Môn xây dựng đảng quan điểm đổi mới của đảng cộng sản việt nam trong công tác xây dựng đảng về chính trị, theo tinh thần đại hội xii chưa tt

TIỂU LUẬN
MƠN : XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ CHÍNH TRỊ
Đề tài :
QUAN ĐIỂM ĐỔI MỚI CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG
CƠNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ CHÍNH TRỊ, THEO TINH THẦN
ĐẠI HỘI XII


MỤC LỤC

MỞ ĐẦU..........................................................................................................1
NỘI DUNG.......................................................................................................3
CHƯƠNG 1. XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ CHÍNH TRỊ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ
LUẬN................................................................................................................3
1.1. Khái niệm chính trị và xây dựng Đảng về chính trị...................................3
1.2. Vai trị của xây dựng Đảng về chính trị.....................................................5
CHƯƠNG 2. QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG
XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ CHÍNH TRỊ VÀ TINH THẦN ĐỔI MỚI VỀ
CÔNG TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TẠI ĐẠI HỘI XII...................................11
2.1. Quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam trong vấn đề xây dựng Đảng về
chính trị...........................................................................................................11
2.2. Đổi mới cơng tác xây dựng Đảng về chính trị theo tinh thần đại hội XII....14
KẾT LUẬN....................................................................................................19
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................21


MỞ ĐẦU
1.1.

Lý do chọn đề tài.

Đảng cộng sản Việt Nam là Đảng cầm quyền tại Việt nam hiện nay
theo Hiến pháp. Đảng cộng sản Việt nam lấy chủ nghĩa Mác – Lênin và tư
tưởng Hồ Chí Minh làm kim chỉ nam cho mọi hoạt động của Đảng.
Để thực sự là đội tiên phong của giai cấp công nhân, đồng thời là đội
tiên phong của nhân dân lao động và của dân tộc Việt Nam, đại biểu trung
thành lợi ích của giai cấp công nhân, của nhân dân lao động và của dân tộc,
Đảng phải thực sự là đại biểu về danh dự, lương tâm trí tuệ của dân tộc.
Sự vững mạnh về chính trị, là điều kiện cơ bản, trực tiếp là cái bảo đảm
chắc chắn nhất cho một phẩm chất như vậy. Điều đó giải thích vì sao Đảng ta
ln xem xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức là 3 lĩnh vực quan
trọng, sống còn của Đảng trong xây dựng, phát triển.
Sau khi nước nhà thống nhất, cả nước thực hiện một nhiệm vụ chiến
lược là xây dựng chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ Quốc xã hội chủ nghĩa, Đảng
đã ý thức rõ sự cần thiết phải có bước tiến căn bản về chính trị của Đảng, một
vẫn đề bức xúc đặt ra trên lĩnh vực chính trị là phải đổi mới căn bản quan
niệm về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta. Giờ
đây, khi đã chuyển sang nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa,
sự đa đạng hóa chế độ sở hữu, hình thức và thành phần kinh tế, lấy sự điều
tiết của kinh tế thị trường làm căn cứ cơ bản, thị trường đóng vai trị là cơ sở
kế hoạch hóa nền kinh tế quốc dân...thì tư tưởng chính trị của Đảng chỉ đạo xã
hội nói chung. Mơi trường kinh tế thị trường đòi hỏi ở Đảng sự kiên định, sự
năng động nhạy bén, đồng thời có sức đề kháng cao trước những tiêu cực của
kinh tế thị trường tác động vào nội bộ hàng ngũ mình.
Hiện nay, sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội ở nước ta diễn ra trong
bối cảnh chủ nghĩa đế quốc đang thực hiện chiến lược “diễn biến hịa bình”
với mưu đồ làm thay đổi bản chất của chế độ chính trị mà nhân dân ta đang
1


xây dựng và được thiết định từng bước một. Những điều kiện mới và hoàn

cảnh mới đặt ra nhiều vấn đề mới trong xây dựng Đảng về chính trị . Việc giải
quyết những vấn đề đó địi hỏi Đảng ta phải đổi mới hơn nữa về nội dung và
phương pháp xây dựng Đảng trên các lĩnh vực nhằm giữ vững, tăng cường
vai trị lãnh đạo của Đảng trong q trình đẩy mạnh tồn diện cơng cuộc đổi
mới đất nước hiện nay.
Vấn đề xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức là
những vấn đề quan trọng chiến lược, có ý nghĩa to lớn. Xuất phát từ việc nhận
thức đúng đắn tầm quan trọng của vấn đề xây dựng Đảng. Em chọn đề tài
“Quan điểm đổi mới của Đảng Cộng Sản Việt Nam trong công tác xây
dựng Đảng về chính trị, theo tinh thần đại hội XII” làm đề tài nghiên cứu
của mình.
2. Mục đích nghiên cứu của đề tài:
Nhằm phân tích, làm sáng rõ giá trị lý luận về cơng tác xây dựng đảng
về chính trị của Đảng Cộng sản Việt Nam. Quan điểm đổi mới của Đảng
Cộng sản Việt Nam trong công tác xây dựng Đảng về chính trị theo tinh thần
đại hội Đảng tồn quốc lần thứ XII.
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
Công tác xây dựng Đảng về chính trị theo nghị quyết Đại hội lần thứ
XII của Đảng Cộng sản Việt Nam
4. Phương pháp nghiên cứu
Đề tài tiểu luận dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật lịch
sử, chủ nghĩa duy vật biện chứng, chủ nghĩa Mác – Lênin. Tư tưởng Hồ Chí
Minh và quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam về xây dựng Đảng
5. Bố cục đề tài
Ngoài phần Mở đầu, Kết luận và Tài liệu tham khảo, nội dung tiểu luận
gồm hai chương và 4 tiết

