Tiểu luận cao học lịch sử công tác tư tưởng một số vấn đề về giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên hiện nay

Tiểu luận
Môn:

Đề tài:

Lịch sử công tác tư tưởng của Đảng

“Một số vấn đề về giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo
đức, lối sống cho sinh viên hiện nay”


Mục lục
Nội dung__________________________________________________________7
Chương 1: Khái quát được tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay___________________________________7
1.1 Cơ sở lý luận về giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh
viên Việt Nam____________________________________________________7
1.1.1 Lý tưởng cách mạng và giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống
cho sinh viên Việt Nam____________________________________________7
1.1.2 Đặc điểm của sinh viên Việt Nam________________________________9
1.2. Tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên
Việt Nam hiện nay________________________________________________10
1.2.1 Những ưu điểm đã đạt được trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo
đức, lối sống cho sinh viên Việt Nam hiên nay_________________________11
1.2.1 Những hạn chế trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống
cho sinh viên Việt Nam hiên nay____________________________________13
2.1 Yếu tố tác động những tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức,
lối sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay_____________________________14
2.1.1 Yếu tố về tư tưởng, chính trị, lý luận____________________________14
2.1.2 Những yếu tố tiêu cực ảnh hưởng đến tình hình giáo dục lý tưởng cách
mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay________________15

2.2 Nội dung cần giáo dục hiện nay cho sinh viên Việt Nam______________17
Chương 3: Ý nghĩa của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống
cho sinh viên Việt Nam hiện nay______________________________________19
3.1 Những ý nghĩa của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay________________________________19
3.2 Liên hệ với bản thân trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức,
lối sống_________________________________________________________21
Kết luận________________________________________________________23


Mở đầu
1. Lý do lựa chọn đề tài
Sau hơn 30 năm đổi mới , Việt Nam hội nhập kinh tế thế giới đã tạo điều
kiện cho các tập thể, cá nhân phát huy khả năng và thế mạnh của mình, trong đó có
lực lượng sinh viên là lớp người có trình độ, có tri thức, đầy nhiệt huyết, nhạy bén
trong việc tiếp thu cái mới. Sinh viên là lớp người chịu nhiều ảnh hưởng của cơ
chế thị trường và sự hội nhập quốc tế. Từ đây, vấn đề đặt ra là làm thế nào để
những người “chủ tương lai của đất nước” định hướng đúng đắn giá trị đạo đức và
lý tưởng cách mạng để họ vừa tiếp thu học hỏi được những giá trị tiên tiến của thế
giới đồng thời kế thừa và phát huy được những giá trị truyền thống của dân tộc, từ
đó hồn thành tốt vai trị, nhiệm vụ của mình trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ
Tổ quốc xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong bối cảnh tồn cầu hóa nhanh chóng hiện
nay.
Trước sự thay đổi của đời sống kinh tế - xã hội, thang giá trị tư tưởng của
con người cũng có nhiều biến đổi theo cả hai hướng tích cực và tiêu cực. Bên cạnh
những thuận lợi mà xu thế hội nhập thế giới mang lại, sinh viên ngày nay đang
đứng trước rất nhiều khó khăn, thách thức. Đó là một bộ phận sinh viên ít quan tâm
hoặc ngại tham gia vào các hoạt động chính trị và các hoạt động xã hội, có nhận
thức chính trị hời hợt, chưa xác định lý tưởng sống đúng đắn, coi nhẹ giá trị văn
hóa truyền thống. Một số sinh viên chạy theo lối sống thực dụng, chưa có ý thức

trong việc rèn luyện đạo đức, lối sống mới lành mạnh, nhiều giá trị đạo đức xã hội
bị đảo lộn, xuống cấp và bị quan niệm lệch lạc. Khơng ít sinh viên thiếu tinh thần
tích cực trong việc học tập và rèn luyện, không chịu phấn đấu, thiếu niềm tin, lý
tưởng sống… Có rất nhiều nguyên nhân dẫn tới hiện tượng này mà một trong


những nguyên nhân căn bản là công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối
sống chưa được quan tâm một cách đúng đắn.
Một trong những nhiệm vụ quan trọng để xây dựng giáo dục thế hệ trẻ, đặc
biệt là các thế hệ sinh viên phát triển toàn diện, “vừa hồng, vừa chuyên”, vừa có lý
tưởng cách mạng, kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ,vừa có
đạo đức trong sáng, có nǎng lực tiếp thu tinh hoa vǎn hố nhân loại, có tư duy sáng
tạo,vừa làm chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có kỹ nǎng thực hành
giỏi,vừa có sức khoẻ để xây dựng và bảo vệ Tổ quốc đó là không ngừng giáo dục
lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho họ. Xuất phát từ nhận thức trên sinh
viên chọn đề tài: “Một số vấn đề về giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống cho sinh viên hiện nay”.
2. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục đích
Sinh viên phải khái qt được tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo
đức, lối sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay có những ưu điểm, hạn chế gì. Tìm
hiểu được những yếu tố tác động đến tình hình đó, nắm được nội dung cần giáo
dục hiện nay cho sinh viên Việt Nam. Từ đó nếu ra được ý nghĩa của công tác
giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên Việt Nam và liên hệ
bản thân mình…
2.2. Nhiệm vụ
- Khái quát được tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho
sinh viên Việt Nam hiện nay có những ưu điểm, hạn chế.
- Tìm hiểu được những yếu tố tác động đến tình hình đó, nắm được nội dung cần
giáo dục hiện nay cho sinh viên Việt Nam.

