Tình hình triển khai nghiệp vụ tái bảo hiểm vật chất thân tàu tại tổng công ty cổ phần tái bảo hiểm quốc gia việt nam (vinare) (2000 2006)

Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

LỜI MỞ ĐẦU
Trong cuộc sống của con người hay cũng như trong hoạt động kinh doanh thường gặp
rất nhiều rủi ro hoặc các sự kiện ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người như
ốm đau bệnh tật,tai nạn lao động ,mất việc làm…hoặc ảnh hưởng trực tiếp tới tồn bộ
q trình sản xuất.Những sự kiện này khơng ai có thể tránh khỏi.Do vậy cuộc sống của
con người ngày càng khó khăn hơn.Như vậy,bảo hiểm xã hội đã ra đời là cần thiết
khách quan đây là loại hình bảo hiểm có đối tượng tham gia rất rộng.vì vậy tất cả các
nước trên thế giới đều thực hiện BHXH cho người lao động.Nhất là khi nền kinh tế
ngày càng phát triển thì BHXH lại càng cần thiết giúp cho người lao động ổn định cuộc
sống khi gặp phải rủi ro hoặc sự kiện cần được bảo hiểm.
Trong đó chi BHXH là khâu cuối trong việc thực hiện các chế độ BHXH và liên quan
trực tiếp đến cuộc sống của người lao động.Chỉ có chi đúng,chi đủ,chi kịp thời và an
toàn đến tay người tham gia BHXH mới đảm bảo quyền lợi của họ cũng như phát huy
hết vai trị của chính sách BHXH.
Cơng tác chi trả BHXH phản ánh chất lượng của dịch vụ BHXH và trong một chừng
mực nhất định nó cịn thể hiện tính ưu việt của một chế độ xã hội.
Nằm trong BHXHVN,BHXH tỉnh Bắc Ninh được thành lập ngày 1-10-1997,trên cơ sở
tách ra từ BHXH Hà Bắc cũ,có nhiệm vụ thực hiện chính sách BHXH.Đến tháng 12003 thự hiện thêm chính sách BHYT trên địa bàn tỉnh.Đối tượng tham gia bảo hiểm
ngày càng đơng vì vậy vấn đề chi trả cũng gặp rất nhiều khó khăn.
Vì vậy nhận thức được tầm quan trọng của vấn đề trên và mong muốn được tim hiểu và
đóng góp nột số ý kiến nhằm góp phần nhỏ bé để giải quyết những tồn tại đó trong thời
gian thực tập tại BHXHBN nên em chọn đề tài:Thực trạng công tác chi trả các chế
độ BHXH tại BHXH tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2005-2008.cho luận văn thự tập của
mình.Mục đích của đề tài là nghiên cứu,xem xet,đánh giá công tác chi trả các chế độ
BHXH hiện nay ở BHXH tỉnh Bắc Ninh.Từ đó đề xuất một số kiến nghị nhằm hồn
thiện cơng tác nay trong thời gian tới.Để phục vụ mục đích đó luận văn của em gồm 3
chương

Chương I:Lý luận chung về BHXH và công tác chi trả các chế độ BHXH


Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

Chương II:Thực trạng cơng tác chi trả các chế độ BHXH tại BHXH tỉnh Bắc
Ninh giai đoạn 2005-2008
Chương III:Giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác chi trả các chế độ
BHXH tại BHXH tỉnh Bắc Ninh
Em xin chân thành cảm ơn các cô,các chú tại cơ quan BHXH tỉnh Bắc Ninh và đặc biệt
là TH.s:Nguyễn Thị Chính đã chỉ bảo tận tình giúp đỡ cho em hồn thành luận văn tốt
nghiệp này.Trong q trình thực tập và viết luận văn mặc dù đã rất cố gắng nhưng do
bản thân là sinh viên lần đầu được tiếp xúc với công việc thực tế nên không thể tránh
khỏi những sai sót,khuyết điểm nên em mong sự thơng cảm và sự chỉ dẫn,góp ý của
các cơ,các chú tại cơ quan BHXH tỉnh Bắc Ninh và các thày cô giáo trong bộ môn
BHXH cùng tất cả các bạn để đề tài của em được hoàn thiện hơn
Em xin chân thành cảm ơn!


Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

Chương I: Lý luận chung về BHXH và công tác chi trả các chế độ BHXH
1.1Khái quát chung về BHXH
1.1.1 Sự cần thiết và vai trò của BHXH
1.1.1.1 Sự cần thiết của BHXH
Con người muốn tồn tại và phát triển trước hết phải ăn mặc ở…Để thỏa mãn nhu

cầu tối thiểu náy con người phải lao động ra những sản phẩm cần thiết.Của cải của xã
hội càng nhiều thì mức thỏa mãn của con người càng cao,có nghĩa là việc thỏa mãn
nhu cầu phụ thuộc vào khả năng lao động của con người.Trong thực tế cuộc
sống,khơng phải người lao động nào cũng có đủ điều kiện về sức khỏe,khả năng lao
động và những may mắn khác để hồn thành nhiệm vụ lao động,cơng tác hoặc tạo nên
cho mình và gia đình một cuộc sống ấm no hạnh phúc.Ngược lại người nào cũng gặp
phải những rủi ro,bất hạnh như ốm đau,thai sản,TNLĐ,già yếu…thiếu việc làm do ảnh
hưởng của tự nhiên,của những điều kiện sống và sinh hoạt cũng như các tác nhân xã
hội khác…khi rơi vào các trường hợp đó nhu cầu của con người khơng thế mà mất
đi.Trái lại có cái cịn tăng lên,thậm trí còn xuất hiện thêm nhu cầu mới.Bởi vậy,muốn
tồn tại con người và xã hội phải tìm ra và thực tế đã tìm ra nhiều cách giải quyết khác
nhau.Để khác phục những rủi ro,bất hạnh giảm bớt khó khăn cho bản thân và gia đình
thì ngồi việc tự mình khắc phụ,người lao động phải được bảo trợ từ cộng đồng và xã
hội.Sự tương trợ dần dần được mở rộng và phát triển thành nhiều hình thức khác
nhau.Những yếu tố đồn kết,hướng thiện đó đã tác động tích cực đến ý thức và công
việc xã hội của nhà nước dưới các chế độ xã hội khác nhau.Trong quá trình phát triển
xã hội,đạc biệt từ sau cuộc cách mạng công nghiệp,hệ thống BHXH đã có những cơ sở
hình thành và phát triển.Qúa trình cơng nghiệp hóa làm cho đội ngũ người làm cơng ăn
lương tăng lên,cuộc sống của họ phụ thuộc chủ yếu vào thu nhập do lao động làm thue
đem lại.Sự hững hụt về tiền lương trong các trường hợp ốm đau,thai sản,già yếu,tai nạ
lao động và bệnh nghề nghiệp,rủi ro…đã trở thành mối đe dọa đối với cuộc sống bình
thường của những người khơng có ngưồn thu nhập nào khác ngồi tiền lương.Sự bắt
buộc phải đối mặt với những nhu cầu thiết yếu hang ngày đã buộc những người lao
động tìm cách giải quyết bằng những hành động tương thân tương ái,đồng thời địi hỏi
giới chủ và Nhà nước phải có trợ giúp để đảm bảo cuộc sống cho họ.


Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

Con người là trụ cột chính trong xã hội.Trong cuộc sống cũng như trong hoạt
động kinh doanh thường gặp phải những rủi ro mà không ai có thể tránh khỏi.Khi gặp
phải rủi ro thi nhu cầu đối với con người và trong sản xuất không mất đi thậm trí cịn
tăng lên rất nhiều.Chính vì vậy cuộc sống của con người càng khó khăn hơn .Cịn sản
xuất thậm trí bị đình đốn.Khi đó người lao đơng trich một phần tiền lương,tiền công và
người sử dụng lao động trích một phần lợi nhuân tạo thành một quỹ chung.Nhà nước
cũng tham gia đóng góp vào quỹ.Qũy này dùng để hỗ trợ những người lao động khi
không may họ bị tai nạn,ốm đau,gia cảnh khó khăn giúp họ ổn định cuộc sống,và nhà
nước cũng đứng ra quản lý quỹ này để đảm bảo tính khách quan,tính cơng bằng và
chính xác
=>Như vậy BHXH ra đời là một tất yếu khách quan.giúp người lao động tham gia
bảo hiểm khi gặp rủi ro nhanh chóng ổn định cuộc sống.
BHXH là tru cột chính trong hệ thơng ASXH.Có hệ thống BHXH vững mạnh thì
mới có hệ thống ASXH vững mạnh
1.1.1.2 Vai trị của BHXH

Đối với người lao động:
Trong giai đoạn hiện nay khi đất nước đang ngày càng hồn thiện q trình cơng
nghiệp hóa- hiện đại hóa thì những “rủi ro” như ốm đau,TNLĐ-BNN,thai sản,mất việc
làm…lại diễn ra một cách thường xuyên và ngày càng phổ biến hơn và phức tạp
hơn.Khi những rủi ro này xảy ra sẽ gây những khó khăn cho người lao động cả về vật
chất lẫn tinh thần,ảnh hưởng không tốt cho cả xã hội.
Với tư cách là một trong những chính sách kinh tế xã hội của nhà nước,BHXH
sẽ góp phần giúp cho cá nhân người lao động gặp phải rủi ro,bất hạnh bang cách tạo ra
cho họ những thu nhập thay thế,những điều kiện lao động thuận lợi…giúp họ ổn định
cuộc sống,yên tâm công tác,tạo cho họ một niềm tin vào tương lai.Từ đó góp phần
quan trọng vào việc tăng năng suất lao động cũng như chất lượng cơng việc cho doanh
nghiệp nói riêng và cho tồn xã hội nói chung.


Đối với người sử dụng lao động
Để có được sản phẩm phục vụ cho cuộc sống của con người và sự phát triển
của xã hội thì cần phải có người tạo ra sản phẩm và nhờ vào quá trình sản xuất để tạo
ra sản phẩm cần thiết cho con người,cho xã hội.Những người biết vận dụng sức lao


Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

động của cơng nhân để tạo ra sản phẩm cho xã hội đó chính là người sử dụng lao
động.Muốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh được đảm bảo thì người chủ phải tạo
được mối quan hệ tốt với người lao động,giải quyết những vấn đề thuộc phạm vi trách
nhiệm của NSDLĐ thật tốt để họ yên tam tham gia lao động sản xuất và có niềm tin
vào cuộc sống,từ đó lao động sản xuất hăng hái hơn,tạo ra nhiều sản phẩm tốt hơn làm
cho quá trình sản xuất kinh doanh của người sử dụng lao động đạt kết quả cao.Muốn
vậy chủ sử dụng lao động phải tham gia đóng BHXH cho những người lao động của
mình để họ đảm bảo những khoản chi trả cần thiết,kịp thời đến người lao động khi họ
gặp phải những rủi ro bất chắc.Việc tham gia đóng BHXH cho người lao động của chủ
sử dụng lao động là góp phần vào quá trình hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh
nghiệp phát triển hơn,nâng cao năng suất,hiệu quả sản xuất của doanh nghiệp của như
nâng cao thu nhập cho người lao động và góp phần vào phát triển kinh tế

Đối với nền kinh tế
Góp phần gắn bỏ giữa giới chủ và giới thợ từ đó làm cho thị trường lao động
phát triển lành mạnh và bền vững hơn đặc biệt là mâu thuẫn vốn có giữa giới chủ và
giới thợ về cơ bản được giải quyết và đây là tiền đề rất quan trọng để giúp cho người
lao động nâng cao được năng suất lao động phát huy sáng tạo góp phần làm cho sản
xuất ngày càng phát triển
Nhờ có chính sách BHXH mà quỹ BHXH được hình thành và tồn tích lại theo

thời gian và bắt đầu những năm 60 của thế kỷ 20 quỹ BHXH ở các nước đặc biệt là các
nước phát triển đã trở thành một khâu tài chính trung gian vơ cùng quan trọng góp
phần đầu tư,phát triển,tăng trưởng kinh tế cho đất nước

Đối với xã hội
Thứ nhất:cần phải khăng định rằng hoạt động BHXH là một hoạt động dịch
vụ,cơ quan BHXH là một “doanh nghiệp” sản xuất ra những dịch vụ “bảo hiểm” cho
người lao động,một loại dịch vụ mà bất kỳ ai cũng cần đến
Thứ hai:với tư cách là một trong những chính sách xã hội của nhà nước,BHXH
sẽ bảo hiểm cho người lao động,hoạt động BHXH sẽ giải quyết những “trục trặc”,”rủi
ro”xảy ra đối với những người lao động góp phần phục hồi năng lự làm việc,khả năng
sáng tạo của sức lao động.Sự góp phàn này tác động trực tiếp đến việc nâng cao năng
suất lao động cá nhân,đồng thời góp phần tích cực vào nâng cao năng suất lao động xã


Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

hội.BHXH đã gián tiếp tác động đến chính sách tiêu dùng quốc gia làm tăng sự tiêu
dùng cho xã hội.
Thức ba:với tư cách là quỹ tiền tệ tâph trung,BHXH tác động mạnh mẽ đến hệ
thống tài chính ngân sách nhà nước,tới hệ thống tín dụng tiền tệ ngân hàng.Chính vì
vậy đặt ra một u cầu cho quỹ BHXH là phải tự bảo tồn và phát triển quỹ bằng nhiều
hình thức khác nhau,trong đó hình thức đầu tư phát triển tiền “nhàn rỗi” của quỹ.Phần
này có tác động không nhỏ tới sự phát triển của đất nước,góp phần tao ra những cơ sở
sản xuất kinh doanh mới,góp phần tăng thu nhập cá nhân cho người lao động nói riêng
và tăng tổng sản phẩm quốc nội cũng như tăng tổng sản phẩm quốc dân nói chung.
Thứ tư:BHXH góp phần vào việc thực hiện cơng bằng xã hội,là công cụ
phânphối lại thu nhập giữa những người tham gia BHXH.Sự phân phối lại thu nhập

