Luận văn thạc sĩ nhận diện tự diễn biến, tự chuyển hóaở việt nam hiện nay
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.31 MB, 135 trang )
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------------------------------
VŨ ĐỨC TRÌNH
NHẬN DIỆN “TỰ DIỄN BIẾN”, “TỰ CHUYỂN HÓA”
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ CHÍNH TRỊ HỌC
Hà Nội - 2014
z
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
------------------------------
VŨ ĐỨC TRÌNH
NHẬN DIỆN “TỰ DIỄN BIẾN”, “TỰ CHUYỂN HÓA”
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
LUẬN VĂN THẠC SĨ
Chuyên ngành: Chính trị học
Mã số: 60 31 02 01
Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Nguyễn Trọng Tuấn
Hà Nội - 2014
z
LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu khoa học của riêng tôi, được
thực hiện dưới sự hướng dẫn của PGS.TS. Nguyễn Trọng Tuấn. Các số liệu và trích
dẫn trong luận văn là trung thực. Kết quả nghiên cứu của luận văn khơng trùng với
các cơng trình khác.
Tác giả Luận văn
VŨ ĐỨC TRÌNH
1
z
LỜI CẢM ƠN
Tác giả Luận văn “Nhận diện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam
hiện nay” xin chân thành cám ơn các Thầy, các Cô trong Khoa Khoa học Chính trị
của Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội đã
tạo điều kiện thuận lợi, giúp đỡ tận tình trong quá trình học tập.
Đặc biệt, tác giả Luận văn trân trọng cảm ơn Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn
Trọng Tuấn đã tận tâm, hết lòng dành nhiều thời gian, tâm huyết hướng dẫn thực
hiện Luận văn.
“Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam hiện nay là một vấn đề thời sự,
nhưng cũng rất phức tạp, nhạy cảm, có nội dung rộng lớn và còn tồn tại nhiều tranh
luận nên nội dung Luận văn khó có thể tránh khỏi những khiếm khuyết, sai sót. Tác
giả rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến chun mơn của các chun gia và
những người quan tâm đến lĩnh vực này, giúp hoàn thiện nội dung Luận văn.
Xin chân thành cám ơn.
Tác giả Luận văn
VŨ ĐỨC TRÌNH
2
z
DANH MỤC VIẾT TẮT
CBĐV
Cán bộ, đảng viên
CHCT
Cơ hội chính trị
CNTB
Chủ nghĩa tư bản
CNXH
Chủ nghĩa xã hội
DBHB
“Diễn biến hịa bình”
ĐCSVN
Đảng Cộng sản Việt Nam
HTCT
Hệ thống chính trị
TBCN
Tư bản chủ nghĩa
TCH
“Tự chuyển hóa”
TDB
“Tự diễn biến”
TLTĐ
Thế lực thù địch
XHCN
Xã hội chủ nghĩa
3
z
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1
1. Tính cấp thiết của đề tài ......................................................................................... 1
2. Tình hình nghiên cứu .............................................................................................. 2
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu .......................................................................... 3
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu .......................................................................... 4
5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu ............................................................. 4
6. Đóng góp của luận văn ........................................................................................... 4
7. Kết cấu của luận văn ............................................................................................... 4
CHƢƠNG 1: LÝ LUẬN VỀ “TỰ DIỄN BIẾN”, “TỰ CHUYỂN HÓA”
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY ........................................................................................ 5
1.1. Khái niệm, đặc điểm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam
hiện nay ...................................................................................................................... 5
1.1.1. Khái niệm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ...................................................... 5
1.1.2. Đặc điểm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ..................................................... 11
1.2. Một số xu hƣớng vận động của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ............... 17
1.2.1. Từ suy thối về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống đến
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cá nhân cán bộ, đảng viên .............................. 17
1.2.2. Từ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cá nhân chuyển sang “tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” của tập thể ...................................................................................... 18
1.2.3. Từ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của tập thể đến “tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” của tổ chức ..................................................................................... 20
1.2.4. Từ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong các tổ chức đến “tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” tồn bộ hệ thống chính trị xã hội chủ nghĩa .................................. 21
1.2.5. Từ “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của hệ thống chính trị đến “tự diễn biến”,
“tự chuyển hóa” xã hội ............................................................................................. 22
4
z
CHƢƠNG 2: NHẬN DIỆN THỰC TRẠNG “TỰ DIỄN BIẾN”,
“TỰ CHUYỂN HÓA” Ở VIỆT NAM HIỆN NAY .............................................. 24
2.1. Một số biểu hiện của thực trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở
Việt Nam hiện nay .................................................................................................. 24
2.1.1. “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về tư tưởng chính trị .................................. 24
2.1.2. “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về tổ chức, đội ngũ..................................... 29
2.1.3. “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về kinh tế.................................................... 36
2.1.4. “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” về văn hóa .................................................. 41
2.1.5. “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong xã hội ............................................... 44
2.2. Những yếu tố tác động dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở
Việt Nam hiện nay ................................................................................................... 48
2.2.1. Tác động tiêu cực của mặt trái một số xu hướng chủ đạo trên thế giới dưới
sự chi phối của chủ nghĩa tư bản lũng đoạn quốc tế ................................................. 48
2.2.2. Lợi dụng tình hình quốc tế và trong nước diễn biến phức tạp, khó lường,
các thế lực thù địch gia tăng thực hiện âm mưu “diễn biến hịa bình”, thúc đẩy
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam ............................................................ 51
2.2.3. Trong nội bộ ta còn tồn tại nhiều vấn đề bất cập, hạn chế dẫn đến tình trạng
suy thối nội bộ nghiêm trọng, kéo dài ..................................................................... 57
2.2.4. Những nhược điểm của hệ thống chính trị chậm được khắc phục ................ 60
2.3. Một số vấn đề đang đặt ra đối với cuộc đấu tranh phòng, chống
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam hiện nay ........................................ 62
2.3.1. Phịng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam là gì? ................. 62
2.3.2. Việt Nam có thể phịng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
được khơng? .............................................................................................................. 64
2.3.3. Phịng, chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” cần bắt đầu từ đâu và
tiến hành như thế nào? ............................................................................................. 65
5
z
CHƢƠNG 3: DỰ BÁO, XU HƢỚNG, QUAN ĐIỂM VÀ MỘT SỐ
GIẢI PHÁP GĨP PHẦN THÚC ĐẨY CUỘC ĐẤU TRANH PHỊNG,
CHỐNG “TỰ DIỄN BIẾN”, “TỰ CHUYỂN HÓA” Ở VIỆT NAM ................. 67
3.1. Dự báo, xu hƣớng ............................................................................................ 67
3.1.1. Các yếu tố thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam ................. 67
3.1.2. Xu hướng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” .................................................. 69
3.2. Quan điểm chỉ đạo ........................................................................................... 71
3.2.1. Cơ sở đề ra quan điểm .................................................................................... 71
3.2.2. Nội dung các quan điểm ................................................................................. 72
3.3. Một số giải pháp chủ yếu nhằm góp phần thúc đẩy cuộc đấu tranh phịng,
chống “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở nƣớc ta thời gian tới ......................... 74
3.3.1. Cần thống nhất và nâng cao nhận thức cho cán bộ, đảng viên và nhân dân
về “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ........................................................................... 74
3.3.2. Tiếp tục đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả cuộc đấu tranh làm thất bại âm mưu
chiến lược “diễn biến hịa bình”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của các
thế lực thù địch .......................................................................................................... 76
3.3.3. Nâng cao chất lượng công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận và
hiệu quả cơng tác tư tưởng, giáo dục lý luận chính trị ............................................. 80
3.3.4. Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh gắn với từng bước đổi mới,
kiện tồn hệ thống chính trị và tập trung giải quyết kịp thời, có hiệu quả những
bức xúc chính đáng của nhân dân ........................................................................... 82
3.3.5. Tăng cường rèn luyện đạo đức cách mạng gắn với đổi mới công tác cán bộ,
nâng cao chất lượng và sức chiến đấu của tổ chức cơ sở đảng, đảng viên ............... 84
3.3.6. Tăng cường cơng tác bảo vệ chính trị nội bộ và nâng cao hiệu quả công tác
kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật Đảng ................................................................. 87
3.3.7. Tăng cường cơng tác nắm tình hình, chủ động phát hiện và đấu tranh,
xử lý “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ...................................................................... 89
KẾT LUẬN .............................................................................................................. 92
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 93
PHỤ LỤC
6
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Từ khi thực hiện đường lối đổi mới đến nay, Việt Nam đã và đang đạt được
những thành tựu to lớn trên mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, tạo tiền đề thuận lợi
để thực hiện mục tiêu cơ bản trở thành nước công nghiệp vào năm 2020, cũng như
tạo ra cơ sở vật chất cần thiết cho việc hiện thực hóa Cương lĩnh chính trị của Đảng,
hướng tới xây dựng thành cơng CNXH ở Việt Nam. Bên cạnh đó, q trình xây
dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam XHCN của Đảng và nhân dân ta cũng
phải đối mặt với khơng ít nguy cơ, khó khăn, thách thức, trong đó nguy hiểm hàng
đầu hiện nay là vấn đề TDB, TCH.