2

NỘI DUNG
CHƯƠNG 1
XÂY DỰNG ĐẢNG VỀ CHÍNH TRỊ MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN
1.1. Khái niệm chính trị và xây dựng Đảng về chính trị
1.1.1 Khái niệm chính trị
Chính trị là một lĩnh vực rất rộng, có nhiều cách hiểu khác nhau, nếu
hiểu được chính trị thì chúng ta mới làm được chính trị, và có cách hiểu đúng
đắn về chính trị thì chúng ta mới lý giải được các thuật ngữ chính trị khác.
Chính trị là một lĩnh vực của đời sống xã hội kể từ khi xã hội loài
người phân chia giai cấp và tổ chức thành nhà nước đã có khái niệm về chính
trị. Trong lịch sử phát triển của xã hội, chính trị đã từng là lĩnh vực hoạt động,
là công cụ quyền lực của các nhóm xã hội, của giai cấp, đảng cầm quyền để
buộc người bị trị phải phục tùng. Vì thế chính trị là lĩnh vực phức tạp nhất, có
vai trị ngày càng tăng trong xã hội.
Ngay từ đầu, chủ nghĩa Mác - Lênin đã kế thừa quan điểm của những
người đi trước trong việc khẳng định chính trị là cơng việc của nhà nước.
Lênin viết: “Chính trị là sự tham gia vào những công việc của nhà nước, là
việc vạch hướng đi cho nhà nước, là việc xác định những hình thức, nhiệm
vụ, nội dung hoạt động của nhà nước”.
Ngoài ra, chúng ta có thể hiểu chính trị theo các nghĩa:
Chính trị là biểu hiện những lợi ích căn bản của các giai cấp và biểu
hiện mối quan hệ giữa các giai cấp đó.
Chính trị là những hoạt động của một giai cấp, một chính đảng, một tập
đồn xã hội… nhằm giành hoặc giữ, duy trì quyền lực, đặc biệt là quyền lực
nhà nước.
Chính trị là mối quan hệ về mặt nhà nước giữa các giai cấp, các đảng
phái, dân tộc, quốc gia. Chính trị do kinh tế quy định.
3

Mác, Ăngghen, Lênin thấy rằng: Đằng sau hoạt động của của nhà nước
là vấn đề quyền lực và suy cho cùng là vấn đề lợi ích của các tập đồn người
đơng đảo trong xã hội. Chính trị biểu hiện những lợi ích căn bản của giai cấp
và mối quan hệ giữa các giai cấp đó. Chính trị là biểu hiện tập trung của kinh
tế, chính trị khơng thể khơng chiếm vị trí hàng đầu so với kinh tế.
Đặc điểm của các tổ chức chính trị: Là những nhóm, tập đồn hay giai
cấp có cùng một lợi ích, mục tiêu; được tổ chức chặt chẽ, có cấu trúc, chức
năng và nhiệm vụ nhất định; hoạt động trong lĩnh vực chính trị hoặc các nội
dung có liên quan đến lĩnh vực chính trị nhằm bảo vệ lợi ích, mục tiêu chung.
Trong xã hội có nhiều tổ chức chính trị khác nhau, nhưng có một hay
nhiều nhóm các tổ chức chính trị ảnh hưởng chính, quyết định xu hướng vận
động của xã hội, quyết định bản chất, chức năng và đặc điểm của hệ thống
chính trị.
Như vậy, trong chính trị thì lợi ích giai cấp, mâu thuẫn lợi ích là
nguyên nhân để giải quyết mâu thuẫn xã hội. Xuất phát từ tầm quan trong của
lợi ích bên trong nên khi xây dựng các nghị quyết của Đảng phải chứa đựng
những lợi ích vật chất, tinh thần cho giai cấp công nhân và nhân dân lao động;
nếu nghị quyết của Đảng không chứa đựng những lợi ích và giải pháp giải
quyết hài hồ các lợi ích thì nghị quyết đó chỉ là khơng tưởng và sẽ bị tiêu
diệt.
Trong điều kiện đảng cầm quyền thì chính trị là biểu hiện tập trung
của kinh tế, nghĩa là đường lối chính trị hay nghị quyết của Đảng phải
được biểu hiện bằng các chỉ tiêu kinh tế xã hội, bằng đời sống vật chất,
tinh thần của nhân dân.
1.1.2. Khái niệm xây dựng Đảng về chính trị
Xây dựng Đảng về chính trị là hoạt động của các đảng cộng sản và
của cấp uỷ các cấp nhằm xây dựng cương lĩnh chính trị, đường lối, nghị
quyết, nhiệm vụ chính trị đúng đằn, phù hợp với từng giai đoạn cách

