CHÍNH SÁCH CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI CÁC TÔN GIÁO Ở NAM BỘ TRONG THỜI KÌ 1945 – 1954

ĐA
̣
I HO
̣
C QUÔ
́
C GIA HA
̀
NÔ
̣
I
TRƯNG ĐI HC KHOA HC X HI V NHÂN VĂN





NGUYÊ
̃
N THI
̣
QUY
̀
NH MAI





CHNH SCH CA ĐNG ĐI VƠ

́
I CA
́
C TÔN GIA
́
O Ơ
̉
NAM
BÔ
̣
TRONG THƠ
̀
I KI
̀
1945 – 1954





LUÂ
̣
N VĂN THA
̣
C SI
̃

Chuyên nga
̀
nh: Lch s Đng cng sn Vit Nam

H Ni-2011
1

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1. SƠ LƢỢC VỀ TÌNH HÌNH TÔN GIÁO Ở NAM BỘ 8
1.1. Một vài nét về đặc trƣng tôn giáo ở Nam Bộ 8
1.2. Khái quát tình hình một số tôn giáo lớn ở Nam Bộ trong kháng
chiến chống Pháp 14
1.2.1. Phật giáo 14
1.2.2. Công giáo 15
1.2.3. Đạo Cao Đài 17
1.2.4. Phật giáo Hòa Hảo 21
1.2.5. Tin lành 23
Chƣơng 2. SỰ HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN QUAN ĐIỂM VÀ CHÍNH
SÁCH CỦA ĐẢNG ĐỐI VỚI VẤN ĐỀ TÔN GIÁO Ở NAM BỘ TRONG
GIAI ĐOẠN 1945 – 1954 26

2.1. Quan điểm chung của Đảng về vấn đề tôn giáo trong kháng chiến
chống Pháp 26
2.2. Quan điềm và chính sách của Đảng với vấn đề tôn giáo ở Nam Bộ
giai đoạn 1945- 1954 33
2.2.1. Giai đoạn trước cách mạng tháng Tám 33
2.2.2. Quan điểm và chính sách của Đảng đối với từng tôn giáo ở Nam
Bộ trong kháng chiến chống Pháp và hiệu quả của nó 37
2.2.2.1. Chính sách của Đảng với Phật giáo Hòa Hảo 39
2.2.2.2. Chính sách của Đảng với đạo Cao Đài 47
2.2.2.3. Chính sách của Đảng đối với vấn đề Công giáo 55
2.2.2.4. Chính sách của Đảng với đạo Tin lành và các tôn giáo khác . 65
Chƣơng 3. NHẬN XÉT CHUNG VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM 69
3.1. Một vài nhận xét về chính sách của Đảng đối với các tôn giáo ở
Nam Bộ giai đoạn 1945 – 1954 69
3.2. Bài học kinh nghiệm cho công cuộc xây dựng đất nƣớc hiện nay 77
KẾT LUẬN 89
TÀI LIỆU THAM KHẢO 91



1
MỞ ĐẦU
1. Lí do lựa chọn đề tài
V t nn trong lch s
ng cn
nay v c s a nhic
thuLch s
u v c gii quyt tri.
Mt Nam B i t ca nhiu lo
    ng bc nh   c. Trong nh 

n ch   
ng. Ch 
ng kin s hong cn
 t Vi t ,
 ng tr p thit.
S phc tp ca v n
ch Nam B  ch 
t ca c ng nhiu bi
    Vi  h C   n
thu c g s ng h ca mt lng
qu
 c s 
a nhng c
chung    o thc hin
 m c
 soi rc tin nh
c cho nhn ch i
c.

2
2. Lịch sử nghiên cứu vấn đề








 , 



 . 

, 








 




















, 
 






 , , 

, 






















 1945  1954  








































 . 
































. , 






































, 
 .T

 , 


 , 
































, 

 Nhng nguu 
nh nhng ni dung trong ch
ng  Nam B i t
   u.
3.Mu:  c s ch o ca
ng v     m kh    n trong ch
c cu cho nh

3
4. ng li chung cng
v v  p trung nh Nam B
c s ch o ci vi t th  Nam B qua
n trong nhn chu
qu trong thc tin cc gii quyt v
 Nam B n 1945 - 1954
5. Phu c n mnh tr
 ch o ci v Nam B 
chin ch v i min B
c  v thn t u th k
n nh
6.        u lch s
: 












, 






, 



, 

. 



 , tng hp,
i chin c
  t. X 
thu th  
7. Nguu: o c
cu lch sng, Lch s x y Nam B

ng ngu b 
 u.
8. B cc luCh c ni dung ca t 
         t c  
cu.