Trước Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ XI, vấn đề TDB, TCH đã được
nhiều nhà nghiên cứu đề cập, trao đổi, thảo luận và cảnh báo ở nhiều phạm vi khác
nhau, nhất là trên các phương tiện thông tin đại chúng và hệ thống tạp chí khoa học
của các cơ quan, tổ chức có liên quan. Đến năm 2011, lần đầu tiên vấn đề TDB,
TCH chính thức được đề cập đến trong Nghị quyết Đại hội Đại biểu Đảng toàn
quốc lần thứ XI với hàm nghĩa là một trong những nguy cơ đe dọa đến sự tồn vong
của Đảng và chế độ XHCN Việt Nam, có thể dẫn đến sự tan vỡ HTCT như đã từng
xảy ra ở Liên Xô và Đông Âu trước đây: “nước ta đứng trước nhiều thách thức lớn,
đan xen nhau, tác động tổng hợp và diễn biến phức tạp, không thể coi thường thách
thức nào…Trong nội bộ, những biểu hiện xa rời mục tiêu của CNXH, TDB, TCH
có những diễn biến phức tạp” [32]. Một thời gian sau, vấn đề này lại một lần nữa
được đề cập đến trong Nghị quyết số 12-NQ/TW Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành
Trung ương Đảng (Khóa XI): Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay,
trong nhận định: “các TLTĐ không từ bỏ âm mưu và hoạt động DBHB, thúc đẩy
TDB, TCH, tăng cường hoạt động chống phá, chia rẽ nội bộ Đảng và phá hoại mối
quan hệ gắn bó giữa Đảng với nhân dân, làm suy yếu vai trò lãnh đạo của Đảng”, và
Trung ương Đảng yêu cầu: “Kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt
động DBHB của các TLTĐ. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh, phê phán những biểu
hiện TDB, TCH trong nội bộ Đảng. Giữ gìn sự đồn kết, thống nhất trong Đảng, sự
đồng thuận trong xã hội” [9].
1
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Tuy nhiên, bản chất, đặc điểm và những nguyên nhân nảy sinh, tồn tại của
TDB, TCH ở nước ta hiện nay vẫn còn là một vấn đề rất mới và đang được tiếp tục
nghiên cứu, trao đổi, tiếp cận ở nhiều góc độ khác nhau, do đó vẫn chưa có sự thống
nhất cao cả về nhận thức lý luận và thực tiễn. Trong bối cảnh CNXH hiện thực tạm
thời lâm vào thoái trào, ưu thế tuyệt đối thuộc về CNTB, cũng như q trình tồn
cầu hóa sâu rộng trên thế giới và sự hội nhập quốc tế ngày càng đầy đủ của đất
nước, nguy cơ TDB, TCH là vấn đề nghiêm trọng và khơng thể coi thường. Do đó,
việc nhận diện và tìm ra các giải pháp cần thiết nhằm giải quyết vấn đề TDB, TCH
ở Việt Nam hiện nay là rất cần thiết và cấp bách. Từ các lý do trên, tác giả mạnh
dạn chọn đề tài: “Nhận diện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam hiện
nay” làm luận văn Thạc sĩ Chính trị học.
2. Tình hình nghiên cứu
Thời gian qua, liên quan đến vấn đề TDB, TCH ở Việt Nam có thể nêu một số
cơng trình, tác phẩm tiêu biểu sau:
- Báo cáo tổng quan những vấn đề được nghiên cứu của đề tài KX.01.03 thuộc
Chương trình khoa học cơng nghệ KX.01: “Đánh giá CNXH hiện thực hơn bảy thập
kỷ qua - Nguồn gốc, nguyên nhân khủng hoảng và sụp đổ của Liên Xô và các nước
Đông Âu” do Giáo sư Trần Nhâm chủ nhiệm, năm 1995.
- Tổng quan khoa học đề tài cấp Bộ: “Những giải pháp hữu hiệu nhằm ngăn
chặn và đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị của CBĐV ở nước ta hiện nay” do
Tiến sĩ Lương Khắc Hiếu làm chủ nhiệm, năm 2005.
- Tổng quan khoa học đề tài cấp Bộ: “Về nguy cơ thối hóa của đảng cầm
quyền - Vấn đề và giải pháp” do Giáo sư Trần Thành làm chủ nhiệm, 2005.
- Báo cáo tổng hợp kết quả nghiên cứu đề tài khoa học cấp Bộ: “Sự thối hóa,
biến chất của một bộ phận CBĐV ở nước ta hiện nay và những giải pháp ngăn
ngừa, khắc phục” do Tiến sĩ Nguyễn Trần Thành làm chủ nhiệm, năm 2006.
- Sách tham khảo: “Những giải pháp và điều kiện thực hiện phịng, chống suy
thối tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong CBĐV” do Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ
2
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Văn Phúc và Phó Giáo sư, Tiến sĩ Ngơ Văn Thạo đồng Chủ biên, Nhà xuất bản
Chính trị Quốc gia - Sự thật xuất bản năm 2011.
- Kỷ yếu hội thảo khoa học: “Phịng, chống TDB, TCH trong tình hình hiện
nay” của Bộ Cơng an, năm 2013.
