TL LSVMTG - Những thành tựu tiêu biểu của phong trào văn hóa Phục hưng

I. LỜI MỞ ĐẦU
Trong lịch sử phát triển của loài người in dấu sâu đậm một dòng lịch sự vĩ
đại của một nền văn hoá, nền văn hoá đã đánh thức châu Âu thoát khỏi “đêm
trường trung cổ” tăm tối. Chúng ta đang nói tới phong trào phục hưng vĩ đại.
Phong trào Văn hoá Phục Hưng đã đánh bại hệ tư tưởng lỗi thời của
phong kiến và Giáo hội Thiên Chúa, góp phần quan trọng giải phóng tư tưởng
tình cảm con người khỏi mọi sự kìm hãm và trói buộc của Giáo hội, đề cao
những giá trị tốt đẹp cao quý của con người. Chủ nghĩa nhân văn ngày càng
đóng vai trò chi phối trong văn học, nghệ thuật và cả trong mọi lĩnh vực đời
sống xã hội.
Văn hoá Phục Hưng là một bước tiến kì diệu trong lịch sử văn minh ở
Tây Âu. Những con người thời Phục Hưng đã đóng góp trí tuệ và tài năng
tuyệt vời của mình bằng những tác phẩm và cơng trình bất hủ, làm phong phú
thêm kho tàng văn hố của nhân loại.
Lồi người mãi mãi cảm động và tự hào khi nhắc đến tên tuổi của các
“cây đại thụ” như: Đan-tê (với tác phẩm Thần khúc), Ra-bơ-le (với bộ truyện
Gác-găng-chuya và Păng-ta -gruy-en gồm 5 quyển ), Sếch -xpia( với hàng
loạt những vở bi kịch và hài kịch nổi tiếng), Xộc -van -tét ( với tác phẩm Đôn
Kim loại -hụ-tờ )v.v…
Tuy nhiên, là một phong trào văn hoá của giai cấp tư sản, Văn hố
Phục hưng khơng tránh khỏi những hạn chế.Đó là việc giai cấp tư sản chống
Giáo hội chưa triệt để, có lúc phải thoả hiệp. Mặt khác khi đề cao giá trị con
người, giai cấp tư sản lại ủng hộ sự bóc lột để làm giàu. Mặc dù vậy, Văn hoá
Phục hưng vẫn là “cuộc cách mạng tiến bộ vĩ đại”, mở đuờng cho sự phát
triển cao hơn của văn hố châu Âu và văn hố của lồi người.

1


Em rất mong nhận được sự đóng góp của các thầy cô giáo các bạn sinh
viên và những yêu văn hố phục hưng để bài tiểu luận có thể được hoàn thiện

và tiếp tục phát triển rộng hơn nữa.
II. NỘI DUNG
1. Nguyên nhân và hoàn cảnh lịch sử.
1.1. Nguyên nhân.
- Do văn hoá Tây Âu dưới thời Trung Đại bị giáo hội thiên chúa cưỡng
đoạt, tư tưởng tình cảm con người bị ràng buộc bởi giáo hội.
- Do sự lỗi thời của hệ tư tưởng phong kiến, sự ra đời của giai cấp tư
sản và phát triển của giai cấp tư sản đang lên cần phải có hệ tư tưởng và nền
văn hoá riêng để phục vụ cho đời sống tinh thâfn của mình, để đấu tranh với
hệ tư tưởng lỗi thời của giáo hội và giai cấp quý tộc phong kiến đang cản trở
sự phát triển xã hội.
1.2. Hoàn cảnh lịch sử.
Khi giai cấp Tư sản mới ra đời nó khơng chấp nhận hệ tư tưởng của
phong kiến và giáo và không cam tâm thừ nhận chủ nghĩa giáo điều và chủ
nghĩa kinh điển trong nhận thức, đặt biệt giai cấp tư sản không chấp nhận lối
sống khổ hạnh của chế độ phong kiến mà giai cấp tư sản cần có sự phóng
khống hơn trong suy nghĩ và sinh hoạt, cần sự phát triển của khoa học kỹ
thuật, sự năng động trong tư duy.Như vậy giai cấp Tư sản ra đời chúng khơng
thể hồ nhập với nền văn hố phong kiến mà họ càn có một nền văn hố riêng
của mình.
Gọi là văn hố phục hưng bởi vì trong phong trào văn hố này có sự
phục hồi và phát triển những giá trị của vănn hoá Hy Lạp cổ đại. Thế nhưng
là nền văn của giai cấp Tư Sản vì vậy chúng chỉ phục hồi những gì mà giai
cấp Tư Sản cần, đó là sự tự do tư tưởng của cơng dân, tính chất tự nhiên của
đời sống con người.
2


