tieu luan VAN HOA MI LA TINH ppt

Văn hóa văn minh Mỹ- Mỹ La Tinh GVHD: TH.s Đặng Thị Lan
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Mỹ là một đất nước có nền văn hóa trẻ hỗn dung độc đáo nhờ sự kết hợp từ
các nền văn hóa lớn và sự hòa trộn giữa nhiều chủng tộc mà tạo thành một nền văn
hóa mới mang những đặc điểm rất riêng, rất Mỹ. Những thành tựu văn hóa văn
minh Mỹ đạt được cũng nhiều và rực rỡ trên mọi lĩnh vực. Trong số đó có thể kể
tới văn học Mỹ với 11 nhà văn đạt giải Nobel cùng nhiều nhà văn lừng danh thế
giới. Nhiều nhà văn Mỹ quan điểm sáng tác của họ còn là cái mốc, phương pháp
sáng tác chung cho văn xuôi hiện đại của nhiều nhà văn khắp thế giới và cả Việt
Nam. Và Ernest Hemingway người được coi là nhà viết tiểu thuyết Mỹ được biết
đến nhiều nhất. Sự đồng cảm của ông trong văn chương hoàn toàn phi chính trị,
thấm đẫm chất nhân văn và chính vì thế nên ông được biết đến trên toàn thế giới.
“Ông già và biển cả” được xem là một cuốn tiểu thuyết đầy chất thơ.
Tiểu thuyết “Ông già và biển cả” chỉ vỏn vẹn có 10 chương cô đọng, có
27000 từ, xúc tích nhưng lại chứ đựng cả một phần cuộc sống và số phận con
người- cá nhân cô độc. Con người ấy lại có ý chí mạnh mẽ, sự kiên trì của một
kiểu anh hùng đại diện cho tính cách Mỹ. Nhà văn Macket nhận xét : “Những gì
Hemingway viết trong khoảng 100 trang sách đó những nhà văn khác có thể biến
thành 1 cuốn tiểu thuyết dày hàng nghìn trang”. Bằng lối viết và phương pháp
riêng mà ông đã mang đến cho người đọc những cái nhìn và cách cảm nhận khác
nhau xoay quanh cốt truyện giản lược và số lượng nhân vật ít ỏi. Cái cách mà
truyện của Hemingway đến với mọi người chính là lối viết mà ông tự ví như tảng
băng trôi: “Trong lối viết văn của tôi, chỉ có một phần tám ngôn từ, bảy phần tám
còn lại là chìm dưới nước và độc giả phải tự tìm hiểu ần ý của những ngôn từ đó”
(Trích: “Tóm lược văn học Hoa Kỳ” (5/ 2001), Kathryn VanSpanckeren, ấn phẩm
của Chương trình Thông tin Quốc tế, Bộ Ngoại giao Hoa kỳ.)
Hơn hết thông qua cuốn tiểu thuyết này chúng ta thấy được văn hóa Mỹ mà
điển hình là chủ nghĩa cá nhân- một đặc tính tiêu biểu, nổi bật của người Mỹ. Cá
nhân là con người đơn độc chiến đấu quyết liệt bất chấp cả mạng sống của mình
như ông già Xanchiago trong truyện. Đó cũng là kiểu anh hùng Mỹ. Như vậy, việc

