườngđàotạ
ômnhạchànlâm,cókỹnăngPianotốtsẽlàđiềukiệnthuậnlợiđốivớimọiđốitượnghọctrongviệchỗtrợnghiêncứuchunsâuvàotừng
ngànhhọc.Vớikhảnăngthểhiện vơ cùng phong phú, Piano đã trở thành phương tiện hữu dụng,
có chức năng hỗtrợtrong qtrìnhgiảng dạycácmơn kiếnthứccơsởngành.


Chương 2 cũng đã nêu lên thực trạng việc giảng dạy các mơn kiến thức cơ
sởngành hiện nay, phân tích nguyên nhân của vấn đề trên và đề xuất xây dựng lộ
trìnhphổ cập mơn Piano cho các ngành học phù hợp với hoàn cảnh và điều kiện thực
tếnhằm từng bước khắc phục tình trạng phải đào tạo các mơn chung theo từng
nhómchunngành,gâylãngphívềthời gian vàkinhphínhưhiệnnay.
Chương3
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢNG DẠY MƠN PIANO PHỔ

THƠNGTẠICÁCCƠSỞĐÀOTẠÔMNHẠCCHUNNGHIỆP
3.1. Xâydựngcáctiêuchíchung
3.1.1. Mụctiêuhướngđến
3.1.1.1. PháttriểnkhảnăngthểhiệncủaHSSV
Đây là điều kiện quan trọng trong q trình học tập, khả năng thể hiện có
thểchiathànhnhiềumứcđộkhácnhau.Bêncạnhsựnỗlựckhơngngừngtraudồitích
lũykiếnthứccủabảnthânngườihọc,vaitrịcủangườithầycũngrấtcầnthiết,nhưlàmộtnhântốtácđộngtrực tiếpđến quá trình
nhận
thức
của
học
viên,
tạom ọ i
đ i ề u kiệnthuận lợigiúp cho
quátrìnhpháttriểnkhảnăngthểhiệncủangười học.
3.1.1.2. Pháttriển nănglựctựhọc
Là điều rất quan trọng và cần thiết trong điều kiện hiện nay; với xu thế dạy -học
theo hướng tích cực như hiện nay, người học phải tự mình vận động một cách tựgiác,
khoa học để tự mình chiếm lĩnh những kiến thức trên các lĩnh vực khoa học vànghệ
thuật. Để việc tự học có hiệu quả, mục đích nhiệm vụ tự học phải có tính chấtthiết
thực, vừa sức, có tính định hướng cao và cố gắng tập trung dứt điểm từng vấn đềtrong
từngthờikỳnhất định.
3.1.2. Nhữngtiêuchíđốivớigiảngviên
Có trình độ chun mơn cao, có kiến thức vững vàng về các lĩnh vực âm nhạcvà
tâm lý sư phạm; sử dụng nội dung đào tạo, chương trình, giáo trình phù hợp; theodõi
tiến bộ của học viên, tham gia và hỗ trợ khi học viên gặp khó khăn trong thể hiệntác
phẩm; đa dạng hóa các PPDH để đáp ứng nhu cầu của học viên; có quan điểm
đàotạođúng,phươngpháp đào tạokhoahọc.
3.1.3. Nhữngtiêuchíđốivớingườihọc
3.1.3.1. Khókhănvàthuậnlợi

3.1.3.2. ucầu vềphẩmchất
Có khả năng sáng tạo; có hứng thú, động lực trong học tập; có khả năng tậptrung
cao; có trí tưởng tượng nhạy bén; có sự khát khao thể hiện những tìm tịi sángtạo.


3.1.4. Tiêuchívềphươngphápgiảngdạyvàgiáotrình
- Lấyngườihọclàmtrung tâm,khơi dậytính tựchủtrong họctập.
- Hướngđếntính thựctiễn.
- Thayđổi cáchình thứcgiảng dạyđểthuhút ngườihọc.
- Chútrọngcácđặcthùcủatừngmơnhọc.
- Phươngphápvànội dung giảngdạyphải phù hợpvàlàmột thểthốngnhất.
3.2. Đềxuất
hướngxâydựngnhững
riêngchotừngc h u y ê n ngànhkhácnhau

