Luận án tiến sĩ hồ chí minh với sự nghiệp thống nhất đất nước trong cuộc kháng chiến chống mỹ (1954 1975)
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.97 MB, 216 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
_____________________________
PHAN THẾ LƢỢNG
HỒ CHÍ MINH VỚI SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT
NƢỚC TRONG CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ
(1954 - 1975)
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ
Hà Nội - 2016
z
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
__________________________
PHAN THẾ LƢỢNG
HỒ CHÍ MINH VỚI SỰ NGHIỆP THỐNG NHẤT ĐẤT
NƢỚC TRONG CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG MỸ
(1954 - 1975)
Chuyên ngành: Lịch sử Việt Nam
Mã số: 62 22 03 13
LUẬN ÁN TIẾN SĨ LỊCH SỬ
NGƢỜI HƢỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. ĐINH QUANG HẢI
HÀ NỘI - 2016
z
LỜI CAM ĐOAN
Tơi xin cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu
nêu trong luận án là trung thực. Những kết luận khoa học của luận án
chưa từng được ai công bố trong bất kỳ cơng trình nào khác.
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Phan Thế Lƣợng
z
LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn PGS.TS. Đinh Quang Hải đã tận tình hướng dẫn tơi
hồn thành luận án này! Cảm ơn các thầy cô Bộ môn Lịch sử Việt Nam cận đại và
hiện đại, Khoa Lịch sử, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc
gia Hà Nội đã tận tâm giúp đỡ tơi hồn thành chương trình học tập nghiên cứu sinh
và hoàn tất các thủ tục bảo vệ luận án tiến sĩ! Cảm ơn Bộ mơn Tư tưởng Hồ Chí
Minh, Khoa Lý luận Chính trị, Trường Đại học Giao thơng Vận tải đã động viên và
tạo điều kiện giúp đỡ tôi chuyên tâm vào việc học tập, nghiên cứu! Cảm ơn gia đình,
bạn bè, đồng nghiệp đã ln đồng hành và chia sẽ khó khăn với tơi!
TÁC GIẢ LUẬN ÁN
Phan Thế Lƣợng
z
MỤC LỤC
Trang
MỞ ĐẦU
1
1. Lý do chọn đề tài
1
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3
4. Cách tiếp cận và phương pháp nghiên cứu
4
5. Nguồn tài liệu
4
6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài nghiên cứu
5
7. Kết cấu của luận án
5
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾN
ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
6
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở Việt Nam
6
1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nƣớc ngoài
14
1.3. Những thành tựu đã đạt đƣợc và những vấn đề luận án cần giải quyết
17
Chƣơng 2.HỒ CHÍ MINH VỚI CUỘC ĐẤU TRANH HÕA BÌNH THỐNG
NHẤT ĐẤT NƢỚC TỪ NĂM 1954 ĐẾN NĂM 1960
22
2.1. Việt Nam bị chia cắt sau Hiệp định Genève (7 - 1954)
22
2.1.1. Khái quát quá trình đấu tranh thống nhất đất nước trước tháng 7 - 1954
22
2.1.2. Ý đồ chia cắt Việt Nam của các nước lớn tại Hội nghị Genève
27
2.1.3. Âm mưu chia cắt Việt Nam của Mỹ
34
2.2. Hồ Chí Minh lãnh đạo xây dựng những nhân tố nền tảng cho cuộc
đấu tranh hịabìnhthống nhất đất nƣớc
38
2.2.1. Xây dựng đường lối đấu tranh hịa bình thống nhất đất nước
38
2.2.2. Xây dựng Đảng và Nhà nước
43
2.2.3. Xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế
48
2.3.Hồ Chí Minh chỉ đạo tổ chức nhân dân đấu tranh hịa bình thống nhất
đất nƣớc từ năm 1954 đến năm 1960
53
2.3.1. Xây dựng hậu phương miền Bắc
53
2.3.2. Đấu tranh hịa bình thống nhất đất nước từ năm 1954 đến năm 1960
60
Tiểu kết chƣơng 2
73
z
Chƣơng 3. HỒ CHÍ MINH VỚI CUỘC KHÁNG CHIẾN VÌ MỤC TIÊU
THỐNGNHẤT ĐẤT NƢỚC TỪ NĂM 1961 ĐẾN NĂM 1975
75
3.1.Hồ Chí Minh lãnh đạo phát triển những nhân tố nền tảng cho cuộc
kháng chiếnvì mục tiêu thống nhất đất nƣớc
75
3.1.1.Phát triển đường lối kháng chiến vì mục tiêu thống nhất đất nước
75
3.1.2. Nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước
82
3.1.3. Phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết dân tộc và đoàn kết quốc tế
87
3.2.Hồ Chí Minh chỉ đạo tổ chức nhân dân kháng chiếnvì mục tiêu
thống nhất đất nƣớc từ năm 1961 đến năm 1969
92
3.2.1. Kháng chiến chống Mỹ và chính quyềnVNCH từ năm 1961 đến năm
92
1965
3.2.2. Kháng chiến chốngMỹ và chính quyền VNCH từ năm 1965 đến năm
98
1969
3.3. Hoàn thành mục tiêu thống nhất đất nƣớc theo tƣ tƣởng Hồ Chí
Minh từ năm 1969 đến năm 1975
110
3.3.1. BuộcMỹ rút khỏi Việt Nam từ năm 1969 đến năm 1973
110
3.3.2. Hoàn thànhthống nhất đất nước từ năm 1973 đến năm 1975
119
Tiểu kết chƣơng 3
125
Chƣơng 4.MỘT SỐ NHẬN XÉT, KINH NGHIỆM VÀ LIÊN HỆ
127
4.1. Một số nhận xét
127
4.1.1. Những thành công chủ yếu
127
4.1.2. Một vài hạn chế
129
4.2. Một số kinh nghiệm
130
4.2.1. Xây dựng đường lối, ĐLĐVN, nhà nước VNDCCH, đại đoàn kết dân
tộc, đoàn kết quốc tế làm cơ sở để tổ chức nhân dân đấu tranh thống nhất đất
130
nước
4.2.2. Thực hiện mục tiêu thống nhất đất nước gắn liền với các mục tiêu hịa
bình, độc lập dân tộc, tự do, dân chủ nhân dân, dân giàu, nước mạnh
135
4.2.3. Tiến hành đồng thời cách mạng xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và cách
mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam
z
137
4.2.4. Bám sát đối tượng, nắm bắt thời cơ, kết hợp đấu tranh chính trị, đấu
tranh vũ trang và đấu tranh ngoại giao thực hiện mục tiêu thống nhất đất nước
139
4.3. Liên hệ
144
4.3.1. So sánh với vấn đề thống nhất đất nước ở một số quốc gia khác
144
4.3.2. Liên hệ với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Việt Nam hiện nay
154
Tiểu kết chƣơng 4
157
KẾT LUẬN
158
DANH MỤC CƠNG TRÌNH KHOA HỌC CỦA TÁC GIẢ LIÊN
QUAN
160
ĐẾN LUẬN ÁN
TÀI LIỆU THAM KHẢO
161
PHỤ LỤC
179
z
BẢNG QUY ƢỚC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
BCHTƯĐ: Ban Chấp hành Trung ương Đảng
BCT: Bộ Chính trị
BTVTƯĐ: Ban Thường vụ Trung ương Đảng
CHMNVN: Cộng hòa miền Nam Việt Nam
CMDTDCND: Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân
CMXHCN: Cách mạng xã hội chủ nghĩa
CMVS: Cách mạng vô sản
CNĐQ: Chủ nghĩa đế quốc
CNXH: Chủ nghĩa xã hội
ĐCSĐD: Đảng Cộng sản Đông Dương
ĐCSVN: Đảng Cộng sản Việt Nam
ĐLĐVN: Đảng Lao động Việt Nam
MTDTTNVN: Mặt trận Dân tộc thống nhất Việt Nam
MTTQVN: Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
MTDTGPMNVN: Mặt Trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam
VNCH: Việt Nam Cộng hòa
VNDCCH: Việt Nam Dân chủ Cộng hòa
UBND: Ủy ban nhân dân
UBTƯMTTQVN: Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.