tìm hiểu và nghiên cứu văn hóa Mỹ qua tiểu thuyết “Ông già và biển cả” sẽ cho ta
SVTH: Nguyễn Thị Thu Huyền Trang: 1
Văn hóa văn minh Mỹ- Mỹ La Tinh GVHD: TH.s Đặng Thị Lan
thấy được bức tranh khá hoàn chỉnh về tính cách Mỹ. Đó cũng là lý do tôi chọn đề
tài này để hiểu rõ hơn về văn hóa Mỹ.
2. Lịch sử vấn đề
Nền văn học Mỹ non trẻ nhưng lại đạt nhiều thành tựu nổi bật và vang dội
khắp thế giới đã thu hút không ít sự quan tâm tìm hiểu và bàn luận của giới chuyên
môn và liên ngành khác. Và với một tác giả được nhiều sự mến mộ như Ernest
Hemingway lại càng không phải ngoại lệ. Chỉ riêng nước ta cũng đã có rất nhiều
các công trình nghiên cứu liên quan trực tiếp hay gián tiếp tới ông và văn chương
của ông. Trong số đó phải kể đến PGS.TS Lê Huy Bắc, ông có cả vài chục công
trình nghiên cứu viết về những vấn đề liên quan tới Ernest Hemingway trên nhiều
khía cạnh như cuộc đời, sự nghiệp, tác phẩm “Ông già và biển cả”. Cụ thể:
Năm 1999 trên Tạp chí Văn học số 11, trang 78 – 85 Lê Huy Bắc có bài
“Âm hưởng thời đại trong Hemingway” . Ngay trong bài viết này Ông đã phân tích
và chứng minh rất rõ những yếu tố mà Hemingway phản ánh trong các tác phẩm
của mình về xã hội và con người Mỹ đương thời. Những bước chuyển mình của
lịch sử, cuộc chiến tranh thế giới, những ảo tưởng của thế hệ trẻ Mỹ lúc bấy giờ về
một cuộc chiến. Để rồi chính họ là nạn nhân và tuyệt vọng, chán nản khi biết được
đó là một cuộc chiến tranh không tốt đẹp. Bức tranh xã hội ấy Hemingway khắc
họa rất thành công, đầy chất hiện thực.
Cuốn sách Ernest Hemingway - Núi băng và hiệp sĩ ,Nxb Giáo dục, 1999.
Lê Huy Bắc đã xem Hemingway như một hiệp sĩ đứng trước phương pháp ông đưa
ra là “Nguyên lý tảng băng trôi”. Nếu như tập hợp các tác phẩm của hemingway lại
thì tảng băng ấy trở thành núi băng. Do đó phần chìm là cái mà người đọc phải
hiểu và phần nổi là những gì ông đã nêu ra. Tất cả là một sự cống hiến không nhỏ
của tác giả cho nền văn học hiện đại của nhân loại.
Cuốn sách Hemingway và Ông già và biển cả, Nxb Giáo dục, 2006 là cuốn
sách là cả một công trình nghiên cứu rất khoa học cũng như đầy đủ về Hemingway

với tác phẩm đạt giải Nobel văn học “Ông già và biển cả”. Tại đây Lê Huy Bắc đã
cho người đọc thấy toàn bộ giá trị cũng như nhiều góc độ cảm nhận của ông về
“phần chìm” ẩn chứa trong cuốn tiểu thuyết ngắn này.
SVTH: Nguyễn Thị Thu Huyền Trang: 2
Văn hóa văn minh Mỹ- Mỹ La Tinh GVHD: TH.s Đặng Thị Lan
Năm 2010 bài viết “Ông già và biển cả” của Ernest Hemingway đăng trên
Tạp chí văn học số1, trang 105-116 Lê Huy Bắc đã đưa ra những cái nhìn đầy đủ
về tác giả Hemingway và tác phẩm “Ông già và biển cả”. Ông nghiên cứu tập
trung chủ yếu ở đoạn trích ông già Xanchiago vật lộn đấu tranh với con cá kiếm
cho đến khi con cá chịu khất phục và kết thúc truyện. kết luận Lê Huy Bắc viết:
Dẫu thế, nhân vật của Hemingway không bao giờ chịu khuất phục. Họ sống để
khẳng định một điều, ngay cả lúc tả tơi nhất của số phận, con người vẫn luôn biết
ngẩng cao đầu, kiên trì chịu đựng (chịu đựng như một con người), biết chiến đấu
để vượt qua. Và đây là ý nghĩa sống tích cực nhất cho mọi lẽ sống: “con người có
thể bị huỷ diệt chứ không chịu khuất phục” trước mọi thế lực bạo tàn.”
Còn rất nhiều công trình và bài viết khác của Lê Huy Bắc về Hemingway và
trên đây là những bài và cuốn sách tiêu biểu đầy đủ nhất của ông dưới cái nhìn văn
học. Ngoài Lê Huy Bắc thì còn nhiều tác giả khác nghiên cứu, phê bình, tìm hiểu
về tác phẩm này như:
Kathryn Vanspanckeren(5/ 2001), Tóm lược văn học Hoa Kỳ, ấn phẩm của
Chương trình Thông tin Quốc tế, Bộ Ngoại giao Hoa kỳ. Trong ấn phẩm này
Kathryn Vanspanckeren đã trích dẫn một số câu nói của Hemwingway về phương
pháp “nguyên lý tảng băng trôi”: Trong lối viết văn của tôi, chỉ có một phần tám
ngôn từ, bảy phần tám còn lại là chìm dưới nước và độc giả phải tự tìm hiểu ần ý
của những ngôn từ đó. Bà cũng đưa ra nhận định của mình: Ông già và biển cả
(1952), một cuốn tiểu thuyết ngắn đầy chất thơ.
Hữu Ngọc (2000), Hồ sơ văn hoá Mĩ, Nxb Thế giới, Hà Nội. Trong cuốn
sách này tác giả nói tới Hemingway và một số tác phẩm tiêu biểu của ông nhất là
tiểu thuyết “Ông già và biển cả” đã giải Nobel văn học. Tuy nhiên Hữu Ngọc là
người nhìn nhận tác phẩm và tác giả dưới góc độ thành tựu của văn hóa Mỹ mà