này được phâm phối theo hai cách:phân phối theo chiều ngang giữa người khỏe và
người già,giữa nam với nữ,người đang được hưởng trợ cấp với người chưa được hưởng
trợ cấp và phân phối lại theo chiếu ngang là mục tiêu quan trọng của chính sách kinh tế
xã hội,giữa người có thu nhập cao với những người có thu nhập thấp.Về mặt kinh tế
nhờ có tổ chức phân phối lại thu nhập mà đời sống của người lao động và gia đình họ
ln được bảo đảm trước những bất trắc,rủi ro xã hội.Về mặt xã hội,do có sự “san sẻ
rủi ro” của BHXH,người lao động chỉ phải đóng góp một khoản nhỏ trong thu nhập
của mình cho quỹ BHXH,nhưng xã hội sẽ có một lượng vật chất đủ lớn trang trải
những rủi ro xảy ra,ở đây BHXH thực hiện nguyên tắc “lấy số đông bù số ít”.Tuy
nhiên,tính kinh tế và xã hội của BHXH không tách rời nhau mà đan xen lẫn nhau.Khi
nói đến sự bảo đảm kinh tế cho người lao động và gia đình họ là đã nói lên tính xã hội
của BHXH,ngược lại khi nói tới sự đóng góp ít nhưng lại đủ trang trải mọi rủi ro xã hội
thì đã đề cập đến tính kinh tế của BHXH.
1.1.2 Bản chất,chức năng và tính chất của BHXH
1.1.2.1 Bản chất của BHXH
BHXH là sản phẩm tất yếu của nền kinh tấ hàng hóa.Khi trình độ phát triển kinh tế của
một quốc gia đạt đến một mức độ nào đó thì hệ thống BHXH có điều kiện ra đời và
phát triển.Vì vậy các nhà kinh tế cho rằng,sự ra đời và phát triển của BHXH phản ánh
sự phát triển của nền kinh tế.Một nền kinh tế chậm phát triển,đời sống nhân dân thấp
kém không thể có một hệ thống BHXH vững mạnh được.Kinh tế càng phát triển hệ


Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

thống BHXH càng đa dạng,các chế độ BHXH càng được mở rộng,các hình thức
BHXH càng phong phú…
Thực chất BHXH là sự tổ chức”đền bù”hậu quả của những “rủi ro xã hội” hoặc các sự
kiện bảo hiểm.Sự đền bù này được thực hiện thông qua các tổ chức và sử dụng quỹ tiền

tệ tập trung hình thành do sự đóng góp của các bên tham gia BHXH và các nguồn thu
hợp pháp khác của quỹ BHXH.Xét trên phạm vi toàn xã hội BHXH là một bộ phận của
GDP,được xã hội phân phối lại cho các thành viên khi phát sinh nhu cầu về BHXH như
ốm đau,thai sản,già yếu ,chết…
Phân phối theo chiều dọc là sự phân phối giữa những người khỏe mạnh cho những
người ốm đau bệnh tật,giữa những người trẻ cho nhũng người già,giữa những người
không sinh đẻ cho những người sinh đẻ,giữa những người có thu nhập cao cho những
người có thu nhập thấp…Nói cách khác đay là sự phân phối lại thu nhập theo khơng
gian.
Nếu xét về yếu tố lịch sử thì BHXH được hình thành từ những năm 50 của thế kỷ
19.Tuy nhiên bây giờ vẫn chưa có một khái niệm thật chuẩn mực về BHXH vì các nhà
khoa học và các nhà nghiên cứu vẫn còn nhiều quan điểm khác nhau.
 Nếu đứng trên góc độ tài chính (cơng):thì BHXH là q trình san sẻ rủi ro,san sẻ
tài chính giữa các bên tham gia thao quy định thông nhất của pháp luật nhà
nước
 Nếu đứng trên góc độ pháp lý:BHXH là một cơ chế pháp định bảo vệ người lao
động và gia đình họ thơng qua việc sử dụng tiền đóng góp của người lao động
tham gia bảo hiểm và gia đình họ khi người lao động gặp rủi ro
=>BHXH là tổng thể những mối quan hệ kinh tế xã hội giữa nhà nước và người lao
động và người sử dụng lao động trên cơ sở hình thành quỹ tiền tệ tập chung để trợ cấp
cho người lao động và gia đình họ khi người lao động tham gia BHXH gặp phải rủi ro
và sự kiện bảo hiểm,dẫn đến bị giảm hoặc mất thu nhập,mất việc làm nhằm góp phần
ổn định cuộc sống cho người lao động từ đó góp phần đảm bảo ASXH.
Như vậy có nhiều khái niệm khác nhau về BHXH nhưng dù định nghĩa như thế nào đi
nữa thì bản chất của BHXH cũng được thực hiện ở những nội dung sau đây
-Mối quan hệ giữa bên tham gia BHXH xuất phát trên cơ sở quan hệ lao động và quan
hệ quản lý xã hội.Cũng như được thực hiện ở những nội dung sau:


Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

 Bên tham gia BHXH:có thể bao gồm người lao động,người sử dụng lao động và
nhà nước và có thể chỉ có người lao động và nhà nước
 Bên BHXH:thông thường là cơ quan chuyên trách do nhà nước đứng ra ,thành
lập và bảo trợ ,cơ quan này tổ chức hoạt động theo đúng khuôn khổ pháp luật
 Bên được bảo hiểm chính là người lao động và gia đình họ khi có đủ các điều
kiện ràng buộc cần thiết
 Cơ sở chủ yếu của các mối quan hệ giữa các bên chính là quỹ tài chính BHXH
vì quỹ nay do tất cả các bên tham gia đóng góp và mức đóng của từng bên là do
sự thoa thuận giữa các bên sau đó được tiến hành luật hóa và cụ thể thực hiện
Đứng trên bình diện xã hội thì BHXH là quá trình sử dụng một phần tổng sản phẩm
quốc nội để đảm bảo an toàn về kinh tế cho người lao động và toàn xã hội.Bởi vậy quỹ
tài chinh BHXH là điều kiện tiên quêt để san sẻ rủi ro .tài chính cho các bên tham gia
Mục đích chính của BHXH là nhằm thỏa mãn nhu cầu thiêt yếu của người lao động và
gia đình họ trong trường hợp nhười lao động bị giảm hoặc mất thu nhập,mất việc
làm.Mục đích này được tổ chức lao động quốc tế cụ thể hóa như sau:
 Đền bù cho người lao động những khoản thu nhập bị mất đi để đảm bảo nhu cầu
sinh sống thiết yếu của họ
+hăm sóc sức khỏe chống lại bệnh tật
+xây dựng điều kiện sống đáp ứng nhu cầu của dân cư,nhu cầu đặc biệt của người già
và trẻ em.
=>Tất cả những mục đích nói trên thế giới ngày nay đều thừa nhận và cho rằng góp
phần đảm bảo ASXH cho từng nước và tồn thế giới.
Qua đây có thể thấy,BHXH góp phần thực hiện mục tiêu đảm bảo an tồn kinh tế cho
người lao động và gia đình họ.BHXH là quá trình sử dụng thu nhập cá nhân và tổng
sản phẩm trong nước(GDP) để thỏa mãn nhu cầu an toàn kinh tế cho người lao động và
an toàn xã hội.BHXH mang cả bản chất kinh tế và cả bản chất xã hội.
1.1.2.2 Chức năng của BHXH


