Quản lý tài chính tại ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận bắc từ liêm

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
---------------

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
QUẬN BẮC TỪ LIÊM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 8.34.02.01

Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS. Lê Thị Kim Nhung

Hà Nội, tháng 06 /2022

1


BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
---------------

LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ

QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG
QUẬN BẮC TỪ LIÊM
Chuyên ngành: Tài chính – Ngân hàng
Mã số: 8.34.02.01

Người hướng dẫn khoa học: PGS, TS. Lê Thị Kim Nhung

Hà Nội, tháng 06 /2022

2


LỜI CAM ĐOAN
Tơi cam đoan đây là cơng trình nghiên cứu của riêng tôi được sự hướng dẫn của
PGS, TS. Lê Thị Kim Nhung.
Những số liệu, kết quả nêu trong nội dung luận văn là trung thực và chưa từng
được cơng bố tại bất kỳ cơng trình nghiên cứu trước đây.
Hà Nội, ngày

i

tháng

năm 2022


LỜI CẢM ƠN
Tơi xin bày tỏ lịng biết ơn sâu sắc đến PGS, TS. Lê Thị Kim Nhung người đã
hướng dẫn, tơi tận tình trong q trình nghiên cứu để viết luận văn, đã truyền đạt
những kiến thức mới chuyên sâu về chuyên ngành và kinh nghiệm quý báu trong thực
tiễn.
Xin chân thành cảm ơn Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm đã
tạo mọi điều kiện, hỗ trợ về thông tin, số liệu đáp ứng cho mục tiêu nghiên cứu của đề
tài.
Tôi xin bày tỏ và ghi nhận sự nhiệt tình hỗ trợ của những tổ chức, cá nhân đã trả
lời phỏng vấn để cung cấp thơng tin trong q trình khảo sát và phỏng vấn.
Cảm ơn các Thầy cô, anh, chị học viên của lớp cao học đã tận tình chia sẻ những

kiến thức và giúp đỡ tôi trong học tập.
Xin chân thành cám ơn.
Tp.

ii

Hà Nội, ngày tháng

năm 2022


MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN.............................................................................................4
LỜI CẢM ƠN....................................................................................................i
MỤC LỤC........................................................................................................ii
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT..........................................................................v
DANH MỤC BẢNG BIỂU.............................................................................vi
PHẦN MỞ ĐẦU...............................................................................................1
1.

Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu....................................................1

2.

Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài.......................2

3.

Mục đích nghiên cứu đề tài...................................................................3

4.

Đối tượng, phạm vi nghiên cứu............................................................3

5.

Phương pháp nghiên cứu......................................................................3

6.

Kết cấu luận văn....................................................................................6

CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP KINH TẾ............................................................7
1.1

Khái quát chung về đơn vị sự nghiệp công lập...................................7

1.1.1 Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập..............................................................7
1.1.2 Đặc điểm của đơn vị sự nghiệp công lập........................................................8
1.1.3 Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập................................................................9
1.1.4 Hoạt động tài chính của đơn vị sự nghiệp cơng lập................................10
1.2

Quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp công lập....................16

1.2.1 Khái niệm, đặc điểm, nguyên tắc quản lý tài chính trong các đơn vị
sự nghiệp cơng lập.............................................................................................................16
iii

1.2.2 Nội dung quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp công lập......20
1.2.3 Công cụ quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp cơng lập......................36
1.3

Các yếu tố ảnh hưởng đến quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp

công lập...........................................................................................................37
1.3.1 Các yếu tố khách quan........................................................................................37
1.3.2 Các yếu tố chủ quan.............................................................................................38
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ TÀI CHÍNH TẠI BAN QUẢN
LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG QUẬN BẮC TỪ LIÊM......................40
2.1

Giới thiệu khái quát về Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận

Bắc Từ Liêm...................................................................................................40
2.1.1 Giới thiệu về Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ
Liêm

40

2.1.2 Tổ chức bộ máy của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc
Từ Liêm..................................................................................................................................44
2.1.3 Hoạt động tài chính của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận
Bắc Từ Liêm.........................................................................................................................48
2.2