4

mạng và tổ chức thực hiện thắng lợi cương lĩnh, đường lối, nghị quyết,
nhiệm vụ chính trị đã đề ra.
Chúng ta có thể hiểu ngằn gọn xây dựng đảng về chính trị là những
hoạt động của đảng để giành và duy trì quyền lực điều hành bộ máy nhà nước
nhằm bảo vệ lợi ích của giai cấp cầm quyền.
Ở cấp trung ương: Xây dựng Đảng về chính trị là hoạt động của Đảng
nhằm xây dựng Cương lĩnh chính trị, đường lối, nhiệm vụ chính trị…và tổ
chức thực hiện thắng lợi Cương lĩnh, đường lối, nhiệm vụ chính trị đó.
Đối với cấp địa phương và các bộ ngành, cơ sở: Xây dựng Đảng về
chính trị là trên cơ sở đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp
luật của Nhà nước; vận dụng sáng tạo vào thực tiễn để đề ra những nghị
quyết, nhiệm vụ chính trị đúng đắn và tổ chức thực hiện thắng lợi các nhiệm
vụ chính trị đó.
1.2. Vai trị của xây dựng Đảng về chính trị
Xây dựng Đảng về chính trị có vị trí, vai trị vơ cùng quan trọng đối với
hoạt động của Đảng nói chung và đối với các hoạt động xây dựng Đảng nói
riêng. Chính C.Mác và Ph.Ăngghen đã khẳng định: “như một cương lĩnh mới
cũng giống như một ngọn cờ người ta vừa mới treo lên trước mắt mọi người,
và chính là người ta căn cứ vào cương lĩnh mà đánh giá Đảng”, do đó yêu cầu
Đảng phải xây dựng được một cương lĩnh đúng đắn và tổ chức thực hiện
cương lĩnh đó đạt được kết quả theo mục tiêu.
Xây dựng Đảng về chính trị có vị trí và vai trị đặc biệt quan trọng,
được thể hiện qua những vai trò cụ thể sau:
1.2.1. Vai trị định hướng chính trị
Kể cả khi chưa giành được chính quyền cũng như khi đã giành được
chính quyền, đảng trở thành đảng cầm quyền thì vai trị định hướng chính trị
đều được thể hiện rõ; định hướng cho các hoạt động theo đúng như mục tiêu,
nhiệm vụ đã đề ra. Chẳng hạn, ở Việt Nam chúng ta, Đảng Cộng sản Việt

Nam định hướng chính trị cho đất nước đó là xác định con đường độc lập dân
5


tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội – Đây là định hướng cơ bản để đưa nước ta
tiến lên theo định hướng xã hội chủ nghĩa, giữ vững định hướng xã hội chủ
nghĩa.
Có định hướng chính trị đúng đắn thì chúng ta mới có cơ sở để xây
dựng Đảng vững mạnh trên ba mặt chính trị, tư tưởng và tổ chức; và mới định
hướng được sự phát triển của xã hội.
Chủ nghĩa Mác nhấn mạnh: Phải định hướng chính trị vì trên thế
giới có nhiều con đường mà nhân loại đã lựa chọn để phù hợp với điều
kiện hoàn cảnh cụ thể của một đất nước thì bắt buộc đảng phải có sự định
hướng chính trị. Có định hướng chính trị đúng mới có cơ sở khoa học xây
dựng Đảng về chính trị và xây dựng Đảng về tư tưởng, tổ chức; mới định
hướng đúng sự phát triển của đất nước. Đây là một việc làm quan trọng dù
ở cấp trung ương hay cấp địa phương.
Định hướng chính trị là một việc làm khó khăn địi hỏi đảng cộng sản
phải lấy chủ nghĩa Mác – Lênin làm nền tảng tư tưởng; phải có bản lĩnh chính
trị và phải ln luôn kiên định với mục tiêu chủ nghĩa xã hội.
Thực tế đã chứng minh định hướng chính trị đã khó, song giữ vững
được các định hướng chính trị đó cịn khó hơn; ở Việt Nam chúng ta, trải
qua hơn 80 năm Đảng và nhân dân ta đã đấu tranh và đã giữ vững được
định hướng chính trị của mình, vượt qua mọi khó khăn để giữ vững định
hướng chính trị mà Chủ tịch Hồ Chí Minh đã lựa chọn. Đến Đại hội VIII
của Đảng khẳng định: “giữ vững định hướng xã hội chủ nghĩa là cuộc đấu
tranh phức tạp diễn ra thường xuyên. Điều quan trọng là phải sớm phát
hiện ra sai lầm, khuyết điểm để đề ra biện pháp sửa chữa đúng đắn và kịp
thời…” Do đó, định hướng chính trị là vơ cùng quan trọng mà định hướng
chính trị là vai trị của xây dựng Đảng về chính trị.

