Tiểu luận xây dựng đảng thực trạng và giải pháp xây dựng

TIỂU LUẬN
MÔN: XÂY DỰNG ĐẢNG

Đề tài:
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP XÂY DỰNG
ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM VỀ ĐẠO ĐỨC HIỆN NAY


MỤC LỤC
PHẦN THỨ NHẤT: PHẦN MỞ ĐẦU..........................................................1
PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG......................................................................2
I. Cơ sở lý luận.................................................................................................2
1. Khái quát về Đạo đức....................................................................................2
2. Khái niệm xây dựng Đảng về đạo đức..........................................................3
3. Vai trò của xây dựng Đảng về Đạo đức........................................................4
4. Nội dung Xây dựng Đảng về đạo đức...........................................................6
II. Thực trạng................................................................................................10
III. Phương hướng và giải pháp...................................................................11
PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN......................................................................15
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO.....................................................16


PHẦN THỨ NHẤT: PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài.
Xây dựng Đảng về đạo đức là xây dựng nền gốc tinh thần của Đảng và
sức mạnh nội sinh của dân tộc, bảo đảm cho toàn bộ hoạt động lãnh đạo của
Đảng ngang tầm mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh”, xứng đáng với dân tộc, với sự tin cậy và ủy thác của nhân dân. Song
song với nhiệm vụ xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức, xây dựng
Đảng về đạo đức là một nhiệm vụ quan trọng hiện nay. Tình trạng suy thoái
về đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên và nhiều

tầng lớp trong xã hội, nhất là lớp trẻ đang là vấn đề nhức nhối trong đời sống.
Vấn nạn này được coi là một trong bốn nguy cơ đe dọa đến vai trò lãnh đạo
của Đảng, đòi hỏi Đảng phải đối diện và có trách nhiệm lớn đối với vấn đề
văn hóa, đạo đức để xây dựng và phát triển nguồn lực con người nhằm thực
hiện thắng lợi công cuộc đổi mới.

1


PHẦN THỨ HAI: NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận.
1. Khái quát về Đạo đức.
Theo quan niệm của chủ nghĩa Mác- Lênin, đạo đức là phạm trù có
tính lịch sử, ra đời, tồn tại và phát triển gắn liền với những điều kiện tồn tại
của xã hội.
Một mặt, đạo đức bao gồm những chuẩn mực xã hội điều chỉnh hành
vi của con người trong quan hệ với người khác và với cộng đồng (gia đình,
làng xóm,... ). Căn cứ vào các chuẩn mực ấy, người ta đánh giá hành vi của
mỗi người theo các quan niệm thiện và ác, về những điều không được làm và
những nghĩa vụ phải làm. Khác với pháp luật, các chuẩn mực đạo đức không
ghi thành văn bản có tính cưỡng chế, tuy nhiên mọi người vẫn thực hiện do
lương tâm của cá nhân và của cả các dư luận xã hội. Đạo đức ra đời và phát
triển do nhu cầu xã hội phải điều tiết mối quan hệ giữa các cá nhân và hoạt
động chung của con người trong xã hội. Tính đạo đức biểu hiện bản chất xã
hội của con người trong xã hội, là nét cơ bản trong tính người, sự tiến bộ của
ý thức đạo đức là cái không thể thiếu được trong sự tiến bộ chung của xã hội.
Mặt khác, đạo đức là một hiện tượng lịch sử , phản ánh các quan hệ xã
hội. Do vậy, có đạo đức của xã hội nguyên thủy, có đạo đức của xã hội chủ
nô, đạo đức của xã hội phong kiến, đạo đức của xã hội tư sản, đạo đức của xã
hội cộng sản. Lợi ích của giai cấp thống trị là duy trì và củng cố những quan

hệ xã hội đang có, trái lại, giai cấp bị bóc lột tùy theo nhận thức về tính bất
cơng của những quan hệ ấy mà đứng lên đấu tranh chống lại và đề ra quan
niệm đạo đức của riêng mình. Trong xã hội có giai cấp, đạo đức tất yếu phải
có tính giai cấp. Tuy nhiên, đạo đức cịn có tính tiếp biến và kế thừa những
giá trị tốt đẹp của những thế hệ đi trước đã tạo nên, đó là những giá trị có ích
cho sự tồn tại và phát triển chung của xã hội., khơng hồn tồn lệ thuộc vào ý
chí và lợi ích của giai cấp thống trị. Chính điều này đã làm cho một số người
nhầm lẫn, coi đạo đức không có tính giai cấp, đạo đức phi giai cấp, đạo đức
2


