Ghép da vạt siêu mỏng bằng vi phẫu tái tạo khuôn mặt: Hy vọng của người bỏng vùng mặt doc

Ghép da vạt siêu mỏng bằng vi phẫu tái tạo
khuôn mặt:
Hy vọng của người bỏng vùng mặt
Vừa qua, tại Viện Bỏng Quốc gia, lần đầu tiên các bác sĩ đã thực
hiện thành công trường hợp tái tạo gần như toàn bộ khuôn mặt
bằng da tự thân. Thành công này không chỉ được các chuyên gia
Nhật Bản đánh giá cao mà còn khẳng định ở tầm quốc tế và
chứng minh một điều ngược lại, khi có tác giả trên thế giới đã
từng công bố rằng, trên cơ thể không có vạt da tự thân nào đủ
rộng để tái tạo lại toàn bộ khuôn mặt.
May mắn của một bệnh nhân
Châu A Dũng là con trai cả của vợ chồng anh Châu A Tàu ở xã
Sa Pả, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Năm học lớp 9 (năm 2009),
Dũng được chọn vào đội tuyển thi học sinh giỏi môn Hóa học
của Trường Phổ thông Dân tộc nội trú Sa Pa. Tối ngày
26/11/2009, khi em cùng 2 bạn học thực hành trong phòng thí
nghiệm thì tai nạn xảy ra. Dũng bị bỏng nặng toàn bộ khuôn
mặt, cổ và vùng ngực. Sau nhiều ngày điều trị, vết thương đã
lành, nhưng khuôn mặt Dũng bị biến dạng do sẹo co kéo, cả
mảng ngực bị sẹo lồi, một bàn tay trái co rút. Do mặc cảm nên
Dũng đã nghỉ học từ đó đến nay.


Ca phẫu thuật thẩm mỹ cho bệnh
nhân bỏng tại Viện bỏng Quốc gia.
Ảnh: VB
Đầu năm 2011, Dũng đã được các bác sĩ ở khoa Phẫu thuật tạo
hình thẩm mỹ - Viện Bỏng Quốc gia thực hiện phẫu thuật ghép
da vạt siêu mỏng giải phóng sẹo co kéo vùng cổ. Hiện nay, vùng
cổ của Dũng đã trở lại hoạt động bình thường. Lần này, Dũng đã
được ghép da vạt siêu mỏng tự thân để tái tạo lại khuôn mặt.

GS.TS. Lê Năm - Giám đốc Viện Bỏng Quốc gia cho biết,
những biến dạng vùng mặt do bỏng acid, bỏng hóa chất hoặc
bỏng lửa gây biến dạng khuôn mặt làm cho bệnh nhân mặc cảm
và khó quay lại với cuộc sống bình thường.

Trước đây, đã có tác giả trên thế giới cho rằng, trên cơ thể
không có vạt da tự thân nào đủ rộng để tái tạo lại toàn bộ khuôn
mặt nên ghép mặt lấy từ người đã khuất là cách lựa chọn tốt
nhất. Tuy nhiên, cách làm này có thể gặp phải những phản đối từ
dư luận xã hội và chính những người được ghép mặt cũng từ
chối do phải sử dụng thuốc chống thải ghép suốt đời và ảnh
hưởng đến tuổi thọ. Với trường hợp của Dũng, đây là ca đầu tiên
ghép gần như toàn bộ khuôn mặt bằng vạt da siêu mỏng tự thân
ở Việt Nam thành công. Sau ghép 2 tuần, vùng da ghép đã có
những tiến bộ rõ rệt, các vết khâu đã lành miệng, da mặt có màu
sắc hồng hào, cơ mặt cử động linh hoạt, há được miệng và nói
tương đối rõ.
Ghép da vạt siêu mỏng tự thân và những ưu việt
TS. Vũ Quang Vinh - Phó Chủ nhiệm khoa Phẫu thuật tạo hình
thẩm mỹ - Viện Bỏng Quốc gia cho biết, để tái tạo toàn bộ
khuôn mặt bệnh nhân bị di chứng bỏng cần hội tụ các tiêu
chuẩn: vạt phải rộng, mỏng, lân cận tổn khuyết để có cùng màu
sắc và cấu trúc. Do vậy, các bác sĩ phải tìm kiếm các nguồn
mạch máu trên da vùng lưng và để tạo vạt rộng phải sử dụng hai
hoặc ba nguồn mạch máu cấp màu cho da. Các mạch được sử
dụng có đường kính rất nhỏ từ 0,6- 0,9mm, thường không hằng
định nên phải tìm kiếm, tính toán khả năng cấp máu để bảo đảm
thành công.

Khuôn mặt Châu A Dũng trước và sau phẫu
thuật.
Điều này đã gây không ít áp lực cho bác sĩ phẫu thuật vì thật
khó hình dung điều gì sẽ xảy ra nếu cắt toàn bộ sẹo trên khuôn
mặt mà vạt da ghép không đủ và không có mạch máu nối nuôi
dưỡng. Đối với trường hợp của Dũng, các bác sĩ đã lấy vạt da
lưng bên phải theo hình chữ U với kích thước khoảng 29x14cm
cùng với mạch máu nuôi, ứng dụng kỹ thuật vi phẫu để tái tạo
lại gần như toàn bộ khuôn mặt. Ca phẫu thuật kéo dài 8h đồng
hồ.

So với ghép da mặt từ tử thi, sử dụng chất liệu tự thân có nhiều
ưu điểm, người bệnh không phải sử dụng thuốc chống thải ghép,
không phải đối diện với nguy cơ nhiễm khuẩn. Chất liệu tự thân
sẽ tương thích với phần da được ghép, người bệnh có nhiều cơ
hội trở lại với cuộc sống bình thường mà không phải sử dụng bất
cứ sự chăm sóc đặc biệt nào.

Sau thành công của ca ghép, anh Châu A Tàu, bố của Dũng cho
biết, so với trước ghép da mặt tự thân, khuôn mặt của Dũng giờ
trông đã dễ nhìn hơn rất nhiều, đúng là “một trời một vực”. Mặc
dù các phần cơ bản để tái tạo khuôn mặt Dũng đã hoàn thành
nhưng theo các bác sĩ, Dũng sẽ còn phải sửa lại viền môi, chỉnh
lại mũi để khuôn mặt nhẹ nhõm hơn. Hy vọng, trong thời gian
ngắn nữa, Dũng sẽ lại được cắp sách đến trường.

Kể từ khi ra đời, công nghệ vi phẫu
được coi là phép màu c
ủa y học hiện đại
và là phương pháp tiên tiến nhất trong

phẫu thuật tạo hình. Nó tạo ra các bước
tiến mới mà các công nghệ cũ khó có
thể làm được với những dụng cụ chuyên
dụng, tinh vi. Các bác sĩ có thể ghép lớp
da mỏng từ 3-5mm và rộng, nối những
mạch máu nhỏ có đường kính dưới
2mm, bổ sung thêm nguồn cấp máu cho
vạt da được ghép. Vạt da được cấy có
mạch máu lưu thông nên có màu sắc
bình thường giống những vùng da xung
quanh. Ngoài ra, vi phẫu còn được thực
hiện để ghép các bó sợi thần kinh, cơ…
và được thực hiện trong nhiều chuyên
ngành khác nhau như ngoại khoa, nam
khoa, chấn thương chỉnh hình, tạo hình
thẩm mỹ…