giáotrình

Đối với những đối tượng học Piano phổ thông, bên cạnh những kỹ thuật cơ bảnthì
trong chương trình giảng dạy cần phải bổ sung thêm 40% - 50% kiến thức mới.Giáo
trình Piano phổ thơng phải có tính chất “mở”, linh hoạt do đối tượng học
khơngcóquychuẩn thống nhấtvềđầu vào vàđầura.
3.2.1. ĐốivớicácngànhLýluận,Sángtác,Chỉhuy
3.2.1.1. Mụctiêu
3.2.1.2. Bổsungcáckỹnăng
- Kỹnăngthịtấu.
- Kỹnăngđọctổngphổ(đốivớinhữngngườihọcngànhChỉhuy)
3.2.2. ĐốivớichuyênngànhThanhnhạc
3.2.2.1. Mụctiêu
3.2.2.2. Bổsung
- Các tác phẩm Thanh nhạc kinh điển cổ điển chuyển soạn cho Piano nhằm

tạosựgắn kếtgiữaPianovàThanhnhạc.
- Các bài luyện Gam và Etude để đáp ứng cho công việc luyện thanh và định
vịâmchuẩn.
- Bổ sung môn Opera – Clavir vào chương trình đào tạo nhằm giúp người học
cóđượcmộtcáinhìntổngthểvềtínhchấtâmnhạccũngnhưgiátrịnghệthuậtcủatácphẩm.
- Phươngphápsoạnđệm.
3.2.3. ĐốivớicácnhạccụGiaohưởng
3.2.3.1. Mụctiêu
3.2.3.2. Bổsung
- CáctácphẩmPhứcđiệunhằmrènluyệnkhảnăngnghecácbèđộclập;Gam,Etudeđể
nâng caokỹthuật chạyngónvàpháttriểnkhảnăng xácđịnhâmchuẩn.
- Cáctácphẩmmang tínhhịatấuthínhphịng, cáctácphẩmcótiết tấuphứctạp.


3.3. Đổimớiphươngpháptronggiảngdạy-họctập
-Đổi mới về cách dạy nhằm làm thay đổi tính chất hoạt động nhận thức của
ngườihọc:chuyển từtáihiện sang sángtạo.
- Đổi mới cách học thông qua tăng cường hoạt động tự học của người học
nhằmtạosựchuyển biến từhọctập thụđộng sang chủđộng(tựhọc).
Trong q trình lên lớp giảng viên có thể lựa chọn sử dụng một số phương phápsau:
3.3.1. Phươngphápqui nạp vàsuydiễn
- Phương pháp quy nạplà đi từ cái riêng (chi tiết) để đi đến nhận thức chung
(tổngthể)nộidung củavấnđềnghiên cứu.
- Phương pháp suy diễnlà đi từ cái chung (tổng thể) đến cái riêng (chi tiết).
Ưuđiểm của phương pháp này là tạo ra khả năng nắm bắt các kiến thức trong q
trìnhlênlớp nhanh chónghơn,pháttriểntưduytrừu tượng tích cựchơn.
3.3.2. Cácphươngphápkíchthíchhoạtđộnghọctậpcủangườihọc
-Các
phương
pháphìnhthành

hứngthú
nhận
thứcđược
thể
hiệnt h ơ n g q u a cácb ư ớ c : xúccảmđốivới hoạt động;cónhậnthứcđốivớixúccảmnày.
- Phương pháp tạo ra sự thành công trong học tập: Đối với những trường
hợphạn chế về năng lực, giảng viên nên chọn các bài tập vừa sức và có tính biểu cảm
caonhằm tạo sự hấp dẫn và lôi cuốn người học đồng thời khơng làm nản chí trong
qtrìnht ập luyện;ln độngvi ên,khíchl ệtrướcm ọi nỗl ực dùrất nhỏbé củangư ờ
i học.
3.3.3. Phươngphápkíchthíchnghĩavụvàtráchnhiệmhọctập
Việc làm đầu tiên nhằm khởi phát hoạt động tự học là người học phải làm saotự
kích thích, động viên mình, làm cho mình tự cảm thấy cần thiết và hứng thú bắt tayvào
việchọcthôngquaviệcxácđịnhýnghĩaquantrọngcủavấnđềnghiêncứu,khơigợi tinh thần trách nhiệm đối với công
việc, hứng thú đối với nội dung vấn đề và xâydựng phươngpháplàmviệc.
3.3.4. Phươngpháphọctheonhóm
Dạy học theo nhóm là một dạng của dạy học tích cực. Hoạt động này sẽ
giúpngười học lĩnh hội được tri thức một cách tốt nhất: Giúp cho việc hệ thống hóa và
vậndụng kiến thức, làm cho trí nhớ được lâu bền; giúp nâng cao kỹ năng giải quyết vấnđề;giúp nâng cao
kỹnăngnghe,phântích,đánhgiá;giúppháttriển tưduymạch lạc.
3.3.5. Phươngphápdạyvàhọctheothuyếtkiếntạo
Cách tiếp cận theo thuyết kiến tạo giúp người học phân tích, giải quyết vấn đề
vàvận dụng kiến thức đã được học. Thông qua những bài luyện tập, những tác phẩm
âmnhạccụthể,giảngviêntruyềnđạtchongườihọcnhữngkỹnăngtưduyphùhợpvới