XHCN: Xã hội chủ nghĩa
z
MỞ ĐẦU
1. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Thống nhất đất nước là một trong những giá trị cơ bản, là quy luật tồn tại
và phát triển của dân tộc Việt Nam. Giá trị ấy, quy luật ấy đã có cơ sở sâu xa từ
trong đời sống sản xuất, sinh hoạt và lằn trong nếp nghĩ của người Việt Nam từ thế
hệ này sang thế hệ khác. Trong tiến trình phát triển của lịch sử Việt Nam khi đất
nước bị ngoại xâm và phân ly tư tưởng thống nhất đất nước luôn chi phối suy nghĩ
và hành động của đại đa số nhân dân Việt Nam. Trong bối cảnh đó, lịch sử sẽ sản
sinh ra các bậc hiền tài, hào kiệt, những người hiểu rõ thời thế, đứng ra hiệu triệu
nhân dân, hướng hoạt động tự phát của nhân dân vào hành động tự giác có mục
đích chính xác, chiến lược rõ ràng, sách lược khôn ngoan, tổ chức uyển chuyển,
hiệu quả, cuối cùng giành lại và bảo vệ nền độc lập dân tộc, thống nhất đất nước.
Trong khoảng cuối thế kỷ XIX và ba phần tư thời gian đầu thế kỷ XX, Việt
Nam lần lượt bị thực dân Pháp, phát xít Nhật, đế quốc Mỹ, cùng các thế lực nội
phản chia cắt, xâm chiếm. Thuộc tính bản chất của sự xâm lược đó là đẩy Việt
Nam vào trạng thái bị chia cắt, phân liệt thường xuyên giữa các vùng miền, tộc
người, tơn giáo, giai tầng,... phá vỡ tính thống nhất trong đa dạng, vốn là thuộc
tính quy định sự tồn tại và phát triển của Việt Nam suốt mấy ngàn năm lịch sử. Vì
thế, một cách tự nhiên,cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc cũng là một cuộc vận
động đồn kết dân tộc, thống nhất đất nước. Từ sau Hội nghị Genève năm 1954
vấn đề thống nhất đất nước càng đặc biệt nổi lên, trở thành yêu cầu bức xúc của
lịch sử Việt Namkhi Mỹ và chính quyền Sài Gịn, có sự thoả hiệp của Liên Xô,
Trung Quốc và một số nước lớn khác, biến vĩ tuyến 17, thành đường biên giới
chia cắt lâu dài lãnh thổ Việt Nam, chia rẽ dân tộc Việt Nam, thiết lập chế độ
chính trị thân Mỹ ở Nam Việt Nam, biến Việt Nam trở thành một điểm nóng trong
cuộc chiến tranh lạnh giữa hai hệ thống thế giới.
Trong bối cảnh đó Hồ Chí Minhtiếp tục sứ mệnhđứng đầu lãnh đạo
ĐLĐVN, nhà nước VNDCCH,nhân dân Việt Nam tiến hành cuộc đấu tranh thống
nhất đất nước từ năm 1954 đến năm 1969.Sau khi Hồ Chí Minh qua đời, ĐLĐVN
đã kế thừa tư tưởng và ý chí thống nhất đất nước của Hồ Chí Minh, lãnh đạo nhân
dân tiếp tục cuộc đấu tranhđưa đến hịa bình, thống nhất, độc lập, chủ quyền quốc
gia, toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam vào ngày 30 - 4 - 1975. Việc thống nhất về chế
độ chính trị, quản lý của nhà nước VNDCCH, nay là Cộng hòa XHCN Việt Nam
1
z
được hồn tất vào năm 1976.Vai trị lãnh tụ, lãnh đạo, chỉ đạo, biểu tượng của Hồ
Chí Minh trong sự nghiệp thống nhất đất nước từ năm 1954 đến năm 1975 được
đại bộ phận nhân dân Việt Nam và nhiều người nước ngồi quan tâm đến lịch sử
Việt Nam nhìn nhận là to lớn và quan trọng. Nhưng việc phân tích, đánh giá thấu
đáo vai trị đó lại gặp nhiều khó khăn bởi khơng có sự phân biệt rõ ràng nào giữa
các yếu tố cá nhân và yếu tố tập thể - cộng đồng, nhất là từ sau Hội nghị trung
ương 9 khoá II (năm 1956) trở đi, với việc ĐLĐVN đề cao nguyên tắc lãnh đạo
tập thể, chống tệ sùng bái cá nhân.
Hiện nay, liên quan đến thống nhất đất nước Việt Nam vẫn còn một số vấn
đề phải tiếp tục giải quyết như: Quần đảo Hoàng Sa và một phần quần đảo Trường
Sabị Trung Quốc chiếm đóng trái phép. Phần lớn diện tích Biển Đơngđang bị các
nước tranh chấp, tuyên bố chủ quyền chồng lấn lên lãnh hải, vùng đặc quyền kinh
tế và thềm lục địa của Việt Nam; Các thế lực thù địch lợi dụng chính sách dân tộc,
tơn giáo của Đảng và Nhà nước kích động một bộ phận nhân dân hòng gây chia rẽ
dân tộc, tôn giáo, hoạt động ly khai, giải lãnh thổ; Chủ nghĩa cá nhân phát triển
nhanh chóng kéo theosự phát triển của các căn bệnh: đặc quyền, đặc lợi, tham
nhũng, lãng phí, quan liêu,vơ cảm, lối làm ăn chộp giật…,gây chia rẽ khối đại
đoàn kết dân tộc, ảnh hưởng đến nền hịa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và
giàu mạnh của Việt Nam.
Những thực tế nêu trên cho thấy việc tìm hiểu,phân tích, đánh giá đúng vai
trịcủa Hồ Chí Minh với sự nghiệp thống nhất đất nước trong cuộc kháng chiến
chống Mỹ(1954 - 1975), đồng thời, đưa ra những nhận xét, kinh nghiệm,liên hệ
với cuộc đấu tranh xây dựng, bảo vệ nền hồ bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và
giàu mạnh của Việt Nam hiện nay có ý nghĩa khoa học và thực tiễnto lớn. Với
mong muốngóp phần làm rõ vấn đề nghiên cứu nêu trên, tác giả chọn đề tài: “Hồ
Chí Minh với sự nghiệp thống nhất đất nướctrong cuộc kháng chiến chống
Mỹ(1954- 1975)” làm đề tài luận án tiến sĩ lịch sử của mình.
2. MỤC ĐÍCH VÀ NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
2.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của đề tài luận án là làm rõ quá trình Hồ Chí Minh,
với tư cách là Chủ tịch ĐLĐVN, Chủ tịch nước VNDCCH, lãnh tụ của dân tộc, đã
đứng đầu lãnh đạo vàtrực tiếp chỉ đạo tổ chức nhân dân Việt Nam đấu tranh vì
mục tiêu thống nhất đất nướctừ năm 1954đến năm 1969, quá trình ĐLĐVN kế
2
z
thừa, vận dụngtư tưởng, ý chí thống nhất đất nước của Hồ Chí Minh lãnh đạo, tổ
chức thắng lợi sự nghiệp thống nhất đất nước từ năm 1969 đến năm 1975.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Để thực hiện mục đích trên, đề tài luận án có các nhiệm vụ nghiên cứu:
- Làm rõ vấn đề thống nhất đất nước đặt ra trước và từ Hiệp định Genève
(tháng 7 - 1954).