có tính tồn nhân loại. Các hình thái kinh tế xã hội thay thế nhau, nhưng xã
hội vẫn giữ lại những điều kiện sinh hoạt, những hình thức cộng đồng chung.
Theo Lênin, tính kế thừa của đạo đức phản ánh những luật lệ đơn giản và cơ
bản của bất kỳ cộng đồng người nào.
Đạo đức cách mạng mà cán bộ, Đảng viên của Đảng phải tu dưỡng,
rèn luyện là những chuẩn mực giá trị và hệ thống quy tắc ứng xử xã hội của
những người cách mạng, được xây dựng trên quan điểm của chủ nghĩa MácLênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, có sự kế thừa và phát triển những giá trị đạo
đức truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta trong quá trình phát triển, phản ánh
những quan hệ xã hội mẫu mực, thuộc về bản chất xã hội mới, xã hội chủ
nghĩa, do những Đảng viên của Đảng đi tiên phong và đại biểu. Đạo đức cách
mạng là bộ phận tiên tiến, tiêu biểu nhất của những giá trị đạo đức xã hội, xã
hội chủ nghĩa mà toàn Đảng, toàn dân ta đang nỗ lực phấn đấu xây dựng. Nội
hàm của Khái niệm đạo đức xã hội chủ nghĩa, nhưng không bao quát hết nội
dung của đạo đức xã hội chủ nghĩa.
2. Khái niệm xây dựng Đảng về đạo đức.
Xây dựng Đảng về đạo đức là xây dựng nền gốc tinh thần vững chắc
của Đảng và sức mạnh nội sinh cách mạng thông qua việc giáo dục, rèn
luyện đạo đức cách mạng cho mọi tổ chức Đảng và cho mỗi cán bộ, đảng
viên hướng theo tư tưởng đạo đức Chủ tịch Hồ Chí Minh để đảm bảo cho

tồn bộ hoạt động lãnh đạo của Đảng là vì “dân giàu, nước mạnh, dân chủ,
công bằng, văn minh”.
Chủ thể xây dựng Đảng về đạo đức là toàn Đảng, tất cả tổ chức Đảng
và Đảng viên, trong đó chủ yếu và trực tiếp là Bộ Chính trị, Ban Bí thư; cấp
ủy đảng các cấp; đảng đoàn, ban cán sự Đảng và các chi bộ. Đối tượng Xây
dựng Đảng về đạo đức là toàn thể đội ngũ Đảng viên của Đảng. Nội dung
Xây dựng Đảng về đạo đức bao gồm: đạo đức trong Đảng là đạo đức cách
mạng , xoay quanh những chuẩn mực giá trị: cần-kiệm-liêm-chính và những
nguyên tắc sống. Xây dựng Đảng về đạo đức vừa là một phương diện hợp
3


thành của nội dung xây dựng Đảng, vừa là bảo đảm đạo đức cho xây dựng
Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức.
Đạo đức cùng với năng lực tạo nên nhân cách của mỗi con người, của
mỗi cán bộ Đảng viên. Trong mỗi tổ chức đảng và trong đoàn đảng, nhân
cách của từng đảng viên, của cấp ủy, nhất là người đứng đầu cấp ủy phản ánh
diện mạo đạo đức, nhân cách của Đảng.
Khi xác định “Đảng là đạo đức là văn minh”, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
thấy rõ tầm quan trọng của đạo đức, coi đó là đặc trưng bản chất của một
chính Đảng cách mạng. Người cịn nhấn mạnh “chính trị cốt ở đồn kết và
thanh khiết, thanh khiết từ việc nhỏ tới việc lớn”. Như vậy, Người đã đưa yếu
tố đạo đức vào trong chính trị, quan niệm chính trị gắn liền với đạo đức và
văn hóa. Trong lý luận Xây dựng Đảng, nhất là khi Đảng cầm quyền, cần làm
rõ vai trò của đạo đức với chính trị, tư tưởng và tổ chức cũng như mối quan
hệ qua lại giữa các mặt trong nội dung xây dựng Đảng. Đạo đức làm cho
chính trị, nhất là quyền lực thấm nhuần tư tưởng nhân văn, bảo đảm cho chính
trị và quyền lực chính trị khơng bị tha hóa, nhất là khi đi vào kinh tế thị
trường và hội nhập quốc tế.
Đạo đức làm cho tư tưởng trở nên trong sáng, khách quan, nhất qn,

khơng có gì mờ ám, khuất tất bởi sự thao túng của lợi ích nhóm. Đạo đức
chính là thước đo, là vật chuẩn đảm bảo cho tính đúng đắn, hữu ích, hữu dụng
của chân lý, hướng vào mục đích vì nhân dân và phát huy được hiệu quả, ấy
là niềm tin, đức tin của nhân dân, của cả cộng đồng xã hội hướng vào Đảng.
3. Vai trò của xây dựng Đảng về Đạo đức.
A. Xây dựng Đảng về đạo đức góp phần quan trọng nâng cao chất
lượng đội ngũ cán bộ Đảng viên.
Đạo đức cách mạng có vai trị quan trọng trong cấu trúc phẩm chất và
năng lực của người cán bộ, đảng viên của Đảng: phẩm chất đạo đức là gốc
của người cách mạng. Chính vì vậy, giáo dục, rèn luyện đạo đức cách mạng là