- Nếu ra được ý nghĩa của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống cho sinh viên Việt Nam và liên hệ bản thân mình…
3. Phương pháp nghiên cứu


Đề tài nghiên cứu dựa trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật
biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác – Lenin, tư tưởng Hồ
Chí Minh, đường lối chủ trương chính sách, pháp luật của Đảng, Nhà nước.
Ngoài ra sử dụng một số phương pháp nghiên cứu của tâm lý học tuyên
truyền cụ thể như: phân tích - tổng hợp; lịch sử - lô gic; đối chiếu – so sánh; tra
cứu tài liệu tại phịng đọc,... để đạt được mục đích đề ra.
4. Kết cấu của tiểu luận
Ngoài phần mở đầu, kết cấu và danh mục tài liệu tham khảo; tiểu luận được
kết cấu thành ba chương như sau :
Chương 1: Khái quát được tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức,
lối sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay
Chương 2: Những yếu tố tác động đến tình hình giáo dục lý tưởng cách
mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên Việt Nam, nội dung cần giáo dục hiện nay
cho sinh viên Việt Nam.
Chương 3: Ý nghĩa của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay


Nội dung
Chương 1: Khái quát được tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức,
lối sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay
1.1 Cơ sở lý luận về giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh
viên Việt Nam
1.1.1 Lý tưởng cách mạng và giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho
sinh viên Việt Nam

Khái niệm về lý tưởng cách mạng:
- Lý tưởng là một hiện tượng của ý thức xã hội, phản ánh hiện thực khách
quan dưới dạng một mơ hình, một hình mẫu hồn thiện, vừa là mục tiêu cao cả mà
con người cần hướng tới, vừa là động lực mạnh mẽ thôi thúc con người hành động.
- Lý tưởng cách mạng:
+ Khái niệm lý tưởng cách mạng được Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc đến
trong hệ thống những tư tưởng của Người về chăm lo sự nghiệp “bồi dưỡng thế hệ
cách mạng cho đời sau”. Đạo đức cách mạng, chí khí cách mạng, 10 đường cách
mạng, Đảng cách mạng, cơng tác cách mạng, cán bộ cách mạng, tư cách người
cách mạng là những phạm trù được Hồ Chủ tịch thường xun dùng trong các bài
nói, bài viết của mình để truyền bá lý tưởng xã hội chủ nghĩa, lý tưởng cộng sản
vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước Việt Nam trước đây, cũng như
trong quá trình lãnh đạo cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân tiến lên chủ nghĩa xã
hội sau này.
+ Có thể hiểu lý tưởng cách mạng khơng tự nhiên hình thành mà nó được
hình thành từ những kết quả của những quá trình giáo dục có tính định hướng,
thơng qua những mơi trường cụ thể. Lý tưởng cách mạng mang tính tự giác, thể
hiện rõ quá trình tự giáo dục của từng cá nhân riêng lẻ. Lý tưởng cách mạng của
thanh niên - sinh viên Việt Nam không thể tách khỏi hệ lý tưởng cách mạng của
Đảng, của dân tộc Việt Nam trong từng thời kỳ lịch sử phát triển của đất nước.Nội


dung cốt lõi mà sinh viên cần nắm được đó là mục tiêu lý tưởng của toàn Đảng,
toàn dân Việt Nam chúng ta hiện nay đó là “Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh theo định hướng xã hội chủ nghĩa, dưới sự lãnh đạo của Đảng và
sự quản lý của nhà nước”, ngắn gon hơn thì đó là: “Độc lập dân tộc gắn liền với
chủ nghĩa xã hội”
+ Từ đó khẳng định: Lý tưởng cách mạng là lý tưởng cao đẹp mà sinh viên
theo đuổi, do Đảng vạch ra con đường đi tới tương lai của đất nước và dân tộc đó
là độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, xây dựng nước Việt Nam: dân giàu, nước

mạnh, dân chủ, công bằng văn minh.
Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức lối sống
- Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đước, lối sống là “sự hình thành một
cách có mục đích, có hệ thống và có kế hoạch đây là một trong những phần quan
trọng trong cơng tác giáo dục nói chung. Có thể hiểu giáo dục lý tưởng cách mạng,
đạo đước, lối sống đó là giáo dục những con người có lịng trung thành với chủ
nghiã cộng sản, có sự phát triển tồn diện, hài hòa, kết hợp một cách hữu cơ niềm
tin cộng sản chủ nghĩa với hoạt động hướng vào việc xây dựng xã hội cộng sản chủ
nghĩa” . Thực chất của giáo dục lý tưởng cách mạng nhằm phát triển toàn diện cá
nhân. Con người được giáo dục lý tưởng cách mạng là con người hoàn chỉnh, là
người hoạt động xã hội tích cực, có trình độ học vấn tồn diện, có thế giới quan
khoa học Mác xít, có đời sống nội tâm phong phú, có biểu hiện văn hóa cao, có
phẩm chất đạo đức hồn hảo, có tinh thần trách nhiệm cao trước xã hội và tập thể,
được rèn luyện về thể lực, hiểu biết rộng về thẩm mỹ, có khả năng quản lý công
việc xã hội và hành vi của mình, biết xây dựng cuộc sống khoa học, coi lao động là
nhu cầu sống và là biện pháp để tự khẳng định và phát triển năng lực một cách
sáng tạo và đầy đủ nhất.