- Làm rõ q trìnhHồ Chí Minh lãnh đạo,chỉ đạo tổ chức nhân dân đấu
tranh hịa bình thống nhất đất nước từ năm 1954 đến năm 1960.
- Làm rõ q trìnhHồ Chí Minh lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức nhân dân đấu
tranh vì mục tiêu thống nhất đất nước từ năm 1961 đến năm 1969.
- Làm rõ quá trình ĐLĐVN kế thừa tư tưởng và ý chí thống nhất đất nước
của Hồ Chí Minh tiếp tục lãnh đạo, tổ chức nhân dân đấu tranh hoàn thành thống
nhất đất nước từ năm 1969 đến năm 1975.
- Đưa ra nhận xét, đúc kết kinh nghiệm, liên hệ với một số nước, vận dụng
vào việc xây dựng và bảo vệ nền hồ bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu
mạnh của Việt Nam hiện nay.
3. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
3.1. Đối tƣợng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu là q trình Hồ Chí Minh lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức
nhân dânđấu tranh vì mục tiêu thống nhất đất nước từ 1954 đến 1969, q trình
ĐLĐVN kế thừa, vận dụng tư tưởng, ý chí thống nhất đất nước của Hồ Chí Minh
lãnh đạo, tổ chức nhân dân đấu tranh hoàn thành thống nhất đất nước từ năm 1969
đến năm 1975.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nội dung: Nghiên cứu q trình Hồ Chí Minhvới tư cách là Chủ
tịch ĐLĐVN, Chủ tịch nước VNDCCH, lãnh tụ của nhân dân Việt Nam lãnh đạo,
chỉ đạo tổ chức nhân dân đấu tranh chống đế quốc Mỹ và chính quyền Sài Gịn
thực hiện mục tiêu thống nhất đất nước, quá trình ĐLĐVN kế thừa tư tưởng và ý
chí thống nhất đất nước của Hồ Chí Minh tiếp tục lãnh đạo nhân dân đánh đuổi
Mỹ, đánh đổ chính quyền Sài Gịn, hồn thành mục tiêu thống nhất đất nước.
3
z
- Phạm vi khơng gian: Nghiên cứuq trình đó trên toànlãnh thổ Việt Nam.
Trong cuộc đấu tranh thống nhất đất nước, miền Bắc được Hồ Chí Minh xác định
là hậu phương lớn, miền Nam là tiền tuyến lớn.
- Phạm vi thời gian: Nghiên cứu q trình Hồ Chí Minh lãnh đạo, chỉ đạo,
động viên nhân dânđấu tranh thống nhất đất nước từ năm 1954 (năm đất nước bị
chia cắt) đến năm 1969 (năm Hồ Chí Minh từ trần) và quá trình đó được ĐLĐVN
kế thừa lãnh đạo nhân dânhồn thành vào ngày 30 - 4 - 1975.
4. CÁCH TIẾP CẬN VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
4.1. Cách tiếp cận
Để giải quyết đề tài, chúng tôi tiếp cận theo chuyên ngành Lịch sử Việt
Nam.Qua các nguồntài liệu, chúng tôi cố gắng phục dựng lại q trình Hồ Chí
Minh với tư cách là Chủ tịch Đảng LĐVN, Chủ tịch nước VNDCCH, lãnh tụ của
dân tộcđã lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức nhân dân đấu tranh thống nhất đất nước từ khi
đất nước bị chia cắt sau Hội nghị Genève (năm 1954) đến khi Hồ Chí Minh qua
đời (năm 1969), q trình ĐLĐVN kế thừa tư tưởng, ý chí thống nhất đất nước
của Hồ Chí Minh lãnh đạo nhân dân hồn thành sự nghiệp đó (năm 1975).
4.2. Phƣơng pháp nghiên cứu
Dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lênin, quan điểm
đường lối của Đảng về chiến tranh cách mạng và để hoàn thành các nhiệm vụ
nghiên cứu đề tài luận án, tác giả sử dụng các phương pháp chủ yếu là phương
pháp lịch sử và phương pháp logic, phương pháp tiếp cận hệ thống, phương pháp
liên ngành và các phương pháp chung như phân tích, tổng hợp, so sánh, đối chiếu,
thống kê để làm rõ những nội dung của luận án.
5. NGUỒN TÀI LIỆU
Hồ Chí Minh,Tồn tập(15 tập), do NXB Chính trị Quốc giaxuất bản lần thứ
3 tại Hà Nội vào năm 2011; Hồ Chí Minh,Biên niên tiểu sử (10 tập), do NXB
Chính trị Quốc gia xuất bản tại Hà Nội từ năm 1993 đến năm 1996; Văn kiện
Đảng,Toàn tập, từ tập 1 đến tập 37, do NXB Chính trị Quốc gia xuất bản tại Hà
Nội từ năm 1998 đến năm 2005; Các nguồn tài liệu lưu trữ, các hồi ký của các
nhân chứng; Các cơng trình nghiên cứu, luận án, luận văn, các bài báo của các tác
giả trong và ngoài nước liên quan đến đề tài.
4
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
6. Ý NGHĨA KHOA HỌC VÀ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
6.1. Ý nghĩa khoa học
Luận án có những đóng góp nhất định vào việc làm rõ hơn một trong những
nội dung căn bản của lịch sử Việt Namtừ năm 1954 đến năm 1975. Đó là cuộc đấu
tranh vì mục tiêu thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo,
chỉ đạo tổ chức của Hồ Chí Minh với tư cách là Chủ tịch Đảng LĐVN, Chủ tịch
nước VNDCCH, lãnh tụ của dân tộc.
6.2. Ý nghĩa thực tiễn
Từ những kết quả nghiên cứu luận án cũng sẽ gợi mở những vấn đề về chủ
trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, góp phần xâ dựng và bảo vệ nền hồ
bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh của Việt Nam hiện nay. Luận án
cũng sẽ góp phần hệ thống hố các nguồn tài liệu, tư liệu giúp nghiên cứu, giảng
dạy lịch sử Việt Nam cận đại và hiện đại, tư tưởng Hồ Chí Minh.
7. KẾT CẤU CỦA LUẬN ÁN
Luận án ngoàiphần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo và phụ
lục, nội dung luận án kết cấu thành 4 chương, 12 tiết.
Chương 1. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận án
Chương 2.Hồ Chí Minh với cuộc đấu tranh hịa bình thống nhất đất nước từ
năm 1954 đến năm 1960
Chương 3. Hồ Chí Minh với cuộc kháng chiến vì mục tiêu thống nhất đất nước
từ năm 1961 đến năm 1975
Chương 4.Một số nhận xét, kinh nghiệm và liên hệ
5
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN ĐẾNĐỀ TÀI
LUẬN ÁN
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở Việt Nam.
Đã có nhiều cơng trình đề cập gián tiếp đến các khía cạnh khác nhau của sự
nghiệp thống nhất đất nước do Hồ Chí Minh và ĐLĐVN lãnh đạo từ năm 1954
đến năm 1975, có thể tạm phân chia thành các nhóm như sau:
1.1.1.Nhóm các cơng trình nghiên cứu về lịch sử Đảng, lịch sử dân tộc và hai
cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp vàchống đế quốc Mỹ xâm lược.
Cuốn Tìm về cội nguồn của GS. Phan Huy Lê, Nhà xuất bản Thế giới, Hà
Nội, 2011, là một công trình đồ sộ, tập hợp nhiều bài nghiên cứu trong cuộc đời
làm khoa học của ông. Phần II của cuốn sách về “mấy vấn đề tổng quan” đã trình
bày các cơ sở kinh tế, văn hóa, lịch sử, q trình hình thành, phát triển của dân tộc
Việt Nam, tính thống nhất trong đa dạng của lịch sử Việt Nam. Cuốn sách tuy
không liên quan trực tiếp đến đề tài, nhưng gợi mở cho tác giả hướng nghiên cứu
đề tài. Cụ thể là giúp tác giả nhìn nhận vấn đề thống nhất đất nước cơ bản nhất
chính là thống nhất lãnh thổ, nhưng phải đặt nó trong quan hệ tổng hịa các nội
dung dân tộc, thể chế, kinh tế, văn hóa, xã hội.