Thực trạng quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án đầu tư xây

dựng quận Bắc Từ Liêm................................................................................55
2.2.1 Lập dự toán thu chi..............................................................................................55
2.2.2 Tổ chức chấp hành dự toán thu chi...............................................................61
2.2.3 Quyết toán thu chi ngân sách ngân sách.....................................................65
2.2.4 Thực trạng phân phối kết quả hoạt động tài chính................................70
2.3

Đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án đầu tư

xây dựng quận Bắc Từ Liêm.........................................................................71
2.3.1 Những kết quả đạt được.....................................................................................71
iv


2.3.2 Những hạn chế và nguyên nhân......................................................................72
KẾT LUẬN CHƯƠNG 2..............................................................................74
CHƯƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM HOÀN THIỆN QUẢN LÝ
TÀI CHÍNH TẠI BAN QUẢN LÝ DỰ ÁN ĐẦU TƯ XÂY DỰNG QUẬN
BẮC TỪ LIÊM...............................................................................................75
3.1

Quan điểm đổi mới quản lý tài chính trong đơn vị sự nghiệp kinh tế

ở Việt Nam hiện nay......................................................................................75
3.1.1 Quan điểm chung của nhà nước......................................................................75
3.1.2 Quan điểm của Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ
Liêm 76
3.2

Giải pháp hoàn thiện quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án đầu

tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm....................................................................76
3.2.1 Hồn thiện cơng tác lập dự tốn.....................................................................76
3.2.2 Hồn thiện quản lý chi tiêu và xây dựng quy định chi tiêu nội bộ...77
3.2.3 Nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ làm cơng tác kế tốn......................78
3.2.4 Tăng cường thực hiện cơng khai tài chính và quản lý tài sản tại các
đơn vị.......................................................................................................................................79
3.3

Một số kiến nghị...................................................................................82

3.3.1 Đối với nhà nước....................................................................................................82
3.3.2 Đối với Ban QLDA đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm.....................83

v


DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
Từ viết tắt
CBCNV
ĐVSN
KCN
KSNB
NSNN
QLDA
UBND
THPT

vi

Từ nguyên nghĩa
Cán bộ cơng nhân viên
Đơn vị sự nghiệp
Khu cơng nghiệp
Kiểm sốt nội bộ
Ngân sách nhà nước
Quản lý dự án
Uỷ ban nhân dân
Trung học Phổ thông


DANH MỤC BẢNG BIỂU
Số bảng
2.1

Tên bảng
Tổng hợp nguồn thu và tình hình nộp ngân sách

Trang
59

nhà nước của BQLDA Đầu tư xây dựng Quận
2.2

Bắc Từ Liêm trong giai đoạn 2019 - 2021
Tổng hợp báo cáo thu chi hoạt động sự nghiệp và

62

sản xuất kinh doanh của BQLDA Đầu tư xây
dựng Quận Bắc Từ Liêm trong giai đoạn từ năm
2.3

2019 đến năm 2021
Dự toán thu của Ban QLDA Đầu tư Xây dựng

64

Quận Bắc Từ Liêm trong giai đoạn từ năm 2019
2.4
2.5

đến năm 2020
Thang đo các tiêu chí đánh giá
Dự tốn kế hoạch chi tại Ban QLDA Đầu tư xây

66
68

dựng Quận Bắc Từ Liêm trong giai đoạn từ năm
2.6

2019 đến năm 2021
Tổng hợp tỷ lệ hồn thành dự tốn thu sự nghiệp

76

tại Ban QLDA Đầu tư xây dựng quận Bắc Từ
2.7

Liêm trong giai đoạn từ năm 2019 đến năm 2021
Kết quả quyết toán chi của Ban QLDA Đầu tư
xây dựng quận Bắc Từ Liêm trong giai đoạn từ
năm 2019 đến năm 2021

vii

78


DANH MỤC SƠ ĐỒ, HÌNH VẼ
Số hình
2.1

Tên hình
Sơ đồ tổ chức Ban Quản lý dự án đầu tư quận

Trang
53

2.2

Bắc Từ Liêm
Kết quả đánh giá cơng tác lập dự tốn thu ngân

67

2.3

sách
Kết quả đánh giá cơng tác quyết tốn thu tại Ban

70

2.4

QLDA Đầu tư xây dựng Quận Bắc Từ Liêm
Đánh giá công tác chấp hành thu tại Ban QLDA