1.2.2. Xây dựng Đảng về chính trị trong thời kỳ mới phải xây dựng
và tổ chức thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế làm trung tâm

6


Trong điều kiện đảng cầm quyền xây dựng chủ nghĩa xã hội thì chính
trị là biểu hiện tập trung của kinh tế và chính trị là kinh tế cơ đặc.
Xây dựng Đảng về chính trị có hai q trình: q trình xây dựng cương
lĩnh, đường lối và quá trình tổ chức thực hiện. Nhưng cái khó nhất của các
đảng cộng sản là làm thế nào để tổ chức thực hiện thắng lợi những đường lối,
nghị quyết của Đảng. V.I.Lênin dạy rằng: chủ nghĩa xã hội nhất định chiến
thắng chủ nghĩa tư bản vì chủ nghĩa xã hội tạo ra năng xuất lao động cao hơn
chủ nghĩa tư bản. Do đó, xây dựng Đảng về chính trị trong thời kỳ mới phải
Íây xây dựng và tổ chức thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ kinh tế làm trung
tâm.
1.2.3. Xây dựng Đảng về chính trị quyết định nội dung, phương thức,
cơ cấu tổ chức bộ máy của xây dựng đảng về tư tưởng và tổ chức; là điều
kiện cơ bản tăng cường hoạt động lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng
Xây dựng Đảng về tư tưởng và tổ chức phụ thuộc lớn vào xây dựng
Đảng về chính trị về nội dung, phương thức, cơ cấu, kết quả…do đó xây dựng
Đảng về chính trị đóng vai trị quyết định tới xây dựng Đảng về tư tưởng và tổ
chức.
Sự lãnh đạo của Đảng đối với Nhà nước và các tổ chức chính trị - xã
hội bằng đường lối, chính sách…năng lực lãnh đạo của Đảng phụ thuộc vào
nhiều yếu tố trong đó quan trọng nhất là xây dựng Đảng về chính trị vì sự
đúng đắn hay sai lầm về đường lối chính trị của một đảng là nguyên nhân của
mọi nguyên nhân. Chẳng hạn, Đảng Cộng sản Việt Nam sở dĩ có thể lãnh đạo
cách mạng Việt Nam giành được những thắng lợi là vì Đảng ta ln có một
đường lối chính trị đúng đắn, sáng tạo, độc lập, tự chủ và đường lối đúng đắn

đó có được là do chúng ta đã thực hiện tốt hoạt động xây dựng Đảng về chính
trị.
1.2.4. Xây dựng Đảng về chính trị là cơ sở thống nhất tư tưởng tổ
chức và hành động; là cơ sở của đoàn kết thống nhất trong Đảng

7


Đảng có đường lối đúng đắn sẽ là cơ sở xây dựng nội dung, hình
thức, phương pháp tư tưởng đúng đắn, tạo ra sự thống nhất về tư tưởng;
hạn chế những tư tưởng cơ hội, lạc hậu, hữu khuynh và đẩy lùi đánh bại
tư tưởng thù địch.
Đảng có đường lối đúng đắn là cơ sở xây dựng Đảng về cơ chế, cơ cấu
bộ máy, xây dựng đội ngũ cán bộ vững mạnh, trong sạch, tạo ra sự thống nhất
trong Đảng. Do đó, có đường lối đúng sẽ tạo ra cơ sở khoa học để thống nhất
tư tưởng, tổ chức ý chí hành động trong Đảng.
1.2.5. Xây dựng Đảng về chính trị là cơ sở, nội dung quan trọng xây
dựng và tập hợp lực lượng cách mạng quần chúng đông đảo.
Đảng là lực lượng chủ yếu tham gia giáo dục, thuyết phục quần chúng,
tập hợp quần chúng là trách nhiệm của Đảng vì đảng cộng sản là người lãnh
đạo, người đưa đường, chỉ lối còn quần chúng quyết định lực lượng cách
mạng, mục tiêu cách mạng; cách mạng là sự nghiệp của quần chúng, của dân
do dân và vì dân; cội nguồn sức mạnh là ở dân.
Đảng muốn xây dựng được lực lượng cách mạng quần chúng đơng đảo
thì đảng phải có đường lối chính trị đúng đắn – đường lối cách mạng lấy dân
làm gốc, ý đảng lòng dân. Chẳng hạn như ở nước ta, do Đảng có một đường
lối vận động quần chúng đúng đắn, sáng tạo nên đã tập hợp xây dựng được
lực lượng quần chúng cách mạng đông đảo.
1.2.6. Trong điều kiện đảng cầm quyền, xây dựng Đảng về chính trị
quyết định tới tổ chức bộ máy, chức năng quyền hạn, nguyên tắc sinh hoạt

của cả hệ thống chính trị
- Đảng Cộng sản Việt Nam là Đảng duy nhất cầm quyền, khơng có các
đảng chính trị đối lập nên khơng có sự cạnh tranh về vai trị lãnh đạo của
Đảng; - Đảng hoạt động một cách công khai, hợp pháp, hợp hiến; vai trò lãnh
đạo của Đảng đối với đất nước đã được nhân dân thừa nhận trong thực tế và
được quy định tại Điều 4 của Hiến pháp nước CHXHCN Việt Nam; - Đảng
có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của dân, do dân, vì dân, một cơng
8