Cuốn Nước Việt Nam là một dân tộc Việt Nam là một của tập thể tác giả do
Viện Sử học chủ trì, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, 1976, đã trình bày
khái quát quá trình hình thành đất nước, dân tộc Việt Nam; nêu lên mối quan tâm,
ý chí thống nhất đất nước, những lời căn dặn toàn Đảng, toàn dân về thống nhất
đất nước của Hồ Chí Minh; chỉ ra tính thống nhất lâu đời bền vững của lịch sử
Việt Nam; nêu lên sự thất bại của chính sách “chia để trị” của thực dân Pháp; trình
bày khái quát bài học lịch sử của “Nam Kỳ tự trị” và số phận của những kẻ đi
ngược lại ý chí thống nhất của dân tộc Việt Nam; nêu lên những cơ sở kinh tế, văn
hóa, pháp lý của sự nghiệp thống nhất đất nước. Cơng trình này đã trình bày khá
sâu yếu tố văn hóa, ngơn ngữ và lịch sử đấu tranh thống nhất Việt Nam, nhưng
chủ đề Hồ Chí Minh và ĐLĐVN với sự nghiệp thống nhất đất nước từ năm
1954đến năm 1975 chưa được thể hiện một cách có hệ thống, tồn diện và sâu
sắc. Mặc dù vậy, cơng trình đã cung cấp cho tác giả cách tiếp cận và nhiều tư liệu
cần thiết cho việc nghiên cứu đề tài luận án.
6
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Các cuốn Lịch sử Việt Nam từ nguồn gốc đến giữa thế kỷ XX của GS. Lê
Thành Khôi, Nhã Nam xuất bản, Thành phố Hồ Chí Minh, 2014; Lịch sử Việt
Nam, tập IV, từ năm 1945 đến năm 2005 do Lê Mậu Hãn chủ biên cùng các tác
giả Nguyễn Đình Lê, Trương Thị Tiến, Nhà xuất bản giáo dục, Hà Nội, 2012;
Lịch sử Việt Nam 1954 - 1975 của tác giả Nguyễn Đình Lê, Nhà xuất bản giáo
dục, Hà Nội, 2010; Nhất là bộ Lịch sử Việt Nam (15 tập) do Viện Sử học biên
soạn, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, 2014, trong đó có các tập 9 - 13 có
nhiều nội dung liên quan đề tài luận án; v.v… Qua các cơng trình này, cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ vì độc lập, thống nhất của nhân dân Việt
Nam dưới sự lãnh đạo và ảnh hưởng của Hồ Chí Minh từ năm 1954 đến năm 1975
đã được làm sáng rõ trên tất cả các nội dung chính trị, quân sự, ngoại giao, kinh
tế, văn hóa, xã hội.
Viết về cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược có các cuốn; Lịch sử
Nam Bộ kháng chiến, tập II (1954 - 1975) của Hội đồng chỉ đạo biên soạn Lịch sử
Nam Bộ kháng chiến, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2012; Lịch sử
kháng chiến chống Mỹ, cứu nước 1954 - 1975 của tập thể tác giả Hoàng Phương,
Hoàng Dũng, Trần Bưởi, Nguyễn Văn Minh, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà
Nội, 1996; Lịch sử quân sự Việt Nam, tập 11: Cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu
nước (1954 - 1975) do Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam biên soạn, Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2005; Tổng kết cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu
nước - thắng lợi và bài học của Ban Chỉ đạo tổng kết chiến tranh trực thuộc Bộ
Chính trị, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995;v.v…
Nội dung các cơng trình này đã bàn sâu đến khía cạnh chính trị - quân sự
của cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước (1954- 1975). Các
khía cạnh khác như kinh tế, văn hóa, xã hội, ngoại giao được đề cập dưới góc độ
hỗ trợ cho cuộc kháng chiến trên lĩnh vực chính trị - quân sự. Các tư tưởng chỉ
đạo chiến lược và sự động viên kịp thời của Hồ Chí Minhqua các giai đoạn của
các cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ, trong các chiến dịch, các trận đánh lớn
có tính cách tạo dựng nền tảng tư tưởng thống nhất trong quân đội, giữa quân đội
và nhân dân, trong các hoạt động quân sự, giữa các hoạt động quân sự với các
nhiệm vụ chính trị chung của đất nước từ năm 1954 đến năm 1975 đã được thể
hiện đầy đủ nhưng xen lẫn giữa nhiều sự kiện, bài học lịch sử quân sự và chưa
được hệ thống hóa.
7
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Các cuốn Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam, tập II (1954 - 1975) của Viện
Nghiên cứu Chủ nghĩa Mác - Lênin và Tư tưởng Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995; Tìm hiểu Lịch sử Đảng Cộng sản Việt Nam qua
các đại hội và hội nghị trung ương do Nguyễn Trọng Phúc chủ biên, Nhà xuất bản
Lao động, Hà Nội, 2003; 80 năm Đảng Cộng sản Việt Nam 1930 - 2010 những
chặng đường lịch sử vẻ vang của Vũ Như Khôi, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia,
Hà Nội, 2010; Đảng Cộng sản Việt Nam 80 năm xây dựng và phát triển do Nhà
xuất bản Chính trị Quốc gia biên soạn, Nhà xuất bản chính trị Quốc gia, Hà Nội,
2010; v.v…
Sự lãnh đạo của Hồ Chí Minh và ĐLĐVN từ năm 1954đến năm 1975 trên
tất cả các lĩnh vực chính trị, quân sự, ngoại giao, kinh tế, văn hóa, xã hội, từ việc
hoạch định những tư tưởng, đường lối chiến lược, sách lược đến việc tổ chức thực
hiện đã được làm sáng rõ trong các cơng trình này. Vai trị của Hồ Chí Minh với
sự nghiệp thống nhất đất nước chủ yếu được thể hiện gián tiếp qua các nghị quyết
đại hội Đảng, hội nghị BCHTƯĐ do Hồ Chí Minh chủ trì hoặc dưới ảnh hưởng tư
tưởng của Hồ Chí Minh và việc Hồ Chí Minh điều hành Chính phủ triển khai các
nghị quyết của Đảng.
Các tác phẩm Miền Nam giữ vững thành đồng của Trần Văn Giàu, gồm 5
tập, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, ấn hành các năm 1964, 1966, 1970,
1978; Sức mạnh Việt Nam, Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, Hà Nội, 1976; Hậu
phương chiến tranh nhân dân Việt Nam, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà
Nội, 1997; Lịch sử Mặt trận dân tộc thống nhất Việt Nam, 3 tập, Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2006, 2007; Sức mạnh chiến thắng của cuộc kháng
chiến chống Mỹ, cứu nước, Nhà xuất bản Khoa học xã hội, Hà Nội, 1985; Chung
một bóng cờ: về Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam do Tổng Bí thư
Nguyễn Văn Linh chỉ đạo biên soạn, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội,
1993; Lịch sử Quốc hội Việt Nam 1946 - 1960 của Văn phòng Quốc hội, Nhà xuất
bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1994; Hồi ký Đại biểu Quốc hội khóa I do Văn
phịng Quốc hội biên soạn, Nhà xuất bản chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000; v.v…
Các tác phẩm này đã chỉ ra sức mạnh Việt Nam quyết định thắng lợi cuộc
đấu tranh giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước chính là sức mạnh của khối
đại đồn kết tồn dân được tổ chức trong Mặt trận dân tộc thống nhất, theo ngọn
cờ tư tưởng Hồ Chí Minh, dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của nhà nước
VNDCCH, hướng tới mục tiêu chung: hịa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và
8
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
giàu mạnh. Trong các tác phẩm này, Hồ Chí Minh được thể hiện là lãnh tụ của
khối đại đoàn kết dân tộc, hiện thân của ý chí thống nhất đất nước, những quan
điểm, tư tưởng về đoàn kết của Hồ Chí Minh đặt nền tảng cho việc xây dựng Mặt
trận dân tộc thống nhất, phát huy sức mạnh dân tộc, kết hợp sức mạnh dân tộc với
sức mạnh thời đại, từng bước đưa sự nghiệp thống nhất đất nước đến thắng lợi
hồn tồn.