trình độ của mình để họ có thể đi từ những kiến thức và kỹ năng đã biết tới việc
khámphánhững kiến thứcmới khơngnằmngồi phạmvi nănglựccủamình [24].
3.3.6.

Phươngphápdạyhọchướngvàongườihọc(Learnercenteredteaching)

Phương pháp lấy người học làm trung tâm là sự chuyển dịch trọng tâm từnhững
gì giảng viên làm tới những gì học viên có thể làm do tác động của các hànhđộng của
họ. Phương pháp này chuyển hóa đối tượng học từ một người tiếp nhậnthơngtin
mộtcáchbịđộng thànhmột thànhviên tíchcựctrongqtrìnhhọc.
3.3.7. Khơidậylịngtựtinvào nănglựcbảnthân
Khi chúng ta phát triển con người thông qua các điểm mạnh của họ, chúng
takhông chỉ kích thích sự phát triển mà cịn làm tăng sự tự tin của họ, tăng niềm tin
củahọ về việc họ có thể vượt qua những thách thức hoặc một nhiệm vụ khó khăn nào
đó.Pháttri ển đi ểm mạnhcủam ột cá nhânsẽt ăng cư ờng nhữnghiệuứ ng tíchcự c củ
ahọcviênđóđốivớiqtrìnhhọc.Mộtkhisựtựtinvàýthứcvềgiátrịtăng,họcóthểpháttr
iểnthếmạnh vàcảithiện cácđiểmyếu.
3.3.8. Dạyhọcphảiđảmbảonguyêntắc"
tínhvừasức"
Đảm bảo tính vừa sức trong học tập là một ngun tắc quan trọng địi hỏi
giảngviêncầntnthủnghiêmngặttronggiảngdạy.Khikhốilượngvàđộphứctạpc
ủabàivởcaohơnkhảnănghọctậpthựctếcủangườihọcthìsẽdẫnđếntìnhtrạngqtải. Ngược lại, khi dung lượng và
trình độ của bài học thấp hơn mức độ hợp lý, thìnhịpđộ họctậpgiảmxuống...
3.4. Mộtsốucầucầnphốihợptrongtriểnkhaigiáotrình
3.4.1. Tínhkếhoạchvà tiếnđộtrong giảngdạy
Đểduytrìổnđịnhtiếnđộhọctập,giảngviênnênchiacảkhóahọcthành3giai
đoạn:
Giaiđ o ạ n 1 : t r a n g b ị k ỹ n ă n g c ơ b ả n v ề c á c h s ử d ụ n g đ à n P i a n o , c ủ n g c ố
nhữngkỹthuậtnềntảng.
Giaiđoạn 2:vừaduytrì sự ổn định,chắcchắnvềkỹthuật,vừatăngdầntốcđộ
pháttriểnđểđạtđượctrìnhđộ caohơn.
Giaiđoạn3:biếtvậndụngkỹnăngPianođãhọcvàotừngchuyênngànhriêng(đệmhát,thị
tấunhanh trongquátrìnhnghiên cứu).
3.4.2. Xâydựng hệthống bàitập chomộtgiáotrình

- Hệthốngbàitậpphảigópphầnthựchiệnmụctiêumơnhọc
- Bàitậpphảiđảmbảo tínhhệthống,tínhđadạng vàbổ sungchonhau
- Hệthốngbàitậpthựchànhphảiđảmbảotính“vừasức”vàpháthuytínhtíchcựcnh
ậnthứccủangười học


