Thuốc sát trùng và kháng khuẩn miệng - họng pptx

Thuốc sát trùng và kháng khuẩn
miệng - họng
Vì sao cần giữ vệ sinh và sát trùng miệng họng?
Virus gây bệnh cúm được gọi là “sát thủ vô hình” vì ngoài kích thư
ớc
cực nhỏ, virus cúm còn thường xuyên bi
ến đổi để tạo ra nhiều chủng loại
virus khác nhau, gây trở ngại trong việc điều chế vắc-xin phòng b
ệnh
cúm. Ngư
ời ta có thể kể H1N1, H2N2, H3N2, H5N1, H9N2, H7N7,
H1N2, H4N6, H1N7… gây dịch bệnh trên ngư
ời, lợn, ngựa. Rồi chính
các virus này tùy theo điều kiện và môi trường sống mà có th
ể kết hợp
cho ra nhiều chủng virus cúm với kết hợp H-N m
ới. Bệnh lây lan qua
đường hô hấp khi tiếp xúc với người bị cúm A/H1N1 hoặc ngư
ời có biểu
hiện sốt, ho, đau họng, hắt hơi nhất là khi không gian ti
ếp xúc chật hẹp
không thông thoáng. Như vậy, việc giữ vệ sinh và sát trùng mi
ệng họng,
đường hô hấp và đeo khẩu trang cũng góp phần hạn chế lây lan bệnh.
Các thuốc thông thường sát trùng miệng họng
Viên ngậm chứa các dược chất cổ điển: thông thường nhất là tinh d
ầu
bay hơi của các loại dược thảo quen thuộc như: bạc hà, khuynh diệp

hoặc dưới dạng tinh chất như: menthol, eucalyptol. Dùng riêng l
ẻ hoặc

kết hợp với các chất kháng khuẩn thông thường nh
ư: benzalkonium,
boric acid, biclotymol… Các loại viên ngậm dược thảo thường đư
ợc
dùng để phụ trị trong các bệnh nhiễm trùng hầu - họng, viêm mi
ệng,
viêm thanh quản, các thương tổn vùng miệng do bị trầy sướt…
Viên ngậm chứa kháng sinh và thuốc tê: kháng sinh cổ điển quen d
ùng
từ nhiều thập niên trước đây là tyrothricine, bacitracine k
ết hợp với một
chất gây tê giảm đau như lidocaine dùng trị viêm đau đường hô hấp trên.

Dung dịch hoặc gel sát trùng: dùng để vệ sinh răng miệng, sát tr
ùng,
khử mùi hôi cho miệng, răng, hầu. Các thuốc này thư
ờng pha một, hai
muỗng canh trong 100ml nước ấm để súc miệng hoặc dùng g
ạc thoa gel
rồi rơ miệng.
Thuốc phun sương (spray): thuốc được
phun vào miệng để sát trùng, hỗ trợ điều
trị các chứng bệnh viêm nhiễm trùng khu
trú nơi xoang miệng, vùng hầu - họng.
Thuốc gel trị nấm: chứa chất kháng nấm
nhóm azole như miconazole, dùng trị
nhiễm nấm candida ở khoang miệng -
hầu.
Thuốc nhỏ tai, nhỏ mũi: việc điều trị đầu tiên là chống tình tr
ạng nghẹt

mũi bằng cách nhỏ nư
ớc huyết thanh sinh lý, hoặc các dung dịch có
chứa kháng sinh. Tùy theo kết quả xét nghiệm mà các thuốc khác đư
ợc
dùng phối hợp như: thu
ốc kháng sinh, thuốc chống dị ứng, bổ sung vi
lượng tố…
Điều trị tại chỗ với thuốc nhỏ mũi, thuốc phun sương vào m
ũi để thông
mũi cũng như dùng kháng sinh, kháng viêm. Các tình trạng vi
êm xoang