1.1.2. Nhóm các cơng trình nghiên cứu về Hồ Chí Minh
Chủ tịch Hồ Chí Minh tiểu sử và sự nghiệp của Ban Nghiên cứu Lịch sử
Đảng Trung ương, Nhà xuất bản Sự thật, Hà Nội, 1980, Hồ Chí Minh tiểu sử do
Bảo tàng Hồ Chí Minh biên soạn, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2012,
là những cuốn tiểu sử ghi lại và phân tích tương đối đầy đủ những sự kiện chính
gắn liền với bối cảnh của chúng trong cuộc đời của Hồ Chí Minh, trong đó có tóm
lược và phân tích những bài nói, bài viết quan trọng theo diễn tiến cuộc đời của
Hồ Chí Minh. Qua đó, giúp người đọc hiểu biết một cách khái quát quá trình hình
thành, phát triển sự nghiệp và tư tưởng của Hồ Chí Minh, vai trị của Hồ Chí Minh
đối với lịch sử Việt Nam và thế giới. Sự nghiệp thống nhất đất nước của nhân dân
Việt Nam do Hồ Chí Minhlãnh đạo từ năm 1954đến năm 1969 và dưới tầm ảnh
hưởng của Hồ Chí minh từ năm 1969 đến 1975 cũng đã được thể hiện một cách sơ
lược nhưng bao qt trong các cơng trình này.
Tư tưởng Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt Nam, thuộc đề tài
khoa học cấp Nhà nước KX 02 nghiên cứu về tư tưởng Hồ Chí Minh do Đại
tướng Võ Nguyên Giáp chủ biên, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2000,
đã nêu lên một cách khái quát cơ sở, quá trình hình thành và phát triển tư tưởng
Hồ Chí Minh; những nội dung cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh về con đường
cách mạng Việt Nam; những đóng góp lớn của Hồ Chí Minh về mặt tư tưởng đối
với sự nghiệp cách mạng Việt Nam như tư tưởng giải phóng và phát triển Việt
Nam, vấn đề lãnh đạo cách mạng Việt Nam, lực lượng tham gia cách mạng, tính
chủ động, sáng tạo của cách mạng thuộc địa, trong đó có Việt Nam trong mối
quan hệ với cách mạng vơ sản ở chính quốc, v.v... Qua tác phẩm này, những yếu
tố nền tảng để thống nhất đất nước mà Hồ Chí Minh tạo dựng đã được thể hiện
khá cơ đọng.
Tư tưởng Hồ Chí Minh rọi sáng con đường độc lập tự do của dân tộc Việt
Nam do Lê Mậu Hãn chủ biên cùng sự tham gia của các tác giả Bùi Đình Phong,
9
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Mạch Quang Thắng, Nhà xuất bản Nghệ An, Nghệ An, 2000; Một số cảm nhận về
tư tưởng - hành động của Hồ Chí Minh của Đồn Duy Thành, Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2012; Triết lý “dĩ bất biến, ứng vạn biến” trong tư
tưởng Hồ Chí Minh do Nguyễn Hùng Hậu chủ biên, Nhà xuất bản Chính trị Quốc
gia, Hà Nội, 2011; Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam - 60 năm thực hiện
độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hộitheo tư tưởng Hồ Chí Minh (2. 9. 1945 - 2. 9.
2005) của Nhà xuất bản Quân đội nhân dân, Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, Hà
Nội, 2005; v.v…Các cơng trình này đã đi sâu phân tích những nội dung cơ bản
của tư tưởng Hồ Chí Minh về cách mạng Việt Nam như tư tưởng về độc lập dân
tộc gắn liền với CNXH; về ĐCSVN; về đại đoàn kết dân tộc, đoàn kết quốc tế; về
xây dựng Nhà nước của dân, do dân, vì dân; về đạo đức, văn hóa và xây dựng con
người,v.v… Đồng thời, làm sáng rõ sự vận dụng những nội dung đó vào trong
thực tiễn, đưa đến những thắng lợi to lớn cho cách mạng Việt Nam. Khi luận giải
tư tưởng Hồ Chí Minh về các vấn đề cơ bản của cách mạng Việt Nam, các cơng
trình nêu trên, một cách gián tiếp, đã nêu lên những quan điểm, phương pháp của
Hồ Chí Minh trong giải quyết vấn đề thống nhất lãnh thổ, thống nhất dân tộc,
thống nhất thể chế,v.v… Tức là, các cơng trình này đã gián tiếp đưa ra những
quan điểm chỉ đạo và phương pháp thống nhất đất nước của Hồ Chí Minh.
Bác Hồ của chúng ta của tác giả Nguyễn Khánh Toàn, Nhà xuất bản Khoa
học xã hội, Hà Nội, 1990; Vĩ đại một con người của tác giả Trần Văn Giàu, Nhà
xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2009; Hồ Chí Minh đường trường mn
dặm dâng hiến và tỏa sáng của Trần Đình Huỳnh, Nhà xuất bản Hà Nội, 2011; Đi
tới một mùa xuân tư tưởng Hồ Chí Minh của Nguyễn Văn Khoan, Nhà xuất bản
Công an Nhân dân, Hà Nội, 2007; 50 năm chân dung một con người(Thêm những
hiểu biết về Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh) do Nguyễn Văn Khoan sưu tầm,
tuyển chọn, Nhà xuất bản Lao động, Hà Nội, 2009; Hồ Chí Minh - Những chặng
đường cách mạng do Văn Thị Thanh Mai biên soạn, Nhà xuất bản Văn hóa thơng
tin, Hà Nội, 2009; Hồ Chí Minh với tiến trình lịch sử dân tộc của tác giả Phan
Ngọc Liên, Nhà xuất bản Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2008;v.v… Các cơng trình
này đã nêu bật những cống hiến về lý luận và thực tiễn của Hồ Chí Minh đối với
Cách mạng Việt Nam; những phẩm chất vượt trội, năng lực đặc biệt của Hồ Chí
Minh; những tình cảm và sự ngưỡng mộ của đông đảo cán bộ, chiến sĩ, nhân dân,
bạn bè quốc tế giành cho Hồ Chí Minh; những khám phá về tính độc đáo và tầm
vóc của những luận điểm cơ bản, những quyết định lịch sử của Hồ Chí Minh. Tất
10
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
cả được trình bày theo diễn tiến cuộc đời của Hồ Chí Minh gắn liền với các giai
đoạn phát triển của Cách mạng Việt Nam. Sự nghiệp thống nhất đất nước của Hồ
Chí Minh từ năm 1945 đến năm 1969 đã được thể hiện gián tiếp trong các cơng
trình này, trên cả phương diện lý luận và thực tiễn, qua việc chỉ ra những quan
điểm chỉ đạo sắc bén và những quyết định quan trọng của Hồ Chí Minh theo từng
giai đoạn của các cuộc kháng chiến chống Pháp và Mỹ.