- Cuốn sách “Phịng, chống TDB, TCH trong CBĐV hiện nay” gồm 48 bài
tham luận được tuyển chọn từ Hội thảo cùng tên do Tạp chí Cộng sản, Tổng cục
Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam và Đảng ủy Khối các cơ quan Trung ương
phối hợp tổ chức, Nhà Xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật xuất bản, năm 2013.
- Cuốn sách “Nhận diện về TDB, TCH và giải pháp đấu tranh ngăn chặn” do
Cao Văn Thống (chủ biên) cùng Sa Thị Hồng Lan và Phạm Văn Đức sưu tầm và
biên soạn, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật xuất bản, năm 2013.
Bên cạnh các tài liệu trên cịn có một số lượng khơng nhỏ các bài viết, bài
tham luận được đăng tải rộng rãi trên nhiều tạp chí khoa học và các phương tiện
thơng tin đại chúng, đề cập đến nhiều khía cạnh của TDB, TCH ở nước ta, chủ yếu
xuất hiện sau Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng và sau Hội nghị lần
thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Khóa XI, tuy nhiên, hiện nay vẫn chưa có
một cơng trình khoa học nghiên cứu hoàn chỉnh về vấn đề TDB, TCH ở nước ta.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1 .Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở nhận diện một số biểu hiện của thực trạng TDB, TCH ở Việt Nam
hiện nay, luận văn đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm góp phần thúc đẩy cuộc
đấu tranh phịng, chống TDB, TCH ở Việt Nam thời gian tới.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn tập trung làm rõ một số vấn đề lý luận về TDB, TCH ở Việt Nam
hiện nay; nhận diện thực trạng và các nhân tố tác động đến TDB, TCH. Trên cơ sở
đó, luận văn dự báo, nhận định xu hướng, đề ra quan điểm và đề xuất một số giải
pháp chủ yếu nhằm góp phần thúc đấy đấu tranh phòng, chống TDB, TCH ở Việt
Nam trong thời gian tới.
3
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu: Nghiên cứu về TDB, TCH ở Việt Nam hiện nay.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Về không gian: Ở Việt Nam.
- Về thời gian: từ năm 2001 (thời điểm tổ chức Đại hội đại biểu toàn quốc của
ĐCSVN lần thứ IX và Nghị quyết số 07 của Đảng về chủ động hội nhập kinh tế
quốc tế) đến năm 2013.
5. Cơ sở lý luận và phƣơng pháp nghiên cứu
5.1. Cơ sở lý luận
Luận văn được thực trên cơ sở lý luận của chủ nghĩa Mác-Lênin, Tư tưởng Hồ
Chí Minh, quan điểm của Đảng, Nhà nước ta về TDB, TCH.
5.2. Phương pháp nghiên cứu
Luận văn sử dụng phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử, đồng
thời, còn sử dụng các phương pháp khoa học cụ thể của khoa Chính trị học, Xã hội
học, Sử học, Khoa học thống kê...
6. Đóng góp của luận văn
Thơng qua q trình thực hiện luận văn, tác giả góp phần làm rõ bản chất, đặc
điểm và nguyên nhân nảy sinh, tồn tại của TDB, TCH ở Việt Nam hiện nay. Từ đó,
đề xuất một số giải pháp chủ yếu nhằm góp phần thúc đẩy đấu tranh phịng, chống
“tự diễn biến, tự chuyền hóa” ở nước ta trong thời gian tới.
7. Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, luận văn gồm 3
chương với bố cục như sau:
Chƣơng 1: Lý luận về “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam hiện nay
Chƣơng 2: Nhận diện thực trạng “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam
hiện nay
Chƣơng 3: Dự báo, xu hướng, quan điểm và một số giải pháp chủ yếu nhằm
góp phần thúc đẩy cuộc đấu tranh phòng, chống “tự diễn biến”, tự chuyển hóa ở
Việt Nam
4
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
CHƢƠNG 1
LÝ LUẬN VỀ “TỰ DIỄN BIẾN”, “TỰ CHUYỂN HÓA”
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
1.1. Khái niệm, đặc điểm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” ở Việt Nam
hiện nay
1.1.1. Khái niệm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
Theo từ điển Tiếng Việt: “tự” biểu thị hoạt động do chủ thể tiến hành không
nhờ đến kẻ khác hoặc biểu thị ý nghĩa phản thân; “diễn biến” là biến đổi theo chiều
hướng nào đó; “chuyển hóa” là biến đổi từ dạng này, hình thái này sang dạng khác,
hình thái khác. Có thể hiểu: TDB là q trình biến đổi chính mình theo một hướng
nào đó của chủ thể tiến hành. TCH là q trình một chủ thể tiến hành làm thay đổi
chính mình từ dạng này, hình thái này sang một hình thái khác, dạng khác.
Trước Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI, hầu hết các văn kiện, nghị quyết
của Đảng sử dụng chủ yếu là thuật ngữ “thối hóa”, “biến chất” hoặc “suy thối nội
bộ”, “suy thối về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống” để chỉ một hiện
tượng đặc biệt nguy hiểm đối với sự tồn vong của Đảng và chế độ XHCN ở nước ta
đang diễn ra trong một bộ phận không nhỏ CBĐV và một số tổ chức cơ sở đảng.
Trước năm 2005, thuật ngữ TDB, TCH đã được đề cập trong các tài liệu liên
quan đến âm mưu chiến lược DBHB của các TLTĐ, trong đó hiện tượng này là một
hệ quả hoặc mục tiêu cần đạt được của DBHB nhưng hầu hết các tài liệu đều không
giải nghĩa một cách rõ ràng và cách sử dụng thuật ngữ này cũng không thống nhất,
như: TDB, tự DBHB, tự chuyển hóa, tự chuyển hóa hịa bình…
Tháng 1/2005, Nhà xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách
“Nhận dạng các quan điểm sai trái, thù địch” do Ban Tư tưởng - Văn hóa Trung
ương chủ biên. Trong cuốn sách có đăng bài tham luận “Cảnh giác với TDB” của
Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hưởng. Đây là lần đầu tiên thuật ngữ TDB được đề cập và
giải thích rõ nghĩa trong một báo cáo khoa học như là một vấn đề nghiên cứu, tuy
nhiên tác giả chưa đề cập đến vấn đề TCH. Theo tác giả: “TDB là khái niệm chỉ sự
vận động bên trong của mọi sự vật, hiện tượng… Khái niệm TDB chúng ta bàn ở
5
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
đây là khái niệm chỉ trạng thái, quá trình tự tan rã của một sự vật, làm cho sự vật đó
khơng cịn là nó nữa mà trở thành sự vật khác, khơng phải trên một trình độ phát
triển cao hơn, tiến bộ hơn mà sự vật ấy khác hẳn về chất theo hướng tiêu cực” [10].
Năm 2005, Tạp chí Nghệ thuật quân sự tháng 5-6/2005, đăng bài viết
“Phòng, chống DBHB và tự DBHB” của Tiến sĩ Phạm Đình Đảng. Đây là lần đầu
tiên vấn đề TDB được giải thích một cách rõ ràng trong mối quan hệ với DBHB:
“Tự DBHB” là q trình làm chuyển hố từ nội bộ từ bên trong các quốc gia bị
“DBHB” theo hưởng có lợi cho lộ trình cuộc chiến tranh “DBHB” của các TLTĐ
với xu thế độc lập tự do và CNXH trong thời đại hiện nay” [33]. Tuy nhiên, tác giả
chưa đề cập đến vấn đề TCH và vẫn sử dụng thuật ngữ “tự DBHB”.