4


một trong những nội dung quan trọng trong công tác xây dựng đội ngũ cán
bộ, Đảng viên của Đảng.
B. Xây dựng Đảng về đạo đức nhằm ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về
đạo đức của cán bộ , đảng viên nhất là trong điều kiện phát triển kinh tế thị
trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế.
Mơ hình kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa là mơ hình
kinh tế tổng qt ở nước ta trong suốt thời kỳ quá độ, còn tồn tại lâu dài, có
vai trị quan trọng trong việc phát triển lực lượng sản xuất xã hội, nâng cao
đời sống nhân dân, chuẩn bị cơ sở vật chất kỹ thuật cho chủ nghĩa xã hội Việt
Nam trong tương lai. Tuy nhiên, mặt trái của nền kinh tế này gây tác hại to
lớn, khôn lường cho xã hội, cho cán bộ Đảng viên. Việc giáo dục, rèn luyện
đạo đức cách mạng cho cán bộ Đảng viên trong nền kinh tế thị trường định
hướng xã hội chủ nghĩa và giao lưu quốc tế có tác dụng ngăn chặn sự suy
thối phẩm chất, đạo đức lối sống, quan liêu, tham những, lãng phí trong đội
ngũ tiên phong. Tuy nhiên việc giáo dục đó phải giải quyết tốt cả về nhận
thức tư tưởng và hoạt động thực tiễn: giữa phấn đấu cho mục tiêu, lý tưởng

lâu dài với chăm lo lợi ích cá nhân chân chính, trước mắt cho cán bộ, đảng
viên. Khơng giải quyết tốt vấn đề này thì thì giáo dục đạo đức cách mạng chỉ
là bàn suông, học không gắn với hành, nói khơng đi đơi vớ làm: cán bộ đảng
viên chân chính, có phẩm chất đạo đức cách mạng tốt vẫn thuộc nhóm những
người yếu thế trong xã hội; trái lại những cán bộ Đảng viên thối hóa biến
chất, quan liêu, tham nhũng (khi chưa bị phát hiện) có cơ hội mang bộ mặt
đạo đức đẹp đẽ lớn giọng dạy bảo người khác.Tình trạng đó cần sớm loại bỏ
để tránh sự đảo lộn các giá trị đạo đức diễn ra ngày càng có tính phổ biến
trong các tổ chức đảng.
C. Xây dựng Đảng về đạo đức góp phần quyết định sự trong sạch, vững
mạnh của Đảng, bảo đảm cho Đảng có năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu
cao

5


Đảng để xảy ra tình trạng suy thối về đạo đức, tư tưởng chỉ cịn là
hình thức hoặc bị hình thức hóa. Chính trị dù có đúng đắn cũng khơng có sức
mạnh để thực hiện . Trong những tình huống phức tạp, khơng có những giá trị
đạo đức ràng buộc, chính trị sẽ mất phương hướng và sai lầm.
Chỉ dẫn của V.I.Lênin, Đảng phải tiêu biểu cho trí tuệ, lương tâm, danh
dự của thời đại đã không được thường xuyên rèn luyện, đã xuất hiện sự biến
dạng, tha hóa dẫn đến kết cục đổ vỡ, bởi đạo đức trong Đảng, nhất là ở đạo
đức cơ quan lãnh đạo đầu não, đã khơng cịn tác dụng như "một con đập ngăn
thác lũ", như một cái "phanh hãm" đối với những cái sai, cái xấu, cái ác tràn
vào trong tổ chức và các mối quan hệ của con người. Xa dân, quan liêu, tham
nhũng và những sự suy đồi khác không được kiểm sốt, khơng bị lên án,
chậm phát hiện, chậm sửa chữa đến mức khơng cịn khả năng để sửa chữa nữa
là bài học phản diện về sự đổ vỡ thể chế và chế độ, về sự tan rã của các Đảng
cộng sản cầm quyền ở Liên Xô và Đông Âu, cho đến nay vẫn còn nguyên ý

nghĩa cảnh báo.
Rõ ràng, xây dựng Đảng về đạo đức, nhất là khi Đảng đã cầm quyền
chẳng những cần thiết mà còn phải thường xuyên, lâu dài, hơn nữa phải đặt
lên hàng đầu. Nó quyết định sức sống, sức chiến đấu của Đảng . Khơng có
bảo đảm đạo đức thì mọi nỗ lực xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ
chức khơng thể thành công, không thể phát huy được tác dụng, ảnh hưởng
của nó trong Đảng và xã hội.
Lời căn dặn của V.I.Lênin, cách mạnh phải có sức mạnh tự bảo vệ và
lời căn dặn của chủ tịch Hồ Chí Minh, cách mạng lấy sức mạnh trong lịng
dân xét đến cùng có được thực hiện hay không, tùy thuộc vào đạo đức của
Đảng, vào chất lượng, hiệu quả xây dựng Đảng về đạo đức, gắn liền làm một
với xây dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức.
4. Nội dung Xây dựng Đảng về đạo đức
A. Đạo đức trong Đảng là đạo đức cách mạng, với những chuẩn mực
giá trị: Cần-kiệm- liêm- chính, chí cơng vơ tư.
6