73

2.5

Đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm
Kết quả đánh gía cơng tác chấp hành chi tại Ban

75

2.6

QLDA Đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm
Kết quả đánh giá về công tác quyết toán thu – chi

81

của Ban QLDA Đầu tư Xây dựng quận Bắc Từ
Liêm

viii

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Tài chính các đơn vị sự nghiệp kinh tế là hệ thống các quan hệ kinh tế nảy
sinh trong quá trình phân phối các khoản tiền gắn liền với việc tạo lập và sử
dụng các quỹ tiền mặt của các đơn vị sự nghiệp kinh tế để phục vụ cho yêu cầu
sản xuất kinh doanh, trong đó, bộ máy kế tốn sẽ điều hành tồn bộ hoạt động
tài chính tại các đơn vị sự nghiệp kinh tế. Chính vì thế vai trị của việc quản lý
tài chính cũng rất quan trọng, nó tồn tại và tuân theo quy luật khách quan, và bị
chi phối bởi các mục tiêu và phương hướng kinh doanh của các đơn vị sự nghiệp
kinh tế.
Quản lý tài chính là một trong những nhiệm vụ hàng đầu trong công tác
quản lý Ban quản lý dự đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm, bao gồm lên kế
hoạch sử dụng các nguồn vốn, theo dõi và đánh giá, điều chỉnh kịp thời kế
hoạch tài chính, quản lý cơng nợ của các đối tác để từ đó thực hiện báo cáo cho
các cấp lãnh đạo… Tất cả những công việc như vậy rất cần cho nhà quản lý
trong việc hoạch định nguồn lực tài chính.
Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm là đơn vị sự nghiệp
đặc thù chuyên xây dựng các công trình chuyện dụng trên địa bàn quận Bắc Từ
Liêm. Tuy nhiên trong quá trình triển khai thực hiện cơ chế tự chủ tài chính,
cơng tác quản lý tài chính vẫn còn những vấn đề tồn tại, hạn chế ảnh hưởng đến
mục tiêu của quá trình đổi mới. Việc triển khai ở nhiều lĩnh vực còn chậm đổi
mới, nặng về tư duy bao cấp, các đơn vị chưa chủ động huy động và sử dụng có
hiệu quả nguồn lực nhà nước và xã hội để phát triển dịch vụ. Dự toán lập nhiều
khi chưa sát với thực tế dẫn đến tình trạng dự tốn thu khơng đảm bảo so với kế
hoạch đặt ra, dự toán chi phải điều chỉnh tăng, giảm các khoản mục chi cho phù
hợp với thực tế.
Nhận thức được tầm quan trọng đó, với những kiến thức đã học được ở
trường, cùng những kiến thức đã thu thập được trong thời gian công tác tại Ban

quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm, em đã lựa chọn đề tài:
“Quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ
1