Ngày 10/4/2009, Tạp chí Tuyên giáo đăng bài viết “Đấu tranh với những biểu
hiện TDB, bảo đảm an ninh tư tưởng trong tình hình mới” của tác giả Phan Xuân
Biên - Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh. Đây là lần đầu
tiên, vấn đề TDB và những biểu hiện của nó được đăng tải cơng khai trên một
phương tiện thông tin đại chúng của Đảng, chứ không giới hạn trong giới khoa học
như trước đây. Trong bài viết này, tác giả không sử dụng cụm từ TCH và cũng
khơng giải thích rõ khái niệm TDB [16].
Ngày 24/04/2009, Ban Bí thư đã ban hành Chỉ thị 34/CT-BBT về “Tăng
cường đấu tranh với âm mưu, hoạt động DBHB của các TLTĐ trên lĩnh vực tư
tưởng, văn hóa”. Đây là lần đầu tiên, cụm từ TDB, TCH trong đó đã đề cập một
cách đầy đủ trong một văn kiện của một cơ quan trung ương của Đảng: “Ở nước ta,
trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa, các TLTĐ ráo riết đẩy mạnh chiến lược DBHB,
thúc đẩy TDB, TCH và “xâm lăng văn hóa” nhằm xóa bỏ chế độ XHCN và bản sắc
văn hóa Việt Nam”[6]. Mặc dù vậy, Chỉ thị khơng giải thích rõ nghĩa của thuật ngữ
này. Sau đó, ngày 25/6/2009, Ban Tuyên giáo Trung ương xây dựng và cho lưu
hành nội bộ Đề cương tuyên truyền Chỉ thị 34/CT-BBT về “Tăng cường đấu tranh
với âm mưu, hoạt động DBHB của các TLTĐ trên lĩnh vực tư tưởng, văn hóa” cũng
đề cập đến vấn đề TDB, TCH và đã chỉ rõ thực trạng tình hình TDB trong nội bộ do
tác động của âm mưu DBHB trên lĩnh vực tư tưởng của các TLTĐ [12].
6
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Tháng 3/2011, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của ĐCSVN được tổ
chức và ra Nghị quyết, trong đó nhận định: “Nước ta đứng trước nhiều thách thức
lớn, đan xen nhau, tác động tổng hợp và diễn biến phức tạp, không thể coi thường
thách thức nào... Trong nội bộ, những biểu hiện xa rời mục tiêu của CNXH, TDB,
TCH có những diễn biến phức tạp” [32]. Đây là lần đầu tiên, cụm từ TDB, TCH
xuất hiện trong một văn kiện cao nhất của Đảng và được đánh giá là một nguy cơ đe
dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ XHCN ở nước ta.
Tháng 4/2011, sau Đại hội Đại biểu toàn quốc của ĐCSVN lần thứ XI, Nhà
xuất bản Chính trị Quốc gia - Sự thật xuất bản cuốn sách “Tìm hiểu một số thuật
ngữ trong văn kiện Đại hội XI của Đảng” do Nguyễn Văn Thạo - Nguyễn Viết
Thông đồng chủ biên. Các tác giả định nghĩa: “TDB là sự thay đổi ngay từ trong nội
bộ, sự thay đổi theo chiều hướng xấu, chiều hướng tiêu cực… TCH là hậu quả tất
yếu của quá trình TDB nếu không được phát hiện và ngăn chặn kịp thời. Đó là thời
điểm đã có sự chuyển hóa, thay đổi về bản chất” [104].
Năm 2012, Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ 4 (Khóa XI) ra Nghị
quyết số 12-NQ/TW: “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, trong
phần thứ năm - nhóm giải pháp về cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng xác định:
“Kiên quyết đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu và hoạt động DBHB của các
TLTĐ. Chủ động phòng ngừa, đấu tranh, phê phán những biểu hiện TDB, TCH
trong nội bộ Đảng” [9].
Sau Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng và Hội nghị Ban Chấp
hành Trung ương lần thứ 4, thuật ngữ TDB, TCH trở nên phổ biến và trở thành chủ
đề được nghiên cứu, thảo luận, cơng bố trên nhiều tạp chí và hội thảo khác nhau, tạo
nên tình trạng “trăm hoa đua nở”. Để thống nhất nhận thức và hành động, Bộ Công
an đã tổ chức hội thảo “Phịng, chống TDB, TCH trong tình hình hiện nay” và sau
đó, Tạp chí Cộng sản phối hợp với Tổng cục Chính trị quân đội nhân dân Việt Nam
và Đảng ủy khối các cơ quan Trung ương tổ chức hội thảo “Phòng, chống TDB,
TCH trong CBĐV hiện nay” để tập hợp ý kiến đi đến tạo một sự thống nhất chung.
7
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Có thể nhận thấy, cho đến thời điểm hiện nay, TDB, TCH là một vấn đề
nghiên cứu thu hút được sự quan tâm khá rộng rãi của giới chính trị, an ninh và các
nhà lý luận; nhiều cơng trình nghiên cứu, nhiều cuộc hội thảo đã diễn ra để góp
phần làm sáng tỏ hơn vấn đề nghiên cứu này. Tuy nhiên, tình hình chung là vẫn
chưa có một cơng trình khoa học hoàn chỉnh về vấn đề này, nhất là chưa có một
khái niệm thống nhất từ cơ quan lãnh đạo của Đảng.
- Theo nghĩa rộng, TDB, TCH là sự vận động tự thân của mọi sự vật, hiện
tượng hướng tới sự biến đổi chính mình từ một hình thái này, dạng này sang một
hình thái khác, dạng khác. Theo nghĩa này, TDB, TCH là hiện tượng mang tính phổ
biến, diễn ra ở mọi sự vật, hiện tượng trong tự nhiên, xã hội và tư duy với hàm
nghĩa là quá trình sự vật, hiện tượng tự phủ định chính mình để biến đổi sang một
hình thái khác, dạng khác. Nguyên nhân dẫn đến TDB, TCH là do sự tác động của
những yếu tố khách quan và chủ quan dẫn đến sự hình thành các mặt đối lập bên
trong sự vật, hiện tượng. Những mặt đối lập này mâu thuẫn và đấu tranh với nhau,
tạo động lực làm cho sự vật, hiện tượng luôn vận động, biến đổi không ngừng theo
nhiều chiều hướng khác nhau. Chiều hướng biến đổi phụ thuộc vào kết quả đấu
tranh giữa các mặt đối lập ở bên trong sự vật, hiện tượng và trong mối liên hệ với
các yếu tố khác ở bên trong hoặc bên ngồi sự vật, hiện tượng đó nhằm giải quyết
mâu thuẫn nội tại. Do đó, TDB, TCH ln là q trình lâu dài tuân theo quy luật
tích lũy về lượng dẫn đến sự biến đổi về chất và ngược lại (“tích lượng đổi chất”),
và khi lượng tích lũy đến một giới hạn nhất định (điểm nút), sự vật, hiện tượng thực
hiện bước nhảy, chuyển hóa thành hình thái khác, dạng khác.