Xây dựng Đảng về đạo đức với những chuẩn mực giá trị đạo đức cách
mạng đòi hỏi đạo đức trong Đảng là đạo đức hành động, hướng tới nhân dân
và vì nhân dân, vì thắng lợi đổi mới và xây dựng chủ nghĩa xã hội, bảo vệ tổ
quốc xã hội chủ nghĩa, vì lý tưởng và mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội. Với Đảng, xây dựng Đảng về đạo đức để làm cho Đảng trong sạch,
vững mạnh, để nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng để hình
tượng Đảng thực sự xứng đáng trong niềm tin cậy và sự mong đợi của nhân
dân. Có trong sạch thì mới vững mạnh. Đảng mạnh và vững mạnh, phải được
đo lường bằng nhiều tiêu chí, trong đó tiêu chí đạo đức phải đặt lên hàng đầu
và thấm nhuần trong những tiêu chí khác:chính trị đúng đắn, sáng suốt, kiên
định,...
B. Xây dựng Đảng về đạo đức phải chú trọng sự kết hợp giữa giáo dục

nhận thức với rèn luyện lập trường quan điểm, bồi dưỡng tư tưởng, tình cảm
cách mạng, hình thành niềm tin khoa học và thực hành đạo đức, lối sống của
cán bộ Đảng viên, trong từng tổ chức đảng và toàn đảng.
Để sức mạnh đạo đức cùng với sức mạnh của luật pháp tỏ rõ tác dụng,
hiệu lực chống tham nhũng, tiêu cực, cần phải thực hiện giáo dục về nhân
phẩm trong Đảng ,trong nhà nước và xã hội. Đặc biệt đề cao trách nhiệm
chính trị và trách nhiệm đạo đức của cấp ủy, của người đứng đầu cấp ủy,
chính quyền và đồn thể. Xây dựng Đảng về đạo đức gắn liền với xây dựng
Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức thơng qua thực hiện công khai, minh
bạch thông tin và chế độ trách nhiệm trong Đảng, trong các cơ quan công
quyền, các tổ chức Đoàn thể để dân biết, dân làm, dân kiểm tra. Đó là gắn
chặt các nội dung xây dựng Đảng, trong đó có xây dựng Đảng về Đạo đức với
thực hiện quyền giám sát, phản biện, quyền và trách nhiệm kiểm sốt quyền
lực từ phía xã hội và người dân.
Việc tuân thủ hiến pháp và pháp luật, việc thực hiện Điều lệ Đảng và
các quy định trong thể chế Đảng khơng chỉ có ý nghĩa pháp lý- chính trị mà
còn chứa đựng những nội dung đạo đức và văn hóa. Cần làm cho tồn Đảng,
7


toàn dân nhận thức đúng và tự giác thực hiện các u cầu, nhiệm vụ đó. Với
thái độ nhìn thẳng vào sự thật, nói rõ sự thật, đánh giá đúng sự thật, Đảng
phải kết hợp giữa “xây” và “chống”; “xây” là nhiệm vụ cơ bản, chiến lược,
lâu dài; “chống” là nhiệm vụ quan trọng, cấp bách. Hủ bại, tha hóa làm đổ vỡ
nhân tính của cán bộ, đảng viên là điều hết sức nghiêm trọng, làm cho nhân
dân oán thán nhất, làm xói mịn bản chất của Đảng, gây mất lòng tin của cán
bộ, đảng viên và nhân dân đối với Đảng và chế độ. Mà mất niềm tin là mất tất
cả. Vì vậy, phải kiên quyết đấu tranh chống suy thối về tư tưởng chính trị,
đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong Đảng; chống quan
liêu, tham nhũng, lãng phí, chủ nghĩa cá nhân, lối sống cơ hội thực dụng, bè

