Hiến pháp - đạo luật cơ bản của nhà nước tư sản pptx

Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
1


L
ỜI
NÓI
ĐẦU


Cu
ộ
c cách m
ạ
ng tư s
ả
n
đã
m
ở

đầ
u l
ị
ch s
ử

th
ế
gi
ớ
i c
ậ
n
đạ
i b
ằ
ng hàng
lo
ạ
t các cu
ộ
c cách m
ạ
ng l
ớ
n như
ở
Anh, Pháp, Hoa k
ì
… và có
ả
nh
h
ưở
ng l
ớ

n
đế
n ti
ế
n tr
ì
nh l
ị
ch s
ử
c
ủ
a th
ế
gi
ớ
i. S
ự
ra
đờ
i nhà n
ướ
c tư s
ả
n là
h
ệ
qu
ả
t

ấ
t y
ế
u c
ủ
a quá tr
ì
nh phát tri
ể
n phương th
ứ
c tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a và
song song v
ớ
i nó là s
ự
ra
đờ
i c
ủ
a pháp lu
ậ
t tư s
ả

n.
Có th
ể
n
ói s
ự
ra
đ
ờ
i c
ủ
a ph
áp lu
ậ
t t
ư s
ả
n
đ
ã

đánh d
ấ
u m
ộ
t b
ư
ớ
c ngo
ặ

t l
ớ
n
trong l
ị
ch s
ử
l
ậ
p pháp c
ủ
a l
ị
ch s
ử
nhân lo
ạ
i. T
ừ
đây loài ng
ườ
i
đượ
c bi
ế
t
đế
n m
ộ
t b

ả
n hi
ế
n pháp, trong đó quy
đị
nh nh
ữ
ng quy
ề
n và t
ự
do c
ủ
a công
dân mà tr
ướ
c đây chưa bao gi
ờ
dám ngh
ĩ

đế
n.
R
ấ
t nhi
ề
u tư t
ưở
ng ti

ế
n b
ộ
xu
ấ
t phát t
ừ
nh
ữ
ng ngày
đầ
u h
ì
nh thành nên
pháp lu
ậ
t tư s
ả
n v
ẫ
n c
ò
n gi
ữ
nguyên giá tr
ị
và không ng
ừ
ng thúc
đẩ

y s
ự

phát tri
ể
n x
ã
h
ộ
i. Trong x
ã
h
ộ
i hi
ệ
n
đạ
i và phát tri
ể
n ngày nay, chúng ta s
ẽ

ti
ế
p t
ụ
c phát huy nh
ữ
ng m
ặ

t m
ạ
nh và lo
ạ
i tr
ừ
nhưng m
ặ
t y
ế
u c
ủ
a nó, góp
ph
ầ
n l
àm nên m
ộ
t th
ế
gi
ớ
i ho
à b
ì
nh, s
ự
ph
át tri
ể

n b
ề
n v
ữ
ng v
à
đ
ả
m b
ả
o
“m
ọ
i ng
ườ
i sinh ra
đề
u có quy
ề
n b
ì
nh
đẳ
ng, t
ự
do và mưu c
ầ
u h
ạ
nh

phúc…” như trong b
ả
n hi
ế
n pháp n
ướ
c M
ỹ
năm 1787.






Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
2

Ngay t
ừ
khi nh
à n
ư
ớ
c t

ư s
ả
n
đư
ợ
c th
ành l
ậ
p, h
àng lo
ạ
t c
ác ch
ế

đ
ị
nh c
ủ
a
ph
áp lu
ậ
t tư s
ả
n c
ũ
ng
đượ
c ra

đờ
i, đó là phương ti
ệ
n
để
b
ả
o v
ệ
ch
ế

độ
tư h
ữ
u
tư b
ả
n,
đị
a v
ị
c
ũ
ng như quy
ề
n l
ợ
i c
ủ

a giai c
ấ
p tư s
ả
n.
So v
ớ
i pháp lu
ậ
t phong ki
ế
n th
ì
pháp lu
ậ
t tư s
ả
n
đã
có nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
v
ượ
t
b
ậ

c v
ề
n
ộ
i dung và k
ĩ
thu
ậ
t l
ậ
p pháp, cách th
ứ
c quy
đị
nh, ban b
ố
và thi hành
l
ẫ
n vi
ệ
c pháp đi
ể
n hoá và phân lo
ạ
i. Chúng ta có th
ể
nh
ì
n nh

ậ
n nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ

c
ủ
a pháp lu
ậ
t tư s
ả
n d
ướ
i các góc
độ
sau đây:
1. H
ì
nh th
ứ
c bi
ể
u hi
ệ
n
Ph
áp lu

ậ
t t
ư s
ả
n bi
ể
u hi
ệ
n ch
ủ
y
ế
u d
ư
ớ
i lu
ậ
t th
ành văn,
đư
ợ
c ghi trong c
ác
v
ăn b
ả
n pháp lu
ậ
t m
ộ

t cách r
õ
ràng. Các lo
ạ
i văn b
ả
n pháp lu
ậ
t tư s
ả
n c
ũ
ng
h
ế
t s
ứ
c phong phú, đi
ể
n h
ì
nh nh
ấ
t c
ầ
n ph
ả
i k
ể