Liêm” để nghiên cứu mong muốn đóng góp thiết thực cho việc hồn thiện quản
lý tài chính tại đơn vị mình đang làm việc.
2. Tổng quan tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Trong thời gian qua cũng đã có nhiều đề tài nghiên cứu liên quan đến lĩnh
vực quản lý, sử dụng vốn đầu tư đầu tư xây dựng cơ bản, về quản lý tài chính tại
Ban dự án đầu tư xây dựng cơ bản nói chung. Tuy nhiên phạm vi nghiên cứu các
đề tài này khá rộng, mang tính chất chung chung, có rất ít đề tài nghiên cứu về
quản lý tài chính tại Ban dự án đầu tư chuyên ngành, như:
- Luận văn thạc sỹ “Quản lý tài chính tại Sở xây dựng thành phố Hồ Chí
Minh” của tác giả Nguyễn Thị Hạnh năm 2018;
- Luận văn Thạc sỹ “Hoàn thiện chơ chế quản lý tài chính tại Cơng ty điện
lực Phú n” của tác giả Nguyễn Đắc Khang năm 2018;
- Luận văn Tiến sỹ “Hoàn thiện cơ chế tài chính đối với các trường đào
tạo sỹ quan quân đội” của tác giả Lại Văn Tùng năm 2018;
- Luận văn Thạc sĩ “Quản lý tài chính tại Trung tâm Hội nghị 37 hùng
vương” của tác giả Nguyễn Danh Tình năm 2020
- Luận văn Thạc sĩ “Quản lý tài chính tại Viện Chiến lược, Chính sách tài
nguyên và mơi trường” của tác giả Huỳnh Thị Bích Hằng năm 2020.
- Luận văn Thạc sĩ “Quản lý tài chính tại Ban quản lý các dự án, Đại học
Quốc Gia Hà Nội ” của tác giả Trần Hữu Bằng năm 2021.
- Luận văn Thạc sĩ “Quản lý tài chính nội bộ của Vụ tài vụ Quản trị, Kho
bạc nhà nước ” của tác giả Lê Hồng Quân năm 2022.
Qua nghiên cứu có thể thấy rằng các dự án có những đặc thù riêng cho nên
cơng tác quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án là một lĩnh vực mang nhiều đặc
thù, phức tạp của ngành. Tuy nhiên chưa có một đề tài nào nghiên cứu sâu, cụ thể

về quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án của một đơn vị sử dụng vốn ngân sách
nhà nước như tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm. Vì vậy,
việc nghiên cứu một cách đầy đủ đề tài này sẽ góp phần tiếp tục hồn thiện cơ chế
quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm- một
giải pháp để cải cách tài chính cơng.
2


3. Mục đích nghiên cứu đề tài
Đề tài nghiên cứu nhằm đạt được các mục đích sau:
- Hệ thống hóa, phân tích, luận giải và làm rõ hơn những vấn đề lý luận về
quản lý tài chính tại các đơn vị sự nghiệp kinh tế;
- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án
đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm.
- Đề xuất giải pháp và kiến nghị nhằm hồn thiện cơng tác quản lý tài
chính tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm.
4. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu
- Đối tựơng nghiên cứu: Công tác quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án
đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm.
- Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu cơng tác quản lý tài chính tại Ban quản
lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm trong giai đoạn 2019 – 2021.
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1.1 Thu thập thông tin thứ cấp
Đề tài nghiên cứu dựa trên phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện
chứng và duy vật lịch sử; Ngoài ra trong luận văn tác giả còn sử dụng các
phương pháp sau: phương pháp thống kê, phân tích, tổng hợp, so sánh và chứng
minh; phương pháp điều tra, thu thập thông tin; tổng kết kinh nghiệm để phân
tích thực trạng cơng tác quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án đầu tư xây dựng
quận Bắc Từ Liêm.
Đề tài nghiên cứu các văn bản quy phạm pháp luật, văn bản quản lý, cơng

trình khoa học và các tài liệu có liên quan để thống nhất khung lý thuyết cơ sở lý
luận về quản lý tài chính trong các đơn vị sự nghiệp cơng lập; Sau đó, xác định
các thơng tin cần thu thập, đối tượng cung cấp thông tin, địa điểm, thời gian và
phương pháp thu thập thông tin.
Phương pháp này chủ yếu được tổng hợp và sử dụng có chọn lọc các kết
quả nghiên cứu trước đây có liên quan đến đề tài, thu thập từ các nguồn có sẵn
như báo cáo của Ban QLDA Đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm qua các
3


