Bài giảng Tài chính quốc tế: Chương 2 - TS. Đặng Ngọc Đức

Chương 2:
HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ


Chương 2:
HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ










Tổng quan về hệ thống tiền tệ quốc tế
Hệ thống tiền tệ quốc tế trước chiến tranh thế giới
lần thứ nhất (1914)
Hệ thống tiền tệ quốc tế trong giai đoạn chiến tranh
thế giới (1914-1944)
Hệ thống tiền tệ quốc tế sau chiến tranh thế giới
(1944 – 1990s)
Hệ thống tiền tệ quốc tế ngày nay
Các tổ chức tài chính quốc tế


Chương 2:
HỆ THỐNG TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Tổng quan về hệ thống tiền tệ quốc tế





Hệ thống tiền tệ quốc gia và hệ thống tiền tệ quốc tế
Hệ thống tiền tệ quốc tế là gì?
Nghiên cứu về hệ thống tài chính quốc tế là nghiên
cứu những vấn đề gì?


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Tổng quan về hệ thống tiền tệ quốc tế



Được hình thành trên cơ sở quan hệ thương mại - tài chính giữa
các nước
Là hệ thống bao gồm các chế độ tiền tệ, chế tài điều tiết quan hệ
tài chính giữa các quốc gia và các định chế tài chính quốc tế. Cụ
thể bao gồm:







Các chế độ tiền tệ và quy tắc xác định, điều tiết tỷ giá giữa đồng tiền của
các nước khác nhau với nhau
Các chế tài điều tiết các mối quan hệ và hoạt động tài chính quốc tế v à

các quốc gia.
Hệ thống thị trường tài chính quốc tế
Các tổ chức tài chính quốc tế


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Tổng quan về hệ thống tiền tệ quốc tế
Nghiên cứu hệ thống tiền tệ quốc tế là nghiên cứu các
chế độ tiền tệ và chế tài điều tiết quan hệ tài chính giữa
các quốc gia và các định chế tài chính quốc tế trong các
giai đoạn lịch sử khác nhau. Cụ thể:


Chế độ tiền tệ, phương thức xác định tỷ giá và các quy tắc
điều tiết



Hoạt động của các định chế tài chính quốc tế


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Hệ thống tiền tệ quốc tế
trước chiến tranh thế giới lần thứ nhất (1914)
-

Chế độ bản vị hàng hoá - chế độ bản vị vàng, bạc:

đồng hay song bản vị

-

Chế độ bản vị vàng (1870-1914)


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Chế độ bản vị hàng hoá - đồng hay song bản vị
-

Chế độ bản vị hàng hoá
Sự ra đời của tiền đúc “thiếu giá” (1540-1560)
Quy luật T. Gresham (Anh)
Chế độ song bản vị ở Mỹ (1792-1861)
Sự sụp đổ của chế độ song bản vị (1861)
Quyết định chuyển đổi USD ra vàng (1879) và Đạo
luật bản vị vàng ở Mỹ (1900)


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Chế độ bản vị vàng: Một vài nhận xét
-

-

-

Thời kỳ hoàng kim của chế độ bản vị vàng (1880-1914): hệ thống
tiền tệ quốc tế hoạt động một cách ổn định và hợp tác giữa các nước
trong các khu vực và trên thế giới
Đặc trưng và các nguyên tắc cơ bản của chế độ bản vị vàng
1.
Gắn giá trị của đồng tiền với vàng
2.
Tự do xuất nhập khẩu vàng
3.
Dự trữ vàng với quy mô đủ lớn là yêu cầu để bảo đảm sức mua
đồng tiền – money backs to gold.
Ưu thế và những hạn chế của chế độ bản vị vàng
1.
2.

Ưu thế
Những hạn chế


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Hệ thống tiền tệ quốc tế giữa hai cuộc
chiến tranh thế giới 1914-1944
-

-

Sự chấm dứt bản vị vàng và chế độ tỷ giá thả nổi: tài trợ chiến tranh
và lạm phát bùng nổ, phá vỡ khả năng duy trì quan hệ tiền – vàng
Việc tái ấn định lại bản vị vàng 1920: sự hồi sinh chế độ bản vị

vàng và mang đặc điểm của chế độ bản vị hối đoái vàng 1925-1931
Sự sụp đổ của hệ thống thương mại và tài chính quốc tế sau Đại
khủng hoảng 1929-1933: Sự tan rã của các khối tiền tệ (GBP, USD,
và các đồng tiền khác tiếp tục gắn với vàng), chấm dứt chế độ bản
vị vàng.
Những thương thuyết về tái thiết hệ thống tiền tệ quốc tế 1941
Hội nghị Bretton Woods 1944 và sự ra đời của hệ thống Bretton
woods


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Hệ thống tiền tệ quốc tế
sau chiến tranh thế giới (1944 – 1990s)