1.1.2 Đặc điểm của sinh viên Việt Nam
Có thể hiểu sinh viên là người đang học tại các trường đại học, cao đẳng;
muốn trở thành sinh viên phải có các điều kiện: đã tốt nghiệp phổ thông trung học,
bổ túc trung học hoặc trung học chuyên nghiệp, có đủ sức khỏe để học tập và lao
động không quá 32 tuổi tính đến ngày tuyển vào (nếu là cơng nhân, bộ đội được
phép đến 35 tuổi); là công dân tốt của nước Cộng hòa Xã hội chủ nghĩa Việt Nam;
đạt điểm tuyển chọn qua các kỳ thi tuyển sinh quốc gia. Sinh viên Việt Nam là
tầng lớp người đang trưởng thành, đang chuẩn bị những hành trang nghề nghiệp
cần thiết, chín muồi về nhân cách. Tuy ngành học và học vấn có thể khác nhau,
nhưng họ là bộ phận dân cư còn rất trẻ, đại đa số từ 18 đến 25 tuổi, được xã hội
đào tạo theo hệ thống giáo dục cơ bản để trở thành nguồn nhân lực quan trọng trên

mọi lĩnh vực trong tương lai phát triển của đất nước.
Đặc điểm chung nhất của sinh viên Việt Nam:
- Đây là một bộ phận của thanh niên, có những đặc điểm chung của thanh
niên nhưng họ cũng mang trong mình những đặc điểm riêng của sinh viên.
- Sinh viên là một lực lượng năng động mà số lượng hàng năm của nó ln
thay đổi vì số người vào học các trường Đại học hay cao đẳng(gia nhập vào đội
ngũ sinh viên) ngày một đông luôn vượt quá số tốt nghiệp (ra trường).
- Họ là nhóm xã hội dễ dàng tiếp thu hệ tư tưởng này hoặc hệ tư tưởng khác
kể cả tư tưởng tích cực hoặc tiêu cực.
- Đây cũng là tầng lớp dễ nhạy cảm với xã hội, tùy theo đặc điểm môi
trường và đặc điểm nghề nghiệp mà ta có thể phân ra các nhóm và các đối tượng
thanh niên khác nhau như: thanh niên công nhân, thanh niên nông dân, thanh niên
nông thôn, thanh niên thành thị, thanh niên sinh viên, thanh niên trí thức, thanh
niên lực lượng vũ trang…
- Trình độ học vấn ngày càng cao hơn trước rất nhiều, tầm nhìn rộng, ln
nhạy cảm với thời cuộc, giàu lịng u nước, có khát vọng mau chóng đưa đất nước


vượt qua nghèo nàn, 14 lạc hậu, hăng hái tham gia xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Xã
hội chủ nghĩa.
1.2. Tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên
Việt Nam hiện nay
Nhìn vào tình hình chung thì ngồi chỉ thị 05-CT/TW của Bộ chính trị “Đẩy
mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”; thì trong
chỉ thị 31/CT-TTg của Thủ tướng chính phủ về “Tăng cường giáo dục đạo đức, lối
sống cho, học sinh, sinh viên” đã nêu: thời gian qua công tác giáo dục đạo đức, lối
sống cho học sinh, sinh viên đã đạt được những kết quả tích cực. Phần lớn học
sinh, sinh viên có đạo đức tốt, kính trọng ơng bà, cha mẹ, thầy cơ giáo, người lớn
tuổi; có tinh thần đồn kết, tích cực học tập, rèn luyện, tu dưỡng; có ý thực chấp
hành pháp luật tốt, lối sống đẹp, lành mạnh; có lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân

tộc; tham gia các hoạt động vì cộng đồng. Tuy nhiên, vẫn cịn một bộ phận học
sinh, sinh viên chưa có ý thức học tập tốt, có biểu hiện lệch chuẩn về đạo đức, lối
sống; tình trạng bạo lực học đường, tệ nạn xã hội, vi phạm pháp luật vẫn cịn diễn
ra.
Ngồi ra giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên được
thể hiện tích cực, mạnh mẽ nhất là tại các trường cao đẳng, đại học, học viện ln
được Đảng, Nhà nước, Đồn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh , Hội Sinh viên
Việt Nam , gia đình, nhà trường và toàn xã hội quan tâm, nhất là trong bối cảnh đất
nước đổi mới và hội nhập sâu rộng. Thơng qua các hình thức giáo dục tại các nhà
trường, góp phần xây dựng những thế hệ sinh viên có đạo đức, nhân cách, tri thức,
sức khoẻ, tư duy năng động và hành động sáng tạo; tiếp nối truyền thống hào hùng
của Đảng và dân tộc, nêu cao lòng yêu nước, ý thức xây dựng và bảo vệ Tổ quốc;
khơng ngại khó khăn, gian khổ, tình nguyện vì cộng đồng; có trách nhiệm với gia
đình, xã hội; có ý thức vươn lên trong học tập, lao động, lập thân, lập nghiệp, làm