Thay thế hoặc bù đắp một phần thu nhập khi tham gia BHXH khi họ bị
giảm hoặc mất thu nhập do giảm hoặc mất khả năng lao động,mất việc làm.Sự bảo đảm
thay thế hoặc bù đắp này chắc chắn sẽ xảy ra vì quy cho cùng,mất khả năng lao động
sẽ đến với tất cả mọi người khi hết tuổi lao động theo các điều kiện quy định của


Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

BHXH.Cịn mất việc làm hoặc mất khả năng lao động tạm thời làm giảm hoặc mất thu
nhập,người lao cũng được hưởng trợ cấp BHXH với mức hưởng phụ thuộc vào điều
kiện cần thiết,thời điểm và thời hạn hưởng theo đúng quy định.Đây là chức năng cơ
bản nhất của BHXH nó quyết định nhiệm vụ,tính chất và cả cơ chế tổ chức hoạt động
của BHXH.

Phân phối và phân phối lại thu nhập giữa người lao động tham gia
BHXH.Tham gia BHXH khơng chỉ có người lao động mà có cả người sử dụng lao
động.Các bên tham gia phải tham gia đóng góp vào quỹ BHXH.Qũy này được dùng để
trợ cấp cho một số người lao động tham gia khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập.Như vậy
theo quy luật số đơng bù số ít,BHXH thực hiện phân phối lại thu nhập theo cả chiều
dọc và chiều ngang.Phân phối lại giữa những người có thu ngập cao và những người có
thu nhập thấp…Thực hiện chức năng này có nghĩa BHXH đã góp phần thực hiện cơng
bằng xã hội.

Góp phần kích thích người lao động hăng hái tham gia lao động sản xuất
từ đó nâng cao năng suất lao động cá nhân và năng suất lao động xã hội.Khi khỏe
mạnh thì hăng hái sản xuất,lao động thì được chủ sử dụng lao động trả tiền công,khi
ốm đau,thai sản,tai nạn lao động và khi về già thì được BHXH trợ cấp thay thế nguồn

thu nhập bị mất.Vì thế cuộc sống của họ luôn được đảm bảo giúp họ yên tâm lao động
sản xuất.Giúp tăng năng suất lao động xã hội.

Gắn bó lợi ích giữa người lao động,người sử dụng lao động ,giưa người
lao động và xã hội.Trong thực tế lao động sản xuất,người lao động vốn có những mâu
thuẫn nội tại,khách quan về tiền lương,tiền công,thời gian lao động.Thông qua
BHXH,những mâu thuẫn đó được điều hịa và giải quyết.Đối với nhà nước thì và xã
hội thì chi cho BHXH là cách thức phải chi ít nhất và có hiệu quả nhất nhưng vẫn giải
quyết được khó khăn về đời sống cho người lao động và gia đình họ,góp phần làm cho
sản xuất ổn định,kinh tế,chính trị và xã hội được phát triển và an toàn hơn.


Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

1.1.2.3 Tính chất của BHXH

Tính khách quan phát sinh không đồng đều theo không gian và thời gian.
Trong quá trình lao động sản xuất ,người lao động có thể gặp nhiều biến cố,rủi ro
khi đó người sử dụng lao động cũng rơi vào tình cảnh khó khăn khơng kém như:sản
xuất kinh doanh bị gián đoạn,vấn đề tuyển dụng và hợp đồng lao động luôn được đặt ra
để thay thế…Sản xuất càng phát triển thì rủi ro đối với người lao động càng nhiều và
dẫn đến mối quan hệ chủ thợ ngày càng gay gắt.Để giải quyết vấn đề này nhà nước
đứng ra giải quyết thong qua BHXH=>BHXH ra đời hồn tồn mang tính khách quan
trong đời sống kinh tế xã hội của mỗi nước

BHXH có tính ngẫu nhiên:
Tính chất này gắn chặt với tính ngẫu nhiên khi phát sinh sự kiện bảo hiểm.Phát
sinh không đồng đều theo khơng gian và thời gian.Có một số sự kiện mang tính ngẫu

nhiên vào thời điểm nhưng mang tính tất nhiên về thời gian.Từ những phát sinh ngẫu
nhiên theo thời gian và không gian đến mức trợ cấp BHXH theo từng chế độ cho người
lao động.
BHXH vừa có tính kinh tế vừa có tính xã hội,vừa có tính nhân đạo nhân văn

Tính kinh tế:tính kinh tế được thể hiện ở chỗ.Qũy BHXH muốn được
hình thành bảo tồn và tăng trưởng quỹ thì phải sự đóng góp của các bên tham gia ,phải
được quản lý chặt chẽ và đúng mục đích.Mức đóng góp của các bên được tính rất cụ
thể dựa trên sác xuất rủi ro ,thiệt hại của tập hợp người tham gia BHXH.Đối với người
sử dụng lao động,việc tham gia đóng góp vào quỹ BHXH cho người lao động mà họ sử
dụng .Xét dưới góc độ kinh tế ho cũng có lợi vì khơng phải bỏ ra một khoản tiền cho
người lao động khi họ bị giảm hoặc mất thu nhập.Với nhà nước BHXH làm giảm gánh
nặng cho ngân sách nhà nước.Đồng thời quỹ BHXH nhàn dỗi còn là nguồn đầu tư đáng
kể cho nền kinh tế quốc dân.Và tính kinh tế cịn được thể hiện đối với người lao động
tham gia BHXH là có tham gia đóng góp mới được hưởng trợ cấp.Đồng thời về cơ bản
đóng nhiều thì hưởng nhiều,đóng ít thì hưởng ít.