- Tiếp cận dưới góc độ hình thái kinh tế xã hội, TDB, TCH là thuật ngữ chính
trị dùng để chỉ quá trình vận động, biến đổi tự thân của một hình thái kinh tế - xã
hội thành một hình thái kinh tế - xã hội có bản chất, hình thức và tổ chức hoạt động
khác hẳn với hình thái kinh tế - xã hội cũ. Ở cách tiếp cận này, TDB, TCH chỉ sự
thay đổi mang tính bước ngoặt trong sự vận động, phát triển tự thân của một hình
thái kinh tế - xã hội cụ thể để chuyển sang một hình thái kinh tế - xã hội có bản chất
khác so với hình thái kinh tế - xã hội cũ. Sự vận động, biến đổi này phản ánh và
8
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
tuân theo quy luật về mối quan hệ biện chứng khách quan giữa lực lượng sản xuất
và quan hệ sản xuất, giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng trong một hình thái
kinh tế - xã hội cụ thể, trong đó lực lượng sản xuất quyết định quan hệ sản xuất và
cơ sở hạ tầng quyết định kiến trúc thượng tầng. Nếu xu hướng vận động, biến đổi
của hình thái kinh tế - xã hội theo chiều hướng tiến bộ, phát triển, đi lên thì TDB,
TCH mang tính cách mạng và ngược lại, theo chiều hướng phản tiến bộ, phản phát
triển, thụt lùi thì TDB, TCH mang tính phản cách mạng.
- Theo cách tiếp cận của các nhà khoa học lý luận chính trị và quan điểm của
Đảng ta hiện nay, TDB, TCH là thuật ngữ chính trị - an ninh có hàm nghĩa tiêu cực,
dùng để chỉ quá trình vận động, biến đổi của HTCT Việt Nam theo hướng hình
thành chế độ CTXH TBCN trong thời kỳ quá độ đi lên CNXH ở nước ta. Với cách
hiểu này, TDB, TCH thực chất là quá trình chế độ CTXH XHCN phát triển chệch
hướng dẫn đến sự tan rã, tiêu vong của XHCN hiện thực ở nước ta để phát triển đi
theo con đường TBCN - một hiện tượng CTXH đã từng xảy ra trong thực tiễn xây
dựng CNXH ở Liên Xô và Đông Âu trước đây, dẫn đến sự sụp đổ, tan rã của HTCT
XHCN hiện thực trong những thập niên cuối của thế kỷ XX. Quá trình này thường
có nhiều biểu hiện khác nhau, nhưng tập trung chủ yếu ở sự suy yếu đi đến mất vai
trò lãnh đạo của ĐCSVN cầm quyền đối với Nhà nước và xã hội, hình thành thể chế
đa ngun chính trị, đa đảng đối lập ở nước ta. Một điểm đáng chú ý nữa là TDB,
TCH thường chỉ xảy ra trong thời kỳ quá độ đi lên CNXH ở những nước đi theo con
đường phát triển XHCN nhưng chưa trải qua giai đoạn phát triển TBCN, thường là
chế độ tiền tư bản, bỏ qua giai đoạn phát triển TBCN để tiến thẳng lên CNXH.
Ngồi ra, TDB, TCH cịn mang ý nghĩa “tự thân”, nghĩa là do chính những yếu tố
nội tại trong hệ thống CTXH XHCN thực hiện, quyết định, chi phối trong sự thâm
nhập, tác động, ảnh hưởng của những yếu tố TBCN bên ngoài, chủ yếu là âm mưu,
hoạt động DBHB của các TLTĐ. Nói cách khác, đó là q trình hệ thống CTXH
XHCN “tự tha hóa” để chuyển đổi thành mặt đối lập với chính mình - hệ thống
CTXH TBCN với thiết chế CTXH đa nguyên, đa đảng, trong đó ĐCSVN mất địa vị
cầm quyền, trở thành đảng đối lập, thậm chí bị cấm hoạt động, đặt ra ngồi vịng
9
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
pháp luật… Những yếu tố nội tại dẫn đến TDB, TCH bao gồm nhiều yếu tố khác
nhau, chủ yếu là những yếu tố XHCN và TBCN. Hai yếu tố này mang tính đối lập
với nhau nên mâu thuẫn và đấu tranh với nhau gay gắt, quyết liệt, lâu dài, trong đó
các yếu tố TBCN tăng lên và ngày càng lấn át các yếu tố XHCN đang suy yếu, phai
nhạt dần. Đến một thời điểm, khi hội tụ đủ các điều kiện cần thiết, yếu tố XHCN bị
đánh bại, yếu tố TBCN hồn tồn thắng thế sẽ diễn ra q trình TCH từ chế độ
CTXH XHCN sang TBCN. Như vậy, giữa TDB và TCH có mối quan hệ chuyển
tiếp rất tự nhiên: TCH là hệ quả và là bước phát triển cao hơn (tiếp theo) của TDB;
TDB tất yếu sẽ dẫn đến TCH nếu không được ngăn chặn kịp thời. Hai bước này
không đơn giản là bước này nối tiếp bước kia mà có sự đan xen, tác động qua lại.
TDB càng nhanh thì càng nhanh chóng dẫn đến TCH và ngược lại, một khi đã sa
chân vào TCH thì lại càng thúc đẩy TDB sâu sắc hơn.
Nghiên cứu về TDB, TCH còn một trường hợp nữa là hệ thống CTXH XHCN
ở nước ta cũng có thể bị chệch hướng trở về với chế độ phong kiến - cũng là một
chế độ CTXH đối lập với chế độ CTXH XHCN, nhưng khả năng này rất khó xảy ra
nên trong phạm vi nghiên cứu của luận văn không đề cập đến khả năng này. Cũng
trong quá trình nghiên cứu về hiện tượng chính trị tiêu cực này, trong nhiều tài liệu
khác nhau cũng xuất hiện nhiều thuật ngữ có liên quan mà trong q trình sử dụng
có thể dẫn đến nhầm lẫn về mặt nhận thức, do đó cần phải liệt kê, phân biệt.
Một là, cần phân biệt TDB, TCH với DBHB. DBHB là thuật ngữ xuất hiện
trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh, dùng để chỉ cuộc chiến tranh phản cách mạng do
chủ nghĩa đế quốc và các TLTĐ CNXH tiến hành, sử dụng tổng hợp các lực lượng,
phương tiện, biện pháp, trước hết và chủ yếu là phi vũ trang nhằm vào các nước
XHCN nhằm lật đổ vai trò lãnh đạo của Đảng Cộng sản và xóa bỏ chế độ XHCN,
hướng lái các nước này phát triển theo con đường TBCN. Như vậy, TDB, TCH và
DBHB có chung một đích đến nhưng khác nhau về chủ thể tiến hành. Chủ thể của
DBHB là chủ nghĩa đế quốc và các TLTĐ CNXH, nghĩa là ở bên ngồi HTCT
XHCN, cịn TDB, TCH do đối tượng là chính những CBĐV và các tổ chức trong
HTCT XHCN tiến hành. Ở một khía cạnh khác, có thể coi TDB, TCH là một mục
10
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
tiêu trực tiếp hướng đến, một giai đoạn trong chiến lược DBHB, nghĩa là DBHB
hướng đến tạo ra TDB, TCH trong lòng chế độ XHCN và TDB, TCH, đến lượt nó
sẽ tự hồn thành mục đích của DBHB.
