Bài giảng môn học Quản trị văn phòng: Chương 5 - TS. Nguyễn Nam Hà

PHẦN 2

KỸ THUẬT SOẠN THẢO
TRÌNH BÀY VĂN BẢN

September 9, 2023

1


Chương 5

Khái quát văn bản
September 9, 2023

2


NỘI DUNG BÀI GIẢNG
1. Khái niệm văn bản.
2. Các hệ thống văn bản.
3. Hệ thống văn bản quy
phạm pháp luật.
4. Hệ thống văn bản
hành chính.
5. Hệ thống văn bản tư
pháp.
September 9, 2023

3

DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
■ VB: Văn bản
■ QPPL: Quy phạm pháp luật
■ HC: Hành chính
■ CQ: Cơ quan
■ TC: Tổ chức
■ UBTVQH: Ủy ban Thường vụ Quốc hội
■ TANDTC: Tòa án nhân dân tối cao
■ VKSNDTC: Viện kiểm sát nhân dân tối cao
September 9, 2023

4


1. KHÁI NIỆM VĂN BẢN (1)
Nghĩa rộng
■ Vật bất kỳ có chứa đựng tin
■ Được ghi bằng ký hiệu / ngơn
ngữ nhất định
■ Mục đích: Ghi nhận, chuyển
tải tin.
Ví dụ: Sách vở, bia đá, câu
đối, khẩu hiệu, bản vẽ, CD ...
September 9, 2023

5


1. KHÁI NIỆM VĂN BẢN (2)

Nghĩa hẹp
■ Tài liệu (giấy, điện tử) hình thành trong
quá trình hoạt động của cơ quan, tổ chức,
đơn vị, cá nhân.
Ngôn ngữ
■ Văn bản là bản viết / bản in, mang nội
dung là những gì cần được ghi để lưu lại
làm bằng chứng về sau.
September 9, 2023

6


2. CÁC HỆ THỐNG VĂN BẢN

1

Văn bản Quy phạm pháp luật

2

Văn bản Hành chính

3

Văn bản Tư pháp

September 9, 2023

7

3. VĂN BẢN QUY PHẠM PHÁP LUẬT
■ Chủ thể ban hành: Cơ quan, chức danh nhà c danh nhà
nước có thẩm quyền (Quốc hội, Chính phủ …)
■ Thủ tục, trình tự ban hành: Luật Ban hành
văn bản quy phạm pháp luật quy định *n bản quy phạm pháp luật quy định *n quy phạm pháp luật quy định *m pháp luật quy định *
■ Nội dung: Quy định quy tắc xử sự chung
■ Mục đích: Điều chỉnh các quan hệ xã hội
■ Biện pháp bảo đảm thi hành: Mang tính
cưỡng chế Nhà nước gồm các chế tài: hình
sự, hành chính, kinh tế
■ Hiệu lực thi hành: Phạm vi cả nước hoặc địa
phương cụ thể.
September 9, 2023

8


3.1. PHÂN LOẠI VB QUY PHẠM PHÁP LUẬT
1

2

LUẬT

DƯỚI LUẬT

● Quốc hội: Hiến
pháp, Luật (Bộ luật)

● UBTVQH: Pháp
lệnh.

● CQNN trung ương
(Chính phủ, Bộ …)
ban hành: Nghị định,
Thông tư...
● CQNN địa phương
(UBND, HĐND) ban
hành: Nghị quyết,
Quyết định…

September 9, 2023

9


3.2. THẨM QUYỀN BAN HÀNH VB QPPL
■ Quốc hội: Hiến pháp, luật, nghị quyết.
CƠ QUAN NHÀ NƯỚC

■ UBTVQH: Pháp lệnh, nghị quyết.
■ Chính phủ: Nghị định.
■ UBTVQH / Chính phủ - Tổ chức chính
trị - xã hội: Nghị quyết liên tịch.
■ Hội đồng Thẩm phán TANDTC: Nghị
quyết
■ Hội đồng nhân dân: Nghị quyết.
■ Uỷ ban nhân dân: Chỉ thị, Quyết định.