phương pháp như: sao chụp tài liệu, tra cứu trên mạng Internet, đọc và ghi chép
thông tin...
5.1.2 Thu thập thông tin sơ cấp
Thông tin sơ cấp được thu thập thông qua việc thực hiện khảo sát thu thập
đánh giá về cơng tác quản lý tài chính của Ban QLDA Đầu tư xây dựng Quận
Bắc từ Liêm của những nhân viên hoạt động liên quan đến cơng tác quản lý tài
chình tại ban QLDA Đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm như: Ban lãnh đạo ban
QLDA, các cán bộ phòng Tài chính – kế hoạch, phịng kế tốn, phịng kiểm soát
chi (Kho bạc nhà nước). Để đánh giá một cách khách quan cơng tác lập dự tốn
thu của Ban QLDA Đầu tư xây dựng Quận Bắc Từ Liêm, nghiên cứu tiến hành
khảo sát với 25 người bao gồm: ban lãnh đạo Ban QLDA quận Bắc Từ Liêm,
các cán bộ thuộc tổ tài chính kế tốn và cán bộ kho bạc nhà nước tại Quận Bắc
Từ Liêm.
- Nội dung câu hỏi điều tra liên quan trực tiếp đến công tác quản lý tài
chính tại đơn vị bao gồm: cơng tác lập dự tốn, chấp hành dự tốn, quyết tốn,
cơng tác thanh tra, kiểm tra thông qua các nội dung thời gian lập dự tốn, quyết
tốn; cơng tác quản lý thu ngân sách, công tác chấp hành chi ngân sách, đối
chiếu sổ sách...
Căn cứ vào đánh giá và nhận xét của cán bộ công nhân viên tác giả sẽ
tổng hợp lại và phân tích đánh giá về thực trạng cơng tác quản lý tài chính của

các đơn vị, từ đó phân tích và đưa ra ưu điểm và hạn chế trong công tác quản lý
tài chính.
- Các tài liệu thứ cấp sau khi thu thập được hệ thống hoá theo các nội
dung nghiên cứu để đưa vào luận văn. Tài liệu sơ cấp điều tra được tổng hợp xử
lý dữ liệu trên bảng Excel.
5.2 Phương pháp tổng hợp thông tin
- Nội dung và nguồn thu thập số liệu: Thu thập từ các quyết định giao chỉ
tiêu kế hoạch, ngân sách của Ban QLDA đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm,
báo cáo tài chính, tổng hợp tình hình kinh phí và quyết tốn kinh phí hàng năm.
4


- Sau khi thu thập được các thông tin, tác giả sẽ tiến hành phân loại, sắp
xếp thông tin theo các tiêu chí khác nhau phù hợp với mục tiêu nghiên cứu của
luận văn. Đối với các thông tin là số liệu thì tác giả tiến hành lập các bảng biểu
chia theo từng nội dung cụ thể, dùng phần mềm MS Excel để tổng hợp, tính tốn
kết làm căn cứ để đánh giá, minh chứng cho các nghiên cứu và là cơ sở để đề
xuất các giải pháp quản lý.
5.3 Phương pháp tổng hợp thông tin
- Nội dung và nguồn thu thập số liệu: Thu thập từ các quyết định giao chỉ
tiêu kế hoạch, ngân sách của Ban QLDA đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm,
báo cáo tài chính, tổng hợp tình hình kinh phí và quyết tốn kinh phí hàng năm.
- Sau khi thu thập được các thơng tin, tác giả sẽ tiến hành phân loại, sắp
xếp thông tin theo các tiêu chí khác nhau phù hợp với mục tiêu nghiên cứu của
luận văn. Đối với các thông tin là số liệu thì tác giả tiến hành lập các bảng biểu
chia theo từng nội dung cụ thể, dùng phần mềm MS Excel để tổng hợp, tính tốn
kết làm căn cứ để đánh giá, minh chứng cho các nghiên cứu và là cơ sở để đề
xuất các giải pháp quản lý.
5.4 Phương pháp phân tích thơng tin
Phân tích là thao tác tách một chỉnh thể thành các yếu tố, các thành phần

để xác định vị trí và vai trị của từng yếu tố trong chỉnh thể đó; nói cách khác
phân tích là phương pháp đi từ kết quả lên đến nguyên nhân, nguyên lý, nên nó
là phương pháp nghiên cứu điều tra.
Một số phương pháp phân tích đã sử dụng cụ thể như sau:
- Phương pháp thống kê kinh tế
Thực hiện thông qua việc sử dụng số tuyệt đối, số bình quân, số tối đa, số
tối thiểu. Phương pháp này tập trung vào khai thác, đánh giá, phân tích số liệu
về quản lý tài chính của Ban QLDA Đầu tư xây dựng Quận Bắc Từ Liêm giai
đoạn 2019 - 2021, đồng thời loại bỏ những tài liệu, số liệu khơng cần thiết và
thiếu chính xác.
- Phương pháp tính toán so sánh
5