trong đó có văn học Mỹ chứ không đi sâu vào tìm hiểu về Hemingway và tiểu
thuyết “Ông già và biển cả”. Rồi Lê Đình Cúc (2001), Văn học Mĩ, mấy vấn đề và
tác giả, Nxb Khoa học xã hội, Hà Nội. Nguyễn Đức Đàn (1996), Hành trình văn học
Mĩ, Nxb Văn học, Hà Nội. Đặng Anh Đào, Hoàng Nhân, Lương Duy Trung, Nguyễn
Đức Nam, Nguyễn Thị Hoàng, Nguyễn Văn Chính, Phùng Văn Tửu (1998), Văn học
phương Tây, Nxb Giáo dục Nhìn chung các tác giả chỉ nêu khái quát chung và đưa
ra ý kiến nhận định về Hemingway và tiểu thuyết “Ông già và biển cả” là một tác
phẩm độc đáo ca ngợi tinh thần, sự kiên trì, và ý chí của con người Mỹ. Đồng thời
SVTH: Nguyễn Thị Thu Huyền Trang: 3
Văn hóa văn minh Mỹ- Mỹ La Tinh GVHD: TH.s Đặng Thị Lan
phán ánh được bộ mặt thật của một xã hội phát triển đến chóng mặt cùng chủ nghĩa
cá nhân có nhiều mặt trái ở Mỹ.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu chủ yếu của đề tài là kiểu anh hùng Mỹ- cá nhân dũng
cảm, cần mẫn, kiên trì chiến đấu quyết liệt đến cùng và xã hội Mỹ ngày càng phát
triển và môi trường con người tồn tại khốc liệt đòi hỏi phải đấu tranh để vượt qua.
Phạm vi nghiên cứu phù hợp với khuôn khổ một bài tiểu luận nên chỉ đi sâu
vào việc thông qua tác phẩm mà thấy được văn hóa Mỹ thể hiện trong đó.
4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu sử dụng phương pháp cấu trúc hệ thống là chính. Đây là
phương pháp giúp người thực hiện đề tài cũng như người theo dõi, tiếp cận đề tài
theo một quy trình cụ thể, có trật tự rõ ràng dẫn dắt và giải quyết từng bước vấn đề
một cách khoa học nhất mà không bị rối. Phương pháp này khiến việc tìm hiểu sẽ
thuận lợi hơn, quá trình trình bày được rõ ràng, mạch lạc, dễ hiểu, không bị bỏ sót
các vấn đề lại thể hiện được hết quan điểm hay thành quả nghiên cứu mà đề tài
thực hiện đồng thời đáp ứng được mục đích đề tài hướng tới.
5. Bố cục đề tài
Đề tài gồm ba phần chính là: A. Mở đầu, B. Nội dung và C. Kết luận. Trong
đó phần dung gồm 2 chương:
- Chương 1: Những vấn đề chung về văn hóa và văn học Mỹ