đế
n là hi
ế
n pháp, lu
ậ
t, các s
ắ
c
l
ệ
nh và ngh
ị

đị
nh trong khi đó h
ì
nh th
ứ
c ph
ổ
bi
ế
n c
ủ
a pháp lu
ậ
t phong ki
ế
n là
t

ậ
p quán pháp và
đượ
c ban hành d
ướ
i d
ạ
ng l
ệ
nh, chi
ế
u ch
ỉ
, kh
ẩ
u l
ệ
nh…c
ủ
a
nh
à vua.
N
ế
u như lu
ậ
t pháp phong ki
ế
n là s
ự

k
ế
t h
ợ
p c
ủ
a L
ễ
và H
ì
nh, s
ự
k
ế
t h
ợ
p
gi
ữ
a
Đứ
c tr
ị
v
ớ
i Pháp tr
ị
và hoà
đồ
ng gi

ữ
a quy ph
ạ
m pháp lu
ậ
t v
ớ
i quy ph
ạ
m
đạ
o
đ
ứ
c th
ì
ph
áp lu
ậ
t t
ư s
ả
n ch
ủ
y
ế
u l
à các
đ
ạ

o lu
ậ
t v
à lu
ậ
t. Giai c
ấ
p t
ư s
ả
n
không cho r
ằ
ng vi
ệ
c d
ùng
đ
ạ
o
đ
ứ
c
đ
ể
r
ăn đe, giáo hu
ấ
n l
à có hi

ệ
u qu
ả
h
ơn
ph
áp tr
ị
.
2. Ngu
ồ
n lu
ậ
t
Pháp lu
ậ
t tư s
ả
n giai đo
ạ
n tư b
ả
n t
ự
do c
ạ
nh tranh g
ồ
m có hai h
ệ

th
ố
ng
ph
áp lu
ậ
t: Th
ứ
nh
ấ
t là h
ệ
th
ố
ng h
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ
t l
ụ
c
đị
a g
ồ
m pháp lu
ậ
t c
ủ

a
Pháp, c
ủ
a các n
ướ
c tư b
ả
n
ở
l
ụ
c
đị
a châu Âu và các n
ướ
c thu
ộ
c
đị
a c
ủ
a Pháp
và th
ứ
hai là h
ệ
th
ố
ng pháp lu
ậ

t Anh- M
ỹ
và các n
ướ
c thu
ộ
c
đị
a c
ủ
a hai n
ướ
c
này như Úc, Canada…N
ế
u nh
ư ngu
ồ
n lu
ậ
t ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a h
ệ
th
ố

ng ph
áp lu
ậ
t l
ụ
c
đ
ị
a l
à các b
ộ
lu
ậ
t m
ớ
i
đư
ợ
c x
ây d
ự
ng th
ì
ngu
ồ
n lu
ậ
t ch
ủ
y

ế
u c
ủ
a h
ệ
th
ố
ng
Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
3

ph
áp lu
ậ
t Anh
- M
ĩ
l
à ti
ề
n l
ề
ph
áp và các b
ộ

lu
ậ
t k
ế
th
ừ
a t
ừ
ph
áp lu
ậ
t phong
ki
ế
n.
Vi
ệ
c h
ệ
th
ố
ng hóa lu
ậ
t l
ệ

ở
Anh, M
ỹ
, Úc, có

độ
chính xác cao và r
ấ
t khoa
h
ọ
c,
đượ
c s
ắ
p x
ế
p theo m
ộ
t tr
ì
nh t
ự

đặ
c bi
ệ
t.
Pháp lu
ậ
t tư s
ả
n Pháp và đi
ể
n h

ì
nh là b
ộ
lu
ậ
t Napôlêông là
đạ
i di
ệ
n tiêu
bi
ể
u cho s
ự
ti
ế
n b
ộ
trong l
ị
ch s
ử
l
ậ
p pháp. Cu
ộ
c cách m
ạ
ng tư s
ả

n Pháp là s
ự

ch
ố
ng phong ki
ế
n m
ộ
t cách tri
ệ
t
để
nên đi
ề
u
đầ
u tiên là pháp lu
ậ
t xoá b
ỏ
các
quan h
ệ
phong ki
ế
n.T
ừ
đây dân chúng có quy
ề

n t
ự
do kinh doanh, quy
ề
n t
ự

do trong hôn nhân,cho phép ly hôn…
3. C
ách th
ứ
c phân lo
ạ
i
Giai c
ấ
p tư s
ả
n phân lo
ạ
i pháp lu
ậ
t thành hai ngành l
ớ
n: công pháp và tư
pháp. Ngành công pháp bao g
ồ
m Lu
ậ
t hi