Tính xã hội:nhìn chung mọi người lao động trong xã hội đều có quyền
tham gia BHXH và BHXH có trách nhiệm bảo hiểm cho mọi người lao động(tuy
nhiên trong thời kì đầu chỉ áp dụng đối với công nhân viên chức hưởng lương).BHXH


Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

bảo hiểm cho mọi đối tượng lao động trong tất cả các ngành nghề,các vùng miền,thành
phần kinh tế,địa phương…Điều đó thể hện tính xã hội rất rộng lớn
=>Bất kì một loại hình bảo hiểm nào kể cả bảo hiểm y tế…đều có tính nhân đạo
và nhân văn điều này được cả thế giới thừa nhận vì bảo hiểm nói chung và BHXH nói

riêng ln ln đứng bên cạnh mỗi cá nhân ,doanh nghiệp trong những lúc khó khăn
nhất.
1.1.3 Đối tượng BHXH
1.1.3.1 Đối tượng BHXH
BHXH là một hệ thống đảm bảo khoản thu nhập bị giảm hoặc bị mất đi do người lao
động bị giảm hoặc mất khả năng lao động,mất việc làm vì các nguyên nhân như ốm
đau,bệnh tật,tai nạn,già yếu…Chính vì vậy đối tượng của BHXH là thu nhập của người
lao động bị biến động giảm hoặc mất đi do bị giảm hoặc mất khả năng lao động,mất
việc làm của những người tham gia BHXH.
1.1.3.2 Đối tượng tham gia BHXH
Đối tượng tham gia BHXH là người lao động và người sử dụng lao động..Tuy vậy tùy
theo điều kiện kinh tế xã hội của mỗi nước mà đối tượng này có thể là tất cả hoặc là
một bộ phận người lao động tham gia BHXH.Người lao động tham gia BHXH nhằm
đảm bảo cuộc sống cho chính họ và gia đình họ khi họ gặp phải rủi ro hoặc sự kiện bảo
hiểm.Còn người sử dụng lao động họ tham gia bảo hiểm để bảo hiểm cho người lao
động mà họ sử dụng nhằm ổn định sản xuất.
1.1.4 Các chế độ BHXH
Chế độ BHXH chỉ là sự cụ thể hóa,chi tiết hóa,là những quy định cụ thể chi tiết,là sự
sắp xếp bố trí những chế định để thực hiện chính sách BHXH đối với người lao
động.Là sự cụ thể hóa một hệ thống các quy định được pháp luật thừa nhận
Để phản ánh chính sách BHXH địi hỏi phải có một hệ thống các chế độ mang tính
nhất qn,đồng thời đảm bảo tính chất khách quan có như vậy mới thỏa mãn mối quan
hệ 3 bên(người lao động,người sử dụng lao động,nhà nưới)
=>Theo khuyến cáo của tổ chức lao động quốc tế ILO,theo công ước 102 ra đời (61952)tại Zơnever gồm 9 chế độ sau:


Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

(1)Chăm sóc y tế ;(2) Trợ cấp ốm đau;(3)Trợ cấp thất nghiệp; (4)Trợ cấp tai nạn lao
động và bệnh nghề nghiệp; (5)Trợ cấp hưu trí;(6)Trợ cấp gia đình; (7) Trợ cấp thai sản;
(8)Trợ cấp cho người tàn phế; (9)Trợ cấp tử tuất
Tùy theo điều kiện kinh tế xã hội của từng nước mà hệ thống này có thể thực hiện được
tồn bộ hoặc cũng có thể thực hiện được một số chế độ nào đó.Nhưng một quốc gia
được gọi là có hệ thống chế độ BHXH ít nhất thực hiện được 3 chế độ trong đó ít nhất
phải có một trong năm chế độ sau chế độ(2) Trợ cấp ốm đau;(3)Trợ cấp thất nghiệp;
(4)Trợ cấp tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp; (8)Trợ cấp cho người tàn phế; (9)Trợ
cấp tử tuất.
Có nhiều yếu tố khoa học tác động đến điều kiện,thời gian và mức hưởng trợ cấp trong
từng chế độ,cũng như khả năng áp dụng bao nhiêu chế độ trong một hệ thống:như tiền
lương,thu nhập của người lao đơng,hệ thống tài chính quốc gia…Thời gian hưởng và
mức hưởng trợ cấp BHXH nói chung phụ thuộc vào từng trường hợp cụ thể và thời
gian đóng phí BHXH của người lao động trên cơ sở tương ứng giữa đóng và
hưởng.Đồng thời khả năng thanh tốn cịn phụ thuộc vào khả năng thanh tốn của quỹ
tài chính BHXH
=>Để hình thành hệ thống chế độ này cần phải dựa trên những cơ sở nhất định như:cơ
sở sinh học,cơ sở môi trường và điều kiện lao động,cơ sở kin tế xã hội,luật pháp của
từng nước.
 Chế độ trợ cấp ốm đau:
Người lao động là người tạo ra của cải vật chất hoặc tinh thần cho xã hội bởi vậy muốn
xã hội phát triển ổn định,bền vững thì trước hết quan tâm đến sức khỏe cho họ kể cả
khi bình thường hay khi ốm đau,tai nạn.Bởi vậy tổ chức lao động quốc tế coi đay là chế
độ đàu tiên trong 9 chế độ BHXH.Mục đích là để bảo vệ và phục hồi cải thiện sức khỏe
cho người lao động,từ đó tái sản xuất sức lao động cho họ giúp họ làm việc một cách
bình thường.Đồng thời cịn giúp bản thân gia đình họ ứng phó với các nhu cầu phát
sinh cá nhân để đảm bảo cuộc sống.Đối tượng,điều kiện hưởng,mức trợ cấp và thời
gian trợ cấp của chế độ này tùy theo điều kiện kinh tế xã hội của từng nước mà khác
nhau
 Chế độ trợ cấp ốm đau:

Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

Ốm đau là loại rủi ro rất phổ biến trong cuộc sống của mỗi conb người và hầu như ai
cũng gặp phải.Khi bị ốm đau bản thân người ốm và gia đình gánh chịu những chi phí
phát sinh và nếu tham gia BHXH thì chế độ chăm sóc y tế gánh vác.Nếu ốm đau cịn
điều trị dài ngày thì nghỉ ốm sẽ mất thu nhập và thu nhập bị gián đoạn khoản chế độ
này sẽ được bù đắp hoặc thay thế bởi chế độ ốm đau.Bởi vậy mục đích của chế độ này
là nhằm đảm bảo tính kiên tục về thu nhập cho người lao động và gia đình họ,giúp họ
ổn định cuộc sống.
 Chế độ trợ cấp thất nghiệp
Thất nghiệp là loại rủi ro nghề nghiệp mà trong cơ chế thị trường người lao động rất
hay gặp phải đây là loại rủi ro có tác động rất lớn đến tất cả vấn đề kinh tế,chính trị,xã
hội của mõi nước…thất nghiệp do nhiều nguyên nhân khác nhau và hậu quả vô cùng
nặng nề bởi vậy ngày nay tất cả các nước,tất cả các nhà kinh tế,nhà nghiên cứu đều
thống nhất cho rằng thất nghiệp là vấn đề nan giải khó giải quyết.Thất nghiệp ln đi
đơi với kạm phát.Mục đích của chế độ này góp phần ổn định thu nhập và tâm lý cho
người lao động cũng như gia đình họ giúp người lao động bị thất nghiệp sớm có cơ hội
điều kiện quay trở lại thị trường lao động.Góp phần ổn định kinh tế xã hội của mỗi
nước bởi vì thất nghiệp ảnh hưởng sâu sắc đến tất cả những lĩnh vực này…
 Chế độ trợ cấp TNLĐ-BNN
Đây là một trong những chế độ được triển khai sớm nhất trên thế giới cũng như ở
VIỆT NAM bởi vì nó đáp ứng nhu cầu thực tế trước mắt của mọi người lao động , bởi
lẽ đây là loại rủi ro có thể phát sinh bất cứ lúc nào , ở đâu. Hiện nay trên thế giới có
178 nước triển khai chế độ nay.Mục đích là góp phần đảm bảo thu nhập cho ngươi lao
động , gia đình họ khi khơng may gặp tai nạn lao động…,phục hồi khả năng lao động
cho người lao động từ đó giúp họ sớm quay lại thị trường lao động,nâng cao tinh than

trách nhiệm của cả người lao động và người sử dụng lao động,trách nhiệm này thực
hiện cả khi người lao động còn khỏe mạnh lẫn cả khi bị tan nạn lao động và bệnh nghề
nghiệp.
 Trợ cấp hưu trí
Trong hệ thống 9 chế độ thì chế độ trợ cấp hưu trí là một chế độ quan trọng nhất.Vì chế
độ này liên quan đến tất cả người lao động trong xã hội từ khi bước vào độ tuổi lao
động đến khi người ta chết.Đặc biệt là mức đóng và mức hưởng của chế độ này luôn


Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

ln chiếm tỷ trọng cao nhất trong tổng mức phí và trong tổng quỹ BHXH.Ngồi ra
hoạt động thu chi của chế độ này cũng có liên quan đến tất cả các cơ quan,các hoạt
đơng BHXH.Chính vì vậy chế độ hưu trí được đa số các nước áp dụng và cũng là một
chế độ được thực hiện sớm nhất.
Đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người lao động sau khi đã hoàn thành nghĩa vụ lao
động đối với xã hội.Thể hiện sự quan tâm của chính phủ ,người sử dụng lao động
khơng chỉ khi họ cịn trẻ khỏe mà cả khi họ đã già yếu không thể lao động được nữa.Sự
quan tâm này không chỉ thuần túy là nghĩa vụ và trách nhiệm mà còn là đạo lý của mỗi
dân tọc,mỗi một chế độ chính trị xã hội.Ngoài ra giúp cho người lao động tiết kiệm cho
bản thân ngay từ trong quá trình lao động để đảm bảo ổn định cuộc sống khi về già,từ
đó giảm bớt gánh nặng cho gia đình và người thân và cho xã hội.
 Trợ cấp gia đình
Chế độ này nhằm hỗ trợ cho người lao động đơng con có điều kiện vật chất tối thiểu
cần thiết để chăm sóc và ni dạy con cái.Khuyến khích người lao động tham gi
BHXHvà tạo nguồn lao động tương lai.Góp phần tạo sự bình đẳng trong xã hội và từ
đó tạo sự ASXH tính đến hết năm 2006 trên thế giới có trên 86 nước thực hiện trợ cấp
gia đình

Đây là chế độ liên quan đến việc làm vì vậy đối tượng được trợ cấp chỉ bao gồm những
người đang lao động và gia đình họ.Trong đó chỉ có những lao động đơng con mới
được hưởng trợ cấp và trách nhiệm chủ yếu thuộc về người sử dụng lao động.
 Trợ cấp thai sản
So với nam giới thì lao động nữ mang một số đặc điểm là thể chất tình trạng sức khỏe
và tâm sinh lý có những đặc điểm khác hẳn với nam giới và thơng thường là kém hơn
nam giới.Bởi vậy nó liên quan đến công việc mà nữ giới đảm nhiệm.Những công việc
này ảnh hưởng trực tiếp đến chức năng làm vợ,làm mẹ của lao động nữ.Bởi vậy nó chi
phí trực tiếp đến chính sách BHXH.Bởi vậy khi thiết kế chính sách BHXH cần phải
chú ý đến chính sách sử dụng lao động nữ và chính sách đãi ngộ đối với họ.Trong hệ
thống chính sách BHXH lao động nữ khơng chỉ là đối tượng tham gia BHXH được
hưởng trợ cấp mà họ cịn là đối tượng nghiêm cứu để hình thành tồn bộ hệ thống
BHXH nói chung.Thực hiện tốt chế độ trợ cấp thai sản sẽ bù đắp thay thế được nguồn
thu nhập cho lao động nữ khi họ sinh đẻ và nuôi con nhỏ.Tái sản xuất cho lao động nữ


Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

và những thế hệ lao động kế tiếp,góp phần thực hiện quyền bình đẳng nam nữ và quyền
phụ nữ nói chung.
 Trợ cấp tàn tật
Thực hiện chế độ này nhằm góp phần ổn định cuộc sống cho người lao động và gia
đình họ khi người lao động khơng may bị tàn tật,từ đó góp phần đảm bảo an sinh xã
hội,khuyến khích người lao động hăng hái tham gia BHXH.
 Trợ cấp tử tuất
Đây là một chế độ bảo hiểm nhân đạo nhất trong tổng số 9 chế độ BHXH cho nên hầu
hết các quốc gia trên thế giới đều thực hiện.thực hiện chế độ này nhằm góp phần khắc
phục khó khăn,ổn định cuộc sống cho gia đình người lao động khơng may bị

chết.Khuyến khích những người cịn sống tham gia BHXH và góp phần đảm bảo
ASXH cho đất nước.
1.1.5 Qũy BHXH
1.1.5.1 Khái niệm và đặc điểm của quỹ BHXH
-Khái niệm:quỹ BHXH là quỹ tiền tệ độc lập, tập trung,nằm ngoài ngân sách Nhà
nước.Qũy BHXH được hình thành chủ yếu từ sự đóng bằng tiền của các bên tham gia
BHXH nhằm mục đích chi trả cho những người được BHXH và gia đình họ khi họ bị
giảm hoặc mất thu nhập do gặp các rủi ro,mất khả năng lao động hoặc mất việc làm
-Đặc điểm của quỹ BHXH:
+Qũy BHXH ra đời và tồn tại với mục đích ổn định cuộc sống cho người lao động và
gia đình họ.Qũy này hoạt động khơng vì mục tiêu lợi nhuận nên quản lý theo nguyên
tắc cân bằng thu-chi.
+Phân phối quỹ BHXH mang tính chất hồn trả và khơng hồn trả.Tính hồn trả thể
hiện ở chỗ,người lao động là người tham gia và đóng BHXH đồng thời họ là đối tượng
được nhận trợ cấp,họ được chi trả từ quỹ BHXH cho dù chế độ,thời gian trợ cấp và
mức trợ cấp của mỗi người sẽ khác nhau tùy thuộc vào biến cố hoặc rủi ro họ gặp phải
cũng như mức đóng và thời gian đóng BHXH của họ.Tính khơng hồn trả thể hiện ở
chỗ cùng tham gia và đóng BHXH,nhưng có người được hưởng trợ cấp nhiều lần,nhiều
chế độ.Nhưng có người được hưởng ít lần hơn,thậm trí khơng được hưởng.Chính vì
đặc điểm này mà một số đối tượng được hưởng trợ cấp BHXH nhiều hơn mức đóng
của họ và ngược lại.Điều đó thể hiện tính xã hội của tồn bộ hoạt động BHXH.


Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

+Qúa trình tích lũy để bảo tồn quỹ và đầu tư quỹ là mang tính nguyên tắc cụ thể.Đặc
điểm này xuất phát từ chức năng cơ bản nhất của BHXH là đảm bảo an toàn về thu
nhập cho người lao động.Vì vậy BHXH phải tự bảo vệ mình trược nguy cơ mất an tồn

về tài chính,giảm giá trị do yeus tố lạm phát.Do đó bảo tồn và tăng trưởng quỹ BHXH
trở thành yêu cầu mang tính ngun tắc trong q trình hoạt động của BHXH.
+Qũy BHXH là hạt nhân của tài chính BHXH,và nó là khâu tài chính trung gian cùng
với tài chính doanh nghiệp và NSNN hình thành nên hệ thống tài chính quốc gia chịu
sự chi phối của pháp luật nhà nước.Tuy nhiên mỗi khâu tài chính được tạo lập,sử dụng
cho một mục đích riêng và gắn với một chủ thể nhất định,vì vậy chúng luon độc lâp với
nhau trong quản lý và sử dụng
+Sự tồn tại và phát triển của quỹ BHXH là do điều kiện kinh tế xã hội và điều kiện lịch
sử trong từng thời kỳ nhất địnhcuar đất nước.Kinh tế -xã hội ngày càng phát triển thì
ngày càng có điều kiện thực hiện đầy đủ các chế độ BHXH,nhu cầu thỏa mãn về
BHXH ngày càng được nâng cao.Đồng thời kinh tế xã hội phát triển họ càng có điều
kiện tham gia và đóng góp BHXH…
1.1.5.2 Nguồn hình thành quỹ BHXH
Quỹ BHXH được hình thành chủ yếu từ 3 nguồn sau
+Người lao động đóng góp
+Người sử dụng lao động đóng góp
+Nhà nước bù thiếu
Ngồi ra nó cịn được hình thành từ một số nguồn khác như lãi đầu tư quỹ nhàn dỗi bổ
sung thêm,sự đóng góp của các tổ chức quốc tế và các tổ chức từ thiện khác nếu
có.Trong các nguồn hình thành nói trên thì người lao động và người sử dụng lao động
là đóng góp là cơ bản và chủ yếu.Thông thường nhà nước chỉ bù thiếu.
Mức đóng BHXH thực chất là phí BHXH.Phí BHXH là yếu tố quyết định cân đối thu
chi cho quỹ BHXH.Vì vậy quỹ này phải được tính tốn một cách khoa học.Dựa vào
nhu cầu khách quan của người lao động để xác định mức hưởng,rồi từ mức hưởng sau
xác định mức phí phải đóng..Việc xác định mức phí đóng BHXH là khá phức tạp vì nó
liên quan đến người lao động và người sử dụng lao đơng và Nhà nước.
Phí BHXH được xác định theo công thức:
P=f 1+f 2+f 3x

Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

Trong đó P-Phí BHXH
f 1-Phí thuần túy trợ cấp BHXH
f 2-Phí dự phịng
f 3-Phí quản lý
=>Vì vậy để xác định mức phí đóng BHXH phải dựa vào nhiều yếu tố,nhiều thong tin
khác nhau về nguồn lao động,cơ cấu lao động theo ngành,độ tuổi,giới tính…Ngồi ra
cịn phải xác định được tuổi thọ bình quan của một quốc gia,sác xuất ốm đau,tử vong
của người lao động…
1.1.5.3 Mục đích sử dụng quỹ BHXH
+Chi trả trợ cấp cho các chế độ BHXH đây là khoản chi lớn nhất để thực hiện mục đích
lớn nhất của BHXH.Thơng thường trên thế giới giới khoản chi này luôn luôn chiếm 80
đến 85% quỹ BHXH.
+Chi quản lý bộ máy:khoản chi này giúp cho cơ quan BHXH các cấp tổ chức và thực
hiện thành cơng chính sách BHXH.Nội dung khoản chi này bao gồm:tiền lương cho
cán bộ công nhân viên trong ngành và bồi dưỡng nghiệp vụ….
+Chi dự phịng:bảo hiểm nói chung và BHXH nói riêng khoản chi này cũng mang tính
chất bắt buộc nhằm đảm bảo quỹ BHXH đủ lớn và an toàn.Đặc biệt là khắc phục kịp
thời những biến động lớn trong hệ thống tài chính quốc gia có ảnh hưởng đến quỹ
BHXH.
+Chi đầu tư:khoản chi này bao giờ cũng được quản lý riêng và nó được lấy từ khoản
chênh lệch thu >chi.Qũy BHXH và láy từ lợi nhuận do đầu tư quỹ mang lại.
Chi đầu tư bao gồm:vốn gốc,nguồn vốn bổ xung hang năm và các khoản chi phí khác
để thực hiện đầu tư
+Những chi phí phát sinh ngồi những khoản chi nói trên như chi phí về thanh
lý,nhượng làm tài sản.
Nếu quỹ BHXH được hình thành từ 2 loại:quỹ BHXH ngắn hạn và quỹ BHXH dài hạn

thì việc chi trả và việc quản lý thu sẽ được cụ thể hơn
+Qũy BHXH ngắn hạn chi cho các chế độ ngắn hạn:ốm đau,thai sản,tai nạn lao động
và bệnh ngề nghiệp
+Qũy BHXH dài hạn chi cho các chế độ dài hạn như:hưu trí và tử tuất


Chuyên đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

1.1.5.4 Đầu tư tăng trưởng quỹ BHXH
-Đầu tư là yêu cầu khách quan:do đặc thù người tham gia BHXH đóng phí trong một
thời gian dài và rất lâu sau họ mới được hưởng chế độ trợ cấp dài hạn như:hưu trí,tử
tuất.Đồng thời số người tham gia đóng phí và hưởng tại một thời điểm thường có sự
chênh lệch dương(đơi khi khá lớn)nên quỹ BHXH tại một thời điểm nhất định có só
tiền kết dư lớn.Mặt khác,quỹ BHXH cũng luôn phải đối mặt với những nguy cơ rủi
ro ,như việc tính tốn mức đóng-mức hưởng của đối tượng không khoa học ,những
biến động xã hội đặc biệt dẫn đến việc bội chi quỹ;bị giảm giá trị do lạm phát thong
thường,do lạm phát từ các cuộc khủng hoảng kinh tế,chính trị,xã hội trong và ngồi
nước tác động….
=>Những đặc thù đó địi hỏi quỹ BHXH phải được chú trọng đến hoạt dộng đầu tư
tăng trưởng để tránh việc bội chi.Sự quay vịng bảo tồn và tăng trưởng quỹ BHXH là
một đặc trưng cơ bản của hoạt động xã hội trong nền kinh tế thị trường.Hoạt động đầu
tư quay vịng vốn để bảo tồn và tăng trưởng giá trị quỹ BHXH là một yêu cầu nhất
thiết khách quan ,đảm bảo cho sự tồn tại và phát triển và phát huy tác dụng của chính
sách BHXH trong việc đảm bảo ASXH và hỗ trợ cho nền kinh tế phát triển bền vững
-Lợi ích của hoạt động đầu tư quỹ BHXH:mang lại lợi ích cho chính quỹ BHXH,đảm
bảo cho sự chi trả thường xuyên các đối tượng hưởng chế độ BHXH.Ngoài ra nguồn
vốn lớn có được từ tín dụng quỹ BHXH sẽ hỗ trợ quan trọng để đầu tư,phát triển một
số dự án phát triển kinh tế-xã hội của nhà nước,giúp thúc đẩy tăng trưởng và phát triển