Sau khi tính tốn số liệu ta tiến hành so sánh số liệu giữa các năm. Các số
liệu tác giả thu thập được sẽ được sắp xếp một cách logic theo trình tự thời gian
và đưa về cùng một thời điểm khi so sánh.
Áp dụng phương pháp này, tác giả sẽ sử dụng các hàm cơ bản trong phần
mềm excel để tính tốn các mức độ biến động như xác định tỷ trọng của chỉ tiêu
nghiên cứu, dùng chỉ tiêu tuyệt đối và tương đối để xem xét tốc độ tăng, giảm
của năm sau so với năm trước... Lập bảng phân tích so sánh qua các năm xem
mức độ tăng, giảm và phân tích nguyên nhân của sự tăng, giảm đó. Từ đó đưa ra
được những nhận xét, đánh giá thơng qua kết quả tổng hợp và tính tốn số liệu.
Từ những nhận xét đánh giá đưa ra các kết luận về: những thuận lợi, khó khăn;
những ưu điểm, nhược điểm còn tồn tại.
6. Kết cấu luận văn
Đề tài gồm phần mở đầu, phần nội dung chính và phần kết luận, trong
đó phần nội dung chính được kết cấu thành 3 chương, cụ thể là:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận về quản lý tài chính tại đơn vị sự nghiệp kinh
tế.

Chương 2: Thực trạng quản lý tài chính tại Ban quản lý dự án đầu tư xây
dựng quận Bắc Từ Liêm
Chương 3: Một số giải pháp nhằm hoàn thiện quản lý tài chính tại Ban quản
lý dự án đầu tư xây dựng quận Bắc Từ Liêm.

6


CHƯƠNG I: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ TÀI CHÍNH
TẠI ĐƠN VỊ SỰ NGHIỆP KINH TẾ
1.1 Khái quát chung về đơn vị sự nghiệp công lập
1.1.1 Khái niệm đơn vị sự nghiệp công lập
“Nhà nước thiết lập hệ thống đơn vị sự nghiệp (ĐVSN) để đảm nhận nhiệm
vụ cung cấp các dịch vụ công trong các ngành, lĩnh vực, trong đó, các đơn vị
hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, y tế, khoa học và công nghệ, văn hóa, thể
thao chiếm số lượng lớn. Đơn vị sự nghiệp công lập được xác định là bộ phận
cấu thành bộ máy cơ quan nhà nước và chịu sự quản lý nhà nước cả về tổ chức
cũng như hoạt động. Theo Luật Viên chức số 58/2010/QH12, đơn vị sự nghiệp
công lập là tổ chức do cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính trị,
tổ chức chính trị - xã hội thành lập theo quy định của pháp luật, có tư cách pháp
nhân, cung cấp dịch vụ cơng, phục vụ quản lý nhà nước.”
Đơn vị sự nghiệp công lập được nhận diện thông qua các yếu tố sau đây:
- Được thành lập bởi cơ quan có thẩm quyền của Nhà nước, tổ chức chính
trị, tổ chức chính trị - xã hội theo trình tự, thủ tục pháp luật quy định
- Là bộ phận cấu thành trong tổ chức bộ máy của cơ quan nhà nước, tổ chức
chính trị, tổ chức chính trị - xã hội.
- Có tư cách pháp nhân.
- Cung cấp dịch vụ công, phục vụ quản lý nhà nước.
“- Viên chức là lực lượng lao động chủ yếu, bảo đảm cho việc thực hiện
chức năng, nhiệm vụ của đơn vị. Trong đó, đặc trưng của đơn vị sự nghiệp để

