15 van10 db

ĐỀ ĐỀ XUẤT
(Đề thi gồm 01 trang)

KỲ THI HỌC SINH GIỎI CÁC TRƯỜNG THPT
CHUYÊN HÙNG VƯƠNG
NĂM HỌC 2022 - 2023
ĐỀ THI MƠN: NGỮ VĂN 10
Thời gian: 180 phút (khơng kể thời gian giao đề)

Câu 1: (8,0 điểm):

Từ gợi ý trong bức tranh, hãy trình bày suy nghĩ của
anh/chị về quá trình tự hồn thiện bản thân của mỗi người.
Câu 2 (12,0 điểm)
Bàn về hoạt động sáng tạo của nhà văn, nhà thơ Phong
Việt chia sẻ: “Viết là thắp lên những que diêm cuối cùng bằng
cảm xúc chân thành nhất”.
Bằng trải nghiệm văn học, anh/chị hãy bình luận ý kiến
trên.
-----------------------------------Hết----------------------------------

1


ĐỀ ĐỀ XUẤT
(Đề thi gồm 01 trang)

KỲ THI HỌC SINH GIỎI CÁC TRƯỜNG THPT
CHUYÊN HÙNG VƯƠNG
NĂM HỌC 2022 - 2023
ĐỀ THI MƠN: NGỮ VĂN 10

Thời gian: 180 phút (khơng kể thời gian giao đề)

Câu 1 (8,0 điểm)
a. Về kĩ năng
- Biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề làm bài văn nghị luận xã hội về
một tư tưởng đạo lí rút ra từ bức ảnh, bố cục rõ ràng, vận dụng tốt các thao tác
lập luận.
- Biết cách chọn và phân tích dẫn chứng một cách xác đáng để làm sáng tỏ vấn
đề nghị luận.
- Bài viết mạch lạc, trong sáng, có cảm xúc, khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ,
ngữ pháp.
b. Về kiến thức
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý
cơ bản sau:
Ý
1
2

3

Nội dung chính cần đạt
Điểm
Giới thiệu được vấn đề nghị luận: vấn đề được gợi dẫn từ bức 0,5
ảnh: q trình tự hồn thiện bản thân của mỗi người.
Giải thích ý nghĩa bức tranh
1,5
- Trong bức tranh có 3 q trình khác nhau tương ứng với các
q trình hồn thiện bản thân của mỗi người.
- Hình ảnh từng ơ trịn trong mỗi q trình: mỗi ô tròn được lấp
đầy ở các mức độ khác nhau được sắp xếp theo trình tự nhất định

gợi mở về mức độ hoàn thiện bản thân ở những thời điểm khác
nhau.
- Trong các q trình có sự tương đồng: Ơ trịn đầu tiên có rất
nhiều khoảng trống và được lấp đầy hơn ở ơ trịn cuối cùng, từ đó
khẳng định được, hành trình hồn thiện bản thân ở mỗi người
ln mang đến ý nghĩa nhất định.
=> Ý nghĩa của bức tranh: Mỗi người đều có riêng cho mình một
q trình tự hoàn thiện bản thân, từ khởi đầu nhỏ bé, ít ỏi, trải
qua những khó khăn nhất định, đến cuối cùng bản thân ta sẽ ngày
một trưởng thành và hoàn thiện hơn.
Bàn luận về vấn đề
4,5
*Phân tích, bàn luận vấn đề:
- Theo dòng chảy của thời gian, con người ngày một trưởng
thành và lớn lên, q trình đó phải song song với q trình tự
hồn thiện bản thân. Hay nói cách khác, hoàn thiện bản thân là
2


quá trình mà mỗi người đều phải trải qua để bản thân trở nên
cứng cáp, mạnh mẽ.
- Quá trình tự hồn thiện bản thân khơng hề dễ dàng và khơng
trùng lặp ở mỗi người, vậy nên không nên so sánh q trình này
ở với mọi người:
+ Có người sẽ từng bước lớn lên và tích lũy kiến thức, kinh
nghiệm, kỹ năng, cảm xúc,… để hồn thiện mình (q trình thứ
nhất trong bức tranh).
+ Có người chật vật trong những ngày tháng đầu tiên để ý
thức được mình cần cố gắng hơn để có thể bắt đầu với hành trình
thay đổi và hồn thiện bản thân (q trình thứ hai trong bức

tranh).
Dù có trải qua q trình nào, nhưng kết quả cuối cùng là
mỗi người đều đã “hoàn thiện” bản thân hơn so với vạch xuất
phát. Chỉ cần không bỏ cuộc, kết quả có thế nào vẫn rất đáng trân
trọng.
- Hành trình hồn thiện bản thân cũng có khi là sự tiếp nối của
các quá trình nhỏ (Sự tiếp nối của 3 quá trình thể hiện trong bức
ảnh): Trước những vấn đề đơn giản, chúng ta có thể dễ dàng từng
bước để phát triển đi lên. Nhưng q trình hồn thiện bản thân sẽ
vất vả và địi hỏi sự kiên trì khi đối diện với những vấn đề phức
tạp hơn. Nhưng khi tưởng như đã đạt đến sự hoàn thiện bản thân
như mong muốn ta mới nhận ra, trước cuộc sống hiện đại liên tục
thay đổi, bản thân còn nhiều thiếu sót. Nhưng có nền tảng kiến
thức và kĩ năng đã xây dựng được, cùng ý thức vươn lên, ta lại
nhanh chóng có thể hồn thiện hơn bản thân mình (q trình thứ
3 trong bức tranh).
- Tự hồn thiện bản thân là q trình tất yếu phải trải qua để có
thể đạt tới thành công và biến cuộc sống của riêng mình trở nên ý
nghĩa.
- Khơng có sự hồn hảo tuyệt đối ( mực nước của ô cuối cùng
trong các quá trình trong bức tranh khơng đầy tuyệt đối), chúng
ta phải liên tục cố gắng, bền bỉ trong hành trình hồn thiện bản
thân.
*Mở rộng vấn đề:
- Bức tranh đã gợi mở để chúng ta nhận thức được đầy đủ về quá
trình tự hồn thiện bản thân của mỗi người.
- Q trình tự hồn thiện bản thân là sự tổng hịa giữa 2 thao tác:
học tập, tiếp thu kinh nghiệm sẵn có và tự trải nghiệm để rút ra
bài học, kỹ năng của riêng minh.
- Q trình tự hồn thiện bản thân sẽ không thể diễn ra với những