ế
n pháp, lu
ậ
t hành chính, lu
ậ
t h
ì
nh
s
ự
, lu
ậ
t t
ố
t
ụ
ng h
ì
nh s
ự
Ngành tư pháp bao g
ồ
m: lu
ậ
t dân s
ự
, lu
ậ
t t
ố

t
ụ
ng dân
s
ự
, lu
ậ
t lao
độ
ng, lu
ậ
t thương m
ạ
i,tư pháp qu
ố
c t
ế
…
4. Pháp đi
ể
n hoá
Vi
ệ
c pháp đi
ể
n hoá
ở
Pháp
đã
tr

ở
thành m
ẫ
u m
ự
c cho pháp lu
ậ
t tư s
ả
n,
nh
ữ
ng b
ộ
lu
ậ
t
đ
ã

đư
ợ
c x
ây d
ự
ng v
ớ
i k
ĩ
thu

ậ
t l
ậ
p ph
áp cao và r
ấ
t
đa d
ạ
ng nh
ư
b
ộ
lu
ậ
t d
ân s
ự
1804, b
ộ
lu
ậ
t h
ì
nh s
ự
1810, b
ộ
lu
ậ

t th
ương m
ạ
i 1807…

C
ác ch
ế

đị
nh trong m
ỗ
i b
ộ
lu
ậ
t
đượ
c tr
ì
nh bày m
ộ
t cách lôgíc, r
õ
ràng và
đư
ợ
c s
ắ
p x

ế
p theo t
ừ
ng ch
ế

đị
nh c
ụ
th
ể
. Ch
ẳ
ng h
ạ
n như trong b
ộ
lu
ậ
t dân s
ự
,
các chương, các đi
ề
u, các quy ph
ạ
m pháp lu
ậ
t
đượ

c s
ắ
p x
ế
p theo t
ừ
ng ch
ế

đị
nh c
ủ
a dân lu
ậ
t, b
ộ
lu
ậ
t c
ũ
ng nêu
đầ
y
đủ
và di
ễ
n
đạ
t chu
ẩ

n xác các nguyên
t
ắ
c c
ủ
a dân lu
ậ
t, các khái ni
ệ
m pháp lí
đượ
c
đị
nh ngh
ĩ
a ng
ắ
n g
ọ
n, chu
ẩ
n xác,
ngôn ng
ữ
c
ủ
a b
ộ
lu
ậ

t trong sáng d
ễ
hi
ể
u.
5. S
ự
ra
đờ
i c
ủ
a hi
ế
n pháp
5.1. Hi
ế
n ph
áp -
đ
ạ
o lu
ậ
t c
ơ b
ả
n c
ủ
a nh
à n
ư

ớ
c t
ư s
ả
n

Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
4

S
ự
ra
đ
ờ
i c
ủ
a hi
ế
n ph
áp trong x
ã
h
ộ
i t
ư s

ả
n
đánh d
ấ
u m
ộ
t ti
ế
n b
ộ
l
ớ
n lao
trong l
ị
ch s
ử
l
ậ
p pháp, là
đạ
o lu
ậ
t cơ b
ả
n c
ủ
a nhà n
ướ
c tư s

ả
n. Ngành lu
ậ
t hi
ế
n
pháp ch
ỉ
m
ớ
i có t
ừ
khi nhà n
ướ
c tư s
ả
n ra
đờ
i. T
ừ
tr
ướ
c
đế
n nay nhà n
ướ
c
ở

ch

ế

độ
chi
ế
m h
ữ
u nô l
ệ
và ch
ế

độ
phong ki
ế
n không h
ề
bi
ế
t
đế
n hi
ế
n pháp và
không th
ể
có hi
ế
n pháp b
ở

i v
ì
trong các ch
ế

độ
đó quy
ề
n l
ự
c c
ủ
a nhà vua là vô
h
ạ
n. Trong x
ã
h
ộ
i phong ki
ế
n chuyên ch
ế
, nhà n
ướ
c n
ắ
m trong tay quy
ề
n l

ự
c
nhà n
ướ
c do tr
ờ
i ban và “ thay tr
ờ
i tr
ị
v
ì
thiên h
ạ
” v
ớ
i nh
ữ
ng quy
ề
n hành
không gi
ớ
i h
ạ
n. Trong x
ã
h
ộ
i t

ồ
n t
ạ
i m
ộ
t n
ề
n th
ố
ng tr
ị
hà kh
ắ
c tu
ỳ
ti
ệ
n. Đi
ề
u
đó có ngh
ĩ
a r
ằ
ng nh
à n
ư
ớ
c phong ki
ế

n
đương nhiên không có và c
ũ
ng kh
ông
c
ầ
n thi
ế
t
đế
n m
ộ
t b
ả
n hi
ế
n pháp quy
đị
nh t
ổ
ch
ứ
c quy
ề
n l
ự
c nhà n
ướ
c.