Đây là nền văn hoá của giai cấp Tư Sản đang lên nhằm chống lại thế
giới quan duy tâm thần bí của đạo thiên chúa là chỗ dựa về tư tưởng của chế

độ phong kiến. Cho nên có thể nói đay là cuộc đáu tranh giai cấp Tư Sản đang
lên và chế độ phong kiến với các thế lực xã hội.
Các đại biểu của phong trào văn hoá phục hưng tuyên truyền chủ nghĩa
nhân văn Tư Sản, họ đòi hỏi nhu cầu con người được thoả mãn, trí tuệ con
người phải đuợc phát triển. Là nền văn hoá đề cao giá trị con người Tư Sản,
mà dù nó chống phong kiến và giáo hội nhưng không triệt để mới dừng lại ở
mức độ đả kích khơng đi tới để xố bỏ chế độ phong kiến nhưng dù sao đây
vẫn là cuộc đấu tranh giai cấp trên lĩnh vực văn hoá tư tưởng.
Diễn ra trong bối cảnh Tây Âu diễn ra nhiều sự kiện:
- Các máy móc như: vành sắt, máy ngựa, vai cày, xe cút kít, cối xay
gió, đồng hồ cơ học, giải toán học, …
- Diễn ra nhiều cuộc phát kiến lớn về địa lí mng lại những hậu quả to
lớn và sâu sắc đã thúc đẩy sự phát triển kinh tế và thương mại mang tính chất
thế giới rõ rệt, làm cho Tây Âu giàu lên nhanh chống thúc đẩy kinh tế phát
triển, tạo những tiền đề quan trọng cho sự ra đời của giai cấp Tư Sản Châu
Âu.
- Đây là thời kì bùng nổ các cuộc cải cách tton giáo và cuộc đấu tranh
của giai cấp nông dân chống lại các lãnh chúa phong kiến. Tiêu biểu là cải
cách tôn giáo và chiến tranh nông dân Đức thế kỉ XVI.
- Đây là thời kì chủ nghĩa chuyên chế thắng lợi của một số nước lớn,
chủ nghĩa dân tộc được hình thành.
- Riêng Italia sở dĩ trở thành q hương đầu tiên của văn hóa phục
hưng vì phong trào ở đây ra đời sớm.
Đây vốn là quê hương của nền văn hóa La Mã cổ đại. Lã Mã lại tiếp
thu nền văn minh Hy Lạp.
3


Sự xuất hiện tầng lớp giàu có đã kích thích sự sáng tạo nghệ thuật của
các nghệ sĩ. Từ Italia đã truyền sang các nước Anh, Pháp, Đức, Thụy Sĩ…