cụ đắc lực, mạnh mẽ và sắc bén để Đảng thực hiện sự lãnh đạo của mình đối
với tồn xã hội và có Mặt trận Tổ quốc, các đồn thể chính trị - xã hội hoạt
động dưới sự lãnh đạo của Đảng. - Qua 90 năm lãnh đạo cách mạng, Đảng
Cộng sản Việt Nam đã được nhân dân và cả dân tộc Việt Nam thừa nhận là
người tổ chức, lãnh đạo và quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt
Nam. Đảng được nhân dân tin yêu, che chở, bảo vệ và gọi Đảng với cái tên
trìu mến là “Đảng ta”. Người dân coi Đảng chính là Đảng của mình. - Đảng
Cộng sản Việt Nam ngày càng mở rộng quan hệ với các Đảng Cộng sản và
Công nhân quốc tế; ngồi ra, Đảng cịn có quan hệ với nhiều đảng cầm quyền
khác trên thế giới; có sự đồng tình, ủng hộ, giúp đỡ to lớn của bạn bè và nhân
dân u chuộng hồ bình, tiến bộ trên thế giới.
Nguy cơ đối với Đảng cầm quyền: Sau khi trở thành Đảng cầm quyền,
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã sớm vạch rõ những suy thoái của một số cán bộ,
đảng viên và cảnh báo hai nguy cơ đối với một Đảng cầm quyền: một là, sai
lầm về đường lối; hai là, sự suy thoái, biến chất của đội ngũ cán bộ, đảng
viên. Trong Cương lĩnh xây dựng đất nước thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã
hội do Đại hội VII của Đảng thông qua (năm 1991), Đảng lại nhấn mạnh đến
hai nguy cơ này và đến Hội nghị đại biểu giữa nhiệm kỳ Đại hội VII của
Đảng (năm 1994), Đảng đã bổ sung và xác định 4 nguy cơ đối với cách mạng
Việt Nam là:

Nguy cơ tụt hậu xa hơn về kinh tế so với nhiều nước trong khu vực và
trên thế giới, do điểm xuất phát thấp;
Nguy cơ sai lầm về đường lối, đi chệch định hướng xã hội chủ nghĩa.
Nguy cơ về sự suy thoái, biến chất trong đội ngũ cán bộ, đảng viên và
tệ nạn quan liêu, tham nhũng, lãng phí.
Nguy cơ “Diễn biến hồ bình” của các thế lực thù địch. Trong 4 nguy
cơ đó, có hai nguy cơ bên trong rất nguy hại và nó chính là chỗ dựa để cho
những nguy cơ từ bên ngoài tấn công vào Đảng. Cụ thể là:

9


- Nguy cơ sai lầm về đường lối, đi chệch hướng xã hội chủ nghĩa là
nguy cơ có thể xảy ra bất cứ lúc nào, đặc biệt là khi có những biến động lớn ở
trong nước cũng như trên thế giới và trong những bước ngoặt của cách mạng.
Tuy nhiên, nguy cơ này chỉ diễn ra ở cấp lãnh đạo cao nhất của Đảng, bởi đây
là cấp hoạch định ra đường lối. Vì vậy, việc xây dựng một tập thể lãnh đạo
cao nhất của Đảng ngang tầm nhiệm vụ trong mỗi thời kỳ của cách mạng là
nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của Đảng, bởi vì nếu cấp lãnh đạo cao nhất của
Đảng vững vàng, kiên định về đường lối thì dù có một số cấp lãnh đạo ở địa
phương, cơ sở có chệch hướng về điểm này, điểm khác thì cũng khơng thể lay
chuyển được sự lãnh đạo của Đảng.
- Nguy cơ về sự suy thoái, biến chất của đội ngũ cán bộ, đảng viên và
tệ
nạn quan liêu, xa dân, tham nhũng, lãng phí. Đây là nguy cơ nguy hiểm
nhất và có thể xảy ra bất cứ lúc nào, bởi vì, khi Đảng đã trở thành Đảng cầm
quyền, một bộ phận đáng kể cán bộ, đảng viên trở thành những cán bộ có
chức, có quyền trong hệ thống chính trị từ Trung ương đến cơ sở. Đây là điều
kiện dễ làm cho cán bộ, đảng viên thoái hoá, biến chất, chạy theo chức,
quyền, danh, lợi, dẫn đến phai nhạt lý tưởng, tham nhũng, xa rời nhân dân và

dễ xa vào những tệ nạn mà khi Đảng chưa giành được chính quyền khơng có
được. Những tệ nạn này khơng chừa một ai và bất kỳ cán bộ đó làm gì, ở lĩnh
vực nào, ở cấp cao hay thấp, nếu cán bộ đó khơng kiên trì học tập, tu dưỡng
và rèn luyện đạo đức cách mạng thì đều có thể mắc phải.
Chính vì vậy chỉ trên cơ sở có đường lối chính trị đúng đắn mới có thể
xây dựng được cơ cấu tổ chức, bộ máy, nguyên tắc sinh hoạt và hoạt động của
hệ thống tổ chức Đảng và cả hệ thống chính trị.