- Hệthốngbàitậpthựchànhphảiphùhợpvớiquátrìnhdạyhọc
3.4.3. Kiểm travàđánhgiá
Việckiểmtrađánhgiákếtquảhọctập cầnđápứngnhữngyêu cầu sau:
- Thực hiện nghiêm túc quy chế kiểm tra, đánh giá người học đảm bảo
chínhxác,kháchquan.
- Việc kiểm tra khơng chỉ dừng lại ở u cầu tái hiện tri thức, lặp lại các
kỹnăng đã học, mà chú trọng kiểm tra năng lực độc lập, sáng tạo, năng lực tự học
củangười học.
Trong vấn đề xây dựng giáo trình, ngồi mục tiêu về nội dung chương
trìnhgiảngdạy,phải xâydựng cáctiêuchí cụthểtrong kiểmtrađánhgiá.
TIỂUKẾTCHƯƠNG3
ChươngI I I c ủ a l u ậ n á n đ ã c h ứ n g m i n h v à x á c đ ị n h n h ữ n g t i ê u c h í c h u n g v
à riêngđểgiảngdạybộmơnPianophổthơngmộtcáchcóhiệuquả,trongđóđãđisâuvào các tiêu chí về giảng viên,
HSSV, phương pháp và giáo trình giảng dạy để xâydựng giáo trình mới môn Piano phổ
thông phù hợp với đặc thù của từng chuyênngành.
Những điểm mới trong các tiêu chí trong xây dựng giáo trình mơn Piano phổthơng
cho các chun ngành đã được đề cập cụ thể trong chương này đó là, ngoàinhững kỹ
thuật cơ bản làm nền tảng ban đầu chiếm từ 50% - 60%, thì tuỳ theo từngchuyên
ngành, từng đối tượng cụ thể mà có sự vận dụng linh hoạt, sử dụng giáo trìnhmở, bổ
sung bài vở phù hợp với yêu cầu và mục đích học tập của người học
(phầnmềm)chiếmtừ40%-50%.
Đặc biệt, chương 3 chú trọng đến vấn đề đổi mới PPDH trên cơ sở kết hợp
hàihòa giữa lý luận dạy học hiện đại với PPDH truyền thống, bảo đảm phù hợp với
nộidung giảng dạy theo hướng nâng cao năng lực nội sinh của người học, bồi

dưỡngphương pháp tự học, tự khám phá để chiếm lĩnh tri thức nhằm góp phần nâng
cao hơnnữachấtlượngđàotạotronggiaiđoạnhiệnnay,thúcđẩytiếntrìnhhộinhậpvớikhuvựcvàthếgiới.
KẾTLUẬNVÀKHUYẾN NGHỊ
Qua ba chương luận án, chúng tơi đã nghiên cứu và đánh giá một cách kháiquát
vai trò và vị thế có ý nghĩa hết sức quan trọng của cây đàn Piano trong việc nângcaomặt
bằngkiếnthứcchungchoHSSVcủacácchuyênngànhâmnhạckháctạicáccơsởđào tạo âmnhạcchuyên nghiệptại
Việt Nam.
Trong cơng trình này, chúng tơi tập trung vào vấn đề trang bị kỹ năng
Pianochongườihọcởmộtsốchuyênngành,đặcbiệtchútrọngvàoviệcxâydựngchương


trình giảng dạy mang tính đặc thù phù hợp với từng chun ngành. Ngồi ra, chúngtơi
cũng đã nghiên cứu và giới thiệu một số PPGD hiệu quả trên cơ sở kế thừa
tinhhoacủaPPGDtruyểnthốngvớitiếpthucóchọn lọccácPPDHtiêntiếntrênthếgiới.
Với mục đích đào tạo ra các nhạc sĩ, nghệ sĩ, các nhà lý luận, những người
hoạtđộngtrênlĩnhvựcâmnhạcchunnghiệpcókiếnthứcchunmơnsâurộngcảvềlý
luậnvàthựctiễnđápứngchonhucầucủaxãhội;đểbộmơnPianopháthuyhiệuquả hơn vai trị hỗ trợ của mình đối
với các ngành học chúng tơi có nhữngkhuyếnnghịvàđềxuấtsau:
-Vềcơng táctuyểnsinh:
+CóquyđịnhvềtrìnhđộPianonhấtđịnhđốivớithísinhcácngànhSángtác,Lýluận,
Chỉhuy.
+Tuyển sinhphải cóchứcnăng tạonguồntừPiano.
+Đốivớicácchunngànhkhác,đặcbiệtlàđốivớingànhThanhnhạckhuyếnkhíchhọcPi
anotrướckhi họcchun ngành;
-Vềđộingũcánbộ giảngdạy:
+Chunmơnhóađộingũgiảngdạy.
+ u cầu giảng viên Piano phổ thơng có kế hoạch bổ sung nền kiến thức
tổnghợp,tạođượcsựgắnkếtgiữaPianovới cácngànhhọcgâyhứng thúcho ngườihọc.
+Có kế hoạch thường xuyên khảo sát thực trạng tay nghề của giảng viên để
kịpthờibồi dưỡng,nâng caonănglựcchun mơn.