Bước vào thời kì hậu trung đại, bộ mặt kinh tế của các nước Tây Âu có
nhiều thay đổi.
- Giai cấp tư sản cần phải có hệ tư tưởng và nèn văn hóa riêng.
- Cải cách tơn giáo diễn ra mãnh liệt.
- Cuộc đấu tranh của nông dân diễn ra sôi nổi.
-> Tất cả dẫn đến sự ra đời của phong trào văn hóa phục hưng.
2. Phong trào văn hóa phục hưng.
2.1. Làn gió mới thổi từ Italia.
Trong hai thế kỉ 15 và 16, ở Châu Âu đã dấy lên một cuộc vận động tư
tưởng và văn hóa mới rất mực hào hứng và quyết liệt, từ trước đến giờ loài
người chưa từng thấy.Thoạt nhiên ngọn gió mới nổi lên từ đất Italia. Tiếp đó
nó lan rộng ra các nước Tây Âu và Trung Âu. Người Italia gọi phong trào này
là”Renascita “, người Pháp đặt tên cho nó là “La renaissance”.”Renascita”hay
“Renaissance”đều cùng một nghĩa; có thể dịch là “phục hưng”hoặc “tỏi
sinh”hoặc nơm na hơn nữa có thể dịch là”sống lại”
Một số học giả phương Tây cho rằng phong trào này nhằm”phục
hưng”nhằm làm sống lại nền văn hóa cổ đại Hy Lạp và La Mã vừa phát hiện
nhờ những cuộc khai quật, nhờ những bản sách chép tay từ thời đó cịn gìn
giữ được. Đúng là từ thế kỉ 14 và tiếp theo là trong hai thế kỉ 15 và 16 ở Châu
Âu cos cả một phong trào đi tìm kiếm di tích của hai nền văn hóa cổ đại Hy
Lạp, La Mã. Người ta đua nhau học tiếng Hy Lạp và tiếng Latinh đẻ đọc các
bản sách chép tay đó. Việc dịch thuật, giới thiệu và xuất bản các tác phẩm
triết học, văn học cổ đại Hy Lạp đã thu hút một số đông những học giả, nhà
nghiên cứu, chủ nhà in…Đúng là chưa bao giờ Hy Lạp và La Mã cổ đại lại
được chú ý được đề cao được say mê đến vậy.
4


Nhưng thật là sai lầm nếu cho rằng mục đích của phong trào văn hóa
phục hưng là nhằm khơi phục những nền văn hóa cổ đại đó, thật là sai lầm

nếu nghĩ rằng phong trào sôi động này chỉ mang ý nghĩa phục cổ đơn thuần.
Nhờ được tận mắt nhìn ngắm những di tích cịn sót lại của hai nền văn
minh Hy Lạp, La Mã mà các cuộc khai quật mới phát hiện được, nhờ được tự
mình đọc và tìm hiểu ý nghĩa của các tác phẩm cổ đại Hy Lạp, La Mã (qua
nguyên tác hoặc qua bản dịch ), phương Tây có dịp đối chiếu và so sánh với
nền văn hóa Trung Cổ trong đó có họ đang sống, họ đã rút ra được kết luận
quan trong này: Trung Cổ phong kiến và nhà thờ đã kìm hãm nền văn hóa,
hơn thế nữa, đã chà đạp thơ bạo lên quyền sống quyền tự do của con người.
Họ đã cảm thấy như mình vừa trải qua một đêm trường tăm tối. Họ nhận ra
rằng cổ đại Hy Lạp sở dĩ đã xây dựng một nền văn minh rực rỡ chính là vì nó
chưa hề biết chế độ phong kiến là gì, vì nó chưa phải chịu đựng sự thống trị
tinh thần của giáo hội Thiên chúa. Ănghen viết : “Trong những cuốn sách viết
tay còn cứu vớt được sau nền văn minh Bygiăngxơ đã sụp đổ, trong những
pho tượng thời cổ đại khai quật được trong những đống hoang tàn ở La Mã,
người ta thấy cả một thế giới mới lạ hiện ra trước mắt phương Tây kinh ngạc :
đó là thời cổ đại Hy Lạp; những hình thức chói lịa của nó đánh tan những
bóng ma thời trung cổ”.
Cuộc vận động tư tưởng và văn hóa phục hưng đã gặt hái được những
mùa hoa trái tốt đẹp, phong phú vơ cùng. Nó đã làm cho Tây Âu như bừng
thức dậy sau”đờm trường trung cổ”, đưa những nước này tiến nhanh, tiến
mạnh vào kịch sử cận đại . Văn hóa phục hưng vì vậy được thừa nhận là một
trong những nền văn hóa rực rỡ của lồi người.
Tác động thúc đẩy của cuộc vận động tư tưởng và văn hóa phục hưng
đối với lịch sử phương Tây và lịch sử nhân loại nói chung là điều quá rõ ràng.
Tuy nhiên, lại phải thấy rằng bản thân của cuộc vận động tư tưởng và văn hóa