phái, lợi ích nhóm, nói khơng đi đôi với làm.
C. Xây dựng Đảng về đạo đức phải thường xuyên, phải quy định thành
trách nhiệm của cấp uỷ đảng các cấp để tạo chuyển biến thực sự trong Đảng
Khi xây dựng Đảng về đạo đức được tiến hành thường xuyên sẽ đủ sức
phòng ngừa, ngăn chặn và đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức
và lối sống của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Tiếp tục thực hiện và thực hiện lâu
dài trong Đảng nghị quyết Hội nghị trung ương 4 khóa XI, Nghị quyết Hội
nghị trung ương 4 khóa XII về xây dựng Đảng cũng như Nghị quyết Hội nghị
Trung ương 9 khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt
Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.
D. Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh trong tồn
Đảng, tồn dân phải trở thành một nhu cầu văn hóa, phải có nhận thức đúng,
tồn diện về di sản Hồ Chí Minh gắn liền với đạo đức và phong cách Hồ Chí
Minh.
Chủ tịch Hồ Chí Minh chỉ rõ, làm việc theo cách quan liêu, thì dân
ốn; cách xa dân chúng, chẳng khác gì đứng lơ lửng giữa trời, nhất định thất
bại. Người viết: “Vì những người và những cơ quan lãnh đạo mắc bệnh quan
liêu thành thử có mắt mà khơng thấy suốt, có tai mà khơng nghe thấu, có chế
độ mà khơng giữ đúng, có kỷ luật mà khơng nắm vững. Kết quả là những
8


người xấu, những cán bộ kém tha hồ tham ô, lãng phí. Thế là bệnh quan
liêu đã ấp ủ, dung túng, che chở cho nạn tham ơ, lãng phí. Vì vậy, muốn trừ
sạch nạn tham ơ, lãng phí, thì trước mắt phải tẩy sạch bệnh quan liêu”. Chú
trọng thực hành, trước hết, đội ngũ cán bộ chủ chốt phải nêu gương thực hành
đạo đức mới có tác dụng kích hoạt, thúc đẩy toàn Đảng, toàn dân học tập và
làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người. Cần tìm tịi những biện
pháp, những cách làm cơng phu và sáng tạo, phát huy tối đa những sáng kiến ,
những gương điển hình từ địa phương và cơ sở để nâng cao hiệu quả thực

chất của việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh. Đây là
việc làm thiết thực để giáo dục và thực hành đạo đức trong Đảng, trong nhân
dân, tạo cơ sở nền tảng để xây dựng văn hóa trong Đảng, hướng trực tiếp vào
văn hóa đạo đức, văn hóa ứng xử, văn hóa chính trị theo các đặc trưng của
văn hóa, các giá trị nhân cách của con người Việt Nam.
Trong di sản đạo đức Hồ Chí Minh, giá trị lý luận-thực tiễn quý báu là
ở chỗ, Người đã chỉ dẫn cả nội dung và phương pháp thực hành đạo đức cách
mạng cho từng đối tượng, từ đảng viên tới người dân, từ thiếu niên tới phụ
nữ, từ bộ đội đến công an, từ trí thức đến nhà báo, văn nghệ sĩ, từ nhà ngoại
giao đến nhà lãnh đạo, quản lý cho đến đạo đức trong lao động, trong ứng xử,
công tác và học tập. Người còn quan tâm đến đạo đức của người theo tôn
giáo, sao cho "tốt đời đẹp đạo" , đạo pháp-dân tộc đồng hành cùng chủ nghĩa
xã hội. Lấy việc giáo dục và thực hành đạo đức trong Đảng làm khâu then
chốt để thúc đẩy cả xã hội quan tâm đến đạo đức, ra sức khắc phục tình trạng
suy đồi đạo đức đang diễn ra trong xã hội hiện nay, làm nên sự nghiệp chấn
hưng đạo đức, chấn hưng giáo dục để nuôi dưỡng và phát huy nguồn trữ năng
tinh thần xã hội của ta.
Sức mạnh đạo đức, trước hết là đạo đức trong Đảng là một trong
những nhân tố quan trọng bảo đảm đủ sức chống lại âm mưu " diễn biến hịa
bình" của chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch đối với cách mạng Việt

9


Nam, ngăn chặn những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong một
bộ phận cán bộ đảng viên của chúng ta.
II. Thực trạng.
Việc rèn luyện đạo đức cách mạng rất khó, địi hiểu nhiều nghị lực mới
có thể chiến thắng được chủ nghĩa cá nhân trong chính mỗi người cán bộ,
đảng viên. Thực tiễn, những cán bộ Đảng viên càng giữ trọng trách cao trong