phân biệt với cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp ngồi cơng lập và
các cơ quan, tổ chức khác là vị trí pháp lý, tính chất hoạt động và đội ngũ viên
chức.”
“Các đơn vị sự nghiệp được các cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ
chức chính trị - xã hội thành lập theo trình tự, thủ tục chặt chẽ và là bộ phận cấu
thành trong cơ cấu tổ chức cơ quan nhà nước nhưng không mang quyền lực nhà
7


nước, khơng có chức năng quản lý nhà nước như: Xây dựng thể chế, thanh tra,
xử lý vi phạm hành chính... Các đơn vị sự nghiệp cơng lập bình đẳng với các tổ
chức, cá nhân trong quan hệ cung cấp dịch vụ công.”
1.1.2 Đặc điểm của đơn vị sự nghiệp cơng lập
Đơn vị sự nghiệp cơng lập có những đặc trưng cơ bản sau:
Thứ nhất, ĐVSN công lập là một tổ chức hoạt động theo nguyên tắc phục
vụ xã hội, khơng vì mục đích kiếm lời.
“Trong nền kinh tế thị trường, các sản phẩm, dịch vụ do hoạt động sự
nghiệp tạo ra đều có thể trở thành hàng hóa cung ứng cho mọi thành phần trong
xã hội. Việc cung ứng các hàng hóa này cho thị trường chủ yếu khơng vì mục
đích lợi nhuận như hoạt động sản xuất kinh doanh. Nhà nước tổ chức, duy trì và
tài trợ cho các hoạt động sự nghiệp để cung cấp những sản phẩm, dịch vụ cho thị
trường trước hết nhằm thực hiện vai trò của Nhà nước trong việc phân phối lại
thu nhập và thực hiện các chính sách phúc lợi cơng cộng khi can thiệp vào thị
trường.”
Thứ hai, sản phẩm của các ĐVSN công lập là sản phẩm mang lại lợi ích
chung có tính bền vững và gắn bó hữu cơ với quá trình tạo ra của cải vật chất và
giá trị tinh thần.
“Sản phẩm, dịch vụ do hoạt động sự nghiệp tạo ra chủ yếu là những giá trị
về tri thức, văn hóa, phát minh, sức khỏe, đạo đức, các giá trị xã hội... Đây là
những sản phẩm vơ hình và có thể dùng chung cho nhiều người, cho nhiều đối

tượng trên phạm vi rộng. Nhìn chung, đại bộ phận các sản phẩm của đơn vị sự
nghiệp là sản phẩm có tính phục vụ khơng chỉ bó hẹp trong một ngành hoặc một
lĩnh vực nhất định mà những sản phẩm đó khi tiêu dùng thường có tác dụng lan
tỏa trực tiếp.”
Mặt khác sản phẩm của các hoạt động sự nghiệp chủ yếu tạo ra các “hàng
hóa cơng cộng” ở dạng vật chất và phi vật chất, phục vụ trực tiếp hoặc gián tiếp
quá trình tái sản xuất xã hội. Hàng hóa cơng cộng có hai đặc điểm là “khơng loại
trừ” và “khơng tranh giành”. Nói cách khác, đó là những hàng hóa mà khơng ai
có thể loại trừ những người tiêu dùng khác ra khỏi việc sử dụng nó và tiêu dùng
8


của người này không loại trừ việc tiêu dùng của người khác. Việc sử dụng
những “hàng hóa cơng cộng” do hoạt động sự nghiệp tạo ra làm cho quá trình
sản xuất của cải vật chất được thuận lợi và ngày càng đạt hiệu quả cao.
Thứ ba, hoạt động sự nghiệp trong các ĐVSN công lập luôn gắn liền và bị
chi phối bởi các chương trình phát triển kinh tế, xã hội của Nhà nước.
“Với chức năng của mình, Chính phủ ln tổ chức, duy trì và đảm bảo hoạt
động sự nghiệp để thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội. Để thực
hiện những mục tiêu kinh tế, xã hội nhất định, Chính phủ tổ chức các chương
trình mục tiêu quốc gia như nơng thơn mới, xóa đói giảm nghèo... Những
chương trình mục tiêu quốc gia này chỉ có Nhà nước với vai trị của mình mới
có thể thực hiện một cách triệt để và có hiệu quả. Nếu để tư nhân thực hiện, mục
tiêu lợi nhuận có thể lấn át mục tiêu xã hội và dẫn đến hạn chế việc tiêu dùng
sản phẩm hoạt động sự nghiệp từ đó kìm hãm sự phát triển của xã hội.”
1.1.3 Phân loại đơn vị sự nghiệp công lập
“Các đơn vị sự nghiệp công lập không chỉ đông đảo về số lượng, mà cịn đa
dạng về loại hình, lĩnh vực hoạt động. Do vậy, việc phân loại đơn vị sự nghiệp
công lập rất phức tạp tùy theo tiêu chí phân loại.”
- Xét dưới góc độ vị trí pháp lý, đơn vị sự nghiệp cơng lập có thể chia thành