4
Chương 1:
SƠ LƢỢC VỀ TÌNH HÌNH TÔN GIÁO Ở NAM BỘ
1.1. Một vài nét về đặc trƣng tôn giáo ở Nam Bộ.
c m v nh thuc khu vc Nam
Bn mn th
lch s i nh c. Nhn mnh nhng
 v  ng  Nam B vi nhng
n sau:
Nam B  ng v c nh
c  n v hp (Nho,
Pha
 
Nam B  
n ln s  u tp trung  nh
c s  ph
th thi i s  ng c    Nam B 
m cho s u
  o Da
o.
  
ng th
 ch yu c m.
 Nam B i ng trong bi c

ti ci thuc a, c s tr  n
 thiu c 
n nhng din bing thn phc ti vi

5
v  t d    p hp l   t
nhn chng th
1.2. Khái quát tình hình một số tôn giáo lớn ở Nam Bộ trong
kháng chiến chống Pháp
1.2.1. Phật giáo
i nh
B  rt sm. Nn ca Phc tin t bi
h s i.
   Nam B      u c  
Chm r trong nha th k XX. Phong
  c s  i mt lu   i cho Ph  
  
Pha Nam B trong nhng
 n ch        
c trong cun chng th
t chng m thi d
chung Pht ti c
a s nghing

1.2.2. Công giáo
  
gii, lu p c
Vin mt  Vit Nam
mt thi Phch s ca 
  Vit Nam lc tp bn lin vi cu

c bi trn ca Nguyn triu th k XIX.

6
V ng sn trong nhng
 ng bi nhng c
th gii trong bi cnh cuu gin ra gay gt.
ng rt ln Vit Nam. V  Nam B
trong nhm trong gu
nh nht b ph
cu quc
1.2.3. Đạo Cao Đài
 m
Bn phm ca ch  thu hc hi ci
i nhc s t minh chng cho s
o c mt b ph thic trong
i sng cn Nam.
 n lin vi sinh hot c
 m b n thc.
g mt b ph i
lng theo Nhc mt s trung lt
i h ch quc. Trong
t b ph  i cuc
 chin.
Trong nh  o, v Cao
t trn cng. S
a cung minh cho sc m
k t
u v v
trin c v s 

7
1.2.4. Phật giáo Hòa Hảo
Vi Ph o  ma ca Nam B 
  lu
qua v cu nghi c
ch Hu -  co.
n ch 
thc s t b phn
qu n thi dng
c thc hin nh  
Ho vn cng ta gp nhia cuc
ng cho sc mt
c       bi  i vi mt b phn qun
 thc quy
t thc t 
o vn cng ta.
1.2.5. Tin lành
 
m nhp cui sng
c. Lch s n lin vi
nhng bing ci trung c c
 c th k  Nam B
nh
n. V  thc s nng
nn gt ni dung
 o v ng
nh trong sut nh 1954.

8
Chƣơng 2:

SỰ HÌNH THÀNH, PHÁT TRIỂN QUAN ĐIỂM VÀ
CHÍNH SÁCH CỦA ĐẢNG VỚI VẤN ĐỀ TÔN GIÁO
Ở NAM BỘ TRONG GIAI ĐOẠN 1945 – 1954

2.1. Quan điểm chung của Đảng về vấn đề tôn giáo trong
kháng chiến chống Pháp.
Nhn m quan tr
kng thi v do nh
nhnh l c tt nhng
n ra cuu gia Vi
S  m duy vng
i theo ch t nhng
u trong ni b nhi
ng v ng thng
m quc t  b li dng
 ng cng ta.
m nh o v 
ci gii quyt v i v c.
 m th
nhng. Trong nhi th k 
t trong nhn thm trng m
mt s i b u s n vn
   y s ng gi
i nhng l ca cuc

9
 i th
ph nghing nhm thc hic
m.
V  

t bi nhng to ln t 
u bt ln
cng. Nam B l na v Cao
o.
ng trong nh
m m ca ch -nin
ng H  thu su
Viu gp nhau ca quan m
tuyng quyn t ng ca

chi     chi   i vi t    th
trong t  n c th         
nhm thc hic m
c ltc.
ng s kin c th chng minh cho lum tuyt
ng quyn t ng c
c trong nhbn c th nhng hp H 
Minh  mt hia s ng quyn t do
i sng c
h bng nhng thit thc nht.
   tch H    m nh   
ng gi   c h          