bộ máy tổ chức của Đảng và Nhà nước thì càng có nhiều nguy cơ khách quan
và chủ quan chi phối làm tha hóa, biến chất chính những cán bộ đảng viên đó,
nếu họ thiếu bản lĩnh, thiếu kinh nghiệm rèn luyện bản thân. Phần lớn những
cán bộ bị mất uy tín trước quần chúng nhân dân thường là mất cái căn bản
nhất của người cán bộ cách mạng, đó là mất phẩm chất đạo đức.
Trong giai đoạn hiện nay, bối cảnh quốc tế, trong nước đang đặt cách
mạng nước ta đứng trước rất nhiều thời cơ, thuận lợi song cũng phải đối mặt
với không ít khó khăn, thách thức. Để khơng ngừng củng cố, nâng cao uy tín,
giữ vững vai trị lãnh đạo, những năm qua, Đảng ta đã đề ra nhiều chủ trương,
nghị quyết và triển khai rất nhiều nhiệm vụ, giải pháp để tăng cường xây
dựng, chỉnh đốn Đảng. Nhờ đó, bản lĩnh chính trị, trình độ, năng lực lãnh đạo
của Đảng ngày càng có những chuyển biến tích cực. Bản chất, lập trường giai
cấp công nhân của Đảng được giữ vững. Năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu
của tổ chức đảng, cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ
chốt và người đứng đầu các cấp, từng bước được nâng lên. Đặc biệt, việc đấu
tranh ngăn chặn, xử lý tiêu cực, sai phạm, tham nhũng, lãng phí có những
chuyển biến rõ nét. Từ đầu nhiệm kỳ Đại hội XII của Đảng đến nay có trên
50.000 cán bộ, đảng viên bị xử lý kỷ luật, trong đó có hơn 70 cán bộ thuộc
diện Trung ương quản lý. Những quyết tâm chính trị đó đã góp phần hết sức
quan trọng củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân đối với Đảng. Tuy
nhiên, đứng trước yêu cầu, nhiệm vụ hết sức nặng nề của cơng cuộc đổi mới
tồn diện, đồng bộ đất nước, mở rộng hội nhập quốc tế, những biểu hiện suy
thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”,
10


tệ tham nhũng, lãng phí, quan liêu, xa dân trong một bộ phận không nhỏ cán
bộ, đảng viên, cùng với sự chống phá quyết liệt của các thế lực thù địch đang
từng ngày, từng giờ tác động, làm xói mịn niềm tin của nhân dân đối với
Đảng, từ đó làm suy giảm sức mạnh, đe dọa sự tồn vong của Đảng, của chế

độ. Bối cảnh đó càng đặt ra yêu cầu cấp thiết hơn bao giờ hết, đòi hỏi Đảng ta
phải coi trọng hơn nữa việc xây dựng đạo đức trong Đảng, đưa xây dựng
Đảng về đạo đức trở thành vấn đề có vai trị quan trọng, cùng với xây dựng
Đảng về chính trị, tư tưởng và tổ chức thực sự là những trụ cột giúp Đảng
đứng vững trước mọi khó khăn, thử thách. Để thực hiện thắng lợi nhiệm vụ
đó, mỗi cấp ủy đảng, cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý các
cấp cần quán triệt quan điểm xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ thường
xuyên, liên tục, là vấn đề then chốt và phải được thực hiện với ý chí, quyết
tâm chính trị cao. Tiếp tục triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp cụ thể,
thiết thực nhằm đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong
cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 (Khóa XII) về
xây dựng, chỉnh đốn Đảng. Thường xuyên coi trọng và thực hiện nghiêm việc
“tự soi, tự sửa”, xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên thực sự “trung với nước,
hiếu với dân, cần, kiệm, liêm chính, chí công, vô tư” theo lời Bác dạy. Tăng
cường kiểm tra, giám sát, quản lý cán bộ, đảng viên, giữ vững kỷ cương, kỷ
luật của Đảng và đảm bảo tính nghiêm minh, thượng tôn pháp luật. Hết sức
chú trọng củng cố và tăng cường mối quan hệ máu thịt giữa Đảng với nhân
dân, thực sự biết dựa vào nhân dân để xây dựng, chỉnh đốn Đảng, góp phần
làm cho “chỉ số niềm tin” của nhân dân đối với Đảng có sự “tăng trưởng” bền
vững, từ đó khơng ngừng giữ vững và tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng,
thực hiện thắng lợi mục tiêu “dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn
minh”.
III. Phương hướng và giải pháp.
Một là, nâng cao nhận thức cho toàn Đảng về yêu cầu, nội dung,
nhiệm vụ xây dựng Đảng về đạo đức. Cần làm cho các cấp ủy, tổ chức đảng
11


và toàn thể đảng viên hiểu rõ, xây dựng Đảng về đạo đức là một nhiệm vụ chủ
yếu trong xây dựng Đảng, để tạo ra nhận thức mới, biện pháp xây dựng đạo