giàu chính đáng, vì một nước Việt Nam “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công
bằng, văn minh”.
1.2.1 Những ưu điểm đã đạt được trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo
đức, lối sống cho sinh viên Việt Nam hiên nay
- Sinh viên được giáo dục lý tưởng cách mạng , đạo đức, lối sống cho sinh
viên tại các nhà trường có nhiều phương pháp, hình thức và nội dung khác nhau;
trong đó kể đến:
+ Sinh viên được học tập các môn khoa học xã hội và nhân văn, cốt lõi là
các mơn lý luận chính trị, bao gồm: Triết học Mác - Lênin, Kinh tế chính trị học
Mác - Lênin, Chủ nghĩa xã hội khoa học, Tư tưởng Hồ Chí Minh và mơn Đường
lối của Đảng Cộng sản Việt Nam là một trong những hình thức nổi bật nhất, giữ
vai trị quan trọng. Thơng qua học tập các mơn lý luận chính trị ; trong đó, nhà giáo
dục (giảng viên) tác động vào đối tượng giáo dục (sinh viên) để truyền thụ, luận
giải, phân tích một cách khoa học những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư

tưởng Hồ Chí Minh, đường lối cách mạng của Đảng Cộng sản Việt Nam, giúp sinh
viên tiếp thu tri thức khoa học, hình thành thế giới quan, nhân sinh quan cách
mạng; có lý tưởng, tư duy khoa học, đạo đức cách mạng, năng lực sáng tạo trong
hoạt động thực tiễn; nắm được những kiến thức căn bản, cốt lõi, quan trọng để xây
dựng cơ sở khoa học cho nhận thức và niềm tin vững chắc vào sự nghiệp cách
mạng, vào sự lựa chọn và con đường độc lập dân tộc gắn liền chủ nghĩa xã hội ở
Việt Nam.
+ Cùng với việc giảng dạy thì cơng tác thơng tin, tun truyền, qn triệt về
tình hình thế giới và trong nước, chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, định
hướng và nhiệm vụ chủ yếu của ngành giáo dục… có ý nghĩa vơ cùng to lớn đối
với việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho sinh viên. Cụ thể như sau:
Thông tin, tuyên truyền trên các phương tiện thông tin đại chúng của Nhà nước
có tính chất chung, phổ biến và có phổ rộng, bao quát nhiều nội dung của đời sống


xã hội, tác động tích cực đối với sinh viên trong việc tiếp cận thông tin, trau dồi tri
thức về những vấn đề tư tưởng - chính trị;
Thơng tin, tun truyền được thực hiện qua website, facebook, bản tin nội bộ,
tuyên truyền qua loa phóng thanh, các cuộc thi… trực tiếp, cụ thể và phù hợp điều
kiện thực tế mỗi nhà trường;
Các đợt học tập chính trị sâu rộng trong các nhà trường như học tập, quán triệt
các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, các chính sách và hệ thống pháp luật của Nhà
nước; các đợt học tập cảm tình Đảng, học chính trị đầu khóa, học tập và làm theo
tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, cuộc thi Olympic các môn khoa học
Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh…
+ Ngồi ra sinh viên cịn tham gia các phong trào hành động của Đoàn, Hội
và hoạt động ngoại khóa trở thành đặc trưng của tuổi trẻ, là phương thức hữu hiệu
để tập hợp và tạo điều kiện cho sinh viên rèn luyện, phấn đấu và trưởng thành. Các
phong trào hành động cách mạng như “Thanh niên tình nguyện”, “Thanh niên
xung kích xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, “Thanh niên lập nghiệp”, “Tuổi trẻ giữ

nước”, “Tuổi trẻ sáng tạo”, “Tiếp sức mùa thi”, “Sinh viên 5 tốt”, “Sinh viên với
biển, đảo Tổ quốc”; cuộc thi viết và sáng tác ca khúc “Sinh viên Việt Nam những
câu chuyện đẹp”, cuộc vận động “Mỗi ngày một tin tốt, mỗi tuần một câu chuyện
đẹp”; các phong trào bảo vệ môi trường, thực hiện nếp sống văn minh đô thị, đảm
bảo trật tự đô thị; các cuộc vận động quyên góp ủng hộ quần áo, sách vở cho gia
đình, trẻ em có hồn cảnh khó khăn, khắc phục hậu quả thiên tai; các hoạt động
tình nguyện dài ngày các trung tâm thương bệnh binh, các chương trình văn hố hè
cho thiếu niên, nhi đồng, xây dựng tủ sách tại các trường tiểu học, tổ chức các hoạt
động thăm hỏi và trao quà cho bà mẹ Việt Nam anh hùng, các gia đình liệt sĩ…
thực sự là những hoạt động truyền cảm hứng, khơng chỉ vun đắp những tình cảm
cao đẹp, đậm tính nhân văn, cảm thơng, sẻ chia của sinh viên mà còn tạo hiệu ứng
mạnh mẽ trong xã hội.