10
 i thoi. T n
 ng gi c c hin mc
i c n vt chi
sng tinh thn.
Khnh li ma ch
c l c

s. 2.2. ng vi v  Nam
B n 1945- 1954.
2.2.1. Giai đoạn trước cách mạng tháng Tám.
Do v ch s c gii quyt
ng tn tht vi s nghing
 o ng t rt sm.
a vii quyt vn
    n An Ninh.  u c     
trong vic m ra nhu mi khc phc nhng sai
lm t khuynh trong ni b nhi y gi. T
ng ngh quyt quan trn gii quyt v
t th Cao
 Nam Bu y
 
m n mi cho vic gii quyt v  Nam
B t nhn ch
Nam B ng kin s tr li c
khi Chin tranh th gii th hai k  nhng
u Nam B  c bii
vi mng nhng thit tht c nhng v

11
o cng, 
s nghic ch 
n vi t th.
2.2.2. Quan điểm và chính sách của Đảng đối với từng tôn giáo
ở Nam Bộ trong kháng chiến chống Pháp và hiệu quả của nó.
2.2.2.1. Chính sách của Đảng với Phật giáo Hòa Hảo
V  tr m
ng  Nam B nhn ch

Phn trong th
nh i theo kh           
ng trong mt b phn qu
 
i nhing ca h th
ng chng li cuu tranh ca 
m b
ca phc mua chu
 chng li cung cng sn Vit Nam
 l 
ng. c s t bt l
 y Nam B.
m nh ch o cng vi
ng quyn t ng c
y Nam B 
o lng quay tr v vi cun cc bng
nhng bi th.

12
Phi khc phc ngay nhng sai ln ti trong nhn thc
ca nhy m
Ho v h ng
p ca cun. Ch c th hin bng nhng
m c th i nhn nn hay b
c th  t 
n  v o cao nht ca cun ch
 Nam b   u th     
u nh  ch 
vi v ng tuyt i quyn t
 h  quy t

n kt h  h thc l
s gp g n mn v 
o b
n nh ng.
     c v   
 cp ru
  t Ph       n 
m chim.
nh mun thc hin tt c
o vch trong vi
.  u cu i
n vo c gng thu xp pht, l
 n chng ng
hay phi bit nhn n v

13
 n v     
o v Nam B  thc hio v ng
 o v mi 
  h v ng.
Vic ch o vi nhng kt qu
ln: rt nhi    o l      ng
thc mt l 
 ng trong Phng
n. Nh y ghi nh
ng nhng c th.
Trong nhi ca cun ch
 H n mnh m 
c nhng chi    
vic hin tho vn cng.

S o v
a cug chin chng tht
phn ti hin s ng cng vi v

2.2.2.2. Chính sách của Đảng với đạo Cao Đài
o, v  t trong hai trng
ng nhn chng
c hin th
Ngay t i trong ni b 
ng ch quc th
 lc phn   

14
  Nam B trong sut nh      
tht lit.
ng ch o chung cng
quyn t ng m quy t h trong khi
n chng th
Bi n
n c th 
n ca H ch tch.
Vng lc l thi dng
   y lng ch 
c th c nhi dung ch yi loi b
yu t  phng thi kt chng li nh
ng li dng cn thi l
u li nh gng thu xp phm vi
t.
ng bi th t
th t chc ng thi phi ci ti i sng cho h

nh khi ng ca bn phng.
ng chung khi vi nhy
c nhng thng bic phc nhng sai lm
n t       mt s
chc sc t h tr  ng
bi h ng hiu lm
nh nh. Nguy  n     t ln trong vic
u  ra nh Nam
B. Phi nhn thy mt thc t  t b phn qu

15
ng bt l 
ch ng sai lm nht thn phi tranh th  
h ng v. Nhi cng sn pha
 ng bip.
c chng minh bng
nhng kt qu c th ng hong cc c
 tn ti ca mt b phu quc vi nhng
chin thng c th.
2.2.2.3. Chính sách của Đảng đối với vấn đề Công giáo
  Nam B trong nh  
phc to hay so vc B 
t ni dung  o c y Nam
B. S phc tp ca v  
n thc t t b ph
ng lnn.
V   m
trong gung quay ca s t gin ch 
hi ch  ging chng cng sn nnh m
 n Vih b

n th ng
i nho quyt.
y s ch o c y Nam B vi
v ng ni du
Phng khch trn nhng lun
u gi di c  n th  ng nhng bi  
truyp.