10


11


CHƯƠNG 2
QUAN ĐIỂM CỦA ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM TRONG XÂY
DỰNG ĐẢNG VỀ CHÍNH TRỊ VÀ TINH THẦN ĐỔI MỚI VỀ CÔNG
TÁC XÂY DỰNG ĐẢNG TẠI ĐẠI HỘI XII
2.1. Quan điểm của đảng cộng sản Việt Nam trong vấn đề xây dựng
Đảng về chính trị
Chính trị là mối quan hệ giữa các giai cấp, các dân tộc, các quốc gia
trong vấn đề giành, giữ, sử dụng quyền lực Nhà nước, là những phương
hướng, những mục tiêu được quy định bởi lợi ích cơ bản của giai cấp, của
Đảng phái, là hoạt động thực tiễn chính trị của giai cấp, các Đảng phái, các
Nhà nước để thực hiện đường lối đã lựa chọn nhằm đi tới mục tiêu đặt ra.
Đối với đảng ta xây dựng Đảng về chính trị, trước hết phải kiên định,
trung thành và vận dụng sáng tạo, phát triển chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng
Hồ Chí Minh phù hợp với thực tiễn Việt Nam. Cương lĩnh của Đảng ln
ln xác định đó là nền tảng tư tưởng, kim chỉ nam cho hành động của mình.
Hiện nay, có một bộ phận cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị,

nghĩa là xa rời hệ tư tưởng của Đảng, phụ họa với các thế lực thù địch phê
phán hoặc xuyên tạc lý luận, tư tưởng khoa học và cách mạng đó. Cần phải
tăng cường nghiên cứu chủ nghĩa Mác – Lê-nin, tư tưởng Hồ Chí Minh một
cách căn bản, có hệ thống, sâu sắc; thường xuyên bám sát thực tiễn, tổng kết
lý luận, làm rõ bản chất cách mạng, khoa học và giá trị bền vững của hệ tư
tưởng chính trị của Đảng. Xây dựng Đảng về chính trị đặt ra u cầu khơng
ngừng bổ sung, phát triển Cương lĩnh, đường lối đổi mới của Đảng; đồng
thời, phịng ngừa nguy cơ sai lầm về đường lối, vì điều đó khơng chỉ ảnh
hưởng đến bản chất cách mạng của Đảng mà còn tác động xấu đến sự phát
triển của đất nước và cuộc sống của nhân dân. Bản lĩnh chính trị của Đảng
phải được nâng cao. Đó là sự kiên định mục tiêu, lý tưởng độc lập dân tộc và
chủ nghĩa xã hội; chủ động, bình tĩnh vượt qua khó khăn, thách thức, khơng
12


dao động trong bất cứ tình huống nào, “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”; nêu cao
tinh thần độc lập, tự chủ, lợi ích quốc gia, dân tộc; thẳng thắn tự phê bình, phê
bình, thừa nhận khuyết điểm, yếu kém và quyết tâm sửa chữa. Xây dựng
Đảng về chính trị địi hỏi nâng cao trình độ trí tuệ, tính chiến đấu của tồn
Đảng và năng lực hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với quy luật
khách quan, đặc điểm của Việt Nam, tạo bước đột phá để phát triển. Hoàn
thiện cơ chế, quy chế và tổ chức thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả việc tự
phê bình, phê bình, chất vấn trong nội bộ Đảng. Xây dựng và thực hiện có
hiệu quả cơ chế phát huy vai trị của nhân dân tham gia xây dựng Đảng. Qua
đó có thể nói xây dựng Đảng về chính trị chính là q trình xác lập, củng cố
hệ tư tưởng chính trị trong Đảng, xuất phát từ thực tiễn để xây dựng được
đường lối chính trị đúng đắn, lãnh đạo thực hiện thắng lợi, củng cố, nâng cao
vai trị lãnh đạo, uy tín chính trị của Đảng đối với toàn xã hội. Xây dựng Đảng
về chính trị cịn nhằm phát huy hiệu lực của Nhà nước, nâng cao hiệu lực,
hiệu quả quản lý Nhà nước, làm cho Nhà nước thực sự nằm trong tay nhân

dân, bảo vệ và phục vụ lợi ích của nhân dân, phát huy được vai trò các thành
viên trong hệ thống chính trị, đảm bảo mọi quyền lực thực sự thuộc về nhân
dân – một xã hội thực sự dân chủ. Đảng lãnh đạo làm sao để nhân dân làm
chủ ngày càng tốt hơn, dân chủ của nhân dân ngày càng được mở rộng và sâu
sắc hơn.
Nôi dung xây dựng Đảng về chính trị
Thứ nhất, khơng ngừng bồi dưỡng nâng cao nhận thức, kiên định nền
tảng tư tưởng của Đảng
Theo Lênin chỉ Đảng nào được một lý luận tiên phong hướng dẫn thì
mới có khả năng làm trịn vai trị chiến sỹ tiên phong.
Đối với Đảng ta “lý luận tiên phong” nền tảng tư tưởng đó là chủ nghĩa
Mác – Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh được thiết định vững chắc trong Đảng.
Đảng có khả năng nhận thức đúng, vận dụng sáng tạo và phát triển học
thuyết, tư tưởng đó, lấy đó làm nền tảng tư tưởng và kim chỉ nam cho hành
13


động của mình. Đảng phải có tư duy lý luận cao, phải nắm được chủ nghĩa
Mác – Lênin, có như vậy Đảng mới có phương pháp khoa học cho phép thâm
nhập vào bản chất của sự vật, phát hiện ra những quy luật nội tại cuat nó và
lấy đó làm căn cứ xây dựng và tổ chức thực hiện mọi quyết sách của mình.
Đổi mới khơng phải là phủ định thành tựu lý luận và cách làm trước
đây trên nền tảng tư tưởng đó, mà là khẳng định những gì đã hiểu đúng, loại
bỏ những gì đã hiểu sai, làm sai, hoặc những gì trước kia đúng những nay
khơng cịn phù hợp, bổ xung nhận thức mới và cách làm mới, đáp ứng yêu
cầu của tình hình mới.
Thứ hai, xây dựng đường lối chính trị đúng
Để xác lập, củng cố vị trí lãnh đạo của mình, Đảng phải xây dựng được
một đường lối chính trị đúng đắn. Đường lối chính trị thể hiện trước hết trong
cương lĩnh, chủ trương chính sách của Đảng.