1.2.1 Những hạn chế trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống
cho sinh viên Việt Nam hiên nay
Song song với những thành tích kể trên, vấn đề giáo dục lý tưởng cách
mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên vẫn còn những hạn chế, bất cập. Đó là, việc
học tập các mơn khoa học xã hội và nhân văn; trong đó, mơn Tâm lý học, Giáo dục
học, Luật học, Lịch sử Nhà nước và pháp luật… và cốt lõi là các mơn lý luận chính
trị cịn quá nặng về lý thuyết, thiếu thực tiễn, chưa phù hợp với yêu cầu phát triển
hiện đại của xã hội. Đặc biệt, các mơn lý luận chính trị cần phải điều chỉnh gọn,
nhẹ và tăng cường nội dung ứng dụng thực tiễn, để tạo sự yêu thích, hứng thú cho
sinh viên khi học các mơn này.
Thêm vào với đó, nội dung, hình thức, phương tiện thơng tin, tun truyền
cổ động, các hình thức quán triệt nghị quyết, chỉ thị của Đảng… dù đã được đổi
mới theo hướng phong phú, sáng tạo, có tính thuyết phục và tính chiến đấu, phù
hợp với chức năng, nhiệm vụ, với tâm lý và điều kiện hoạt động của sinh viên các
trường, song vẫn chưa đạt hiệu quả cao. Việc tổ chức các phong trào hành động
cách mạng, các chương trình ngoại khóa tuy diễn ra sơi nổi, đều khắp, nhưng có

nơi, có lúc, cách thức tổ chức yếu, thiếu tính hiệu quả, nặng hình thức. Cùng với
đó, tính bền vững và chất lượng của một số phong trào hành động chưa cao; ở một
số nơi, hoạt động cịn mang tính hình thức, cịn những bất cập trong công tác tổ
chức và triển khai…
Cùng trong bối cảnh những biến động lớn về chính trị - xã hội đang tác động
không nhỏ đến sinh viên; nhất là, những tác động tiêu cực từ mặt trái của nền kinh
tế thị trường, sự suy thoái về đạo đức, lối sống chạy theo lợi ích vật chất, sự phai
nhạt lý tưởng cách mạng, thiếu bản lĩnh chính trị, ảnh hưởng từ thông tin xấu độc
như Facebook, youtube, ... đang diễn ra trong một bộ phận sinh viên, vấn đề giáo
dục lý tưởng cách mạng cho sinh viên càng trở nên cần thiết và có ý nghĩa quan
trọng.


Chương 2: Những yếu tố tác động đến tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo
đức, lối sống cho sinh viên Việt Nam, nội dung cần giáo dục hiện nay cho sinh
viên Việt Nam.
2.1 Yếu tố tác động những tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay
2.1.1 Yếu tố về tư tưởng, chính trị, lý luận
Những luận điểm cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin về thanh niên
- Ăngghen là người đầu tiên đã sử dụng thuật ngữ “giáo dục thực tiễn”, ông
cho rằng, đây là cơ sở quan trọng của giáo dục khoa học là công cụ mạnh nhất để
cải tạo xã hội và ông đã dự báo một xã hội tổ chức theo nguyên tắc cộng sản chủ
nghĩa sẽ làm cho những thành viên trong xã hội đó có khả năng sử dụng một cách
tồn diện năng lực phát triển của mình. Ăngghen là người đầu tiên đưa ra quan
niệm như: "đội quân xung kích quyết định của đạo quân vô sản quốc tế”, “đội hậu
bị của Đảng” để gắn với thanh niên. Tiếp đó là Lên Nin cũng khẳng định vai trò và
tầm ảnh hưởng của thanh niên đối với chế độ.
Tư tưởng Hồ Chí Minh về giáo dục lý tưởng cách mạng cho thế hệ trẻ Việt
Nam.

- Chủ tịch Hồ Chí Minh sớm nhận thấy "Thanh niên là người chủ tương lai
của nước nhà", "Nước nhà thịnh hay suy, yếu hay mạnh, một phần lớn là do các
thanh niên. Thanh niên muốn làm chủ tương lai cho xứng đáng thì ngay hiện tại
phải rèn luyện tinh thần và lực lượng của mình, phải làm việc chuẩn bị cho cái
tương lai đó" Bác đã chọn thanh niên là đối tượng đầu tiên - lực lượng trẻ đầy lòng
yêu nước và sẵn sàng hy sinh cho cách mạng làm nòng cốt cho việc sáng lập tổ
chức "Việt Nam thanh niên cách mạng Đồng chí Hội" - tổ chức tiền thân của Đảng
Cộng sản Việt Nam sau này… Trong thư gửi học sinh cả nước ngày khai trường
đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, Bác Hồ đã khẳng định: “… Non
sơng Việt Nam có trở nên vẻ vang hay không, dân tộc Việt Nam có sánh vai với


cường quốc năm châu hay khơng chính là nhờ một phần lớn ở công học tập của các
cháu…”
Quan điểm của Đảng cộng sản Việt Nam về giáo dục lý tưởng cách mạng
cho thế hệ trẻ .
- Trong giáo dục lý tưởng cách mạng, Đảng ta đã xác định, vấn đề quan
trọng và mấu chốt nhất là phải bằng mọi cách, các chủ thể của sự nghiệp giáo dục
phải truyền bá được cái linh hồn sống của chủ nghĩa Mác - Lênin và bản chất cách
mạng khoa học của tư tưởng Hồ Chí Minh vào trong lớp trẻ, biến thành tri thức
khoa học và niềm tin vững chắc của họ. Đây là điều khơng dễ dàng nhưng là tiêu
chí để sinh viên nói riêng và tồn dân tộc giữ vững được mục tiêu độc lập dân tộc
gắn liền với chủ nghĩa xã hội
2.1.2 Những yếu tố tiêu cực ảnh hưởng đến tình hình giáo dục lý tưởng cách mạng,
đạo đức, lối sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay
Có thể đề cấp đến là: tình hình hiện nay vẫn cịn khơng ít sinh viên khơng
có chí hướng rõ ràng, chưa hiểu biết đầy đủ truyền thống cách mạng của Đảng, của
dân tộc, ít quan tâm đến tình hình của đất nước. Một bộ phận thanh niên ‘nhạt
Đảng, phai Đồn, chán chính trị”, khơng có ý thức vươn lên trong học tập và rèn
luyện, có những sinh viên giảm sút niềm tin, thiếu niềm tin, bản lĩnh non kém,