B
ả
n ch
ấ
t ph
ả
n nhân dân c
ủ
a n
ề
n chuyên chính phong ki
ế
n ngày càng tăng
d
ẫ
n
đế
n s
ự
b
ấ
t b
ì
nh và các cu
ộ
c ch
ố
ng
đố
i c

ủ
a các giai c
ấ
p b
ị
bóc l
ộ
t, áp b
ứ
c.
Giai c
ấ
p tư s
ả
n v
ố
n là m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n dân cư trong các giai c
ấ
p b
ị
áp b
ứ
c, c
ũ

ng
ph
ả
i gánh ch
ị
u ách th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a phong ki
ế
n chuyên ch
ế
.
Đồ
ng th
ờ
i trong l
ò
ng
x
ã
h
ộ
i phong ki
ế
n giai c
ấ

p tư s
ả
n l
ạ
i là ng
ườ
i
đạ
i di
ệ
n cho m
ộ
t phương th
ứ
c
s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i ra
đờ
i và đang d
ầ
n d
ầ
n l
ớ
n m

ạ
nh.
Quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t v
à phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t t
ư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a
đư
ợ
c x
ác l
ậ
p v
à

ngày càng phát tri
ể
n m
ặ
c cho s
ự
c
ả
n tr
ở
, h
ạ
n ch
ế
c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t phong
ki
ế
n. Giai c
ấ
p tư s
ả
n d

ầ
n d
ầ
n tr
ở
thành giai c
ấ
p có
đị
a v
ị

độ
c l
ậ
p v
ề
kinh t
ế
,
s
ớ
m tr
ưở
ng thành v
ề

ý
th
ứ

c gi
ả
i phóng, ch
ố
ng
đố
i ch
ế

độ
chuyên ch
ế
. H
ọ

đứ
ng lên ph
ấ
t ng
ọ
n c
ờ
t
ự
do, dân ch
ủ
b
ì
nh
đẳ

ng
để
t
ậ
p h
ợ
p qu
ầ
n chúng lao
độ
ng đông
đả
o b
ị
áp b
ứ
c, bóc l
ộ
t
để
l
ậ
t
đổ
ch
ế

độ
phong ki
ế

n và n
ề
n th
ố
ng tr
ị

đ
ã
tr
ở
nên ph
ả
n
độ
ng nh
ằ
m xác l
ậ
p quy
ề
n th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a m
ì
nh. Kh

ẩ
u hi
ệ
u l
ậ
p
hi
ế
n ra
đờ
i trong b
ố
i c
ả
nh đó.
5.2. N
ộ
i dung c
ủ
a l
ậ
p hi
ế
n t
ư s
ả
n

5.2.1. Ch
ế

đ
ị
nh v
ề
t
ổ
ch
ứ
c b
ộ
m
áy nhà n
ư
ớ
c

Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
5


Đư
ợ
c th
ể

hi
ệ
n
ở
ch
ỗ
: y
êu c
ầ
u x
ây d
ự
ng m
ộ
t b
ả
n hi
ế
n ph
áp là cơ s
ở
ph
áp l
ý

c
ơ b
ả
n h
ạ

n ch
ế
quy
ề
n hành vô h
ạ
n c
ủ
a vua b
ằ
ng cách l
ậ
p ra m
ộ
t cơ quan
đạ
i
di
ệ
n quy
ề
n l
ự
c (Ngh
ị
vi
ệ
n) g
ồ
m các

đạ
i bi
ể
u do c
ử
tri tr
ự
c ti
ế
p b
ầ
u ra, cùng
nhà vua th
ự
c hành quy
ề
n l
ự
c nhà n
ướ
c và b
ả
o
đả
m các quy
ề
n t
ự
do dân ch
ủ

c
ủ
a công dân ho
ặ
c xoá b
ỏ
ch
ế

độ
quân ch
ủ
mà l
ậ
p ra n
ề
n c
ộ
ng hoà tư s
ả
n.
D
ù
ở
chính th
ể
nào th
ì
hi

ế
n pháp c
ũ
ng quy
đị
nh c
ủ
a b
ố
n lo
ạ
i cơ quan ch
ủ

y
ế
u trong nhà n
ướ
c là Ngh
ị
vi
ệ
n, chính ph
ủ
, toà án và ng
ườ
i
đứ
ng
đầ

u nhà
n
ướ
c (vua, t
ổ
ng th
ố
ng). Tu
ỳ

ở
t
ừ
ng n
ướ
c, các h
ì
nh th
ứ
c nhà n
ướ
c
đượ
c t
ổ

ch
ứ
c kh
ác nhau theo h

ì
nh th
ứ
c qu
ân ch
ủ
ngh
ị
vi
ệ
n, c
ộ
ng ho
à ngh
ị
vi
ệ
n hay
c
ộ
ng hoà t
ổ
ng th
ố
ng. Ch
ẳ
ng h
ạ
n như Nh
ậ

t B
ả
n là nhà n
ướ
c nhà quân ch
ủ
ngh
ị

vi
ệ
n Nh
ậ
t B
ả
n, nhà n
ướ
c c
ộ
ng hoà t
ổ
ng th
ổ
ng H
ợ
p ch
ủ
ng qu
ố
c Hoa K

ì
,…
Cùng v
ớ
i kh
ẩ
u hi
ệ
u l
ậ
p hi
ế
n, thuy
ế
t phân chia quy
ề
n l
ự
c mà đi
ể
n h
ì
nh là
thuy
ế
t “ tam quy
ề
n phân l
ậ
p” c

