Bệnh cơ tim chu sản pdf

Bệnh cơ tim chu sản
Phát hiện bệnh cơ tim chu sản như thế nào?
Bệnh cơ tim chu sản (CTCS) xuất hiện
trong khoảng thời gian từ tháng cuối của
thời kỳ thai nghén đến tháng thứ 5 sau khi
sinh con ở những phụ nữ mà trước đó chức
năng tim hoàn toàn bình thường. Đó là khi
xuất hiện những dấu hiệu buồng tim trái
giãn và suy chức năng thất trái (chức năng
tâm thu thất trái giảm dưới 45%). Cũng
phải hết sức cẩn thận để loại trừ nguyên
nhân suy tim khác trước khi chẩn đoán
bệnh CTCS vì trong thời gian mang thai,
người phụ nữ có nhiều thay đổi sinh lý có
thể giống triệu chứng của suy tim. Trong 3 tháng đầu của thai
kỳ có tăng thể tích máu của cơ thể nên có thể làm cho tĩnh mạch
cổ nổi, những tháng tiếp theo bệnh nhân có thể phù 2 chi dưới.
Triệu chứng lâm sàng thường xuất hiện sau tuần thứ 36 của thai
kỳ. Nếu trước đó chức năng tim đã bị rối loạn thì tình trạng lâm
sàng có thể nặng lên từ tháng thứ 7 của thời kỳ mang thai. Biểu
hiện hay gặp là sản phụ mệt mỏi, khó thở khi gắng sức, có cảm
giác bị chẹn ở ngực, đau ngực, phù hai chi dưới, trướng bụng và
có cảm giác ăn uống chậm tiêu. Các dấu hiệu cần lưu ý khi thăm
khám là tĩnh mạch cổ nổi, nhịp tim nhanh, thở nhanh, gan to,
bụng có cổ trướng, phù ngoại vi, rối loạn tâm thần, tắc mạch.
Cơ tim giãn là một
biểu hiện của bệnh
cơ tim chu sản.
Siêu âm tim nên làm trước khi có thai cho những phụ nữ trước
đó đã được chẩn đoán bệnh cơ tim giãn hoặc bệnh CTCS hoặc
những phụ nữ có tiền sử gia đình có người mắc bệnh cơ tim giãn

hoặc bệnh CTCS. Những phụ nữ trên đặc biệt thận trọng khi có
thai nếu chức năng tâm thu thất trái giảm do suy tim có thể nặng
lên trong khi có thai hoặc sau khi sinh con.
Điện tâm đồ thường cho thấy nhịp xoang bình thường hoặc nhịp
nhanh xoang, rối loạn nhịp nhĩ cũng có thể xuất hiện Có hiện
tượng tăng gánh thất trái, sóng T đảo ngược, sóng Q và đoạn ST
thay đổi không điển hình. Những bệnh nhân bị bệnh CTCS
thường có hình ảnh tim to trên phim Xquang.
Yếu tố nào dẫn đến bệnh CTCS?
Về nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được biết rõ, trước đây
người ta cho rằng sự thiếu hụt về dinh dưỡng có thể là nguyên
nhân gây bệnh do tỷ lệ bệnh tăng cao ở những phụ nữ có suy
dinh dưỡng. Tuy nhiên những nghiên cứu gần đây cho thấy
không có sự liên quan này. Ngày nay càng có nhiều bằng chứng
cho thấy bệnh CTCS trên thực tế là một dạng của viêm cơ tim
xuất hiện từ nhiễm khuẩn, tự miễn Một vài nghiên cứu cho
rằng nguyên nhân có thể là hậu quả của bệnh viêm cơ tim.
Với những phụ nữ có tiền sử gia đình mắc bệnh cơ tim giãn nên
lưu ý rằng có nhiều nguy cơ mắc bệnh CTCS. Sản phụ mắc bệnh
cơ tim giãn là đối tượng bệnh nhân có nguy cơ cao và nên được
nhập viện theo dõi khi xuất hiện các dấu hiệu lâm sàng của suy
chức năng thất trái. Những phụ nữ sinh đẻ ở tuổi cao, sinh nhiều
lần, sinh đôi cũng được xem là những trường hợp có nguy cơ
cao.

Điều trị bệnh thế nào?
Điều trị bệnh CTCS cũng tương tự như điều trị bệnh cơ tim giãn
không có thiếu máu cục bộ khác, tuy nhiên những chỉ định trong
thời kỳ này vô cùng thận trọng vì liên quan đến thai nhi. Nếu
bệnh ở thể nhẹ, có thể chỉ dùng các biện pháp không dùng thuốc

như chế độ ăn ít muối (dưới 4mg/ngày), hạn chế lượng nước đưa
vào cơ thể (dưới 2lít/ngày) và uống từng ít một, không nên uống
quá nhiều một lúc vì khi cơ tim bị giãn mà nước đưa vào cơ thể
nhiều sẽ làm tăng cung lượng tim dẫn đến tình trạng suy tim
trầm trọng hơn. Đồng thời nên có những bài tập luyện nhẹ
nhàng hằng ngày như đi bộ.
Các thuốc điều trị bao gồm digoxin, thuốc lợi tiểu và
hydralazine. Thuốc chẹn bêta giao cảm có thể cải thiện chức
năng thất trái và được coi là an toàn trong thời kỳ mang thai, tuy
nhiên có những trường hợp nhịp tim thai bị chậm và chậm phát
triển thai nhi. Chống chỉ định dùng thuốc ức chế men chuyển
dạng angiotensinII hoặc ức chế thụ thể angiotensin.Thuốc
chống đông có đáp ứng tốt cho bệnh nhân cơ tim giãn, nhất là
khi thất trái giãn và chức năng tâm thu thất trái giảm nhiều,
nhưng ở sản phụ thì hết sức thận trọng vì có thể sẽ gây ra hiện
tượng băng huyết trong khi chuyển dạ.
Tiên lượng của những bệnh nhân mắc bệnh CTCS thay đổi khác
nhau. 50 – 60% sản phụ có kích thước và chức năng tim bình
thường hoàn toàn sau khi đẻ khoảng 6 tháng. Số còn lại có tình
trạng lâm sàng ổn định với chức năng tâm thu thất trái giảm
không nhiều hoặc tiếp tục xấu đi trong thời gian tiếp theo.
Tất cả phụ nữ có tiền sử bệnh tim, sinh ra trong những gia đình
có người bị bệnh CTCS hay đã từng mắc bệnh trong lần mang
thai trước cần được theo dõi chặt chẽ sức khỏe bởi cả bác sĩ tim
mạch và sản khoa trước khi quyết định có thai. Nếu có thai mới
phát hiện bệnh thì cần được luôn luôn theo dõi, điều trị và tư vấn
sức khỏe về tình trạng có nên tiếp tục mang thai hay không.