+Cóchiếnlược giữ lại, bồi dưỡngthêm tay nghềvà nghiệpvụs ư p h ạ m
c h o những sinh viên có kết quả học tập tốt để tăng cường lực lượng cho đội ngũ cán
bộgiảngdạy.
-Đổimớivềnộidungvàphươngphápgiảngdạy:
+CókếhoạchxâydựnggiáotrìnhriêngchobộmơnPianophổthơngđốivớitừngnhóm
chun ngành.
+Quantâmhơnnữađếnvấn đềđổi mớiPPGD.
+Cókếhoạchtổchứccácchươngtrìnhconcert,seminar,concourtPianomangtínhđịnh
kỳdành chonhữngngười chơiPiano nghiệp dư.
+Xem xétđể tổch ứ c ki ểm tragi ữ akỳ nhưđối vớic ác chuyên ng àn hc hí nh nhằ
mgiúpngười họccó ýthứctập luyện bền bỉ trongsuốt kỳhọc.
+Đầutưhơnnữacơsởvậtchất,trangthiếtbịphụcvụchogiảngdạyvàhọctập;cần
thayđổicáchnhìnnhậnđốivới giảng viênPiano phổthơng.
+Xâydựngquychếđào tạomới,đadạngvàphù hợpvới cơ chếhiệnnay.
LàcơngtrìnhnghiêncứuchunsâuđầutiênvềlĩnhvựcđàotạobộmơnPianophổt h ơ n g
,luậnánsẽđónggópnhữnggiảipháptrongviệcxâydựngnộidung


chương trình giảng dạy đạt hiệu quả cao đồng thời đưa ra một cái nhìn tồn diện
vàkhách quan những đóng góp tích cực của đàn Piano đối với vấn đề hỗ trợ nghiên
cứuchuyên sâu các ngành học, làm cơ sở để góp phần xây dựng hướng đào tạo mang
tínhchiếnlược.
TÀI LIỆUTHAMKHẢO
* Sách,giáotrìnhtiếngViệt
1. NguyễnThanhBình(2006),LýluậngiáodụchọcViệtNam,Nhàxuấtbản
Đại học sưphạm
2. ĐỗNgọcĐạt(2000),BàigiảngLýluậndạyhọchiệnđại,NhàxuấtbảnĐạihọc
quốcgiaHàNội
3. M.A.Danilov&M.N.Scatkin,Mộtsốvấnđềcủalý luậndạyhọchiệnđạiNhàxuấtbảnGiáodục,1980
4. NhạcviệnHà Nội (2001),Nhữngtiêuchíxác địnhnăng khiếmnhạcđể