Sát trùng miệng - họng có
thể hạn chế lây lan cúm.
nặng cần được điều trị tại các trung tâm tai mũi họng (TMH).
Các thuốc sát trùng nhỏ tai chống nhiễm khuẩn ngày nay thường d
ùng
các loại kháng sinh mới như: ciprofloxacin, rifamycine ho
ặc công thức
nhỏ tai chống sưng viêm, nhiễm trùng cổ điển như chloramphenicol k
ết
hợp chất corticoid là dexamethasone.
Vài lưu ý khi dùng thuốc TMH
Không nên lạm dụng kháng sinh: theo một thống kê tại Pháp th
ì hàng
năm có 8-9 triệu ca bệnh TMH đư
ợc điều trị bằng kháng sinh, trong đó
có 75% trở nên vô ích vì nguyên nhân bệnh do virus, chỉ có 10-
25%
viêm họng người lớn (25-40% ở trẻ em) là do vi khuẩn nhất l

à
streptococcus nhóm A gây ra và cần đư
ợc sử dụng kháng sinh kịp thời
đ
ể tránh bệnh thấp tim cho trẻ em. Để giúp chẩn đoán xác định sớm vi
khuẩn này, tại Hoa Kỳ, người ta đã chế tạo một test chẩn đoán nhanh g
ọi
là Strep test (Santé 11-2001). Các kháng sinh m
ạnh đặc trị nhiễm vi
khuẩn TMH nên tuân theo chỉ định của thầy thuốc.
Trường hợp viêm họng do virus (như tăng bạch cầu đơn nhân nhi
ễm
khuẩn mononucleose infectieuse…) thì việc nghỉ ngơi là cần thiết, c
ùng
với việc dùng các thuốc thông thư
ờng giảm đau, hạ sốt, các loại thuốc trị
viêm họng dùng tại chỗ (thuốc viên ngậm chứa kháng sinh và gi
ảm đau,
nước súc miệng sát trùng đường hô hấp trên, thuốc spray vào h
ọng…).
Nên dùng thuốc ngay khi các triệu chứng mới khởi phát và nếu chỉ đ
ơn
thuần là viêm họng thì việc uống sữa ấm hoặc nư
ớc chanh nóng với mật
ong cũng góp phần trị bệnh.
Các thuốc dạng dung dịch, rơ miệng, phun sương không nên nuốt v
ào
miệng mà nên giữ trong miệng càng lâu càng tốt, để phát huy tác d
ụng
sát trùng tại chỗ.

Như vậy, các thuốc sát trùng t
ại chỗ sẽ góp phần hỗ trợ trị các bệnh
nhiễm khuẩn đường hô hấp trên. Vi
ệc sử dụng kháng sinh hoặc các
thuốc đặc trị sẽ do thầy thuốc chỉ định.
Phòng ngừa cúm đơn giản
Để phòng ngừa nhiều chủng virus phát tri
ển gây bệnh cúm, nhiều biện
pháp phòng bệnh đơn giản được áp dụng như:
- Khi có nhiều người bị viêm họng thì nên giữ gìn v
ệ sinh mũi hầu với
các dung dịch sát trùng miệng, hầu hiện có rất nhiều trên thị trư
ờng. Nếu
viêm họng do virus thì đề phòng bội nhiễm vi khuẩn.
- Sử dụng thêm vitamin C để góp phần nâng cao sức đề kháng của cơ th
ể
với các bệnh nhiễm trùng hay nhiễm virus.
- Với trẻ em, cần đề phòng viêm họng do liên cầu khuẩn để đư
ợc điều trị
thích hợp bằng kháng sinh theo chỉ định của thầy thuốc, đề phòng h
ậu
quả thấp tim sau viêm họng.
- Sử dụng các kháng sinh hoặc thuốc sát trùng tại chỗ dưới dạng vi
ên
ngậm hoặc phun sương cũng là một biện pháp hỗ trợ phòng ng
ừa biến
chứng bội nhiễm khi viêm họng.