thậm chí bị các thế lực thù địch lơi kéo, kích động tham gia vào các hoạt động vi
phạm pháp luật.
- Một bộ phận sinh viên hiện đang chỉ quan tâm đến lợi ích trước mắt, lợi ích
cá nhân của mình. Số này chỉ quan tâm đến việc học tập chuyên môn; tập trung
vào việc đi học, sau đó, đi làm thêm, ít quan tâm tới các vấn đề xã hội, chính trị; ít
tham gia các phong trào, các hoạt động xã hội.
- Một bộ phận sinh viên, học sinh còn chịu tác động của các hoạt động tuyên
truyền xuyên tạc của các thế lực thù địch; tư tưởng còn bị dao động; nhiều lúc còn


mơ hồ, thiếu kiên định, thiếu hồi bão, khơng tích cưc tham gia các phong trào và
hoạt động xã hội.
- Trong điều kiện của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, mở cửa, hội nhập
sâu rộng và tồn cầu hóa; sự bùng nổ thông tin, mạng xã hội phát triển với nhiều
chiều thuận, nghịch khác nhau đặc biệt như facebook; twitter; youtube;… một bộ
phận sinh viên, chưa đủ tri thức và quan điểm tư tưởng chinh trị vững vàng; thiếu
khả năng phân tích và luận giải những sự việc xã hội, chính trị phức tạp nên cịn
dao động, thiếu kiên định. Hơn nưa, xã hội lại đang có nhiều sự việc gây tác động
xấu như: Tham nhũng, trọng án, tệ nạn xã hội, xuống cấp về đạo đức, lối sống
khiến nhiều sinh viên dao động, hoang mang, khó định hướng. Điều này đã tạo cho
các thế lực thù địch lợi dụng, kich động. Tác động của những yếu tố này là không
nhỏ đến sinh viên.
- Mặt khác, bản thân công tác giáo dục lý tưởng cách mạng cho sinh viên,
bên cạnh những thành tựu đạt được vẫn cịn khơng ít những hạn chế, yếu
kém.Trước hết chưa cụ thể hoa giáo dục lý tưởng cách mạng vào sinh viên một
cách sát thực cần thiết; cơng tác nắm bắt tình hình tư tưởng và dư luận trong sinh
viên chưa kịp thời; nắm bắt các xu hướng của sinh viên trên mạng Internet còn
yếu; cơng tác đấu tranh chấp các luận điệu sai trí, xấu độc, phản động nhất là trên
mạng và Internet chưa hiệu quả.
- Việc tổ chức các phong trào học tập, rèn luyện phấn đấu cho lý tưởng cách

mạng chưa được quan tâm thường xun, khơng ít nơi thiếu thiết thực, cịn hình
thức, hiệu quả khơng cao. Chưa phát hiện và nhân các điển hình tiên tiến kịp thời
vơ cùng cịn lúng túng trong tổng kết và nhân rộng các mô hình, các điển hình tiên
tiến. Phương hướng giáo dục cịn áp đặt, một chiều cứng nhắc theo khn mẫu có
sẵn, chưa có sự thuyết phục hấp dẫn, hiệu quả chưa cao. Chính vì vậy cần phải có
những giải pháp thiết thực, nâng cao chất lượng, hiệu quả giáo dục lý tưởng cách
mạng cho sinh viên.


2.2 Nội dung cần giáo dục hiện nay cho sinh viên Việt Nam
Để sinh viên khơng chỉ có ý thức và động cơ học tập đúng đắn, đoàn kết
giúp đỡ lẫn nhau, từng bước vươn lên trở thành những người lao động có bản lĩnh
và trình độ chun mơn vững vàng, làm chủ các tri thức khoa học - công nghệ tiên
tiến phục vụ sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc mà cịn sống có lý tưởng và
hồi bão, có bản lĩnh chính trị và có đạo đức cách mạng, tỉnh táo và khơng rơi vào
các vịng xốy chính trị trước các biến động của tình hình thế giới và trong nước,
các cơ quan bộ, ban, ngành chức năng cần tập trung thực hiện một số giải pháp,
nhiệm vụ cơ bản sau:
- Thứ nhất, cùng với việc nâng cao nhận thức của các cấp ủy từ Bộ Giáo dục
và Đào tạo đến ban giám hiệu, tổ chức Đoàn, Hội tại các nhà trường về yêu cầu và
nhiệm vụ giáo dục lý tưởng cách mạng cho sinh viên là việc tiếp tục thực hiện đổi
mới chương trình, nội dung, phương pháp giảng dạy các môn khoa học xã hội và
nhân vân nói chung, lý luận chính trị nói riêng gắn với nâng cao chất lượng các hội
thi Olympic các mơn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, các diễn đàn
giới thiệu phương pháp học tốt các mơn khoa học Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí
Minh. Đồng thời, chú trọng thực hiện Chỉ thị số 42-CT/TW của Ban Bí thư về
“Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng,
đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030” gắn với Chỉ thị 05CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh” và Chỉ thị số 31/CT-TTg về “Tăng cường giáo dục đạo
đức, lối sống cho học sinh, sinh viên”.