16
Phi khc phc nhng t n ti trong ni b
ng v v phi vn dng kinh nghim cc khi
gii quy   n vi ng
i do Cng sn mang li.
n vng phi s dng nh d
hiu gn vi qu      ng mt tr  c
thng nh      ch   u quc hay Hi
   n Nam B nhm thc hi   th  
n v chc s ch h
  m
Phi gii quyt tri nhng v  n ti trong ni b
nh n chung hay gim tc
 i cu chin
 u cn trong Hi ngh
V.
 Nam
B  c mt s  u ng   
    B   t s  c khu  
     c s     
chin cc.
2.2.2.4. Chính sách của Đảng với đạo Tin lành và các tôn giáo khác.

    n chng
          ng tuy i
quyn t ng c ng thi tp hng
c.  chu quc
p.

17
m hn ch co Tin
n  o cho h mt
 n phi ph thu
Ph n ch
thun. Ph ng ng s nghi n
chng thc nh  Nam B hy
ban Phu qu Ph Nam B 
v quan trng bi n n Pht
c t.  o Pht
t v i sng vt chng sai lm trong
vic li dng th c  
ng h ch t ba Phc hin ch
ng l a Vi
Pht hc trong Phnh m. Phong
t t n thc s   phn ca khi
n.

18
Chƣơng 3:
NHẬN XÉT CHUNG VÀ BÀI HỌC KINH NGHIỆM

3.1. Một vài nhận xét về chính sách của Đảng đối với các tôn
giáo ở Nam Bộ giai đoạn 1945 – 1954.

V m
  Nam B 
ng li chic c th vi tng
   tng th m c th. Kt qu     
 lng nhc kinh nghim thit thc.
ng t s
 nhn thc ca nhng vi v
n tin vn
ng gic 1939  1945. S c khc
phc nhng i gii quyt
v i v c.
m ni b      Nam B
nhn ch ng thng nht v
ng li chim do v 
tp hi
ng quyn t ng c
trn m tng thm nht
nh php nhm hn ch xung
n thc hin m
  Nam B
nh nh

19
hn ch ca t
ng chic tp hp h t
tr  c thng nh  i vi nh   y sinh nhiu
ching, trung li li dng h,
 hi vi nh
ng ra mt phng nht quyt s tr
S ch o cng, ca Vit Minh vt m

p hp ln quc t,
nh. N  nhng lun
 lc phng khi cho rng, ch tch
H ng s
t tr ng
c
Ving c
M     n n    s d  
n cng  Nam B th 1954.
Vic ct c nhng v ng gii, nhng v o c B
trc tip ch huy cun  Nam B  n, Nguyn
c s t l i v
 vi s nghic

gii quyt rt tt v o
c bit ch
n th hin bn cht tp c
Vi Ca ch tch H 
o.

20
Hn ch 
Th nht: quan nim t khuynh, hi
b nhi trc tip thc
hi ch  Nam B v
ni  ng mi
i tr kh, tri 
 i x o v
p, hn ch ng
trong quan h gin vma qun

, chc sc.
Th n vii sng
o, rt nhin,  t b 
a cha li
Th u tranh vch v 
o v vp nhng tht bi
nhc thn Bi 
nhng th th,  nhp h
ng lng.
Th  n
 . 
ch s n ti dai dng.
Th  c bi
b ph 
3.2. Bài học kinh nghiệm cho công cuộc xây dựng đất nƣớc
hiện nay
Th nht: Phi nm chm ca ch -
ng H c gii quyt v 

21
trng tuyi quyn t ng c
ng khc hing
git nhu cu tinh tha
mt b phn qun tc
ng ch c. 
     
lut.        i s  ng ca
.
Th hai: cn ph t v 
 cho s hong ci s

hi. S a lng lng vi
l quyn s u kin thun li
 va mi mt ci si va cng
c mi quan h gia mt b phn qum
tin cng.
Th ba: Phi tu ki i sng ci b phn
ng nhng vit th th 
mc, , sinh hoc biu kin sinh ho.
 c nhng
i sng, phc v c
ng
mi quan h tp gii.
Th ng vi
c bin ch  ng
ln v
    n

22
phi thc s t vc, sn
i nhim v i ng
 
 n phi thc s u ni ging
o.
Th t trng li d
 ch mng c  lc. Trong
chic "din bi lch ch
m dng v  
mt , chia r 
n ti l ch   Vit Nam. Do
ng qu

u tranh cha k t tr
ng nhng thit thc.
Th c hin phi
c bin v chc sC
ng qu th
lui gn vt c
i gn vn mi. 



, 
.




:  chng d  ch
thc hi nh. T 

















 , 























.

23
Th i quyt tt v  
o. 





 p trung
chn chnh vic qu d
quy hoch tng th v qu d o gii quyt kp
thi nhng vn  a
li lc.
Cu 
  va qui va to
       rng ho    
cho s nghii sng, tinh thn