Chiến lược đại đồn kết Hồ Chí Minh do tác giả Phùng Hữu Phú chủ biên
cùng các tác giả Vũ Dương Ninh và Lê Mậu Hãn, Nhà xuất bản Chính trị Quốc
gia, Hà Nội, 1995; Tư tưởng Hồ Chí Minh về đại đoàn kết với vấn đề phát huy sức
mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc trong thời kỳ mới của Học viện Chính trị Quốc
gia Hồ Chí Minh, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2004; Tư tưởng Hồ
Chí Minh về đại đồn kết dân tộc và Mặt trận dân tộc thống nhất, Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1996; Sức mạnh dân tộc của cách mạng Việt Nam
dưới ánh sáng tư tưởng Hồ Chí Minh của tác giả Lê Mậu Hãn, Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2001;v.v… Các cơng trình này nghiên cứu về tư
tưởng chiến lược đại đoàn kết Hồ Chí Minh, xây dựng khối đại đồn kết dân tộc
theo tư tưởngHồ Chí Minh qua các giai đoạn cách mạng. Các tác giả tập trung làm
rõ quan niệm của Hồ Chí Minh về “đại đồn kết dân tộc”, “đại đồn kết toàn dân”,
“đoàn kết với các dân tộc thiểu số”, “đồn kết với các tơn giáo”,v.v… đồng thời
làm rõ các nguyên tắc và phương pháp mà Hồ Chí Minh đã đưa ra để xây dựng
các khối đoàn kết nêu trên. Đại đồn kết dân tộc là một cách nói khác của thống
nhất dân tộc, một trong những nội dung cơ bản và là phương thức chủ yếu để
thống nhất đất nước.
Các cơng trình của Tổng Bí thư Lê Duẩn: Ngọn cờ của Lênin và của Bác
Hồ sẽ mang đến đích thắng lợi cuối cùng, NXB. Sự thật, Hà Nội, 1983; Chủ tịch
Hồ Chí Minh: Lãnh tụ vĩ đại của Đảng và dân tộc ta,… NXB. Sự thật, Hà Nội,
1986; Các cơng trình của Tổng Bí thư Trường Chinh: Hồ Chủ Tịch người sáng
lập, rèn luyện Đảng ta, NXB. Sự thật, Hà Nội, 1954; Chủ tịch Hồ Chí Minh và
cách mạng Việt Nam, NXB. Thông tin lý luận, Hà Nội, 1991; Trường Chinh tuyển
tập, NXB. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2009…; Các cơng trình của Thủ tướng
Phạm Văn Đồng: Hồ Chủ Tịch hình ảnh của dân tộc, NXB. Văn nghệ, Hà Nội,
1955; Hồ Chủ Tịch tinh hoa của dân tộc, lương tâm của thời đại, NXB. Sự thật,
Hà Nội, 1975; Hồ Chí Minh một con người, một dân tộc, một thời đại, một sự
nghiệp, NXB. Sự thật, Hà Nội, 1990; Hồ Chí Minh Tinh hoa và khí phách của dân
11
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
tộc, NXB. Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2012…; Các cơng trình của Đại tướng Võ
Ngun Giáp: Về tư tưởng Hồ Chí Minh: Bài phát biểu tại Hội thảo “Tư tưởng
Hồ Chí Minh và con đường cách mạng Việt Nam” ngày 29 - 30 tháng 10 năm
1992, NXB. Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1993; Tư tưởng Hồ Chí Minh quá trình
hình thành và phát triển, NXB. Sự thật, Hà Nội, 1993; Chủ tịch Hồ Chí Minh với
sự nghiệp giải phóng dân tộc và chấn hưng đất nước, NXB. Lý luận chính trị, Hà
Nội, 2006,v.v…
Các cơng trình nêu trên là của các nhà lãnh đạo chính trị được Hồ Chí Minh
giáo dục, bồi dưỡng, lựa chọn, giao trọng trách lãnh đạo Đảng, Nhà nước, quân
đội. Các tác giả được cùng sống, làm việc và trực tiếp nhận các ý kiến chỉ đạo của
Hồ Chí Minh. Vì vậy, các cơng trình của họ phản ánh tương đối đầy đủ và trung
thực về cuộc đời, sự nghiệp, tư tưởng của Hồ Chí Minh. Sự nghiệp thống nhất đất
nước từ năm 1954 đến năm 1975 dưới ngọn cờ tư tưởng và tấm gương Hồ Chí
Minh đã được các tác giả trình bày gián tiếp ở các góc độ khác nhau như: việc Hồ
Chí Minh vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác - Lênin vào điều kiện lịch sử cụ thể
của Việt Nam để đưa ra những quan điểm có ý nghĩa vạch đường đi cho cách
mạng Việt Nam; hay việc trong từng giai đoạn lịch sử, Hồ Chí Minh nắm bắt
được đặc điểm và xu thế của đất nước và thời đại, định ra những nhiệm vụ chiến
lược, sách lược, động viên toàn Đảng, toàn quân, toàn dân đoàn kết, chủ động,
năng động, sáng tạo thực hiện các nhiệm vụ chiến lược, sách lược đó, đưa đến
thắng lợi cho cách mạng Việt Nam; nêu lên sự cần thiết phải học tập tư tưởng, đạo
đức, tác phong và phương pháp của Hồ Chí Minh; ghi nhận những cống hiến to
lớn của Hồ Chí Minhtrong Cách mạng Tháng Tám, Kháng chiến chống thực dân
Pháp và Kháng chiến chống Mỹ; nhìn nhận tầm vóc của Hồ Chí Minh trong lịch
sử Việt Nam, tầm ảnh hưởng của Hồ Chí Minh đến tương lai Việt Nam; v.v…
Ngồi các cơng trình nghiên cứu trên cịn có một số luận án tiến sĩ, luận văn
thạc sĩ và rất nhiều bài viết đăng trên các tạp chí và các báo như: Đảng chỉ đạo
giành thắng lợi từng bước trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước thời kỳ
1965 - 1975, Luận án tiến sĩ lịch sử của Nguyễn Xuân Tú, năm 2001;v.v…Các
luận án này đã chỉ ra việc Hồ Chí Minh đưa ra những quan điểm nền tảng vừa có
tính khoa học, vừa có tính cách mạng để Đảng hoạch định đường lối cách mạng
giải phóng dân tộc, kháng chiến chống thực dân Pháp, chống đế quốc Mỹ, đồng
thời chỉ ra việc Hồ Chí Minh điều hành Chính phủ VNDCCH,động viên nhân dân
12
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
thực hiện đường lối đó, đưa cách mạng Việt Nam trong đó có sự nghiệp thống
nhất đất nước giành thắng lợi từng bước, tiến tớigiành thắng lợi hồn tồn.
Q trình thực hiện chiến lược đại đồn kết Hồ Chí Minh trong kháng
chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1945 - 1954), Luận án tiến sĩ lịch sử của
Khuất Thị Hoa, năm 2001; Đảng lãnh đạo xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc
trong sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước (1954 -1975), Luận án tiến sĩ lịch sử của Lê
Thị Hòa, năm 2010;v.v…Các cơng trình luận án này đã đề cập đến chủ trương và
q trình Hồ Chí Minh và ĐLĐVN lãnh đạo xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc
trong các giai đoạn kháng chiến giành độc lập dân tộc, thống nhất đất nước. Các
tác giả đều khẳng định rằng, các mặt trận - hình thức tổ chức của khối đại đoàn
kết dân tộc như: Mặt trận Việt Minh, Mặt trận Liên Việt, Mặt trận Tổ quốc Việt
Nam, Mặt trận dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam, Liên minh các lực lượng
dân tộc, dân chủ và hịa bình Việt Nam đã đóng góp đáng kể vào q trình tập hợp
lực lượng, thêm bạn, bớt thù, làm tăng thêm sức mạnh của cuộc đấu tranh thống
nhất đất nước.