Hai là, cần phân biệt TDB, TCH với đổi mới, phát triển. Trong thực tiễn đấu
tranh với các quan điểm sai trái, thù địch xuất hiện nhiều luận điểm sử dụng thuật
ngữ “đổi mới kinh tế”, “đổi mới chính trị”… của các TLTĐ CNXH, đặc biệt là các
đối tượng CHCT, đòi Đảng ta phải thay đổi chế độ chính trị, từ bỏ nền tảng tư
tưởng và lý luận của mình, thay vào đó bằng những chế độ chính trị khác với nền
tảng tư tưởng khác, thực chất là TDB, TCH. Tuy nhiên, đổi mới và phát triển ln
mang ý nghĩa tích cực, nghĩa là nâng HTCT, nền tảng tư tưởng của Đảng và chế độ
XHCN lên một tầm cao mới, đáp ứng ngày càng tốt hơn những yêu cầu cấp bách
của thực tiễn và lý luận cách mạng. Vì vậy, TDB, TCH là đối lập, thù địch với đổi
mới và phát triển, là bạn đồng hành của giáo điều, bảo thủ, trì trệ.
Ba là, cần phân biệt TDB, TCH với “tự suy thoái”, “quan điểm sai trái, thù
địch”. Suy thối là q trình sút kém dần, tạo ra những khoảng trống để các yếu tố
TBCN có thể len lỏi, phát sinh, phát triển, do đó suy thối chính là tiền đề dẫn đến
TDB, TCH, tuy nhiên suy thối khơng phải là TDB, TCH nếu như khơng có sự xuất
hiện của yếu tố TBCN, nói cách khác TDB, TCH phải xuất hiện đồng thời 2 yếu tố
XHCN và TBCN. Quá trình TDB, TCH thường biểu hiện ra ngồi dưới nhiều hình
thức khác nhau, trong đó có sự xuất hiện và lan rộng các “quan điểm sai trái, thù
địch” với CNXH, do đó các quan điểm sai trái, thù địch là một trong những hình
thức biểu hiện bằng hành vi của TDB, TCH, còn TDB, TCH chính là bản chất quyết
định sự xuất hiện và củng cố các quan điểm sai trái, thù địch, vì vậy có thể nhận
diện được TDB, TCH thơng qua theo dõi, nắm bắt các quan điểm sai trái, thù địch.
1.1.2. Đặc điểm “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
- “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là một nguy cơ thường trực, diễn ra lâu
dài và là biểu hiện phản ánh kết quả của cuộc đấu tranh giai cấp trong suốt thời kỳ
quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, bỏ qua chế độ tư bản chủ nghĩa ở nước ta hiện nay
11
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
Phạm trù thời kỳ quá độ được C.Mác nêu ra trong tác phẩm Phê phán Cương
lĩnh Gôtha là:”Giữa xã hội TBCN và xã hội cộng sản chủ nghĩa là một thời kỳ cải
biến cách mạng từ xã hội nọ sang xã hội kia. Thích ứng với thời kỳ ấy là một thời
kỳ quá độ chính trị, và nhà nước của thời kỳ ấy khơng thể là gì khác hơn là nền
chun chính cách mạng của giai cấp vơ sản”. Kế thừa và phát triển những tư tưởng
của C.Mác, V.I. Lênin đã nói một cách cụ thể hơn về thời kỳ q độ: “Danh từ q
độ có nghĩa là gì? Vận dụng vào kinh tế, có phải nó có nghĩa là trong chế độ hiện
nay có những thành phần, những bộ phận, những mảnh của cả CNTB lẫn CNXH
không? Bất cứ ai cũng thừa nhận là có”. Và, V.I. Lênin, nói rõ hơn: “về lý luận,
khơng thể nghi ngờ gì được rằng giữa CNTB và chủ nghĩa cộng sản, có một thời kỳ
q độ nhất định. Thời kỳ đó khơng thể không bao gồm những đặc điểm hoặc
những đặc trưng của cả hai kết cấu kinh tế - xã hội ấy. Thời kỳ quá độ ấy không thể
nào lại không phải là một thời kỳ đấu tranh giữa CNTB đang giãy chết và chủ nghĩa
cộng sản đang phát sinh, hay nói một cách khác, giữa CNTB đã bị đánh bại nhưng
chưa bị tiêu diệt hẳn, và chủ nghĩa cộng sản đã phát sinh nhưng vẫn còn rất non
yếu” [60]. Như vậy, theo các nhà kinh điển, quá độ là thời kỳ cải biến cách mạng
sâu sắc, toàn diện từ CNTB lên chủ nghĩa cộng sản. Đó là thời điểm đồng thời cùng
tồn tại những đặc điểm, đặc trưng của cả hai kết cấu kinh tế - xã hội TBCN và cộng
sản chủ nghĩa và diễn ra cuộc đấu tranh giữa CNTB đã bị đánh bại nhưng chưa bị
tiêu diệt hẳn và chủ nghĩa cộng sản đã phát sinh nhưng còn rất non yếu.
Thấm nhuần những tư tưởng căn bản của các nhà kinh điển về thời kỳ quá độ,
Đảng ta khẳng định thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã ở nước ta “… là một quá trình
cách mạng sâu sắc, triệt để, đấu tranh phức tạp giữa cái cũ và cái mới nhằm tạo ra
sự biến đổi về chất trên tất cả mọi lĩnh vực của đời sống xã hội, nhất thiết phải trải
qua một thời kỳ quá độ lâu dài với nhiều bước phát triển, nhiều hình thức tổ chức
kinh tế, xã hội đan xen” [32]. Theo sự khái quát của Đảng, thời kỳ quá độ đó là một
quá trình cách mạng sâu sắc, triệt để, đấu tranh phức tạp giữa cái cũ và cái mới.
Căn cứ vào tình hình chính trị - kinh tế - xã hội ta hiện nay, có thể hiểu “cái
mới” là các yếu tố XHCN, còn “cái cũ” bao gồm: những tàn dư của xã hội tiền tư
12
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
bản mà xã hội ta mới thoát ra mấy chục năm qua, cụ thể là xã hội phong kiến, thuộc
địa; những yếu tố cịn sót lại của chế độ tập trung, quan liêu, bao cấp; những yếu tố
TBCN đang và sẽ hiện diện trong đời sống kinh tế - xã hội nước ta. Như vậy, trong
thời kỳ quá độ đi lên CNXH, bỏ qua chế độ TBCN, phát triển kinh tế thị trưởng
định hướng XHCN, phải tiến hành 3 nhiệm vụ quan trọng: một là, loại bỏ những
yếu tố lạc hậu, phản tiến bộ, kém phát triển của tàn dư chế độ phong kiến, thuộc địa,
của cơ chế tập trung, quan liêu, bao cấp đang cản trở quá trình phát triển của đất
nước ta; hai là, chống lại và vượt qua sự “hấp dẫn” của chế độ TBCN; ba là, xây
dựng, bồi đắp, củng cố các yếu tố XHCN.