5


đó là sản phẩm của một bước ngoặt lịch sử, do những điều kiện kinh tế, chính

trị, xã hội địi hỏi, tạo ra quy định.
Cần tránh hai khuynh hương sai lầm phổ biến xưa nay là”trung cổ
hóa”hoặc “hiện đại hóa”thời phục hưng. Khuynh hướng thứ nhất phủ nhận
chất lượng mới của thời phục hưng, chỉ coi nó như giai đoạn sau của trung cổ,
coi những thành tựu của nó như hoa quả muộn của Trung Cổ, do Trung Cổ
gieo giống và trông nom . Về thực chất khuynh hướng này do các học giả
nặng đầu óc bảo thủ, gắn bó với lập trường và giai cấp quý tộc phong kiến và
đẳng cấp tăng lư đề xuất ra.
Khuynh hương thứ hai thì ngược lại, nó quan niệm lại phục hưng là
sự”cắt đứt”hoàn toàn với Trung Cổ và mở đàu cho thời hiện đại . Khuynh
hướng này đề cao phục hưng nhằm tô vẽ cho nền văn minh tư sản. Những kẻ
đề xương khuynh hướng đó nhấn mạnh rằng: buổi bình minh của kỉ nguyên tư
bản chủ nghĩa thật là huy hoàng tráng lệ và đó chính là sự tự khẳng định của
chủ nghĩa tư bản ngay trong buổi mới chào đời, là cống hiến đầu tiên to lớn
của chủ nghĩa tư bản đối với lịch sử nhân loại…
Bước ngoặt đó đã diễn ra trên mọi lĩnh vực kinh tế, chính trị, xã hội,
tôn giáo tư tưởng, khoa học kĩ thuật, văn học nghệ thuật. Nó làm biến đổi sâu
sắc đời sống vật chất và tinh thần của xã hội Tây Âu, phơi bày tính chất trì trệ
lạc hậu lỗi thời của những thiết chế tinh thần vật chất của chế độ phong kiến
và của nhà thờ Trung Cổ. Nó tạo nên một đà phát triển cho các lĩnh vực trên,
khiến cho xã hội Tây Âu vào nửa sau của thế kỉ 16, đầu thế kỉ 17 thực sự đã
đem lại một bộ mặt mới, đem lại khởi sắc phồn vinh đầy khí thế.
Vùng bắc Italia là một trung tâm kinh tế và một trung tâm văn hóa phát
triển sớm hơn cả ( từ thế kỉ 14). Ở đó, các quốc gia đơ thị như Vơnigiơ,
Giờnơ, Florăngxơ…đã chứng kiến một thời kì phát đạt của công thương
nghiệp, xưa nay chưa từng thấy. Trên cơ sở một nền kinh tế công thương
nghiệp phát trieern như vậy, một nền văn học nghệ thuật mới, phong phú, rực
6

rỡ đã đơm hoa kết quả. Chính vì vậy mà Italia trở thành cái nơi của phong
trào văn hóa phục hưng. Vùng thấp (gồm các nước Hà Lan, Bỉ và
Luychxămbua ngày nay) cũng là một trung tâm kinh tế, văn hóa hình thành
tương đối sớm (hầu như cùng một lúc với vùng bắc Italia ). Ở đó, các cơ thị
như Bơruygiơ, Anve ( ngày nay thuộc Bỉ ), Amxtescdam ( nay thuộc Hà Lan )
cũng tấp nập trù phú vô cùng. Chính vì vậy mà nơi đây cũng từng là một
trung tâm văn hóa mới của thời kì phục hưng.
Sau sự kiện Cungxtăngtinốp bị Thổ Nhĩ Kì chiếm đóng (1453) cắt
đường giao thông buôn bán giữa Tây và Đông, các nước phương Tây bèn lao
đi tìm những con đường liên ngạch, bn bán mới. Các phát kiến địa lí đã dẫn
đến một kết quả to lớn, bất ngờ, ngoài dự kiến. Trong tuyên ngôn của Đảng
Cộng Sản, Mác và Ănghen đã nới về ý nghĩa đó như sau :”Việc tìm ra châu
Mĩ và đường hàng hải quanh châu Phi đã tạo ra cho giai cấp tư sản đang lên
một trường hoạt động mới. Thị trường Ấn Độ và Trung Hoa, việc chiếm châu
Mĩ làm thuộc địa, việc buôn bán với các thuộc địa, việc tăng thêm một số
phương tiện trao đổi và số lượn g hàng hóa những cái ấy nói chung đã đem lại
cho thương nghiệp, hàng hải, cơng nghiệp một đà phát triển chưa từng có, và
do đó, đã làm cho yếu tố phát triển nhanh chóng trong lòng xã hội phong kiến
đang suy tàn”
Phương thức kinh doanh phong kiên hay phường hội trước kia khơng
con có thỏa mãn nhu cầu đang lên theo sự mở mang nhiều thị trường mới.
Thời đại phục hưng con được đánh dấu bằng một phong trao cải cách
tôn giáo rộng lớn, sôi động, xưa nay chưa từng thấy.
Nói tóm lại, đúng như Ăngghen đã nhận định, thợi đại phục hưng là
“bước ngoặt tiến bộ, vĩ đại nhất, từ trước đến bấy giờ loại người chưa từng
thấy”. Bước ngoặt đó đã diễn ra, làm thay đổi mọi mặt kinh tế, chính trị - xã
hội, tơn giáo, tư tưởng, và tinh thần. Chính trong bới cảnh đó, văn học nghệ
thuật phục nhưng đã nở hoa kết quả, một mùa hoa quả tốt đẹp hiếm có.
7