- Chương 2: Văn hóa Mỹ thể hiện qua tác phẩm “Ông già và biển cả” của
Hemingway
SVTH: Nguyễn Thị Thu Huyền Trang: 4
Văn hóa văn minh Mỹ- Mỹ La Tinh GVHD: TH.s Đặng Thị Lan
NỘI DUNG
Chương 1: Những vấn đề chung về văn hóa và văn học Mỹ
1.1 Khái niệm về văn hóa
1.2 Văn hóa Mỹ
1.2.1 Sắc thái văn hóa Mỹ
1.2.2 Đặc điểm văn hóa Mỹ
1.3 Đặc điểm văn học Mỹ
Chương 2: Tiểu thuyết “Ông già và biển cả”- bức tranh sinh động và điển
hình về xã hội, người anh hùng Mỹ
2.1 Giới thiệu về tác giả, tác phẩm
2.1.1 Tác giả
2.1.1.1 Cuộc đời
2.1.1.2 Sự nghiệp sáng tác
2.1.1.3 Phong cách và quan điểm sáng tác
2.1.2 Tác Phẩm
2.1.2.1 Nhan đề và hoàn cảnh ra đời
2.1.2.2 Tóm tắt tác phẩm
2.3 Bức tranh xã hội và con người Mỹ thể hiện trong “Ông già và biển cả”
2.3.1 Hiện thực xã hội Mỹ
2.3.2 Anh hùng Mỹ: cá nhân đơn độc, anh dũng quật cường
SVTH: Nguyễn Thị Thu Huyền Trang: 5
Văn hóa văn minh Mỹ- Mỹ La Tinh GVHD: TH.s Đặng Thị Lan
KẾT LUẬN
Văn học Mỹ là một phần quan trọng của văn hóa Mỹ. Thông qua các tác
phẩm văn học mà con người, xã hội nói riêng văn hóa Mỹ nói chung được phản
ánh, vẽ lại một cách sinh động, sâu sắc. Một nền văn học trẻ tuổi, nhưng đạt được

nhiều thành tựu vang dội và mang về vinh quang cho đất nước. Không những thế
sự hấp dẫn và lan tỏa của nó không dừng lại ở phạm vi lãnh thổ nào. Vì vậy thế kỷ
XX là lúc văn học Mỹ phát triển rực rỡ mang màu sắc riêng của một cường quốc.
Sự năng động, muôn màu muôn vẻ luôn cách tân thay đổi trên nhiều phương diện
của văn học cũng chính là tính cách con người, xã hội Mỹ. Cụ thể cho tính cách ấy
là kiểu anh hùng Mỹ được khắc họa quan hình tượng ông lão Xanchiago ở tiểu
thuyết “Ông già và biển cả” của Ernest Hemingway. Như đã tìm hiểu và phân tích
ở trên
SVTH: Nguyễn Thị Thu Huyền Trang: 6
Văn hóa văn minh Mỹ- Mỹ La Tinh GVHD: TH.s Đặng Thị Lan
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Lê Huy Bắc (1997), Văn học Mĩ, quá khứ và hiện tại, Nxb TTKH- XH.
2. Lê Huy Bắc (1999), Âm hưởng thời đại trong Hemingway ,Tạp chí Văn học, số
11. Tr 78- 85.
3. Lê Huy Bắc (1999), Truyện ngắn và tiểu thuyết, Nxb Giáo dục.
4. Lê Huy (Bắc 2001), Hemingway - Những phương trời nghệ thuật, Nxb Giáo dục.
5. Lê Huy Bắc (2002), Giáo trình Văn học phương Tây, Nxb Giáo dục.
6. Lê Huy Bắc (2003), Giáo trình Văn học Mĩ, ĐHSP Hà Nội.
7. Lê Huy Bắc (2005), Chân dung các nhà văn thế giới, Nxb Giáo dục.
8. Lê Huy Bắc (2006), Hemingway và Ông già và biển cả, Nxb Giáo dục.
9. Lê Huy Bắc (2010), Lịch sử văn học Hoa Kỳ, Nxb Giáo dục.
10. Lê Đình Cúc (2001), Văn học Mĩ, mấy vấn đề và tác giả, Nxb Khoa học xã hội,
Hà Nội.
11. Đặng Anh Đào, Hoàng Nhân, Lương Duy Trung, Nguyễn Đức Nam, Nguyễn Thị
Hoàng, Nguyễn Văn Chính, Phùng Văn Tửu (1998), Văn học phương Tây, Nxb Giáo
dục.
12. Nguyễn Đức Đàn (1996), Hành trình văn học Mĩ, Nxb Văn học, Hà Nội.
13. Kathryn Vanspanckeren(5/ 2001), Tóm lược văn học Hoa Kỳ, ấn phẩm của
Chương trình Thông tin Quốc tế, Bộ Ngoại giao Hoa kỳ.
14. Hữu Ngọc (2000), Hồ sơ văn hoá Mĩ, Nxb Thế giới, Hà Nội.

SVTH: Nguyễn Thị Thu Huyền Trang: 7