đức của Đảng phù hợp với yêu cầu của Đảng Cộng sản. Khắc phục tình trạng
lệch lạc, xem nhẹ giáo dục đạo đức cách mạng trong khơng ít tổ chức đảng
vừa qua, đẩy mạnh việc giáo dục đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ,
đảng viên để thực hiện cho được lời căn dặn của Bác: “Mỗi đảng viên và cán
bộ phải thực sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần kiệm liêm chính,
chí cơng vơ tư. Phải giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người
lãnh đạo, là người đầy tớ thật trung thành của nhân dân”. Đặc biệt, đề cao
trách nhiệm chính trị và trách nhiệm đạo đức của cấp ủy, của người đứng đầu
cấp ủy, chính quyền và đồn thể.
Hai là, tăng cường tuyên truyền, giáo dục tư tưởng chính trị, đạo đức
cách mạng cho cán bộ, đảng viên. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh: “Mọi
việc thành hay là bại, là do cán bộ có thấm nhuần đạo đức cách mạng, hay là
không”. Cấp ủy, tổ chức đảng các cấp cần tiến hành công tác giáo dục đạo
đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên một cách thường xun, liên tục, tránh
hình thức. Tăng cường cơng tác tun truyền, giáo dục, rèn luyện đạo đức
cách mạng cho cán bộ, đảng viên, tạo ra sự thống nhất trong nhận thức và
hành vi đạo đức. Xây dựng Đảng về đạo đức được được tiến hành thông qua
giáo dục, tuyên truyền vai trò, nội dung đạo đức để nâng cao nhận thức, để
mỗi đảng viên tự giác rèn luyện, tu dưỡng, gương mẫu, làm gương, nêu
gương về đạo đức. Vì vậy, giáo dục đạo đức phải kiên trì, thường xuyên mới
tạo ra sự thống nhất trong nhận thức và hành vi đạo đức.
Ba là, kết hợp chặt chẽ xây dựng Đảng về đạo đức với xây dựng Đảng
về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Để gắn xây dựng Đảng về đạo đức với xây
dựng Đảng về chính trị, tư tưởng, tổ chức, cùng với việc tiến hành các nội
dung xây dựng về đạo đức thì cần phải hết sức quan tâm thực hành rộng rãi
dân chủ trong Đảng, phải nghiêm chỉnh thực hành tự phê bình và phê bình,
thường xuyên lắng nghe và tiếp thu ý kiến đóng góp của người dân về xây
12

dựng Đảng, thực hiện sự giám sát, kiểm tra của nhân dân đối với tổ chức đảng
và các cán bộ, đảng viên. Thực hiện công khai, minh bạch thông tin và chế độ
trách nhiệm trong Đảng, trong các cơ quan cơng quyền, trong các tổ chức
đồn thể để dân biết, dân bàn, dân kiểm tra.
Bốn là, tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức,
phong cách Hồ Chí Minh. Hồ Chí Minh là tấm gương sáng ngời, mẫu mực về
đạo đức cách mạng. Bác Hồ là một con người giản dị, Người đã từng sống
bên cạnh chúng ta, chân thật, gần gũi như một người bình thường. Những
điều Hồ Chí Minh căn dặn cán bộ, công chức về đạo đức cách mạng là những
điều được rút ra từ thực tiễn cuộc đời Người đã sống và hoạt động cách mạng.
Do đó, cơng tác tun truyền cần tập trung làm cho mọi người hiểu được và
nhận thức một cách chân thực về tư tưởng và tấm gương đạo đức cách mạng
Hồ Chí Minh. Trên cơ sở đó, tự giác tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng,
coi đó là việc làm sung sướng nhất, vẻ vang nhất như lời căn dặn của Người.
Tổng Bí thư Nơng Đức Mạnh cũng chỉ rõ: “Chủ tịch Hồ Chí Minh là người
Việt Nam đẹp nhất, tiêu biểu cho phẩm chất đạo đức và khí phách của dân tộc
ta, Đảng ta. Giáo dục đạo đức, xây dựng lối sống tốt đẹp theo tư tưởng, đạo
đức Hồ Chí Minh vừa là yêu cầu cấp bách hiện nay, vừa là nhiệm vụ cơ bản,
lâu dài”.
Năm là, đẩy mạnh đấu tranh chống chủ nghĩa cá nhân; chống tham
nhũng, lãng phí. Kiên quyết, kiên trì đấu tranh, uốn nắn, phê phán những tư
tưởng, hành vi lệch lạc, xử lý nghiêm minh những tổ chức, cá nhân vi phạm
điều lệ Đảng, vi phạm pháp luật nhà nước. Thực hiện tự phê bình và phê bình.
Xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo
đức, xây dựng đội ngũ cán bộ đủ năng lực, phẩm chất, ngang tầm nhiệm vụ;
ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thối về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống và
những biểu hiện "tự diễn biến”, "tự chuyển hóa" trong nội bộ. Xử lý nghiêm
minh những cán bộ, đảng viên sai phạm, đồng thời tăng cường tuyên truyền,
biểu dương gương những cán bộ, đảng viên tốt. Tình trạng quan liêu, tham
13