Nói TDB, TCH gắn liền với thời kỳ quá độ đi lên CNXH có nghĩa là hiện
tượng này chỉ xảy ra và xảy ra bất kỳ lúc nào trong thời kỳ quá độ, khi mà yếu tố
XHCN ngày càng phai nhạt, không chống lại được sức “hấp dẫn” của chế độ
TBCN. Thời kỳ quá độ là một giai đoạn lịch sử lâu dài với nhiều bước phát triển
khác nhau, do đó TDB, TCH là nguy cơ thường trực, lâu dài và là biểu hiện phản
ánh kết quả của cuộc đấu tranh giai cấp theo hướng bất lợi cho sự nghiệp xây dựng
CNXH ở nước ta.
- “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” diễn ra chủ yếu trong nội bộ hệ thống
chính trị xã hội chủ nghĩa, phát sinh từ tình trạng suy thối nội bộ nghiêm trọng,
kéo dài kết hợp với tác động của chiến lược “diễn biến hịa bình” của các thế lực
thù địch
Khác với DBHB, TDB, TCH mang tính chất “tự thân”, khơng nhờ tác động từ
bên ngồi, do đó TDB, TCH phải do các cá nhân, tổ chức trong HTCT XHCN thực
hiện. TDB, TCH có thể diễn ra trong nội tâm CBĐV ở cương vị, trọng trách khác
nhau, hoặc là các tổ chức đảng, cơ quan Nhà nước, tổ chức đồn thể… của HTCT
XHCN. Trong đó, CBĐV giữ cương vị càng cao, tổ chức càng giữ chức năng,
nhiệm vụ quan trọng, TDB, TCH càng phức tạp, tinh vi, nguy hiểm, khó lường.
TDB, TCH là hiện tượng các yếu tố TBCN xuất hiện và ngày càng lấn át các
yếu tố XHCN ngay bên trong HTCT XHCN, tuy nhiên HTCT XHCN là nơi tập
trung đậm đặc các yếu tố XHCN nên quá trình TDB, TCH chỉ bắt đầu khi các yếu
13
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
tố TBCN tìm được những khoảng trống để len lỏi, tồn tại và phát triển ngay trong
lòng HTCT XHCN. Những khoảng trống đó chỉ có thể được tạo ra khi nội bộ xuất
hiện tình trạng suy thối nghiêm trọng, kéo dài nhưng không được phát hiện, ngăn
chặn kịp thời.
Các yếu tố TBCN không tự nhiên sinh ra để lấp đầy những khoảng trống do
tình trạng suy thối nội bộ gây ra. Các yếu tố đó thường xâm nhập vào HTCT dưới
tác động của DBHB, được các TLTĐ xâm nhập vào nội bộ bằng nhiều cách khác
nhau. Như vậy, có thể khẳng định TDB, TCH là giai đoạn tiếp theo của q trình
suy thối và là kết quả của chiến lược DBHB.
- “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” là một cuộc đấu tranh phức tạp, ngay
trong nội bộ nhưng lại thể hiện rất thầm kín, dễ che giấu, ngụy trang, biến ảo, rất
khó nhận biết, phát hiện; có mặt trên khắp các lĩnh vực của đời sống xã hội, ở mọi
quy mô không gian, liên hệ giữa trong nước và nước ngoài; biểu hiện ở đa đối
tượng, đa chủ thể, ở mọi cấp, mọi ngành…
Tính phức tạp và khó phân biệt của TDB, TCH biểu hiện ở chỗ, nó diễn ra trên
tất cả các lĩnh vực, dễ lẫn lộn giữa tích cực và tiêu cực, giữa đúng và sai. Nó diễn ra
ở từng con người, đó là q trình rời bỏ dần những tư tưởng, thoạt đầu có thể chỉ là
dạng cảm tính dần dần đi đến lý tính, tỏ thái độ và hành động rõ ràng. Hơn nữa, có
một thực tế là trong các cơ quan Đảng và Nhà nước, việc phát hiện các biểu hiện
TDB, TCH trong cơ quan, tổ chức của mình là rất hạn chế, thậm chí có nơi rất kém.
Nhiều dấu hiệu tuy đã rõ ràng, song vì nhiều lý do khác nhau mà chưa có cá nhân
nào mạnh dạn hoặc lên án. Điều này dẫn đến việc TDB, TCH có đất để sống, sinh
sơi, tiếp tục diễn ra một cách cực kỳ “êm ái”, núp bóng dưới các hình thức, thủ đoạn
khác nhau để có thể ngụy trang cho sự tồn tại của quá trình này.
TDB, TCH trong nội bộ tức là quá trình này xảy ra đối với CBĐV trong cơ
quan Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị, xã hội nước ta. Khi tác động đến HTCT
XHCN, đội ngũ đảng viên chính là tác động đến cốt lõi, trung tâm của xã hội, nơi
thể hiện bản chất của chế độ XHCN, đồng thời dẫn đến sự thay đổi chủ trương,
đường lối, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước.
14
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
TDB, TCH là hiện tượng mơ hồ, rất khó xác định, nên gây khó khăn trong
phịng ngừa, phát hiện và xử lý. TDB, TCH không phải là bước đột biến tức thì mà
là một quá trình diễn ra dần dần, từ ít đến nhiều, “tích tiểu thành đại” rất phức tạp
và khó phân biệt; các biểu hiện, dấu hiệu TDB, TCH rất mơ hồ, không rõ ràng, mà
chỉ thông qua q trình tổng kết mới có thể rút ra được. Vì vậy, việc xác định đâu là
biểu hiện TDB, TCH địi hỏi phải lấy lợi ích quốc gia, lợi ích của CNXH làm tiêu
chí xem xét đúng bản chất, đánh giá với phương pháp khoa học, tỉ mỉ, tránh vội
vàng quy kết; đồng thời không thể mất cảnh giác, chủ quan. Mọi biểu hiện sai trái
trong đánh giá và xử lý vấn đề TDB đều có thể dẫn đến tổn thất cho cách mạng.
Quá trình TDB, TCH diễn ra trên tất cả các lĩnh vực: chính trị, tư tưởng, kinh
tế, xã hội, văn hóa, tinh thần… trong hoạt động đối nội và hoạt động đối ngoại, ở
mọi cấp, mọi ngành. TDB, TCH trên các lĩnh vực quan hệ chặt chẽ với nhau, khó
phân định rạch rịi, thúc đẩy lẫn nhau trong cùng một hướng đích là làm biến chất
Đảng và chế độ XHCN. Sự biến chất của chế độ nếu xảy ra sẽ là “kết quả” tổng hợp
của TDB, TCH trên tất cả các lĩnh vực mà trực tiếp là TDB, TCH trên lĩnh vực
chính trị ngay trong nội bộ HTCT XHCN.
- “Tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” diễn ra lâu dài với nhiều mức độ, hình
thức khác nhau và thường có xu hướng lây lan, nếu khơng kịp thời ngăn chặn khi
được cộng hưởng với tác động “diễn biến hịa bình” thì hậu quả sẽ rất nghiêm
trọng với chế độ xã hội chủ nghĩa ở nước ta.