ủ
a Môngtexkiơ ( Pháp, th
ế
k
ỉ
XVIII )
đã

đượ
c
ph
ổ
bi
ế
n r
ộ
ng r
ã
i nh
ằ
m th
ự
c hi
ệ
n nguyên t
ắ
c
đố
i tr
ọ

ng, ki
ề
m ch
ế
và ki
ể
m tra
l
ẫ
n nhau gi
ữ
a ba cơ quan khác nhau trong vi
ệ
c t
ổ
ch
ứ
c th
ự
c hi
ệ
n các quy
ề
n
l
ự
c này, qua đó t
ạ
o nên s
ự

cân b
ằ
ng quy
ề
n l
ự
c, tránh làm quy
ề
n và nh
ờ
đó các
quy
ề
n c
ủ
a ng
ư
ờ
i d
ân m
ớ
i
đư
ợ
c
đ
ả
m b
ả
o.

Khi
đ
ã
gi
ành
đư
ợ
c ch
ính quy
ề
n tr
ở
th
ành giai c
ấ
p th
ố
ng tr
ị
, giai c
ấ
p t
ư s
ả
n
đươ
ng nhiên ph
ả
i

đứ
ng ra gánh vác vi
ệ
c cai qu
ả
n x
ã
h
ộ
i, đi
ề
u hành công vi
ệ
c,
th
ự
c thi quy
ề
n l
ự
c
đố
i v
ớ
i toàn x
ã
h
ộ
i. Hi
ế

n pháp
đượ
c dùng
để
th
ể
ch
ế
hoá
quy
ề
n th
ố
ng tr
ị
c
ủ
a giai c
ấ
p tư s
ả
n d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c các quy
đị
nh hi

ế
n pháp v
ề

t
ự
do, dân ch
ủ
, b
ì
nh
đẳ
ng và cơ ch
ế
t
ổ
ch
ứ
c quy
ề
n l
ự
c nhà n
ướ
c theo l
ố
i phân
quy
ề
n.

Hi
ế
n pháp c
ò
n ghi nh
ậ
n các quy
ề
n t
ự
do, dân ch
ủ
mà tr
ướ
c h
ế
t là quy
ề
n t
ự

do v
ề
kinh t
ế
l
à phù h
ợ
p v
ớ

i quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t t
ư s
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a. Trong quan h
ệ

kinh doanh, h
ợ
p
đ
ồ
ng c
ầ
n ph
ả
i c
ó s
ự
b
ì

nh
đ
ẳ
ng, ngang quy
ề
n v
ề
m
ặ
t l
ợ
i
ích
Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
6

v
à
đư
ợ
c
đ
ả
m b
ả

o s
ự
b
ì
nh
đ
ẳ
ng tr
ư
ớ
c ph
áp lu
ậ
t, t
ự
do
ý
ch
í
đư
ợ
c th
ể
hi
ệ
n
th
ành các quy
ề
n t

ự
do dân ch
ủ
.
5.2.2. Ch
ế

đị
nh v
ề
quy
ề
n và ngh
ĩ
a v
ụ
c
ủ
a công dân

Ph
ả
i nói r
ằ
ng hi
ế
n pháp tư s
ả
n ra
đờ

i
đã
đem l
ạ
i r
ấ
t nhi
ề
u nh
ữ
ng quy
ề
n l
ợ
i
cho d
ân chúng mà tr
ướ
c đây h
ọ
chưa t
ừ
ng
đượ
c có.

Đị
a v
ị
pháp lí c

ủ
a công dân trong pháp lu
ậ
t tư s
ả
n
đượ
c xác
đị
nh b
ằ
ng các
quy
ề
n t
ự
do dân ch
ủ
r
ộ
ng r
ã
i g
ấ
p nhi
ề
u l
ầ
n so v
ớ

i
đị
a v
ị
pháp lí c
ủ
a ng
ườ
i
nông dân d
ư
ớ
i ch
ế

đ
ộ
phong ki
ế
n.Trong qu
á kh
ứ
c
ũ
ng nh
ư hi
ệ
n t
ạ
i, ch

ế

đ
ị
nh
n
ày bao gi
ờ
c
ũ
ng
đượ
c coi là thành t
ự
u l
ớ
n mà giai c
ấ
p tư s
ả
n
đã
mang l
ạ
i cho
n
ề
n văn minh c
ủ
a nhân lo

ạ
i.
Trong ch
ế

đị
nh v
ề
quy
ề
n và ngh
ĩ
a v
ụ
công dân: Hi
ế
n pháp nêu lên quy
ề
n
cơ b
ả
n c
ủ
a công dân, quy
ề
n tư h
ữ
u, là quy
ề
n thiêng liêng và b

ấ
t kh
ả
xâm
ph
ạ
m, quy
ề
n t
ự
do ngôn lu
ậ
n, t
ự
do báo chí, t
ự
do h
ộ
i h
ọ
p…
Hi
ế
n pháp M
ỹ
b
ổ
sung thêm m
ộ
t s

ố
quy
ề
n c
ủ
a công dân: quy
ề
n b
ấ
t kh
ả

xâm ph
ạ
m v
ề
ch
ỗ

ở
, thư tín, quy
ề
n kh
ướ
c t
ừ
vi
ệ
c công khai tr
ướ

c toà làm t
ổ
n
h
ạ
i cho h
ọ
.