tuyểnchọnhọcsinh cho cáccơsởđào tạômnhạctrênphạmvitồnquốc
5. ĐặngVũHoạt,HàThịĐức(2004),L ý luậndạyhọcĐạihọc,Nhàxuấtbản
Đạihọc sưphạm
6. HọcviệnHànhchínhquốcgia,Phươngphápgiảngdạyhiệnđạichongười
lớn,DSL-NAPA-KhoaPhương pháp Sưphạmhành chính
7. LêN g u y ê n H ồ n g ( 2 0 1 0 ) , N â n g c a o c h ấ t l ư ợ n g đ à o t ạ o b ộ m ô n V i o l o n
t ạ i Họcviện ÂmnhạcHuế,đềtài khoahọcvàcôngnghệcấp Bộ
8. PhạmMinh Khang(2000),Giáotrình hịathanh,NhạcviệnHàNội
9. NguyễnT r u ng Ki ên ( 2 00 1) , Phươ ng phápsưphạmThanhnhạc ,Nhạc vi
ệnHàNội
10. NguyễnTrungKiên(2014),NhữngvấnđềsưphạmThanhnhạc,Nhàxuấtb
ảnÂmnhạc
11. NguyễnK ỳ (1996),M ơ h ì n h d ạ y h ọ c t í c h c ự c l ấ y n g ư ờ i h ọ c l à m t r u n g tâm,Trường Cán bộquảnlýgiáodụcvàđào tạo,HàNội
12. HồMộLa(2005),Lịchsử nghệthuật Thanhn h ạ c p h ư ơ n g T â y , Nhà
xuấtbảnTừđiển báchkhoa
13. TháiThịLiên(1974),Phươngpháphọcđànpiano,NhàxuấtbảnGiáodục
14. LuậtG i á o d ụ c 2 0 0 5 v à l u ậ t G i á o d ụ c s ử a đ ổ i 2 0 0 9 c ủ a Q u ố c h ộ i N
ư ớ c Cộnghòa Xãhội Chủnghĩa Việt Nambanhành
15. RobertJ.Marzano(2011),Nghệthuậtvàkhoahọcdạyhọc,Nhàxuấtbản
giáodụcViệt Nam
16. NguyễnThịNhung(2001),Âmnhạcthínhphịng-giaohưởngViệtNamSựhìnhthànhvàphát triển -Tácphẩm-Tácgiả,Viện Âmnhạc


17. LêĐ ứ c N g ọ c ( 2 0 0 5 ) , G i á o d ụ c đ ạ i h ọ c –
P h ư ơ n g p h á p d ạ y v à h ọ c ,N h à xuấtbản Đại họcQuốcgiaHàNội
18. Allan C. Ornstein và Thomas J. Lasley(2001),Các chiến lược để dạy
họccóhiệu quả,B a n đàotạotrường ĐHQGbiên dịch
19. CarlRogers(2001),P h ư ơ n g phápdạyvàhọchiệuquả,NhàxuấtbảnTrẻT
pHCM
20. Hà Sâm (2000),Giáo trình chuyên ngành sáng tác âm nhạc-Bậc đại học

4năm,Đ ạ i họcNghệthuật Huế
21. Tài liệu hướng dẫn (2011),Tăng cường năng lực sư phạm cho giảng
viêncác trường đào tạo giáo viên trung học phổthơng và trung cấp chun nghiệp,
NhàxuấtbảngiáodụcViệt Nam
22. TàiliệuHộinghịTrungương4khóaVII(1993)
23. TàiliệuHộinghịTrungương2khóaVIII(1996).
24. Thái Duy Tuyên (2008),Phương pháp dạy học truyền thống và đổi mới,
Nhàxuấtbảngiáodục
25. Vũ Văn Tảo (2000),Vài nét về xu thế đổi mới phương pháp dạy học đại
họctrênthếgiới,Sách Giáo dụchọc,Đại họcHàNội
26. Trương Ngọc Thắng (2010),Quá trình hình thành và phát triển Ca
hátchunnghiệp Việt Nam,Nhàxuất bảnThuận Hóa
27. Lê Cơng Triêm, Nguyễn Đức Vũ, Trần Tú Anh (2002),Những vấn đề
hiệnnaycủa phươngphápdạyhọcđạihọc– Nhàxuất bản Giáodục
28. HàThếTruyền( 2 0 1 0 ) , P h ư ơ n g phápdạyhọcđạihọc,ĐHSPHN
29.

VănkiệnĐạihộiĐảngtoànquốclầnthứX(2006).

30. Viện hàn lâm khoa học giáo dục Liên xô (1977),Những cơ sở của lý
luậndạyhọc,Nhàxuấtbản Giáo dục
31. ViệnÂmnhạc(2000),ÂmnhạcmớiViệtNam-Tiếntrìnhvàthànhtựu
32. Phan Thị Hồng Vinh (2007),Phương pháp dạy học giáo dục học, Nhà
xuấtbảnĐạihọcsưphạm
* SáchnghiêncứuvàtàiliệutiếngAnh
33. DenesAgay,Thetwentiethcentury,AnAnthologyofPiano
34. J.Banowetz(1985),ThePianist’sGuidetoPedaling,IndianaUniversity
Press
35. ArthurBriskier,Newapproachto Pianotranscriptions andinterpretationof
J.S.Bach'smusic,CarlFischer,62coopersquare,NewYork3.

36. DominiqueBordier,RaoulDuflot,Verez,MichelLeclere,Pianorama