- Thứ hai, tiếp tục đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền, các hình thức tổ
chức quán triệt nghị quyết, chỉ thị của Đảng gắn với nâng cao chất lượng hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Lồng ghép nội dung thi đua “Dạy tốt, học tốt”,
“Sinh viên 5 tốt” với giáo dục lý tưởng cách mạng, lịch sử, văn hóa trong các
chương trình ngoại khóa, biểu diễn nghệ thuật, tác phẩm văn học, sân khấu có đề


tài lịch sử, biển, đảo của Tổ quốc; trong các cuộc vận động và phong trào thi đua
do Đoàn và Hội phát động. Kết hợp nội dung sinh hoạt Đoàn, Hội với các hoạt
động trải nghiệm sáng tạo, thông qua đó thu hút, tập hợp, vận động, giáo dục sinh
viên thi đua học tập và rèn luyện đạo đức, lối sống, thể hiện nhiệt huyết sức trẻ,
gắn kết và giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và trong cuộc sống đời thường, góp phần
khơi dậy, hun đúc ý thức, trách nhiệm của sinh viên đối với Tổ quốc; tạo sức “đề
kháng” và cảnh giác tốt cho sinh viên trước âm mưu, thủ đoạn của các thế lực thù
địch.
- Thứ ba, xây dựng tổ chức Đồn, Hội, các đồn thể chính trị - xã hội các
cấp vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức, đạo đức và phát huy vai trị, sự phối
hợp chặt chẽ các tổ chức đó trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng cho sinh viên.
Xây dựng và kiện toàn đội ngũ cán bộ Đoàn, Hội, các bí thư Đồn trong các nhà
trường đủ tâm - tầm - tài và hoạt động hiệu quả trên tinh thần coi chất lượng cán bộ
Đoàn, Hội là trọng tâm và nâng cao chất lượng cơ sở Đoàn, Hội là đột phá.
- Thứ tư, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh tại các nhà trường; ở đó,
sinh viên khơng chỉ được bảo vệ, tôn trọng, đối xử công bằng, dân chủ và nhân văn
mà còn được tạo điều kiện phát triển phẩm chất và năng lực, không bị tổn hại về
thể chất và tinh thần, khơng có tệ nạn xã hội, không bạo lực; mọi đối tượng từ sinh
viên đến cán bộ quản lý, giảng viên, nhân viên đều có lối sống lành mạnh, ứng xử
văn hóa, đồn kết, hỗ trợ nhau. Đồng thời, xây dựng các tập thể sinh viên trong
sạch, vững mạnh, các gương sinh viên 5 tốt tiêu biểu và nhân rộng các gương điển
hình đó, để tạo sự lan tỏa trong tổ chức Đoàn, Hội và trong cộng đồng.

Chương 3: Ý nghĩa của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay
3.1 Những ý nghĩa của công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống cho sinh viên Việt Nam hiện nay
Trong những nội dung giáo dục lý luận chính trị, nếu giáo dục chủ nghĩa
Mác - Lênin được xác định là nội dung trọng tâm, thì giáo dục đạo đức cách mạng
được coi là nội dung cốt lõi, nền tảng cho sinh viên các trường đại học, cao đẳng
trong bối cảnh hiện nay. Khi CMCN 4.0 bùng nổ và thâm nhập vào tất cả các lĩnh
vực của đời sống xã hội, có thể thấy rõ những thành tựu từ cuộc cách mạng này có
ảnh hưởng rất lớn tới hoạt động giáo dục, đào tạo nói chung, giáo dục lý luận chính
trị cho sinh viên tại các hệ thống nhà trường, học viện,… những ý nghĩa mang lại
từ công tác giáo dục tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho sinh viên Việt Nam
hiện nay
- Trước hết công tác giúp nâng cao nhận thức và tăng cường sự lãnh đạo, chỉ
đạo của cấp ủy, quản lý các cấp trong hệ thống các nhà trường, học viện, trường
cao đẳng...; phát huy vai trò, trách nhiệm phối hợp giữa phịng cơng tác sinh viên
và với các khoa, bộ mơn giảng dạy về lý luận chính trị. Phải coi cơng tác đấu tranh
bảo vệ chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, phê phán các quan điểm sai
trái, thù địch là một bộ phận cơ bản, không thể thiếu trong các tài liệu, giáo trình,
bài giảng lý luận chính trị. Đồng thời, trong điều kiện cho phép, phối hợp, chủ
động tổ chức hội thảo, các buổi giao lưu, trao đổi, tọa đàm về đạo đức cách mạng
trong giáo dục lý luận chính trị với sự tham gia của các chun gia có uy tín trong
lĩnh vực này, nhằm tăng cường bản lĩnh chính trị, năng lực đấu tranh của sinh viên
đối với các quan điểm sai trái, phản động.
-Giúp sinh viên có thể phịng và chống những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự
chuyển hóa”, tự làm mất đi bản chất cách mạng, khoa học, sức sống của tư tưởng,
đạo đức Hồ Chí Minh trong thực tiễn. Sử dụng, phát huy vai trị của các cơng cụ hỗ