5.2.3. V
ề
ch
ế

đ
ộ
b
ầ
u c
ử

So v
ớ
i ch
ế

độ
quân ch
ủ
chuyên ch

ế
phong ki
ế
n, vi
ệ
c áp d
ụ
ng phương
pháp b
ầ
u c
ử

để
l
ậ
p ra các cơ quan nhà n
ướ
c c
ủ
a ch
ế

độ
tư b
ả
n là m
ộ
t phương
pháp dân ch

ủ
, là m
ộ
t b
ướ
c ti
ế
n b
ộ
l
ớ
n lao. Nó lo
ạ
i tr
ừ
quan ni
ệ
m là quy
ề
n l
ự
c
nh
à n
ướ
c xu
ấ
t pháp do tr
ờ
i

đị
nh s
ẵ
n: vua là thiên t
ử
, quan l
ạ
i là con d
ò
ng cháu
gi
ố
ng trong hoàng t
ộ
c, h
ọ
sinh ra
để
cai tr
ị
, bu
ộ
c nh
ữ
ng ng
ườ
i dân ph
ả
i ph
ụ

c
tùng và tuân theo. Tuy nhiên nh
ữ
ng yêu c
ầ
u trong ch
ế

đị
nh này quy
đị
nh
nh
ữ
ng c
ử
tri ph
ả
i l
à ng
ư
ờ
i c
ó s
ố
t
ài s
ả
n l
ớ

n nh
ấ
t
đ
ị
nh, c
ó tr
ì
nh
đ
ộ
v
ăn hoá nh
ấ
t
đ
ị
nh,
đi
ề
u ki
ệ
n v
ề
tu
ổ
i t
ác, …
6. C
ác ch

ế

đị
nh trong dân lu
ậ
t
Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
7

Nh
ữ
ng nguy
ên t
ắ
c c
ơ b
ả
n trong
dân lu
ậ
t t
ư s
ả
n l
à quy

ề
n b
ì
nh
đ
ẳ
ng c
ủ
a c
ác
c
ông dân trong nh
ữ
ng quan h
ệ
dân lu
ậ
t.
6.1. Ch
ế

đị
nh v
ề
quy
ề
n tư h
ữ
u tư s
ả

n
Quy
ề
n tư h
ữ
u
đượ
c coi là quy
ề
n t
ự
nhiên c
ủ
a con ng
ườ
i, đó là quy
ề
n thiêng
liêng b
ấ
t kh
ả
xâm ph
ạ
m. T
ấ
t c
ả
nh
ữ

ng v
ấ
n
đề
liên quan t
ớ
i cơ s
ở
xác
đị
nh
quy
ề
n s
ở
h
ữ
u, vi
ệ
c chuy
ể
n giao quy
ề
n s
ở
h
ữ
u và b
ả
o v

ệ
quy
ề
n s
ở
h
ữ
u
đượ
c
quy
đị
nh c
ụ
th
ể
.

Để
b
ả
o v
ệ
quy
ề
n thiêng liêng và b
ấ
t kh
ả
xâm ph

ạ
m đó, m
ộ
t m
ặ
t pháp lu
ậ
t
tư s
ả
n quy
đ
ị
nh c
ác bi
ệ
n ph
áp tr
ừ
ng tr
ị
ki
ên quy
ế
t c
ác hành vi xâm ph
ạ
m ch
ế

độ
tư h
ữ
u, m
ặ
t khác c
ũ
ng h
ạ
n ch
ế
nh
ữ
ng ch
ế
tài có kh
ả
năng làm t
ổ
n h
ạ
i
đế
n
nó.
Quy
ề
n tư h
ữ
u g

ồ
m có ba quy
ề
n: Quy
ề
n
đị
nh đo
ạ
t, quy
ề
n chi
ế
m h
ữ
u, và
quy
ề
n s
ử
d
ụ
ng.Các quy
ề
n này
đượ
c b
ả
o v
ệ

đặ
c bi
ệ
t, lu
ậ
t tránh m
ọ
i quy
đị
nh
l
àm phương h
ạ
i
đế
n quy
ề
n tư h
ữ
u.
B
ộ
lu
ậ
t
đượ
c chia v
ậ
t s

ở
h
ữ
u thành hai lo
ạ
i:
độ
ng s
ả
n và b
ấ
t
độ
ng s
ả
n.
Ch
ế

đị
nh quy
ề
n s
ở
h
ữ
u trong pháp lu
ậ
t tư s
ả

n có
độ
hoàn thi
ệ
n cao.
Ở

ch
ừ
ng m
ự
c nh
ấ
t
đ
ị
nh, s
ự
ho
àn thi
ệ
n n
ày t
ạ
o ra
đư
ợ
c s
ự
an to

àn,
ổ
n
đ
ị
nh cho
nh
ữ
ng ng
ư
ờ
i c
ó tài s
ả
n v
ề
ph
ương di
ệ
n ph
áp l
ý
. Nh
à n
ư
ớ
c t
ư s
ả
n