TDB, TCH không phát sinh, phát triển rồi dừng lại một cách nhanh chóng mà
là q trình tinh vi, chậm rãi, rất cần một khoảng thời gian rất lâu dài, với các bước
diễn biến, phát triển một cách trình tự. Quá trình này có thể bắt đầu từ sự thay đổi
về lập trường tư tưởng chính trị của cá nhân con người cụ thể đến sự biến đổi về
mặt tổ chức, đội ngũ và cuối cùng là thay đổi chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà
nước, đi chệch hướng XHCN.
TDB, TCH làm suy yếu nội bộ, gây hoang mang, chia rẽ trong CBĐV; làm tổ
chức bị phân hóa và đi đến nguy cơ tan rã. TDB, TCH diễn ra dần dần, từng bước,
trong chính những tổ chức, cơ quan có chức năng lãnh đạo quản lý cả đất nước tiến
15
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
lên CNXH, nên việc phát hiện, đấu tranh là rất khó. Nó làm xuất hiện những con
người “phi XHCN”, khơng cịn giữ đúng ngun tắc tư tưởng chính trị, ngun tắc
xây dựng CNXH trong thời kỳ quá độ. Từ đó, số này cịn kích động những đối
tượng khác, dẫn đến tư tưởng khơng nhất trí, tổ chức bị chia rẽ, mất đồn kết trong
nội bộ; sau đó là hoạt động khơng thống nhất, trì trệ, kém hiệu quả trong tổ chức.
Khi nội bộ có sự biến động, sẽ gây nên tâm lý hoang mang, chia rẽ trong CBĐV,
nhất là khi có vi phạm xử lý chưa kịp thời, nghiêm minh sẽ dẫn đến tình trạng mất
đồn kết, làm phân tâm đối với cán bộ kiên trung, lão thành, tác động sâu sắc đến số
cán bộ trẻ và đã gây hoài nghi, bất mãn trong đội ngũ CBĐV, làm giảm sút ý chí,
nhiệt tình cách mạng của những người có trách nhiệm, thậm chí có nơi bị vơ hiệu
hóa. Dần kéo theo đó là sự phân hóa trong tổ chức, thốt ly sự lãnh đạo của Đảng,
quản lý của Nhà nước khơng thực hiện các chủ trương, chính sách theo mục tiêu
cách mạng đã đặt ra nữa và cuối cùng là toàn bộ hệ thống bị tan rã hoàn toàn, thay
thế bằng HTCT TBCN.
Tình hình và xu hướng của TDB, TCH, nếu không kịp thời ngăn chặn khi
được cộng hưởng với tác động DBHB, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng với chế độ
XHCN ở nước ta. Sau khi CNXH ở Liên Xô và Đông Âu sụp đổ, các TLTĐ chuyển
trọng tâm chống phá vào các nước XHCN cịn lại, trong đó có Việt Nam. Mục tiêu
chống phá về tư tưởng của chúng là gây ra sự hỗn loạn về lý luận, tư tưởng, tạo ra
“sự mơ hồ về chính trị”, gây tâm lý hồi nghi, phủ nhận vai trị lãnh đạo của
ĐCSVN và Nhà nước Cộng hòa XHCN Việt Nam… Để thực hiện mục tiêu trên,
các TLTĐ đặc biệt coi trọng thủ đoạn xun tạc, bơi nhọ và bóp méo lịch sử; triệt để
lợi dụng những khúc quanh của lịch sử, những “khoảng trống” hoặc sự thiếu hiểu
biết về lịch sử… nhằm xuyên tạc, phủ nhận những nguyên lý của chủ nghĩa Mác Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vai trị của ĐCSVN. Thủ đoạn của các TLTĐ là cực
kỳ nguy hiểm vì nó tạo ra sự nghi ngờ, gây hoang mang trong quần chúng, làm cho
quần chúng mất niềm tin vào sự lãnh đạo của Đảng, vào con đường đi lên CNXH.
Mục tiêu của các TLTĐ là xoá bỏ vai trò lãnh đạo của ĐCSVN đối với Nhà nước,
dân tộc Việt Nam, xoá bỏ chế độ XHCN ở Việt Nam là không thay đổi.
16
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.C.33.44.55.54.78.655.43.22.2.4.55.2237.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.66
TDB, TCH làm chệch hướng XHCN, trực tiếp tác động, ảnh hưởng đến vai
trò lãnh đạo của Đảng, sự tồn vong của chế độ XHCN. Hậu quả cuối cùng nguy
hiểm nhất là quá trình lật đổ chế độ XHCN bằng nhiều hình thức để chuyển sang
CNTB, một khi chế độ đã sụp đổ, khó có thể cứu vãn được tình thế. Trong đó,
những tệ nạn quan liêu, tham nhũng, lãng phí trong nội bộ các cơ quan Đảng, Nhà
nước khơng chỉ liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều địa phương, đơn vị,
nhiều người tham gia mà còn tạo ra “đường dây”, “ô dù” quan hệ chặt chẽ với nhau
để che chắn bọc lót, nhằm che giấu hành vi phạm tội, càng làm cho việc đấu tranh
thiếu kiên quyết, triệt để và kém hiệu quả thời gian qua là một trong những nguyên
nhân chính gây nên sự mất ổn định CTNB. Đồng nghĩa với đó là sự tiếp tay cho các
TLTĐ CNXH thực hiện thành công âm mưu chiến lược “DBHB”; lúc đó sẽ khơng
cịn là những nguy cơ tiềm ẩn, khơng cịn là mầm mống hình thành lực lượng “Cách
mạng đỏ” trong nội bộ nữa mà đe dọa trực tiếp đến sự tồn tại của ĐCSVN và chế độ
XHCN ở Việt Nam.
1.2. Một số xu hƣớng vận động của “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”
1.2.1. Từ suy thối về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống đến
“tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” của cá nhân cán bộ, đảng viên
TDB, TCH của cá nhân CBĐV cụ thể là quá trình đấu tranh tư tưởng trong nội
tâm của người CBĐV giữa CNXH và CNTB làm thay đổi căn bản tư tưởng chính
trị, phẩm chất đạo đức, lối sống của họ, dẫn đến có hành động chống lại Đảng, Nhà
nước. Kết quả của quá trình này sẽ làm cho CBĐV chuyển từ thái cực này sang thái
cực khác, từ ủng hộ, đi theo con đường XHCN chuyển sang từ bỏ CNXH, đồng thời
tiếp nhận, ủng hộ CNTB, có hành động chống lại sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý
của Nhà nước, thậm chí tiếp tay, câu kết với các TLTĐ. Quá trình này thường bắt
nguồn từ tình trạng suy thối về tư tưởng chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống của
người CBĐV nghiêm trọng, kéo dài mà không được phát hiện, ngăn chặn, uốn nắn
kịp thời, dẫn đến tư tưởng chính trị ngày càng lệch lạc, tiêu cực, phẩm chất đạo đức,
lối sống XHCN ngày càng phai nhạt, tạo ra những khoảng trống để cho các loại tư
tưởng chính trị phi XHCN, những phẩm chất đạo đức, lối sống xa lạ, thù địch với
CNXH có cơ hội len lỏi, chiếm lĩnh tinh thần, tâm hồn của người CBĐV.
17
37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.55.77.77.99.44.45.67.22.55.77.C.37.99.44.45.67.22.99
z