nhũng, lãng phí xảy ra trong một bộ phận khơng nhỏ cán bộ, đảng viên đã và
đang làm xói mịn đạo đức tốt đẹp của Đảng. Đẩy mạnh phòng, chống tham
nhũng, lãng phí trước hết phải chủ động phịng ngừa, đồng thời xử lý nghiêm
các hành vi tham nhũng, lãng phí, bao che, dung túng, tiếp tay cho các hành
vi tham nhũng, lãng phí, can thiệp, ngăn cản việc chống tham nhũng, lãng phí.
Sáu là, xây dựng, hồn thiện cơ chế, chính sách, quy định, quy phạm
pháp luật, khắc phục các sơ hở về chính sách, pháp luật để ngăn chặn sự lợi
dụng; tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm minh cán bộ, đảng viên
thối hóa về đạo đức, coi thường, vi phạm kỷ luật của Đảng, pháp luật của
Nhà nước. Cần rà soát, phát hiện và khắc phục ngay những sơ hở trong cơ
chế, chính sách đã tạo điều kiện cho tham nhũng, tiêu cực tồn tại và phát
triển.
Bảy là, bản thân mỗi cán bộ Đảng viên phải tự giác, chủ động rèn
luyện, tu dưỡng hàng ngày. Xây dựng Đảng ta về đạo đức trong giai đoạn
hiện nay thực sự là vấn đề có ý nghĩa lý luận và thực tiễn to lớn, góp phần
nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, làm cho Đảng thực sự
trong sạch, vững mạnh, xứng đáng với sự tin cậy của nhân dân,hoàn thành
những trọng trách của mình trước nhân dân và dân tộc. Xây dựng Đảng về
đạo đức là trách nhiệm của toàn Đảng từ Trung ương đến cơ sở, là trách
nhiệm của mỗi cán bộ, đảng viên.Do đó, mỗi cán bộ, đảng viên phải khơng
ngừng học tập, rèn luyện. Bằng hành động cụ thể, mỗi đảng viên của Đảng
phải gương mẫu trong lối sống, thực sự “cần, kiệm, liêm, chính, chí cơng vơ
tư”, ra sức phục vụ lợi ích chung của giai cấp, của nhân dân, ln đặt lợi ích
của Đảng, của nhân dân lên trên lợi ích cá nhân. Việc gì có lợi cho dân thì hết
sức làm, việc gì có hại cho dân hết sức tránh; không ngừng rèn luyện ý thức
tổ chức kỷ luật, chấp hành nghiêm chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật
của Nhà nước, nêu cao tính tiên phong, gương mẫu, đáp ứng yêu cầu nhiệm
vụ trong tình hình mới.

14


PHẦN THỨ BA: KẾT LUẬN
Chặng đường mới cũng đặt ra nhiều thách thức mới từ vị trí cầm quyền
của Đảng và trách nhiệm lớn lao của mỗi cán bộ, đảng viên địi hỏi quyết tâm
mới để vượt qua hồn cảnh và vượt qua chính mình trước những cám dỗ vật
chất, lợi ích cá nhân và tham vọng quyền lực. . Hơn lúc nào hết, hiện nay cần
tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng cả về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo
đức nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng để lãnh đạo
đẩy mạnh công cuộc đổi mới toàn diện, đồng bộ và hội nhập quốc tế, đưa đất
nước phát triển nhanh và bền vững.
Sự hoàn thiện đạo đức trong Đảng với những tấm gương sáng về đạo
đức của cán bộ, đảng viên có ảnh hưởng sâu sắc và rộng lớn đến những giá trị
đạo đức của tồn xã hội, của dân tộc. Hồ Chí Minh mong muốn dân tộc Việt
Nam phải là một dân tộc văn minh, thơng thái, có đạo đức. Điều đó làm cho
Đảng Cộng sản Việt Nam cầm quyền, dân tộc Việt Nam nhân ái trở thành
biểu tượng tốt đẹp trong tình cảm của bạn bè quốc tế.

15


DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. Giáo trình-Xây dựng đảng, Nhà xuất bản lý luận chính trị, Hà
Nội,2016
2. ĐCSVN-Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XII, Nxb
CTQG, H. 2016
3. Quy định 101-QĐ/TW, Ban Chấp hành Trung ương (khóa XII) về
trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ

chốt các cấp; Quy định 08-QĐi/TW, Hội nghị Trung ương 8 (khóa XII) về
“Trách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ
Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương”.
4. Ban Tuyên giáo Trung ương: Những nội dung cơ bản của tư tưởng,
đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội,
2016.
5. Hội đồng Lý luận Trung ương: Xây dựng Đảng trong sạch, vững
mạnh trong tình hình mới - Kinh nghiệm Trung Quốc, kinh nghiệm Việt Nam,
Nxb. Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội, 2013.
6. Nguyễn Phú Trọng: Xây dựng chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt
để phát triển đất nước, Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2017
7. Hồ Chí Minh: Tồn tập, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011
8. Ban Tuyên giáo Trung ương: Những nội dung cơ bản của tư tưởng,
đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, Nxb Chính trị quốc gia - Sự thật, Hà Nội,
2016.
9. Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh: Giáo trình Đạo đức học,
Nxb. Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2000

16