cá nhân bảo thủ, cố chấp trong tư duy và cách sống, không chịu
thừa nhận và thay đổi bản thân theo chiều hướng tích cực. Quá
3


4

5

trình này cũng khơng thể diễn ra với những cá nhân chỉ biết trốn
tránh những thách thức, chông gai cuộc sống.
-…
(HS có thể phân tích kết hợp cùng bình luận. Đi cùng những lí lẽ,
HS lấy dẫn chứng phù hợp để chứng minh).
Bài học nhận thức và hành động
1,0
- Cá nhân mỗi người cần ý thức được tầm quan trọng của việc tự
hoàn thiện bản thân. Cuộc sống xã hội liên tục phát triển, nếu tự
hài lòng với bản thân, chúng ta chắc chắn sẽ bị đào thải, mãi trở
thành kẻ đi sau bước đi của thời đại.
- Cần xác định mục tiêu sống, ý thức được bản thân cần được
hoàn thiện bằng trau dồi bồi đắp về mọi mặt: thể chất, trí tuệ, tinh
thần, kỹ năng,…,ln giữ vững niềm tin vào bản thân đồng thời
không cho phép bản thân khuất phục trước mọi nghịch cảnh mới
có thể dần hồn thiện và nâng cao bản thân.
- Cần biết trân trọng q trình nỗ lực hồn thiện bản thân của
người khác.
Sáng tạo
0,5
- HS có suy nghĩ mới mẻ về vấn đề, có cách diễn đạt hay, đặc

sắc.

Câu 2 (12,0 điểm)
a. Về kĩ năng
- Biết cách làm bài văn nghị luận về một vấn đề lí luận văn học, bố cục rõ ràng,
vận dụng tốt các thao tác lập luận.
- Biết cách chọn và phân tích dẫn chứng một cách xác đáng để làm sáng tỏ vấn
đề nghị luận.
- Bài viết mạch lạc, trong sáng, có cảm xúc, khơng mắc lỗi chính tả, dùng từ,
ngữ pháp.
b. Về kiến thức
Học sinh có thể trình bày theo nhiều cách khác nhau nhưng cần đảm bảo các ý
cơ bản sau:
Ý
Nội dung chính cần đạt
Điểm
1 Giới thiệu được vấn đề nghị luận: Sự thành thật trong sáng 1,0
tác văn học.
2 Giải thích ý kiến.
2,0
- “thắp lên que diêm cuối cùng”: những đam mê, khát khao,
niềm hi vọng, ước mơ cháy bỏng dành cho con người và cuộc
sống.
- Ý nghĩa: Quá trình sáng tạo là quá trình phát huy cao độ mọi
năng lực tinh thần của nhà văn, từ cảm hứng, tưởng tượng, trực
giác, khái quát, ý thức và vô thức, cả kinh nghiệm trực tiếp lẫn

4

3

4

5

kinh nghiệm gián tiếp. Đó là q trình tự nhiên, bên trong với
những cảm xúc chân thành và chân thực của nhà văn.
+ Đặt ra yêu cầu đối với người nghệ sỹ: cái tâm với con người,
với cuộc đời và sự chân thành trong cảm xúc.
Bàn luận về ý kiến
3,0
- Nghệ thuật là lĩnh vực hết sức đặc biệt, người nghệ sỹ muốn
có tác phẩm thì anh ta phải sống chết với tác phẩm của mình.
Anh ta nhào nặn tác phẩm nghệ thuật như sinh thành ra đứa con
bằng toàn bộ sức lực, tinh thần, tâm huyết và tài năng
- Cảm xúc chân thành tạo ra sự truyền cảm mãnh liệt đối với
độc giả, truyền được năng lượng đến với người đọc “Những gì
xuất phát từ trái tim sẽ đến được trái tim”. Cảm xúc hời hợt,
thoáng quá sẽ chỉ có những tác phẩm vơ giá trị.
Chọn một vài tác phẩm và phân tích để làm sáng tỏ vấn đề. 5,0
Yêu cầu thí sinh chọn dẫn chứng phù hợp và phân tích để làm
rõ các phương diện sau đây:
- Niềm khát khao, những ước mơ… cháy bỏng của nhà văn.
- Cảm xúc chân thành của người cầm bút (thể hiện qua nghệ
thuật)
Đánh giá, mở rộng
1,0
- Người nghệ sĩ cần phải tích cực dấn thân, sống sâu sắc với
cuộc đời.

- Người đọc: Cảm nhận về hiện thực, thông điệp tinh thần trong
tác phẩm văn chương, tìm hiểu một tác phẩm là tiếp xúc với
một con người, hiểu thêm một nhân cách.

5