Chương iii bài 1 hàm số và đồ thị

CHÀO MỪNG CÁC EM
ĐẾN VỚI TIẾT HỌC HÔM NAY!


Làm thế nào để mô tả được mối liên hệ
giữa thời gian t và quãng đường đi
được S của vật rơi tự do? Làm thế nào
để có được hình ảnh hình học minh họa
Tháp nghiêng Pisa (Italia)

mối liên hệ giữa hai đại lượng đó?


CHƯƠNG III: HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ

BÀI 1: HÀM SỐ VÀ ĐỒ THỊ
(5 Tiết)


I. HÀM SỐ
1. Định nghĩa hàm số
Chia lớp thành 2 nhóm, đọc nội dung và thảo luận
theo bàn, hồn thành các yêu cầu của HĐ1, HĐ2:
 Nhóm 1: Tổ 1 + Tổ 3: thực hiện hồn thành
u cầu HĐ1.
 Nhóm 2: Tổ 2 + Tổ 4: thực hiện hoàn thành
yêu cầu của HĐ2.


HĐ1
Cơng thức tính qng đường đi được S (m) của vật

rơi tự do theo thời gian t (s) là ,
a) Với mỗi giá trị , , tính giá trị tương ứng của .
b) Với mỗi giá trị của t có bao nhiêu giá trị tương ứng
của ?


Giải
Giải
a) Với
Với
b) Với mỗi giá trị của có duy nhất một giá trị
tương ứng của .


HĐ2
Để xây dựng phương án kinh doanh cho một loại sản phẩm,
doanh nghiệp tính tốn lợi nhuận (đồng) theo cơng thức sau: ,
trong đó, là số sản phẩm loại đó được bán ra.
a) Với mỗi giá trị , , tính giá trị tương ứng của .
b) Với mỗi giá trị của có bao nhiêu giá trị tương ứng của ?


Giải
a) Với
Với
b) Với mỗi giá trị của có duy nhất 1 giá trị tương ứng của .


KẾT LUẬN
Cho tập hợp khác rỗng . Nếu với mỗi giá trị của thuộc có một

và chỉ một giá trị tương ứng của thuộc tập hợp số thực thì ta
có một hàm số.
Ta gọi là biến số và là hàm số của .
Tập hợp gọi là tập xác định của hàm số.
Kí hiệu hàm số , .


Ví dụ 1:

a) Diện tích của hình trịn bán kính được tính theo cơng
thức . Hỏi S có phải là hàm số của r hay khơng? Giải
thích.
b) Cho cơng thức . Hỏi
khơng? Giải thích.

có phải là hàm số của

hay


Giải

a) là hàm số của vì mỗi giá trị của chỉ cho đúng
một giá trị của .
b) không phải là hàm số của vì khi thì ta tìm
được hai giá trị tương ứng của là và .


Luyện tập 1
Trong học, một người cân nặng chạy với tốc độ thì

lượng calo tiêu thụ được tính theo cơng thức trong đó
thời gian được tính theo phút.
Hỏi có là hàm số của khơng? Vì sao?
là hàm số. Vì với mỗi giá trị của cho ta một và
chỉ một giá trị tương ứng của .
Ví dụ:

Với
Với


2. Cách cho hàm số
a) Hàm số cho bằng một cơng thức
Trao đổi cặp đơi hồn thành HĐ3.
HĐ3
HĐ3

Cho hai hàm số (1) và (2)
a) Nêu biểu thức xác định mỗi hàm số trên.
b) Tìm x sao cho mỗi biểu thức có nghĩa.


Giải
a) Biểu thức của các hàm số (1) và (2) lần
lượt là: và
b)
•

Biểu thức có nghĩa với mọi giá trị của .

•

Biểu thức có nghĩa khi .


KẾT LUẬN

Tập xác định của hàm số là tập hợp
tất cả các số thực sao cho biểu thức
có nghĩa.


Ví
Ví dụ
dụ 22
Tìm tập xác định của mỗi hàm số sau:
a)

b)

a) Biểu thức có nghĩa khi . Vậy tập xác định của
hàm số đã cho là:
b) Biểu thức có nghĩa khi . Vậy tập xác định của
hàm số là


Luyện tập 2
Tìm tập xác định của hàm số:
Giải
Giải

Biểu thức có nghĩa khi

Vậy tập xác định của hàm số đã cho là


b) Hàm số cho bằng nhiều cơng thức
Quan sát Ví dụ 3 sau đây:
Cho hàm số:
VD3:
VD3:
a) Tìm tập xác định của hàm số trên.
b) Tính giá trị của hàm số khi và
a) có nghĩa khi , , nên TXĐ của hàm số là
b)


Luyện tập 3
Cho hàm số:

a) Tìm tập xác định của hàm số trên
b) Tính giá trị của hàm số khi
Giải
Giải
a) Tìm tập xác định của hàm số
b)


Chú
Chú ýý

Cho hàm số

với tập xác định là . Khi

biến số x thay đổi trong tập thì tập hợp
các giá trị tương ứng được gọi là tập giá
trị của hàm số đã cho.