September 9, 2023

10


3.2. THẨM QUYỀN BAN HÀNH VB QPPL
■ Chủ tịch nước: Lệnh, quyết định.
CHỨC DANH NHÀ NƯỚC

■ Thủ tướng Chính phủ: Quyết định.
■ Chánh án TANDTC: Thông tư.
■ Viện trưởng VKSNDTC: Thông tư.
■ Bộ trưởng, Thủ trưởng CQ ngang Bộ:
Thông tư.
■ Tổng Kiểm toán Nhà nước: Quyết định.
■ Chánh án TANDTC - Viện trưởng
VKSNDTC - Bộ trưởng, Thủ trưởng CQ
ngang Bộ: Thông tư liên tịch.

September 9, 2023

11


3.2.1. QUỐC HỘI (1)
Hiến pháp

■ Đạo luật cơ bản của Nhà
nước, có hiệu lực pháp lý
cao nhất.

■ Quy định nguyên tắc về
chế độ chính trị, kinh tế,
văn hóa, xã hội, an ninh,
quốc phịng, quyền &
nghĩa vụ cơ bản của cơng
dân …
September 9, 2023

12


3.2.1. QUỐC HỘI (2)
Luật

Cụ thể hóa quy định Hiến pháp
■ Điều chỉnh:
● Tổ chức, hoạt động bộ máy nhà nước
(Luật Tổ chức Quốc hội, Luật Tổ
chức Chính phủ …)
● Quan hệ xã hội & hoạt động của công
dân (Bộ luật hình sự, Bộ luật Dân
sự...)
● Quan hệ đối ngoại (Luật Ký kết gia
nhập điều ước quốc tế …)
September 9, 2023

13


3.2.1. QUỐC HỘI (3)

Nghị quyết
■ Quyết định nhiệm vụ phát
triển kinh tế, xã hội.
■ Phân bổ ngân sách trung
ương.
■ Phê chuẩn điều ước quốc
tế

September 9, 2023

14


September 9, 2023

15


3.2.2. UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI (1)

lệnhchỉnh quan hệ xã hội chưa có
■PhápĐiều
Luật điều chỉnh.
■ Có giá trị pháp lý như Luật
■ Sau một thời gian thực hiện sẽ được Quốc
hội xem xét ban hành thành Luật.

2003
September 9, 2023

7 năm thực m thực c
hiệnn
16


3.2.2. UỶ BAN THƯỜNG VỤ QUỐC HỘI (2)

Nghị quyết
■ Giải thích Hiến pháp, luật, pháp lệnh
■ Giám sát thi hành Hiến pháp, luật
■ Giám sát Chính phủ, TANDTC,
VKSNDTC
■ Giám sát, hướng dẫn hoạt động của Hội
đồng nhân dân tỉnh.
■ Quyết định tuyên bố chiến tranh, tổng động
viên, ban bố tình trạng khẩn cấp.
September 9, 2023

17


3.2.3. CHÍNH PHỦ

Nghị định
■ Quy định chi tiết thi hành luật, pháp
lệnh.
■ Quy định các biện pháp cụ thể để thực
hiện chính sách kinh tế, xã hội, an ninh,
quốc phịng, văn hóa, giáo dục…

■ Quy định nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức
bộ máy của các Bộ, Cơ quan ngang Bộ,
Cơ quan thuộc Chính phủ.
September 9, 2023

18


3.2.4. HỘI ĐỒNG THẨM PHÁN
TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO

Nghị quyết
■ Hướng dẫn Tòa án các
cấp áp dụng thống nhất
pháp luật
■ Tổng kết kinh nghiệm
xét xử.

September 9, 2023

19


3.2.5. HỘI ĐỒNG NHÂN DÂN

Nghị quyết
■ Quyết định chủ trương, chính sách, biện
pháp bảo đảm thi hành Luật, văn bản của
cơ quan nhà nước cấp trên.
■ Quyết định kế hoạch phát triển kinh tế –

xã hội, ngân sách, an ninh, quốc phòng tại
địa phương.

September 9, 2023

20