kinh tế.
-Hiện nay quỹ BHXH thường được đầu tư vào các lĩnh vực như mua các loại trái phiếu
Chính phủ,trái phiếu địa phương hoặc trái phiếu cơng ty;gửi tiết kiệm ở ngân hang,mua
kì phiếu ngân hang;mua cổ phiếu;cho các công ty vay vốn;trực tiếp liên doanh hoặc ủy
thác kinh doanh;kinh doanh bất động sản.Trong đó,mua trái phiếu chính phủ và gửi
ngân hang là an toàn hơn cả và được hầu hết các nước áp dụng.
-Nguyên tắc đầu tư của quỹ BHXH:
 Nguyên tắc quan trọng đặt lên hang đầu trong hoạt động đầu tư quỹ BHXH là
an tồn(khơng chỉ đảm bảo được số vốn đầu tư mà còn giữ được giá trị thực sự
của vốn),nhằm trước hết bảo toàn được quỹ,đảm bảo quyền lợi chính đáng cho
người lao động về chi trả BHXH.Nếu hoạt động đầu tư xảy ra tình trạng


Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

khơng an tồn thì gánh năng đè lên vai nhà nước dẫn đến mất ổn định xã hộichính trị.Mất lịng tin ở nhân dân…
 Khi đầu tư tăng trưởng quỹ BHXH cần đảm bảo tính hiệu quả:vì đầu tư khơng
sinh lời thì khơng thực hiện được mục tiêu tăng trưởng quỹ và ảnh hưởng tới
độ an toàn của quỹ và khả năng chi trả trong tương lai…
 Phải chú trọng đến tính thanh khoản của dịng vốn(dễ ln chuyển vốn) vì quỹ
BHXH ln vận động khơng ngừng ,đó là q trình tạo lập và sử dụng quỹ để
chi trả cho các đối tượng hưởng chế độ BHXH.
=>Tóm lại ,đầu tư nhằm bảo tồn và tăng trưởng quỹ BHXH có vai trị quan trọng và
góp phần đảm bảo quyền lợi cho người lao động,thực hiện ASXH.Song với sự vận
động không ngừng của thực tiễn kinh tế,nội dung và hình thức đầu tư cần được tiếp tục
nghiên cứu để hoạt động đầu tư quỹ BHXH đạt hiệu quả cao nhất,phục vụ sự phát triển
bền vững của đất nước.
1.2 Công tác chi trả các chế độ BHXH

1.2.1 Cơ sơ và nguyên tắc chi trả BHXH
1.2.1.1 Cơ sở chi trả BHXH
Chi BHXH là quá trình phân phối sử dụng các nguồn tài chính đã được tập chung vào
quỹ BHXH nhằm mục đích chi trả cho các chế độ BHXH.Mà người lao động tham gia
BHXH được hưởng nhằm mục đích ổn định cuộc sống của họ và gia đình họ khi họ
gặp phải rủi ro hoặc sự kiện bảo hiểm..
Việc chi trả các chế độ BHXH được xây dựng cho riêng cho từng chế độ và mỗi quốc
gia có những cơ sở khác nhau nhưng cơ bản đều theo một khung nhất định.Các hoạt
động chi trả các chế độ BHXH họ đều dựa vào luật,các văn bản,các quy định của nhà
nước,các văn bản do cơ quan BHXH trung ương hướng dẫn.Đồng thời căn cứ vào đặc
điểm kinh tế,nguồn chi và tiền lương đóng BHXH,điều kiện làm việc,mức độ rủi ro…
để xây dựng một hệ thống pháp luật phù hợp với từng quốc gia.
1.2.1.2 Nguyên tắc chi trả BHXH
BHXH là trụ cột chính trong hệ thống ASXH của mỗi quốc gia,là chỗ dựa cho người
lao động lúc gặp khó khăn.Vậy để thực hiện chi BHXH một cách có hiệu quả cần đạt
được mục tiêu chi đúng,chi đủ,chi an toàn và chi kịp thời đến tận tay đối tượng


Chun đề thực tập

GVHD:Nguyễn Thị Chính

hưởng.Cần có hoạt động quản lý chi một cách có tổ chức theo đúng quy định của pháp
luật
+Chi đúng là chi đúng đối tượng,đúng chế độ,đúng thời hạn …đảm bảo lợi ích cho
người lao động.
+Chi đủ:là chi đủ khoản tiền trợ cấp mà đối tượng đáng được hưởng.
+Chi an toàn:là đảm bảo khoản tiền từ cơ quan BHXH đến tay người lao động không
bị thất thoat
+Chi kịp thời:là chi đúng thời điểm người lao động cần sự trợ giúp của BHXH.Nó giúp

người lao động yên tâm hơn vào cơ quan BHXH nói riêng và pháp luật của nhà nước
nói riêng.
1.2.2 Phân cấp chi trả BHXH
Cơng tác chi trả các chế độ BHXH được tổ chức theo ngành dọc,mỗi phần công việc
được phân cấp thực hiện tránh tình trạng chồng chéo.Đảm bảo sự thống nhất và hoạt
động có hiệu quả nhất
Cơ quan BHXH Trung ương chịu trách nhiệm quản lý chung,cấp và ứng tiền cho đơn
vị cấp dưới để chi trả cho các đối tượng hưởng
Cơ quan BHXH tỉnh chịu trách nhiệm toàn diện trong việc chi trả,quyết toán các chế
độ BHXH trên địa bàn tỉnh quản lý.Trực tiếp chi trả và quyết toán các chế độ ốm
đau,thai sản,chi trả các chế độ BHXH nhận trợ cấp một lầncho người lao động do
BHXH tỉnh quản lý thu BHXH.
Cơ quan BHXH huyện tổ chức chi trả và quyết toán chế độ ốm đau,thai sản,chi trả các
chế độ nhận trợ cấp một lần cho người lao động do BHXH huyên quản lý thu BHXH
và các trường hợp tỉnh ủy quyền.Chi hưu trí,trợ cấp BHXH hàng tháng trên địa bàn.Chi
trả các chế độ BHXH cho người lao động cho người lao động có hồ sơ đề nghị giải
quyết hưởng BHXH nộp tại BHXH huyện.
1.2.3 Phương thức chi trả và quy trình chi trả các chế độ BHXH
1.2.3.1 Phương thức chi trả các chế độ BHXH
Tùy thuộc vào mơ hình của hệ thống BHXH và cơ sở lập luận thể chế tài chính của mỗi
quốc gia mà người ta lựa chọn phương thức chi trả BHXH một cách cụ thể.Một số yếu
tố thường được cơ quan BHXH xem xét để quyết định phương pháp chi trả:
-Sự phát triển của cơ sở hạ tầng