Hệ thống Bretton Woods 1944-1971
Hệ thống tiền tệ quốc tế hậu Bretton Woods: Hệ
thống tiền tệ Châu Âu (EMS)
Sự rối loạn của hệ thống tiền tệ quốc tế những năm
đầu thập kỷ 1990


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ

Hệ thống Bretton Woods 1944-1971






-

Sự ra đời của hệ thống tiền tệ Bretton Woods 1944
Đặc trưng và hoạt động của hệ thống tiền tệ Bretton
Woods 1944: chế độ bản vị đồng USD
Những tác động tích cực của chế độ Bretton Woods
Sự sụp đổ của chế độ Bretton Woods
Những áp lực phá vỡ và những cố gắng
Sự sụp đổ của hệ thống Bretton Woods được chính
thức cơng bố vào ngày 15/8/1971


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Hệ thống tiền tệ hậu Bretton Woods:
Hệ thống tiền tệ Châu Âu (EMS)






Sự tiếp nối của chế độ Bretton Woods sau khi bị sụp đổ 1971:
Quyền rút vốn đặc biệt - SDR (1967) và Hội nghị Jamaca (1976)
Hệ thống tiền tệ châu Âu và cơ chế hoạt động của “European

Snake Money System” (ESMS) - tiền thân của EMS
Sự ra đời của EMS ngày 13/3/1979 bao gồm:
1. Cơ chế xác định tỷ giá: thông qua đơn vị tiền tệ quy ước

Đơn vị tiền tệ quy ước ECU – European Currency Unit
3. Hợp tác tiền tệ - European Monetary Cooperation Fund
Đánh giá hoạt động của EMS
2.




Chương 1:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ







Sự rối loạn của hệ thống tiền tệ quốc tế
trong những năm đầu thập kỷ 1990
Hậu quả chính sách mở rộng tiền tệ của đa số các
nước sau khủng hoảng 1987
Sự sụp đổ bức tường Berlin 1989
Những bất đồng nội bộ trong cộng đồng Châu Âu
Tình trạng đầu cơ tài chính và những tác động đến
nền kinh tế các nước

Chương 1:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Hệ thống tiền tệ quốc tế 1990-1999


Liên minh tiền tệ Châu Âu: Đồng tiền chung của
cộng đồng châu Âu EURO



Hệ thống tiền tệ của các nước: chế độ tỷ giá thả
nổi có điều tiết của các nước



Khả năng hợp tác tiền tệ Đông Nam Á và Châu Á


Chương 1:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Hệ thống tiền tệ quốc tế ngày nay



Có những thay đổi gì?
Có những đặc trưng cơ bản gì?


Chương 1:

HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Hệ thống tiền tệ quốc tế ngày nay






Hệ thống tiền tệ quốc tế được đặc trưng bởi sự hợp tác đa
phương của các nước dựa trên chế độ tỷ giá thả nổi có điều
tiết, xu thế tồn hội nhập và cầu hố của các nước
Hoạt động của các định chế tài chính quốc tế được tăng cường
và mở rộng trên nhiều lĩnh vực: đời sống - kinh - tế xã hội của
các nước
Sự phát triển và ổn định của hệ thống tiền tệ châu Âu mở ra
khả năng hợp tác tiền tệ trong các khu vực và trên thế giới:
Đông Nam Á và Châu Á


Chương 1:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Liên minh tiền tệ Châu Âu


Sự ra đời của đồng tiền chung Châu Âu ngày 1/1/1999



Chi phí, lợi ích và những vấn đề tồn tại của việc sử
dụng đồng tiền chung Châu Âu



Khả năng hợp tác tiền tệ giữa các nước trong các khu
vực và trên thế giới


Chương 1:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Khả năng hợp tác tiền tệ của khu vực
Đông Nam Á và Châu Á
-

Điều kiện phát triển kinh tế và nhu cầu hợp tác về
tài chính tiền tệ của khu vực

-

Khả năng hợp tác về tài chính tiền tệ

-

Những khó khăn cản trở


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Nghiên cứu về các tổ chức tài chính quốc tế


Quỹ tiền tệ Quốc tế (IMF)



Ngân hàng thế giới (WB)



Ngân hàng Phát triển Á Châu (ADB)



Ngân hàng Châu Âu (EMS)



Ngân hàng phát triển châu Phi (AFDB)


Chương 2:
HỆ THỐNG TÀI CHÍNH TIỀN TỆ QUỐC TẾ
Câu hỏi nghiên cứu và thảo luận








Đặc trưng và vai trò của hệ thống tài chính quốc tế
hiện nay đối với sự phát triển kinh tế của các nước
Liên minh tiền tệ Châu Âu: Những ưu thế, tồn tại và
ý nghĩa của vấn đề nghiên cứu
Cơ hội cho sự hợp tác tiền tệ khu vực Đông Nam Á
và châu Á
Hoạt động và vai trị của các tổ chức tài chính quốc
tế có quan hệ với Việt Nam