05 loại sau:
“+ ĐVSN thuộc Bộ, cơ quan ngang Bộ: bao gồm các đơn vị sự nghiệp công
lập được quy định tại các Nghị định quy định chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn
và cơ cấu tổ chức của từng Bộ, cơ quan ngang Bộ (như các đơn vị nghiên cứu
chiến lược, chính sách về ngành, lĩnh vực; báo; tạp chí; trung tâm thơng tin hoặc
tin học; trường hoặc trung tâm đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức;
học viện) và các đơn vị sự nghiệp công lập trong danh sách ban hành kèm theo
quyết định của Thủ tướng Chính phủ.”
+ ĐVSN thuộc Tổng cục, Cục.
+ ĐVSN thuộc Ủy ban nhân dân (UBND) cấp tỉnh như Đài phát thanh truyền hình tỉnh, các trường Cao đẳng trực thuộc UBND tỉnh...
9


“+ ĐVSN thuộc cơ quan chuyên môn của Ủy ban nhân dân cấp tỉnh như
các bệnh viện trực thuộc Sở y tế, các trường THPT trực thuộc Sở Giáo dục - đào
tạo, các ĐVSN thuộc Sở Khoa học công nghệ, Sở Văn hoá thể dục thể thao...”
+ ĐVSN thuộc Ủy ban nhân dân cấp huyện như Đài phát thanh truyền hình
địa phương, các trường học...
“- Căn cứ vào từng lĩnh vực hoạt động sự nghiệp cụ thể, ĐVSN công lập có
thể trong các lĩnh vực như giáo dục, đào tạo, y tế, nghiên cứu khoa học, văn hoá,
thể dục thể thao, du lịch, lao động - thương binh và xã hội, thông tin truyền
thông và các lĩnh vực sự nghiệp khác được pháp luật quy định.”
- Căn cứ vào mức độ tự chủ tài chính:
Nghị định 60/2021/NĐ-CP ngày 21/06/2021 của Chính phủ quy định cơ chế tự
chủ của ĐVSN cơng lập đã chia ĐVSN công lập thành 04 loại:
- ĐVSN công tự bảo đảm chi thường xuyên và chi đầu tư
- ĐVSN công tự bảo đảm chi thường xuyên
- ĐVSN công tự bảo đảm một phần chi thường xuyên (do giá, phí dịch
vụ sự nghiệp cơng chưa kết cấu đủ chi phí, được Nhà nước đặt hàng,
giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ sự nghiệp cơng theo giá, phí chưa

tính đủ chi phí).
- ĐVSN cơng do Nhà nước bảo đảm chi thường xuyên (theo chức
năng, nhiệm vụ được cấp có thẩm quyền giao, khơng có nguồn thu
hoặc nguồn thu thấp).
1.1.4 Hoạt động tài chính của đơn vị sự nghiệp cơng lập
“Đối với các đơn vị sự nghiệp thì nguồn tài chính bao gồm có 03 nguồn
chính là từ ngân sách nhà nước; nguồn thu sự nghiệp của đơn vị hay là thu từ
các hoạt động cung ứng dịch vụ công và nguồn khác như viện trợ, vay nợ, quà
biếu, tặng. Dưới đây là nội dung chi tiết hoạt động tài chính của đơn vị sự
nghiệp cơng nghiệp
1.1.4.1 Hoạt động thu
Nguồn từ ngân sách nhà nước
10