Khó thở ở trẻ em - khi nào cần cấp cứu? doc

Khó thở ở trẻ em - khi nào
cần cấp cứu?
Trong các bệnh về hô hấp ở trẻ em thì khó thở thanh
quản là một trong những bệnh được đặt trong tình
trạng cấp cứu. Hiện nay số trẻ nhập viện vì các bệnh ở
đường hô hấp đang tăng lên, nhiều trường hợp đến
viện trong tình trạng bệnh rất nặng gây khó khăn cho
công tác điều trị. Nhận biết bệnh và phòng bệnh tốt
cho trẻ là điều cần thiết đối với các bậc cha mẹ.
Các mức độ nguy hiểm của bệnh
Hầu hết trẻ bị khó thở thanh quản đều có những dấu hiệu
như hít thở khó, thở chậm, nghe có tiếng rít thanh quản
khi thở, xuất hiện các cơn co kéo hô hấp nhất là tình trạng
lõm ức và rút lõm lồng ngực. Bên cạnh đó trẻ còn có
những triệu chứng khác như khàn tiếng hay mất tiếng khi
nói, ho, khóc. Đầu trẻ thường bị gật gù khi thở và hay bị
ngửa ra sau trong thì hít vào. Nếu quan sát sẽ thấy sụn
thanh quản nhô lên khi hít vào, mặt trẻ bị nhăn lại, hai
cánh mũi nở rộng.
Để chẩn đoán mức độ khó thở thanh quản của trẻ người ta
chia ra 3 mức độ nặng, nhẹ khác nhau, đây là yêu cầu rất
cần thiết để có thể đưa ra những xử trí đúng đắn nhất.
Trẻ khó thở có nguyên
nhân thanh quản bị tổn
thương.
Mức độ 1: Trẻ xuất hiện khàn và rè tiếng khi khóc, nói
nhưng tiếng ho có thể vẫn còn trong hoặc hơi rè. Biểu
hiện khó thở chưa điển hình, tiếng rít thanh quản nhẹ hoặc
chưa rõ, cơn co kéo hô hấp ít. Tình trạng toàn thân chưa
ảnh hưởng, trẻ vẫn còn chơi, chưa quấy khóc nhiều.
Mức độ 2: Trẻ bị mất tiếng, nói không rõ từ, tiếng ho trở

nên ông ổng. Lúc này triệu chứng khó thở thanh quản rất
điển hình, tiếng rít thanh quản rõ, cơn co kéo hô hấp
mạnh. Trẻ xuất hiện trạng thái kích thích, vật vã, hốt
hoảng, lo sợ.
Mức độ 3: Trẻ bị mất tiếng hoàn toàn, khóc hoặc nói
không thành tiếng, nghe phều phào. Ngay cả khi ho cũng
không thành tiếng hoặc muốn ho mà không ho được. Biểu
hiện khó thở trở nên dữ dội, có triệu chứng thiếu ôxy nặng
nề, lúc này trẻ có thể bị tím tái, rối loạn nhịp thở. Toàn
thân trẻ bị ảnh hưởng thần kinh (hôn mê, lờ đờ hay vật
vã ), tim mạch, da tái vã mồ hôi
Trẻ cần được chăm sóc và nuôi dưỡng tốt
Tất cả những trường hợp khó thở thanh quản đều cần
được theo dõi chặt chẽ và xử trí bệnh kịp thời, đặc biệt là
tình trạng cấp tính. Nếu trẻ có nguyên nhân bị dị vật
đường thở phải nhanh chóng lấy dị vật khỏi thanh quản.
Nhiều trường hợp nặng phải mở nội khí quản, thở ôxy.
Tùy theo từng nguyên nhân gây bệnh và mức độ bệnh,
các bác sĩ sẽ chỉ định sử dụng các loại thuốc khác nhau.
Khó thở thanh quản là bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra
trong đó có những nguyên nhân có thể dự phòng được.
Các bậc cha mẹ không nên để trẻ ngậm đồ vật dễ gây hóc,
mặt khác còn gây nhiễm khuẩn, giun sán. Nên vệ sinh
sạch sẽ cho bản thân trẻ và người chăm sóc trẻ, nhất là vệ
sinh trước khi cho trẻ ăn và sau khi đi vệ sinh. Cần tiêm
phòng đầy đủ cho trẻ theo lịch tiêm chủng. Mang lại cho
trẻ một không gian sống thoáng, sạch. Nếu thấy có những
dấu hiệu bất thường ở đường hô hấp nên đưa trẻ đi khám
ở các chuyên khoa hô hấp để phát hiện bệnh và điều trị
sớm.

TS. Đào Minh Tuấn
Virut, vi khuẩn là những thủ phạm gây bệnh
Trong trường hợp trẻ bị khó thở thanh quản cấp tính
thường là do những nguyên nhân như dị vật đường
thở, đây là do trong quá trình ăn, ngậm thức ăn hoặc
đồ vật nào đó bị rơi vào thanh quản. Trường hợp
này rất hay gặp, nhất là khi trẻ vừa ăn vừa chơi
không tập trung. Viêm thanh quản cấp là một nguyên
nhân quan trọng gây ra tình trạng này, bệnh xuất
hiện có thể do vi khuẩn (H.influenzae, streptocoque,
staphylocoque) hoặc do virut (hay gặp nhất là virut
cúm, sau đó là virut nhóm myxovirut); Những trẻ bị
còi xương và nhiễm khuẩn nặng ở họng, đau không
nuốt, nói được cũng hay mắc phải tình trạng khó thở
thanh quản cấp tính. Bên cạnh đó bệnh bạch hầu
thanh quản và viêm thanh quản do sởi cũng là
những yếu tố quan trọng khiến trẻ rơi vào tình trạng
cấp cứu này.
Các trường hợp khó thở mạn tính có thể do mềm sụn
thanh quản, dị dạng sụn thanh quản, (trong những
trường hợp này trẻ sẽ có tiếng thở rít thanh quản
bẩm sinh) hoặc do hẹp thanh quản mạn tính (do hậu
quả của chấn thương hoặc hẹp thanh quản do u
máu, dị dạng bẩm sinh ). Khó thở mạn tính còn do
papillon thanh quản, đó là loại u nhú, lành tính ở
thanh quản, u phát triển nhanh, tái phát gây khó thở
thanh quản từ từ. Để xác định chính xác cần phải soi
thanh quản.