Tài liệu Bệnh cơ tim chu sản pptx

Bệnh cơ tim chu sản

Bệnh cơ tim chu sản có tỷ lệ 1/3.000- 15.000 dân, với tỷ lệ cao ở châu
Phi. Ở Mỹ ước tính có khoảng 250 - 1.350 bệnh nhân bị bệnh cơ tim chu sản
trong tổng số khoảng 4 triệu người sinh đẻ mỗi năm. Sự liên quan giữa bệnh
cơ tim giãn và phụ nữ có thai được chú ý vào năm 1870, khi Virchow and
Porak lần đầu tiên báo cáo những bằng chứng giải phẫu bệnh lý về sự thoái
hóa của cơ tim ở những bệnh nhân tử vong trong thời kỳ sinh đẻ.
Phát hiện bệnh cơ tim chu sản như thế nào?
Bệnh cơ tim chu sản (CTCS) xuất hiện trong khoảng thời gian từ tháng cuối
của thời kỳ thai nghén đến tháng thứ 5 sau khi sinh con ở những phụ nữ mà trước
đó chức năng tim hoàn toàn bình thường. Đó là khi xuất hiện những dấu hiệu
buồng tim trái giãn và suy chức năng thất trái (chức năng tâm thu thất trái giảm
dưới 45%). Cũng phải hết sức cẩn thận để loại trừ nguyên nhân suy tim khác trước
khi chẩn đoán bệnh CTCS vì trong thời gian mang thai, người phụ nữ có nhiều
thay đổi sinh lý có thể giống triệu chứng của suy tim. Trong 3 tháng đầu của thai
kỳ có tăng thể tích máu của cơ thể nên có thể làm cho tĩnh mạch cổ nổi, những
tháng tiếp theo bệnh nhân có thể phù 2 chi dưới.
Triệu chứng lâm sàng thường xuất hiện sau tuần thứ 36 của thai kỳ. Nếu
trước đó chức năng tim đã bị rối loạn thì tình trạng lâm sàng có thể nặng lên từ
tháng thứ 7 của thời kỳ mang thai. Biểu hiện hay gặp là sản phụ mệt mỏi, khó thở
khi gắng sức, có cảm giác bị chẹn ở ngực, đau ngực, phù hai chi dưới, trướng bụng
và có cảm giác ăn uống chậm tiêu. Các dấu hiệu cần lưu ý khi thăm khám là tĩnh
mạch cổ nổi, nhịp tim nhanh, thở nhanh, gan to, bụng có cổ trướng, phù ngoại vi,
rối loạn tâm thần, tắc mạch.
Siêu âm tim nên làm trước khi có thai cho những phụ nữ trước đó đã được
chẩn đoán bệnh cơ tim giãn hoặc bệnh CTCS hoặc những phụ nữ có tiền sử gia
đình có người mắc bệnh cơ tim giãn hoặc bệnh CTCS. Những phụ nữ trên đặc biệt
thận trọng khi có thai nếu chức năng tâm thu thất trái giảm do suy tim có thể nặng
lên trong khi có thai hoặc sau khi sinh con.
Điện tâm đồ thường cho thấy nhịp xoang bình thường hoặc nhịp nhanh

xoang, rối loạn nhịp nhĩ cũng có thể xuất hiện Có hiện tượng tăng gánh thất trái,
sóng T đảo ngược, sóng Q và đoạn ST thay đổi không điển hình. Những bệnh
nhân bị bệnh CTCS thường có hình ảnh tim to trên phim Xquang.
Yếu tố nào dẫn đến bệnh CTCS?
Về nguyên nhân gây bệnh vẫn chưa được biết rõ, trước đây người ta cho
rằng sự thiếu hụt về dinh dưỡng có thể là nguyên nhân gây bệnh do tỷ lệ bệnh tăng
cao ở những phụ nữ có suy dinh dưỡng. Tuy nhiên những nghiên cứu gần đây cho
thấy không có sự liên quan này. Ngày nay càng có nhiều bằng chứng cho thấy
bệnh CTCS trên thực tế là một dạng của viêm cơ tim xuất hiện từ nhiễm khuẩn, tự
miễn Một vài nghiên cứu cho rằng nguyên nhân có thể là hậu quả của bệnh viêm
cơ tim.
Với những phụ nữ có tiền sử gia đình mắc bệnh cơ tim giãn nên lưu ý rằng
có nhiều nguy cơ mắc bệnh CTCS. Sản phụ mắc bệnh cơ tim giãn là đối tượng
bệnh nhân có nguy cơ cao và nên được nhập viện theo dõi khi xuất hiện các dấu
hiệu lâm sàng của suy chức năng thất trái. Những phụ nữ sinh đẻ ở tuổi cao, sinh
nhiều lần, sinh đôi cũng được xem là những trường hợp có nguy cơ cao.
Điều trị bệnh thế nào?
Điều trị bệnh CTCS cũng tương tự như điều trị bệnh cơ tim giãn không có
thiếu máu cục bộ khác, tuy nhiên những chỉ định trong thời kỳ này vô cùng thận
trọng vì liên quan đến thai nhi. Nếu bệnh ở thể nhẹ, có thể chỉ dùng các biện pháp
không dùng thuốc như chế độ ăn ít muối (dưới 4mg/ngày), hạn chế lượng nước
đưa vào cơ thể (dưới 2lít/ngày) và uống từng ít một, không nên uống quá nhiều
một lúc vì khi cơ tim bị giãn mà nước đưa vào cơ thể nhiều sẽ làm tăng cung
lượng tim dẫn đến tình trạng suy tim trầm trọng hơn. Đồng thời nên có những bài
tập luyện nhẹ nhàng hằng ngày như đi bộ.
Các thuốc điều trị bao gồm digoxin, thuốc lợi tiểu và hydralazine. Thuốc
chẹn bêta giao cảm có thể cải thiện chức năng thất trái và được coi là an toàn trong
thời kỳ mang thai, tuy nhiên có những trường hợp nhịp tim thai bị chậm và chậm
phát triển thai nhi. Chống chỉ định dùng thuốc ức chế men chuyển dạng
angiotensinII hoặc ức chế thụ thể angiotensin.Thuốc chống đông có đáp ứng tốt

cho bệnh nhân cơ tim giãn, nhất là khi thất trái giãn và chức năng tâm thu thất trái
giảm nhiều, nhưng ở sản phụ thì hết sức thận trọng vì có thể sẽ gây ra hiện tượng
băng huyết trong khi chuyển dạ.
Tiên lượng của những bệnh nhân mắc bệnh CTCS thay đổi khác nhau. 50 –
60% sản phụ có kích thước và chức năng tim bình thường hoàn toàn sau khi đẻ
khoảng 6 tháng. Số còn lại có tình trạng lâm sàng ổn định với chức năng tâm thu
thất trái giảm không nhiều hoặc tiếp tục xấu đi trong thời gian tiếp theo.
Tất cả phụ nữ có tiền sử bệnh tim, sinh ra trong những gia đình có người bị
bệnh CTCS hay đã từng mắc bệnh trong lần mang thai trước cần được theo dõi
chặt chẽ sức khỏe bởi cả bác sĩ tim mạch và sản khoa trước khi quyết định có thai.
Nếu có thai mới phát hiện bệnh thì cần được luôn luôn theo dõi, điều trị và tư vấn
sức khỏe về tình trạng có nên tiếp tục mang thai hay không.