Hội Liên hiệp quốc dân Việt Nam ra đời của Trường Chinh, Báo Sự thật, số
38, 1/6/1946; Hồ Chí Minh hồn thiện về đường lối chính trị và tổ chức cho sự ra
đời của Mặt trận dân tộc thống nhất ở Việt Nam của Lê Mậu Hãn, Tạp chí Nghiên
cứu lịch sử, số 2/1992; Theo ngọn cờ đồn kết của Hồ Chí Minh của Mạch Quang
Thắng, Nghiên cứu lý luận, số 7/2000; Chữ “Đồng” trong quan điểm Hồ Chí
Minh về đại đồn kết tồn dân của Phạm Ngọc Quang, Tạp chí Cộng sản, số
tháng 7/2001; Tìm hiểu về đồn kết lương giáo và tơn trọng quyền tự do tín
ngưỡng trong tư tưởng Hồ Chí Minh của Vũ Văn Hậu, Tạp chí Dân vận, số tháng
7/2001; Tấm lòng khoan dung độ lượng của Bác Hồ đối với những người lạc lối,
lầm đường của Song Thành, Tạp chí Lịch sử Đảng, số 7/2001; Đi tìm nét tương
đồng, điểm quy tụ của toàn dân tộc trong tư tưởng đại đồn kết Hồ Chí Minh của
Bùi Đình Phong, Tạp chí Dân vận, số 5/2002; Đại đồn kết dân tộc - cội nguồn
sức mạnh của chúng ta của Thủ tướng Võ Văn Kiệt, Báo Tuổi trẻ, ngày
31/5/2005;v.v…
Những bài báo khoa học này đã nêu lên một cách tổng quan tư tưởng Hồ
Chí Minh về đại đồn kết dân tộc, gồm các nội dung: đoàn kết giữa các lực lượng
dân tộc, giữa các dân tộc anh em trên đất nước Việt Nam, giữa những người
không theo tôn giáo với những người theo các tơn giáo khác nhau; các hình thức
tổ chức đồn kết là các loại hình mặt trận; các nguyên tắc và phương pháp xây
13
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
dựng khối đoàn kết dân tộc. Trong phần vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh vào q
trình xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc, các tác giả cũng khái quát những thành
tựu của quá trình xây dựng khối đại đoàn kết dân tộc trong kháng chiến chống
Pháp, kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Nhìn chung, tư tưởng đại đồn kết của Hồ
Chí Minh và q trình Đảng vận dụng tư tưởng đó vào các cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp, đế quốc Mỹ vì mục tiêu độc lập dân tộc, thống nhất đất
nước mới được thể hiện một cách tổng qt, chưa đi sâu vào chi tiết.
Ngồi ra cịn có nhiều luận văn, luận án, bài báo nghiên cứu về cuộc đời và
sự nghiệp của Hồ Chí Minh gắn liền với cuộc đấu tranh thống nhất đất nước do
Hồ Chí Minh và ĐLĐVN lãnh đạo cùng hàng nghìn bài viết khác về Hồ Chí Minh
trên nhiều lĩnh vực khác nhau. Các cơng trình này cung cấp cho tác giả đề tài luận
án nhiều ý tưởng và nguồn tư liệu để hồn thành cơng trình nghiên cứu của mình.
1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu ở nƣớc ngồi
1.2.1. Nhóm các cơng trình nghiên cứu về lịch sử Việt Nam nói chung
Các tác phẩm Việt Nam 1945 - 1995: Chiến tranh, tị nạn và bài học lịch sử,
tập 1 của Lê Xuân Khoa, Tiên Rồng xuất bản, 2004; Việt sử khảo luận của Hoàng
Cơ Thụy, Nhà xuất bản Nam Á, Paris, 2002; Bên dòng lịch sử của Cao Văn Luận,
Nhà xuất bản Trí Dũng, Sài Gịn, 1972; Việt Nam máu lửa của Nghiêm Kế Tổ,
Mai Lĩnh xuất bản, Sài Gòn, 1954; Việt Nam máu lửa q hương tơi của Hồnh
Linh Đỗ Mậu, Nhà xuất bản Quê hương, Nam California, Hoa Kỳ, 1986;v.v...
Đây là một số tác phẩm của một số tác giả đã từng là nhà khoa học, nhà
chính trị, quân sự của chế độ Việt Nam Cộng hòa (1954 - 1975), hiện sống ở nước
ngồi. Mặc dù khơng tránh khỏi những quan điểm mang tính ý thức hệ của phía
đối lập với lực lượng kháng chiến của dân tộc, các tác phẩm này đã lý giải tương
đối khách quan nguyên nhân thất bại của chính quyền Bảo Đại trước năm 1954 và
chế độ Việt Nam Cộng hòa từ năm 1954 đến năm 1975. Trong đó, nổi bật lên là
các nguyên nhân khơng có được tính chính danh, thiếu sự ủng hộ của nhân dân
ngay từ đầu, các nhân vật lãnh đạo yếu kém đạo đức, khơng có thành tích chính
trị, kinh nghiệm điều hành, chạy theo tư lợi, bất đồng quan điểm, đấu đá nội bộ,
không chú trọng xây dựng khối đoàn kết dân tộc, quá phụ thuộc vào lực lượng bên
ngoài, v.v… Ở các tác phẩm này, các tác giả cũng đã so sánh với lực lượng kháng
chiến, trong đó nêu bật lên vai trị của Hồ Chí Minh, một nhà lãnh đạo dày dặn
kinh nghiệm, kiên định về nguyên tắc, mềm dẻo về sách lược, biết tạo và dữ thế
14
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
chính danh, chính nghĩa cho lực lượng của mình, tranh thủ sự ủng hộ của nhân
dân, của các lực lượng quốc tế ngay từ đầu và trong suốt các cuộc chiến tranh.
Why Vietnam Tại sao Việt Nam của Archimedes L.A.Patti , Nhà xuất bản
Đà Nẵng, năm 2008; Goodman, Allan E, Politics in War: The Bases of Political
Community in South Vietnam,Harvard University Press, 1973; David G.Marr
(2013), Vietnam State, War, and Revolution (1945 - 1946), University of
California press; Trung Quốc và việc giải quyết cuộc chiến tranh Đông Dương lần
thứ nhất của Ph. Gioay, Nhà xuất bản Thông tin lý luận, Hà Nội, 1981; Philippe
Devillers, Paris - Saigon - Hanoi , Gallimard/Julliard Press, Paris, 1988;v.v…
Các tác phẩm này đã chỉ ra tham vọng và các bước đi chiến lược của Mỹ,
Pháp, Trung Quốc và một số cường quốc khác đối với vấn đề Đông Dương sau
chiến tranh thế giới thứ hai, thái độ và hành động của các thế lực này đối với lực
lượng cách mạng do Hồ Chí Minh đứng đầu và các lực lượng chính trị khác ở
Đơng Dương. Các tác giả đã chỉ ra sai lầm của Mỹ, Pháp trong việc quá nhấn
mạnh đến khía cạnh cộng sản của Chính phủ Hồ Chí Minh, mà khơng thấy rằng
trước hết Hồ Chí Minh và các đồng chí là những người yêu nước, yêu đồng bào
của mình, kiên định theo đuổi độc lập, thống nhất cho đất nước, tự do, hạnh phúc
cho đồng bào mình; phía Pháp đã cố bám giữ lập trường thực dân phản động và
cuồng vọng khôi phục thuộc địa Đông Dương mà không quan tâm rằng thời thế đã
thay đổi, Chính phủ Hồ Chí Minh được tồn dân ủng hộ, ln thể hiện thiện chí
hịa bình, nhưng kiên quyết bảo vệ nền độc lập, thống nhất của đất nước mình. Từ
đó, họ đã gây ra cuộc chiến tranh Đông Dương hao người, tốn của, để lại nhiều hệ
lụy cho cả hai bên và cuối cùng, họ vẫn không thể tránh khỏi thất bại.