đ
ặ
c bi
ệ
t
quan t
âm
đế
n vi
ệ
c b
ả
o v
ệ
quy
ề
n s
ở
h
ữ
u b
ở
i tr
ướ
c tiên đi
ề
u này liên quan t
ớ
i
các nhà tư s

ả
n, nh
ữ
ng ng
ườ
i chi
ế
m t
ỉ
l
ệ
r
ấ
t nh
ỏ
trong dân cư nhưng l
ạ
i n
ắ
m
gi
ữ
t
ỉ
l
ệ
r
ấ
t l
ớ

n c
ủ
a c
ả
i trong x
ã
h
ộ
i.
6.2. Ch
ế

đị
nh h
ợ
p
đồ
ng và trái v
ụ
tư s
ả
n
Ch
ế

đị
nh h
ợ
p
đồ

ng trong pháp lu
ậ
t tư s
ả
n
đượ
c coi là m
ộ
t ch
ế

đị
nh hoàn
thi
ệ
n và ít mang d
ấ
u
ấ
n chính tr
ị
. Chính v
ì
lí do đó nên ch
ế

đị
nh h
ợ
p

đồ
ng
trong pháp lu
ậ
t c
ác n
ư
ớ
c t
ư s
ả
n c
ó m
ứ
c t
ương
đ
ồ
ng cao, c
ó th
ể
n
ói đó là ch
ế

đ
ị
nh ph
áp lu
ậ

t c
ó tính nh
ấ
t th
ể
ho
á cao trong pháp lu
ậ
t t
ư s
ả
n.

Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
8

Lo
ạ
i h
ợ
p
đ
ồ
ng n
ày là h

ì
nh th
ứ
c trao
đ
ổ
i ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a t
ư b
ả
n. D
ân
lu
ậ
t xác
đị
nh quy
ề
n t
ự
do và b

ì
nh
đẳ
ng bi
ể
u hi
ệ
n
ý
chí c
ủ
a các bên tham gia
h
ợ
p
đồ
ng. Các b
ộ
lu
ậ
t dân s
ự

đề
u quy
đị
nh r
õ
nh
ữ

ng đi
ề
u ki
ệ
n
đả
m b
ả
o th
ự
c
hi
ệ
n h
ợ
p
đồ
ng.
Pháp lu
ậ
t ch
ỉ
cho phép hu
ỷ
b
ỏ
h
ợ
p
đồ

ng trong tr
ườ
ng h
ợ
p có s
ự

đồ
ng
ý
c
ủ
a
t
ấ
t c
ả
các bên
đã
tham gia kí k
ế
t h
ợ
p
đồ
ng.
Nh
ữ
ng thiên tai hay chi
ế

n tranh ch
ỉ
là lí do
để
tr
ì
ho
ã
n vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n h
ợ
p
đồ
ng ch
ứ
không ph
ả
i là căn c
ứ

để
hu
ỷ
b
ỏ

h
ợ
p
đồ
ng.

Ở
giai
đo
ạ
n
đ
ầ
u, giai
đo
ạ
n t
ư b
ả
n t
ự
do c
ạ
nh tranh nguy
ên t
ắ
c t
ự
do h
ợ

p
đồ
ng
đượ
c tuân th
ủ
tri
ệ
t
để
,
đượ
c nhà n
ướ
c, pháp lu
ậ
t tư s
ả
n b
ả
o v
ệ
tri
ệ
t
để
.
6.3. Ch
ế

đị
nh v
ề
hôn nhân và gia
đì
nh
So v
ớ
i pháp lu
ậ
t phong ki
ế
n,
ở
ch
ế

đị
nh này có nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
đáng k
ể
.
Trong pháp lu
ậ
t tư s

ả
n quy
đị
nh nh
ữ
ng ng
ườ
i k
ế
t hôn ph
ả
i
đạ
t m
ộ
t
độ
tu
ổ
i
nh
ấ
t
đị
nh, h
ọ
t
ự
nguy
ệ

n l
ấ
y nhau ch
ứ
không b
ị
ép g
ả
như trong x
ã
h
ộ
i phong
ki
ế
n.
Dân lu
ậ
t tư s
ả
n c
ủ
ng c
ố
quan h
ệ
không b
ì
nh
đẳ

ng trong gia
đì
nh, pháp lu
ậ
t
b
ả
o v
ệ
gia
đ
ì
nh h
ợ
p ph
áp, b
ả
o v
ệ
quy
ề
n l
ợ
i h
ợ
p ph
áp c
ủ
a con c
ái trong giá

thú.
7. Ch
ế

đị
nh c
ủ
a lu
ậ
t h
ì
nh s
ự

Lu
ậ
t h
ì
nh s
ự
tư s
ả
n có nh
ữ
ng ti
ế
n b
ộ
l
ớ

n v
ề
h
ì
nh th
ứ
c pháp lí so v
ớ
i lu
ậ
t
h
ì
nh phong ki
ế
n. M
ọ
i công dân
đề
u b
ì
nh
đẳ
ng tr
ướ
c pháp lu
ậ
t, không có quy
đị
nh v