trợ với công nghệ, phương tiện hiện đại trong công tác tun truyền,giáo dục lý
luận chính trị nói chung, đạo đức cách mạng nói riêng. Phát huy ưu thế của đài
phát thanh, intrernet, mạng LAN, báo chí, mạng xã hội, website chính thức của các
nhà trường, cơ sở đào tạo đại học, cao đẳng… để tuyên truyền sâu rộng hơn nữa
tính chất cách mạng, khoa học, tiến bộ và sự cần thiết phải rèn luyện đạo đức cách
mạng trong sinh viên; giúp họ nhận thức sâu sắc hơn về vai trò, nội dung, nguyên
tắc, phương pháp xây dựng đạo đức cách mạng và tránh được sự giáo điều, máy
móc, cảm tính, quy giản chủ nghĩa Mác - Lênin và tư tưởng Hồ Chí Minh vào một
số nguyên lý, quy luật, phạm trù, nguyên tắc phương pháp luận khô khan; học
không đi đơi với làm, thậm chí nói mà khơng làm...
- Ngồi ra cịn huy động và tăng cường sự tham gia của các tổ chức, cơ
quan, lực lượng liên quan về cơng tác giáo dục lý luận chính trị, trong đó có giáo
dục đạo đức cách mạng cho sinh viên trước những luận điệu xuyên tạc, phản động
để thiết thực đưa Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh việc
học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh" trở thành nhu
cầu tự thân của mỗi sinh viên, với nhiều hình thức và phương pháp đa dạng, phong
phú. Bên cạnh đó, với sự phát triển của khoa hoc công nghệ, việc sử dụng cơng
nghệ tiên tiến mang tính mơ phỏng như "cơng nghệ thực tại ảo" sẽ giúp sinh viên
không cần đến trực tiếp mà vẫn có thể tham quan, cảm nhận được một khơng gian
mình quan tâm cách xa hàng ngàn km. Thơng qua đó, mỗi sinh viên có điều kiện,
mơi trường để có thể trải nghiệm thực tế các khơng gian bảo tàng, di tích lịch sử,
cách mạng... một cách dễ dàng; từ đó đúc rút, chiêm nghiệm, cảm nhận được hiệu
quả những chân giá trị đạo đức cao quý mà bản thân mỗi người cách mạng cần
phải có, để nỗ lực, chủ động, tích cực trong học tập, tu dưỡng, rèn luyện ở gia đình,
nhà trường và xã hội, góp phần xây dựng mơi trường văn hóa, đạo đức lành mạnh,
tạo phong trào rộng rãi trong từng lớp, từng khoa chuyên ngành, từng trường đại
học, cao đẳng… để nhân rộng trong xã hội. Cùng với đó, tăng cường giáo dục ý


thức tự giác của mỗi sinh viên trong quá trình tự rèn luyện đạo đức cách mạng

hằng ngày, thường xuyên, liên tục.
3.2 Liên hệ với bản thân trong việc giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối
sống
Từ những nhận lý luận đã nếu ở trên, bản thân hiện đang là sinh viên nói
chung và là sinh viên Học viện Báo chí Tun truyền nói riêng có ý thức được
nhiệm vụ học tập là nhiệm vụ quan trọng nhất đối với sinh viên. Nhiệm vụ này đặt
ra cho sinh viên cần phải học tập đạt kết quả tốt, kết quả tốt thể hiện về thành tích
và nhận thức. Mỗi sinh viên phải có ý thức tự học, tự đọc, thường xuyên trau dồi
tri thức bằng nhiều hình thức và phương pháp khác nhau. Phải tìm hiểu cũng như
nắm thật chắc kiến thức lý luận cách mạng, ngoài ra phải tự tìm hiểu về luật pháp,
kiến thức lý luận liên quan ngoài những phần đã được học từ nhà trường.
Trong lúc rèn luyện và học tập sinh viên cũng vẫn còn lúng túng trong xây
dựng kế hoạch học tập cho mình, chưa dành nhiều thời gian cho việc tự học, học
theo cảm hứng… Vì vậy, để đạt hiệu quả trong học tập theo đạo đức Hồ Chí Minh,
thì bản thân sinh viên phải tự ý thức được:
+ Một là, có động cơ học tập đúng đắn. Trong học tập, sinh viên phải xác
định cho mình động cơ học tập đúng đắn: học để mở rộng sự hiểu biết, học để làm
việc, học để hoàn thiện nhân cách của bản thân, học để góp phần cải tạo xã hội.
Khi sinh viên xác định được động cơ học tập đúng đắn sẽ hình thành nên thái độ
học tập tích cực và chủ động.
+ Hai là, phải biết tự xây dựng kế hoạch học tập và phải quyết tâm thực hiện
kế hoạch đó một cách nghiêm túc. Mục tiêu học tập phải phân ra thành các giai
đoạn dài hạn, trung hạn và ngắn hạn. Kế hoạch học tập đề ra phải thực tế, khả thi
dựa trên năng lực và hoàn cảnh của mỗi sinh viên.