Cuộc chiến tranh dài ngày nhất nước Mỹ của G.C Herring, Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1998; Vietnam, The Ten Thousand Day War (Việt
Nam, cuộc chiến tranh mười ngàn ngày) của Micheal Maclear, Nhà xuất bản Sự
thật, Hà Nội, 1990; Những bài học của chiến tranh Việt Nam của Shingo Shibata,
Viện thông tin khoa học xã hội dịch và phát hành, Hà Nội, 1976; Giải phẫu một
cuộc chiến tranh của Gabriel Kolko, Nhà xuất bản Quân đội Nhân dân, Hà Nội,
1991; Nhìn lại quá khứ - Tấn thảm kịch và những bài học về Việt Nam của Robert
S.McNamara (Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995; Cuộc tranh cãi
không dứt của đồng tác giả Robert S.McNamara, Jammes Blight, Robert Brigham,
Thomas Biersteker và Col. Herbert Schandler, Xuất bản tại Newyork, 1999, Tổng
cục II dịch và phát hành, Hà Nội, 1999;v.v…
15
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Những cơng trình này mơ tả về cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam, nhìn
nhận những “cơ hội bị bỏ lỡ”, phân tích các nguyên nhân cơ bản dẫn đến thất bại
của Mỹ ở Việt Nam, rút ra những bài học từ cuộc chiến tranh Việt Nam để vận
dụng cho thế kỷ XXI. Các tác giả ghi nhận uy tín của Hồ Chí Minh và các đồng
chí của mình xây dựng được khối đoàn kết dân tộc, đoàn kết được đông đảo các
lực lượng tiến bộ trên thế giới ủng hộ cuộc đấu tranh chống đế quốc Mỹ, xem đó
là ngun nhân cơ bản dẫn đến thành cơng của Việt Nam và cũng là thất bại của
Mỹ. Một trong các nguyên nhân sâu xa dẫn đến thất bại của phía Mỹ là đã đánh
giá thấp sức mạnh của chủ nghĩa dân tộc thúc đẩy một dân tộc đấu tranh cho lý
tưởng và các giá trị của nó.
1.2.2. Nhóm các cơng trình nghiên cứu về Hồ Chí Minh
Cuốn Đồng chí Hồ Chí Minh của Ép-ghê-nhi Ca-bê-lép, Nhà xuất bản
Thanh niên, Hà Nội, 1985. Đây là một trong những cuốn tiểu sử Hồ Chí Minh do
người nước ngồi viết được xuất bản sớm nhất. Trong tác phẩm này, tác giả đã tái
hiện một cách chân thực về những sự kiện cơ bản xuyên suốt cuộc đời của Hồ Chí
Minh trong bối cảnh không gian và thời gian lịch sử mà Người sống và hoạt động.
Hoạt động chỉ đạo, động viên nhân dân đấu tranh thống nhất đất nước của Hồ Chí
Minh từ năm 1954 đến năm 1969 được trình bày một cách gián tiếp, khái quát qua
phần 2 của cuốn sách thông qua việc nêu lên một số những hoạt động tiêu biểu
của Hồ Chí Minh trong thời gian này.
Các cuốn Ho Chi Minh: A lifecủa William J. Duiker, Hyperion Publisher,
2000; Hồ Chí Minh - một chặng đường của Lady Boton, Nhà xuất bản Thế giới,
Hà Nội, 2008; Sophie Quinn-Judge, Ho Chi Minh: The missing years, University
of California Press, 2002. Đây là những cuốn tiểu sử có giá trị lớn về Hồ Chí
Minh. Trong các cơng trình này, các tác giả với lợi thế tiếp cận sớm và đầy đủ với
kho lưu trữ của quốc tế cộng sản, các tài liệu được lưu trong văn khố Pháp, văn
khố Mỹ, đã cung cấp nguồn tư liệu phong phú về tiểu sử cuộc đời và sự nghiệp
của Hồ Chí Minh.
Các tác giả đi sâu phân tích mối quan hệ giữa Hồ Chí Minh với Quốc tế
Cộng sản, với các lực lượng quốc tế ảnh hưởng đến cuộc vận động cách mạng của
Hồ Chí Minh, quan hệ giữa Hồ Chí Minh với các đồng chí của mình, với các lực
lượng chính trị người Việt khác. Từ đó chỉ ra rằng chủ nghĩa dân tộc và tinh thần
ái quốc là động lực cơ bản thúc đẩy sự nghiệp Hồ Chí Minh, đồn kết dân tộc
16
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
thơng qua hình thức Mặt trận dân tộc thống nhất là chiến lược cơ bản, xuyên suốt
của Hồ Chí Minh, dù có những lúc Hồ Chí Minh phải im lặng trước cuộc đấu
tranh giai cấp nổi lên trong phong trào cộng sản, công nhân quốc tế và từ năm
1953 trở về sau, do yêu cầu của sự nghiệp cách mạng, Hồ Chí Minh phải thỏa
hiệp với chiến lược giai cấp chống giai cấp được thúc đẩy từ bên ngoài để tìm
kiếm sự ủng hộ của các lực lượng cách mạng quốc tế, thực hiện mục tiêu độc lập
dân tộc, thống nhất đất nước.
Chủ đề “Hồ Chí Minh với sự nghiệp thống nhất đất nước trong cuộc kháng
chiến chống Mỹ(1954 - 1975)” được thể hiện rõ nhất trong tác phẩmHo Chi Minh:
A life của William J. Duiker. Ông đã chỉ ra rằng Hồ Chí Minh chính là biểu tượng
của cuộc đấu tranh thống nhất đất nước của nhân dân Việt Nam. Theo William J.
Duiker, Hồ Chí Minh là một nhà lãnh đạo “quyền biến”, kiên định đến cùng với
mục đích thống nhất đất nước, nhưng lại hết sức linh hoạt, mềm dẻo trong phương
thức thực hiện, luôn gắn cuộc đấu tranh thống nhất đất nước của nhân dân Việt
Nam với sự biến động khơng ngừng của tình hình quốc tế, nhất là sự vận động
chung của các lực lượng cách mạng thế giới, kết hợp các nỗ lực trong nước với
những thuận lợi của tình hình bên ngồi, liên kết với các lực lượng cách mạng
quốc tếđể từng bước thực hiện thắng lợi mục tiêu thống nhất đất nước.
1.3. Những thành tựu đã đạt đƣợc và những vấn đề luận án cần giải quyết
1.3.1. Những thành tựu đã đạt được
Liên quan đến đề tài “Hồ Chí Minh với sự nghiệpthống nhất đất nướctrong
cuộc kháng chiến chống Mỹ (1954- 1975)”, các nhóm cơng trình nêu trên đã giải
quyết một số vấn đề sau:
Một là, làm rõ bối cảnh lịch sử của cuộc đấu tranh vì mục tiêu thống nhất
đất nước của nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức và dưới tầm
ảnh hưởng của Hồ Chí Minhtừ năm 1954 đến năm 1975.
Các nhóm cơng trình nêu trên, nhất là các cơng trình khoa học lịch sử của
các tác giả trong và ngoài nước đã nêu lên và phân tích đầy đủ các sự kiện lịch sử
trong nước và thế giới liên quan trực tiếp đến Việt Nam trong thế kỷ XX. Vì thế,
bằng việc khảo cứu các cơng trình nêu trên, chắt lọc các sự kiện lịch sử liên quan
đến đối tượng và phạm vi nghiên cứu đề tài này, ta thấy bối cảnh lịch sử của chủ
đề “Hồ Chí Minh với sự nghiệp thống nhất đất nước trong cuộc kháng chiến
chống Mỹ (1954 - 1975)” đã được thể hiện sáng rõ.
17
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