ề
t
ộ
i ch
ố
ng tôn giáo và các nguyên t
ắ
c v
ề
h
ì
nh lu
ậ
t mà b
ả
n tuyên ngôn
v
ề
nhân quy
ề
n và dân quy
ề
n c
ủ
a n
ướ
c Pháp
đã

đề

ra.
Các h
ì
nh ph
ạ
t trong nhà n
ướ
c tư s
ả
n c
ũ
ng b
ớ
t d
ã
man hơn, th
ể
hi
ệ
n tính
nhân
đ
ạ
o c
ủ
a giai c
ấ
p n
ắ
m quy

ề
n.C
ác h
ì
nh ph
ạ
t man r
ợ
b
ị
b
ã
i b
ỏ
v
à gi
ả
m nh
ẹ

h
ì
nh ph
ạ
t cho nh
ữ
ng t
ộ
i kh
ông n

ặ
ng.

8.
Ch
ế

đị
nh t
ố
t
ụ
ng và t
ổ
ch
ứ
c tư pháp
Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
9

M
ộ
t s
ự
ti

ế
n b
ộ
c
ó th
ể
n
ói t
ớ
i trong ph
áp lu
ậ
t t
ư s
ả
n
đó là quy
ề
n t
ư pháp
đ
ã

t
ách kh
ỏ
i quy
ề
n hành pháp. Quan ch
ứ

c hành pháp không
đượ
c n
ắ
m quy
ề
n xét
x
ử
mà quy
ề
n này
đượ
c trao m
ộ
t cơ quan chuyên trách là toà án, t
ố
t
ụ
ng
đượ
c
tách thành t
ố
t
ụ
ng h
ì
nh s
ự

và t
ố
t
ụ
ng dân s
ự
.
T
ố
t
ụ
ng tư s
ả
n là cơ s
ở
pháp l
ý

để
b
ả
o v
ệ
cho h
ệ
th
ố
ng tư pháp th
ự
c hi

ệ
n
ch
ứ
c năng c
ủ
a nó,
ở
các n
ướ
c khác nhau t
ổ
ch
ứ
c tư pháp c
ũ
ng khác nhau.
Ch
ẳ
ng h
ạ
n
ở
Pháp, vi
ệ
c xét x
ử
c
ủ
a phong ki

ế
n tr
ướ
c kia
đã

đượ
c thay th
ế

b
ằ
ng h
ệ
th
ố
ng toà án tư s
ả
n, g
ồ
m có toà phúc th
ẩ
m, toà sơ th
ẩ
m và toà hoà
gi
ả
i.

K
ẾT

LUẬN


Ph
áp lu
ậ
t tư s
ả
n
đã
tr
ở
thành m
ộ
t phương ti
ệ
n quan tr
ọ
ng nh
ấ
t c
ủ
a nhà n
ướ

c
tư s
ả
n
để
qu
ả
n lí x
ã
h
ộ
i. Nó mang l
ạ
i cho n
ề
n văn minh nhân lo
ạ
i nhi
ề
u ti
ế
n
b
ộ
l
ớ
n, tuy nhiên do d
ự
a trên nh
ữ

ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a ch
ế

độ
tư h
ữ
u và
bóc l
ộ
t m
à pháp lu
ậ
t t
ư s
ả
n kh
ông tránh kh
ỏ
i ch
ính nh
ữ
ng h

ạ
n ch
ế
l
ị
ch s
ử
c
ủ
a
nhà n
ư
ớ
c t
ư s
ả
n. X
ét
ở
g
óc
đ
ộ
t
ích c
ự
c, ch
úng ta ph
ả
i kh

ẳ
ng
đ
ị
nh r
ằ
ng c
ùng
v
ớ
i s
ự
thay
đổ
i c
ủ
a nhà n
ướ
c tư s
ả
n, pháp lu
ậ
t tư s
ả
n
đã
d
ầ
n tr
ở

thành m
ộ
t
công c
ụ
đi
ề
u ti
ế
t có hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a toàn x
ã
h
ộ
i. Ngoài ra, nó c
ò
n b
ả
o v
ệ
hi
ệ
u
qu
ả

quy
ề
n và l
ợ
i ích h
ợ
p pháp c
ủ
a công dân mà chúng ta
đề
u nh
ậ
n th
ấ
y.
S
ự

ổ
n
đị
nh c
ủ
a x
ã
h
ộ
i tư s
ả
n hi

ệ
n
đạ
i ph
ụ
thu
ộ
c r
ấ
t nhi
ề
u vào ch
ứ
c năng x
ã

h
ộ
i và tính hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a pháp lu
ậ
t. Nó góp ph
ầ
n thúc
đẩ

y cho m
ộ
t x
ã
h
ộ
i
Tiểu luận

Nguyễn Thị Tuyết Minh

K2B
– VB II / CQ
10

kh
ông ng
ừ
ng ph
át tri
ể
n v
à m
ộ
t th
ành t
ự
u kh
ác đó là giá tr
ị

to
àn c
ầ
u ho
á c
ủ
a
n
ó.