Thuốc ngủ - Dùng sao cho an toàn? pot

Thuốc ngủ - Dùng sao cho an
toàn?
Ai cũng biết thuốc ngủ là thuốc giúp chúng ta đi vào gi
ấc
ngủ khi bị mất ngủ. Tuy nhiên, có ph
ải ai cũng có thể sử
dụng thuốc ngủ hay không và sử dụng thuốc ngủ như th
ế
nào cho an toàn, hợp lý và hiệu quả thì lại chưa được ngư
ời
sử dụng quan tâm một cách đầy đủ.
Cùng với sự phát triển của xã h
ội, những áp lực về vấn đề học
hành, công việc cũng như gia đình đối với mỗi người ng
ày càng
tăng lên dẫn đến ngày càng nhiều những trư
ờng hợp bị rối loạn
giấc ngủ, mà hay gặp nhất là mất ngủ. Giấc ngủ tự nhiên c
ủa con
người không phải là sự ngừng hoạt động hoàn toàn mà nó là m
ột
dạng hoạt động đặc biệt của cơ thể, giúp phục hồi năng lư
ợng
tiêu hao khi thức. Do vậy, khi mất ngủ kéo dài s
ẽ gây ra sự suy
sụp về thể chất lẫn tinh thần và đòi h
ỏi phải có những biện pháp
để khôi phục giấc ngủ.
Mất ngủ
Có nhi
ều cách để phân loại mất ngủ. Nếu chia theo thời gian có

2 loại: mất ngủ tạm thời (1-2 ngày) và m
ất ngủ mạn tính. Nếu
chia theo giai đoạn giấc ngủ thì có m
ất ngủ đầu giấc (khó bắt
đầu giấc ngủ), mất ngủ giữa giấc (khó duy trì giấc ngủ) và m
ất
ngủ cuối giấc (thức dậy sớm).
Mất ngủ có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Một số ngư
ời
b
ị mất ngủ do tác động của ngoại cảnh (tiếng ồn, lạ chỗ, du lịch
đến nơi có múi giờ thay đổi) hay do thói quen ăn u
ống không
h
ợp lý (ăn no quá hoặc đói quá). Việc sử dụng các chất kích
thích (chè, cà phê), m
ột số loại thuốc (thuốc điều trị trầm cảm,
thuốc kích thích thần kinh trung ương…) c
ũng gây mất ngủ.
Nhiều trường hợp bị mất ngủ do phiền muộn, stress hay
tình
trạng bệnh lý.
Khi nào cần gặp bác sĩ?
Nếu mất ngủ do những tác động b
ên ngoài, do thói quen ăn
uống, do sử dụng thuốc, chất kích thích thì nên lo
ại bỏ những
yếu tố tác động đó.
Nếu chỉ mất ngủ 1-2 đêm, vi
ệc uống thuốc ngủ có thể giải quyết

tốt tình trạng này. Khi b
ị sang chấn tinh thần nặng nề hoặc căng
th
ẳng, thuốc ngủ có thể thích hợp trong một thời gian ngắn
nhằm giúp chúng ta vượt qua căng thẳng và tránh các h
ậu quả về
tâm lý sau một đêm không ngủ.
Nhưng nếu mất ngủ kéo dài (trên 1 tuần) thì nên đ
ến gặp bác sĩ
để tìm ra nguyên nhân mất ngủ và được tư v
ấn biện pháp điều trị
hợp lý, không nên tự ý sử dụng thuốc ngủ kéo d
ài theo kinh
nghiệm. Chỉ sử dụng thuốc ngủ khi không còn bi
ện pháp điều trị
nào khác.


Thuốc ngủ có thể gây rối loạn về tuần
hoàn và hô hấp.
Tác hại của thuốc ngủ
Thu
ốc ngủ giúp khôi phục giấc ngủ nhanh, tạo giấc ngủ sâu
nhưng thường là ngủ mê mệt và sau khi tỉnh dậy ngư
ời bệnh
thường cảm thấy đầu óc nặng nề, đau đầu và mỏi người. Ngo
ài
những hậu quả có thể thấy ngay đó thì thuốc ngủ còn có r
ất
nhiều tác dụng không mong muốn khác. Chính vì v

ậy, đa số các
loại thuốc ngủ đều là thuốc phải kê đơn và chỉ đư
ợc sử dụng khi
có chỉ định của bác sĩ. Ngay cả với một số thuốc không cần k
ê
đơn (như thuốc ngủ từ thảo dư
ợc chẳng hạn) cũng không có
nghĩa là những thuốc đó an toàn.
Đa số thuốc ngủ (bacbiturat, benzodiazepine) khi d
ùng kéo dài
sẽ gây “lờn” thuốc, người bệnh dùng li
ều hiện tại không có tác
dụng mà phải tăng liều liên tục. Các thuốc này cũng có th
ể gây
nghiện cho bệnh nhân nếu sử dụng không đúng chỉ định nh
ư
dùng quá liều hay dùng quá th
ời gian; bệnh nhân bị phụ thuộc
vào thuốc, không có thuốc thì không thể ngủ lại đư
ợc. Nếu
ng
ừng thuốc đột ngột, sẽ gây hội chứng cai thuốc: đau đầu,
chóng mặt, dễ bị kích thích, mất ngủ, run cơ, đau nhức x
ương
khớp… Để tránh hiện tượng này thì không nên dùng thu
ốc kéo
dài, phải có thời gian nghỉ trong khi dùng thu
ốc, khi ngừng
thuốc cần giảm liều từ từ.
Thuốc ngủ được chuyển hóa ở gan và bài tiết qua thận; vì v

ậy,
nếu chức năng gan, thận càng suy y
ếu, thuốc ngủ sẽ tồn tại trong
cơ thể càng lâu. Do đó người cao tuổi hoặc ngư
ời có tiền sử mắc
bệnh gan, thận nên hạn chế dùng loại dược phẩm này. Và ch
ỉ
nên dùng liều thấp, không dùng kéo dài.
Thuốc ngủ gây ức chế hô hấp và d
ễ gây rối loạn hô hấp, rất nguy
hi
ểm với những bệnh nhân có bệnh về hô hấp (bệnh phổi mạn
tính, bèo phì…).
Thu
ốc ngủ đa số đều gây hại cho thai nhi khi sử dụng cho phụ
nữ có thai, một số thuốc còn gây dị dạng, quái thai. Theo nghi
ên
cứu của các nhà khoa h
ọc Mỹ, những đứa trẻ sinh ra bởi những
bà mẹ lạm dụng thuốc ngủ có chỉ số IQ thấp hơn nhi
ều những
đứa trẻ bình thường cùng lứa tuổi. Trung bình c
ứ 10 trẻ em bị
tác động bởi việc người mẹ lạm dụng thuốc ngủ, thì có ít nh
ất
một trẻ bị mắc chứng tự kỷ, ngoài ra còn có nhiều nguy cơ m
ắc
các chứng bệnh khác chẳng hạn như: đ
ộng kinh, bệnh đau nửa
đầu

Mất ngủ là biểu hiện của một bệnh nào đó, chứ không phải l
à
nguyên nhân. S
ử dụng thuốc ngủ chỉ giúp điều trị triệu chứng,
không giúp tìm ra nguyên nhân của bệnh. Hơn n
ữa, việc sử dụng
thuốc ngủ không hợp lý còn dẫn đến những hậu quả vô c
ùng
nghiêm trọng. Do vậy, muốn có giấc ngủ ngon, người bệnh n
ên
đến gặp bác sĩ để có được liệu pháp điều trị hiệu quả.