2.2 Những thành tựu nổi bật của nền văn hóa phục hưng:
Vào thế kỉ 14 đến 16 vấn đề ở châu Âu khơng phải là khơi phục lại nền
văn hóa, văn minh Hi Lạp, La Mã dù nền văn minh, văn hóa đó đã khiến họ
phải kinh ngạc về sự huy hồng của nó! Đó là những sản phẩm thời kì chiếm
hữu nơ lệ. Lịch sử theo đà phát triển của nó chỉ tiến tới chứ khơng quay lại. Vì
vậy vấn đề là “phục hưng” là làm “sông lại”những truyền thơng văn hóa tốt
đẹp mà cổ đại Hy Lạp, La Mã đã nêu gương, mà Trung Cổ và nhà thời phong
kiến đã cắt đứt. Làm “sống lại”phực hưng những truyền thống đó, đồng thời
phải phát huy những truyền thống đó cho phù hợp với yêu cầu trước mắt.
Những truyền thống văn hóa cổ đại Hy Lạp, La Mã nêu cao ấy là gì?
-Là truyền thơng trân trọng, đề cao con người trái ngược với thái đọi
coi rẻ, miệt thị con người của Trung Cổ.
-Là truyền thống đấu tranh cho tự do của con người trái ngược với nền
chuyên chính, độc tài của phong kiến và của giáo hội
*Văn hóa Phục Hưng.
- Đây là một phong trài văn hóa tư tương có tiếp thu và kế thừa mộ số
yếu tổ trong nền văn hóa của Hy Lạp và La Mã cổ đại. Do đó góp phần vào
việc phục hồi văn hóa Hy Lạp.
- Quan trọng hơn đây là một phong trào văn hóa tư tưởng mang nội
dung hồn tồn mới một ý thức giai cấp của giai cấp tư sản mới ra đời.
*Phong trài văn hóa Phục Hưng:
- Là một phong trào rộng lớn nhiều mặt, trong đó ý thức hệ tư sản
chiếm vị trí chi phối. Hay nói cách khác phong trào là một cuộc cách mạng
văn hoa tư tưởng của giai cấp tư sản nhằm chống lại giáo hội thiên chúa và
chế độ phong kiến.
3. Những thành tựu tiêu biểu của phong trào văn hóa Phục Hưng

8

Văn học nền Văn hóa Phục Hưng đa dạng và phong phú với 3 thể loại:
thơ, kịch, tiểu thuyết có những thành tựu quan trọng.
-Về thơ: có hai đại biểu là Đan-tê ( 1265 - 1324 ) và Pê-tracca ( 1304 1374 ). Đan-tê là người mở đầu phong trào Văn hóa Phục Hưng ở Ý. Ơng
xuất thân trong một gia đình kị sĩ suy tàn ở Plorencia. Ơng đả kích các thầy tu
lúc đó và cổ vũ cho sự thống nhất của đất nước Ý. Tác phẩm tiêu biểu của
ông là Thần khúc và Cuộc đời mới

9