CHƯƠNG 1
KHÁI QUÁT CHUNG VỀ THU NHẬP
VÀ THUẾ THU NHẬP
Nội dung chính
I. Thu nhập và thu nhập chịu thuế
II. Thuế thu nhập
III. Nguyên tắc đánh thuế thu nhập
IV. Phương pháp đánh thuế thu nhập
V. Yêu cầu cơ bản khi xác định nội dung thuế
thu nhập
I. Thu nhập và thu nhập chịu thuế
1. Quan niệm về thu nhập
Được hiểu theo nhiều cách khác nhau tùy
thuộc vào mục đích của nhà nghiên
cứu.
Hai nhà kinh tế Anh là R.M. Hais và
H.C.Simons
cho rằng:
Thu nhập là tổng đại số của các giá trị thị
trường, các quyền lợi được hưởng dưới
dạng tiêu dùng và những thay đổi về giá trị
trong tổng các quyền sở hữu trong một
khoảng thời gian nhất định.
Ông C mua chứng khoán 5.000 cổ phiếu X với giá
30 trđ/1.000 CP ngày 4/8. Ngày 10/8 giá CP X tăng
lên 40 trđ/1.000 CP nhưng ông C chưa bán. Khoản
tiền lãi mà ơng C dự tính khi CP tăng tại ngày 10/8
là 50 trđ có phải là thu nhập của ông C?
Gia đình anh Y có căn nhà tại số 8 đường Lê Văn
Hiến....; sau khi làm đường dự kiến giá trị căn nhà
tăng thêm 1 tỷ đồng.
Khoản giá trị 1 tỷ đồng tăng thêm sẽ là thu nhập của
gia đình anh Y nếu:
1.Tại thời điểm làm đường xong
2.Tại thời điểm đường làm xong và anh đang sở hữu
căn nhà
3.Tại thời điểm làm đường xong và anh chuyển
quyền sở hữu và quyền sử dụng căn nhà
4.Tại thời điểm trước khi làm đường
Nhà kinh tế học người Mỹ Paul.A.Sammuelson
cho rằng:
Thu nhập là tổng số tiền kiếm được hoặc thu
góp được trong một khoảng thời gian nhất định
(thường là 1 năm).
Một chuyên gia người Nhật sang làm việc cho công
ty Panasonic tại Việt Nam và được công ty thuê
khách sạn để ở, dùng xe ơtơ 4 chỗ đưa đón hàng
ngày đi làm. Thu nhập tính thuế của chuyên gia này
theo quan điểm của nhà kinh tế học Sammuelson
bao gồm:
1.Tiền lương nhận được hàng tháng
2.Tiền lương và các lợi ích khác (tiền th khách
sạn, xe ơ tơ đưa đón qui đổi ra thu nhập).
3. Tiền lương nhận được trừ đi các lợi ích khác đã
qui đổi
4. Các lợi ích khác qui đổi ra giá trị
Quan niệm phổ biến:
Thu nhập là tổng các giá trị tài sản và của cải
và những lợi ích khác xác định được dưới hình
thức tiền tệ mà một chủ thể nào đó trong nền
kinh tế xã hội nhận được từ lao động, tài sản
hay đầu tư hoặc từ các nguồn khác trong một
khoảng thời gian nhất định
Một chuyên gia người Nhật sang làm việc cho công ty
Panasonic tại Việt Nam và được công ty thuê khách
sạn để ở, dùng xe ơtơ 4 chỗ đưa đón hàng ngày đi
làm. Thu nhập tính thuế của chuyên gia này theo
quan điểm phổ biến hiện nay bao gồm:
1.Tiền lương nhận được hàng tháng
2.Tiền lương và các lợi ích khác (tiền th khách sạn,
xe ơ tơ đưa đón qui đổi ra thu nhập).
3. Tiền lương nhận được trừ đi các lợi ích khác đã
qui đổi
4. Các lợi ích khác qui đổi ra giá trị
Nhân tố chi phối đến thu nhập của các chủ thể
Trình độ phát triển kinh tế xã hội của một
quốc gia.
Cơ chế phân phối thu nhập (chế độ sở hữu).
Nhân tố xã hội: chế độ phúc lợi của Nhà
nước; trình độ của người lao động; quyền sở
hữu tài sản của cá nhân....
Đặc điểm của thu nhập
Gắn với một chủ thể nhất định, thể hiện
tính sở hữu.
Biểu hiện dưới hình thức giá trị
Được xác định trong một khoảng thời
gian nhất định.
Xác định khoản nào là thu nhập
1. Tiền lương cá nhân nhận được vào
ngày 10 hàng tháng là 10 trđ có phải
là thu nhập khơng?
2. Trong Hội nghị điển hình tiên tiến tồn quốc
anh M được bắt tay Thủ tướng rất nhiều lần có
được coi là thu nhập của anh M không?
3. Ngày 3/8/2021 một bọc tiền 100 trđ rơi ở
cổng trường nhưng sv HVTC không phát hiện
ra nên không ai nhặt. Số tiền 100 trđ bị rơi
trong ngày 3/8 có phải là thu nhập không?
5. Thời điểm Việt Nam ký thoả thuận hợp
tác với các nước có được coi là thu nhập
của Việt Nam không?
6. Chị K được thừa kế một mảnh đất từ
cha mẹ đẻ có phải là thu nhập khơng?
2. Phân loại thu nhập
Căn cứ vào nguồn tạo ra
Căn cứ vào mục đích sử dụng thu nhập
Căn cứ vào tính đều đặn hay khơng đều
đặn
Căn cứ vào phạm vi lãnh thổ phát sinh thu
nhập.
Căn cứ vào chủ thể được hưởng thu nhập
Căn cứ vào qui định của pháp luật về thu
nhập, sự hình thành thu nhập
Mục đích đánh thuế
3. Thu nhập chịu thuế
Thu nhập chịu thuế là gì?
Là phần thu nhập làm cơ sở tính thuế thu
nhập.
Doanh nghiệp A trong năm 2021 có các khoản thu
nhập sau: Thu nhập từ hoạt động sxkd: 1.200 trđ; Thu
nhập được miễn thuế: 300 trđ; Thu nhập không thuộc
diện chịu thuế: 200 trđ.
Thu nhập chịu thuế:
a.1.200 trđ
b.900 trđ
c.1500 trđ
d.700 trđ
Thu nhập chịu thuế
Có phải tồn bộ các khoản thu nhập nói trên đều
thuộc diện điều chỉnh của thuế thu nhập hay
không?
Tại sao không đánh thuế thu nhập vào tất cả các
khoản thu nhập?