Một là, phải nắm vững và vận dụng sáng tạo những nguyên lý cơ bản
của chủ nghĩa Mác – Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. Lấy đó là cơ sở lý luận
phương pháp luận nền tảng để phân tích tình hình thế giới, trong nước...nhằm
đưa đất nước vững bước trên con đường xã hội chủ nghĩa đã lựa chọn.
Hai là, phải xuất phát từ thực trạng tình hình và xu hướng phát triển của
đất nước với tất cả các vấn đề có thể nảy sinh cần giải quyết.
Ba là, kế thừa một cách sáng tạo kinh nghiệm lịch sử dân tộc và thời
đại đã được tích lũy.
Thứ ba, lãnh đạo thực hiện thắng lợi đường lối chính trị
Xây dựng được đường lối chính trị đúng là vấn đề hết sức quan trọng.
Lãnh đạo thực hiện có hiệu quả đường lối chính trị có vai trị quyết định đối
với sự thay đổi hiện thực nhằm hiện thực hóa mục tiêu mà đường lối chính trị
đã đặt ra.
Thứ tư, củng cố và nâng cao uy tín chính trị của Đảng
Đưa ra được đường lối chính trị đúng, có khả năng tổ chức thực hiện
thắng lợi đướng lối đó, nhờ vậy tạo ra những bước tiến trong thực tế với
14


những kết quả hữu ích, thiết thực mà mỗi người dân đều cảm nhận được ngay
trong cuộc sống thường nhật của mình là những vấn đề có ý nghĩa quan trọng
cho việc xác lập, củng cố uy tín của Đảng trong nhân dân.
Mặt khác uy tín của Đảng cịn được củng cố tăng cường, thấm đượm
sâu sắc vào nhân dân. Cho nên xây dựng Đảng về chính trị cũng địi hỏi phải
xây dựng ý thức chính trị vì nước vì dân cho từng đảng viên và tổ chức Đảng.
2.2. Đổi mới cơng tác xây dựng đảng về chính trị theo tinh thần đại
hội XII
Từ khi ra đời đến nay, cùng với xây dựng tổ chức, Đảng ta luôn coi
trọng xây dựng Đảng về chính trị. Chính vì vậy, Đảng khơng ngừng lớn mạnh
và hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lãnh đạo cách mạng Việt Nam qua các thời

kỳ, được nhân dân tin tưởng, tự hào. Đó chính là nền tảng tư tưởng, mục tiêu,
lý tưởng, kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, kiên định
mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, kiên định đường lối đổi mới.
Kiên định chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh là vấn đề có tính
nguyên tắc số một với Đảng ta, là nhiệm vụ hàng đầu trong tồn bộ cơng tác
tư tưởng, lý luận của Đảng. Đảng ta đã đề ra nhiều chủ trương, nghị quyết về
xây dựng Đảng và lãnh đạo tổ chức thực hiện đạt nhiều kết quả. Công tác xây
dựng Đảng về chính trị đã có nhiều chuyển biến tích cực, nhận thức được
nâng cao hơn, tư duy được đổi mới hơn, tư tưởng được thống nhất hơn, thể
hiện ở việc đã tạo được sự đồn kết, nhất trí trong Đảng, sự đồng thuận trong
xã hội đối với những vấn đề lớn, cơ bản trong q trình tiến hành cơng cuộc
đổi mới, công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, trong q trình thực hiện cơng cuộc đổi mới và hội nhập
quốc tế, do chưa lường hết được những tác động của mặt trái cơ chế thị
trường, hội nhập quốc tế; chưa có sự chuẩn bị thật kỹ về lập trường, tư tưởng
và cả cách thức tiếp cận mới cho cán bộ, đảng viên; các thế lực thù địch tăng
cường hoạt động chống phá, chia rẽ nội bộ Đảng, thúc đẩy hoạt động “diễn
biến hịa bình”, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ, cơng tác xây
15


dựng Đảng đã bộc lộ hạn chế, yếu kém, làm giảm sút lòng tin của nhân dân
đối với Đảng. Thực trạng này đã được Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI
“Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” chỉ rõ: “Một bộ phận
không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo,
quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức,
lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng...”. Nghị
quyết khẳng định, phải “kiên quyết đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng
suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ
cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp để nâng cao

năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, củng cố niềm tin của đảng viên và
của nhân dân đối với Đảng”.
Trong 90 năm lãnh đạo cách mạng Việt Nam, Đảng ta đã 5 lần ra
cương lĩnh và văn kiện có tính chất cương lĩnh thì có tới 2 lần tập trung cho
nhiệm vụ xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên CNXH. Sau mỗi lần đại
hội, con đường đi lên CNXH càng rõ hơn. Cũng từ thực tiễn lãnh đạo, với
tinh thần của một Đảng “mạnh dạn, tiến bộ, chân chính”, Đảng ta thẳng thắn
thừa nhận sai lầm, khuyết điểm và quyết tâm đổi mới.
Đại hội XII của Đảng đề cập nội dung xây dựng Đảng về chính trị:
Kiên định Chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo
và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam; kiên định mục tiêu độc lập dân
tộc và CNXH; kiên định đường lối đổi mới. Nâng cao bản lĩnh chính trị, trình
độ trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước
hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp; khơng dao động trong bất cứ
tình huống nào. Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiên
phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên.
Theo PGS, TS Phạm Minh Chính, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung
ương Đảng, Trưởng ban Tổ chức Trung ương: Văn kiện Đại hội XI nêu: “Xây
dựng Đảng về chính trị”. Đại hội XII bổ sung và nhấn mạnh: “Chú trọng xây
dựng Đảng về chính trị” và đề ra một số giải pháp:
16


Một là, kiên định những vấn đề có tính ngun tắc trong công tác xây
dựng Đảng. Nâng cao năng lực cầm quyền của Đảng và bảo đảm sự lãnh đạo
của Đảng có hiệu lực, hiệu quả; giữ vững bản lĩnh chính trị của Đảng, của các
tổ chức đảng, của cán bộ, đảng viên.
Hai là, nâng cao năng lực hoạch định đường lối, chính sách phù hợp
với quy luật khách quan và đặc điểm của Việt Nam, tạo bước đột phá để phát
triển.

Ba là, hoàn thiện cơ chế, quy chế và tổ chức thực hiện nghiêm túc, có
hiệu quả việc tự phê bình và phê bình, chất vấn trong các kỳ họp của Ban
Chấp hành Trung ương, cấp ủy, ban thường vụ cấp ủy các cấp.
Bốn là, xây dựng và tổ chức thực hiện có hiệu quả cơ chế phát huy vai
trò của nhân dân trong việc tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền.
Đại hội XII của Đảng tiếp tục khẳng định xây dựng Đảng là nhiệm vụ
then chốt. Trong đó, tập trung xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về
chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, tích cực đổi mới phương thức lãnh
đạo là những vấn đề cơ bản, là cơ sở để xây dựng Đảng ngang tầm, đáp ứng
yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Về nội dung công tác xây dựng Đảng,
Văn kiện Đại hội XII của Đảng có nhiều quan điểm và những giải pháp mới
so với Văn kiện Đại hội XI.
Thứ nhất, nội dung về công tác xây dựng đảng được nhấn mạnh và đặt
đúng tầm quan trọng, vị trí then chốt của nhiệm vụ xây dựng Đảng trong sự
nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cụ thể là:
a- Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy
thối về tư tưởng chính trị, đạo đức lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa” trong nội bộ. Tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ, nhất là đội ngũ
cán bộ cấp chiến lược, đủ năng lực, phẩm chất và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ.
b- Xây dựng tổ chức bộ máy của tồn hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt
động hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh đấu tranh phịng, chống tham nhũng, lãng
phí, quan liêu.
17


Thứ hai, Đại hội XII của Đảng xác định phương hướng chung về công
tác xây dựng đảng trong cả nhiệm kỳ là: “Trong những năm tới, yêu cầu,
nhiệm vụ nặng nề của thời kỳ phát triển mới đòi hỏi phải đẩy mạnh hơn nữa
công tác xây dựng Đảng, trọng tâm là kiên quyết, kiên trì tiếp tục thực hiện
Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa XI một số vấn đề cấp bách về xây

dựng Đảng hiện nay”. Việc Đại hội XII của Đảng xác định phải tiếp tục
thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khoá XI về xây dựng Đảng
thể hiện quyết tâm chính trị của tồn Đảng, của cả hệ thống chính trị đối
với nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, và coi đó là nhiệm vụ vừa trọng
tâm, cơ bản, vừa là nhiệm vụ thường xun, lâu dài của cơng tác xây dựng
Đảng trong tình hình hiện nay; khắc phục một số hạn chế, khuyết điểm và
một số việc chưa đạt mục tiêu Nghị quyết đề ra.
Thứ ba, hai nhiệm vụ trọng tâm về xây dựng Đảng, xây dựng hệ thống
chính trị đã được Ban Chấp hành Trung ương Đảng khố XII cụ thể hóa là:
Tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng, ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối
về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong Đảng, những biểu hiện “tự diễn
biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ
Tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng, gắn với xây dựng tổ
chức bộ máy của tồn hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu
quả; đẩy mạnh đấu tranh phòng, chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu
- Đổi mới cơng tác tư tưởng, lý luận.
Đại hội XI nêu: “Nâng cao chất lượng và hiệu quả công tác tư tưởng, lý
luận”. Đại hội XII bổ sung và nhấn mạnh: “Đổi mới công tác tư tưởng, lý
luận”. Phải đổi mới công tác này do yêu cầu từ tình hình thực tiễn là chất
lượng và hiệu quả cơng tác tư tưởng, lý luận cịn chưa cao, cịn thiếu sắc bén
và chưa thuyết phục. Cơng tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận chưa đáp
ứng yêu cầu của công cuộc đổi mới. Phương pháp giảng dạy, học tập lý luận
chính trị cịn lạc hậu…

18